Ekonomi Bülteni, Sayı: 07 Yurt Dışı Gelişmeler Yurt İçi Gelişmeler Finansal Göstergeler Haftalık Veri Akışı Ekonomik Araştırma ve Strateji Dr. Saruhan Özel Ercan Ergüzel Ezgi Gülbaş Ali Can Duran Çağlar Kuzlukluoğlu 1
DenizBank Ekonomi Bülteni Yurt Dışı Gelişmeler Çin de deflasyon riski belirginleşiyor. Çin de açıklanan enflasyon verilerinde, tüketici enflasyonu yıllık %1 olan beklentilerin altında kalarak %1.5 ten %0.8 e gerilerken, üretici fiyatları Çin Enflasyon ve Politika Faiz Oranı (%) tarafındaki deflasyon da derinleşerek yıllık %4.3 lük gerilemeye işaret 10 8 etti. Üretici fiyatlarının bir süredir gerileme kaydediyor olması talep 8 tarafındaki zayıflığa işaret ederken petrol öncülüğünde global emtia 7 fiyatlarındaki düşüşün de enflasyon üzerindeki etkileri belirginleşmeye 4 başladı. Çin de daha önce balon endişeleri yaratan ve bir dizi önlem 2 ile yavaşlatılan gayrimenkul sektörünün büyümeye katkısının azalması ve global aktivitedeki yavaşlığın da etkisi ile 2014 yılında %7.4 ile 0 5 son 24 yılın en düşük büyümesini kaydeden Çin de merkez bankasının (PBOC) daha fazla adım atması bekleniyor. Açıklanan son enflasyon -2-4 Enflasyon (%, Yıllık - Sol Eksen) Politika Faizi (%, PBOC-borç verme) 4 oranları ile PBOC nin faiz indirimi gibi daha kapsamlı bir adım at- 200 2008 2010 2012 2014 ması için eli rahatlamış oldu. Daha önce belirli bankalara yönelik hedefli adımlar atan merkez bankası geçtiğimiz dönemde tüm bankaların zorunlu karşılık oranlarında da 50 baz puanlık bir indirime de gitmişti. İsveç Merkez Bankası da deflasyon riskine karşı adım attı. İsveç Merkez Bankası geçtiğimiz ay beklentilerin üzerinde gelen (-%0.3) enflasyon oranı sonrası sabit tutması beklendiği politika faiz oranında 10 baz puanlık indirime giderek politika faizini -% e indirdi. İsveç böylece İsviçre ve Danimarka dan sonra negatif politika faizi uygulayan 3. ülke oldu. Bununla beraber 2012 sonunda bu yana %0 a yakın ve altında seyreden yıllık enflasyon oranının %2 lik enflasyon hedefine ulaşana kadar faizin düşük seviyelerde tutulacağını belirtildi. Ek olarak merkez bankası küçük çaplı bir parasal genişleme programı ile toplamda yaklaşık milyar $ lık devlet tahvili alımı gerçekleştireceğini açıkladı. Euro Bölgesi nde büyüme beklentilerin üzerinde gerçekleşti. Euro Bölgesi nde son çeyrek büyüme rakamları beklentilerin üzerinde açıklanırken ülkeler arasındaki farklılaşmanın devam ettiği görüldü. Son çeyrekte bir önceki çeyreğe göre %0.3 lük bü- Euro Bölgesi Almanya 4.7% 2007'ye göre GSYH'deki kümülatif değişim oranı yüme kaydetmesi beklenen Almanya %0.7 büyüme kaydederken, bölgenin en büyük 2. ekonomisi Fransa da beklentilere paralel % lik 3% 5% Fransa İtalya 1.9% büyüme oranı açıklandı. İtalya da % lik daralma beklentisinden daha 1% olumlu yatay bir oran açıklanmasına karşın ülke ekonomisi arka -1% arkaya 14 çeyrektir büyüme kaydedemeyerek rekorunu tazeledi. Bölgenin -3% -% en büyük 2 ekonomisi Almanya ve Fransa 2010 un 2. çeyreğin- -5% de 2007 sonuna kıyasla kayıplarını yerine koyduktan sonra, Fransa nın -7% -8.5% momentumu korumakta zorluk çektiği gözlemlenmişti. Son açık- -9% lanan büyüme oranlarında da Fransa nın ekonomik durgunluğun eşiğinde 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 kalmaya devam ettiği görülüyor. Euro Bölgesi bütününün beklentilerin üzerinde gelen ülke verileri sonrası bir önceki çeyreğe göre %0.2 lik büyüme beklentisinin üzerinde %0.3 lük büyüme kaydettiği açıklandı. Kriz öncesine göre kıyaslandığında ABD nin %8.8 lik kümülatif büyüme performansına karşılık bölge ekonomisi halen kriz önceki büyüklüğünün altında kalmaya devam ediyor. Euro Bölgesi son çeyrekteki büyüme performansını koruyabilirse 2015 yılının son çeyreğinde 2007 sonundaki büyüklüğüne ulaşması mümkün oluyor. ABD de perakende satışlar Ocak ta da daraldı. ABD de perakende satışlar verisi Ocak ayında bir önceki aya göre %0.5 lik gerileme beklentisinden daha fazla %0.8 lik gerileme kaydetti. ABD Perakende Satışlar (MoM, %) Buna paralel ABD ekonomisinin ilk çeyreğe biraz daha ılımlı bir hızla başlamış olabileceği beklentileri oluşurken Barclays ve JPMorgan veri sonrası ilk çeyrek büyüme beklentilerini bir miktar aşağı revize ederek 1.5 1.0 Perakende Satışlar Çekirdek Perakende Satışlar sırasıyla %2.2 ve %2.5 olarak açıkladılar. ABD ekonomisi 3.çeyrekte yıllıklandırılmış olarak %5 son çeyrekte ise %2. (nihai değeri değil) 0.5 oranında büyümüştü. Perakende satışları verisindeki gerilemenin 0.0 0.0 0.2 önemli bir kısmının gerileyen benzin fiyatlarından dolayı benzin istasyonlarına yapılan ödemelerdeki gerilemeden kaynaklandığı görülüyor. -0.5 Hem otomobil hem de benzin satışları hariç tutulan çekirdek satışların -1.0 %0.2 lik bir büyüme kaydettiği görülüyor. Çekirdek satış rakamlarında Oca.14 Nis.14 Tem.14 Eki.14-0.9-0.8 Oca.15 da ılımlı büyüme oranlarının görülmesi, yakıt harcamalarından elde edilen tasarrufun perakende harcamalar yerine tasarrufa ya da borç ödemelerine gittiği görüşlerine destek veriyor. 2
DenizBank Ekonomi Bülteni Yurt İçi Gelişmeler Ödemeler Dengesi, Aralık 2014 Aralık ayında cari denge piyasanın -.8 milyar $ olan beklentisine paralel olarak.82 milyar $ açık verdi. 12 aylık kümülatif cari açık Aralık ayındaki 47.4 milyar $ seviyesinden 45.8 milyar $ (GSYH'ya oranı %5.8) seviyesine geriledi. Finansman tarafında, Aralık ayında 3.1 milyar $ kısa vadeli sermaye çıkışı olurken, uzun vadeli sermaye girişleri ise 4.7 milyar $ a yükseldi. Devlet tahvillerine Aralık ayında 28 milyon $ lık giriş olurken, hisse senedi piyasasından 4 milyon $ lık sermaye çıkışı oldu. Önceki aylarda kuvvetli seyreden bankaların ve diğer sektörlerin kısa vadeli kredi kullanımının tersine Aralık ayında 2.5 milyar $ kısa vadeli kredi geri ödemesi gerçekleşti. Uzun vadeli tarafta ise, bankaların ve diğer sektörlerin uzun vadeli tahvil borçlanmalarından 3.8 milyar $ kaynak sağlanırken, 912 milyon $ doğrudan yatırım girişi oldu. Net hata noksan kaleminde ise Eylül ayından beri devam eden çıkış Aralık ayında (1.0 milyar $) da devam etti. 2014 yılında net hata noksan kaleminden yıl boyunca toplam sermaye girişi ise 2.2 milyar $ a geriledi. Resmi rezervlerde Aralık ayında 5. milyar $ düşüş görüldü. 2014 yılı boyunca rezervlerde toplamda 48 milyon $ azalış görüldü. 12 aylık kümülatif borç çevrim oranlarına baktığımızda ise, Aralık ayında şirketlerin uzun vadeli borç çevirme oranı %125, bankaların uzun vadeli borç çevirme oranı ise %191 seviyesinde yüksek seyretmeye devam etti. 2014 yılı genelinde ihracattaki toparlanma (bir önceki yıla göre %5 artış), makro ihtiyati tedbirlerin etkisiyle ithalat talebindeki azalış (%-4) ile cari açıkta düzelme görüldü. 2013 yılı sonunda %7.9 cari açık/gsyh oranı 2014 yılında %5.8 e geriledi. Önümüzdeki dönemde global ekonomik büyümenin ivme kaybetmesine bağlı olarak ihracattaki artış eğilimi ılımlı seyretse de, petrol fiyatlarındaki gerilemeye bağlı olarak cari açıktaki iyileşme trendinin sürmesini bekliyoruz. 2015 yılı sonunda cari açık/gsyh oranının %4.7 ye gerilemesini bekliyoruz. Sanayi Üretim Endeksi, Aralık 2014 Aralık ayında takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretim endeksi %1.9 olan piyasa beklentisinin üzerinde bir önceki yıla göre %2. artış kaydetti. Mevsimsellikten arındırılmış endeks ise bir önceki aya göre % lik kuvvetli artış kaydetti. Sanayi üretiminde yıllıklandırılmış ortalama artış oranı ise Aralık ayı itibarıyla %3. seviyesine geriledi. Geniş ekonomik gruplara göre incelediğimizde, sermaye malı imalatı 1.4 puan ile en fazla katkıyı yaparken, ara malı imalatı Kasım ayındaki sert düşüşün ardından bir önceki yıla göre % 2.3 artarak sanayi üretimine 0.8 puan katkıda bulundu. Detaylara baktığımızda, sanayi üretimdeki artışa en fazla katkı sağlayan grup motorlu kara taşıtı (1.4 puan) olurken, temel eczacılık ürünlerinin katkısı 0.8 puan oldu. Aralık ayında önceki ayın aksine sanayi üretimi değişim oranları beklentilerin üzerinde gerçekleşti. Öncü göstergelere baktığımızda, PMI imalat verisinin son çeyrekte 51.7 ortalama kaydederken, Ocak ayında 50 seviyesinin altına 49.8 e gerilediği görüldü. Son çeyrekte de büyümenin üçüncü çeyreğe yakın seyredeceği, 2014 yılsonu için %2.8 lik büyüme beklentimizi koruyoruz. 3
H. Senedi Piyasaları Para Piyasaları Haftalık ve Aylık Getiri DenizBank Ekonomi Bülteni Finansal Göstergeler 5 Günlük Değ (%, $ Bazında) Emtia End. 0.4 Altın -0.7 TL-Basket - EURO/$ MSCI Türkiye 1.4 MSCI EM -0.8 ABD-S&P 1.3 1 Aylık Değ (%, $ Bazında) Emtia End. 7.7 Altın -0.5 TL-Basket -.0 EURO/$ -3.4 MSCI Türkiye -2.4 MSCI EM ABD-S&P 3.2-1 0 1 2 - -4-2 0 2 4 8 Hafta genelinde temkinli hava görülse de Minsk ten gelen son haberler ile risk iştahı biraz toparlandı USD Libor 1 ay, 3 ay ve 12 ay (%) 0.9 12 Aylık USD Libor Aylık USD Libor 0.8 0.7 3 Aylık USD Libor 1 Aylık USD Libor % 0.5 0.4 0.3 0.2 %0.38 %0.2 %7 Oca.13 Nis.13Tem.13 Eki.13 Oca.14 Nis.14Tem.14 Eki.14 Oca.15 0.35 0.30 0.25 0.20 5 0 3 Aylık Libor Faizi (%) USD JPY EUR %0.2 %0 0.05 %0.03 0.00 Oca.13Nis.13Tem.13Eki.13 Oca.14Nis.14Tem.14Eki.14 Oca.15 FED in faizleri arttırmaya yaklaşmasına paralel USD libor faizleri yükselmeye başladı Endonezya-JCI 3.1 2.1 1 Aylık Değ (%) Kore-Kospi Hindistan-Sensex 1.3.1 5 Günlük Değ (%) Çin-Shangai -1.0 4.2 TR- BIST100-2. Mac-Bux 4.2 11.9 Rus-Micex 4.2 19.3 Cz-Prague 4.0 5.8 Pol-WIG -0.3-0.4 Br-Bovespa 2.4 4.0 Meks-Bolsa 1.4 3.8 MSCI Emerging -0.8 Jp-Nikkei225 Ger-Dax Fr-Cac40 UK-FTSE 100 EU-DJ Stoxx 50 ABD-DJ Indus ABD-S&P G-7 Ortalama MSCI Global 2.3 4.8 10.4 1.4 10.9 0.2 5.0 1.5 10.0 0.5 2.0 1.3 3.2 7.7 3.8-3 -1 1 3 5 7 9 11 13 15 17 19 Hisse Senedi Endeksleri (Ocak 2012=100) MSCI Türkiye Endeksi 10 140 120 100 80 MSCI GOÜ Endeksi 2012 2013 2014 2015 Risk iştahındaki toparlanma ile hisse senedi endekslerinde artış yaşandı Not: Tüm veriler raporun çıktığı Cuma günü saat 12:00 itibarı ile güncellenmiştir. 4
Emtia Piyasaları Döviz Piyasaları Değer Kaybediyor Değerleniyor Tahvil Piyasaları DenizBank Ekonomi Bülteni Finansal Göstergeler 14 12 10 Gösterge Tahvil Faiz Oranı Politika Faiz Oranları (%) 700 00 500 GOÜ CDS'leri ve Ratingler (5 Yıl; Fitch, LT FX) TR, BBB- Poland, A- Rus, BBB- Bra, BBB 8 4 2 MB Haftalık Repo Faizi Gecelik Borç Alma ve Borç Verme Faiz Koridoru MB Ağırlıklı Ortalama Fonlama Faizi 0 Ocak 11 Ocak 12 Ocak 13 Ocak 14 Ocak 15 400 300 200 100 0 Ocak 13 Ocak 14 Ocak 15 Gösterge tahvil getirisi sert yükselişle %8 seviyesinin üzerinde çıktı... USD'ye Karşı Değişim (%, Pozitif Değerler= $'a karşı değerleniyor) BRL -7.4-2.5 MXN -2.7-0.9 CZK -1.9 0.8 PLN -1.0 HUF ZAR -2.1-2.1 KRW - - RUB 1.0 3.3 TRY -7.7 JPY -1.0 1 Aylık Değ (%) 0.0 GBP 1.5 0.9 EURO 5 Günlük Değ (%) -3.4-8 - -4-2 0 2 4 GOÜ Para Birimleri ($'a Karşı Ocak-12=100) Ocak 12 Mayıs 12 Eylül 12 Ocak 13 Mayıs 13 Eylül 13 Ocak 14 Mayıs 14 Eylül 14 Ocak 15 95 100 105 110 115 120 125 130 135 TL 140 GOÜ Ortalaması 145 GOÜ para birimlerinin değer kazandığı dönemde TL negatif ayrıştı Emtia Endekslerinde Değişim (%) -3.8 Tarım 1 Aylık Değ (%) 5 Günlük Değ (%) -1.9 Tem. Maden -1.0-0.8 Değ. Maden -3.2 14.3 Enerji 2.9 7.7 Top. Endeks 0.4-4 -2 0 2 4 8 10 12 14 Endişe (VIX) Endeksi 50 45 40 35 30 25 20 15 10 2011 2012 2013 2014 2015 Petrol fiyatlarındaki toparlanmaya paralel enerji emtia endeksi yükselişte Not: Tüm veriler raporun çıktığı Cuma günü saat 12:00 itibarı ile güncellenmiştir. 5
DenizBank Ekonomi Bülteni Veri Akışı