Türkiye deki Binalara Yönelik Soğutma Yükü Hesabı için Web Tabanlı Yazılım Geliştirilmesi



Benzer belgeler
Türkiye deki Binalara Yönelik Soğutma Yükü Hesabı için Web Tabanlı Yazılım Geliştirilmesi

Türkiye deki Binalara Yönelik Soğutma Yükü Hesabı için Web Tabanlı Yazılım Geliştirilmesi

TEKLİF MEKTUBU SAĞLIK BAKANLIĞI_. '.. m

Toplam Eşdeğer Deprem Yükünün Hesabı Bakımından 1975 Deprem Yönetmeliği İle 2006 Deprem Yönetmeliğinin Karşılaştırılması

Betül BektaĢ Ekici Accepted: October ISSN : bbektas@firat.edu.tr Elazig-Turkey

AKDENİZ BÖLGESİ İÇİN ISITMA VE SOĞUTMA DERECE- SAAT DEĞERLERİNİN ANALİZİ

Sistemde kullanılan baralar, klasik anlamda üç ana grupta toplanabilir :

Öğretim planındaki AKTS TASARIM STÜDYOSU IV

Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi Pamukkale University Journal of Engineering Sciences

5.3. Tekne Yüzeylerinin Matematiksel Temsili

Bir Yerleşkede Enerji Yönetimi ve Enerji Tasarruf Potansiyelinin İncelenmesi

QKUIAN. SAĞLIK BAKANLIĞI_ KAMU HASTANELERİ KURUMU Trabzon Ili Kamu Hastaneleri Birliği Genel Sekreterliği Kanuni Eğitim ve Araştırma Hastanesi

X, R, p, np, c, u ve diğer kontrol diyagramları istatistiksel kalite kontrol diyagramlarının

4.5. SOĞUTMA KULELERİNİN BOYUTLANDIRILMASI İÇİN BİR ANALIZ

T.C. KADİR HAS ÜNİvERSİTESİ REKTÖRLÜ('JÜ

TÜRKİYE NİN İLLERİ İÇİN SOĞUTMA TASARIM SICAKLIKLARININ TESPİTİ

'~'l' SAYı : i ı 1-1 C _:J /2013 KONU : Kompozisyon Yarışması. T.C SINCAN KAYMAKAMllGI Ilçe Milli Eğitim Müdürlüğü

Şiddet-Süre-Frekans Bağıntısının Genetik Algoritma ile Belirlenmesi: GAP Örneği *

EK-1 01 OCAK 2014 TARİHLİ VE SATILI RESMİ GAZETEDE YAYINLANMIŞTIR.

MESLEKi EGiTiMDE HizMET ici EGiTiM

TÜRKİYE DEKİ 380 kv LUK 14 BARALI GÜÇ SİSTEMİNDE EKONOMİK YÜKLENME ANALİZİ

TEİAŞ Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi. İletim Sistemi Sistem Kullanım ve Sistem İşletim Tarifelerini Hesaplama ve Uygulama Yöntem Bildirimi

ENDÜSTRİNİN DEĞİŞİK İŞ KOLLARINDA İHTİYAÇ DUYULAN ELEMANLARIN YÜKSEK TEKNİK EĞİTİM MEZUNLARINDAN SAĞLANMASINDAKİ BEKLENTİLERİN SINANMASI

YÜKSEK LİsANS VE DOKTORA PROGRAMLARI

YAPILARIN ENERJİ ESASLI TASARIMI İÇİN BİR HESAP YÖNTEMİ

Metin Madenciliği ile Soru Cevaplama Sistemi

AHMET KOLTUK. Sahibi. Kullanma Amacı. Konutlar. Kat Adedi. İli ANKARA. İlçesi MERKEZ. Mahallesi AKINCILAR. Sokağı YENGEÇ. Pafta. Ada.

Deney No: 2. Sıvı Seviye Kontrol Deneyi. SAKARYA ÜNİVERSİTESİ Dijital Kontrol Laboratuvar Deney Föyü Deneyin Amacı

Resmi Gazetenin tarih ve sayılı ile yayınlanmıştır. TEİAŞ Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi

tarih ve sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır. TEİAŞ Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi

Soğutucu Akışkan Karışımlarının Kullanıldığı Soğutma Sistemlerinin Termoekonomik Optimizasyonu

FARABİ DEĞİŞİM PROGRAMI PROTOKOLÜ

YAYILI YÜK İLE YÜKLENMİŞ YAPI KİRİŞLERİNDE GÖÇME YÜKÜ HESABI. Perihan (Karakulak) EFE

ELM201 ELEKTRONİK-I DERSİ LABORATUAR FÖYÜ

ANADOLU ÜNivERSiTESi BiliM VE TEKNOLOJi DERGiSi ANADOLU UNIVERSITY JOURNAL OF SCIENCE AND TECHNOLOGY CiltNol.:2 - Sayı/No: 2 : (2001)

PRODUCTION PLANNING BASED ON GOAL PROGRAMMING FOR MASS CUSTOMIZATION IN A COMPANY

T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI Strateji Geliştirme Başkanlığı GENELGE 2009/70

MOBİPA MOBİLYA TEKSTİL İNŞAAT NAKLİYE PETROL ÜRÜNLERİ. SÜPERMARKET VE TuRİzM SANAYİ VE TİcARET ANONİM ŞİRKETİ

bir yol oluşturmaktadır. Yine i 2 , de bir yol oluşturmaktadır. Şekil.DT.1. Temel terimlerin incelenmesi için örnek devre

FABRİKA İSTANBUL AVRUPA YAKASI İST. LEVENT ADANA BURSA BODRUM

GWP Oranı Düşük Soğutucu Akışkan Karışımlarının Buhar Sıkıştırmalı Soğutma Çevriminde İncelenmesi

Belirtilen kapasitede son kata aittir

Sera İklimlendirme Kontrolü İçin Etkin Bir Gömülü Sistem Tasarımı

Okullarda Coğrafi Bilgi Sistem Destekli Öğrenci Kayıt Otomasyon Sistemi Uygulaması: Trabzon Kenti Örneği

ÜLKEMiziN ÜST DÜZEY TEKNiSYEN ihtiyacı VE EGiTiMi

FLYBACK DÖNÜŞTÜRÜCÜ TASARIMI VE ANALİZİ

DOĞRUSAL HEDEF PROGRAMLAMA İLE BÜTÇELEME. Hazırlayan: Ozan Kocadağlı Danışman: Prof. Dr. Nalan Cinemre

BAŞKENT ÜNİVERSİTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MAK MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ LABORATUVARI DENEY - 8

TOPSIS ÇOK KRİTERLİ KARAR VERME SİSTEMİ: TÜRKİYE DEKİ KAMU BANKALARI ÜZERİNE BİR UYGULAMA

Türk Dilinin Biçimbilim Yapısından Yararlanarak Türkçe Metinlerin Farklı İmgelere Ayrılarak Kodlanması ve Sıkıştırılması

Toprak hava ısı değiştirgeçleri (THID) konvansiyonel

ESM-1510 DIN Ray Montajlý Sýcaklýk Kontrol Cihazý. ESM-1510 DIN Ray Montajlý Dijital, ON / OFF Sýcaklýk Kontrol Cihazý

Türkiye nin İlleri İçin Soğutma Tasarım Sıcaklıklarının Tespiti

T.C. KEÇiÖREN BELEDİYE BAŞKANLIGI Mali Hizmetler Müdürlüğü BAŞKANLIK MAKAMINA

VERİ ZARFLAMA ANALİZİ İLE TIBBİ GÖRÜNTÜ, ARŞİV VE İLETİŞİM SİSTEMLERİNİN DEVLET HASTANELERİ PERFORMANSINA ETKİLERİNİN ARAŞTIRILMASI

Namık Kemal Üniversitesi Çorlu Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü Stratejik Planı

Namık Kemal Üniversitesi Çorlu Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü Stratejik Planı. Sürüm no 1.2

( ) 3.1 Özet ve Motivasyon. v = G v v Operasyonel Amplifikatör (Op-Amp) Deneyin Amacı. deney 3

TE 06 TOZ DETERJAN ÜRETİM TESİSİNDEKİ PÜSKÜRTMELİ KURUTMA ÜNİTESİNDE EKSERJİ ANALİZİ

İKİNCİ ÖĞRETİM KAMU TEZSİZ YÜKSEK LİSANS PROGRAMI

COMPUTER-AIDED DESIGN OF HORIZONTAL AXIS WIND TURBINE BLADE

a IIR süzgeç katsayıları ve N ( M) de = s 1 (3) 3. GÜRÜLTÜ GİDERİMİ UYGULAMASI

PARMAKİZİ RESİMLERİNİN YAPAY SİNİR AĞLARI İLE TEMİZLENMESİ VE İYİLEŞTİRİLMESİ

BİNA ENERJİ YAZILIMLARI VE SOĞUTMA YÜKÜ HESABI İÇİN WEB TABANLI BİR YAZILIM. M. Azmi AKTACİR, Burak YENİGÜN, Emrah YAKA ÖZET

T.C. MİLLİ EGİTİM BAKANLIGI Sağlık İşleri Dairesi Başkanlığı VALİLİGİNE (İl Milli Eğitim Müdürlüğü)

T.C BARTIN il ÖZEL idaresi YAZı işleri MÜDÜRLÜGÜ. TEKliF SAHiBiNiN

BEYKENT ÜNİVERSİTESİ - DERS İZLENCESİ - Sürüm 2. Öğretim planındaki AKTS

Sürekli Olasılık Dağılım (Birikimli- Kümülatif)Fonksiyonu. Yrd. Doç. Dr. Tijen ÖVER ÖZÇELİK

Basel II Geçiş Süreci Sıkça Sorulan Sorular

ANKARA UNION OF TRADESMEN AND CRAFTSMEN CHAMBERS

~~zc~ ıstanbul. Tarih 25/01/2019. Referans \KSM\MKS\MKS Düzenlemeleri

Namık Kemal Üniversitesi Çorlu Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü Stratejik Planı

AĞIR BİR NAKLİYE UÇAĞINA AİT BİR YAPISAL BİLEŞENİN TASARIMI VE ANALİZİ

BETONARME YAPI TASARIMI

KONUTLARDA VE SANAYİDE ISI YALITIMI İLE ENERJİ TASARRUFU - SU YALITIMI EĞİTİMİ VE GAP ÇALIŞTAYI

UYDU ISIL KONTROL SİSTEMİNDE IŞINIM İLE ISI TRANSFERİNDE MONTE CARLO YÖNTEMİ

MONTE CARLO SİMÜLASYON METODU VE MCNP KOD SİSTEMİ MONTE CARLO SIMULATION METHOD AND MCNP CODE SYSTEM

ATIK POLİMERİK MALZEME KATKILI BETONUN YALITIM ÖZELLİĞİNİN DENEYSEL OLARAK İNCELENMESİ

MUHASEBE BÖLÜMÜ MESLEK DERSLERİ KİTAPLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ ARAŞTIRMASI

SAYISAL ANALİZ. Doç.Dr. Cüneyt BAYILMIŞ. Sayısal Analiz. Doç.Dr. Cüneyt BAYILMIŞ

COĞRAFYA DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMINDA DOĞAL AFETLER 1 (The Natural Disasters in the Geography Teaching Curriculum)

. ÖZEL DAR ARTNAME. Bu bölüm, elektrik özel artnamesinde bulunan tüm alt bölümlere uygulanacak temel prensipleri belirler.

ISK-SODEX ISTANBUL 2018

TÜRKİYE İÇİN YENİ DIŞ ORTAM SICAKLIK TASARIM DEĞERLERİ

Dip - Zirve Relatif Performans Piyasa Çarpanları Değerlemeler TTKOM IPEKE SAHOL BIMAS TTRAK DOHOL. Düşüşü Sürenler ASELS

KIRIKKALE ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ENDÜSTRİ MÜHENDİSLİĞİ ÇOK KRİTERLİ KARAR VERME YÖNTEMLERİNDEN AHP VE TOPSIS İLE KAMP YERİ SEÇİMİ

BİR UN FABRİKASINDA HEDEF PROGRAMLAMA UYGULAMASI

Dersin Yürütülmesi Hakkında. (Örgün / Yüz Yüze Eğitim için) (Harmanlanmış Eğitim için) (Uzaktan Eğitim için)

i 01 Ekim 2008 tarihinde yurürlüğe.giren 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık

AKADEMİK FAAALİ YETLERDE ÖZGÜR COĞRAF İ BİLG İ SİSTEM İ YAZILIMI KULLANIMI

ISSN SERİ B CİLT 47 SAYı ORMAN FAKULTESI DERGISI

KAPALI YÜZME HAVUZLARINDA ENERJĠ YÖNETĠMĠ

Tez Danışmanı: Prof. Dr. Güneş GENÇYILMAZ

Bulanık TOPSIS ve Bulanık VIKOR Yöntemleriyle Alışveriş Merkezi Kuruluş Yeri Seçimi ve Bir Uygulama

Yard. Doç. Dr. Oben Dağ 1. İstanbul Arel Üniversitesi Özet. 1. Giriş. 2. Problemin Tanımı

ZKÜ Mühendislik Fakültesi - Makine Mühendisliği Bölümü ISI VE TERMODİNAMİK LABORATUVARI Sudan Suya Türbülanslı Akış Isı Değiştirgeci Deney Föyü

GİRİŞİMCİLİK Organizasyon Yapısı. Üretim/Hizmet Sistemlerinin Tasarımı ve Kuruluşu

ÖZGEÇMİŞ. Yardımcı Doçent Makine Mühendisliği Çukurova Üniversitesi Doçent Makine Mühendisliği Çukurova Üniversitesi

İÇME SUYU ŞEBEKELERİNİN GÜVENİLİRLİĞİ

Transkript:

43 Türkye dek Bnalara Yönelk Soğutma Yükü Hesabı çn Web Tabanlı Yazılım Gelştrlmes Development of a Web-Based Software For Buldng Coolng Load Calculatons n Turkey Yrd. Doç. Dr. M. Azm AKTACİR / Yrd. Doç. Dr M. Akf NACAR / Prof. Dr. Bülent YEŞİLATA Arş. Gör. M. Emn TENEKECİ / Arş. Gör. Burak YENİGÜN / Mak. Müh. Emrah YAKA Özet Ülkemzde, 18/4/2007 tarhl ve 5627 sayılı Enerj Vermllğ Kanununa dayanılarak 2008 yılında çıkarılan Bna Enerj performansı yönetmelğyle bnalarda enerj vermllğnn artırılması ve bu çerçevede bnaların sertfkalandırılması hedeflenmektedr. Bu kapsamda HVAC sstemlernn vermllğn artırılması çn öncelkle doğru olarak tasarlanması gerekr. HVAC sstem tasarımının lk adımı, bna ısı kayıp ve kazançlarının belrlenmesdr. Isıtma sstem tasarım hesapları, Bna Enerj performansı yönetmelğnde belrtldğ gb TS 2164 standardına göre yapılır. Ancak, ülkemzde soğutma sstem tasarımının en öneml parametres olan soğutma yükü hesabı çn standart br yöntem yoktur. Tasarımcılar stedkler herhang br yöntem kullanmaktadırlar. Dolayısıyla bu durum berabernde brçok sorunu getrmektedr. TUBİTAK MAG grubu tarafından desteklenen bu çalışmada, ülkemzde gerekllğ lgl tüm kesmler tarafından vurgulanan standart soğutma yükü hesabı yöntem belrlenerek, soğutma yükü hesabının tasarımcılar tarafından web üzernden onlne olarak kolayca yapılmasına olanak sağlayan br yazılımın gelştrlmes amaçlanmıştır. Standart soğutma yükü yöntem olarak, ASHRAE tarafından en yen yöntem olarak önerlen RTS yöntem kullanılmaktadır. Tasarımcılar ve mühendsler bu sstemn potansyel kullanıcıları olarak yazılımı nternet ortamında ücretsz olarak kullanableceklerdr. Web tabanlı yazılım, kullanıcıların ver grşn kolaylaştıran görsel bleşenler kullanarak hatalı grşler azaltmaktadır. Hazırlanan yazılım; bnanın yerleşm, pencerelern yerler, duvar, çatı, cam bölmeler, dış kaplama gb yapı elemanlarının soğutma yükü üzerndek etklernn kıyaslama yapmak suretyle araştırılmasına ve en uygun konfgürasyonun belrlenmesne de olanak sağlamaktadır. Abstract Energy Performance of Buldngs, Drectve 04/18/2007 no. 5627 ams to certfcate the buldngs based on energy effcency n our country. To comply wth these requrements HVAC systems would properly be desgned. The frst step of HVAC desgn s to determne heat gan and loss of buldngs. Calculaton of heatng system desgn would ft nto drectve of buldng energy performance as ndcated on the standard TS 2164. Unfortunately, there s no standard calculaton method for coolng load n our country. Desgners could choose whatever calculaton methods they lke. Therefore, many problems come up wth ths way. In our study supported by TÜBİTAK MAG group, we amed to develop web based software that desgners could easly calculate the coolng load. As standard method of coolng load, the newest method of ASHRAE, RTS method, s chosen. Engneers and desgners can be the potental customers of ths freely avalable software on the web. Ths web based software applcaton would use handy vsual components to reduce erroneous user nputs. The software provdes ablty to compare and to confgure the buldng components affectng the coolng load. Such parameters are locaton of buldng,

44 TTMD Mart Nsan 2013 drectons of wndows, walls, roof, glass parttons, sdng. Grş Enerjnn hayat önem taşıdığı bu zamanda yapılarda ısıl konforu sağlamaya çalışıldığı kadar enerj tüketmne de gerekl önemn verlmes gerekmektedr. Bu aşamada tasarlanan bnaların enerj tüketm mktarları belrlenerek düşük tüketml bna tasarımı yapmak oldukça önemldr. Sıcak klm bölgelernde, uzun süren sıcak dönemde ısı grdlernn fazla oluşu nedenyle mekank soğutmaya htyaç duyulmaktadır. Bu se enerj kullanımı yönünden çok fazla gderlere sebep olmaktadır. Ülkemzde, 18/4/2007 tarhl ve 5627 sayılı Enerj Vermllğ Kanununa dayanılarak 2008 yılında çıkarılan Bna Enerj performansı yönetmelğyle bnalarda enerj vermllğnn artırılması ve bu çerçevede bnaların sertfkalandırılması hedeflenmektedr. Bu kapsamda düşünüldüğünde, enerj tüketm sınırlandırılarak etkn bna tasarımı yapablmek çn ısı kayıp ve kazançlarını doğru ve hızlı br şeklde hesaplayablmek gerekldr. Ülkemzde ısıtma sstem tasarım hesapları, TS 2164 standardına göre yapılır. Ancak, soğutma sstem tasarımının en öneml parametres olan soğutma yükü hesabı çn standart br yöntem yoktur. Tasarımcılar stedkler herhang br yöntem kullanmaktadırlar. Dolayısıyla bu durum berabernde brçok sorunu getrmektedr. Genel olarak hesaplamada kullanılan yöntemlern tablolara bağlı olması, tablolarda verlen lgl parametrelern ülke şartlarını taşımaması gb zorlukların yanında uzun zaman harcanması nedenyle zahmetl ve hata olasılığı yüksek br şlem sürecn gerektrr. Bu şlemlern blgsayar ortamında yapılması, proje hazırlama süresn kısaltacak ve olası hataları en aza ndrecektr. Bnada kullanılan chazların doğru seçlmes sağlanarak bna enerj performansını olumlu yönde etkleyecektr. Bu çalışmada özellkle sıcak bölgelerde yapılması düşünülen yapıların veya daha önceden yapılmış olan bnaların soğutma çn htyaç duyacakları enerj mktarının (bna soğutma yükü) hesabı gerçekleştrlmektedr. Soğutma yükü hesaplaması çn değşk algortma ve yöntemler mevcuttur. Nacar ve Ark. (2010), mevcut yöntemler üzerne yaptığı araştırmada ASHRAE tarafından önerlen ışınım zaman sers (RTS) yöntemnn dğer yöntemlere göre üstün özellkler üzernde durmaktadır. Bu çalışmada, soğutma yükü hesabı çn ASHRAE tarafından yayınlanan en son Fundamental-Handbook 2009 da önerlen Işınım Zaman Serler (RTS) yöntem kullanılmıştır. RTS yöntem, Isı denges (HB) hesap prosedüründen türetlen ve bu yöntemle doğrudan lgl, nspeten bastleştrlmş br yöntemdr. Kolayca uygulanablrlk ve güvenrllk steklerne cevap olarak gelştrlen RTS yöntem, dğer yöntemlern geçerllklern ortadan kaldırmamakta, ancak, onlne programlamada sağladığı kolaylık yanında, daha güvenlr ve hassas sonuç vermes sebebyle terch edlmektedr. Bu avantajı nedenyle, uygulayıcılara zaman açısından büyük kolaylıklar sağlamakta ve bu nedenle dğer yöntemlern yerne terch edlmektedr. RTS yöntemnn en çarpıcı özellklernden br ısı denges mantığını kullanması olup, bu yöntemle zon tpnn ve farklı yapıların soğutma yükü üzerndek etklernn araştırılması ve karşılaştırılması kolayca sağlanablmektedr. RTS yöntem le hesaplanan bna soğutma yükünün tüm bleşenlernn 24 saatlk dağılımı tespt edlmektedr. Böylece maksmum soğutma yükünün hesabı çn ayrıca hesaplamaya gerek olmadığı gb soğutma yükünü oluşturan elemanların yük üzerndek etkler kolayca belrlenmektedr. Bu çalışmada gelştrlen yazılımın en öneml özellğ web tabanlı olarak çalışmasıdır Web tabanlı çalışma yazılımın kurulum gerektrmeden stenlen ortamdan ulaşılablmesne mkân vermektedr. Bu kapsamda br çalışma Türkye de lk olmaktadır. Benzer olarak soğutma yükü hesabı le lgl Türkye de çok fazla çalışma olmamakla brlkte yapılan benzer uygulamalar vardır. Bu yazılımların mobl olarak kullanılablen web ara yüzler bulunmamaktadır. Ancak lokal olarak blgsayarda kullanılablmes erşm zorluğu yaşatmaktadır. Bu durum, burada sunulan çalışmanın bahsedlen dğer çalışmalardan ayıran en öneml özellğ olmaktadır. Ayrıca ülkemzde 27075 sayılı bnalarda enerj performansı yönetmelğ le bnalara enerj kmlk belges verlmes yasal zorunluluk halne

45 gelmştr. Bu yetklendrme belges verlmesnde kullanılacak gerekl hesaplamaların yapılması çn Bnalarda Ulusal Hesaplama Yöntemnn ve Yazılımı olan BEP-TR yazılım projes gelştrlmeye başlanmıştır. Ancak BEP-TR projesnn uygulama sırasında ortaya çıkan problemler halen devam etmektedr. Bu çalışmada, soğutma yükü hesabının web üzernden kolayca yapılmasına olanak sağlayan yazılımın tanıtımı yapılacaktır. Sonuç değerler kaydedlerek kullanıcıya görüntülenmektedr. r 'M 2. WEB TABANLI SOĞUTMA YÜKÜ HESAPLAMA YAZILIMI Yazılım genel olarak üç ana modül üzerne kurulmuştur. Şekl 1 de gösterldğ gb bunlar; 1) Kullanıcı le etkleşm sağlayacak olan web ara yüzü, 2) Kullanıcıdan alınan verlere göre hesaplama yapılacak Matlab hesaplama uygulaması ve 3) Kullanıcıdan alınan bna blgler ve hesaplanan soğutma yükü verlernn saklanacağı ver tabanı modülüdür. ft o1 T HÎK rÿ.ÿ«ruı AteMlHft MıtJüb * SUî%WU -U'" W*fc4üfWGÜ [t*w Soğutma yükü hesabı yapılacak bnanın teknk özellklernn alınması çn formlardan oluşan web ara yüzler tasarlanmıştır. Kullanıcıdan teknk özellklere at verler alınırken; sayısal verlern yanında, mantıksal verler de alınmaktadır. Bu şeklde hesaplamanın teknk altyapısından uzak tutularak kullanıcının, rahat br şeklde yazılımı kullanablmes sağlanmaktadır. Şekl 2 de hazırlanmış olan programın çalışma adımları görülmektedr. Dyagramda gösterldğ gb kullanıcı grş şlemnden sonra bna le lgl genel blglern grmektedr. Bu genel blgler le brlkte alınan zon sayısına göre dış duvar, pencere, ç duvar, nfltrasyon (sızıntı) ve ç ısı kazanç değerlernn hesaplanablmes çn htyaç duyulan blgler alınmaktadır. Sonuçta hesaplama çn eksk ver yoksa hesaplama şlem gerçekleştrlmektedr. v- /% S0 Von Tutum Suu-u ılvtysül, İ 3. YAZILIM KULLANIMI Ssteme grş yapan kşnn oluşturduğu yen projenn genel blglernn alınması çn oluşturulan sayfa Şekl 3 de görüldüğü gbdr. Bu ekranda bnaya at genel blgler, bnanın bulunduğu şehr, tasarımda kullanılacak sıcaklık değer (soğutma tasarım sıcaklığı) alınablmektedr. Ayrıca öneml olan br dğer nokta se hesaplamaya katılacak zon sayısı blgs de bu ekranda alınablmesdr. İlk olarak Şekl 4 de görüldüğü gb dış duvarların/çatının soğutma yük değernn hesabı çn gerekl verler grlecektr. Bu kısımda kullanıcı oda sıcaklık değern ve her yön çn duvar/çatı blgler ve alan değern seçmek zorundadır. Bu çalışmada 2009 ASHRAE Handbook- Fundamentals de soğutma tasarım sıcaklıkları çn belrlenen formata uygun olarak Türkye nn ller çn soğutma tasarım sıcaklıkları ve en sıcak aya at ortalama günlük sıcaklık farkları belrlenmştr. Hesaplamalarda, Devlet Meteoroloj İşlernden sağlanan 2000-2010 yıllarına at saatlk dış hava sıcaklık değerler kullanılmıştır. 2009 ASHRAE Handbook- Fundamentals de soğutma tasarım değerler, yıllık peryotta saatlk dış hava sıcaklık değerlernn %0.4, %1 ve %2 frekans dağılımına karşılık gelen sıcaklık değerler olarak tanımlanmıştır. Buna göre soğutma tasarım değerler olarak belrlenen sıcaklık değerler yıllık 8760 saat çnde, %0.4 frekans değer

46 Yapı elemanına at ısı geçrgenlk katsayısı (U) hesabında kullanıcıya Şekl 5 de görüldüğü gb yazılımın kütüphanesnden duvar katman bleşenler seçtrlr. Bu çalışmada gelştrlen Matlab tabanlı fonksyonlar kullanılarak U ve letm zaman serler (CTS) hesaplanmaktadır. Şekl 6 da görüldüğü gb pencere blgler alınmaktadır. Bu ekranda her yöne at pencere alanları, pencere tpler ve gölgelendrme değerler grmeldr. Şekl 5. Duvar/çatı blgler sayfası Şekl 6. Pencere blgler sayfası Şekl 7 de ç duvar blglernn grldğ sayfa görülmektedr. Bu ekranda dış duvar İ m! T * 7 T M * I -m.r, r t - I laa-f, Ih! mı n * m * < m'm t I F î r Ml I T II (f I * I w V- ** Tablo 1. Türkye nn bazı ller çn soğutma tasarım değerler ve günlük sıcaklık fark Van 29.95 28.84 27.85 32.30 11.10 Trabzon 30.22 29.35 28.37 32.93 7.50 Tekrdağ 30.65 29.61 28.71 34.29 8.09 Şanlıurfa 41.70 40.45 39.08 43.77 13.30 Malatya 36.99 35.81 34.52 39.45 12.80 Kütahya 33.41 31.76 30.11 36.54 15.40 Konya 34.59 33.04 31.49 37.27 14.20 Kocael 33.85 32.28 30.93 37.87 10.20 Kırıkkale 35.95 34.18 32.61 38.87 13.90 Kayser 34.99 33.5 32.00 37.70 17.70 Gazantep 38.13 36.95 35.66 40.01 12.90 Eskşehr Bölge 33.95 32.68 31.13 36.95 13.80 Eskşehr Anadolu 33.76 32.16 30.44 37.27 16.30 Erzurum 30.97 29.43 28.14 33.50 17.60 İzmr 36.28 34.86 33.65 39.86 9.76 İstanbul Kartal 32.88 31.53 30.24 36.99 8.69 İstanbul Göztepe 32.35 30.98 29.91 36.26 8.59 Dyarbakır 40.79 39.62 38.44 42.76 16.50 Antalya 38.41 36.64 34.96 42.10 10.80 Ankara 34.78 33.19 31.69 37.65 13.60 Adana 36.36 34.99 33.96 39.46 9.55 İller Soğutma Tasarım Değerler ( C) Günlük Sıcaklık Farkı ( C) 0.4% 1% 2% Maksmum çn 35 saat, %1 frekans değer çn 88 saat ve %2 frekans değer çn 175 saat konfor şartlarını sağlamayacaktır. Tablo 1 de bazı ller çn %0.4, %1 ve %2 frekans dağılımına göre belrlenen soğutma tasarım değerler, maksmum sıcaklık değerler ve günlük sıcaklık farkı gösterlmştr. Şekl 6 da gösterlen ekranda tasarım sıcaklığını projeye uygun olarak tamamen tasarımcının nsyatfnde, Türkye nn 81 meteorolojk stasyonu çn ASHRAE formatında %0.4, %1 ve %2 frekans dağılımına göre belrlenen soğutma tasarım değerler seçlr. Ayrıca tasarımcı stedğ takdrde tasarım sıcaklığını dışarıdan arzu ettğ br değer atayablecektr. TTMD Mart Nsan 2013

47 blglernn alındığı şeklde ç duvar blgler alınmaktadır. Ancak burada hesaplama yapılacak ç duvar sayısı blnmedğnden kullanıcının stedğ kadar duvar eklemesne mkân sağlanmıştır. Dğer blg grşlerne benzer olarak nfltrasyon ve ç ısı kazancı hesabı çn gerekl blgler kullanıcıdan alınarak hesaplama şlem yapılmaktadır (Şekl 8). Genel olarak tüm ver grşlernde gerekl kontrol yapılarak, hatalı ver grş engellenmektedr. Şekl 7. İç duvar blgler sayfası Şekl 8. İnfltrasyon blgler sayfası Ver grşlernn m V fa. b. 4 - * + W 'M s W İM * 1» (* :: «ÿ =j top» w m m ün w*. fek* * B rt _ * I m şşm m _ M1fA ı İL! ytkf r sın AüI AJfUÜUÜ & TDIIMf *ÿ Şekl 7 de ç duvar blglernn grldğ sayfa görülmektedr. Bu ekranda dış duvar blglernn alındığı şeklde ç duvar blgler alınmaktadır. Ancak burada hesaplama yapılacak ç duvar sayısı blnmedğnden kullanıcının stedğ kadar duvar eklemesne mkân sağlanmıştır. Dğer blg grşlerne benzer olarak nfltrasyon ve ç ısı kazancı hesabı çn gerekl blgler kullanıcıdan alınarak hesaplama şlem yapılmaktadır (Şekl 8). Genel olarak tüm ver grşlernde gerekl kontrol yapılarak, hatalı ver grş engellenmektedr. Ügg v :«sa :»K IüA ıf M HI vnah v *JII ruı MA, h»»p-» JH fa' Tf 1! ** Mal S»-H- Ver grşlernn eksksz yapıldığı durumda program çalıştırılarak bnanın soğutma yükü analz gerçekleştrlr. Sonuç sayfasında, bna soğutma yükü analz detayları sayısal verler ve grafksel olarak kullanıcıya gösterlr. Böylece soğutma yükünü oluşturan tüm bleşenlern tasarımcı tarafından rdelenerek daha sağlıklı olarak test edleblmesne ve doğrulanmasına olanak tanınır. Sonuçta yüksek enerj kaybına sebep olan bleşenler belrlenerek bna tasarımında yleştrmelere gdeblr. 4. SONUÇ Bnalarda soğutma yük hesabı yapmak üzere oluşturulan web tabanlı br yazılımdan bahsedlmektedr. Hesaplama şlemlernde, ASHRAE tarafından önerlen Işınım Zaman Serler (RTS) yöntem kullanılmıştır. Gelştrlen programda RTS prosedürüne uygun olarak Matlab programı kullanılmıştır. Programa erşmn web tabanlı olması kullanıcıların yazılım kurma ve ortam hazırlama htyaçlarını ortadan kaldırmaktadır. Programa tüm blgsayarlarda kolayca bulunan nternet tarayıcı programları le ulaşılablmektedr. Program kütüphanesnde yapı elemanlarına at genş br ver tabanı oluşturulmuştur. Tasarımcı stedğ yapı elemanını seçerek duvar ve çatı formlarını oluşturablmektedr. Ayrıca dışarıdan farklı

48 TTMD Mart Nsan 2013 br yapı elemanına at blgler kütüphaneye greblmektedr. Programda ASHRAE de sunulan formata uygun olarak 81 meteorolojk stasyon verler kullanılarak belrlenen soğutma tasarım değerler (0.4%, 1% ve 2% frekans ve maksmum dış hava sıcaklık değerler) ve günlük sıcaklık farkı sunulmaktadır. Tasarımcı projesne uygun olarak tasarım sıcaklığını seçmekte veya dış blg olarak dışarıdan stedğ değer atayablmektedr. Programda Duvar/çatı elemanlarının letmle olan ısı transfernn hesaplanmasında kullanılan ve yapı katmanlarına göre değşklk gösteren CTS değerlern hesabı çn Matlab fonksyonları yazılmıştır. Tasarımcı oluşturduğu yapı elemanına göre CTS değerler arka planda hesaplanarak şleme konulmaktadır. Ülkemzde 27075 sayılı bnalarda enerj performansı yönetmelğ le belrl büyüklüktek bnalara enerj kmlk belges verlmes yasal zorunluluk halne getrldğnden bna tasarımı yapan herkesn tasarladığı bnanın enerj tüketmn hesaplama zorunluluğu getrlmş oluyor. Bu çalışma le her tasarımcının bna le lgl blgler kullanarak detaylı soğutma yük analzn yapableceğ br yazılım oluşturulmuştur. Yazılımın gelecek sürümlernde mobl chazlara destek verlecektr. 5. TEŞEKKÜR Tubtak-MAG 109M427 nolu proje kapsamında gerçekleştrlen bu çalışmaya verlen destekten dolayı TUBİTAK a teşekkür ederz. 6. KAYNAKLAR [1].Nacar M.A., Aktacr M.A., Yeşlata B., Bnalarda enerj vermllğ kapsamında yaygın kullanılansoğutma yükü yazılımlarının değerlendrlmes, Termodnamk, sayı 218, sayfa 86-92, Ekm, 2010. [2].Aktacr M.A., Büyükalaca O., Yılmaz T., Soğutma Yükü Hesabında Kullanılan Yöntemler, ULIBTK 03, 14. Ulusal Isı Blm ve Teknğ Kongres, sayfa 64-69, Isparta,2003. [3].Bulut H., Durmaz A.F., Aktacr M.A., İklmlendrme Sstemler çn Soğutma Yükü Hesap Yöntemlernn Karşılaştırılması, Türk Tessat Mühendsler Derneğ, VII. Uluslararası Yapıda Tessat Teknolojs Sempozyumu bldrler ktabı, sayfa 1-12, 8-10 Mayıs 2006, İstanbul. [4].ASHRAE Handbook-2009 Fundamentals, Amercan Socety of Heatng, Refrgeratng and Ar-Condtonng Engneers, Atlanta. [5]. Eskn N. ve Türkmen H.İ., Konut dışı Bnaların Soğutma Yüklernn Transfer Fonksyonu Yöntem le Hesaplanması, VI. Ulusal Tessat Mühendslğ Kongres ve Sergs (TESKON 2003), 8-11 Ekm, İzmr 2003. [6].Oğulata R. T., Yapılarda ısı kayıp ve kazançlarının araştırılması ve yen br ısı kazancı hesaplama yöntemnn gelştrlmes Doktora tez, Çukurova Ünverstes Fen Blmler Ensttüsü Makne Mühendslğ ABD., Adana 1990. [7].Altıparmak Ö.D., Bnalarda Isı Kazancına Bağlı Soğutma Yükünün Blgsayarla Hesabı, Yüksek Lsans Tez, İTÜ Fen Blmler Ensttüsü 1999. [8]. Atmaca H., Bnalarda Soğutma Yükü Hesabı Yapan Br Blgsayar Programı, Mühendslk Blmler Genç Araştırmacılar 1. Kongres, İstanbul, 17-20 Şubat 2003. [9].R. Selbas, Ö. Kızılkan, A. Sencan, O.B. Akalan, Soğutma Yükü Hesaplamaları İçn Alternatf Br Yazılım,Tessat Mühendslğ Dergs Sayı: 87, s. 43-48 (2005). [10]. Kaya E., Hastekn A., Kobaş B., Enerj Kmlk Belges çn BEP-TR yazılımı, Termodnamk, Sayı 209, sayfa 42-68, 2010. [11]. Hastekn A., Enerj Kmlk Belges çn BEP- TR yazılımı, Termodnamk, Sayı 210, sayfa 48-60, 2010. [12]. Aktacr M. Azm, Yeşlata B., Yaka E., Yengün B., Türkye'nn İller İçn Soğutma Tasarım Sıcaklıklarının Tespt, Ulusal İklmlendrme Kongres İKLİM 2011 bldrler ktabı, sayfa 73-84, 18-20 Kasım 2011, Antalya. [13].Aktacr M.A., Nacar M.A., Yeşlata B., Bnalarda Enerj Vermllğ Amaçlı Yazılımlar Üzerne Kısa Br Değerlendrme, X.Ulusal Tessat Mühendslğ Kongres bldrler ktabı, sayfa 853-862, 13-16 Nsan 2011, İzmr.

49 ÖZGEÇMİŞ M. Azm AKTACİR 2005 yılında Çukurova Ünverstes Fen Blmler Ensttüsü Makna Mühendslğ Anablm Dalında doktora öğrenm tamamladı. 1993 2000 yılları arasında Harran Ünverstes Makna Mühendslğ Bölümünde, 2000 2005 yılları arasında Çukurova Ünverstes Makna Mühendslğ Bölümünde Araştırma Görevls olarak çalıştı. 2007 yılında Harran Ünverstes, Makna Mühendslğ Bölümü Termodnamk ABD na Yrd. Doç. Dr. olarak atandı. İklmlendrme sstem uygulamaları, Fotovoltak sstem uygulamaları ve Bna enerj analzler başlıca çalışma alanlarıdır. Harran Ünverstes Makna Mühendslğ bölüm başkan yardımcılığı ve Harran Ünverstes Güneş Enerjs Araştırma ve Uygulama Merkez (HÜGEM) müdür yardımcılığı görevlern yürütmektedr. TTMD ve MMO üyesdr. Mehmet Akf NACAR Trakya Ünverstes Blgsayar Mühendslğ bölümünden mezun olduktan sonra, 1996 yılında Gaz Ünverstes Fen Blmler Ensttüsünde Araştırma Görevls olarak çalışmaya başladı. 1998 yılında Gaz Ünverstes Elektronk- Blgsayar Eğtm yüksek lsans programından mezun olduktan sonra akademk çalışmalarına 1999 yılından tbaren ABD de devam etmeye başladı. 2000 yılında Syracuse Ünverstes Blgsayar Müh. Yüksek lsans, 2008 yılında Indana Ünverstes Blgsayar Mühendslğ alanında doktora derecesn aldı. 2001 ve 2008 yılları arasında Indana Ünverstesnde Araştırma Görevls olarak çalıştı. 2008 yılında Harran Ünverstes Blgsayar Müh. Bölümüne Yrd. Doç. Dr. olarak atandı. Harran Ünverstes Blgsayar Mühendslğ bölüm başkanlığı ve Harran Ünverstes Blg İşlem Araştırma ve Uygulama Merkez (HÜBİM) müdürlüğü görevlern yürütmektedr. Bülent YEŞİLATA Doktora çalışmasını 1999 yılında Amerka'nın Pennsylvana eyaletndek Lehgh Ünverstes'nde tamamladı. Uzmanlık konuları termo-enerj ve termo-akışkan sstemler kapsamında olup; belrtlen konularda, öneml br kısmı uluslararası sevyede saygın derglerde yayınlanmış çok sayıda blmsel esere sahptr. 2002 2003 yılları arasında Massachusetts Insttute of Technology (MIT) de zyaretç araştırmacı olarak çalışmıştır. 2004 yılında Doçent, 2009 yılında se Profesör unvanı almaya hak kazandı. Harran Ünverstes Mühendslk Fakültes dekanlığı ve Harran Ünverstes Güneş Enerjs Araştırma ve Uygulama Merkez (HÜGEM) müdürlüğü görevlern yürütmektedr. Mehmet Emn TENEKECİ 2005 yılında Karadenz Teknk Ünverstes Mühendslk-Mmarlık Fakültes Blgsayar Mühendslğ bölümünden mezun oldu. Aynı yıl Karadenz Teknk Ünverstes Fen Blmler Ensttüsü Blgsayar Mühendslğ Anablm dalında Yüksek Lsans eğtmne başladı. 2005 yılı tbaryle Karadenz Teknk Ünverstesnde Araştırma Görevls olarak çalışmaya başladı. 2008 yılında yüksek lsansı tamamlayarak aynı ünverste ve anablm dalında doktora eğtmne başladı. 2009 yılında Harran Ünverstesnde Araştırma Görevls olarak çalışmaya başladı. Şu an hala Harran Ünverstesnde akademk görevne ve doktora öğrenmne devam etmektedr. Burak YENİGÜN 1988 yılında Mardn n Mdyat lçesnde doğdu. İlk, orta ve lse öğrenmn İstanbul un Zeytnburnu lçesnde tamamladı. 2006 yılında Harran Ünverstes Mühendslk Fakültes Makne Mühendslğ bölümünü kazandı. 2010 yılında Harran Ünverstes Makne Mühendslğ bölümünü btrd. Aynı yıl Yüksek Lsans eğtmne başladı. 2011 yılı tbaryle Harran Ünverstesnde Araştırma Görevls olarak çalışmaya başladı. Şu an hala Harran Ünverstesnde akademk görevne ve yüksek lsans öğrenmne devam etmektedr. Emrah YAKA 1986 yılında Konya nın Ilgın lçesnde doğdu. 2011 yılında Harran Ünverstes Mühendslk Fakültes Makne Mühendslğ Bölümünden mezun oldu. Aynı yıl Harran Ünverstes Fen Blmler Ensttüsü, Makne Mühendslğ Anablm Dalında Yüksek Lsansa başladı. Çalışma alanları klm verler ve yenleneblr enerj kaynaklarıdır.