Önce Okul Öncesi Eðitim Danýþmanlýk Hizmetleri Pazarlama ve Yayýncýlýk Okul Öncesi Temel Kavramlar Alýþtýrma Kitabý Bu eserin basým ve yayýn hakký Önce Okul Öncesi Eðitim Danýþmanlýk Hizmetleri Pazarlama ve Yayýncýlýk Firmasýna aittir. Fikir Ve Sanat Eserleri Yasasý uyarýnca yazýlý izni alýnmadan bir kýsmý ya da tamamý alýntý yapýlamaz, basýlamaz, yayýnlanamaz. Hiç bir þekilde kopya edilemez fotokopi ile çoðaltýlamaz. HAZIRLAYANLAR Uzm. Musa BAL Meltem YANIKOÐLU Ayþe TURAN Hale Gamze ÖZBAÞLI RESÝMLEYEN Adil EKSEN Musa BAL GRAFÝK TASARIM VE DÝZGÝ Adil EKSEN Musa BAL BASKI Koza Yayýn Daðýtým A.Þ. Yenimahalle/Ankara, 2012 1. Baský ISBN: Önce Okul Öncesi Eðitim Danýþmanlýk Hizmetleri Pazarlama ve Yayýncýlýk Sipariþ ve Ýsteme: 0 541 858 8272 0 364 666 0018 Mail: onceokuloncesi@hotmail.com
Deðerli Eðitimciler ve Aileler, 48-66 Aylýk çocuklarýn için hazýrlanan bu kitap, çocuklarýmýzýn özellikle biliþsel becerilerine hitap ederek kavram geliþimlerini desteklemektedir. Kitap içerisinde yer verilen alýþtýrmalar yoðunlukla Genel Kavramlar, Sayý Çalýþmalarý, Matematik Çalýþmalarý, Çizgi Çalýþmalarý, Þekil Kavramlarý, Örüntü Çalýþmalarý gibi konularý içermektedir. Çocuklarýn analiz, sentez, deðerlendirme gibi becerilerini kullanarak problem çözme becerilerini de geliþtiren bu kitap ayný zamanda çocuklarýn ilköðretime hazýrlanmasýna da yardýmcý olmaktadýr. Bu kitap Okul Öncesi Eðitim Program Kitabýndaki kavramlar listesi göz önünde bulundurularak hazýrlanmýþtýr. Programda geçen kavramlarýn büyük çoðunluðuna yer verilmiþtir. Kitap hazýrlanýrken, çocuklarýn ilgilerini çekecek görseller kullanýlarak ilgilerini toplamak amaçlanmýþ, görsel çekicilikle çocuklarýn odaklanmasý kolaylaþtýrýlmaya çalýþýlmýþtýr. Eðitimde kritik bir dönem olan okul öncesi dönemde, çocuklarýn baþarý duygusunun tatmin edilmesi, güvenlerinin pekiþtirilmesi, ileriki akademik hayatýndaki giriþimciliðini ve baþarýlarýný tetikleyerek hayata daha sýký tutunan bireyler haline getirecektir. Bu güven ve baþarý duygusunun tatmini için bu kitapta kolaydan zora ilkesi benimsenerek, çocuklarýn daha kolay yapabileceði etkinliklerden daha zor yapabileceði etkinliklere doðru bir yol izlenmeye çalýþýlmýþtýr. Uygulayýcýya öneriler; Kitaba ilk baþlandýðý sýralarda çocuklarýn özellikle parmak kaslarý geliþtirilmeye çalýþýlmalýdýr. Kalem tutma becerilerinin kitabýn ilk sayfasýnda oturtulmaya çalýþýlmasý, çocuklarýn kalem ile çalýþmasý ve boyama etkinliklerini daha kontrollü yapmasýna olanak saðlayacaktýr. Zaten kitap da kalem tutma ve kalemi kontrollü kullanma becerisini destekleyecek niteliktedir. Kitaptaki yönergeler uygulayýcýya yol gösterici niteliktedir. Ancak uygulayýcý ana yönergeye baðlý kalarak etkinlikleri daha etkili kýlmak için dramatize edebilir, hikayeleþtirebilir. Uygulayýcý etkinlik öncesi çocuklarý etkinliðe hazýrlamalýdýr. Eðer imkan varsa konu ile ilgili farklý kaynaklarlardan da destek alýnabilir, deðiþik örneklerle konu zenginleþtirilebilir. Etkinlik uygulanýrken yönergeler ve uyarýcýlar yumuþak bir ses tonu ile anlaþýlýr bir þekilde verilmelidir. Yönergeleri anlamak çocuklarýn odaklanmasýný ve etkinliði yapmasýný kolaylaþtýracaktýr. Baþarýlar dileriz
Adý:... Soyadý:... Sýnýfý:... Öðretmeni:...
M Zeynep balonla oynamak istiyor ancak, hangi renk balonu alacaðýna karar veremiyor. Ona balon seçme konusunda yardýmcý olalým. Zeynep in hangi balonu almasýný istiyorsak o balonun ipini çizerek Zeynep in eline çizgi ile götürelim. 5
Boya kalemlerimizi masanýn üzerine çýkarýp inceleyelim. Her panoya bir boya kalemimizle çizgi çizelim. Boyalarýmýzýn nasýl renkler çýkardýðýný inceleyelim. 6
Tavþanlar çok acýkmýþ. Her bir tavþana kendiyle ayný renk tabakta havuçlar verilmiþ. Her tavþaný kendisiyle ayný renk olan tabaða örnekteki gibi çizgi ile götürelim. 7
Tavuklar yumurtalarýna ulaþmak istiyorlar. Her tavuðu noktalý çizgileri tamamlayarak yumurtalarýna götürelim. Noktalarýn üzerinden giderken elimizi kaldýrmayalým ve noktalarýn dýþýna çýkmayalým. 8
Senin makasýn hangi renk? Makasýn hangi renk ise resimdeki makasý dýþýna taþýrmadan o renge boyayalým. 9
M Bu araba kýrmýzý renktedir. Bu kiraz kýrmýzý renktedir. Bu kelebek renktedir. kýrmýzý Bu kýz kýrmýzý eteklidir. Resimdeki þapka, çilek ve kelebeði dýþýna taþýrmadan kýrmýzý renge boyayalým. 10
Günlük hayatta sizi mutlu eden veya mutsuz eden þeyler nelerdir söyleyelim. Üst kutuya sizi mutlu eden, alt kutuya ise sizi mutsuz eden birþeyin resmini yapalým. 100
Günlük hayatta sizi korkutan ve kýzdýran þeyler nelerdir söyleyelim. Üst kutuya sizi korkutan bir þeyin resmini, alt kutuya ise sizi kýzdýran bir þeyin resmini yapalým. 101
Kendi yüzümüzü ve arkadaþlarýmýzýn yüzlerini inceleyelim. Yüzlerimizde neler görüyorsunuz. Yüzlerimizdeki organlarýmýz ne iþe yarar. Resimdeki yüzün organlarýný tamamlayalým. 102
Temizlik saðlýðýmýz ve geliþimimiz için çok önemlidir. Yukarýdaki resimleri inceleyelim. Temizlik için kullandýklarýmýzý söyleyelim daire içine alalým. Hangi temizlik malzemesini nerede kullandýðýmýzý söyleyelim. 103
Her bölümdeki nesneleri inceleyelim. Hangisi daha aðýr ise onu daire içine alalým. 104
Nesneler belli bir sýralamaya göre dizilmiþtir. Mesela balonlar bir kýrmýzý bir sarý olarak dizilmiþ. Dizilme sýrasýna göre noktalý bölüme hangisi gelmesi gerekiyorsa boyasýzlarý o þekilde boyayalým. 105
4 5 6 7 8 Baþtaki sayýnýn hangi sayý olduðunu söyleyelim. Sayý kadar elma boyayalým. 106
... kadar sert... kadar küçük... nýn renginde... kadar lezzetli Armudun sertliðini, boyutunu, rengini ve tadýný düþünelim. Alttaki kutulardan ilkine armut kadar sert, ikincisine armut kadar küçük, üçüncüsüne armudun renginde, dördüncüsüne de armut kadar lezzetli bir þeyin resmini çizelim. 107
Yukarýdaki resmi inceleyelim. Kaç tane uçak görüyorsun, kaþ tane aðaç, kaç tane mantar var söyleyelim? 10 rakamýný inceleyelim. Kesik çizgilerle yazýlmýþ 10 rakamýný tamamlayalým. Alttaki boþ satýra 10 rakamýný yazmaya çalýþalým. 108
1 1 4 2 5 7 * 8 0..................... 3 6 1 4 1 4 2 5 8 0... 9 7 7... # * *... 3 6 9 2 5 8 0 3 6 9 # # Yukarýdaki kutularý inceleyelim. Her kutudaki nesneleri sayalým. Yanýndaki kutunun içine sayýsýný yazalým. 109
Her varlýðýn bir þekli vardýr. Her varlýk bazý þekillere benzer. Ýlk öðreneceðimiz þekil daire. Mesela; arabanýn tekerleðinin þekli dairedir. Yumurtanýn sarýsý daire þeklindedir. Saatin þekli de dairedir. Çiçeðin ortasý, güneþin çevresi ve tabaðýn kenarý da daire þeklindedir. Çevremizde gördüðümüz daireye benzeyen nesneleri söyleyelim. Üstteki daireyi istediðimiz renge dýþýna taþýrmadan boyayalým. 11
Saatleri inceleyelim. Bildiðimiz saatleri söyleyelim. Ayný zamaný gösteren saatleri örnekteki gibi çizgi ile birleþtirelim. 110
Yukarýdakilerden kokusunu hissedebildiklerimizi kýrmýzýya, kokusunu hissedemediklerimizi maviye boyayalým. 111
+ = + = + = Çiçekte 2 tane arý varmýþ. Yanlarýna 1 tane daha arý gelince üç tane arý olmuþ. Yaprakta 3 tane salyangoz varmýþ yanlarýna 1 salyangoz daha gelmiþ 4 salyangoz olmuþ.telde duran 4 tane kuþ varmýþ. yanlarýna 1 kuþ daha gelince 5 tane kuþ olmuþ. 112
+ = 3 2 + = + = 2 2 + = + = 3 3 + = Yukarýdaki iþlemlere bakalým. Toplama iþleminin sonucu kadar nesne boyayalým. Altýndaki kutucuða da sayýsýný yazalým. 113
+ = 3 + = + = + = + = Yukarýdaki toplama iþlemlerini yapalým. Örnekteki gibi sonuçlarýný noktalý yere yazalým. 114
Bitkiler nelere ihtiyaç duyarlar. Bitkilerin ihtiyaç duyduðu þeylerin altýndaki kutucuklarý boyayalým. 115
.................. Þekillerin dizilimini inceleyelim. Kurala göre boþ kutucuða gelmesi gereken þekli çizelim 116
- = - = - = Çiçekte 3 tane arý varmýþ, 1 tanesi uçunca 2 tane arý kalmýþ. Yaprakta 4 tane salyangoz varmýþ, 1 tanesi gidince 3 tane salyangoz kalmýþ. Telde 5 tane kuþ varmýþ, 1 tanesi uçunca 4 tane kuþ kalmýþ. 117
- = 3 2 - = - 3 1 - = = - - 4 2 = = Yukarýdaki çýkarma iþlemlerini yapalým. Sonuç kadar nesne boyayalým. Sonuçlarýn sayýsýný alttaki kutucuða yazalým. 118
- = 1 - = - = - = - = Yukarýdaki çýkarma iþlemlerini yapalým. Sonuçlarýný örnekteki gibi noktalý yerlere yazalým. 119
Yukarýdaki nesneleri inceleyelim. Neye benzediklerini söyleyelim. Daireye benzeyen nesnelerin altýndaki kutucuðu boyayalým. 12
Tamirat iþlerinde kullandýðýmýz araç gereçleri istediðimiz renge boyayalým. Diðerlerini boyamayalým. 120
Sýnýf Mevcudumuz Sýnýfýmýzdaki arkadaþlarýmýzý inceleyelim. Her kýz arkadaþýmýz için bir tane kýz, her erkek arkadaþýmýz için bir erkek figürü boyayalým. 121
Trenin son iki vagonu boyanmamýþ kurala göre son iki vagonu boyayalým. Çitlerin bazýlarý boyanmamýþ. Boyama kuralýna göre boyanmamýþ çitleri boyayalým. Týrtýlýn boyanmamýþ boðumlarýný kurala uygun olarak boyayalým. 122
Resmi inceleyelim. Her nesneden kaç tane var sayalým. Alttaki bölümde örnekteki gibi her nesne için bir tane kutucuk boyayalým. 123
Arabalar yarýþ yapýyor. Bitiþ çizgisi kýrmýzý çizgidir. En ileride olan aracý kýrmýzýya, en geride olan aracý sarý mor renge boyayalým. 124
Bu resim neyin yarýsý olabilir düþünelim? Kalan yarýsýný da biz tamamlamaya çalýþalým. 125
1 2 3 Arýyor... Önce Okul Öncesi Ayten UraþCELL 4 4 5 13 2 * 7 8 9 0 # 6 5 6 1 2 3 4 5 6 * 7 8 0 # 9 1 2 3 4 5 6 Her resmin yanýnda bir daire içinde sayý vardýr. O sayý o nesnenin hangi renge boyanacaðýný belirtmektedir. Hangi renge boyanmasý gerektiði alttaki dairelerde verilmiþtir. Mesela uçurtmanýn yanýndaki dairede 4 yazmaktadýr. Uçurtmayý maviye boyamamýz gerekir. Nesneleri bu kurala göre boyayalým. 126
Kare, üçgen, daire ve dikdörtgenden makasla bir parça kesilip yan tarafa konulmuþ. Acaba hangi parça hangi þekle ait. Örnekteki gibi çizgi ile birleþtirelim. 127
Resimdeki çiçeðin noktalý yerlerinin üzerinden giderek tamamlayalým. Daireleri noktalý yerlerin üzerinden giderek tamamlayalým. Eksik daireleri uygun þekilde tamamlayalým. Patene dairelerden tekerlek çizelim. 13
Bu araba mavi renktedir. Bu þapka mavi renktedir. Bu balýk mavi renktedir. Bu çocuk mavi pantolonludur. Üstteki resimleri ve renklerini inceleyelim. Tren, tiþört ve kelebeði mavi renge boyayalým. 14
Aðaçta 1 tane elma var. Akvaryumun içinde 1 tane balýk var. 1 sayýsýný inceleyelim. Noktalý 1 sayýlarýný tamamlayalým. En alttaki bölüme 1 sayýsýný kendimiz yazmaya çalýþalým. 15
Her satýrýn baþýndaki resmi inceleyelim. Baþtakiyle ayný olan resmi daire içine alalým. 16
Her satýrýn baþýndaki resmi inceleyelim. Baþtakinden farklý olan resmi daire içine alalým. 17
Bu kalem sarý renktedir. Bu muz sarý renktedir. Bu tavuk sarý renktedir. Bu çocuk sarý tiþörtlüdür. Üstteki resimlerin renklerini inceleyelim. Etrafýmýzda sarý renkli baþka neler var söyleyelim. Kalem, salyangoz ve pantolonu sarý renge boyayalým. 18
Her uçurtmanýn bir kuyruðu vardýr. Kuyruk uçurtmalarýn dengelerini saðlayarak daha düzgün uçmasýný ve yükselmesini saðlar. Sevimli uçurtmalar kuyruklarýný kaybetmiþler. Her uçurtmanýn kuyruðunun renginin gövdesiyle ayný renkte olmasý gerekiyor. Onlara örnekteki gibi kuyruklarýný bulmada yardýmcý olalým. 19
Resmi inceleyelim. Resimde gördüklerimizi sayalým. Resimde 2 tane kelebek var. Ayný resimde 2 tane aðaç ve 2 tane de çiçek var. 2 sayýsýný inceleyelim. Kesik yazýlmýþ 2 sayýsýný tamamlayalým. Boþ sütuna 2 sayýsýný yazmaya çalýþalým. 20
Arabaya 2 tane tekerlek çizelim. Aþçý viþneli pasta yapmak istemiþ ama viþne koymayý unutmuþ. Pastaya iki tane viþne çizelim. Kelebekler yanlýz uçmaktan sýkýlýyorlarmýþ. Onlarý örnekteki gibi 2'þerli arkadaþ yapýp kelebeðe götürelim. 21
Ayný nesneden iki tane varsa onlara çift deriz. Mesela 1 tane þeker tek, 2 tane þeker ise çifttir. 1 tane tuzluk tektir. Ýki tane tuzluk ise çifttir. I II I II Tek olan nesnelerin altýndaki daireyi maviye, çift olan nesnelerin altýndaki daireyi ise kýrmýzýya boyayalým. 22
Her sýradaki resimleri inceleyelim. Her sýrada en büyük olanýný örnekteki gibi daire içine alalým. 23
Sayfadaki resimleri inceleyelim. Resimdekilerin boyutlarýný düþünelim. Her sýrada gerçekte hangisi büyük ise örnekteki gibi daire içine alalým. 24
Her sýradaki resimlerin boyutlarýný inceleyelim. Örnekteki gibi en büyük olaný kýrmýzý renge, en küçük olaný ise mavi renge boyayalým. 25
Büyük fýrçanýn olduðu bölüme kendimizden daha büyük bir þeyin resmini yapalým. Küçük fýrçanýn olduðu bölüme ise kendimizden daha küçük bir þeyin resmini yapalým. 26
Resimde yaðmurun nasýl yaðdýðýný inceleyelim. Kesik çizgileri çizgiden çýkmadan birleþtirelim. 27
Pastanýn üzerindeki mumlarý ve çiçeðe konmuþ arýlarý sayalým. Pastanýn üzerinde 3 mum, çiçeðin üzerinde ise 3 tane arý var. 3 sayýsýný inceleyelim. Kesik yazýlmýþ 3 sayýsýný tamamlayalým. Alt satýra 3 sayýsýný yazmaya çalýþalým. 28
Mantara 3 tane benek çizelim. Külaha 3 top dondurma çizelim. Eve misafir gelmiþ misafirlerin tabaklarýna örnekteki gibi 3'er tane çilek koyalým. 29
1 2 3 Üçgenin 3 kenarý ve 3 köþesi vardýr. Günlük hayattaki bazý nesnelerin bazý yerleri üçgene benzer. Mesela resimdeki evin çatýsý, dondurmanýn külahý, geminin yelkeni, kalemin ucu üçgene benzeyen þekillerden bazýlarýdýr. Resimleri inceleyelim. Üçgeni boyayalým. 30
Resimleri inceleyelim. Üçgene benzeyen resimlerin altýndaki kutucuðu boyayalým. Üçgene benzemeyen resimlerin altýndaki kutucuðu boþ býrakalým. 31
Çiçeðin noktalý yerlerini tamamlayalým. Kesik çizgilerle çizilmiþ üçgenlerin üzerinden gidelim. En alt satýra üçgen çizmeye çalýþalým. 32
Nesnelere ýþýk tutulduðu zaman nesnelerin arkasýnda gölge oluþur. Mesela üsteki vazoya ýþýk tutulduðunda arkasýnda kendine benzeyen siyah renkte gölge oluþur. Yukarýdaki nesnelere ýþýk tutulduðunda gölgesi hangileri olur. Nesneleri gölgeleri ile birleþtirelim. 33
Resimleri inceleyelim. Aðaçtaki elmayý almak istesek hangi merdiveni kullanmalýyýz? Kitabý tek seferde ölçmek için hangi cetveli kullanmalýyýz? Neden? Elmayý alabileceðimiz merdiveni istediðimiz renge boyayalým. Kitabý ölçmek için kullanacaðýmýz cetveli boyayalým. 34
Resimdeki süpürgeye bir uzun bir de kýsa sap çizelim. Balona bir uzun bir kýsa ip çizelim. Kediye bir uzun bir de kýsa kuyruk çizelim. 35
Resmi inceleyelim. Resimdeki helikopterleri, çiçekleri ve aðaçlarý sayalým. Resimde 4 tane helikopter var. 4 tane aðaç var. 4 tane çiçek var. 4 sayýsýný inceleyelim. Kesik þekilde yazýlmýþ 4 sayýsýný tamamlayalým. En alt satýra 4 sayýsýný kendimiz yazmaya çalýþalým. 36