ÇAĞDAŞ SİYASET DÜŞÜNCESİ (SBK204)

Transkript

1 T.C. Bilecik Şeyh Edebali U3 niversitesi I:ktisadi ve I:dari Bilimler Faku ltesi Siyaset Bilimi ve Kamu Yo netimi Bo lu mu ÇAĞDAŞ SİYASET DÜŞÜNCESİ (SBK204) 4. Hafta Ders Notları 27-28/02/2018 Yrd. Doç. Dr. Görkem Altınörs 1

2 Başlarken Ders notları OBS ve Kırtasiye I6letişim O8is: A106 O8is Saatleri: Çarşamba 16:00-17:00 (Başka hiçbir zaman diliminde o8ise o g renci kabulu yapılmayacaktır) Web-sitesi: E-posta: gorkem.altinors@bilecik.edu.tr Yukarıdaki e-posta adresi dışındaki herhangi bir yere go nderilen mesajlar kesinlikle dikkate alınmayacak ve okunmadan silinecektir. Cep telefonu, WhatsApp - kesinlikle hayır! Sosyal medya: Facebook ve Instagram kesinlikle hayır! #ÇSD DM - kesinlikle hayır! 2

3 Başlarken Sınavlar Vize (%40) ve Final (%60) 25 çoktan seçmeli soru her soru 4 puan, 30 dakika Vize Mazeret ve Bu tu nleme 5 klasik soru her soru 20 puan, 30 dakika Final sınavında puanı 48 olanların ve iki sınav ortalaması un altında kalanların notlarına hiçbir ilave yapılmayacak olup, bu o g rencilerin bu tu nleme sınavına Pinale hazırlandıklarından daha iyi hazırlanmaları beklenmektedir. 3

4 Başlarken Sınavlar Vize konuları (1-7 Hafta) Ders programı, tu m ders notları ve okumalar Tu m konulardan eşit sayıda soru sorulacaktır Final konuları (1-14 Hafta) Ders programı, tu m ders notları ve okumalar Tu m konulardan eşit sayıda soru sorulacaktır 4

5 Başlarken Ders Materyalleri 1. Ders programı 2. Zorunlu okumalar Ahu Tunçel ve Kurtul Gu lenç (der.) (2014) Siyaset Felsefesi Tarihi Platon dan Zizek e, 2. Basım, Ankara: Dog u Batı Yayınları. 5

6 Ders Programı 1. Hafta Giriş 2. Hafta Gramsci 3. Hafta Althusser 4. Hafta Adorno & Horkheimer 5. Hafta Laclau & Mouffe 6. Hafta Arendt 7. Hafta Bourdieu 8. Hafta Vizeler 9. Hafta Foucault 10. Hafta Derrida 11. Hafta Spivak & Butler 12. Hafta ZQ iz ek 13. Hafta Harvey 14. Hafta Wallerstein 6

7 Adorno & Horkheimer Veysal, Çetin. (2014). Frankfurt Okulu. Tunçel, Ahu; Gu lenç, Kurtul (der.) Siyaset Felsefesi Tarihi Platon dan Zizek e, 2. Basım içinde, Ankara: Dog u Batı Yayınları,

8 Adorno & Horkheimer Theodor W. Adorno ( ) Max Horkheimer ( ) Herbert Marcuse ( ) Frankfurt Okulu Var olanın eleştirisine bag lı o zgu rleşme 8

9 Adorno & Horkheimer Var olanın eleştirisine dayanan o zgu rleşmenin anlamıysa, gerek birey gerekse de toplum ve kurumlarla ilgisinde, kendini gerçekleştirmeye olanak veren eg ilimleri geliştirmek ve desteklemek, totaliter ve otoriter du şu nce ile tutum karşıtlıg ına oldug u kadar başkasını dışlayan birey bencillig ine de karşı olmayı o ne çıkarır. Gu nu mu zde kapitalist iktidarın otoriterlig inden dolayı bireyin o zerk olacag ı alan kalmamıştır. Uygar bir ko lelik Perry Anderson tarafından Batı Marksizmi olarak tanımlanmıştır. 9

10 Adorno & Horkheimer Çog unlukla o zgu rleşme ve nesneleşme sorunları bag lamında aydınlanma egemenlik ve iktidar, kitle ku ltu ru, ku ltu r endu strisi, totalitarizm, otorite ve bu kavramların içerdikleriyle ilgilenerek eleştirel bir geleneg i izlemişler; ancak eleştirel gelenekten farklı olarak, insan, toplum ve politik kurumlar arasındaki ilişkilerde, nelerin olmamasını vurgulamalarının yanında neler olması gerektig ine ilişkin bir akıl yu ru tmeyi o ne çıkarmamışlardır. Bu yaklaşımlarının temelinde de toplumun yo netilip yo nlendirilmesine karışmama isteg i bulunmaktadır denilebilir. Frankfurt Okulu proletaryanın iktidar gu cu nu kaybettig ine işaret eder. Bu politik yaklaşımla da toplumun deg işmesinin asıl kaynag ı ve devrimin o ncu gu cu, olarak proletaryayı go ren Marksizm den ayrılır. Eleştirel Kuramcılar diye de anılan bu okulun u yeleri, var olanın eleştirisine dayandıklarından, gelecek tasarımı bag lamında devlet, toplum ve politik niteliklerin yeniden yapılanması hakkında şu ya da bu tu rden du şu nce ileri su rmemekle birlikte, o zgu rlu k ve demokrasiyle olan ilişkileri bakımından baskıyı, şiddeti, otoriteyi, totalitarizmi, faşizmi ve diktato rlu kleri toplum, devlet ve insan ilişkileri içerisinde olumsuzlar. 10

11 Adorno & Horkheimer Horkheimer Ona go re o zgu rlu k, sosyalizmde gerçekleştirilebilir. Sosyalizm, amaca uygun olan bir toplum biçimidir ve kimi kurucu o g eleri kapitalizmde bulunmaktadır. Burjuva toplumunda ekonomik o znenin o zgu rlu g u nu n go ru nu şten ibaret oldug unu belirten Horkheimer, aslında bugu n herkesin otoriter oldug unu, bununla birlikte kişinin otoriter devletler ya da otoritelerle ilişkisinin biçiminin de bu durumu deg iştirmedig ini o ne su rmektedir. Bu (kapitalist) toplumda en ko tu lerin en tepede oldug unun herhalde herkes farkındadır der Horkheimer. Devamındaysa, kapitalist du zenin, hangi kademede olursa olsun, tepedekilerle aynı veya benzer yaradılışa sahip insanlara hep daha bu yu k fırsatlar tanıyacak biçimde yapılandıg ını belirtmektedir. Horkheimer e go re gu nu mu z kapitalist sisteminin işleyişi, ku resel o lçekli organize so mu ru du zenidir. Kapitalizmin insan ilişkilerinde baskı ve cebir olarak yansıdıg ı u zerinde durur Horkheimer ve egemenlig in temel biçiminin soygun oldug unu dile getirir. Kapitalizmin so zu edilen bu gelişmelerinin toplum ve birey u zerindeki iki sonucu, gu çsu zlu k/acizlik ve bilinçsizlik olarak somutlaşmaktadır. 11

12 Adorno & Horkheimer Adorno Adorno da Horkheimer gibi, içinde bulunulan kapitalist toplum ve insan ilişkilerinin eleştirisinden hareket eder. Bu toplum, egemenlik ilişkilerince belirlenebilir bir bu tu ndu r. Bu tu n ise hakiki olmadıg ına go re, yanılsamalı ve insani olandan uzaktır. Bunun nedeni, insani olanın insana yabancılaşmış olmasındandır. Adorno ya go re, yo netilen du nyada yo neticiler de bu rokratlar kadar gu nah keçisidirler; nesnel go rev ve suç bag lamlarının kişilerin u zerine yıkılması da egemen ideolojinin bir parçasıdır. Adorno Minima Moralia da yanlış bu tu nde dog ru yaşamanın olanaklı olmadıg ına, burjuva bireyin ço ku şu ne ve yanlış içinde bireyin kendini dog ru artık olarak go sterdig ine işaret etmektedir. Adorno, yabancılaşmanın bir o g esi olan ku ltu r endu strisinin bir dalı olarak sinemanın, insanı aptallaştırarak suskunlaştırdıg ını dile getirir. Bir yandan kapitalizmi o te yandan proletaryayı eleştirenlere kuşkuyla bakılmasını, dig er yandan sosyalizm eleştirisi yapanların kuşkulu go ru ndu g u anlayışını eleştiren Adorno, Negatif Diyalektik, Aydınlanmanın Diyalektiği ve dig er yazılarında ortaya koydug u toplumsal, tarihsel ve diyalektik yaklaşımlarına aykırı oldug unu du şu ndu ren kendinden menkul yaklaşımlara ulaşarak, olumsuzlamayı her zaman ilke edinen bir idealist anlayışa yaklaşmaktadır. Ona go re, olanaksız go rev, başkalarının iktidarının ve kendi iktidarsızlıg ımızın bizi aptallaştırmasına izin vermemektir. 12

13 Herbert Marcuse O- zel mu lkiyetçi toplumsal ilişkilere yo nelen Marksist sınıfsal yaklaşımı, kendi eg ilimleri ve yaklaşımları bakımından yeniden deg erlendiren Herbert Marcuse Marksist kavrayışa uygun olarak, kapitalizmin zorunlu çelişkisinin, u reten ve çalışanlarla burjuvazi (sermaye) arasında oldug unu so yler. 'Tu ketim toplumu adlandırmasının, birinci sınıf bir yanlış adlandırma oldug unu belirten Marcuse, tu ketim toplumunun, tekelci devlet kapitalizminin en gelişmiş du zeyinde kendini yeniden u retme biçimi oldug unu belirtir. Tek Boyutlu İnsan çalışmasının girişinde Marcuse, bu çalışmada baştan sona iki çelişik o nsav arasında gidip gelineceg ini belirtmektedir: ileri işleyim toplumu, 1) o ngo ru lebilir gelecek için niteliksel deg işimi sınırlamaya yeteneklidir; 2) bu sınırlamayı kırıp toplumu patlatabilecek gu çler ve eg ilimler barındırır. Kapitalizm ve tu ketim toplumunun ku ltu re ve kişilig in gelişmesine bir tehdit oluşturdug unu ileri su rer. 13

14 Teşekku r Ederim. 14