Grup sosyalleşmesi Küçük grupların gelişimindeki beş evre: (Tuckman, 1965): 1. Oluşum (Forming) 2. Fırtına (Storming) 3. Norm oluşturma (Norming) 4. İcraat/performans (Performing) 5. Dağılma (Adjourning)
Grup sosyalleşmesi 3 temel süreç 1. Değerlendirme 2. Taahhüt (commitment) 3. Rol geçişi a) Üye olmayan b) Yarı üye c) Tam üye
Rol Aday üye Yeni üye Tam üye Marjinal üye Eski üye Sosyal süreç İnceleme Sosyalizasyon Sürdürme Ysosyalizasyon Anma Grup ve birey stratejileri Gönüllü kaydı Sondaj İntibak Asimilasyon Rol müzakeresi İntibak asimilasyon Gelenek Hatırlama Giriş Kabul Ayrılma Çıkış Zaman Grup sosyalleşmesi
Normlar Bir grup üyesi için uygun hal ve hareketin ne olduğu hakkındaki ortak inançlardır. betimleyici (...dır) buyurucu (... -meli,...-malı) normlar Bir grup içinde ortak davranışlar stereotipler Diğer gruplar hakkındaki ortak genellemeleri
Normlar, yasalara dönüşebilir. günlük hayatı düzenler. etkileri ve gücü tahmin edilenden fazladır. (Garfinkel, 1967) Etnometodoloji
Cuma akşamı kocam ve ben televizyon izliyorduk. Kocam yorgun olduğunu söyledi. Nasıl yorgunsun diye sordum. Fiziksel olarak mı? Ruhsal olarak mı? Yoksa sadece canın mı sıkılıyor? Kocam - Bilmiyorum aslında fiziksel olarak herhalde. Ben - Yani kaslarının ya da kemiklerinin ağrımasını mı kastediyorsun? Kocam - Sanırım öyle. Bu kadar teknik olma. Bir süre TV izledikten sonra Kocam - Bütün bu eski filmlerde aynı türden karyolalar var. Ben - Ne demek istiyorsun? Yani tüm eski filmleri mi, onların bazılarını mı yoksa sadece gördüklerinin mi kastediyorsun? Kocam - Neyin var senin? Ne kastettiğimi biliyorsun. Ben - Keşke daha spesifik olsan. Kocam - Ne demek istediğimi biliyorsun işte. Canın cehenneme!
Normların birey için referans çerçevesi olma işlevi vardır. Normların grup için hedefe ulaşmak için bireyleri koordine etme işlevi vardır. Norm değişimi zordur ama imkansız değil.
GRUP YAPISI Rol Statü İletişim ağları
Roller Normlardan farklıdır. Her grubun normları başka olabilir ama roller açısından çoğu grup benzerdir. Her zaman açıkça tanımlanmış olmayabilir (formel ya da informel olabilir).
Roller Bir grupta roller neden ortaya çıkar? 1. Gruptaki işbölümünü gösterir 2. Grup içindeki sosyal beklentileri ve üyelerin birbirleriyle nasıl ilişkide bulunacakları hakkında fikir verir. 3. Üyelerin grup içindeki benlik tanımı ve yerini oluşturur. Genellikle role değil yapana atıf yapılır. Rollerin gücü ====== Zimbardo, 1971
Konum (Status) Tüm roller eşit değil! Yüksek statü LİDER Yüksek statülü rollerin iki özelliği 1. Prestij 2. Grup tarafından benimsenen fikirler ve etkinlikler başlatma eğilimi Her zaman aynı lider (mi?!)
İletişim Ağları Kim kiminle iletişimde bulunacak? Resmi - resmi olmayan ağlar (formel-informel)
Üç kişi Deneysel olarak incelenen iletişim ağları Dört kişi Tekerlek (zincir) Çember (tümüyle bağlantılı) Beş kişi Tekerlek Zincir Çember Tümüyle bağlantılı
Alt gruplar ve çapraz kategoriler Her grupta alt gruplar vardır. Alt gruplar bazen çoğunluğu oluşturan üyelerle çatışıp, gruba zarar verici olabilir.
Sapanlar ve marjinal üyeler Çoğu grupta iki tür üye vardır: Grubun prototipik/asal üyeleri Grup üzerinde etkisi güçlüdür. Marjinal/prototipik olmayan üyeler Grup içinde değişme başlatabilirler. Alt grup oluşturabilirler.
İnsanlar niçin gruplara katılır? Bazı üyelere katılma tercih sonucudur; bazılarına ise zorunlu olarak üye olunur. Gruba katılma nedenleri: Fiziksel yakınlık İlgi, inanç, tutum benzerliği Karşılıklı bağımlılık gerektiren hedeflerin varlığı Destek ve yakınlaşma arayışı
Yakınlaşma ve grup oluşturma motivasyonları Ait olma ve başka insanlarla sıkı sıkıya bağlı olma duygusu benlik saygısı ve benlik değerini yükseltir. Terör Yönetimi Kuramı (Greenberg ve ark., 1991) Ölüm korkusunu azaltma isteği gruba katılmanın nedenidir.
Yakınlaşma ve grup oluşturma motivasyonları Sosyal kimlik arayışı Kendisini grup üyeliği aracılığıyla tanımlama, öznel belirsizliği azaltır. Olumlu sosyal kimlik kazandıracak gruplara üye olmaya çalışılır.
Yakınlaşma ve grup oluşturma motivasyonları Gruba alınmamak/dışlanmak (Williams, 2002), yalnız olmak; sosyal etkileşimden, sosyal ve fiziksel korumadan uzak olmak ve kim olduğumuza dair kalıcı bir duyguya sahip olmamak demektir; nasıl davranmamız gerektiğinden emin olmamak demektir.