3. Parçaları Arasında Aralık Bulunan Çok Parçalı Basınç Çubukları Basınç çubukları brden fazla profl kullanılarak, bu profller arasında plan düzlemnde bell br mesafe bulunacak şeklde düzenleneblr. Bu teşklde, basınç çubuğunu oluşturan elemanları, özel bağlantı elemanları le brbrlerne bağlamak suret le, tek br elemanmış gb davranması sağlanır.
Bu teşklde; Çok parçalı basınç çubuklarının en kestler farklı asal eksenlere sahptr. Bu eksenlerden brs (kesat oluşturan tüm profllern en kestlern kesen-genellkle X-X eksen) Malzemel Eksen, böle br özellğ olmaan dğer eksene se Malzemesz Eksen denlr, (Y-Y eksen).
Çubuğun (X-X) Malzemel eksen etrafında eğlmes durumunda; Malzemel Eksene Dk Burkulma Hesabı, Tek Parçalı Basınç Çubuklarında olduğu gb apılır.
Y-Y Malzemesz Eksene Dk Burkulma durumunda se; Basınç çubuğunu oluşturan profller arasında kama kuvvet oluşacağından ve bu çubuklar sürekl br bçmde brbr le bağlı olmadığından (çubuklar mesafelernde bağlanmıştır), basınç çubuğunda eğlme deformasonu anında Kama deformasonu da önemldr. Bu nedenle Malzemesz eksene dk burkulma hesabında kama deformasonunun da dkkate alınması gerekr.
Çok parçalı basınç çubukları hesap bakımından üç gruba arılmıştır. Bunlar;. I. Grup Basınç Çubukları. II. Grup Basınç Çubukları 3. III. Grup Basınç Çubukları
I. GRUP BAINÇ ÇUBUKLARI En kest oluşturan parçalar brbrlernden arıktır. İk asal eksen (X-X ve Y-Y) vardır. Eksenlerden br, en kestlerdek parçaların hepsn kesmektedr. Bu eksene Malzemel Eksen denr. Dğer eksen se, a parçalardan hç brsn kesmez vea br kısmını keser. Bu eksene de Malzemesz Eksen denlr. Her k eksen etrafındak burkulma hesap öntemler de farklı olduğundan, en kesttek malzemel ve malzemesz eksenlern doğru olarak belrlenmes gerekldr.
Çok parçalı I. Grup basınç çubukları
Malzemel eksene dk burkulma tahkk; Malzemel Eksene Dk Burkulma Tahkkler tek parçalı basınç çubuklarında olduğu gb apılır. İşlem adımları;. Kestn I-atalet moment hesaplanır,. Kestn -atalet arıçapı hesaplanır, 3. Kestn -narnlğ hesaplanır, I n I n I
Malzemesz eksene dk burkulma tahkk; Malzemesz eksene dk burkulma tahkk se -deal (tbar) narnlk değerne göre apılır.. Kestn I-atalet moment hesaplanır,. Kestn -atalet arıçapı hesaplanır, 3. İ-Mnmum atalet arıçapı belrlenr, 4. Kestn -narnlğ hesaplanır, 5. Kestn -narnlğ belrlenr, 6. Kestn - deal narnlk değer hesaplanır, k m
I. Grup basınç çubuklarında, enleme levhaları çn aşağıdak şartların sağlanmış olması gerekldr. (X-X) : Malzemel eksen takımıdır. 50 50 50
- Çerçeve bağlantı halnde; 50 mn - Kafes bağlantı halnde; z D 3 d e : Toplam enkest alanı, D : Br dagonal örgü çubuğunun enkest alanı, z : Anı br enkesttek köşegen ara bağlantı saısı, d : Dagonal örgü çubuğunun sstem bou : Kafes örgü düğüm noktalarının çubuk doğrultusundak aralığı e : Çubuk profllernn eksenler arasındak uzaklık
Büük olan narnlk değerne göre burkulma hesabı apılır.
Çerçeve bağlantılı, k ve üç parçalı I. Grup basınç çubuğu ugulaması
İ-Değernn Hesaplanması: İk parçalı çubuk durumu; e e I I
İ -Değernn Hesaplanması: Üç parçalı çubuk durumu; I 3 I 3 e 3 e
Dört parçalı çubuk durumu; 4 5 4 3 4 e e e I I
Yukarıda verlen formüllerde; : Tek profln en kest alanı, I : Tek profln (I-I) eksenne göre atalet moment, (bu değer profl tablolarından alınır) İ : Br profln atalet arıçapı, e : Basınç çubuğunu teşkl eden profllern eksenler arasındak mesafe m :Basınç çubuğunu teşkl eden parçaların saısı : Bağlantı elemanlarının çubuk bounca aralığı İ-mn: Tek br profl en kest alanının mnmum atalet arıçapı
II. GRUP BAINÇ ÇUBUKLARI Bu çubuklar köşeleme konmuş k kornerden (köşebentten) oluşur. Bu çubukların sadece (-)- Malzemel eksenne dk burkulma tahkknn apılması eterldr. k w? w w P çem
II. Grup basınç çubuğu ugulaması
Çubuğun eşt kollu kornerlerle teşkl edlmş olması halnde; Enkestn asal eksenler kroner kollarına göre 45 derece eğmldr. Çubuk enkestnn - atalet arıçapı, br tek korner enkestnn köşesnden geçen asal eksene göre atalet arı çapına eşttr. Yan, sstem çn =u dur. u k u k
Çubuğun farklı kollu kornerlerle teşkl edlmş olması durumunda se: Çubuk kestnn malzemel eksendek -atalet arıçapı hesaplanır, (T 648 B.3...). Önce, (0-0) Ağırlık eksenne göre o -atalet arıçapı hesaplanır. em ç k v u P w w e,5,,, mn ; 0 0 I o = [I + ( t + e ) ]; e = t + e o = I o
Bu çubuklarda arıca aşağıdak şart da sağlanmış olmalıdır (T 648). : Enleme levhaları arası mesafe İ : profl çn mn (İ, İ, İu, İv) 50
İknc grup basınç çubuklarının teşklnde, bağ levhaları sırala brbrne dk olarak düzenlenr. Arıca aşağıda verlen şartın da sağlanması gerekr; mn 50
III. GRUP BAINÇ ÇUBUKLARI Bu gruptak çubuklar, çubuk enkestnn asal eksenlernn her ksnn de Malzemesz Eksen olan basınç çubuklarıdır. Her k eksene dk burkulma tahkkler -İtbar (deal) Narnlk değerlerne göre apılır.
Gerlme Tahkkler; (X-X) Eksenne Dk Burkulma Tahkk: (Y-Y) Eksenne Dk Burkulma Tahkk: k m ' k m
Büük olan narnlk değerne göre burkulma hesabı apılır. 7