. BÖÜ ONDNSTÖRR OD SORU - Dİ SORURIN ÇÖÜRİ 4. enerji(j). Bir kondansatörün sığası yapısına bağlıdır. üküne ve uçları arasındaki elektriksel potansiyel farkına bağlı değildir. 4 sabit 4 P 4.0 4.0 4 0 5 0 ondansatörün sığası,.. gerilim() 4.0 4..0 80. 0 4 8.0 6 F. r ya rı çap lı ilet ken bir kü re nin sı ğa sı, r k 8 60. 9 90. F 5 r P ondansatöre 00 luk gerilim uygulandığında yükü,. 8.0 6.0 8.0 4 P D 5. I. ol: ondansatörün üzerindeki gerilim, 60 5 40. volt 6 400. 0 ondansatörün enerjisi, 6 5 7... 400. 0.( 4. 0 ),. 0 J. f f f II. ol: ( 60) 7.. 0,. J 4 40. P d ondansatörlerin sığaları, f d d f f d d f d Buna göre, > d P B 6. ondansatörün sığası, o 4 0. 6 40. F 5 İlk du rum da kon dan sa tö rün ener ji si,. o 4 ( 0. ). 6 40.. 0 J 8 TRİ NTİ 5
d, 4 ka tı na çı ka rı lır sa, f o. eşitliğinde görüldüğü gibi sığa d ile ters orantılı d olduğundan, 6. o 40 6 0. F 4 4 Son durumda kondansatörün enerjisi,. o 4 ( 0. ). 6 0.. 0 J Bir sis tem üze ri ne ya pı lan iş, sis te min ener ji de ğişi mi ne eşit tir. Bu du rum da, W T. 0. 0 8. 0 J 8 iş yapılmış P 7. ondansatörün yaprakları arasındaki potansiyel fark her zaman üretecin potansiyeline eşittir. sabittir. apraklar arasına dielektrik bir madde konursa sığası, l. ε o. artar. d ondansatörün yükü ise, Q. sabit, arttığından Q da artar. 8. ondansatör potansiyeli ile dolunca yükü;. ondansatörün sığası; ε o. dir. d P D OD SORU - Dİ SORURIN ÇÖÜRİ. a) b) F 6+ 4 F F + 5 F 5 F c) 4 +. 4. + 4+. 6.4 + 6+4 F 5 F. 6. + 6+ d azaltılınca değeri artar. II. yargı doğrudur. rtık kondansatörün uçları üretece bağlı olmadığından yapılan değişiklikler kondansatörün yükünü değiştirmez. sabittir. I. yargı yanlıştır.. eşitliğinde sabit olduğundan artarsa eşitliğin korunabilmesi için nin azalması gerekir. III. yargı doğrudur. P 5 TRİ NTİ
. a) F F c) F F F F F F F F.8 +8 5 4 4 4 5 + 5 F b) F F F F + + + + F F F F F. a) - nok ta la rı arasın da sı ğa bu lu nurken akı mın den gi rip den çık tı ğı nı dü şün me li yiz. ğer dev re çok ka rı şık ise nok ta la ma ya pıla rak dev re açıl malı dır. + 4 + + 5 F +. 4 + 4 b) - ara sın da ki eş - de ğer sı ğa ise, + 4 + + 5 F F F 5F F 5F F F F F k sa devre F 8 4 6 + 6 + 8.4 8 + 4 c) - ara sın da ki eşdeğer sı ğa, F ve lik kon dan sa tör ler pa ra lel bağ lı ol du ğun dan, + k sa devre F F 5F F TRİ NTİ 5
4. a) Nok ta la ma yön te miy le dev re nin açık şek li çi zilir ve eş de ğer sı ğa bu lu nur. F 5F F 7F ve lık kon dan - sa tör le r se ri bağ lı ol du ğun dan eş de ğer sı ğa, F 5F F F 7F 5F 7F 4 5. a) F F F F F 6. 6 F + 6 F F - ara sın da ki eş değer sı ğa, eş + + 5 + 7 5F F F 5F 7F + 4 + 0 F b) F F 5F 7F. 6 78 F + 6 9 78 5 + F 9 9 F F 5F 7F 78 9 F b) F F F F F F F 7F F 7. 7+ 8 9 84 9 +460F 9 54 TRİ NTİ
c) F F F F 7F F 4.7 4+ 7 F 4 5 F 8 5 Wheatstone köprüsü 5 ol du ğun dan, F lik kon dan sa tö r kı sa dev re dir. Üze rin de yük bi rik mez. Bu du rum da, 6 7 44. F 4 + 4 44. F 4 + 4 6 7 8 60F + 6 + 6 6 + 7 + b) - noktaları arasındaki eşdeğer sığa ise, 6. a) - noktaları arasındaki eşdeğer sığa, F 88. 6. ve F 8 8 + 6 + F F F 6. F 6+ ile lık kon dan sa tör pa ra lel bağ lı ol du ğunda, + 6 F + + & F 8 8 4 ile F lık kon dan sa tör pa ra lel bağ lı ol du ğundan, 4 + dır. TRİ NTİ 55
lık ve 8 F lık kondansatörler olduğundan, 9. 5 5 + + 4 4 8 8 F 5 5 F F 5 ile lik kon dan sa tör pa ra lel bağ lı ol du ğun dan, 8 + 5 8 48 8 + F 5 5 F F F 7. F n 6 F F F F Şekilde görüldüğü gibi tüm kondansatörler - arasına bağlanmış olup, birbirlerine dir. Bu durumda, + 6 + + 4 + + 0 F P + 5 F F P 8. μf μf 0. 6μF μf μf μf F F N 6μF μf μf μf μf μf F N F μf F 6μF μf μf μf μf F F N μf + + + 8 μf P D.. 6 + + 6 P 56 TRİ NTİ
. μf OD SORU - Tİ SORURIN ÇÖÜRİ 6μF k sa devre 6μF μf μf. / μf μf 4μF μf 6μF μf 4μF μf μf 4μF 6μF fiekil-i fiekil-ii Şekil-I deki devrede: eş top eş.. 4 6μF 6μF Şekil-II deki devrede: μf + 4μF P B eş top eş.. ve taraf tarafa oranlanırsa, 4 8 P.. k sa devre ve anahtarları açık iken: eş + + 6 + + 6. 6 6 & F 6 P top. açık kapalı iken: eş top. ve kapalı iken: eş top Buna göre, > > P B TRİ NTİ 57
. ı 6 6. 6 4 4 ondansatörlerde depolanan yükler şekilde gösterildiği gibidir. kondansatöründe depolanan yük, + P 4 4 4. 6 6 4 4 fiekil-i fiekil-ii ondansatörlerin üzerlerindeki yükler,. 6 6. 6 ve taraf tarafa oranlanırsa, 6 6 P kondansatörünün yükü, P D 5. fiekil-i 4 fiekil-ii ondansatörlerin üzerlerindeki gerilimler şekildeki gibidir. ve kondansatörlerinin yükleri,.. ve taraf tarafa oranlanırsa, P 58 TRİ NTİ
OD SORU - 4 Tİ SORURIN ÇÖÜRİ.. 4 4 4 4 4 40 Şekildeki üç kondansatör birbirine bağlı olduğundan, 4 + 6 + ve taraf tarafa oranlanırsa, 6 P D, 4 ve kondansatörleri bağlıdır. ondansatörlerin yükleri eşit olmalıdır. Bunun için, 40 luk gerilim ters orantılı olarak dağıtıldığında, devredeki voltmetre volt u gösterir. P 4. anahtarı açık iken:. 6 4 fiekil-i fiekil-ii Şekil-I deki devrede:. anahtarı kapalı iken: Şekil-II deki devrede: eş 4 top eş. 4. 4 kondansatörünün yükü kondansatörünün yüküne eşit olduğundan,. 4. 4 P anahtarı kapatıldığında kondansatörünün uçları arasındaki potansiyel fark, P B TRİ NTİ 59
5. 6 0 5 0 4 OD SORU - 5 Tİ SORURIN ÇÖÜRİ. ve noktaları arasındaki potansiyel fark, 0 + 5 + 0 45 P fiekil-i fiekil-ii ondansatörlerin üzerlerindeki gerilimler,,, ondansatörlerde depolanan enerjiler,....() 4 4.. 6. 4nF Buna göre, > > P nf. 6nF nf nf 4nF 45 nf nf 6nF nf nf 6nF nf 5 45 0 ondansatörlerin yükleri,.. dir. > olduğundan, > dir. I. yargı doğrudur. ondansatörlerin üzerlerindeki gerilimler, dir. II. yargı doğrudur. ondansatörlerde depolanan enerjiler,.. 45.. dir. oltmetre 0 volt u gösterir. P > olduğundan, > dir. III. yargı doğrudur. P 60 TRİ NTİ
. 6 5. 4 6 kondansatörün yükü ise, ve kondansatörün enerjisi, ( ) 6. fiekil-i fiekil-ii Şekil-I deki devrede: eş + 4 ondansatörlerde depolanan toplam enerji.4. & P D Şekil-II deki devrede: eş. 6 + 6 ondansatörlerde depolanan toplam enerji,..() 4 ve taraf tarafa oranlanırsa, 4. 4 P B ve kondansatörleri bağlı olduğundan, top dir. I. yargı doğrudur. 6. 6 4 4.. dir. II. yargı doğrudur.. & dir.. III. yargı doğrudur. P kondansatörün yükü ise kondansatörün yükü ondansatörlerin enerjileri oranlanırsa kondansatöründe depolanan enerji,. ( ). 6 & P TRİ NTİ 6
OD SORU - 6 Dİ SORURIN ÇÖÜRİ. 8 fiekil-i fiekil-ii Şekil-I deki devrede:. eş + 4 top.8 6 4 Şekil-II deki devrede:. 0 fiekil-i Şekil-I deki devrede:.0 0 4 fiekil-ii Şekil-II deki devrede: - uçları arasındaki potansiyel fark, 0 ort 0 4 ı + + 5 - noktaları arasındaki potansiyel fark, P ort + + 6 + 6 + 4 P D 4. 5 fiekil-i fiekil-ii + + fiekil-iii. 4μF 6μF 50 fiekil-i 4μF 6μF + + fiekil-ii Şekil - I deki devrede:. 4. 50 00 μ. 6. 50 00 μ Şekil - II deki devrede: ort + 00 00 4+ 6 00 0 0 P Şekil-I deki devrede:.5 5 Şekil-II deki devrede:. Şekil-III teki devrede: - uçları arasındaki potansiyel fark, 5 ort + + 4 P 5. Şe kil-i de ve kon dan sa tör leri bir bir le ri ne se ri bağ lı olup yük le ri eşit tir.. 6 F + 6 ve kon dan sa tör le ri nin yük le ri,..00 00, 00 6 TRİ NTİ
6. Şe kil-ii de kon dan sa tör ler bir bi- ri ne pa ra lel bağ lan dı ğın dan toplam yü kü sı ğa la rıy la doğ ru oran- tı lı ola rak pay la şır lar. ve boş olan kon dan sa tö re şe kil de ki gi bi bağ lan dı ğın da, F 00 ve 00 ol du ğun dan Şe kil-ii de ki top lam yük 400 ı + ı + ı 400. ı +. ı +. ı 400. ı + 6. ı +. ı 400 0 ı ı 40 volt kon dan sa tö rü nün yü kü, ı.ı.40 0 kon dan sa tö rü nün yü kündeki azalma, ı 00 0 80 P B 4 fiekil-i Şekil-I deki devrede:... Şekil-II deki devrede: - uçları arasındaki potansiyel fark, + + ort + + + + + + 6 4 fiekil-ii P B.. OD SORU - 7 Dİ SORURIN ÇÖÜRİ bofl fiekil-ι Şe kil-i de ki kon dansa tö rün sı ğa sı, f o. d Şe kil-ii de ki kon dansa tör bir bi ri ne pa ra lel iki kon dan sa tö rün birleş me siy le oluş muş tur. d / / fiekil-ιι / Κ Κ / Κ d Κ d l. f. o l.. d.. l fo l.. d on dan sa tör ler bir bi ri ne pa ra lel ol du ğun dan, 5 e fl + + + 0 κ κ m m m d P D Şe kil de ki kon dan sa tör le rin bi rer ucu üretecin (+), di ğer 0 ucu ( ) kut ba bağ lan dı ğından bir bir le ri ne pa ra lel iki kon dan sa tör olu şur. ondan sa tör ler öz deş ol duk la rın dan, 4 l. fo... F d f f o ve olduğundan, eş + + Toplam yük, top eş. 4.0 80 o + ++ + + P D TRİ NTİ 6
TST ÇÖÜR ONDNSTÖRRİN BĞNSI. 4 ve bağ- lıdır. + 4 4. anahtarı açık iken: 6 8, ve bir bi ri ne pa ra lel bağ lı dır. 6 4 + + + + 6 ile bağlıdır. + + 6 6 8 - arasındaki eşdeğer sığa, 6 anahtarı kapalı iken: P 6 8. 6 4 6 4 8 6 4 4 6 8 8 4 6 Şekilde görüldüğü gibi kondansatörünün sığası 8 olduğunda - uçları arasındaki eşdeğer sığa, eş + 4 7 P - arasındaki eşdeğer sığa, 6 + 6 ve taraf tarafa oranlanırsa, 6 P 64 TRİ NTİ
4. ve sı ğa lı kondan sa tör ler kı sa dev re ile 6 bir bi ri ne pa ra lel bağ lı dır. + 6 8 6 kısa devre kısa devre anahtarı kapalı iken: kısa devre 4 P ve taraf tarafa oranlanırsa, 4 4 P 5., ve grup için de ki kon dansa tör ler bir bi ri ne pa ra lel dir. + + + + T T 7., ile se ri bağla nın ca; + 6 olur. yük miktar 0 potansiyel fark, ve birbirine bağlıdır. + + + + 8 6 4 P B ile bağlanın ca; + olur. 6/ 8 Buna göre; / 8. 4 ile 4 birbirine bağlıdır. 4 + 4 8 4 P 4 4 4 ile birbirine bağlıdır. 6. anahtarı açık iken: şdeğer sığası olsun. + 4 + 4 8 4 4 6, ve birbirine bağlıdır. eş + + 6 + + 9 P D TRİ NTİ 65
9., ve sı ğalı kon dan sa tör ler bir bi ri ne pa ra lel dir.. 6 6 Wheatstone köprüsü 6 6 6 + + 6 - arasındaki eşdeğer sığa,, ve bir bi ri ne pa ra lel bağ lı dır. + + eş + 6 P D ile birbirine bağlıdır. + + 6 P B 0. Doğrunun eğimi kondansatörün sığasını vereceğinden, yük 4 0 ondansatörler bağlanmıştır. gerilim I. yargı doğrudur. ve kondansatörlerin sığaları arasındaki ilişki,. + 4. + 4 + II. yargı doğrudur. ve den elde edilecek en büyük sığa, kondansatörlerin bağlanması ile eş +. 4 4 6 - uçları arasındaki eşdeğer sığa 6 olduğuna göre, kondansatörün sığası, ı + 6 + 4 4 4 P B + 4 III. yargı doğrudur. P 66 TRİ NTİ
TST ÇÖÜR ONDNSTÖRR. Se ri bağ lı kon dansa tör le rin yük le ri eşit tir. olur. olur. P. Öz deş ve bir bi ri ne pa ra lel kon dan satör le rin yük le ri bir- bi ri ne eşit tir. ol sun. Pa ra lel bağ lı kondan sa tör le rin top- lam yü kü kon dan sa tö rü bunla ra se ri ol du ğu için nin yü kü de P D 4. lektroskopların yüklerinin işareti bilinmediğinden hangi elektroskoptan hangisine yük geçtiği bilinemez. ük geçişi bittiğinde elektroskopların potansiyelleri eşit lektroskoplar özdeş olmadıklarından üzerlerindeki yükler eşit olmaz. eşitliğinde yük dengesi kurulduğunda elektroskopların potansiyelleri () eşit Bu durumda, I. yargıda kesinlik yoktur. II. yargı yanlıştır. III. yargı kesinlikle doğrudur. 5. anahtarı açık iken: olur. P /. / anahtarı kapalı iken: + olur. ner ji, olduğuna göre, iki dev re nin / top lam ener ji le ri eşit tir.. 4 P Dev re nin top lam yü kü ise; top. top. 4 P D TRİ NTİ 67
6. Se ri bağ lı kon dan- sa tör le rin yük le ri eşit tir. Q Q.. + + ( ) 4 ( ) ( ) 7 0. kon dan sa tö rü - nün po tan si ye li ise, T nin po tan siye li de sı ğa lı kon dan satör le rin eş de ğer sı ğa sı ile sı ğa lı kon dan sa tör le rin yük le ri eşit tir. _ b 4 b ` b a / T / P Bu na gö re; > > P 7. ol du ğu na gö re ar tın ca de ar tar. den ar tın ca de ar tar. P B. ol du ğu na gö re, + ile ara sın da ki iliş ki yi bil me li yiz. > > ola bi lir. P 8. nin po tan si ye li, nin po tan si ye li dir. ol du ğu na gö re,. Üretecin gerilimini 6 olarak seçelim. b l 4 P 4 9. on dan sa tö rün yü kü sa bit tir, de ğiş mez. 6 ilk durum 6 son durum Ι. yargı yan lış tır. ε o, d azal tı lın ca ar tar. d anahtarı kapatıldığında kondansatörünün yükü ve potansiyeli artar. P ΙΙ. yargı doğrudur., sa bit ve ar tı yor. Bu na gö re aza lır. ΙΙ Ι. yargı yan lış tır. P B 68 TRİ NTİ
TST ÇÖÜR. ile sı ğa lı kon dan sa tör ler bir bi ri ne pa ra lel ol du ğu için sı ğa la rı ile yük le ri doğ ru oran tı lı dır. ise ONDNSTÖRR kondansatörünün yükü,..60 60 kondansatörünün kaybettiği yük, + + Bu na gö re; > > P ilk 40 60 80 P D. 6 ile sı ğa lı kon dan sa tör le rin eş - de ğer sı ğa sı Po tan si ye li 0, yü kü de ol sun. ka pa tı lın ca; ile bir bi ri ne pa ra - lel olur ve yük le ri pay la şır lar. Bu du rum da or tak po tan si yel 0 5. 0volt P B 4. na kol üze rin de ki kon dan sa tö rü nün yükü di ğerle rin den bü yük P 5. + dir. sa bit, azal tı lınca eş aza lır. top den; top aza lır. ve aza lır. ; sa bit, aza lın ca, de aza lır. + ; sa bit, aza lın ca, ar tar. P N B nahtar kapatıldığında ve B noktaları arasındaki kondansatörler bağlanmış ondansatörlerin yükleri,.. N P ükün korunumundan, ilk + + 40. +. + 40 7 60 volt P 6. Şe kil-ι de ki iki kon- μf dan sa tö rün yü kü 6μ eşit olur ve 6μ dur. Şe kil-ιι de ise 6μ iki kon dan sa tö rün μf ay nı ku tup la rı bir biri ne bağ lan dı ğı için yük kay bı ol maz. Bu iki kondan sa tö rün po tan si ye li eşit Top lam yü kü, 6μF + 6μF μf sı ğa la rı ile doğ ru oran tı lı pay la şır lar. μf lik kon dan sa tö rün yü kü 8μ P D TRİ NTİ 69
7. f bağıntısına d göre, f azaldığından + + kondansatörün sığası + + azalır. I. yargı doğrudur. ondansatör üretece bağlı iken, levhaları arasındaki potansiyel farkı değişmez. + Top lam ener ji: ı...( ).. 4 Bu na gö re, ı 4 P B II. yargı doğrudur. bağıntısına göre, kondansatörün sığası azaldığından enerjisi azalır. 0. 6 III. yargı doğrudur. P fiekil-i 6 fiekil-ii Şekil-I deki devrede: 8. ve kon dan satör le ri bir bi ri ne se ri bağlı ve yük le ri eşit tir. Po tan si yel leri ise sı ğa la rı ile ters oran tı lı dır. μf 4μF 50 volt μf + 50 volt ol du ğu na gö re; 0 volt 6 0. 0 5 60. 9. nin po tan si ye li ol sun. Dev re nin eş de ğer sığası; eş + + P D. 6 e fl + 6 top eş..., Şekil-II deki devrede: ort + + + + 6 4 9 in uçları arasındaki potansiyel farkı azalır. I. yargı doğrudur. 4 4. 9 4 8 6. 9 nin yükü artar. II. yargı doğrudur. 4. 9. c 9 m 8 9 ondansatörlerin toplam enerjisi azalır. III. yargı yanlıştır. P 70 TRİ NTİ
. anahtarı açık iken: ondansatörlerin yükleri... anahtarı kapalı iken: kondansatörünün yükü, ı 0 ( nötr ) I. yargı doğrudur. kondansatörünün yükü, ı. nin yükü artar. II. yargı doğrudur. kondansatörünün yükü, ı. nin yükü değişmez. III. yargı doğrudur. P. 6μF μf 4μF + 00 anahtarı konumunda iken:. 4. 00 800 μ anahtarı konumunda iken: 4 μf 800 ort 4+ 4 00 ort n. 4. 00 400 ( ) 4 ( 40. ). 6. 0 8 6. 0 6 4. 0. 0 J P TRİ NTİ 7
TST 4 ÇÖÜR ONDNSTÖRR. ol du ğu na gö re;, ol sun. 6 ile bir bi rine se ri bağ lı dır. ş de ğer sı ğa ları ol sun. + 6 + 6 4 Pa ra lel bağ lı kon dan - sa tör le rin sı ğa sı ile yü kü doğ ru oran tı lı dır. Bu na gö re 6 6 6 4 P B. ile nin yük le ri top la mı nin yü kü ne eşit tir. Bu na gö re, Ι ve ΙΙ Ι ün bi lin me si ye ter li dir. P B 4. nin yü kü ise 6 nin yü kü de Dev re nin eş de ğer yü kü 4 ise kondan sa tö rü nün yü kü ile in po tan siye li eşit tir. eşitlikleri oranlanırsa, 6. 6 4 & 6 P fiekil-i fiekil-ii 5. nf nf 6nF Şekil-I deki devrede: eş + top Şekil-II deki devrede: eş 4 4 fiekil-i Şekil-I deki devrede:. 4nF fiekil-ii top 4.4 Şekil-I deki devrenin toplam yükü, Şekil-II deki 48nF devrenin toplam yüküne eşit olduğuna göre, top top. 4. Şekil-II deki devrede: - uçları arasındaki potansiyel fark, P D ort + + 48 + 6 + 4 4 P 7 TRİ NTİ
6. ile nin yük le ri eşit tir. Ι. yar gı doğru dur. kon dan sa tö rünün po tan si ye li üre te cin po tan si yeli ne eşit tir. ile nin top lam po tansi ye li de üre te cin po tan si ye li ne eşit tir. Bu na gö re nin po tan si ye li nin kin den kü çük ΙΙ. yar gı doğ ru dur. ile nin sı ğa la rı bi lin me di ği için po tan si yel farkla rı ke sin lik le eşit di ye me yiz. ΙΙ Ι. yar gı yan lış tır. ΙΙ Ι. yar gı için kesin birşey söylenemez. P 9. / / 4/ fiekil-ι fiekil-ιι kon dan sa tö rü nün po tan si ye li kon dan sa tö rü nün po tan si ye li ol du ğu na gö re;. olur 4 P 7.. ort 60. ort ort 0 ort + +. 0 0 + 0 + 6+ 6 nf μf + 0 P 0. Şekil-I deki devrede:. + μf. 8 + 8 6 nf 50 0 8μF 6 top eş.. 50 80 μf 0 Şekil-II deki devrede: 8. on dan sa tö rün yü kü sa bit tir. ε o ; d aza lın ca ar tar. d ort + + 80 + 80 + 8 60 0 6 μf 8μF P B den; sa bit, ar tar sa aza lır. f o d d d d d f d. f o o Bu na gö re; de ğe ri de ğiş mez. P TRİ NTİ 7
. nah tar açık ken eş de ğer sı ğa; + + + e fl olur. 5 / nah tar ka pa tı- lın ca, dev re nin eş de ğer sı ğa sı ile bir bi ri ne se ri ş de ğer sı ğa ları ol sun. + O O O Dev re nin eş de ğer sı ğa sı ise; 5 e fl + Dev re nin eş de ğer sı ğa sı ar tar, po tan si ye li sa bit ol du ğu na gö re, dev re nin yü kü de ar tar. P. on dan sa tör le rin sı ğa sı ol sun. ise + + P D 74 TRİ NTİ
dı ve Soyadı :... Sınıfı :... Numara :... ldığı Not :... Bölüm azılı Soruları (ondansatörler) ÇÖÜR. 4μF 4μF 5F 6μF μf μf P 4 fiekil-ι 4 μf 8 6μF μf μf 4 fiekil-ιι a) Şe kil-ii de μf ile μf lik kon dan sa tör ler bir biri ne pa ra lel bağ lı ol du ğun dan ge ri lim le ri eşit tir.. ifa de si ne gö re yük ile sı ğa doğ ru orantı lı ol du ğun dan μf lık kon dan sa tö rün yü kü 8 μf lık kon dan sa tör Şe kil-i de ki 4μF lık kon dan sa tör le rin eş de ğe ri ve se ri bağ la ma da yük ler eşit ol du ğun dan 8 b) 6μF μf μf Şe kil de kon dan sa tör ler se ri bağ lan dı ğın dan 6μF lık kon dan sa tö rün yü kü de c) Se ri bağ la ma da toplam yük her han gi bir kondan sa tö rün yü kü ne eşit ol du ğun dan, top lam. a) 5F P 4 F 4 ve 4 kon dan sa tör le ri se ri bağ lı ol du ğun dan eş de ğer sı ğa, 4. 4 4+ ile 4 kon dan sa tör le ri pa ra lel bağ lı ol duğun dan eş de ğer sı ğa, 4 + 4 5 + 8 F tır. N ta ne öz deş kon dan sa tör se ri bağ lı ise eş değer sı ğa kı sa ca, e fl ifa de siy le bu lu nur. N 4, e olduğundan sistemin eşdeğer sığası, 8 F N 4 4 b) ün yü kü, 4 ün yü kü ne eşit ( 4 ), ile 4 ün bağ lı ol du ğu kol nin bağ lı ol du ğu ko la pa ra lel dir. Do la yı sı ile ge ri lim le ri eşit tir. 4. P 60. P P 0 volt. P 5.0 00 c) kon dan sa tö rü ile 4 ün eş de ğe ri ne se ridir. Do la sıy la dev re nin yü kü in yü kü ne, bu yükte ile ün top la mı na eşit tir. Bu du rum da; T + 00 + 60 60 dur. - noktaları arasındaki potansiyel fark ise,. 60 4. 40 volt TRİ NTİ 75
. N ile se ri bağ lı ol du ğun dan, yük le ri ay nı dır. B B. 40.0 F kondansatörü ve ye pa ra lel bağ lı ol du ğun dan gerilimi, a) nahtar kapatıldığında, ile ve N nin eşdeğeri birbirlerine olmuş kondansatörünün üzerindeki yük diğer kondansatörlerin sığalarıyla doğru orantılı olarak paylaşılır. N ile kondansatörleri bağlandığından üzerlerindeki yükler eşittir. N. ve nin üzerindeki yükler ise,. ve. ükler korunacağından, ilk + + N 50. +. +. 5 50. & 0 volt eni durumda kondansatörlerin yükleri, ı..0 0..0 0..0 0 b) N. 0 olur. + 0 + 0 0 bulunur. nerjisi ise,.. 900..( 0) F bulunur. &..0 60 Dev re nin eş de ğer sı ğa sı; F F 4. 8 4 F 4+ 6 ile pa ra lel bağ lı ol du ğun dan, 4 0 Ft r. + 4 F c) kondansatörü 50 0 0 yük kaybeder. 0 F 4 F 4. a) 0 0 4 4 F Bir kon dan sa tör üze rin de ki ener ji nin ge ri li me bağ lı ifa de si, ile bulunur. için,. 00..( 0) &. 40. 40 0. 5 F bulunur. 0 4 + b) 4 kon dan sa tö rü ve ile ye se ri bağ lı ol du ğun dan, 4 + + 40 + 60 00 c) - ara sın da ki po tan si yel, 4. 00 4 5. 80 76 TRİ NTİ
5. Şekil-I deki devrede:. + 0. 0 0 + 0 600 50 nf 0μF 50 0μF 7. a) 6 N 6 N 60volt N 0 top eş.. 50 600 μ Şekil-II deki devrede: ort + + 600 + 600 0 + 0 00 50 4 0μF 0μF 6. Şe kil-i de ve kon dan sa tör le ri se ri ol du ğun dan ve nin üze rin de ki yük ler bir bir le ri ne eşit tir. 4. 4+..00 00 Şe kil de ki kon dan sa tör ler se ri ol du ğun dan yük le ri eşit tir.. ifa de si ne gö re 6 nin üze rin de ki ge ri lim ise, nin üze rin de ki ge ri lim, nin üze rin de ki ge ri lim 60 volt, N 0 ol duğun dan, N + + 60 0 6 60 0 volt nok ta sın da ki po tan si yel, 0 0 60 0 50 volt b) nok ta sın da ki po tan si yel,.0 50 0 0 volt Bu du rum da, 00 kon dan sa tö rün yü kü,. 6.00 600 ve ters bağ lan dı ğın dan yük geçişi po tan si yel eşit le nince ye ka dar de vam eder. ı + ı + ı 4 4. ı + 6. ı + 5. ı 600 00 5 ı 00 ı 0 volt kon dan sa tö rü nün ye ni yü kü, ı.ı 4.0 80 ü kün de ki de ğiş me, ı 00 80 0 4 4 5F 4 5F 8. μf ile 4μF sı ğa - lı kon dan sa tör ler pa ra lel bağ lı dır. + 4 6μF μf μf ile birbi ri ne se ri bağlı dır. Bu iki si nin eş de ğer sı ğa sı ol sun. + + 6 4 F n μf 4μF 8μF ile 8μF lik kondansatörler ise birbirine bağlıdır. + 8 4 + 8 μf TRİ NTİ 77
9. k sa devre F N F N 5F P F N P N F P F N 5F F N 5F F P F 5F N + + 4 8 8 4 8 F 0. a) ondansatör ton ile dokundurulduğunda sığası, ı l.. 4μF b) ondansatörün yeni durumda yükü, ı. 4.400 600μ 600.0 6,6.0 c) ondansatörün enerjisi,.. 4. 0.( 400 ) 0, J 6 78 TRİ NTİ