D Vitamini- Hangisi? Hangi Hastaya? Dr Savaş SİPAHİ Sakarya Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji BD

Benzer belgeler
HEMODİYALİZ HASTALARINDA 25-OH-D VİTAMİNİ. Dr. Ebru Aşıcıoğlu

Güncel Kılavuzlar Eşliğinde KBH Komplikasyonlarının Yönetimi. D Vitamini. Dr. Nur Canpolat İ.Ü Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Çocuk Nefroloji Bilim Dalı

Kronik Böbrek Hastalığında Kolekalsiferol ün Etkisi

VİTAMİN D KİME? NE KADAR?

Diyaliz tedavisinde ilk seçenek: Periton diyalizi. Neslihan SEYREK, Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji BD

Kronik Böbrek Hastalarında ve Diyaliz Hastalarında 25 (OH) Vitamin D : öneminin yeniden anlaşılması

VİTAMİN D: GÜNCELLEME

VAKALAR ĠLE RENAL OSTEODĠSTROFĠ PRATĠĞĠ. Dr Siren Sezer

Kronik Böbrek Hastalıgında kemik korunması

D VİTAMİNİ STEROLLERİNİN VE KALSİMİMETİKLERİN KULLANIMI DR.AHMET UĞ UR YALÇIN

Prediyaliz Kronik Böbrek Hastalarında Kesitsel Bir Çalışma: Yaşam Kalitesi

VİTAMİN D VE DİYABET. Prof.Dr. Dilek Gogas Yavuz Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Endokrinoloji ve Metabolizma BD

D vitamini eksikliği ve önlenmesinde yeni öneriler

Fosfat Bağlayıcı ve Parathormon Baskılayıcı İlaçların Kardiyovasküler Morbidite ve Mortaliteye Etkileri. Prof.Dr. Kayser Çağlar

PROF. DR: SİREN SEZER BAŞKENT ÜNİVERSİTESİ NEFROLOJİ BİLİM DALI

Vasküler Kalsifikasyon güncelleme. Prof. Dr. Siren Sezer Başkent Üniversitesi Nefroloji BD

FOSFOR DENGESİ ve HİPERFOSFATEMİNİN KLİNİK SONUÇLARI

SEVELAMER HEMODİYALİZ HASTALARINDA SERUM ELEKTROLİT DÜZEYİ, METABOLİK VE KARDİOVASKÜLER RİSKLERİ VE SAĞKALIMI ETKİLER

Beslenme ve İnflamasyon Göstergeleri Açısından Nokturnal ve Konvansiyonel Hemodiyalizin Karşılaştırılması

Bugün Neredeyiz? Dr. Yunus Erdem Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Ünitesi

Kalsimimetikler Ek yararları var mı? Dr.Gökhan Nergizoğlu Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi

Glisemik kontrolün ölçütleri ve prognozla ilişkisi. Dr. Gülay Aşcı Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Bilim Dalı İzmir

Gebelikte yeni gelişen Proteinüri ve Böbrek fonksiyon bozukluğu

Sekonder hiperparatiroidizm ve kalsimimetikler. Nurol Arık

Doç Dr Garip ŞAHİN Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Bilim Dalı 21 EKİM 2016 BELEK/ANTALYA

VİTAMİN D DÜZEYİ NE OLMALI. PROF.DR.TEVFİK SABUNCU Harran Üniversitesi, Tıp Fakültesi Endokrinoloji Bilim Dalı

BÖBREK YETMEZLİĞİ TANI VE TEDAVİ SEÇENEKLERİ DR MÜMTAZ YILMAZ EÜTF İÇ HASTALIKLARI NEFROLOJİ BİLİM DALI

Hemodiyaliz Hastalarında Atriyal Fibrilasyon Sıklığı ve Tromboembolik İnmeden Koruma Yönelimleri

Diyabetik Nefropati Tanı ve Tedavide Güncelleme. Dr. Gültekin Süleymanlar Dr. Alper Sönmez

Vitamin D Prof. Dr. Gülçin Saltan İşcan AÜEF Farmakognozi ABD

Kronik Böbrek Yetersizliğinde Vitamin D. Prof. Dr. Alaattin Yıldız İstanbul Tıp Fakültesi, İç Hastalıkları ABD, Nefroloji BD

2013 NİSAN TUS DAHİLİYE SORULARI

Maternal serum 25 OH vitamin D düzeylerinin preterm eylem ve preterm doğumda rolü var mıdır?

TRANSPLANTASYONDAN DİYALİZE DÖNEN HASTADA İMMÜNSÜPRESİF TEDAVİ. Dr. Ebru Aşıcıoğlu

Hemodiyaliz hastalarında resistin ile oksidatif stres arasındaki ilişkinin araştırılması

LABORATUVAR TESTLERİNİN KLİNİK YORUMU

LİTERATÜR GÜNCELLEMESİ KLİNİK NEFROLOJİ. Dr. İzzet Hakkı Arıkan Marmara Üniversitesi Nefroloji Bilim Dalı

24 Ekim 2014/Antalya 1

HEMODİYALİZ VE PERİTON DİYALİZİNDE HASTA SEÇİM KRİTERLERİNİN DEĞERLENDİRMESİ DR. GÜLTEKİN GENÇTOY

Mineral ve Kemik Bozukluklarının Kardiyovasküler Etkileri. Dr. Meltem Seziş Demirci Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Bilim Dalı, İzmir

Diyabet ve Kemik. Prof. Dr. Erdinç Ertürk Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bilim Dalı

Magnezyum (Mg ++ ) Hipermagnezemi MAGNEZYUM, KLOR VE FOSFOR METABOLİZMA BOZUKLUKLARI

Polikistik Böbrek Hastalığında Yeni Tedavi Yaklaşımları

Persistan veya Rekürren Hiperparatiroidism TANI. Doç. Dr. Özlem ÜSTAY TARÇIN Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları

OBEZİTE CERRAHİSİNDEN SONRA KALSİYUM, B1 ve B2 VİTAMİNİ ALIMININ ÖNEMİ

Diyaliz hastalarında serebrovasküler olay:önleme ve tedavi. Nurol Arık

TRANSPLANTASYON- KRONİK REJEKSİYON. Dr Sevgi Şahin Medipol Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi, Nefroloji B.D.

Hemodiyaliz mi? Dr. Mehmet Özkahya Ege Üniversitesi Nefroloji B.D

Güncel ESA Uygulamaları

GERİATRİK HEMODİYALİZ HASTALARINDA KOMORBİDİTE VE PERFORMANS SKORLAMALARININ PROGNOSTİK ÖNEMİ; TEK MERKEZ DENEYİMİ

Prof.Dr. Gülçin Kantarcı Yeditepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Bilim Dalı

ÇOCUKLARDA DİYALİZ. Prof. Dr. Mesiha Ekim. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Nefrolojisi Bilim Dalı

GEBELİK ve BÖBREK HASTALIKLARI

İnsülin Tedavisi ve Böbrek Hastalıkları. Dr Rahmi Yilmaz Hacettepe Üniversitesi Nefroloji Bilim Dalı

AKUT BÖBREK YETMEZLİĞİ

Dr. Şehsuvar Ertürk Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Bilim Dalı

Hangi Vitamin D. Prof. Dr. Hülya Taşkapan İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Bilim Dalı

ÇALIŞMA HAYATI ve VİTAMİN D. Dr. Şerife Gül Öz H.Ü.T.F. İç Hastalıkları A.D.

DİYABET VE VİTAMİN D. Dr Dilek Yavuz Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Endokrinoloji ve Metabolizma Bilim Dalı

Vitamin D analogları ve Kalsimimetikler Dr.M.Deniz AYLI

Ani Kardiyak Ölüm: Önleyebilir miyiz? Doç. Dr. Yakup Ekmekçi Özel Ankara Güven Hastanesi

Kronik Böbrek Hastalığının Progresyonunun Önlenmesinde Yeni Yaklaşımlar. Dr. Rengin ELSÜRER AFŞAR

Diyaliz Hastalarında Antihipertansif İlaç Seçimi ve Pratik Öneriler

Hipertansiyon yönetiminde yapılan hatalar Nurol Arık

DİYALİZE ERKEN BAŞLANMALI (?) Dr. Oktay OYMAK Erciyes Üniversiresi Tıp Fakültesi Nefroloji Bilim Dalı

Normalde kan potasyum seviyesi 3,6-5,0 mmol/l arasındadır.

Türkiye'de yaşayan 345 Suriyeli Göçmenin Hemodiyaliz Deneyimi: Türk Hemodiyaliz Hastaları ile Karşılaştırılmalı Veri Tabanı Çalışması

Yüksekte Çalışması İçin Onay Verilecek Çalışanın İç Hastalıkları Açısından Değerlendirilmesi. Dr.Emel Bayrak İç Hastalıkları Uzmanı

MULTİVİTAMİN PREPARATI KULLANIMINA İKİNCİL GELİŞEN D VİTAMİNİ İNTOKSİKASYONU: 3 OLGU SUNUMU

BÖBREK NAKLİ SONRASINDA KEMİK SORUNLARI. Dr. Ali Çelik Dokuz Eylül Üniversitesi Nefroloji Bilim Dalı

Dr. Evrim Kargın Çakıcı Dr. Sami Ulus Kadın Doğum Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları EAH

Kronik Böbrek Hastalığında ve Diyalizde Lipit Düşürücü Ajanların Kullanımı

Kronik Böbrek Hastalığı Olan Çocuklarda Artmış FGF23 ve Kemik Mineral Metabolizması ile İlişkisi

KRONİK BÖBREK HASARINDA PROGRESYON ENGELLENEBİLİR Mİ? Dr. Gülizar Şahin Haydarpaşa Numune Eğitim Araştırma Hastanesi Nefroloji Kliniği

Vitamin D nin ne kadarı yeterli? Prof. Dr. Betül Uğur Altun Başkent Üniversitesi

EŞ ZAMANLI KALP VE BÖBREK TRANSPLANTASYONU YAPILAN BİR OLGU

Renal Osteodistrofi Tedavisinde Paratiroidektomi ve Deneyimler. Dr. Ülkem Yakupoğlu Acıbadem Üniversitesi Tıp Fakültesi

TÜRK NEFROLOJİ DERNEĞİ 2012 YILI TÜRK BÖBREK KAYIT SİSTEMİ RAPORU PROF. DR. NURHAN SEYAHİ

Kronik Böbrek Yetersizliğinde selektif VDR aktivatörlerinin Klinik Sonuçlara etkileri

Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma Derneği En İyi Genç Araştırıcı Ödülü-2011

KBH'da kalsiyum fosfor bilmecesi ve çözümleri. Prof. Dr. F. Fevzi Ersoy Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Antalya

HCV POZİTİF RENAL TRANSPLANT HASTALARINDA POSTTRANSPLANT DİYABET GELİŞİMİ RİSKİ ARTMIŞ MIDIR?

İDRARI OLAN DİYALİZ HASTASINDA NELERE DİKKAT EDİLMELİDİR? Dr. İdris ŞAHİN İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları AD Nefroloji BD

D Vitaminin Relaps Brucelloz üzerine Etkisi. Yrd.Doç.Dr. Turhan Togan Başkent Üniversitesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji

MULTİPL MYELOM VE BÖBREK YETMEZLİĞİ. Dr. Mehmet Gündüz Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Hematoloji B.D.

85 sayfa

Geriatri ve akılcı ilaç kullanımı: Vitamin D. Doç.Dr. İlker TAŞÇI GATA İç Hastalıkları BD, Ankara İç Hastalıkları & Geriatri Uzmanı

15. Ulusal Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Kongresi Nisan 2013, Antalya. Obezite: Gerçekten iyi bir gösterge mi? Dr.

Periton diyalizinde RRF korunması ve volüm-kan basıncı kontrolü dengesi. Ali İhsan Günal Kayseri Eğitim ve Araştırma Hastanesi Nefroloji Kliniği

Kronik Böbrek hastalığı minerelkemik bozukluğunda yeni bir oyuncu ;Tenascin-c

Dr. Rümeyza Kazancıoğlu Bezmialem Vakıf Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları AD / Nefroloji BD

RAŞİTİZM VE OSTEOMALAZİ

Istanbul Üniversitesi

hs-troponin T ve hs-troponin I Değerlerinin Farklı egfr Düzeylerinde Karşılaştırılması

Türkiye ve Amerika Birleşik Devletlerinde hemodiyalize giren hastaların ölüm oranlarının karşılaştırılması: Bir gözlemsel kohort çalışması

SEKONDER HĠPERPARATĠROĠDĠZM:

Hangi İlaç Renin Anjiyotensin Aldosteron Sistemini Daha İyi Bloke Eder?

Yurdumuzda erişkinlerde diyabet sıklığı %13.7 (TURDEP-II)

PERİTON DİYALİZİ HASTALARINDA AKIM ARACILI DİLATASYON VE ASİMETRİK DİMETİLARGİNİN MORTALİTEYİ BELİRLEMEZ

Serçin Güven, Harika Alpay, Neslihan Çiçek, Ali Yaman, Pınar Vatansever, İbrahim Gökçe

Transkript:

D Vitamini- Hangisi? Hangi Hastaya? Dr Savaş SİPAHİ Sakarya Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji BD TND 2017 Antalya

Weill Cornell Medical College (WCMC) and University of Iowa Hospitals and Clinics (UIHC) Heureux N, Advances in Clinical Chemistry, Volume 78, 2017

Tarihçe D vitamini eksikliği; Afrikadan, Kuzey yarım küreye göç? İlk tanım: 1645 Whistler 1828: İsviçre de köylerindeki raşitik çocuklar düzelmeleri için güneşli yayla köyüne gönderiliyor 1919: Mellan, balık yağında anti-raşitik faktör 1922 Vitamin D keşif; McCollum 1925; Steenbock «Rikets ve Osteomalazi» tedavisi 1928: Hess, raşitizmin gün ışığı ile tedavisi (JAMA) De luca FH; Vitamins and Hormones, Volume 100, 2016

1960 Kodicek, 20 yıllık çalışma sonrası D Vitamini metabolizmasını tanımlıyor 1968 yılında Blunt 25(OH)D3 sentezliyor 1983 DeLuca D Vitamin metabolitlerini ve 1988 de VDR yapısı tanımlanıyor De luca FH; Vitamins and Hormones, Volume 100, 2016

Vitamin D Kenan Ateş, Sapanca 2013

Doku VDR Dağılımı Kardiyovasküler Endotel Düz kas Kalp kas hücreleri Böbrekler Podositler Mezanjial hücreler Juxtaglomerular tubul Endokrin Paratiroid Pankreas ß-hücreleri Tiroid C- hücreleri Kas-kemik Osteoblastlar Osteositler Kondrositler Çizgili kas hücreleri Immun Sistem T-hücreleri Makrofajlar B-Hücreleri Nötrofiller Bağ dokusu Fibroblastlar Stroma Diğer sistemler Beyin Prostat Meme Karaciğer Epidermis Gastroentestinal Akciğerler J R Wu-Wong. Kidney Int 2007:72;237-9

Vitamin D Patofizyoloji Fizyolojik sistem Biyolojik yanıt Hastalıklar Bütün hücreler Hücre siklus düzenlenmesi Hücre proliferasyon önlenmesi Bağırsaktan Ca emilimi, Kanser; Prostat, meme, kolon, lösemi vd Kalsiyum dengesi Rikets, osteomalasi, Kemik remodeling osteoporoz İmmun sistem Makrofaj fonksiyonları Enfeksiyonlarda artma, TBC, uyarılması, Dendritik ve T hücre Otoimmün hast., Tip 1 DM, fonksiyonları MS, Psöriasis Pankreas ß hüc. İnsulin salınımı Bozulmuş glikoz intoleransı, DM Kardiyovasküler RAAS düzenlenmesi, koagülasyon, Yüksek reninli HT, artmış fibrinoliz, Kalp kas fonk. trombogenezis Kas Kas iskelet sisteminin gelişimi Miyopati, artmış düşme Kas gücünün artırılması Beyin Kognitif fonksiyonlar Davranış değişiklikleri

Ülkemize Mayıs-Kasım Saat 10:00-15:00 Cilde direkt güneş ışını Vücudun %70 i, 10-15 dk Minimal eritem dozu maruziyet (1 MED) = 10 000-25000 IU Ellerin, yüzün ve kolların maruz kalması (~%15) (1/3 MED) : 1000-1500 IU Holik MF; Vitamin D, ISBN 978-1-60327-300-8 ; 2016

Cilt rengi açık olan bir insanda MED 15 dakikada ulaşılabilir, koyu ciltli bir kişide 3-4 katı süre Holik MF; Vitamin D, ISBN 978-1-60327-300-8 ; 2016

Diyette Vitamin D Kaynakları Yiyecek Mantar Yumurta beyazı Süt Sığır karaciğeri Vitamin D ekli margarin Sardalya balığı Somon balığı D Vitamin İçeriği 27 IU/100gr 44 IU/adet 120 IU/250 ml 200 IU/100g 400IU/100g 516 IU/porsiyon 920 IU/porsiyon

D Vitamini Eksikliğinin Nedenleri Kutuplara yakın bölgelerde yaşamak Güneşe az maruz kalmak Koyu cilt, Güneş koruyucu kremler Yaşlanma Obezite Vitamin D metabolizmasının artması Malabsorbsiyon İlaçlar Nefrotik sendrom Kronik böbrek hastalığı

KBH da D Vitamini Eksikliği Nedenleri Azalmış güneş maruziyeti Azalmış kolekalsiferol sentezi Artmış hiperpigmentasyon Diyet kısıtlaması Üremiye bağlı azalmış intestinal absorbsiyon Proteinüri nedeniyle VDBP kaybı Paratiroid bezde VDR kaybı Böbrek kitle kaybı nedeniyle azalan 1 α hidroksilaz aktivitesi Periferde 1 α hidroksilaz down regülasyonu (hiperfosfatemi, FGF23, asidoz, hiperürisemi, üremi)

Klinik Tanı Her 3 dönemde de alkalen fosfataz düzeyi yüksek Çoğu vakada asemptomatik Paratiroid bezlerde hiperplazi gelişir Derin ve uzamış D vitamini eksikliğinde klinik bulgular kalsiyum D vitamini verildiğinde ilk birkaç gün plazma kalsiyum ve fosfat düzeyi düşüklüğü ile ilişkili (uyuşma, tetani, kasılma vb) daha da düşer; ondan sonra yükselmeye başlayarak normale ulaşır Kemik yoğunluğunda azalma osteoporoz osteomalazi, kemik-kas ağrıları, kas güçsüzlüğü, dengesizlik izlenebilir 1. Dönem Hipokalsemi PTH salgısı Plazma fosfat düzeyi normal Kemiklerde hafif demineralizasyon 2. Dönem 3. Dönem Kan kalsiyumu normal Plazma fosfat düzeyi Aminoasidüri Plazma PTH Belirgin raşitizm veya osteomalasi belirtileri Kalıcı hipokalsemi Plazma fosfat düzeyi belirgin Plazma PTH Demineralizasyon belirgindir, kemiklerin büyümesi veya yenilenmesi durmuştur. Özen T; Metabolik Kemik Hastalıkları ISBN: 978-605-4011-17-9-2013

Laboratuar Tanı 25(OH)D Yarı ömrü 2-3 hafta Vitamin D düzeylerini yansıtır, rezervini gösterir Tanı ve tedavide kullanılması, yüksek riskli kişilerde ölçülmesi önerilir, toplum taraması önerilmez 1,25(OH)2D Yarı ömrü kısa (4-6 saat), Konsantrasyonunun çok düşük, rezervi yansıtmaz Tanı ve tedavi takibinde kullanılması önerilmez Özen T; Metabolik Kemik Hastalıkları ISBN: 978-605-4011-17-9-2013

Serum 25(OH)D düzeylerine göre vitamin D durumu >150 ng/ml toksisite >30 ng/ml yeterli 20-30 ng/ml yetmezlik <20 ng/ml eksiklik <10 ng/ml ciddi eksiklik

D Vitamini Eksikliği TURDEP 2 %93 KBH HD %80 KBH PD %93 Sakarya (Tip2DM+KBH) %70 KBH HD 25(OH)D %80 KBH HD 1,25(OH)2D % 85 İ Satman, TURDEP II, Endocrine 2013 Mehrotra R, CJASN 2008 Taskapan H, Cli Neph, 2006 S Sipahi, MPP 2017 Wolfe M, KI, 2007

Özen T; Metabolik Kemik Hastalıkları ISBN: 978-605-4011-17-9-2013 D vitamini Eksikliği Tedavisi (Sağlıklı Populasyon ve Evre 1-2 Böbrek Yetmezliği -TEMD öneriler) 19-70 yaş arasında minimum ihtiyaç 600 IU/gün 70 yaş üzerinde 800 IU/gün Gıda ve güneş yanında D vitamin takviyesi gerekebilir (max.4000iu/gün) 25(OH)D düzeyi >88 ng/ml çıktığında hiperkalsiüri!! D vitamini ile birlikte yeterli kalsiyum alımı sağlanmalı; 19-70 y 1000 mg /gün >70 y 1200 mg/gün Hedef, serum 25(OH)D vitamin düzeyi 30-50 ng/ml D2 veya D3 kullanabilir, emilim besinlerden etkilenmez

25(OH)D düzeyi 20 ng/ml altında olan yetişkinlere D vitamini yüklemesi yapılmalı, 20-30 ng/ml olan yetişkinlere D vitamini yüklemesine gerek yok Yükleme olarak 8 hafta / haftada bir kez 50000 IU vitamin D İdame; günde 1500-2000 IU Tedavi başlandıktan 3-6 hafta sonra serum 25(OH)D düzeyi ölçülmeli Obezlerde, vitamin D metabolizmasını hızlandıran ilaç kullanımı (yükleme ve idame dozu 2-3 kat fazla olmalı) Özen T; Metabolik Kemik Hastalıkları ISBN: 978-605-4011-17-9-2013

Böbrek yetmezliği ve D Vitamini?

25(OH)D eksikliği zararlı mıdır? Hangi D-Vit? Hangi replasman programı? oral/im/günlük/haftalık/aylık? Etki nasıl değerlendirilmeli? KBH-MKB? PTH? Morbidite ve mortalite? Kardiyovasküler sistem? Diyabet? Anemi? 25(OH)D düzeyleri tedavi öncesi ve sonrasında nasıl olmalı? Toksisite nasıl değerlendirilmeli?

25(OH)D eksikliği zararlı mıdır?

25-hydroxyl Vitamin D Levels and the Risk of Mortality in the General Population 20 yaş üstü 13331 olgu 1988-1994 veri toplama 2000 yılına kadar takip Tüm nedenli mortalite <17.8ng/ml Melamed ML, Arch Intern Med. 2008 August 11; 168(15): 1629 1637

Pilz S, Nephrol Dial Transplant (2011) 26: 3603 3609 Vitamin D status and mortality in chronic kidney disease 444 hasta GFR 60 ml/dk altında 9,4 yıl takip 227 ölüm (159 kardiyovasküler) Sonuç; D Vitamini eksikliği artmış mortalite ile beraber Fakat replasman sonuçları??

Vitamin D deficiency is associated with sudden cardiac death, combined cardiovascular events, and mortality in haemodialysis patients German Diabetes and Dialysis Study 1108 Diyabetik Hemodiyaliz hastası Yaş 66±8 yıl 4 yıl takip Sonuç; 25(OH)D 39 nmol/ml (15ng/ml) Ani Kardiyak ölüm X3 kat Kardiyovasküler olay ve tüm nedenli mortalite artmış İnme, enfeksiyon nedenli ölüm anlamlı değil Drechsler C, European Heart Journal (2010) 31, 2253 2261

Vitamin D Deficiency Prognostic Marker or Mortality Risk Factor in End Stage Renal Disease Patients with Diabetes Mellitus Treated with Hemodialysis A Prospective Multicenter Study 7 merkez 600 hasta Yaş 56±19 yıl <12 ng/ml eksiklik 3 yıllık takip Sonuç; 3 yıllık mortalite %25 153 hasta Diyabetiklerde mortalite yüksek 25(OH)D eksikliği olan diyabetiklerde daha yüksek Schiler A, PLOSONE; May, 12 2015

Vitamin D Status and Mortality Risk in CKD: A Meta-analysis of Prospective Studies Meta-analiz 6853 hasta 10 çalışma KBH hastalarda 25(OH)D arttıkça (her 10ng/ml) mortalite düşer - diyalize girsin/girmesin Pilz S, Am J Kidney Dis. 2011;58(3):374-382374

Hangi D Vitamini?

Rehberler KBH da ipth Evre 3: 35-70pg/ml Evre 4: 70-110pg/ml üzerinde ise serum 25 (OH) D bakılmalı, 25 (OH)D <15 ng/ml ise vitamin D2 (ergocalciferol) verilmelidir Diyaliz hastalarında ipth >300pg/L veya 2-9 kat ise aktif vitamin D verilmelidir.

Vitamin D receptor agonist supplementation and suppression of inflammation may have advantage for all-cause mortality in hemodialysis patients 100 hasta Yaş 61±11 yıl %55 hasta da; 25(OH)D vit <20 ng/ml %51 hasta Alfakalsidiol kullanıyor 4,6±1,2 yıl takip Sonuç; Vitamin D eksikliği HD hastalarında tüm nedenli mortalitede artış ile beraber VDRA kullanımı ile birlikte mortalitede azalma Yaş Diyaliz süresi Fosfor düzeyi Alfakalsidiol tedavisi Ogava T, Clin Exp Nephrol, 2012

Low-dose cholecalciferol supplementation and dual vitamin D therapy in haemodialysis patients 90 hasta I grup; 5000 IU/hf kolekalsiferol II grup: 5000IU/hf kolekalsiferol + 10µg/hf Parikalsitol 15 hafta sonra vizit Sonuç; 25(OH)D vitamininde yükselme Etkin PTH kontrolü Dusilova S, Int Urol Nephrol,2014

Efficacy and safety of body weight-adapted oral cholecalciferol substitution in dialysis patients with vitamin D deficiency 56 hasta 25(OH)D vit <20ng/ml 26 hafta 100IU/kg/gün Kolekalsiferol PO Sonuç; Hedef seviye olan 30 ng/ml yaklaşılmış Kalsiyum ve fosfor seviyeleri değişmemiş ipth nun anlamlı olarak azalmış Zitt et al. BMC Nephrology (2015) 16:128

Ergocalciferol and Cholecalciferol in CKD Değişen dozlarda kullanılan; Ergokalsiferol ve kolekalsiferol Ortak sonuç; Hepsi 25 OH D vitamin düzeylerinde artış sağlıyor. PTH da azalma için bu geçerli değil! Hiperkalsemi nadir Nigwekar S U, Am J Kidney Dis. 60(1):139-156. 2012

Pro: Should we correct vitamin D deficiency/ insufficiency in chronic kidney disease patients with inactive forms of vitamin D or just treat them with active vitamin D forms? Diyaliz hastalarında sekonder hiperparatiroidi D vitamini noksanlığı ile daha da belirginleşir. Diyet, fosfor bağlayıcılar, diyaliz ile «Ca, P, PTH» kontrol et. PTH konrtolü başarısız ise doğal D Vitamini, hala başarısız ise doğal olmayan birini ver. Soruna basit yaklaş PTH yı kontrol et! David J.A. Goldsmith, Nephrol Dial Transplant (2016) 31: 698 705

D Vitamini KBH-MKB?

Severe vitamin D deficiency in chronic renal failure patients on peritoneal dialysis 3 ülke, 24 merkez 273 PD hastası WOMAC ağrı skalası Sonuç; %93 D Vitamin eksikliği Hastaların % 52.9 ( 61.3 / 49.5;K/E). p<0.05) ağrı Ağrısı olanlarda 25 (OH)D belirgin düşük. Serum 1,25 (OH)2D düzeyleri farklı değil yok Taşkapan H, Clinical Nephrology, Vol. 66 No. 4/2006 247-255

A Randomized Trial of Cholecalciferol versus Doxercalciferol for Lowering Parathyroid Hormone in Chronic Kidney Disease Prospektif, randomize 3 aylık takip Kolekalsiferol (4000IU/gün) ile Doxercalciferol 1µg/gün kullanımının PTH üzerine etkisi Sonuç; Ca, P ve PTH fark yok Moe S M, Clin J Am Soc Nephrol 5: 299 306, 2010

Kidney bone disease and mortality in CKD: revisiting the role of vitamin D, calcimimetics, alkaline phosphatase, and minerals KBH-MKB etkileyen pek çok faktör var Pek çok ilaç var; Nutritional vitamin D (ergocalciferol and cholecalciferol) Vitamin D receptor activators (calcitriol, alphacalcidiol, doxercalciferol) D-mimetics (paricalcitol, maxacalcitol) Calcimimetics (cinacalcet) Recombinant PTH (teriparatide) Receptor activator of nuclear factor-κβ ligand modulators (denosumab) Sonuç; 25(OH)D <30ng/ml ise 50.000IU/hafta Nutrisyonel D Vit (ergokalsiferol) 3-6 ay verilebilir Günümüzde endüstüri; Nutrisyonel D Vit+VDRA ve/veya Kalsimimetik kullanımını öneriyor Ama yeterli veri yok Zadeh KK, Kidney International (2010) 78 (Suppl 117), S10 S21

Vitamin D and chronic kidney disease mineral bone disease (CKD MBD) Kemik hastalığı açısından kliniğe yansıyan iyilik hali yok! Nigwekar SU, BoneKEy Reports 3, Article number: 498 (2014)

Vitamin D and osteoporosis in chronic kidney disease KBH da kırık riski yüksektir Artmış mortalite ile beraberdir Böbrek hastalarında erken D vitamini desteği verilmelidir Kolekalsiferol 800IU/gün yada eşdeğer doz aylık olarak önerilir Lips P, J Nephrol, 23 Sep 2017

D Vitamini - Anemi?

Serum 25(OH)-Cholecalciferol Concentration Is Associated with Hemoglobin Level and Erythropoietin Resistance in Patients on Maintenance Hemodialysis 142 hasta Diyaliz merkezi kayıtları Sonuç 25(OH)D düzeyleri HB ve ESA dose/hb index ile korele Kiss Z, Nephron Clin Pract 2011;117:373 378

EFFECTS OF VITAMIN D ANALOGS ON ERYTHROPOIESIS-STIMULATING AGENT DASAGE AND SECONDARY ANEMIA IN HEMODIALYSIS PATIENTS 360 hasta, 3 merkez, 6 ay takip Merkez kayıtları Parikalsitol, Alfakalsidol, tedavi almayan grup Sonuç; Tedavi alan grupların HB daha yüksek, Parikalsitol grubunda öncesi ile anlamlı farklı Varım C, GMN, 2016

D Vitamini Diyabet?

Vitamin D deficiency, insulin resistance, serum adipokine, and leptin levels in peritoneal dialysis patients 19 PD hastası 25(OH) D Vit <20 ng/ml PO 50000IU/Hf Kolekalsiferol 6 ay takip Sonuç PTH ve İnsulin direncinde azalma Ulutas O, Int Urol Nephrol (2013) 45:879 884

The Association of Vitamin D Status and Vitamin D Replacement Therapy with Glycemic Control, Serum Uric Acid Levels, and Microalbuminuria in Patients with Type 2 Diabetes and Chronic Kidney Disease Retrospektif 1463 hasta DM Tip2 ve KBH Sonuç; 25(OH)D %70 hipovitaminoz Albuminüri ve HbA1C de yükseklik Replasman sonu; Replasman sonu; HbA1C de azalma 7.4 6.7 Sipahi S, Med Princ Pract 2017; 26:146 151

Selective vitamin D receptor activation with paricalcitol for reduction of albuminuria in patients with type 2 diabetes (VITAL study): a randomised controlled trial Çok uluslu, Plasebo kontrollü, çift kör 281 hasta Diyabetik albuminürisi olan, ACEİ veya ARB alan Plasebo; 1µg/gün parikalsitol ve 2µg/gün parikalsitol 24 hafta takip Sonuç; RAAS inhibisyonuna ek 2µg/gün parikalsitol diyabetik nefropatide albuminüri tedavisinde etkin D de Zeeuw, ve ark. Lancet 2010

D Vitamini - Enfeksiyon?

Comparison of oral versus intravenous vitamin D receptor activator in reducing infection-related mortality in hemodialysis patients: the Q-Cohort Study Prospektif 3372 HD Hastası Enfeksiyon ilişkili mortalitede VDRA etkisi (PO X IV) 4 yıllık takip 118 enfeksiyon ilişkili ölüm Sonuç; IV tedavi daha etkin Tanaka S, Nephrol Dial Transplant (2016) 31: 1152 1160

D Vitamini Kardiyovasküler Hastalık?

Vitamin D Therapy and Cardiac Structure and Function in Patients With Chronic Kidney Disease The PRIMO Randomized Controlled Trial Çok uluslu, çift kör, randomize, plasebo kontrollü 227 KBH GFR: 15-60 ml/dk Hafif veya orta SVH PO parikalsitol 2 µg/gün X plasebo 48 hafta takip Kardiyal MR ile SVKİ de değişim Sonuç; SVKİ nde EKO ve MR ile gerileme yok Daha az kardiyovasküler nedenli hospitalizasyon Daha fazla hiperkalsemi Ravi Thadhani, JAMA. 2012;307(7):674-688

Effect of Paricalcitol on Left Ventricular Mass and Function in CKD The OPERA Trial Prospektif, randomize, plasebo kontrollü, çift kör 60 hasta, LVH(+), KBH Evre 3-5 52 hafta takip Parikalsitol 1µg/gün X Plasebo Sonuç; Parikalsitol grubunda, PTH, ALP ve Kardivasküler nedenli hospitalizasyonda azalma ancak LVH de gerileme yok, hiperkalsemi belirgin Wang AYM, J Am Soc Nephrol 25: 175 186, 201

Cholecalciferol, Calcitriol, and Vascular Function in CKD: A Randomized, Double-Blind Trial 150 hasta 6 ay takip (kalsitrol X kolekalsiferol) Yaş 58±12 yıl, GFR; 33±10 ml/dk Sonuç; Vaskuler endoteliyal fonksiyon ve İnflamasyonda değişim yok Kendrick J, Clin J Am Soc Nephrol, 2017

Effect of Cholecalciferol Supplementation During Winter Months in Patients With Hypertension: A Randomized, Placebo-Controlled Trial 130 hasta 61±10 yıl Bazal 25(OH)D 23±10 ng/ml 3000IU/gün kolekalsiferol 20 hafta takip Sonuç; Kan basınçlarında, PWV,AIx Değişim yok Post-Hoc subgrup analizde Bazal 25(OH)D <32ng/ml olan grupta anlamlı fark var! Larsen T, American Journal of Hypertension, Vol 25, 2012

Are vitamin D receptor agonists like angiotensin-converting enzyme inhibitors without side effects? VDRA Renin Angiotensin Sistemini inhibe eder, ek olarak podosit kaybını ve fibrosisi azaltır Antiproteinürik etkisi böbrek hastalıklarındaki progresyonu engeller Yan etkisi olmayan ACEİ gibidirler! Agarwal R, Kidney International (2010) 77, 943 945

D Vitamini Böbrek Nakli?

Effects of vitamin D supplementation on the calcium phosphate balance in renal transplant patients Nakil sonrasında 3 ay 25(OH)D <30 ng/ml olan hastalar 47 tedavi 47 kontrol 4-6 ay 100 000IU/15 gün 6 aydan sonra 100 000 IU/ay Sonuç; Nakilden 1 yıl sonra da D vitamini eksikliği Yüksek doz kolekalsiferol ile Sekonder hiperparatiroididen korunmak mümkün Courbebaisse M, Kidney International (2009) 75, 646 651

Potential Effects of 1,25 Dihydroxyvitamin D(3) in Renal Transplant Recipients 110 böbrek nakilli hasta Grup 1; Kalsitriol kullanan Grup 2; Kullanmayan 2 yıl takip (6 aylık periyod) Sonuç; Kalsitriol kullanan grubun kreatinin artışı daha yavaş Sezer S, Transplantation Proceedings, 2005

Sarno G, Rev Endocr Metab Disord, 2017 Current evidence on vitamin D deficiency and kidney transplant: What s new? 25(OH)D <30 ng/ml ise 1000-3000IU/gün kolekalsiferol kullanılabilir

D Vitamini Böbreği Tutan Romatolojik Hastalıklar?

Vitamin D in SLE: Modest Association with Disease Activity and Urine Protein/Creatinine Ratio 1006 SLE hastası 128 hafta takip 25(OH)D <40ng/ml 50 000IU/hafta D2 - Ca/D3 200IU BID Sonuç; 20 ng/ml artış; Hastalık aktivitesinde %21, proteinüride %15 azalma ile beraber Petri M, Arthritis Rheum. 2013

Vitamin D deficiency in rheumatoid arthritis: prevalence, determinants and associations with disease activity and disability 1191 RA hastası 1029 kontrol Gün ışığına maruziyet ve D vitamin tedavisi Sonuç; D vitamini eksikliği yaygın 25(OH)D düzeyi hastalık aktivite skorları ile ters orantılı! Rossini et al. Arthritis Research & Therapy 2010, 12:R216

D Vitamini Bilişsel Fonksiyonlar?

Low 25-Hydroxyvitamin D Levels and Cognitive Impairment in Hemodialysis Patients Dialysis and Cognition Study (2004-2012) 255 hasta 25(OH)D <12/12-20/ 20 ng/ml Sonuç; İşlevsel testlerde 25(OH)D eksikliği anlamlı Bellek testlerinde fark yok Shaffi K, Clin J Am Soc Nephrol, 2013

Alternatif Görüş; D Vitamini Bir İşe Yaramaz!!

Con:Nutritional vitamin D replacement in chronic kidney disease and end-stage renal disease Agarwal R, Nephrol Dial Transplant (2016) 31: 706 713

The effect of vitamin D status on risk factors for cardiovascular disease Gunta SS, Nat. Rev. Nephrol.2013

Bioavaliable 25(OH)D?

Klinikte ölçülen kısım total 25(OH)D vitamini %90 VDBP, %10 albumin, <%0.04 ise serbest taşınır VDBP için 3 ayrı izoform mevcut olup, D vitaminine olan afiniteleri farklı Proteine bağlı olmaksızın serbest bir şekilde taşınan ve asıl aktiviteden sorumlu olduğu düşünülen kısımdır Heureux N, Advances in Clinical Chemistry, Volume 78, 2017

Hipervitaminosis D

D vitamini serum düzeyi >150 ng/dl olması intoksikasyon En sık nedeni yüksek doz D vitamini veya analogları alınması Klinik belirtileri hiperkalsemiye ait uykuya eğilim, poliüri-hipovolemi, nörolojik belirtiler, hipertansiyon, bulantı, kusma, kaşıntı, böbrek yetmezliği, bebeklerde mental ve fiziksel gelişmede gerileme, gebelerde fetusta şekil bozukluklarına ve fetal hipoparatiroidizm Kalsitriole bağlı hiperkalsemi ilacın yarı ömrünün kısa olması nedeni ile ilaç kesildikten 1-2 gün içinde geriler.

Sonuç;

Antiproteinürik Kolekalsiferol; 800IU/gün veya 40.000 IU/hafta Renal anemi 25(OH)D <15 ng/ml 50.000IU/hafta 16-30 ng/ml 10.000 IU/hafta 30 > ng/ ml 2700 IU/hafta kolekalsiferol KBH 25(OH)D <30 ng/ml 25.000 IU/hafta 2000IU/gün - 14.000IU/hafta altına inilmemeli 25(OH)D 100ng/ml, Ca 10.5 mg/dl olmamalı Giannini S, Endocrine, online, 19 July 2017

KBH-MKB 5000IU/hafta kolekalsiferol + 10 µg/hafta parikalsitol SLE 50.000IU/hafta kolekalsiferol Böbrek Nakli 4000IU/gün kolekalsiferol + kalsiyum 100.000 IU/2-4 hafta Hipertansiyon 3000IU/gün kolekalsiferol Giannini S, Endocrine, online, 19 July 2017

Etken Madde Ergocalciferol Cholecalciferol Müstahsar Dristol Calcidine granul 3000IU/ölç D Vit3 damla 50 000IU/15ml D Vit3 amp 300 000IU/amp Calcitriol Rocaltrol cap 0,25-0,50 µg Osteo D cap 0,5 µg Calcijex amp 1-2 µg Caderol amp 1-2µg Ostriol amp 1-2 µg Caltrioject amp 1-2 µg Alphacalcidiol One Alpha amp 1-2 µg Alpha D3 cap 0,25-1 µg Doxercalciferol Hectorol Paricalcitol Parical amp 2-5-10 µg Paridev amp 5-10 µg Parisitol amp 5-10 µg Zemplar amp 1-2-5-10 µg Zemsitol amp 5-10 µg Maxacalcitol Oxarol

Teşekkürler