K URA M V E UYG ULA M ADA E GT M 'y Ö N E T M güz 2004 say: 40 ss: 518-543 ÖGRETMEN YAKINLIGININ ÖGRENCLERN BASARILARI, TUTUMLAR VE GÜDÜLENME DÜZEYLER ÜZERNDEK ETKs<*) Dr. Aynur GEÇER Kocael Ünverstes, Teknk Egtm Fakültes Yard. Doç. Dr. Denz DERYAKULU Ankara Ünverstes, Egtm Blmler Fakültes Bu arasflrma, lkögretm, ortaögretm ögretmenler veyüksekögretm düzeyndek ögretm elemanlaf!mn, yakmlk davramslaf! le ögrenclern basarlaf!, tutumlaf! ve güdülenme düzeyler arasmdak lsky ncelemektedr. Arastlfma toplam 1820 ögrenc üzernde yürütülmüstür. Ögrenclere, üç ayf! ögretm düzey çn gelstrlen ögretmen yakmlk davramslaf! ölçeg le tutum ve güdülenme ölçekler uygulanms, ayf!ca ders basaf!laf!na lskn notlaf! degerlendrlmstr. Arasflrmamn sonuçlaf! her üç düzeyde yakmlk davramslaf!mn orta düzeyde gösterldgn, ögrenclern sözel derslern ögretmenlernn davramslaf!m saysal derslern ögretmenlernegöre daha yakm alglladklaf!m, üç ögretm düzeynde de ögretmen yakmlgmm basaf! le düsük, tutum ve güdülenmeyle orta düzeyde lskl oldugunu, yne ögretmen yakmlgmm her üç ögretm düzeynde de tutumlaf! ve güdülenmey yordadgm, alglanan ögretmenyakmlgmm ögrenc cnsyetne, smlf mevcuduna, ögretmenn cnsyetne, pedagojk formasyonuna ve letsm ders alp almamasma göre fark/llasflgm göstermstr. Anahtar Sözcükler: ögretmenyakmlg, ögretmendavramslaf!. (*) Bu makale, Aynur Geçer'n Yard. Doç. Dr. Denz DERYAKULU dansmanlgnda Ankara Ünverstes, Egtm Blmler Ensttüsünde 2002 ylnda yapms oldugu "Ögretmen Yaknlgnn Ögrenclern Basarlar, Tutumlar Ve Güdülenme Düzeyler Üzerndek Etks" adl doktora teznn özetdr.
IN THEORY & PRACTICE '. Fal! 2004 number: 40 page: 518-543 THE EFFECT OF TEACHER IMMEDIACY STUDENTS' SUCCESS, ATTITUDE AND MOTIVATION ON Aynur GEÇER, Ph.D. Kocael Unversty, Faculty of Techncal Educaton Denz DERYAKULU, AssI. Prof. Ankara Unversty, Faculty of Educatonal Scence Ths study examnes the. relatonshps between teacher mmedacy and students' success, atttude and motvaton. Partcpants were a total of 1820 students from prmary, secondary and hgher educaton nsttutons. To obtan related data, the teacher mmedacy behavor scales, atttude and motvaton scales were admnstered. Results showed that prmary, secondary and hgher educaton teachers have shown a medum level teacher mmedacy behavor; that teacher mmedacy behavor has been perceved better by students throughout the verbal courses such as socal studes and foregn language than the numeral courses such as scence and mathematcs. It has been observed that teacher mmedacy behavor has had a low correlaton wth students' success, and a medum correlaton wth the students' atttude and motvaton. Fnally, t has also been observed that the teacher mmedacy s a statstcally sgnfcant predctor of students' atttude and motvaton for prmary, secondary and hgher educaton level and perceved teacher mmedacy has vared accordng to students' gender, class sze, teacher's age, gender, graduaton and whether the teacher had taken a communcatons course. Keywords: teacher mmedacy, teacher behavor j(
aynur geçer - denz deryakulu Br ögretmenn ögrencleryle letsmnde ögrenclere yönelk sözel ya da sözsüz olumlu davranslarna ögretmen yakm/k davrams/an ad verlmektedr. Blndg gb, ögretmenlern sözel ve sözsüz davranslar letsm sürecnn basarsn etkleyen en öneml ögelerden brsdr. De Vto (1989), ögretmenlern sözel yaknlk davranslar arasnda ögrencye smyle htap etme, ögrenclern düsüncelern överek pekstrme gb davranslar; sözsüz yaknlk davranslar arasnda se, ögrencyle göz temas kurma, basn oksama, omzuna dokunma ya da gülümseme gb davranslar sralamaktadr. Bunlar Mehraban'a (1981) göre, snf ç letsmde kaynaktan alcya gönderlen olumlu tutumlar yanstmakta ve yakm/k olarak ntelendrlmektedr. Mehraban, yaknlk davranslarnn ksler arasndak letsm arttrarak, hem fzksel, hem de pskolojk mesafey azalttgn fade etmektedr. Gorham (1988), ögretmen-ögrenc letsmnde ögretmen yaknlk davranslarnn ögretmen-ögrenc lsksn zengnlestrdgn söylemektedr. Ögretmenn sözel ve sözsüz yaknlgnn ögrenclern duyussal (Andersen, 1979; Butland ve Beebe, 1992; Chrstensen ve Menzel, 1998; Chrstophel, 1990; Gorham, 1988; Plax, Kearney, McCroskey ve Rchmond, 1986), davranssal (Chrstensen ve Menzel, 1998) ve blssel ögrenme alanlar üzernde güçlü br etkye sahp oldugu fade edlmektedr. Ögretmen yaknlgnn, ayrca, ögrenc güdülenmesn arttrdg da blnmektedr (Chrstensen ve Menzel, 1998; Chrstophel ve Gorham, 1995; Frymer, 1993). Ögrenc, yaknlk duydugu, kendsne deger veren ve dostça davranan br ögretmenn snfnda, kendsne yaknlk göstermeyen br ögretmenn snfnda oldugundan çok daha rahat hssetmektedr. Ögretmen ve ögrencler arasnda karslkl güvene ve saygya dayal scak lsklern kuruldugu snflarda üretkenlk artmakta, dspln sorunlar azalmakta, egtmsel amaçlara ulasma olaslg se yükselmektedr (Açkgöz, 1996). Öte yandan, ülkemzde ögretmen-ögrenc letsm konusunda yaplan arastrmalar ögretmenlern ögrencleryle lsklernde pek çok sorun yasadklarn ve lsklern stenlen düzeyde olmadgn göstermektedr (bkz. Bangr, 1997; Bolat, 1990; Deryakulu, 1992; Ergn ve Geçer, 1999; Klçç, 1989; Saylan ve Yurdakul, 1998; Sahn, 1997). Farkl ülkelerde ögrenclern basarlarn, tutumlarn ve güdülenmelern olumlu yönde etkledg ortaya konan ögretmen yaknlgnn, ülkemz egtm sstemnde de ncelenmesnde ögretme-ögrenme süreçlernn etkllgnn ve vermllgnn arttrlablmes açsndan yarar görülmektedr. Türkye'de lkögretm, ortaögretm ve yüksekögretm düzey çn kültürümüze özgü sözel ve sözsüz ögretmen yaknlk davranslarnn neler oldugunun belrlenmes ve bu egtm yönetm güz 2004
OGRETMEN YAK aynur geçer - denz deryakulu davranslarn ögrencler üzerndek olas etklernn saptanmas ögretmenlern "etkllklern" gelstrmelernde onlara puçlar saglayacaktr. Bu çalsma, ülkemzde farkl ögretm kademelerne ve derslere göre ögrenclerce "ögretmen yaknlg" olarak ntelenen davranslar belrlemek ve ögretmen yaknlgnn ögrenclern basarlar, tutumlar ve güdülenmeler üzernde belrleyc br etks olup olmadgn ortaya koymak amacyla gerçeklestrlmst r. Bu genel amaç dogrultusunda gelstrlen alt amaçlar söyledr:. lkögretm, ortaögretm ve yüksekögretm düzeyndek ögretmen yaknlk davranslar nelerdr ve bu davranslarn gösterlme düzeyler nedr? 2. Ögretmen yaknlk davranslarna lskn ögrenc alglar bakmndan fen blgs, fzk, matematk, sosyal blgler, cografya ve yabanc dl dersler açsndan anlaml br farkllk var mdr? 3. Ögretmen yaknlk davranslar le ögrenclern basarlar, tutumlar ve güdülenmeler arasnda anlaml br lsk var mdr? 4. Ögretmen yaknlk davranslar, ögrenclern basarlar, derse yönelk tutumlar ve derse yönelk güdülenmelernn öneml br yordaycs mdr? 5. Ögretmen yaknlk davranslarna lskn ögrenc alglar arasnda; ögrencnn cnsyetne, snf mevcuduna, ögretmenn cnsyetne, ögretmenn pedagojk formasyon alp almadgna ve ögretmenn hzmet önces veya hzmet ç egtmler srasnda letsm ders alp almadgna göre anlaml br farkllk var mdr? YÖNTEM Model ve Çalsma Grubu l! I Genel tarama modelne dayal olarak yürütülen bu arastrma, lkögretm ve ortaögretm ögretmenler le yüksekögretmdek ögretm elemanlarnca gösterlen hang davranslarn ögrenclerce ögretmen yaknlk davrans olarak degerlendrldgn ve ögretmen yaknlgnn ögrenclern basarlar, tutumlar ve güdülenmeler üzerndek etksn nceleyen lsksel br çalsmadr. Arastrmann çalsma kümesn lkögretm düzeynde Ankara lnde bulunan ve devlet okulu olan Mohaç, Sarar, Tevfk ler, Kurtulus, nönü ve Cebec lkögretm okulu; ortaögretm düzeynde tümü devlet okulu eqtm yönetm güz 2004
ÖGRETMEN YAKINLIGI aynur geçer - denz deryakulu olan Ankara, Gaz, Deneme ve Baskent Lses, yüksekögretm düzeynde se devlet ünversteler olan Ankara Ünverstes, Egtm Blmler Fakültes, Hacettepe Ünverstes, Egtm Fakültes ve Gaz Ünverstes Egtm Fakültes'nn çestl ögretmenlk bölümlernde okuyan toplam 1820 ögrenc olusturmustur. Tablo 1'de ulaslan, anket dönen ve anket geçerl saylan ögrencler le lgl saysal daglmlar verlmektedr. Tablo 1. Ulaslan Anket Dönen ve Anket Geçerl Saylan Ögrenclern Saysal Daglm 1845 96.87 91.40 89.21 95.46 %f%f 99.68 640 620 585 638 % 96.09 94.79 1820 100 611 571 Dönen Geçerl 1920 640 UlaAnket lan Arastrmaya katlan ögrencler lkögretm yednc snf, ortaögretm knc snf ve ünverste br ve knc snfta okuyan ögrenclerden olusmaktadr. Çalsma grubuna gren ögrenclern sosyo-ekonomk düzey le lgl blg toplanmamstr, bununla brlkte, çalsmann verlernn toplandg lk ve ortaögretm kurumlarnn büyük çogunlugu orta sosyo-ekonomk düzeydek semtlerde bulunmaktadr. Ögretmen yaknlgnn derslere göre farkllk gösterp göstermedgn ncelemek üzere, tüm ögretm kademelernde okutulan ortak derslerden fen blgs, fzk, matematk, sosyal blgler, cografya ve yabanc dl derslerndek ögretmen yaknlk davranslar temel alnmstr. Ver Toplama Araçlar Ögretmen Yaknlk Davranslar Ölçekler: Ögretmen yaknlk davranslar ölçekler lkögretm, ortaögretm ve yüksekögretme devam eden ögrenclern ögretmenlernn yaknlk davranslarn breysel alglarna dayanarak belrlemek amacyla üç ayr ölçek halnde gelstrlmstr. Ögretmen yaknlk davranslar ölçeklernn gelstrlmes srasnda, öncelkle Kocael'nde lkögretm, ortaögretm ve yüksekögretm kurumlarnda ögrenm gören 600 ögrencnn ögretmenlernn hang davranslarndan pxtm vnndtm,.,"7?nna
aynur geçer - denz deryakulu hoslandklar konusundak görüsler br ön uygulamayla toplanmstr. Burada amaç, üç ögretm kademesnde de Türk kültürüne özgü ögretmen yaknlk davranslarn belrlemektr. Ögrenc görüsler daha sonra tek tek ncelenerek üç ayr ölçek olusturulmustur. Ölçekler daha sonra uzman görüsüne sunulmustur. Uzmanlardan alnan elestrler dogrultusunda ölçeklerde düzeltmeler yaplms, ayrca ögretmen yaknlk davranslaryla lgl alanyaznda yer alan, fakat bu çalsma çn gelstrlen ölçeklerde yer almayan davranslar da eklenerek ölçeklern geçerlk-güvenrlk çalsmalar yaplmstr. III lkögretm, ortaögretm ve yüksekögretmdek ögretmen yaknlk davranslar ölçeklernde yer alan maddelere verlen yantlar (1) "hçbr zaman" le (5) "her zaman" arasnda puanlanmaktadr. Ögretmen yaknlk davranslar ölçeklernn yap geçerlgn belrlemek çn temel blesenler analzne dayal faktör analz yaplmstr. Faktör analzler sonucunda ölçeklerdek maddelern brnc faktör yük degerlerne bakms ve.30'un altndak maddeler ölçeklerden çkarlmstr. Daha sonra.30'un üzerndek maddelerle tekrar faktör analz (Varmax dk döndürme tekng kullanlarak) yaplmstr. Ölçeklerdek tüm maddelern yük degerler.30'un üzernde oldugu çn ölçekler tek boyutlu olarak kabul edlm,str. Ögretmen yaknlk davranslar ölçeklernn tek faktörle açklanablen varyans oran lkögretm düzeynde %33.64; ortaögretm düzeynde %32.85 ve yüksekögretm düzeynde se %32.38'dr. Ölçek/ern güvenrlgnn belrlenmes çn madde analzne dayal olarak hesaplanan Cronbach alfa ç-tutarllk katsaylarna bakmstr. lkögretm düzeyndek yaknlk ölçegnn ç-tuta rl lk katsays.93; ortaögretm ve yüksekögretm _düzeyndek ölçeklern se.95'tr. Bu degerler her üç ögretm düzeyndek ögretmen yaknlk davranslar ölçeklernn tek boyutlu, geçerl ve güvenlr ölçekler oldugunu göstermektedr. Ögretmen yaknlk ölçeklernden alnablecek puanlar lkögretm düzeynde 33 le 165 arasnda, ortaögretm düzeynde 44 le 220 arasnda, yüksekögretm düzeynde se, 48 le 240 arasndadr. Tutum Ölçekler: Bu arastrmada kullanlan tutum ölçekler Baykul (1990) tarafndan lkokul 5. snftan lse ve deng okullarn son snflarna kadar matematk ve fen derslerne lskn tutumlar belrlemek amacyla gelstrlms "Matematkle lgl Düsünceler Anket" adl br ölçegn uyarlanmas yoluyla olusturulmuslardr. lkögretm, ortaögretm ve yüksekögretm düzeynde fen, matematk, sosyal blgler, cografya ve yabanc dl dersler çn kullanlan tutum ölçeklernn geçerlk ve güvenrlk çalsmalar ayr ayr yaplmstr. Bu çalsmalar sonucunda tüm tutum egtm yönetm güz 2004
ÖGRETMEN -YAKINLIGI aynur geçer - denz deryakulu ölçeklernn tek faktörlü br yap gösterdkler görülmüs, lkögretm düzey ölçeklernn Cronbach alfa ç-tutarllk katsaylarnn matematk çn.93; fen çn.91, sosyal blgler çn.93 ve yabanc dl çn se.94; ortaögretm düzeynde matematk çn.95, fzk çn.94, cografya çn.92 ve yabanc dl çn.96; yüksekögretm düzeynde se matematk ve fzk çn.97, cografya ve yabanc dl çn se.95 olarak hesaplanmstr. Güdülenme Ölçekler: Arastrmada kullanlan güdülenme ölçegnn özgün formu Chrstophel (1990) tarafndan gelstrlmstr. Bu ölçek, ögrenclern br derse kars duygularn ve stekllklern belrlemek çn kullanlmaktadr. Ölçegn Türk kültürüne uyarlanmas Kurt ve Kurt (1999) tarafndan yaplmstr. Ad geçen ölçegn lkögretm, ortaögretm ve yüksekögretm düzeynde fen, matematk, sosyal blgler, cografya ve yabanc dl dersler çn ayr ayr olmak üzere geçerlk ve güvenrlk çalsmalar yaplmstr. Buna göre, her üç düzey çn geçerl olmak kaydyla, ölçeklern tek faktörlü br yap gösterdkler, lkögretm düzeynde Cronbach alfa ç-tutarllk katsaylarnn matematk çn.81, fen çn.80, sosyal blgler çn.79 ve yabanc dl çn.86 oldugu; ortaögretm düzeynde matematk çn.84, fzk çn.89, cografya çn.92 ve yabanc dl çn.90 oldugu; yüksekögretm düzeynde se matematk çn.90, fzk çn.87, cografya çn.89 ve yabanc dl çn.81 oldugu görülmüstür. Ögrenc Basarsn Belrlemede Kullanlan Not Aralklar: lkögretm ve ortaögretm düzeynde fen blgs, fzk, matematk, sosyal blgler, cografya ve yabanc dl dersler le lgl ögrenc basarlarn belrlemede ders ögretmenlernn ögrenclere verdkler basar puanlar aynen kullanlmstr. Fakat, yüksekögretm düzeynde üç ünverstedek (Ankara, Gaz ve Hacettepe Ünverstes) not türü ve aralklar farkl oldugundan, (Ankara Ünverstes'nde 100 tam puan üzernden, Gaz ve Hacettepe Ünverstelernde se farkl not aralklarna harf sstem le not verldgnden) bu arastrma çn özelolarak hazrlanan ve Tablo 2'de verlen not aralklar kullanlarak basar notlar standart hale getrlmstr. Taplo 2. Yüksekögretm Puan Düzey Basar Puan Not Aralklar Not Aralklar 43215 eotm yönetm _ aüz 2004
aynur geçer - denz deryakulu Verlern Çözümlenmes Uygulanan ögretmen yaknlk davranslar ölçekler le tutum ve güdülenme ölçekler yoluyla' toplanan verler blgsayar ortamnda SPSS (9.0) statstk paket program kullanlarak çözümlenmstr. Çözümlemelerde frekans, artmetk ortalama, tek faktörlü varyans analz, t-test, pearson momentler çarpm korelasyon katsays ve bast dogrusal regresyonanalz tekng kullanlmstr. BULGULAR Ögretmen Yaknlk Davranslarnn Gösterlme Düzey ve Derslere Göre Ögrenc AIglarndak Farkllklar Bu arastrmada, lkögretm düzey çn 34, ortaögretm düzey çn 45 ve yüksekögretm düzey çn se 48 ögretmen yaknlk davrans belrlenmstr. Belrlenen ögretmen yaknlk davranslar, metnn aksn bölmemek çn, ögretm düzeylerne göre Ek, 2 ve 3'de verlmstr. lkögretm: lkögretm ögretmenlernn sözel yaknlk davranslarn gösterme düzeylerne lskn artmetk ortalama 3.7, sözsüz yaknlk davranslarn gösterme düzeylerne lsn artmetk ortalama 3.37, ölçegnn bütününe at artmetk ortalama deger se, 3. 6'dr. (En yüksek deger 5'dr). Ortaögretm: Ortaögretm ögretmenlernn sözel yaknlk davranslarn gösterme düzeylerne lskn artmetk ortalama 3. 5, sözsüz yaknlk davranslarn gösterme düzeylerne lsn artmetk ortalama 3.53, ölçegnn bütününe at artmetk ortalama deger se, 3.35'dr. Yüksekögretm: Yüksekögretmdek ögretm elemanlarnn sözel yaknlk davranslarn gösterme düzeylerne lskn artmetk ortalama 2.92, sözsüz yaknlk davranslarna lskn artmetk ortalama 2.32, ölçegn bütününe lskn artmetk ortalama se 3.29'dur. Buna göre, her üç ögretm düzeyndek ögretmenler yaknlk davranslarn "orta" düzeyde göstermekted rler. Ögretmen yaknlk davranslarna lskn fen blgs, fzk, matematk, sosyal blgler, cografya ve yabanc dl derslern alan ögrenc alglar arasndak farkllasmalar bulmak çn tek faktörlü varyans analz yaplmstr. egtm yönetm güz 2004
ÖGRETMEN YAKINLIGI aynur geçer - denz deryakulu lkögretm: lkögretm ögrenclernn fen blgs, matematk, sosyal blgler ve yabanc dl derslernde algladklar ögretmen yaknlk davranslarna lskn artmetk ortalama ve standart sapma degerler le tek faktörlü varyans analz sonuçlar Tablo 3'de verlmstr. Tablo 3. lkögretmdek Farkl Derslerde Alglanan Ögretmen Yaknlgna lskn Artmetk Ortalamalar ve ANOVA Sonuçlar SS Dersler 52.597 23.58 Fp 23.06 24.18 19.49.000 101.70 124.52 110.60 94.26 X Buna göre, lkögretm ögrencler sözel derslern (sosyal blgler ve yabanc dl) ögretmenlernn davranslarn daha yakn olarak alglarken, saysal derslern (fen ve matematk) ögretmenlernn davranslarn daha az yakn olarak alglamslardr. Ortaögretm: Ortaögretm ögrenclernn fzk, matematk, cografya ve yabanc dl derslernde algladklar ögretmen yaknlk davranslarna lskn artmetk ortalama ve standart sapma deg~rler le tek faktörlü varyans analz sonuçlar Tablo 4'de verlmstr. Tablo 4. Ortaögretmdek Farkl Derslerde Alglanan Ögretmen Yaknlgna lskn Artmetk Ortalamalar ve ANOVA Sonuçlar SS Dersler 14.767 P 28.95 25.60 21.98 39.91 F.000 137.94 144.54 159.61 150.05 X Buna göre, ortaögretm ögrencler cografya ve yabanc dl ögretmenlernn davranslarn daha yakn olarak alglarken, matematk ve fzk ögretmenlernn davranslarn daha az yakn olarak alglams/ardr. lkögretm düzeynde oldugu gb, ortaögretm düzeynde de' ögrencler, p.ntm vönetm _ oüz 2004
I, II ' eotm vönptm _,.,"7?nnA ÖGRETMEN YAKINLIGI aynur geçer - denz deryakulu sözel derslern ögretmenlern saysal derslern ögretmenlerne göre daha yakn olarak degerlendrmslerdr. Yüksekögretm: Yüksekögretm ögrenclernn fzk, matematk, cografya ve yabanc dl derslernde algladklar ögretmen yaknlk davranslarna lskn artmetk ortalama ve standart sapma degerler le tek faktörlü varyans analz sonuçlar Tablo 5'de verlmstr. Tablo 5. Yüksekögretmdek Farkl Derslerde AIglanan Ögretmen Yaknlgna lskn Artmetk Ortalamalar ve ANOVA Sonuçlar Dersler 53.276 P 35.88 28.49 24.74 25.12 F.000 152.59 136.12 176.43 165.52 X Yüksekögretm ögrencler de lkögretm ve ortaögretm ögrencler gb, sözel derslern (cografya ve yabanc dl) ögretm elemanlarnn davranslarn, saysal derslern (fzk ve matematk) ögretm elemanlarnn davranslarndan daha yakn olarak alglamslardr. Ögretmen Yaknlk Davranslarnn Ögrenc Basars, Tutumlar ve Güdülenme Düzey le lsks lkögretm: lkögretm düzeynde ögretmen yaknlk davranslaryla ögrenc basars, tutumlar ve güdülenme düzeyler arasndak lsky ortaya koymak üzere bu degskenler arasndak korelasyonkatsaylar hesaplanmstr. Buna göre, alglanan ögretmen yaknlg le ders basars arasnda (r=.25) düsük düzeyde, poztf yönlü ve statstkselolarak anlaml (p<.01); derse lskn ögrenc tutumlar arasnda (r=.57) orta düzeyde, poztf yönlü ve statstkselolarak anlaml (P<.01) ögrencnn derse güdülenmes arasnda se yne (r=.56) orta düzeyde, poztf yönlü ve statstkselolarak anlaml (p<.ol) br lsk oldugu saptanmstr. Ortaögretm: Ortaögretm düzeynde ögretmen yaknlk davranslar le ders basars arasnda (r=.42) orta düzeyde, poztf yönlü ve statstkselolarak anlaml (p<.ol); hem derse lskn ögrenc tutumlar hem de ögrencnn '.1 I'
ö G RET M E N YA K N LIG aynur geçer - denz deryakulu derse güdülenmes arasnda se (r=.49) orta düzeyde, poztf yönlü ve statstkselolarak anlaml (p<.ol) br lsk oldugu saptanmstr. Yüksekögretm: davranslaryla Yüksekögretm düzeynde, alglanan ögretm eleman yaknlk ders basars arasnda (r=.43) orta düzeyde, poztf yönlü ve statstkselolarak anlaml (p<.ol); derse lskn ögrenc tutumlar arasnda (r=.30) düsük düzeyde, poztf yönlü ve statstkselolarak anlaml (p<.ol); ögrencnn derse güdülenmes arasnda se yne (r=.46) orta düzeyde, poztf yönlü ve statstkselolarak anlaml (p<.ol) br lsk oldugu saptanmstr. Yukardak sonuçlara göre, her üç ögretm düzeynde de ögretmen yaknlk davranslarnn blssel çktlarla, yan ders basarsyla lsks zayf düzeyde; duyussa çktlarla yan ögretmen yaknlk davranslar le ögrencnn derse yönelk tutumu ve güdülenme düzey arasnda se orta düzey~e br lsk vardr. Bu sonuçlara göre, ögretmen yaknlg' arttkça ögrenclern derse yönelk tutumlarnn daha olumlu hale geldg ve o derse daha çok güdülendkler söyleneblr. Ögretmen Yaknlk Davranslarnn Ögrenc Basarsn, Tutumlarn ve Güdülenmesn Yordama Düzey Ögretmen yaknlk davranslarnn ögrenclern ders basarsnn, derse yönelk tutumlarnn ve derse kars güdülenmelernn öneml br yordaycs olup olmadgn belrlemek çn bast dogrusal regresyon analz yaplmstr. Her üç düzeyde de yordayc degsken ögretmen yaknlg, yordanan degskenler se, basar, tutum ve güdülenmedr. lkögretm: lkögretm düzeynde, ögretmen yaknlg ögrenclern ders basarsnn anlaml br yordaycs olmakla brlkte (bkz. Tablo 6), ögretmen yaknlgnn ögrenc basarsndak toplam varyansn ancak %.06 gb çok küçük br mktar açklayabldg görülmektedr. Tablo 6. lkögretmde Ögretmen Yaknlk Davranslarnn Ögrenclern Ders Basarsn Yordamasna lskn Regresyon Analz Sonuçlar 4.711 0.2460.002 St. t Hata 6.398 Sabt P0.255 -B.000 B 0.015 1.203 Degsken.000 R=0.246 R2=0.060 FO,636) =40.940 "". ' -"':.-: - _::_..,,,,,.11
aynur geçer - denz deryakulu lkögretm düzeynde, ögretmen yaknlg ögrenclern derse yönelk tutumlarnn anlaml br yordaycsdr (bkz. Tablo 7). Ögretmen yaknlg, ögrenclern derse yönelk tutumlarndak toplam varyansn yaklask %.33'ünü açklamaktadr. - Tablo 7. lkögretmde Ögretmen Yaknlk Davranslarnn Ögrenclern Derse Yönelk Tutumunu Yordamasna lskn RegresyonAnalz Sonuçlar St.Hata 17.678.000 0.574 t0.032 p3.531 B 0.564 Sabt.000 B 11.712 41.357 Degsken Yaknlk R=0.574 R2=0.329 F(1,636) =312.497 p=.ooo lkögretm düzeynde, ögretmen yaknlg ögrenclern derse kars güdülenmelernn anlaml br yordaycsdr (bkz. Tablo 8). Ögretmen yaknlg, ögrenclern derse kars güdülenmelerndek toplam varyansn yaklask %.32'sn açklamaktadr. - Tablo 8. Güdülenmesn lkögret mde Ögretmen Yordamasna Yakn! Ilskn k Davanslann RegresyonAnalz n Ögrenc Sonuçlar lern Derse Kars St.Hata 17.116 0.562 tp0.011.000 1.217 B B 9.366 11.398 (güdü) 0.188 Degsken Yaknlk R=0.562 R2=0.315 F(1,636) =292.945 p=.ooo II Sonuç olarak, lkögretm düzeynde ögretmen yaknlgnn ögrenclern basarlar üzernde düsük düzeyde yordayc br etkye sahp oldugu, tutum ve güdülenmeler üzernde se, orta düzeyde yordayc br etkye sahp oldugu görülmektedr. Ortaögretm: Ortaögretm düzeynde, ögretmen yaknlg ögrenclern ders basarsnn anlaml br yördaycs olmakla brlkte (bkz. Tablo 9), ögretmen yaknlgnn ögrenc basarsndak toplam varyansn ancak %.Tsn açklayabldg görülmektedr.. I,,, egtm yönetm güz 2004
OGRETMEN YAKINLIGI aynur geçer - denz deryakulu Ortaögretm düzeynde, ögretmen yaknlg ögrenclern derse yönelk tutumlarnn anlaml br yordaycsdr (bkz. Tablo 10). Ögretmen yaknlg, ögrenclern derse yönelk tutumlarndak toplam varyansn yaklask %.24'ünü açklamaktadr. Tablo 9. Ortaögretmde Ögretmen Yaknlk Davranslarnn Ögrenclern Ders Basarsn Yordamasna lskn Regresyon Analz Sonuçlar - St. 0.421 thatab 11.441 0.242 0.002 p0.018.492 B.000 Sabt 0.166 Degsken 0.687 R=0.421 R2=0.177 F(1,609) =130.901 p=.ooo Tablo 10. Ortaögretmde Ögretmen Yaknlk Davranslarnn Ögrenclern Derse Yönelk Tutumlarn Yordamasna lskn RegresyonAnalz Sonuçlar 6.982 St. 0.487 13.762 thata 0.032 P33.425-4.787 B 0.436.000 (tutum) Degsken B Yaknlk R=0.487 R2=0.237 F(1,609) =189.396 p=.ooo Ortaögretm düzeynde, ögretmen yaknlg ögrenclern derse kars güdülenmelernn anlaml br yordaycsdr (bkz. Tablo 11). Ögretmen yaknlg ögrenclern derse kars güdülenmelerndek toplam varyansn yaklask %.24'ünü açklamaktadr. Tablo 11. Ortaögretmde Ögretmen Yaknlk Davranslarnn Ögrenclern Derse Kars Güdülenmelern Yordamasna lskn RegresyonAnalz Sonuçlar St. HataBB T P 12.864 1.721 (güdü) Degsken 7.476-13.699 0.011 0.485 0.156-.000 R=0.485 R2=0.236 F(1,636) =187.656 p=.ooo lkögretm düzeynde oldugu gb, ortaögretm düzeynde de ögretmen yaknlgnn ögrenclern ders basarlar üzernde düsük düzeyde br eqtm yönetm _ aüz 2004
egtm yönetm. aüz 2004 OGRETMEN YAKINLIGI aynur geçer - denz deryakulu yordayc etkye sahp oldugu, ögrenclern tutum ve güdülenmeler üzernde se, orta düzeyde yordayc br etkye sahp oldugu görülmektedr. Yüksekögretm: Yüksekögretm düzeynde, ögretm eleman yaknlg ögrenclern ders basarsnn anlaml br yordaycs olmakla brlkte (bkz. Tablo 12), ögretm eleman yaknlgnn ögrenc basarsndak toplam varyansn yaklask %.1 9'unu açklayabldg görülmektedr. Tablo 12. Yüksekögretmde Ögretm Eleman Yaknlk Davranslarnn Ögrenclern Ders Basarsn Yordamasna lskn RegresyonAnalz Sonuçlar - St. 0.430 11.363 HataB 0.244 0.002 t P.603 0.017.000 B 0.521 0.127 (basar) Degsken R=0.430 R2=0.185 F(1,609) =129.114 p=.ooo Yüksekögretm düzeynde, ögretm eleman yaknlg ögrenclern derse yönelk tutumlarnn anlaml br yordaycs (bkz. Tablo 13) olmakla brlkte, ögretm eleman yaknlg, ögrenclern derse yönelk tutumlarndak toplam varyansn ancak yaklask %0.09 gb çok düsük br mktarn açklamaktadr. Tablo 13. Yüksekögretmde Ögretm Eleman Yaknlk Davranslarnn Ögrenclern Derse Yönelk Tutumlarn Yordamasna lskn Regresyon Analz Sonuçlar - St. 7.369 tp HataB 0.032 0.295 5.217.000 0.238 B 49.930 (tutum) Degsken 9.571 R=0.295 R2=0.087 F(1,569) =54.300 p=.ooo Yüksekögretm düzeynde, ögretm eleman yaknlg ögrenclern derse kars güdülenmelernn anlaml br yordaycsdr (bkz. Tablo 14). Ögretm eleman yaknlg, ögrenclern derse kars güdülenmelerndek toplam varyansn yaklask %2'n açklamaktadr.
ÖGRETMEN YAKINLIGI aynur, geçer - denz deryakulu Sonuç olarak, yüksekögretm düzeynde ögretm eleman yaknlgnn ögrenclern ders basars ve derse yönelk tutumlar üzerndek etks poztf ve düsük düzeyde, ögrenclern derse kars güdülenmes üzerndek etks se, poztf ve orta düzeyde olarak belrlenmstr. Tablo 14. Yüksekögretmde Ögretm Eleman Yaknlk Davranslarnn Ögrenclern Derse Kars Güdülenmelern Yordamasna lskn Regresyon Analz Sonuçlar - St. 12.459 HataB 0.012 t0.463 0.146 P 1.894 Sabt.000 B 5.344 10.120 Degsken R=0.463 R2=0.214 F(1,569) =155.220 p=.ooo Ögretmen Yaknlk Davranslarna lskn Ögrenc Alglarnda Baz Degskenlere Göre Farkllklar Ögretmen yaknlk davranslarna lskn ögrenc alglar arasnda ögrencnn cnsyetne göre öneml br farkllgn olup olmadgnn belrlenmes çn t-test uygulanmstr (bkz. Tablo 15). Tablo 15. Ögrenc Cnsyetne Göre Ögretmen Yaknlk Davranslarnn Alglansna lskn t-test Sonuçlar Sd 110.84 3.43 px t SS 25.90 288.005.000274.000297 151.49 143.22 105.19 166.00 150.13 636 569 609 24.47 31.67 33.17 26.31 350 348 263 1.40 N 2.82 Erkek 6.00 Cnsyet Tablo 15'de görüldügü gb lkögretm, ortaögretm ve yüksekögretm düzeynde ögrenclern ögretmen yaknlk davranslaryla lgl alglar cnsyete göre anlaml br farkllk göstermektedr. Buna göre, her üç ögretm düzeynde de kz v e..... " _?""""" IIIILI. _.~
aynur geçer - denz deryakulu ögrencler ögretmenlernn davranslarn erkek ögrenclere göre kendlerne daha yakn olarak algladklarn fade etmslerdr. Ögretmen yaknlk davranslarna lskn ögrenc alglar arasnda ögretmenn cnsyetne göre anlaml br farkllgn olup olmadgna yönelk t test yaplmstr. Çözümleme sonuçlar Tablo 16'da verlmstr. Cnsyet Tablo 16. Ögretmen Cnsyetne Göre Ögrenclern Ögretmen Yaknlk Davranslarn Alglayslarna lskn t-test Sonuçlar Sd.007370.001294 143.54 152.00 3.46 162.82 155.98 P 569 X2.70 t SS 609 26.20 33.81 23.94 36.10 317 201 N Kz - 'I ~ I', Ortaögretm ve yüksekögretm düzeynde ögrenclern ögretmen yaknlk davranslaryla lgl alglar ögretm elemanlarnn cnsyetne göre anlaml br farkllk göstermektedr. Her k ögretm düzeyndek ögrencler, kadn ögretmenlern erkek ögretmenlerne göre kendlerne daha yakn olarak alglamaktadrlar. lkögretm düzey çn böyle br farkllasma söz konusu olamadgndan, tabloda lkögretm düzeyne yer verlmemstr. Ögretmen yaknlk davranslarna lskn ögrenc alglar arasnda ögretmenn pedagojk formasyon alp almamasna göre anlaml br farkllgn olup olmadgnn belrlenmes çn t-test yaplmstr. Tek anlaml farkllasma yüksekögretm düzeyndedr ve t-test analznn sonuçlar Tablo 1Tde verlmstr. Tablo 17. Yüksekögretm Ögretm Elemanlarnn Pedagojk Formasyon Alp Almamasna Göre Yaknlk Davranslarnn Alglansna lskn t-test Sonuçlar.038 Sd N Formasyon P 569 153.92 160.74 Xt SS 26.18 41.65 374 197 2.08 egtm yönetm güz 2004
ÖGRETMEN YAKINLIGI aynur geçer - denz deryakulu Yüksekögretm düzeynde ögrenclern ögretm eleman yaknlk davranslaryla lgl alglar ögretm elemanlarnn pedagojk formasyonuna göre anlaml br farkllk göstermektedr. Buna göre, yüksekögretm düzeyndek ögrencler pedagojk formasyon alan ögretm elemanlarn, almayan ögretm elemanlarna göre kendlerne daha yakn olarak alglamaktadrlar. Ögretmen yaknlk davranslarna lskn ögrenc alglar arasnda ögretmenn hzmet önces egtmnde ya da hzmet ç egtmlerde letsm ders alp almamasna göre anlaml br farkllgn olup olmadgnn belrlenmes çn t-test yaplmstr. Sonuçlar Tablo 18'de verlmstr. Ders Tablo 18. Ögretmenn letsm Ders Alp Almamas le Ögretmen Yaknlk Davranslarnn Alglansna lskn t-test Sonuçlar 4.59 8.57 8.23 N SdX t - SS Alan 168.05 117.66 10. 154.49 138.19 157.57.000 636 609 569 P 256 307 164 23.96 23.57 34.62 28.42 29.77 24.47 407 382 304 09 Almayan Almayan letsm Buna göre, her üç ögretm düzeynde de ögrenclern ögretmen yaknlk davranslaryla lgl alglar, ögretmenlern letsm ders alp almamasna göre anlaml farkllasmalar göstermektedr. Ögrencler, letsm ders alan ögretmenler, almayan ögretmenlerne göre kendlerne daha yakn olarak alglamaktadrlar. Ögretmen yaknlk davranslarna yönelk ögrenc alglar arasnda snf mevcuduna göre br farkllgn olup olmadgn belrlemek çn t-test yaplmstr. Anlaml farkllasmalara ortaögretm ve yüksekögretm düzeynde rastlanmstr. Sonuçlar Tablo 1g'da verlmstr. Tablo 1g'da görüldügü gb, hem ortaögretm, hem de yüksekögretm düzeynde ögrenclern ögretmen yaknlk davranslaryla lgl alglar snf mevcuduna göre anlaml br farkllk göstermektedr. Buna göre, ögrenc says görece daha az snflarda ögrenm gören ögrencler, ögrenc says daha çok olan snflarda ögrenm gören ögrenclere göre ögretmenlernn davranslarn daha yakn olarak alglamaktadrlar. eatm yönetm _ cüz 2004
aynur geçer - denz deryakulu vcudu Tablo 19. Snf Mevcuduna Göre Ögretmen Yaknlk Davranslarnn Alglansna lskn t-test Sonuçlar N Sd 153.02 176.15 146.45 152.00.027474 - X609 569.000 SS t P 39.95 27.27 25.76 32.31 137 151 420 Snf 2.21 9.20 TARTISMA Bu arastrmada lkögretm, ortaögretm ve yüksekögretm düzeynde ögretmen yaknlg le ögrenc basars arasnda düsük düzeyde, poztf ve anlaml br lsk oldugu; ögretmen yaknlg le tutum ve güdülenme arasnda se, orta düzeyde poztf ve anlaml br lsk oldugu saptanmstr. Bununla brlkte, yurt dsnda gerçeklest rims pek çok çalsma ögretmenlern sözel ve sözsüz yaknlk davranslar le ögrenc basars arasnda güçlü br lsk oldugunu göstermektedr (Chrstophel, 1990; Myers ve dgerler, 1998; Neulep, 1997; Talbert ve Beran, 1999). Oysa k, bu çalsmada her üç ögretm düzeynde de ögretmen yaknlg le ögrenc basars arasnda düsük düzeyde br lsk bulunmustur. Bunun olas br neden, alanyaznda ögretmen yaknlg le ögrenc basars arasndak lskler nceleyen arastrmalarda "basar" belrlenrken, ögrenclere herhang br basar test uygulanmamas ya da halhazrdak ders basar puanlarnn kullanlmamas, bunun yerne derstek basar düzeylerne lskn düsüncelernn kullanlms olmasdr. Bu se, ögrenclern gerçek basar durumlarnn degl, basarlarna lskn alglamalarnn dkkate alnmasna neden olmustur. Bu çalsmada, ögretmen yaknlg le basar arasnda saptanan zayf lsk, çalsmada kabul edlen "basar göstergesnn" (ögrenclern ders basar puanlar) alanyazndak dger çalsmalardan farkl olmasndan kaynaklanms olablr. Chrstophel'n (1990) ögretmen yaknlk davranslar, ögrenc güdülenmes ve ögrenme arasndak lskler nceledg çalsmasnn sonuçlar, ögrenclerce oldukça yakn olarak alglanan ögretmenlern ögrenclernn derse yönelk güdülenme düzeylernn de yüksek oldugunu egtm yönetm güz 2004
j OGRETMEN YAKINLIGI aynur geçer - denz deryakulu ortaya koymustur. Bu çalsma da, orta düzeyde de olsa, benzer br yönelm göstermstr. Arastrmann ortaya koydugu bulgulardan br de, ögrenclern sözel derslern ögretmenlern saysal derslern ögretmenlernden daha yakn olarak alglamalardr. Bu durum, sözel ve saysal derslerdek ögretmenögrenc etklesmnn lerde daha ayrntl olarak ncelenmes gereksnmn dogurmaktadr. Bu arastrmada, her üç ögretm düzeynde de kz ögrencler erkek ögrenclere göre ögretmenlernn davranslarn kendlerne daha yakn olarak alglamslardr. Öte yandan, ortaögretm ve yüksekögretm düzeynde ögrenclern ögretmen yaknlk davranslarna lskn alglar ögretmenlern cnsyetne göre de anlaml br farkllk göstermektedr. Ortaögretm ve yüksekögretmdek ögrencler, kadn ögretmenlern, erkek ögretmenlerne göre kendlerne daha yakn olarak alglamaktadrlar. Medowell (1993) ve Pektas'n (1988) çalsmalarnda da, kadn ögretmenler, erkek ögretmenlere göre daha nformal, dostça ve ögrenclere daha açk davranr olarak belrlenmstr. Yne bu arastrmada, yüksekögretm düzeyndek ögrencler, pedagojk formasyon alan ögretm elemanlarn kendlerne daha yakn olarak alglamslardr. Bu bulgu da, ögretmen-ögrenc letsmnde pedagojk formasyonun önemn ortaya koymaktadr. Üç ögretm düzeynde de ögrencler letsm ders alms ögretmenler kendlerne daha yakn olarak alglamslardr. Benzer bulgulara Nussbaum ve Scott'un (1979) çalsmasnda da ulaslms, letsm ders alan ögretmenlern ögretmeögrenme süreçlernde daha basarl olduklar saptanmstr. Ortaögretm ve yüksekögretm düzeynde kalabalk snflardak ögrencler ögretmenlernn yaknlk davranslarn daha az gösterdklern belrtmslerdr. Kalabalk snflar, ögrencler ve ögretmenler üzernde stres ve kaygya yol açarak, olumlu letsm engelleyc br etk yapablmektedr (bkz. Ergn, 995). Pektas'n (1988) çalsmasnda da snflardak ögrenc says arttkça sözsüz ögretmen davranslarnn. ögretme olan olumlu etklernn azaldg, ögrenc says azaldkça sözsüz ögretmen davranslarnn ögretme olumlu etklernn arttg saptanmstr. Deryakulu (1992) ve Çakmak'n (1995) çalsmalarnda da ögretmenögrenc letsmnde snf mevcutlarnn kalabalk olmasndan kaynaklanan olumsuzluklar yasandg, ögretmenlern pek çok olumlu eq'tm yönetm _ QÜZ 2004
aynur geçer - denz deryakulu davrans ögrenc saysnn fazla olmas nedenyle gösteremedkler bulunmustur. Ulaslan bu sonuçlar lgnçtr ve ögretmenlerde snflarndak ögrenc saysna bagl "tükenmslk" (burnout) olgusunu akla getrmektedr. Blndg gb, ögretmenlk oldukça stresl br meslektr ve tükenmslk strese bagl olarak olusan br sendromdur. Çalsmalar, tükenmslk yasayan ögretmenlern ögrencler ve meslektaslar le letsm sorunlar yasadklarn, snf ç ögrenc davranslarn daha "olumsuz" olarak alglama eglmnde olduklarn, bunun se hem ögrencnn, hem de ögretmenn basarsn düsürdügünü ortaya koymaktadr (bkz. Forey, Chrstensen ve England, 994; Whteman, Young ve Fsher, 985). lerde gerçeklestrlecek çalsmalarla, ögretmenlerdek tükenmslk olgusu le ögretmen yaknlk davranslarnn gösterlme düzey sstematk gözlem gb yöntemlerle daha ayrntl olarak ncelenmeldr. KAYNAKÇA Açkgöz, K. Ü. (1988). Lselerdek smf atmosfer üzerne br arastlfma. (Yaynlanmams arastrma raporu). Malatya:nönü Ünverstes. III ~ Açkgöz, K. Ü. (1990). Ünverste ögrenclernn ögretm elemanlanm degerlendrmes. (Yaynlanmams arastrma raporu). Malatya:nönü Ünverstes. Açkgöz, K. Ü. (1996). Etkl ögrenme ve ögretme. zmr: Kanylmaz Matbaasl. Andersen, J. F. (1979). Teacher mmedacy as a predctor of teacher etfectveness. Communcaton yearbook 3 (pp.543-559). New Brunswck, NJ: Transacton. Andersen, P. & Andersen J. (1982). Nonverbal mmedacy n nstructon. In L. L Barcer (Ed.) Communcaton n the classroom (pp.98-120). Englewood Cltfs, NJ: Prentce HalL. Bangr, G. (1997). Smf ç letsme lskn ögretmen-ögrencdavramslan görüsler ve önerler. Yaynlanmams yüksek lsans tez. Ankara:Hacettepe Ünverstes, Sosyal Blmler Ensttüsü. egtm yönetm güz 2004
ÖGRETMEN YAKINLIGI aynur geçer - denz deryakulu Bolat, S. (1990). Yüksekögretmde ögretm elemam-ögrenc letsm. Yaynlanmams yüksek lsans tez. Ankara:Hacettepe Ünverstes, Sosyal Blmler Ensttüsü. Butland, M. J. ve Beebe, S. A. (1992). A study of the applcaton of mplct communcaton theory to teacher mmedacy and student learnng. Paper presented at the Annual Meetng of the Internatonal Communcaton Assocaton. Mam, FL. Chrstensen, L. J. & Menzel, K. E. (1998). The lnear relatonshp between student reports of teacher mmedacy behavors and perceptons of state motvaton and of cogntve, affectve and behavoral learnng. Communcaton Educaton, 4}(1), 82-90. Chrstophel, D. M. (1990). The relatonshp among teacher mmedacy behavors student motvaton and learnng. Communcaton Educaton, 39, 323 340. Chrstophel, D. M. ve Gorham, J. (1995). A test-retest analyss of student motvaton, teacher mmedacy and perceved sources of motvaton, and demotvaton n college classes. Communcaton Educaton. Annandale. Çakmak, M. (1995). Yüksekögretmde ögretm elemam-ögrenc lsklernde ögrenclern beklentler: Ankara lnde bulunan egtm fakültelernn egtm blmler bölümlernde yaplan br çalsma. Yaynlanmams yüksek lsans tez. Ankara: Ankara Ünverstes, Sosyal Blmler Ensttüsü. Deryakulu, D. (1992). Ögretm elemam-ögrenc aras letsmde stenlen ögretm elemam davramslarmm gösterlmesn engelleyen faktör/er. Yaynlanmams yüksek lsans tez. Ankara:Ankara Ünverstes, Sosyal Blmler Ensttüsü. Ergn, A. (1995). Ögretm teknolojs, letsm. Ankara: Pegem. Ergn, A. ve Geçer, A. K. (1999). Ögrenc alglarna göre ögretm elemanlarnn letsm bçmler. Ankara Ünverstes Egtm Blmler Fakültes Dergs, 32:1-2), 1-28. Forey, W. F., Chrstensen, O. J., & England, J. T. (1994). Teacher burnout: A relatonshp wth Holland and Adleran typologes. Indvdual Psychology: The Journôl of Adleran Theory, Research & Practce, 5fJ..1 ), 3-7. Frymer, A. B. (1993). The mpact of teacher mmedacy on students' motvaton over the course of a semester. Paper Presented at the Annual The Speech Communcaton Assocaton, Mam Beach, FL. Meetng of eatm vönetmllll o7 2004
aynur geçer - denz deryakulu Frymer, A. B. ve Houser, M. L. (2000). The teacher-student relatonshp as an nterpersonal relatonshp. Communcaton Educaton. Annandale. Gorham, J. (1988). The relatonshp between teacher mmedacy behavor and student learnng. Communcaton Educaton, 37, 40-53. Klçç, Y. (1989). Okulda ruh saglg. Ankara: Safak Matbaaclk. Kurt, M. ve Kurt, M. (1999). Ögretmenlern sözel ve sözsüz yaknlk davranslarnn güdülenme ve basar üzerndek etksnn belrlenmes. 4. Ulusal Egtm Blmler Kongres -. Esksehr: Anadolu Ünverstes Yaynlar, No: 1076. McCroskey, J. C., Sallnen, A., Fayer, J. M., Rchmond, V. P., & Barraclough, R. A. (1996). Nonverbal mmedacy and cogntve learnng: A cross-cultural nvestgaton. Communcaton Educaton, 45, 200-211. McDowell, E. E. (1993). An exploratory study of teacher atttudes toward aspects of teachng and teachng style. Mam, Mehraban, A. (1969). Methods-desgns: Same referents and measures of nonverbal behavor. Behavoral Research Methods and Instrumentaton, 1, 203-207. FL.,l, Mehraban, A. (1981). Slent messages: Implct communcaton of emotons and atttudes. Washngton: Belmond. Myers, S. A., Zhong, M., & Guan, S. (1998). Instructor mmedacy n the Chnese college classroom. West Lafayette: Communcaton Studes. Neulep, J. W. (1997). A cross-cultural comparson of teacher mmedacy n Amercan and Japanese college classrooms. Communcaton Research, 24(4),431-451. Nussbaum, J. F., & Scott, M. D. (1979). Instructor communcaton behavors and ther relatonshp to classroom learnng. Communcaton Yearbook 3 (pp.561-582). New Brunswck, NJ: Transactan. 'I Pektas, S. (1988). Sözelolmayan ögretmen davramslarlnln ögretme etklernn degerlendrlmes. Yaynlanmams doktora tez. Ankara:Ankara Ünverstes, Sosyal Blmler Ensttüsü. Plax, T. G., Kearney, P., McCroskey, J. C., & Rchmond, V. P. (1986). Power n the classroom V: Verbal control strateges, nonverbal mmedacy and affectve learnng. Communcaton Educaton, 35, 43-55. Rchmond, V. P., Gorham, J. S., & McCroskey, J. C. (1987). The relatonshp between selected mmedacy behavors and cogntve learnng. Communcaton Yearbook 10, 574-590. egtm yönetm güz 2004
OGRETMEN YAKINLIGI aynur geçer - denz deryakulu Sayan, N. ve Yurdakul, B. (1999). nglzce ögretmenlernn letsm yeterllklernn ögrenc görüslerne göre degerlendrlmes. Konya: 6. Egtm Blmler Kongres'nde sunulan bldr. Sahn, F. (1987). Ögrenme-ögretme sürecnde ögrencnn sözel letsm endseler. Yaynlanmams yüksek lsans tez. Ankara: Ankara Ünverstes, Sosyal Blmler Ensttüsü. Talbert, C. ve Beran, D. (1999). Hgher educaton and teacher mmedacy. Journal for a Just and Carng Educatan, 5(4), 430-441. Whteman, J. L., Young, J. C., & Fsher, M. L. (1985). Teacher burnout and the percepton of student behavour. Educatan, L05{l), 299-305. letsm: Yrd. Doç. Dr. Denz Deryakulu Ankara Ünverstes, Egtm Blmler Fakültes Blgsayar ve Ögretm Teknolojler Egtm Bölümü 06590 Cebec-Ankara E-Posta: deryakul@educaton.ankara.edu.tr eqtm yönetm güz 2004
aynur geçer - denz deryakulu Ek 1. lkögretm Düzey Ögretmen Yaknlk Davranslar oksar, egtm yönetm güz 2004
ÖGRETMEN YAKINLIGI aynur geçer - denz deryakulu. -4. -41. -45. Ögretmenm soru yöneterek konusmak ögrenc stemeyen ble yanls lere snftayaptgmda snfta benm smm yüksek sesle söyleyerek ben 21. 36. 20. 19. 37. 38. 39. 40. 22. 23. 24. 25. 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33. 35. ll. 12. 13. 14. 15. 17. 18. 42. 43. 44. Ogretmenmz 26. 16. utandrr. 10. ~örüslermz Ogretmenmz kendsnetelefon Ö~retmenmz ödevler, soracak sorar. bz etmemz sorumuz ödevlern sevdgn veveya gerekrsesnf teslm ~e- tartsmak d~ger tarh dsnda verdgn stedgmz tartsma görüsmemzster. davranslaryla herhang konular br leseyoldugunda hssettrr lgl bzm derste kolunu omzumuza atar, ense veya srtmz svazlar, sramza oturur) (örnegn 2. 34. o"+m \/nno+m n7?nn4.
ö G RET M E N' YAK N LIG aynur geçer - denz deryakulu 1. 2. Ek 3. Yüksekögretm Düzey Ögretm Eleman Yaknlk Davranslar 3. 4. 5. 6. 7. 8. üümser. III! hssettrr. (örnegn : I p.ntm vnp.tm L n7 /()()4