KÜRESEL SİYASET KABUL GÖRME MÜCADELESİ SORUNLAR ÇÖZÜMLER ŞENİZ ANBARLI BOZATAY
II Yay n No : 2883 İşletme - Ekonomi : 576 1. Baskı - Mart 2013 İSTANBUL ISBN 978-605 - 377-906 - 3 Copyright Bu kitab n bu bas s n n Türkiye deki yay n haklar BETA Bas m Yay m Da t m A.fi. ye ait tir. Her hak k sak l d r. Hiç bir bö lü mü ve pa rag ra f k s men ve ya ta ma men ya da özet halinde, fotokopi, faksimile veya baflka herhangi bir flekilde ço alt lamaz, da t lamaz. Normal ölçüyü aflan iktibaslar yap lamaz. Normal ve kanunî iktibaslarda kaynak gösterilmesi zorunludur. Dizgi Baskı - Cilt : Beta Bas m A.fi. : Net Kırtasiye Tan. ve Matbaa San. Tic. Ltd. Şti. Taksim Cad. Yoğurtçu Faik Sok. No:3 Taksim Beyoğlu/İST Tel: (0-212) 249 40 60 (Sertifika No. 13723 Kapak Tasar m : Müge Günbaş Beta BASIM YAYIM DA ITIM A.fi. Narl bahçe Sokak Damga Binas No: 11 Ca alo lu - STANBUL Tel : (0-212) 511 54 32-519 01 77 Fax: (0-212) 511 36 50 www.betayayincilik.com
III İlbilge ye
IV
V İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... VII KÜRESEL SİYASET VE KABUL GÖRME MÜCADELESİ Küresel Siyaset Olgusu...1 Küresel Kabul Görme Mücadelesi: Küresel Siyasal İlişkinin Doğası...3 Standart(laştırılmış) Küresel Medeniyet Dogması...5 Kabul Görme Mücadelesinde Pozitif Bilimin Araçsallığı...8 Küreselleşme ve Değişim...10 Uluslararası Siyasal Sistemin Yapısındaki Değişim...21 Yeni Dünya Düzeni...23 Güç Dağılımında Değişim...25 11 Eylül Sonrası İslami Tehdit Algılamaları...27 Devletin Temel Aktör Olma Konumunun Değişmesi: Ulus Devlet Egemenliğinin Sınırlandırılması...29 Hükümet Dışı Kuruluşlar ve Çok Uluslu Şirketlerin Etkinlik Kazanması...38 Dış Politika Araçları...43
VI Devletlerin Siyasal Etki Araçları: Diplomasi ve Propaganda...44 Savaş ve Güç Kullanımı Tehdidi...53 Küresel Siyasetin Bir Aracı Olarak Ekonomi ve Teknoloji...59 KÜRESEL SİYASETİN SORUN ALANLARI VE ÇÖZÜM ARAYIŞLARI İnsan Hakları...71 İklim Değişikliği Doğal Kaynakların Tükenişi ve Küresel Çevre Sorunları...77 Küresel Çevre Sorunlarına Küresel Çözümler: BM Sözleşmeleri...83 Küresel Suç Örüntüsü Olarak İnsan Ticareti...89 İnsan Ticareti İle Mücadele...94 Etnik Milliyetçilik ve Bölgesel Anarşi...98 Şiddet ve Terör...110 Terör Eyleminin Terörist Tarafından Gerekçelendirilmesi...116 KAYNAKÇA...129
VII ÖNSÖZ Küresel siyaset, karmaşık bir karşılıklı bağımlılık ilişkisidir. Küresel aktörler arasında etkileşimi sağlayan tarihi, ekonomik, kültürel, ideolojik birçok faktör olsa da, tarafları ilişki içinde olmaya iten başlıca etken, kabul görme mücadelesidir. Kabul görme mücadelesi, aktörler, yöntemler, araçlar, sorunlar ve çözümler değişse de medeniyetlerin varoluş serüveninin değişmeyen adıdır. Farklı kabul görme araçları, her döneme özgü mantıksal çerçevesini sunarken, her dönemde kavramlara farklı anlamlar yükleyerek süreçte yol alınmaktadır. Küreselleşme de gerek kendisi gerekse sonuçları itibariyle, kabul görme mücadelesinin biçimi ve seyrini, yeni söylemlerle yenilemektedir. Eser iki bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde, küresel siyasetin bir kabul görme mücadelesi olduğundan hareketle, bağlı kavramsallaştırmalar, küreselleşme ve değişim, siyasal, güce dayalı ve ekonomik ve teknolojik etki araçları çerçevesinde değerlendirilmiştir. İkinci bölümde, küresel kabul görme mücadelesinin ortaya çıkardığı sorunlar olan, insan hakları, etnik milliyetçilik ve bölgesel anarşi, iklim değişikliği ve küresel çevre sorunları, küresel suç örüntüsü olarak insan ticareti, şiddet ve terör konularında çözüme yönelik süreçler ve temel uluslararası belgelerin ilkeleri esere dâhil olmaktadır. Eserde bulunan eksiklik ve hatalar tamamıyla şahsıma aittir. Eksikliklerin zaman içinde giderileceği muhakkaktır.
VIII Eserin yazılma sürecinde ve akademik yaşamımın her aşamasında beni destekleyen sevgili eşim Hasan Bozatay a çok teşekkür ediyorum. Asıl teşekkürüm, bu eserin yazım aşamasında, incelediğim kitaplarda küçük hatıralar bırakan biricik kızım İlbilge yedir. Dolayısıyla bu eser ona adanmıştır. Şeniz Anbarlı Bozatay 11 Mart 2013 Çanakkale