KISSADAN HİSSE
SUNUM PLANI Genel değerlendirme EKT TMU tdcs
ŞİZOFRENİ TEDAVİSİNDE PSIKOFARMAKOLOJİ DIŞI YAKLAŞIMLAR Biyopsikososyal Yaklaşım Etyoloji ve Patofizyoloji Psikolojik Faktörler B i r e y s e l f a k t ö r l e r EKT, TMU, tdcs, DBU Bilişsel eğitim, Terapi Psikoeğitim, sosyal işlevsellik
TEDAVİ SÜRECİ
MÜDAHALE ALANLARI Akut dönem Stabilizasyon dönemi Tedaviye dirençli tablo Psikososyal müdahaleler
Psikoeğitim Mesleki gelişim Beceri Eğitimi Bilişsel Davranışçı Psikoterapi Aile müdahaleleri Bilişssel iyileştirme Akran desteği Damgalama hakkında bilgilendirme Madde Kullanımı Prenatal müdahaleler Psikososyal Müdahaleler
Klavuzlar Ne Diyor?
Klavuzlar Ne Diyor?
Klavuzlar Ne Diyor?
EKT MÖ 30-Scribonio Largo Torpedo-fish 1930-Lobotomi- Egas Moniz 1935- İnsulin Koma Terapisi 50 hasta %80 üzeri remisyon Kimyasal şok terapisi (Campar-oil) 1938 Cerletti EKT 1950- Klorpromazin 1970- ilaçlarla dirençli vakalar
EKT Gelişmiş ülkelerde Depresyon Bipolar Bozukluk Nadiren şizofreni Gelişmekte olan ülkelerde Hastaların EKT ye zorlandıklarını düşünmeleri EKT hakkındaki bilgilendirme eksikliği Yan etkilerden çekinmeleri Rose, 2003 Yatış gerektiren psikotik bulgular varsa ilk seçenek!! Etki Mekanizması Dopamin aktivitesi Serotonin aktivitesi Nörotrofik etkiler İmmün sistem modülasyonu Rosenquist, 2014
EKT Antipsikotiklerle kombinasyon Hızlı Daha etkili Pompili, 2013 Akut psikotik belirtileri yatıştırmada etkin Yaşam kalitesini arttırıyor Kısa dönemde unutkanlık uzun dönemde kognitif bozulma yok Psikotrop ilaçlar + EKT > Psikotrop ilaçlar > EKT Puthane, 2011
EKT YI KIMLERE UYGULAYALıM? KLAVUZLAR NE DIYOR? NICE(2014) Katatoni olmadıkça EKT uygulamayın APA (2008) Kanıt seviyesi 3-4 Tedaviye dirençli vakalarda Depresyon eşlik ediyorsa Intihar riski yüksekse Katatoni eşlik ediyorsa Daha önce EKT etkisi iyi ise Puthane, 2011
EKT YI KIMLERE UYGULAYALıM? ÇALıŞMALAR NE DIYOR? İlaç tedavisine dirençli vakalar Bifrontal > Bitemporal
EKT SıRASıNDA ANTIPSIKOTIKLERI NE YAPALıM? AA + EKT etkili ve güvenli Klozapin + EKT daha az yatış C+ECT of 66% (95% CI:57.5 74.3%) EKT sayısı 11.3. %30 EKT kesilmesi sonrası relaps %14 yan etki
TRANSKRANYAL MANYETİK UYARIM (TMU)
TRANSKRANYAL MANYETİK UYARIM (TMU) 1980 sonrasında başlayan çalışmalar 2008 FDA yeterli antidepresan tedaviye anıt vermeyen unipolar depresyon 2009 yılında bu tedavi güvenliği, uygulama alanı ve doz önerilerini içeren uygulama rehberi yayınlanmıştır. A seviyesi : tanımlanmış etki (definite efficacy) en az 2 CI yada 1 CI ve 2 CII B seviyesi : kuvvetle mümkün etkinlik (probable efficacy) en az 2 CII yada 1 CII ve 2 CIII C seviyesi : mümkün (possible efficacy) en az bir tane CII veya en az iki klas CIII CI: vaka örneklemi 25 den büyük, randomize CII: vaka örneklemi 25 den küçük, randomize CIII: kontrollü çalışmalar Lefaucheur, 2014
TMU Yüksek frekanslı ttmu (10-25 Hz) beyin uyarılabilirliğini Düşük frekanslı ttmu (1 Hz ve altı) beyin uyarılabilirliğini Sol prefrontal kortes (PFC) üzerinden uygulanan yüksek frekanslı ttmu nun beyin perfüzyonunu artırır Düşük frekanslı ttmu ise tersine etki
TMU Negatif belirtiler DLFPK kortikal aktivitede azalma Pozitif belirtiler Temporal ve Temporoparietal Kortex(TPK) aktivitesinde artma Negatif belirtiler DLPFK bölgeye yüksek frekanslı ttmu Pozitif belirtiler TPK/DLPFK
ttmu ve İşitsel Varsanılar Wernicke s alanına yakın olan temporoparietal kortekste (TPK) aktivasyon 1 Hz ttmu nun bu alanlara uygulanması durumunda işitsel varsanılarda azalma olabileceği hipotezi
ttmu ve İşitsel Varsanılar Sol TPK bölgesine uygulanan düşük frekanslı ttmu nun işitsel varsanıların tedavisinde faydalı olduğunu düşündürmektedir. Ancak sayıca az olmakla birlikte olumlu etki bildirmeyen sham kontrollü ve açık çalışmalar da bulunmaktadır. Çalışmalardaki metodolojik farklılıklar, belirtilerin tedaviye direnç şiddetleri, antikonvülzanlar gibi ek ilaçlar
ttmu ve Sosyal BILIŞ 36 hasta Randomize / çift kör Sol DLPFK 10 seans 10 Hz ttmu
ttmu ve Negatif Belirtiler DLPFK, 10 hz. 3 hafta sonra negatif belirtilerin şiddetinde azalma (SANS) Metaanalizler diyor ki!!! ttmu nun negatif belirtiler üzerine etkisi orta büyüklükte Hastalık süresi uzun olanlar daha az fayda görüyor ttmu tedavisinin bilişsel fonksiyonları tedavi edici yönü umut vericidir Yan etki açısından değerlendirildiğinde de aktif ttmu tedavisi iyi tolere edilebilmektedir. Li, 2014, Psychiatry Research
Umut veren gelişmeler: Cerebellum
Transcranial Direct-Current Stimulation (tdcs) 38 çalışma 384 hasta Frontal aktivitede azalma TPK aktivitede artış 3. seviyekanıt İşitsel varsanı Kognitif belirtiler Negatif belirtiler
Transcranial Direct-Current Stimulation (tdcs)
Umut veren gelişmeler: Derin Beyin Uyarımı Farelerde yapılan prepulse inhibisyon çalışmaları Medial Prefrontal Cortex, Globus Pallidus (GP) Mediodorsal Thalamic Nucleus
KISSADAN HİSSE Tedaviye dirençli, Katatoni EKT İşitsel varsanı ve negatif belirtiler TMU Her şeye rağmen dirençli ise tdcs, Derin Beyin Uyarımı?? AMA HER HASTAYA TANI KONDUĞU ANDAN İTİBAREN PSIKOSOSYAL VE PSİKOTERAPÖTİK YAKLAŞIM