TÜRKÇE TESTÝ (Tür) ÇÖZÜMLERÝ

TÜRKÇE TESTÝ (Tür) ÇÖZÜMLERÝ 1 [ 8 ] A kitapçýðý soru numarasý B kitapçýðý soru numarasý 1[8] Numaralanmýþ sözleri incelediðimizde gýpta etmek, imrenmek, hayranlýk duymak, özenmek sözlerinin ayný anlama geldiðini, hayýflanmak sözünün ise üzülmek anlamýna gelerek ötekilerden farklý bir anlamý karþýladýðýný söyleyebiliriz. [7] Parçada geçen, vitrin telaþýndan uzak olmak sözü, þairin kendini göstermeyi sevmediði anlamýna gelmektedir. Çünkü vitrinde olmak herkesin gözü önünde bulunmak demektir. Þair bunu sevmediðine göre sürekli kendisinden söz edilmeyi, gündemde kalmayý istemiyor demektir. 3[6] I. cümlede yazar, konuþan kiþilere uyarý da bulunmaktadýr. II. cümlede yazar, kitabýný hangi amaç la yazdýðýný bildirmektedir. III. cümleden, yazarýn yardýma ihtiyacý olduðunu ve dergi yönetmeninin görüþmeyi kabul etmemesinden kaygý duyduðunu anlýyoruz. IV. cümlede yazar karþýlaþtýrma yapmýþtýr. V. cümlede ise okura, romandan daha çok zevk almasý için yazarýn yaþamýný okumasý önerilmiþtir. Görüldüðü gibi numaralanmýþ cümlelerde varsayým söz konusu deðildir. Çünkü varsayým bir kiþinin bir durumu kendince bir sonuca baðlamasýna denir. Numaralanmýþ cümlelerde böyle bir durum yoktur. 5[4] Örnek cümlede sanatçýnýn gözlemci olduðu, yargýlayýcý, taraf tutucu olmadýðý anlatýlmak istenmiþtir. Bunu destekleyen cümle de verilmiþtir; Bu cümlede yazar hýrsýzý anlatmayý kendi görevi olarak görüyor; çünkü onu anlatmak gözlem sonucunda gerçekleþir. Hýrsýzlýðýn kötü olduðunu bildirmek ise gözlemle deðil, yargýyla, taraf tutmakla ilgilidir. Yazar bu durumu kendi görevi olarak görmüyor. A ve B seçenekleri örnek cümleyle ilgisiz; C ve E seçenekleri ise çeliþir durumdadýr. 6[3] Örnek cümlede yazar, öykünme sürecinin baþlangýçta gerekli olduðunu; ancak sanatçý olmak için bu sürecin bir süre sonra bitmesi gerektiðini vurguluyor. Çünkü bir kiþi ancak kendi çizgisini oluþturabilirse sanatçý olmayý hak eder. Bu anlam seçeneðinde verilmiþtir. 7[] Parçanýn II. cümlesinde yazar, Cumalý nýn ilk üç kitabýný alýp okuyamadýðýný söylüyor. Bunun gerekçesi olarak ise o zamanlar ilkokul öðrencisi olmasýný gösteriyor. olayýsýyla III. cümle, II. cümlenin gerekçesidir. 8[1] Göz, görmeye; kulak, iþitmeye yaradýðýna göre ve þair de dünyanýn gözü, kulaðý olduðuna göre dünya þairler aracýlýðýyla kendini duyurup gösteriyor demektir. 4[5] Evrensellik, bütün insanlarý ilgilendiren durumlar için söz konusudur. II. cümlede geçen her insanýn yaþayabileceði türden þeyleri anlatmak ve III. cümlede geçen insanlýk halleri sözü filmin evrensel nitelik taþýdýðýný gösterir. 9[17] Bileþik zamanlý eylem, iki kip bildirecek biçimde çekimlenen eylem demektir. E seçeneðindeki düþerse eyleminde düþmek eylemi önce geniþ zaman kipi ekini sonra ekeylemin þart kipi ekini almýþtýr; bitermiþ eyleminde ise bitmek eylemi önce geniþ zaman kipi ekini, sonra ekeylemin öðrenilen geçmiþ zaman kipi ekini almýþtýr. 1 Türkçe Testi

006 007 ÖSS eneme Sýnavý Çözümleri 10[16] Seçenekleri inceleyelim: A, B,, E deki cümlelerde dolaylý tümleç, özne ve yüklem vardýr. C deki cümlede ise bunlarda olmayan nesne öðesi kullanýlmýþtýr. 15[11] Anlatým bozukluðu E de yapýlmýþtýr. aný sözü zaten geçmiþe ait zamanlar için kullanýldýðýna göre cümlede geçen geçmiþe ait sözü gereksizdir. 11[15] Örnek cümlede özne durumunda bulunan ördüncü zamanda oluþan Ihlara Vadisi bir söz öbeðidir (A). Cümledeki sýçrayan, soðumasýyla, çýkan, kazandýrdýðý gibi eylemsiler yan cümleciktir (B). Virgülden önceki bölüm özne, sonraki bölüm yüklem olduðundan cümle iki öðelidir (C). sonuçtur sözündeki tur eki ekeylemin geniþ zamanýnýn üçüncü tekil kiþisidir (). Cümlede belirtili ad tamlamasý hiç kullanýlmamýþtýr. 1[14] I. cümledeki hepimiz belgisiz zamiri öznedir. II. cümlenin yüklemi olan vardýr sözü isim olduðundan cümle isim cümlesi, yüklem sonda olduðundan cümle kurallý cümledir. IV. cümledeki hazýrlanýr ve ezberlenir eylemlerinin bildirdiði iþi özne deðil de baþkasý yaptýðý için ve özne bu durumdan etkilendiði için eylemler edilgendir. V. cümledeki hiçbir sözcük yapým eki almamýþtýr, dolayýsýyla basittir. III. cümlede ise herhangi bir yan cümlecik olmadýðýndan ve cümlede tek bir yüklem bulunduðundan cümle basit yapýlýdýr, bileþik deðil. 13[13] Yazým yanlýþý IV numaralý sözcükte yapýlmýþtýr; bu sözcükte ünsüz benzeþmesi kuralýna uyulmamasý yazým yanlýþýna neden olmuþtur. Çünkü balýk-cýl sözcüðünde k sert ünsüz olduðundan, ondan sonra gelen sesin de sert olmasý gerekir; oysa c sesi yumuþaktýr. olayýsýyla sözcüðün balýkcýl deðil balýkçýl olmasý gerekir. 16[10] Anlatým bozukluðu B de yapýlmýþtýr. Bu cümlede geçen gereksiz sözü, cümlede kullanmamak eylemine baðlý olarak verilmiþ. Oysa sakýncalý olan, gereksiz kullanmaktýr. Bozukluðu gidermek için gereksiz sözünden sonra kullanmak sözü getirilmelidir. 17[9] Sayý sýfatlarý çoðulluk bildirdiðinden ona baðlý olan isimler çokluk eki almaz. Ancak örnek cümlede üç sayý sýfatý çoðulluk bildirdiði halde ona baðlý olan kurucularýndan sözcüðünde de çoðul eki vardýr. Bu durum anlatým bozukluðuna neden olmuþtur. Bozukluðu gidermek için bu ek atýlmalýdýr. 18[30] Parçada yazarýn sözünü ettiði edebiyat öðretmeni, çocuklara, üzerinde düþünmedikleri konularda sorular sorarak onlarý tartýþtýrýyor. Bu davranýþ, çocuklarý düþünmeye zorladýðýna göre, öðretmenin amacý çocuklardaki düþünme becerisini geliþtirmektir. Öyleyse boþ býrakýlan yere B de verilen söz getirilmelidir. 19[9] Parçada yazar, yönetmen ve oyuncularýn kendini övenlere iyi eleþtirmen, beðenmeyenlere kötü eleþtirmen gözüyle bakmalarýný yadýrgýyor. Yönetmen ve oyuncularýn bu yargýlarý, onlarýn eleþtirilere duygusal, taraflý yaklaþtýklarýný gösterir. Yazar da onlarýn bu tavýrlarýný eleþtiriyor. 14[1] C seçeneðindeki cümlede kesme ( ) yanlýþ kullanýlmýþtýr. km sözü kilometre sözünün kýsa yazýlýþýdýr. olayýsýyla ek olmadýðý için kendinden sonraki sözcüðe bitiþik yazýlamaz. Zaten ayrý yazýldýðý için de ondan önceki kesme iþareti yanlýþ kullanýlmýþtýr. 0[8] Parçada yazar önemli þair ile büyük þairi okunma gerekçeleri bakýmýndan karþýlaþtýrýyor. Ayrýca parçada hem önemli þairlere hem büyük þairlere örnek verilmiþtir. Öyleyse parçada karþýlaþtýrma ve örneklendirme den yararlanýlmýþtýr. Türkçe Testi

006 007 ÖSS eneme Sýnavý Çözümleri 1[] Parçada sözü edilen kiþinin eðilip bükülmeden dimdik duruþu kararlý olduðunu; öngördüðü þeylerde tam bir isabet kaydetmesi Ýleri görüþlü olduðunu; bildiði yolda emin adýmlarla ilerlemesi özgüven sahibi olduðunu; halkýn içinde halk gibi yaþamasý alçakgönüllü olduðunu gösterir. Parçada bu kiþinin hýrslý olduðuyla ilgili bir bilgi yoktur. 6[7] Parçada boþ býrakýlan bölümden sonra gelen cümlelerde yazarlar arasýndaki farký oluþturanýn seçilen sözcükler, cümle kurgularý olduðu söylenmiþ. Bunlar yazarýn üslubuyla ilgili niteliklerdir. olayýsýyla kimi yazarlarý ayrýcalýklý kýlan, onlarýn üsluplarýdýr. Bu yüzden boþ býrakýlan yere de verilen cümle getirilmelidir. [6] Parçada yazar hayatla olan baðýný saðlayan daktilosunun gittikçe iþgöremez hale gelmesinden duyduðu üzüntüyü dile getirmektedir. 7[1] Parçanýn genelinde yazar kendisinin sözlüklere verdiði deðerden söz etmiþtir. V. cümlede ise kendisiyle ilgili olmayan genel bir yargý ortaya koymuþtur. Bu durum düþüncenin akýþýný bozmaktadýr. 3[5] Parçada yazar bunlardan kaçýný tamamlayabileceðimi bilmiyorum dediðine göre üzerinde çalýþtýðý iþlerden söz ediyor. Bu durum yazara C deki sorunun yöneltildiðini gösteriyor. 8[0] Parçada yazar, sadece kendisine ait olan, baþkasýnýn bilmediði þiirlerinin olmasýný arzu ediyor. Bu anlam A da verilmiþtir. 4[4] Parçada geçen Gerçek eleþtirmen kimdir, diye sorulunca akla gelen bir iki imzadan biriydi. sözünden A; tek bir satýrla bile yer almasýn gazetelerde sözünden B; dergi çýkar, kitap yaz, þair yetiþtir sözlerinden C; bize has körlük, saðýrlýk ifadesinden çýkarýlabilir. Ancak parçada genç þairlerin ona öykündüðüne dair bir bilgi yoktur. 9[19] Parçada yazar, ozanlarýn dille ilgili görüþlerinden söz etmiþtir. Ozanýn dile bakýþý üzerinde durmuþtur. olayýsýyla parçada þair ile dil arasýndaki ilgiden söz etmiþtir. 5[3] Parçada yazar, görünüþte okurlara yönelik olarak yazdýklarýný; ancak bunu yaparken bile kendilerinden baþkasý için yazmadýklarýný anlatýyor. Bunu en iyi karþýlayan yargý A da verilmiþtir. 30[18] Parçada geçen yirmi yýlý aþkýn bir süredir... sözünden A; bu eser dolayýsýyla düzenlenen imza gününde... sözünden B; bakýþlarýndan, tavýrlarýndan seziliyor sözünden C; Türk þiirine yapýlabilecek hizmetler bakýmýndan... sözünden E çýkarýlabilir. Ancak parçada þairin yetkinliðinin gittikçe yükseldiðine dair bir bilgi yoktur. 3 Türkçe Testi

SOSYAL BÝLÝMLER 1 TESTÝ (Sos 1) ÇÖZÜMLERÝ 1 [ 8 ] A kitapçýðý soru numarasý B kitapçýðý soru numarasý 1[] 6[8] Çatalhöyük te insanlarýn, evlerde yaþamalarý ve tarýmsal faaliyetlerle uðraþmalarý yerleþik hayat tarzýný benimsediklerini gösterir. [3] Türkler ilk defa Uygurlar zamanýnda yerleþik hayata geçmiþlerdir. Bu dönemde medeni, ticaret, borçlar ve vergi hukuku alanlarýnda kanunlar hazýrlanmýþtýr. Bu tür kanunlar hazýrlanmasý toplumsal iliþkilerin geliþmiþ olduðunu gösterir. Bir ülkede toplumsal iliþkilerin geliþmesi hukuksal geliþmelere paraleldir. Metinde verilen bilgide hukuksal geliþme üzerinde durulmuþtur. Bundan dolayý A, B, ve E seçenekleri cevap olamaz. 3[1] Bu sorunun paragrafýnda Hicret ten sonra Müslümanlarla Yahudiler arasýnda kurulacak iliþkilere deðinilmiþtir. Ýki taraf arasýnda yapýlan antlaþmaya göre Yahudiler, Medine de Müslümanlarla birlikte yaþamayý, ticaret yapmayý ve þehrin savunmasýna katýlmayý kabullenmiþlerdir. Bu durum din farkýnýn insanlarýn ayný bölgede bir arada yaþamalarýný engellemediðini (B) gösterir. Soruda verilen bilgilerden A, C, ve E seçeneklerinde verilen sonuçlara ulaþýlamaz. 4[5] Yunanistan a özerklik verilmesi Ýngiltere, Fransa ve Rusya nýn ortak isteðiydi. Ancak bu durum, bu devletlerin her olayda birlikte hareket ettiklerini göstermez. Nitekim Ýngiltere ve Fransa, Rusya nýn yayýlmacý politikasýna karþý çýkýyorlardý. Bu yüzden Rusya, Osmanlý evleti ne savaþ açarken amacýnýn toprak almak olmadýðýný belirtmiþ, böylece Ýngiltere ve Fransa nýn savaþta tarafsýz kalmasýný ve Osmanlý evleti nin dýþ destek bulamamasýný saðlamaya çalýþmýþtýr. 5[4] Osmanlý anayasasýnda, halkýn temsilcilerinden oluþan Mebuslar Meclisi nin padiþah tarafýndan daðýtýlmasý durumunda, altý ay içinde yeniden seçim yapýlmasýnýn zorunlu tutulmasý, halkýn yönetime katýlma hakkýnýn anayasa güvencesine alýndýðýný gösterir. Bu tür sorularý çözerken verilen bilgilerin karþýlaþtýrýlmasý, istenilen cevaplara ulaþýlmasýný kolaylaþtýracaktýr. Soruda Osmanlý evleti ile yeni Türk evleti nin sembolik özelliði bulunan marþlarla ilgili tutumlarý karþýlaþtýrýlmýþtýr. Osmanlý evleti nde, devlet marþlarý padiþahlarýn adýna yapýlýrken yeni Türk evleti nde Ýstiklal Marþý Türk milleti adýna milli marþ kabul edilmiþtir. Bu durum Osmanlý evleti nin monarþik, yeni Türk evleti nin ise milliyetçi bir karakter taþýdýðýný (I) gösterir. Yine Osmanlýlarda devlet marþlarý yeni padiþahla birlikte deðiþirken yeni Türk evleti nde Ýstiklal Marþý, anayasanýn deðiþmez ilkeleri arasýna girmiþtir. Bu durum Türk evleti nde, devletin temel özelliklerinden sayýlan konularýn yönetici deðiþikliklerinden etkilenmediðini (III) gösterir. evlet marþlarý ve milli marþlar baðýmsýzlýk sembolü sayýlmýþtýr. Bu durum Osmanlý evleti ile yeni Türk evleti nin bu konuda benzer bir anlayýþ içinde olduklarýný gösterir. 7[1] Ýngiltere baþta olmak üzere Avrupalý devletlerin, Osmanlý egemenliðinde yaþayan uluslarý baðýmsýzlýk vadederek kýþkýrtmalarý isyanlarýn çýkmasýna neden olmuþ, dolayýsýyla Osmanlý toprak bütünlüðü tehdit altýna girmiþtir. Bu durum karþýsýnda halk, padiþahýn deðil Mustafa Kemal in etrafýnda toplanmýþtýr. 8[7] Mustafa Kemal in Anadolu daki faaliyetlerinden rahatsýz olan Ýstanbul Hükümeti, O nu etkisiz hale getirebilmek amacýyla tutuklama kararý almýþtýr. Bu iþi gerçekleþtirebilmek için valilere gönderdiði emirlerin uygulanmamasý Anadolu da sözünün geçmediðini dolayýsýyla otoritesinin kaybolduðunu gösterir. 9[6] Ýrfan; bireylerin ve toplumun eðitim ve öðretim faaliyetleri sonucu yeteneklerini geliþtirmeleri, belli bir olgunluk düzeyine ulaþmalarýdýr. Eðitim ve öðretim faaliyetlerinin sistemli olarak yapýldýðý yerler okullardýr. Osmanlý evleti zamanýnda eðitim öðretim birliði yoktu. Yalnýzca din eðitimi verilen medreseler, Batý tarzý eðitim yapan devlet okullarý ile azýnlýk ve yabancýlarýn 4 Sosyal Bilimler 1 Testi

006 007 ÖSS eneme Sýnavý Çözümleri açtýðý okullar faaliyet gösteriyordu. Bu okullar arasýnda eðitim ve müfredat birliði olmadýðý gibi devletin denetimi de çok azdý. Bu nedenle birbirinden çok farklý kültür ve dünya görüþüne sahip insanlar yetiþiyordu. Osmanlý evleti nde yaþanan bu sorunlarý çok iyi bilen Atatürk, 194 yýlýnda Tevhid-i Tedrisat (Öðretimin Birleþtirilmesi) Kanunu nu çýkararak bütün eðitim kurumlarýný Milli Eðitim Bakanlýðý na baðlamýþ, böylece eðitim öðretim faaliyetleri tek elden yürütülmeye baþlanmýþtýr. 10[9] Uçaklardan atýlan bombalar þehirlerde yaþayan halkýn ölümüne neden olmaktadýr. Bu bombalarýn etkisinden kurtulmak için þehirlerde sýðýnaklar yapýlmýþtýr. Sivil savunma örgütleriyle de savaþ gerisindeki sivil halkýn korunmasý hedeflenmiþtir. II. öncüldeki durum ile uçaklarýn savaþlarda kullanýlmasý arasýnda bir iliþki kurulamaz. Her dönemde antlaþma maddelerine itiraz edilebilmiþtir. 11[13] Atatürk, Türk evleti nin dayandýðý temel esaslarý tam baðýmsýzlýk ve kayýtsýz þartsýz milli egemenlik olarak tanýmlamýþtýr. Atatürk düþüncesinin temelinde siyasi, iktisadi, adli ve kültürel açýlardan tam baðýmsýz olmak vardýr. Bunlardan herhangi birisinde eksikliðin olmasý, millet ve memleketin tam baðýmsýzlýktan mahrum olmasý demektir. Bu durum milliyetçilik ilkesinin varlýðýný gerekli hale getirmektedir. Bundan dolayý Atatürk, milliyetçilik ilkesini Kurtuluþ Savaþý yýllarýndan itibaren aþamalý olarak iþlemiþ, Cumhuriyet sonrasýnda ise gerek anayasa ve temel kanunlara, gerekse eðitim sisteminin ilgili birimlerine büyük bir hassasiyetle yerleþtirmiþtir. Kayýtsýz þartsýz milli egemenliðin saðlanabilmesi için de cumhuriyetçilik ilkesinin olmasý gereklidir. Cumhuriyetçilik, milletin egemenliði kendi elinde tuttuðu ve bunu belirli süreler için seçtiði temsilciler aracýlýðý ile kullandýðý devlet þeklidir. Cumhuriyetçiliðin olmadýðý yönetimlerde milli egemenlikten söz etmek mümkün deðildir. 1[10] Bir devletin üç temel unsuru vardýr. Yasama, yürütme ve yargý. TBMM nin yürütme ve yasama yetkisini kullanmasý, bir devlet gibi hareket ettiðini gösterir. Yabancý devletlerle anlaþma yapmasý da yürütme organýn görevlerindendir. Bu yetkiyi kullanmasý TBMM nin Osmanlý evleti nden baðýmsýz hareket edeceðini gösterir. 13[11] Mustafa Kemal Paþa, TBMM nin açýlýþýndan bir gün sonra meclise sunduðu önergede, hükümet kurmanýn gerekli olduðunu bildirmiþtir. Milli Mücadelenin devam ettiði bu dönemde Ýstanbul iþgal edilmiþ, Ýstanbul Hükümeti de Anlaþma evletleri nin kontrolü altýna girmiþti. Böyle bir durumda Ýstanbul Hükümeti nin baðýmsýz hareket etmesi ve millet adýna olumlu kararlar verebilmesi mümkün deðildi. Bundan dolayý da yeni bir hükümetin kurulmasý gerekliydi. Hükümet, alýnan kararlarý uygulayan bir kurum olduðundan dolayý TBMM yeni bir hükümet kurarak meclisi devlet yönetiminde etkili hale getirmeyi amaçlamýþtýr. 14[3] Tablo incelendiðinde, madencilik alanýndaki en fazla ihracat artýþýnýn 004 yýlýnda deðil, 006 yýlýnda gerçekleþtiði gözlenir. Buna göre, seçeneðindeki bilgi yanlýþtýr. Tablodaki bilgilere göre, A, B, C ve E de verilenlere ulaþýlabilir. 15[] Bütün meridyenler kutuplarda birleþtiði için, Ekvator dan kutuplara gidildikçe art arda gelen iki meridyen arasýndaki uzaklýk azalýr. Buna göre, ayný meridyenler arasýnda bulunmalarýna raðmen, M - N arasýndaki uzaklýk K - L arasýndaki uzaklýktan fazladýr. 16[1] Bir yerdeki nüfus ve yerleþmenin seyrek olmasýnda, arazinin engebeli olmasý ile yaðýþ miktarýnýn çok az olmasý ve yaðýþ rejiminin düzensiz olmasý etkilidir. Akarsularýn debisinin fazla olmasýnýn nüfus ve yerleþme üzerinde olumsuz etkisi görülmez. 17[0] Basýnç farkýnýn fazla olduðu yerlerde rüzgârýn hýzý fazladýr. Rüzgârýn aldýðý yol arttýkça rüzgârýn hýzý azalýr. Grafikte verilen rüzgârlardan basýnç farký en az ve aldýðý yolun uzunluðu en fazla olan V numaralý rüzgârdýr. Buna göre, V numaralý rüzgârýn hýzý daha azdýr. 18[19] Tektonik hareketler; tektonik göllerin, heyelan; heyelan set göllerinin, dalgalar; kýyý set göllerinin, volkanik faaliyetler; volkanik göllerin ve volkanik set göllerinin oluþumuna yol açarlar. Rüzgâr erozyonu ise herhangi bir göl oluþumuna neden olmaz. 5 Sosyal Bilimler 1 Testi

006 007 ÖSS eneme Sýnavý Çözümleri 19[18] Renklendirme yöntemine göre çizilmiþ bir fiziki haritada 0-500 metre arasýndaki yükseltiler yeþil renkle, 500-1000 metre arasýndaki yükseltiler sarý renkle, 1000-1500 metre arasýndaki yükseltiler turuncu renkle, 1500-000 metre arasýndaki yükseltiler açýk kahverengi renkle, 000 metreden sonraki yükseltiler ise kahverengi renkle gösterilir. Buna göre, E seçeneðinde verilen yargý kesin doðrudur. iðer seçeneklerde verilenler kesin olarak söylenemez. 0[17] Kayseri den Bodrum a hava yolu ve kara yolu ile ulaþýlabilir. eniz yolu ve demir yolu aracýlýðý ile Kayseri den Bodrum a ulaþýlamaz. Buna göre, I ve III doðru cevap olacaktýr. 1[16] eprem esnasýnda; binanýn ilk sarsýntýdan sonra hemen terk edilmesi, elektrik sigortasý ile doðal gaz vanasýnýn kapatýlmasý, balkon, pencere ve merdivenlerden aþaðýya atlanmamasý, ev içindeki aydýnlatma için çakmak ve kibrit kullanýlmamasý yapýlacak doðru davranýþlardýr. Kitaplýk, dolap veya vitrin gibi eþyalarýn yanýnda beklenilmesi ise yanlýþ bir davranýþtýr. Çünkü bu eþyalar kolaylýkla devrilerek can kaybýna yol açabilir. [15] Çay tarýmý; yaðýþlarýn ve baðýl nemin yüksek olduðu, ortalama sýcaklýðýn yüksek olduðu yerlerde daha kolay yapýlmaktadýr. Buna göre, IV numaralý yörede baðýl nem yüksektir. Ortalama sýcaklýk 15 C civarýndadýr. iðer yörelerdeki baðýl nem oraný çay yetiþmesi için yeterli deðildir. 3[14] 1 Haziran da güneþ ýþýnlarý, Yengeç dönencesine öðle vaktinde dik olarak düþer. Bu tarihte, Kuzey Yarým Küre de gündüz süresi gece süresinden fazladýr. I numaralý bölge Kuzey Yarým Küre dedir. II ve III numaralý bölgeler ise Güney Yarým Küre dedir. O hâlde, I numaralý bölgede gündüz süresi gece süresinden fazla, II ve III numaralý bölgelerde gündüz süresi gece süresinden azdýr. 4[30] Bu soruda, bilginin doðruluðuna iliþkin bir ölçüt verilmektedir. Bu ölçüt, çýraðýn verdiði cevapta ifade edilmektedir. Çýraða göre bir anlatým (bilgi), anlattýðý þey gerçekleþtiðinde doðrudur. Örneðin; Araba çok yýpranmýþ bilgisi, bu ölçüte göre araba çok yýprandýðýnda doðru, çok yýpranmadýðýnda ise yanlýþ olur. Bu ölçüt seçeneðinde ifade edilmiþtir. Olanýn olduðunu, olmayanýn olmadýðýný dile getiren anlatým doðrudur. 5[9] Parçada, bir þeyin kendi baþýna bir deðer taþýmadýðý, ona bakan, onu yorumlayan moda anlayýþýna veya egemen eðitime göre deðerli, deðersiz, hoþ ya da iðrenç olacaðý belirtilmiþtir. Bu durumda varlýðýn deðeri kendinde deðil, ona bakan insan tarafýndan belirlenmektedir. Bu görüþ, Varlýðýn algýlanýþý algýlayana baðlýdýr. yargýsýný desteklemektedir. 6[8] Ahlak alanýnda herkesin uyabileceði ortak davranýþ örüntülerini belirlemeye çalýþmak, herkesin uymasý gereken evrensel ahlak yasasýnýn varlýðýnýn kabul etmek demektir. Sokrates, Aristoteles, Platon evrensel ahlak yasasýnýn varlýðýný kabul eder. Çünkü onlara göre, ahlakýn herkes için geçerli buyruklarý vardýr. 7[7] Bir þeyi yapmak ya da yapmamak konusunda serbest olmayý, bireyselliði ve özerkliði savunmak, bir zorlamanýn ya da engellenmenin varlýðýna karþý çýkmak özgürlüðü öne çýkarmak demektir. Liberalistler özgürlükten yana tavýr koyarlar. 8[6] Parçadaki görüþte, genç bilim adamlarý bilgilerini paylaþmaktan kaçýndýklarý için yerilmektedir. Bildiðin her þeyi herkese anlat kuralýný iyi bulmak, bilginin paylaþýlmasýna deðer vermektir. 9[5] Parçaya göre, bilimciler rasyonel bulmadýklarý konularda eleþtirel tavýr sergilerler. Bu nedenle de dostlarýný kaybetmekle karþý karþýya kalýrlar. Rüyasýnda gördüðü kiþiden telefon gelmesini rüyalarýn gelecekten haber vermesi olarak yorumlayan kiþiye, bilimci eleþtiri getirmektedir. 30[4] oðal olgu, sanatçý tarafýndan iþlendikten sonra güzel olabilir cümlesi, Biz romantik olduktan sonra daðlar güzelleþti. cümlesiyle paralellik gösterir. Çünkü bu cümle, doðal bir olgu olan daðlarýn, romantizm gibi sanatsal bir katkýyla güzelliðine kavuþtuðunu belirtmektedir. 6 Sosyal Bilimler 1 Testi

MATEMATÝK 1 TESTÝ (Mat 1) ÇÖZÜMLERÝ 1 [ 8 ] A kitapçýðý soru numarasý B kitapçýðý soru numarasý 1[5] Ardýþýk tek sayýlar ikiþer ikiþer arttýðýndan küçük tek sayýya x denirse büyük tek sayý x +, bu iki tek sayýnýn toplamý, x + x + = x + olur.... ( ) Bu toplam, ardýþýk iki doðal sayýnýn büyük olanýna eþit olduðuna göre, büyük doðal sayý x + ye, buna baðlý olarak da küçük doðal sayý x + 1 e eþit olur. Buna göre, ardýþýk iki tek sayý ve ardýþýk iki doðal sayý, x, x +, x + 1, x + dir.... ( ) Bu dört sayýnýn toplamý 71 olduðuna göre, x + x + + x + 1 + x + = 71 6x + 5 = 71 6x = 66 x = 11 dir. Buna göre, ardýþýk iki tek sayýnýn küçük olaný, [6] x = 11 olur. ab 3 ba = 5 eþitliðinde ab ve ba iki basamaklý sayýlarýný çözümleyelim. ab 3 ba = 5 (10a + b) 3 (10b + a) = 5 0a + b 30b 3a = 5 17a 8b = 5 17a = 8b 5 tir.... ( ) ( ) eþitliðinde a rakamý tek olmalýdýr. Buna göre, a için 1, 3, 5, 7, 9 deðerleri sýrayla denenirse; a = 3 için b = bulunur. Buna göre, a + b = + 3 = 5 olur. 3[7] ( ) eþitliðinin sol yaný tam sayý olarak verildiðine göre, bu eþitliðin sað yaný da tam sayýdýr. Yine bu eþitliðin sað yanýnda 1 ve b tam sayý olduðundan ifa- c a desi de tam sayý olmalýdýr. c tam sayý ise a, c nin bölenidir. c asal sayýsýnýn dört a tane tam sayý böleni olacaðýndan a nýn alabileceði dört deðer vardýr. (c asal sayýsý 1, c, 1 ve c tam sayýlarýna bölünür.) 4[8] Ýki sayýnýn ebob u sayýlarýn pozitif tam sayý bölenidir. ebob(a, 10) = k olduðuna göre, k sayýsý a ve 10 un pozitif tam sayý böleni olur. 10 sayýsýnýn pozitif tam sayý bölenleri 1,, 5, 10 dur. a nýn uygun deðerleri için k nin alabileceði deðerler en çok 1,, 5, 10 olmak üzere dört tane olur. 5[1] 44 sayýsý x doðal sayýsý ile bölündüðünde elde edilen bölüm kalanýn katýna eþit olduðuna göre, kalan sayýya y denirse bölüm y olur. Bu bölme iþlemini aþaðýdaki gibi gösterelim. olur. a+ ab+ c a ab c = + + a a a a a+ ab+ c c = 1+ b + dýr.... ( ) a a 44 x y y 7 Matematik 1 Testi

006 007 ÖSS eneme Sýnavý Çözümleri Buna göre, x < y olduðuna göre, 44 = x y + y x < y 44 = y ( x + 1) dir.... ( ) 5 < y olur. ( ) eþitliðindeki x + 1 çarpaný tek sayýdýr. x sýfýrdan büyük olduðundan x + 1, 1 den büyük tek sayýdýr. 44 sayýsýnýn 1 den büyük olan tek sayý çarpaný sadece 11 olduðuna göre, (x + 1 = 11 alýnýrsa y = 4 olur.) Buna göre, y nin en küçük tam sayý deðeri 4 tür. x + 1 = 11 x = 10 x = 5 olur. Bir bölme iþleminde bölen kalandan büyük olmalýdýr. Burada x = 5 deðeri kalandan (y = 4) büyüktür. x sadece 5 eþit olduðuna göre, x in bir tane deðeri vardýr. 8[3] ( y ) x = (4 y ) x + 1 6[] 3 ile bölündüðünde kalanýný veren doðal sayýya x diyelim. k doðal sayý olmak üzere, x = 3 k + 3 x = 3 (3 k + ) 3 x = 3 (9k + 1k + 4) 3 x = 7k + 36k + 1 3 x = 9 (3k + 4k + 1) + 3 tür.... ( ) ( x ) y = (4 x + 1 ) y x = 4 x + 1 x = ( ) x + 1 x = x + x = x + x = x = dir. nin 9 a bölümünden kalan istenmekte- Soruda 3 x dir. ( ) eþitliðine göre, 3 x 3 tür. nin 9 a bölümünden kalan 7[0] x < y ise x y < 0 ve x y = y+ 5 olarak verildiðine göre, x y = y+ 5 (x y) = y+ 5 x y = (x y) dir. 9[4] 3 4 x x = 6 1 6 3 4 1 4 4 3 1 3 x x = 1 6 1 4 1 3 x x = 1 6 4 1 x x = 8 x+ y = y+ 5 6 4 x x = 8 x = 5 x = 5 tir. 10 x = 8 8 Matematik 1 Testi

006 007 ÖSS eneme Sýnavý Çözümleri 10[11] ( x+ 1) ( y+ 1) x + x+ 1 ( y + y+ 1) = x y x y x + x+ 1 y y 1 = x y x y + x y = x y ( x y)( x+ y) + ( x y) = x y ( x y)( x+ y+ ) = x y = x+ y+ { 1 = 1+ = 3 Soruda b ile ters orantýlý olan y sayýsý istendiðinden 1[10] k y = b abc = b = ac olur. Kuyruðun ortasýna ilk kez bir bayan gelebilmesi için 8 bayan arasýnda en önde bulunan kiþi ortaya gelmelidir. Bu kiþi kuyruðun ortasýna geldiðinde arkasýnda diðer 7 bayan olacaktýr. Kuyruðun ortasýnda bulunan kiþinin ön ve arkasýnda eþit sayýda kiþi olacaðýndan bu kiþinin önünde de 7 kiþi olur. Buna göre, 17 erkeðin 7 si kuyrukta kalmalý 10 tanesi kuyruktan ayrýlmalýdýr. 11[9] a, b, c ile ters orantýlý üç sayý sýrasýyla x, y ve z olsun. Orantý sabit k olmak üzere, x a = y b= z c= k k x = a k y = b k z = dir. c Bu üç sayýnýn toplamý ab + ac + bc olarak verildiðine göre, x + y+ z = ab+ ac+ bc k k k + + = ab+ ac+ bc a b c k k k + + = ab+ ac+ bc a b c (bc) (ac) (ab) kbc + kac + kab = ab+ ac+ bc abc k(bc + ac + ab ) = ( ab + ac + bc ) abc k = abc k = abc dir. 13[17] Ali Veli ye 30 YTL borçlu, Veli Selami ye 0 YTL borçlu olduðuna göre, herkesin birbirine olan borcunu ödeyebilmesi için Ali Veli ye hesabýndan 30 YTL, Veli Selami ye hesabýndan 0 YTL aktarmalýdýr. Böylece hesaplardan toplam 50 YTL para aktarýlmýþ olur. Ali Veli ye olan 30 YTL borcunun 0 YTL si ile Veli nin Selami ye borcunu ödese, geri kalan 10 YTL yi de Veli ye ödese bu üç kiþi arasýndaki borçlar ödenmiþ olur. Böylece hesaplardan toplam 30 YTL aktarýlmýþ olur. Buna göre, hesaplardan en az 30 YTL aktarýlarak bu üç kiþi arasýndaki borçlar ödenebilir. 14[18] Tenekelerden biri boþ iken x kg, tenekeyi tam dolduran peynir y kg olsun. Bu teneke yarýsýna kadar dolu iken 18 kg olduðuna göre, x + y = 18 dir.... ( ) 9 Matematik 1 Testi

006 007 ÖSS eneme Sýnavý Çözümleri Tenekelerden biri diðerine boþaltýldýðýnda dolu teneke x + y kg, boþ teneke x kg olur. Bu iki tenekenin kütleleri oraný 17 olduðuna göre, x + y = 17 x x + y = 17x y = 16x y = 8x olur. ( ) eþitliðinde y = 8x yazalým. x + y = 18 x + 8x = 18 9x = 18 x = olur. Buna göre, boþ teneke x = kg dýr. 15[19] Ali 1 yaþýnda iken; Veli 0 yaþýnda ve Selami 8 yaþýnda olduðuna göre, Veli ile Selami nin yaþlarý toplamý 8 dir. Veli ile Selami nin yaþlarý toplamýnýn 40 olmasý istenmektedir. Bu iki kiþinin yaþlarý toplamýnýn 8 den 40 çýkabilmesi için 1 artmasý, bunun için de 6 yýl geçmesi gerekir. Buna göre, 1 yaþýnda olan Ali 6 yýl sonra 18 yaþýnda olur. 16[14] Akýntýnýn hýzý v a km/sa, suya göre gidiþ ve dönüþ hýzlarý sýrasýyla v k ve v k olduðuna göre, yere göre gidiþ hýzý v k + v a km/sa, yere göre dönüþ hýzý v k v a km/sa olur. Gidilen ve dönülen yolun uzunluðu x km olsun. x km yol v k + v a km/sa hýzla saatte gidildiðine göre, x = (v k + v a ) dir.... ( ) x km yol v k v a km/sa hýzla 3 saatte dönüldüðüne göre, x = (v k v a ) 3 tür.... ( ) ( ) ve ( ) eþitliklerinin sol yanlarý eþit olduðundan sað yanlarý da eþittir. 17[15] (vk + v a ) = (vk v a ) 3 vk + va = 6vk 3va 5va = 4vk va 4 = tir. v 5 k Günlük 30 YTL ücretle çalýþan ve 6 günde iþi bitirebilen Ali bu iþi yaparsa ödenecek tutar 6 30 = 180 YTL dir.... ( ) Günlük 0 YTL ücretle çalýþan ve 1 günde iþi bitirebilen Veli bu iþi yaparsa ödenecek tutar 1 0 = 40 YTL dir.... ( ) Buna göre Veli yi çalýþtýrmak, iþi az ücretle yapma açýsýndan hiçbir þekilde uygun deðildir ve bu iþ en az 180 YTL ücret ödenerek Ali ye yaptýrýlýr. Ali ve Veli birlikte çalýþtýðýnda (iþin bitme süresi azalacaðýndan) Ali nin 180 YTL ye yapmasýndan daha az ücretle bu iþ yaptýrýlabilirmiydi? diye düþünüyor iseniz hemen söyleyelim ki bu durum hiç te düþünüldüðü gibi ekonomik olmayacaktýr. Ýþin iki iþçiye yaptýrýlmasý durumunda ödenecek ücreti bularak çözümü noktalayalým. Bu iki iþçinin bu iþi birlikte t günde yapsýn. 1 1 1 + = ise t = 4 olur. 6 1 t Ýki iþçi birlikte çalýþtýðýnda iþi 4 günde yaptýklarýna göre, iki iþçi de 4 er gün çalýþmýþ olur. Ali ye 4 gün için ödenecek ücret, 4 30 = 10 YTL dir. Veli ye 4 gün için ödenecek ücret, 4 0 = 80 YTL dir. Ödenecek toplam ücret, 10 + 80 = 00 YTL dir.... ( ) Buna göre, ( ), ( ) ve ( ) ifadelerine göre, ödenecek ücret en az 180 YTL olur. 10 Matematik 1 Testi

006 007 ÖSS eneme Sýnavý Çözümleri 18[16] x in 008 ile bölümünden kalan 007 olduðuna göre, olur. x 3 x 007 (mod 008) ün 008 ile bölümünden kalan istenmektedir. Kalaný bulabilmek için x 3 ün (mod 008) de hangi doðal sayýya denk olduðunu bulmalýyýz. Bir denklikte herhangi bir sayýdan modun kendisini çýkarabilir, herhangi bir sayýya modun kendisini ekleyebiliriz. Buna göre, 008 0 (mod 008) x 007 (mod 008) x 007 0 (mod 008) x 007 008 (mod 008) x 1 (mod 008) 0[13] R de tanýmlý iþleminin deðiþme özelliði olduðuna göre, her x ve y reel sayýsý için, Soruda, x y = y x tir. x y = (y x) + k 8 olarak verildiðine göre, k 8 = 0 k = 8 k = 4 tür. 3 3 x ( 1) (mod 008) 3 x 1 (mod 008) olur. 3 x 1+ 0 (mod 008) 3 x 1+ 008 (mod 008) 3 x 007 (mod 008) Buna göre, x 3 ün 008 ile bölümünden kalan 007 dir. 19[1] 1 f( a ) = ise f ( ) = a d ýr.... ( ) x 1 1 x 1 f = x ise f ( x ) = x 3 x 3 1 1 ise f ( ) = 3 1 1 ise f ( ) = 4 3 ( ) ve ( ) eþitliklerinin sol yanlarý eþit olduðundan sað yanlarýda eþittir. Buna göre, a = 1 dir. 1 ise f ( ) = 1 dir.... ( ) 11 Matematik 1 Testi

006 007 ÖSS eneme Sýnavý Çözümleri 1[3] 3[9] A x x F E 0 40 105 B 70 E K a F C a a C T m(béae) = m(eéaf) = x diyelim. m(béc) = m(eét) = α (Yöndeþ açýlardan) Zikzak açýlardan, x + α = 105 ve x + α = 70 olur. Bu denklemleri ortak çözersek, m(béc) = α = 35 olarak bulunur. [A] yi çizersek, düzgün altýgende hem köþegenler eþit hem de 10 lik iç açýsý iki eþit parçaya bölüneceðinden, A = FC ise K = A ve m(aéc) = m(aée) = 60 olur. m(kéa) = 60 0 = 40 olur. KA üçgeni ikizkenar üçgen olduðundan, A B m(éka) = α = 70 bulunur. [6] A 4[7] A E 10 10 1 8 4 E 3 B 3k K k C 4 B 5 5 C BE dik üçgeni (3-4 - 5) üçgeni olduðundan, B = 5 cm ve C = 5 cm olur. ABC eþkenar üçgen olduðundan, BC = AC = AB = 10 cm olur. Taralý çevre = 10 + 10 + 4 + 3 + 5 Taralý çevre = 3 cm bulunur. BK = 3 KC ise BK = 3k dersek KC = k olur. ABC üçgeninde açýortay teoreminden, AB 3k 1 3 = = AC k AC AC =8 cm olur. Alan(ACE) = 4 8 = 3 cm bulunur. 1 Matematik 1 Testi

006 007 ÖSS eneme Sýnavý Çözümleri 5[] 7[30] C 3 4 E 1 A L B 1 1 EL + LC toplamýnýn en küçük deðerini bulabilmek için öncelikle, E noktasýnýn [AB] ye göre simetriðini alýp bu noktaya K diyelim. EKL üçgeninde, AE = AK = 1 cm ise EL = KL olur. A F 4 B 4 4 6 L E 6 C K 4 O halde, EL + LC = KL + LC dir. KL + LC toplamýnýn en küçük olmasý için, K, L ve C noktalarýnýn doðrusal olmasý gerekmektedir. AKFB dikdörtgeni oluþturulup, CFK üçgeninde pisagor teoremi uygulanýrsa, CK = 4 + 5 CK = 41 EL + LC = CK = ò41 cm bulunur. F ABC dik üçgeninde, [B] hipotenüse ait kenarortay olduðundan, A = C = B = 6 cm olur. BL = 6 = 4 cm dir. [BF], [BE] ve [BL] çeyrek çemberin yarýçapý olduklarýndan, BF = BE = 4 cm olur. FBE ikizkenar dik üçgen olduðundan, FE = 4ñ cm bulunur. 6[4] 10 C 110 70 55 60 B A m(éab) = 55 olduðundan çevre açýdan, m(ïb) = 110 ve yine çevre açýdan, m(aébc) = 60 ise m(aïc) = 10 olur. m(aï) = 180 110 = 70 ve m(ïc) = 10 70 = 50 bulunur. 8[1] (m +1)x + my 4 = 0 doðrularýnýn geçtiði sabit noktayý bulmak için m yerine iki deðer verelim. m = 0 için (0 +1)x + 0 y 4 = 0 x = 4 ve m = 1 için ( 1 +1)x + ( 1) y 4 = 0 y = 4 olur. emek ki bu doðru demetinin geçtiði sabit nokta K(4, 4) noktasýymýþ. O A y ñ T 3ñ B K(4, 4) x AKBO kare olur. Verilen doðru eksenleri ve de keser. Ýstenen uzunluk KT = 3ñ cm bulunur. 13 Matematik 1 Testi

006 007 ÖSS eneme Sýnavý Çözümleri 9[5] 30[8] y A(, 4) K y = x B B H A C 4 6 M O C x N L E F K A ve B noktalarý y = x doðrusuna göre simetrik olduklarýna göre, AB OK olur. O halde dik kesiþen doðrularýn eðimleri çarpýmý 1 olduðuna göre, y = x doðrusunun eðimi 1 ise AB doðrusunun eðimi 1 olur. Eðimi 1 olan ve A(, 4) noktasýndan geçen AB doðrusunun denklemi; y y 1 = m(x x 1 ) y 4 = 1(x ) x + y = 6 olur. Bu doðrunun x eksenini kestiði nokta C noktasý olduðundan; y = 0 yazarsak, x + 0 = 6 x = 6 bulunur. Küpün hacmi 16 cm 3 olduðundan bir kenarý 6 cm olur. Yani CF = C = 6 cm dir. FKLN bir kare olduðundan, FK = FN = NL = cm olur. CN = 6 = 4 cm dir. Taralý cisim, tabaný CNL dik üçgeni ve yüksekliði C olan dik üçgen dik prizmadýr. Taralý cismin hacmi = Taban alaný Yükseklik 4 Taralý cismin hacmi = 6 4 cm 3 = bulunur. 14 Matematik 1 Testi

FEN BÝLÝMLERÝ 1 TESTÝ (Fen 1) ÇÖZÜMLERÝ 1 [ 8 ] A kitapçýðý soru numarasý B kitapçýðý soru numarasý 1[9] G Katý basýncý, P = baðýntýsý ile bulunur. S Baþlangýçta T K <T L olduðundan ýsýl L dengeye gelmeleri için yani sýcaklýklarýnýn eþit olmasý için L nin ýsý vermesi, K nin ise verilen ýsýyý almasý gerekir. Bu durumda L nin hacmi küçülür, K nin hacmi ise büyür. Basýnç baðýntýsýna göre, (L nin yere temas alaný küçüldüðü, fakat toplam aðýrlýk deðiþmediði için) basýnç artar. Benzer þekilde K nin L ye temas ettiði yüzey alaný küçüldüðü için uyguladýðý basýnç artar. K 3[8] Þekil - I de görüldüðü gibi iki anahtar kapatýldýðýnda lambalarýn tümü ýþýk vermektedir. Þekil - II de gösterildiði gibi üç tane anahtar kapatýldýðýnda da lambalarýn tümü ýþýk vermektedir. + Þekil - I + Buna göre, lambalarýn tümünün ýþýk vermesi için en az anahtar, en fazla da 3 Þekil - II anahtar kapatýlmalýdýr. [5] Su - buz karýþýmý ýsýl dengede olduðuna göre buzun sýcaklýðý 0 C týr. Buz kütlesinin m gram olduðu kabul edilirse, buzun tamamýnýn erimesi için verilen ýsý miktarý, Q 1 =m buz L Q 1 =m buz 80 = 80m cal olur. Ýkinci aralýkta toplam su kütlesi sabit olduðundan, verilen ýsý suyun sýcaklýðýnýn artmasýný saðlar. Grafiðe göre, sýcaklýk 100 C a ulaþtýktan sonra kaynama baþlýyor ve buzun erimesiyle oluþan suyun tamamý buharlaþarak tekrar su miktarý m deðerine iniyor. olayýsýyla ikinci aralýkta m kütleli suyun sýcaklýðý 0 C tan 100 C ta çýkýyor. Q =m su c T 4[1] Hava ortamýndan cam prizmaya ýþýn normale yaklaþarak kýrýlýr ve düzlem aynaya ulaþýr. üzlem aynadan eþit açýyla yansýr ve tekrar hava ortamýna prizma yüzeyiyle α açýsý ile çýkar. Yani çýkýþtaki θ açýsý α açýsýna eþittir. (I e baðlý) Prizmanýn kýrýcýlýk indisi deðiþirse giriþteki kýrýlma açýsý ne kadar deðiþirse çýkýþta da yine o kadar deðiþir. olayýsýyla θ açýsý yine α açýsýna eþit olur. (II ye baðlý deðil.) Ι ýþýnýn renginin deðiþmesi demek frekansýnýn deðiþmesi demektir. Bu da yine kýrýlma açýsýný deðiþtirir. Giriþte ne kadar deðiþirse çýkýþta da yine o kadar deðiþir. Yine θ açýsý α açýsýna eþit olur. (III e baðlý deðil.) I q=a hava a düzlem ayna Q =m 1 100 = 00m cal. m gram suyun kaynayýp buhar fazýna geçmesi için, Q 3 =m L b Q 3 =m 540 = 540m cal dir. Kaynaðýn ýsý hýzý sabit olduðundan verilen ýsý miktarý zamanla doðru orantýlýdýr. olayýsýyla t 1 < t < t 3 olur. 5[13] K bobinine V alternatif gerilimi uygulandýðýnda, transformatör yükseltgen ise, V < V L, alçaltan ise V L < V olur. Yani gerilim ya yükseltilecek, ya da düþürülecektir. L bobininden V alternatif gerilimi uygulandýðýnda da gerilim yükseltilecek ya da düþürülecektir. 15 Fen Bilimleri 1 Testi

006 007 ÖSS eneme Sýnavý Çözümleri Bu durumda V gerilimi mutlaka V K ve V L arasýnda olacaktýr. Bunu saðlayan durum ise yalnýz A seçeneðinde verilmiþtir. 6[11] M noktasýna asýlan cismin aðýrlýk kuvvetinin O noktasýna göre momenti, çubuðun aðýrlýk kuvvetinin O noktasýna göre momentinden büyük ise, çubuðun dengesi bozulur yani K ucu yukarý kalkar. Fakat K ve L noktalarýna cisimler asýldýðýnda ipler saðlam olduðu için dengenin bozulmasý mümkün deðildir. Cisim K den asýldýðýnda, bunun momentini, yere baðlý ipteki gerilme kuvveti dengeler. L den asýlan cismin etkisini ise tavana baðlý iki ip dengeler. olayýsýyla denge bozulmaz. 7[10] üzgün türdeþ üçgen levhalarýn kütle merkezi kenarortaylarýn kesim noktasýdýr. Bu nokta kenardan 1 birim, köþeden birim uzaklýktadýr. Cisimlerin ölçeði K O þekildeki gibi tekrar düzenlendiðinde kütle G G G merkezleri ve aðýrlýklarý þekildeki gibi olur. ýþta kalan iki levhanýn kütle merkezlerinin O noktasýna uzaklýklarý eþit olduðundan üç levhaya ait ortak kütle merkezi O noktasý olur. ikkat edilirse O noktasý K ile L noktalarý arasýndadýr. 8[1] O K L M O P Yüzücünün yere göre hýzý, suya göre hýzý ile suyun hýzýnýn bileþkesine eþittir. Yüzücü daima yere göre hýz vektörü yönünde hareket eder. K yüzücüsü O' noktasýndan kýyýya çýktýðýna göre, akýntý hýzý saða doðru bir birim büyüklüðündedir. Bu durumda L yüzücüsü P noktasýndan, M yüzücüsü ise R noktasýndan kýyýya çýkar. K L G R O M L ve M yüzücülerinin çýktýklarý yerler arasýndaki uzaklýk 6 birimdir. Buna göre, x = 6 10 = 60 m dir. 9[6] m kütleli bir cisim taþma düzeyine kadar dolu olan kaba býrakýldýðýnda yüzüyor ya da askýda kalýyorsa, V' V V' m kütleli yani kendi kütlesi kadar kütlede sývý taþýrýr. Cisim askýda ise, V' = V olur. Cisim yüzüyorsa, V' <V olur. 10[4] Üç cisim birbirine dokundurulduðunda yalnýz X in yükünün iþareti deðiþtiðine göre, X in yük miktarý Y ve Z nin yük miktarlarýnýn toplamýndan X Y Z küçüktür. Ayrýca X in yükü ( ) ise, Y ve Z nin yükü (+) dýr. I. Yukarýdaki açýklamalara göre X ile Z nin yükü zýt iþaretlidir. (I kesin doðru) II. Y ile Z nin yük iþaretleri deðiþmediðine göre ikisininde yükü ayný iþaretlidir. (II kesin doðru) III. X in yük miktarý, Y ve Z nin yüklerinin toplamýndan küçüktür. Fakat X in yük miktarý Y ninkinden büyük olabilir, hatta eþit ve küçükte olabilir. (III kesin deðil.) 11[3] I. Eþit kollu terazide kütle eþitliði binicinin katkýsýyla birlikte yazýlýrsa, II. III. m mx = my + 5 10 m mx = my + olur. Bu denkleme göre, olur. Bu da mümkün deðildir. olursa, m X =m Y Buna göre, m X =m Y eþitliði kesinlikle yanlýþtýr. (I kesin yanlýþ) m Y deðeri sýfýr olsaydý, m=4m X olurdu. m 0 = m Y sýfýr olmadýðýna göre, bu eþitlik kesinlikle yanlýþtýr. (II kesin yanlýþ) Yukarýdaki baðýntýya göre, m Y < m olabilir. (III. yargý kesin yanlýþ deðildir. oðru olabilir.) 16 Fen Bilimleri 1 Testi

006 007 ÖSS eneme Sýnavý Çözümleri 1[7] Kesiþen aynalar arasýndaki bir cismin görüntü sayýsý, 360 n= 1 α bulunur. baðýntýsý ile α = 60 olduðundan, 360 n= 1 60 n =6 1=5 tanedir. Herbir görüntünün alaný S olduðundan görüntülerin toplam alaný 5S dir. 13[] S S S S S 60 F kuvvetinin çekilmesiyle silindir düzeneði kuvvet yönünde dönerek yükselir. Silindir düzeneðinin dönmesinden dolayý cisimlerin tamamý h kadar yükselmiþ olsun. Ayrýca iplerin silindirlerden salýnmasýndan ve silindirlere dolanmasýndan dolayý K ve L cisimleri h K ve h L kadar aþaðý inerken, N ve P cisimleri h N ve h P kadar yükselir. P nin asýlý olduðu kasnaðýn yarý çapý en büyük olduðundan çevre uzunluðu da en fazladýr. olayýsýyla P cismi h + h P kadar yükselir ki bu deðer düzenekteki cisimler arasýndaki en büyük yer deðiþtirmedir. K cismi ise h K h kadar yer deðiþtirir. 14[19] S Verilen bilgilere göre farklý elementleri içeren bileþikler bünzen beki alevine tutulduklarýnda herbir element farklý renk oluþturmuþtur. Buna göre alev renkleri metaller için ayýrt edici bir özelliktir. II. öncül doðrudur. Alevin her bir metal için farklý renk oluþturmasýnýn nedeni ýsý yolu ile uyarýlan atomlardaki deðerlik elektronlarýnýn kendi temel enerji seviyelerine dönüþleri sýrasýnda farklý ýþýma renkleri oluþturmasýdýr. I ve III. öncüller doðrudur. 15[18] eðerlik elektron sayýsý 1 olan X atomu 1A grubundadýr. X atomu ya H ya da alkali metaldir. X alkali metal ise bileþiklerinde +1, H ise bileþiklerinde +1 ya da 1 deðerlik alabilir. Y atomu 3A grubundadýr. Bileþiklerinde +3 deðerlik alýr. Z atomu 5A grubundadýr. Bileþiklerinde 3 ve +5 deðerlikleri ile bu deðerler arasýndaki deðerlikleri alabilir. K atomu 6A grubundadýr. Bileþiklerinde ve +6 deðerlikleri ile bu deðerler arasýndaki deðerlikleri alabilir. YX 3 bileþiðinde Y +3 ve X 1 deðerlikleri vardýr. ZX 3 bileþiðinde Z +3 ve X 1 deðerlikleri ya da Z 3 ve X +1 vardýr. X K bileþiðnde X +1 ve K deðerlikleri vardýr. Y 5 Z 3 bileþiðinde Y +3 ve Z 5 deðerlikleri almalýdýr. Y K 3 bileþiðinde Y +3 ve K deðerlikleri vardýr. Buna göre A, B, C ve E seçeneklerindeki bileþikler oluþabilirken, seçeneðindeki bileþik oluþamaz. 16[17] Kaynama noktalarý farklý olan homojen sývý sývý karýþýmlarý için kullanýlan en uygun ayýrma yöntemi ayrýmsal damýtmadýr. A seçeneði doðrudur. Birbiri içerisinde çözünmeyen katý sývý karýþýmý süzülerek ayrýlýr. Çözünme olmadýðýndan karýþým heterojendir. B seçeneði doðrudur. Heterojen sývý sývý karýþýmlarý yoðunluk deðerlerinin farklý olmasýndan yararlanýlarak ayýrma hunisi ile ayrýlýrlar. C seçeneði yanlýþtýr. Mýknatýs kullanýlarak ayrýlan katý katý karýþýmýndaki maddelerin magnetik özellikleri birbirinden farklýdýr. seçeneði doðrudur. Basit damýtma ile katý sývý homojen karýþýmlarý kaynama noktalarýnýn farklýlýðýndan yararlanýlarak ayrýlýrlar. E seçeneði doðrudur. 17[15] Ortak bir iyon içeren iki farklý tuzun eþit hacimlerdeki iki çözeltisi karýþtýrýldýðýnda ortak olmayan iyonlarýn deriþimleri yarýya düþer. Ortak olan iyonun deriþimi ise baþlangýçta her iki çözeltideki ortak iyon deriþimlerinin yarý deðerlerinin toplamý kadar olur. K + iyonu deriþimi son durumda 0,1 molar ise ilk çözeltisindeki deriþimi 0, molardýr. Baþlangýçta 0, molar KNO 3 çözeltisi vardýr. Çözeltiler karýþtýrýldýðýnda hacim yarýya düþtüðünden KNO 3 çözeltisinden gelen NO 3 iyonlarý deriþimi 0,1 molar olur. Ancak son çözeltide toplam 0, molar NO 3 iyonu deriþimi vardýr. Öyleyse Mg(NO 3 ) çözeltisinden gelen NO 3 iyonlarý son çözeltide 0,1 molar deriþim yapmaktadýr. Buna göre ilk durumda Mg(NO 3 ) çözeltisinde NO 3 iyon deriþimi 0, molardýr. 1 molar Mg(NO 3 ) çözeltisinde molar NO 3 iyonu bulunduðuna göre, baþlangýçtaki 0, molar NO 3 iyonu 0,1 molarlýk Mg(NO 3 ) çözeltisinde bulunur. 17 Fen Bilimleri 1 Testi

006 007 ÖSS eneme Sýnavý Çözümleri 18[0] X atomu : 1. periyot 1A grubundadýr. Y atomu :. periyot A grubundadýr. Z atomu : 3. periyot 3A grubundadýr. Bu atomlarýn temel hâldeki elektron diziliþleri aþaðýdaki gibidir. 1 X : 1s1 4 Y : 1s s 13 Z : 1s s p 6 3s 3p 1 Y atomu s bloðu, Z atomu ise p bloðunda yer alýr. A seçeneði yanlýþtýr. X in deðerlik elektron sayýsý 1 dir. B seçeneði doðrudur. X, Y ve Z nin atom numaralarý sýrasýyla 1, 4 ve 13 tür. C seçeneði doðrudur. Periyot numarasý en büyük olan Z nin atom çapý da en büyük olur. seçeneði doðrudur. Y atomu A, Z atomu ise 3A grubundadýr. Ayný periyotta olsalardý, küresel simetriden dolayý Y nin 1. iyonlaþma enerjisi, Z ninkinden büyük olurdu. Y atomu. periyotta, Z atomu 3. periyotta olduðuna göre Z nin atom çapý da daha büyük olduðundan 1. iyonlaþma enerjisi, Y ninkiden daha da küçük olur. E seçeneði doðrudur. 19[1] Bir katý suda çözündüðünde sýcaklýk düþüyorsa, çözünmesi sýrasýnda ýsý alýyor demektir. Yani çözünme olayý endotermiktir. Bu katýlarýn çözünürlüðü sýcaklýk arttýkça artar. Buna göre I. grafik doðrudur. Katý bir madde suda çözündüðünde oluþan çözeltinin kaynama noktasý saf suyunkinden yüksek olur. oymamýþ bir çözelti kaynamaya baþladýðýnda sýcaklýk 100 C un üzerinde olur. Çözelti kaynadýkça su buharlaþýr ve deriþim zamanla artar. eriþimi artan çözeltinin kaynama noktasý yükselir. Böylece kaynama süresince sýcaklýk çözelti doygun hâle gelene kadar artar ve doygun çözeltinin kaynama sýcaklýðý sabit olur. Buna göre, II. grafik doðrudur. Katý bir maddenin çözünürlüðü basýnca baðlý deðildir. Bu nedenle basýnç deðiþimi çözünürlüðü deðiþtirmez. III. grafik doðrudur. 0[16] Yarýlanma süresi 10 gün olan radyoaktif bir madde 40 günde 4 kez yarýlanýr. 1 3 4 64 3 16 8 4 Buna göre bozunan 0,5 mol X in kütlesi 60 gramdýr. 1 mol X kütlesi ise 40 g/mol olur. 1[] C 3 H 4 molekülünde 3. 0,4 = 1, mol C atomu 4. 0,4 = 1,6 mol H atomu olmak üzere toplam,8 mol atom bulunmaktadýr. 0,7 mol X molekülünde,8 mol atom olduðuna göre, bir X molekülünde,,8 atom bulunmalýdýr. 0,7 = 4 C seçeneðindeki molekül (PCI 3 ) 4 atom içerdiði için doðru cevaptýr. [14] Verilen manometre sistemine göre sývýlarýn buhar basýnçlarý arasýnda X >Y>Z iliþkisi vardýr. Buhar basýncý büyük olan bir sývýnýn uçuculuðu büyük ve ayný ortamda kaynama noktasý düþük olur. Buna göre A ve B seçenekleri yanlýþtýr. Sývýlar kaynarken buhar basýnçlarý bulunduklarý ortamýn açýk hava basýncý ile eþit olur. Buna göre ayný ortamda kaynamakta olan tüm sývýlarýn buhar basýnçlarý eþittir. Ancak ayný ortamda kaynamakta olan sývýlarýn sýcaklýklarý arasýnda t Z > t Y >t X iliþkisi olur. C seçeneði doðru, seçeneði yanlýþtýr. Sývýlarýn buhar basýncý miktarýna baðlý deðildir. E seçeneði yanlýþtýr. 3[6] oðal bir ekosistemde; üreticiler, tüketiciler ve ayrýþtýrýcýlar olmak üzere, üç grup canlý bulunmaktadýr. Buna göre; bu ekosistemde bulunan bitkisel planktonlar üretici (ototrof), otçul balýklar birinci dereceden tüketici, balýkçýl deniz kuþlarý ise ikinci dereceden tüketici olarak yaþamaktadýrlar. Ekosistemde, besin ve enerji akýþýnýn bozulmadan devam etmesi ve ekosistemin kendi kendine yetebilmesi için, üreticilerin toplam biyokütlelerinin en fazla olmasý gerekir. Yine ayný þekilde balýkçýl deniz kuþlarýnýn rahat bir þekilde besin bulabilmesi ve yaþamlarýný devam ettirebilmeleri için otçul balýklarýn sayýca daha fazla olmasý gerekir. Sonuç olarak, ekosistemdeki dengenin bozulmamasý için, canlýlarýn biyokütleleri çoktan aza doðru; bitkisel planktonlar - otçul balýlar - balýkçýl deniz kuþlarý þeklinde olmalýdýr. 4[9] Bira mayasý; hem oksijenli hem de oksijensiz solunum yapabilen, mitokondrisi bulunan, ökaryot yapýlý ve bir hücreli canlýdýr. Bira mayasýnýn oksijenli solunum yapmasý için, kabýn içerisine yeterli oranda oksijen girmesi gerekir. Bu durumda I. kabýn kapaðý açýldýðýnda, bira mayasýnýn çoðalmasýnýn hýzlanmasý, ortamda oksijenli solunum için yeterli oranda oksijen bulunduðu anlamýna gelir. olayýsýyla oksijenli solunum yaptýðýna karar veririz. 18 Fen Bilimleri 1 Testi

006 007 ÖSS eneme Sýnavý Çözümleri Kaplardaki sýcaklýðýn artmasý, hem oksijenli hem de oksijensiz solunumda ortak olarak görülür. Yine II. kaptaki kireç suyunun bulanmasý, birinci kaptan ikinci kaba karbon dioksitin geçtiðini gösterir. Bu olay da, her iki solunum çeþitinde ortaktýr. olayýsýyla, her iki olayla da oksijenli solunumun yapýldýðý kesin o- larak anlaþýlamaz. I. kapta etil alkol oluþmasý, maya hücrelerinin oksijensiz solunum (alkol fermatasyonu) yaptýðýný gösterir. 5[4] Heterotrof bakteriler, ihtiyaçlarý olan organik besinleri kendisi üretemeyen, hazýr olarak karþýlayan canlýlardýr. Yani fotosentez veya kemosentez yapamazlar. Bütün bakterilerde olduðu gibi, heterotrof bakterilerde de ribozomlar sadece sitoplazmada ve serbest olarak bulunur. Yine heterotrof bakterilerin; bazý türleri oksijensiz ortamda, bazý türleri oksijenli ortamda, bazý türleri de her iki ortamda yaþayabilmektedir. Bütün bakteri türleri, ikiye bölünerek eþeysiz olarak, çoðalýr. Bazý türler ise, konjugasyon yoluyla eþeyli olarak da üreyebilmektedir. Ýnorganik maddeleri oksitleyerek, elde edilen kimyasal enerjiyle organik besinlerin sentezi, sadece kemosentetik bakteriler tarafýndan gerçekleþtirilir. Bu bakteriler ise ototroftur. 6[30] Soðuk havalarda veya soðuk ortamda, vücut ýsý kaybýný azaltmak için, öncelikle deri yüzeyine yakýn olan kýlcal damarlarý daraltýr. Tiroksin hormonu salgýsýný artýrýr. Bu olaylarýn sonucunda, kalp atýþlarý ve kanýn akýþ hýzý bir miktar artar, kan dolaþýmý hýzlanýr (II). Kan basýncý ve kalp atýþlarýnýn artmasýna baðlý olarak, birim zamanda böbreklerden daha fazla kan geçer ve daha fazla kan süzülür (I). Bunun sonucunda da birim zamanda daha fazla idrar ve daha seyreltik idrar (suyu fazla) meydana gelir (III). 7[5] Rüzgar, terleme sonucunda oluþan suyu yaprak yüzeyinden uzaklaþtýrýr. Terleme sürekli devam ettiði için, u- zaklaþan suyun yerine yenisi gelir. Rüzgarýn artmasý, bu su sirkülasyonunun daha hýzlý gerçekleþmesine neden olur. urgun (rüzgarsýz) havalarda, bitkiler daha az su kaybederler. hipotezini ileri sürebilmek için, rüzgarýn artýþýna baðlý olarak, terlemeyle su kaybýnýn da artmýþ olmasý gerekir. Bu durum ise, sorunun (B) seçeneðinde ifade edilmiþtir. 8[3] Ökaryot bir hücrede, bir NA dan mrna molekülünün sentezlenmesi, protein sentezi için yapýlýr ve çekirdekte meydana gelir (I). trna molekülleri, protein sentezi için ilgili amino asitleri baðlayýp, ribozoma taþýrlar ve amino asitler ribozomda trna lardan ayrýlýr (II). Hücrelerde, amino asitlerin sentezlenmesi ribozomda yapýlmaz. ýþarýdan hazýr olarak alýnabilir. Bazý amino asitler ise, hücrelerin mitokondrilerinde, glikoz gibi basit karbonhidratlarýn dönüþümüyle elde edilir. Bitkilerde ise, fotosentez yoluyla da kloroplastlarda amino a- sit sentezi yapýlmaktadýr (III). Ribozomlarda proteinler sentezlenirken, hazýr amino asitler peptit baðlarýyla birbirine baðlanýr (IV). 9[8] Verilen grafikte, reaksiyon (t) anýna kadar hýzlanmýþ, (t) anýndan sonra ise yavaþlayarak devam etmiþtir. Ortamdaki sübstrat miktarý, (t) anýndan önce daha çabuk azalýrken, (t) anýndan sonra daha yavaþ azalmaya devam eder. olayýsýyla, (t) zamanýndan sonraki ve önceki miktarlarý ayný olmaz (I). Reaksiyonun gerçekleþebilmesi için, gerekli olan en düþük enerji seviyesine aktivasyon enerjisi denilmektedir. olayýsýyla, ilgili reaksiyon (t) anýndan önce de, sonra da devam ettiðine göre, aktivasyon enerjisi aynýdýr (II). Reaksiyonun gerçekleþmesi sýrasýnda, enzimin miktarýnda ve yapýsýnda bir deðiþme olmaz. Çünkü, enzimler reaksiyondan etkilenmeden çýkar (III). Reaksiyonda meydana gelen ürün miktarý, (t) anýndan önce daha fazla, (t) anýndan sonra ise daha azdýr. 30[7] Kromatin ipliklerin, kýsalýp kalýnlaþarak kromozom haline gelmesi, mitoz ve mayoz bölünmelerde ortak olarak gerçekleþir. Krossing - over sonucu, yeni gen kombinasyonlarýnýn oluþmasý, homolog kromozomlardaki kardeþ olmayan kromatidler arasýnda gen deðiþimi yapýlmasýyla mümkündür. Bu olay ise, homolog kromozomlarýn, bir araya gelerek sinapsis yapmalarýndan sonra meydana gelir. Her iki olay da, sadece mayoz bölünme sürecinde görülebilir. iþi eþey ana hücreleri, sadece mayoz bölünme geçirerek eþey hücresi olan yumurtayý meydana getirirler. Mitoz bölünmede kromozom sayýsý deðiþmez. Mayoz bölünmede ise yarýya iner. 19 Fen Bilimleri 1 Testi

EEBÝYAT SOSYAL BÝLÝMLER TESTÝ (Ed Sos) ÇÖZÜMLERÝ 1 [ 8 ] A kitapçýðý soru numarasý B kitapçýðý soru numarasý 1[17] örtlükte þair, gonca nýn gül e dönmesini, sevgilisinin goncaya dokunmasýna; bülbülün ötmesini ise sevgilisinin sesini duymasýna baðlamýþtýr. Bu durumda A seçeneðinde tanýmlanan hüsn-i ta lil sanatý yapýlmýþ olur. [16] Parçada yazar doðduðu günden baþlayýp yaþamýndaki önemli olaylarý kronolojik bir sýra içinde anlatmaya baþladýðýna göre parça otobiyografi den alýnmýþtýr. 7[11] Varsaðý ile semainin kafiye örgüsü, ölçüsü aynýdýr. Ayný dönemlerde ve ayný kiþiler hem varsaðý hem semai yazdýklarýndan bunlar da ayýrt edici deðildir. Ancak aþýk þiirinde varsaðýnýn ve semainin ezgileri farklýdýr. olayýsýyla ezgisine bakarak, ozanýn varsaðý mý semai mi söylediðini kolayca anlayabiliriz. 8[10] Parçada sözü edilen eserin Ýlk Türk komedi yazarý na ait olmasý, ortaoyunu ve meddah hikayeleri gibi yerel kaynaklardan beslenmesi bu eserin Þinasi ye ait olan Þair Evlenmesi olduðunu gösteriyor. 3[15] Parçada yazar Çanakkale Þehitlerine þiirinin hem kahramanlýk duygularýna seslendiðini hem de duygusal yönünün aðýr bastýðýný söylüyor. Bu durumda bu þiir hem epik hem lirik þiire özgü nitelikler taþýmaktadýr. 4[14] Bugün bile hâlâ oluþmaya devam eden ve beþ yüz bin dizesi kayda geçmiþ bulunan destan Kýrgýzlara ait olan Manas destanýdýr. 5[13] Bir gazelin makta (son) beytinde þair adýný ya da mahlasýný söyler. Buna göre seçeneklerdeki dizeleri incelediðimizde C deki beyitte Fuzuli nin adýnýn geçtiðini görüyoruz. Öyleyse bu beyit gazelin son beyitidir. 6[1] Parçada sözü edilen hamse sahibi þair Taþlýcalý Yahya Bey dir. 9[9] Parçada tanýtýlan sanatçý Cahit Külebi dir. 10[8] Araba Sevdasý Recaizade Mahmut Ekrem in eseridir. Felatun Bey le Rakým Efendi ise Ahmet Mithat Efendi nindir. olayýsýyla I. bölüm ile III. bölüm yer deðiþtirmelidir. 11[7] Tevfik Fikret ve Cenap Þehabettin in roman türünde eserleri yoktur. olayýsýyla C deki bilgi yanlýþtýr. 1[6] örtlük 9 lu hece ölçüsüyle yazýlmýþtýr (A). I. ve III. dizelerin sonlarýndaki sözcüklerde en sesleri, II. ve IV. dizelerin sonundaki sözcüklerde ortak olan ür sesleri tam uyaktýr (C). II. ve IV. dizelerin sonundaki sözcüklerde bulunan düm sesleri ayný eklerden oluþtuðundan rediftir(). Son dizede þair kendini serçeye benzetmiþtir (E). örtlükte I. dize ile III. dize, II. dize ile IV. dize kafiyeli olduðundan kafiye örgüsü çapraz dýr düz deðil. 0 Edebiyat - Sosyal Bilimler Testi