Von Hippel-Lindau Sendromu Ailesindeki Asemptomatik 3 Çocuğun Genetik Test Sonuçlarının Değerlendirilmesi Kenan Delil, Bilgen Bilge Geçkinli, Hasan Şimşek, Ayberk Türkyılmaz, Esra Arslan Ateş, Mehmet Ali Söylemez, İlter Güney, Pınar Ata, Ahmet Arman Marmara Üniversitesi Pendik Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Tıbbi Genetik AD, İstanbul
Von Hippel-Lindau(VHL) Sendromu, VHL genindeki heterozigot mutasyonların sebep olduğu, otozomal dominant kalıtımlı bir ailesel kanser sendromudur. 3p25.3 lokalizasyonunda, Oksijen-sensing Yolağında rol alır; Bu yolak ; Mikrotübül stabilitesi ve oryantasyon, Tümör süpresyonu, Slia formasyonu, Yaşlanmanın regülasyonunda, sitokin iletimi, kollogen 4 regülasyonu, normal ekstra-selüler fibronektin matriks sisteminde etkilidir. VHL resesif bir tümör süpresör geni olduğundan patogenezisinde her iki alelin inaktif olması gereklidir.
Fenotip çoğunlukla retinal, serebellar ve spinal hemanjioblastomlar, renal hücreli karsinom, feokromasitoma, pankreatik tümörler başta olmak üzere bir çok benign ve malign kansere yatkınlık şeklindedir. Mutasyonu taşıyan bireylerde klinik zamanla ortaya çıktığından VHL ailelerindeki asemptomatik bireylerde genetik testin yapılması, test öncesi ve sonrası görüşmeler önemli bir genetik danışmanlık konusudur. Burada VHL tanılı bir hastanın, herhangi bir yakınması olmayan 3 çocuğunda yapılan genetik test öncesi ve sonrasında genetik danışmanlık deneyimimizi anlatmayı hedefledik.
OLGU 27 yaşındaki erkek hasta tarafımıza spinal kord hemanjioblastomu, sol böbrek, karaciğer ve pankreasta kistik lezyonlar nedeniyle VHL sendromu düşünülerek refere edildi. Hastanın pedigri analizinde; ne anne-babası arasında ne de eşikendisi arasında akrabalık yoktu. VHL kliniği hastanın babasında, 2 erkek ve 1 kız kardeşinde mevcuttu. İki erkek ve bir kız kardeşinde ise bir yakınma mevcut değildi.
Hastaya test öncesinde VHL hakkında genel bilgi ve risk değerlendirmesini de içeren genetik danışmanlık verildi.
MATERYAL-METOT Hastamızda(proband) VHL Geninin egzonlarına yönelik Sanger DNA Dizi analizi gerçekleştirildi. Birinci egzonda p.glu70aspfsx88(c.210delg) heterozigot mutasyonu saptandı. Genetik danışmanlık ile hastaya sonuç verildi. Sonraki süreçte aynı şekilde probandın VHL kliniğine sahip 25 yaşındaki erkek ve 23 yaşındaki kız kardeşi ile VHL kliniği olmayan 50 yaşındaki anne, 20 yaşındaki erkek kardeş ve 18 yaşındaki kız kardeşinde bilinen mutasyonun taraması şeklinde gerçekleştirildi (Pedigri Analizi)
Pedigri Analizi I. 1 2 II.?/? 50y 1 N/N 2 3 4 5 6 III. 27y 26y 24y 23y 20y 18y 16y M/N 1 2 9 10 11 12?/? 3 4 5 6 7 8 M/N M/N M/N?/? 13 N/N IV. 8y 4y 1y 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10?/??/??/? 18 yaş altı asemptomatik bireylerde genetik test yapılmalı mı?
(American Society of Clinical Oncology, 2003); Riskli bireylerde erken genetik tanının erken tedaviye (cerrahi ve diğer) fırsat vererek hastalığın yönetimine faydası olacağından çocukluk çağında asemptomatik bireylerde genetik testi önermektedir.
Asemptomatik 3 Çocukta Genetik Test Danışmanlık esnasında proband, herhangi bir şikayeti olmayan 8 ve 4 yaşındaki kızları ile 1 yaşındaki erkek çocuğunda mutasyon taraması önerimizi kabul etti.
Pedigri Analizi I. 1 2 II.?/? 50y 1 N/N 2 3 4 5 6 III. 27y 26y 24y 23y 20y 18y 16y M/N 1 2 9 10 11 12?/? 3 4 5 6 7 8 M/N M/N M/N?/? 13 N/N IV. 8y 4y 1y 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 N/N M/N N/N 4 yaşındaki kız çocuğunda Mutasyon heterozigot olarak tespit edildi.
Mutasyon saptanan çocukta rutin oftalmoloji değerlendirmesi ve klinik onkoloji değerlendirmesi önerildi.
Tartışma Yüksek riskli bireylerde VHL hastalığının erken teşhisinin kliniğin yönetilmesine faydası olduğundan çocukluk çağında asemptomatik bireylerde genetik test yapılması önerilmektedir. Aileler genellikle asemptomatik çocuklarında genetik test yapılmasını istemektedirler. Genetik testin yapılması riskli grupta bulunan çocuklarda gereksiz tıbbi girişimleri azaltmaktadır.
Vakamızda da riskli gruptaki 3 kardeşte mutasyon taraması yapılmış 2 bireyde mutasyona rastlanılmamıştır. Önemli bir nokta da ebeveynlerin istenmeyen genetik test sonuçlarına kendilerini hazırlamaları, ve bu sürecin sağlıklı yürütülmesi açısından genetik test öncesi danışmanlık mutlaka verilmelidir.
Marmara Üniversitesi Pendik Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Tıbbi Genetik AD Teşekkürler...