GEDİZ ELEKTRİK DAĞITIM ANONİM ŞİRKETİ 2012 YILI RAPORU

Transkript

1 GEDİZ ELEKTRİK DAĞITIM ANONİM ŞİRKETİ 2012 YILI RAPORU

2 Bu rapor; tarih ve 4046 sayılı Kanun ile tarih ve 6085 sayılı Kanun uyarınca düzenlenmiştir.

3 Denetlenen kuruluşun ; Unvanı : Gediz Elektrik Dağıtım A.Ş. Merkezi : İzmir Bağlı olduğu kuruluş : Türkiye Elektrik Dağıtım A.Ş. (TEDAŞ) Sermaye durumu Ortaklık Hisse adedi Taahhüt Edilen Ödenen Ödenmemiş TL % TL % TL % TEDAŞ , , Toplam , ,

4 Sayıştay Karar organındaki unvanı Adı ve soyadı Temsil ettiği kuruluş Karar organı (Yönetim kurulu ) Kuruluştaki Görevi veya Mesleği Başlama tarihi Ayrılış tarihi 1 Başkan İsmail ALTINTAŞ Özelleştirme İdaresi Başkanlığı ÖİB İd. ve Mali İşler Daire Bşk ,, İsmail ALTINTAŞ,,,,,,,,,,,,,,,, Üye Metin DEMİRDAĞ,,,,,, Gediz EDAŞ Şirket Müdürü Üye Ramazan ÖRKAN,,,,,, ÖİB Strateji Geliş. Daire Bşk Üye Ahmet ÖZÇELİK,,,,,, TEDAŞ Gn. Md.ğü Daire Bşk Üye Ömer Sami YAPICI,,,,,, TEDAŞ Gn. Md.ğü Gn. Md. Yrd Denetim organındaki unvanı Denetçiler Adı ve soyadı Temsil ettiği kuruluş Asli görevi veya mesleği Başlama tarihi Ayrılış tarihi 1 Denetçi Hakan AKTÜRK Özelleştirme İdaresi Başkanlığı ÖİB Daire Başkanı ,, Zeki ÇATALKAYA,,,,,, Ankara Emniyet Müdürü Denetçi Şerife Tülay AKTAŞ,,,,,, ÖİB Özelleştirme Sonrası Takip İşleri Grup Başkanı

5 İ Ç İ N D E K İ L E R Sayfa No. I.TOPLU BAKIŞ. I II. İDARİ BÜNYE 1 A- Mevzuat. 1 B- Teşkilat.. 6 C- Personel durumu 10 III. MALİ BÜNYE.. 17 A- Mali durum 17 B- Mali sonuçlar. 23 IV. İŞLETME ÇALIŞMALARI 27 A- Giderler. 28 B- Tedarik işleri. 31 C- Üretim ve Maliyetler 43 D- Pazarlama. 51 E- Sigorta işleri.. 62 F- İşletme sonuçları 62 G- İştirakler 72 H- Yatırımlar.. 72 V. BİLANÇO. 97 Aktif 97 Pasif 111 VI. GELİR TABLOSU VII. EKLER.. 134

6 KISALTMALAR AB Avrupa Birliği AG Alçak Gerilim AYB Avrupa Yatırım Bankası EPDK Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu ETKB Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı EÜAŞ Elektrik Üretim Anonim Şirketi GWh Giga Watt saat İHD İşletme Hakkı Devri KAMU-İŞ Kamu İşletmeleri İşverenler Sendikası KDV Katma Değer Vergisi KHK Kanun Hükmünde Kararname KİK Kamu İhale Kurumu KİT Kamu İktisadi Teşebbüsü kv kilo Volt kva kilo Volt Amper kwh kilo Watt saat MVA Mega Volt Amper MYTM Milli Yük Tevzii Merkezi OG Orta Gerilim ÖİB Özelleştirme İdaresi Başkanlığı ÖYK Özelleştirme Yüksek Kurulu PMUM Piyasa Mali Uzlaştırma Merkezi SGK T.C. Sosyal Güvenlik Kurumu TEFE Toptan Eşya Fiyat Endeksi TEDAŞ Türkiye Elektrik Dağıtım Anonim Şirketi TEİAŞ Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi TEK Türkiye Elektrik Kurumu TES-İŞ Türkiye Enerji Su ve Gaz İşçileri Sendikası TETAŞ Türkiye Elektrik Ticaret ve Taahhüt Anonim Şirketi TÜFE Tüketici Fiyat Endeksi TÜİK Türkiye İstatistik Kurumu ÜFE Üretici Fiyat Endeksi YPK Yüksek Planlama Kurulu

7 I I. TOPLU BAKIŞ Türkiye deki elektrik üretim, iletim, dağıtım ve ticaretine ilişkin faaliyetlerin entegre bir sistem içerisinde, bir kamu kurumu çatısı altında birleştirilmesi hedefi doğrultusunda, tarih ve 1312 sayılı Kanun ile imtiyazlı şirketlerin görev bölgeleri ve belediye sınırları dışında elektriğin üretim, iletim, dağıtım ve ticaretini yapmak amacıyla, KİT statüsünde TEK kurulmuş; daha sonra 1312 sayılı Kanuna ek ve değişiklikler getiren tarih ve 2705 sayılı Kanun hükümleri uyarınca da belediye, köyler ve bağlı birliklerinin elektrik hizmetleri, hak ve borçları ile Kuruma devredilerek kamu kesiminde hedeflenen bütünleşme sağlanmıştır yılında yürürlüğe giren 110 sayılı KHK ile 1312 sayılı TEK yasası yürürlükten kaldırılmış ve Türkiye Elektrik Kurumu Genel Müdürlüğünün hukuki bünyesi amaç ve faaliyet konuları yeniden düzenlenmiştir. 233 sayılı KİT ler Hakkında KHK nın 63. maddesi ile Kurumun kuruluşuna ilişkin 110 sayılı KHK yürürlükten kaldırılmış ve 60. maddesi uyarınca Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığına bağlı KİT olarak yeniden kurulmuş ve ana statüsü tarih, sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak faaliyetlerini TEK olarak sürdürmeye devam etmiştir. Elektrik piyasasının serbestleştirilmesi ve özelleştirme hedefleri doğrultusunda tarihli, 93/4789 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile TEK; TEAŞ (üretim, iletim ve toptan satış) ve TEDAŞ (dağıtım ve perakende satış) olmak üzere önce ikiye ayrılmış; daha sonra 2001 yılına gelindiğinde dünyadaki uygulamaları ile uyumlu bir şekilde 4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu nun yürürlüğe girmesiyle TEAŞ yeniden yapılandırılarak üretim (EÜAŞ), iletim (TEİAŞ) ve ticaret (TETAŞ) faaliyetleri birbirinden yasal olarak ayrıştırılmıştır. Böylece üretim, iletim, dağıtım ve perakende satış faaliyetleri birbiriyle organik ilişkisi olmayan bağımsız kuruluşların rol aldığı alt sektörler haline gelmiş ve bu esnada doğal tekel niteliği taşıyan iletim ve dağıtım faaliyetlerinin düzenlenmesi ve yatırımcılar açısından iletim ve dağıtım şebekelerine ayrımcı olmayan bir erişim rejimini temin etmek üzere EPDK oluşturulmuştur. Bu kapsamlı düzenlemeler neticesinde, TEK in elektrik dağıtım müesseseleri TEDAŞ bünyesinde kalmış ve müesseselerin mevcut faaliyetleri, ticaret unvanları yeni duruma göre tescil edilmek suretiyle TEDAŞ yapısı içinde aynen devam etmiştir sayılı Elektrik Piyasası Kanunu ile elektriğin yeterli, kaliteli, sürekli, düşük maliyetli ve çevreyle uyumlu bir şekilde tüketicilerin kullanımına sunulması için, rekabet ortamında özel hukuk hükümlerine göre faaliyet gösterebilecek, mali açıdan güçlü, istikrarlı ve şeffaf bir elektrik enerjisi piyasasının oluşturulması ve bu piyasada bağımsız bir düzenleme ve denetimin sağlanması amaçlanmıştır. Söz konusu Kanunun 14 üncü maddesi ile TEDAŞ ve EÜAŞ ın bunların müessese, bağlı ortaklık, iştirak, işletme ve işletme birimleri ile varlıklarının özelleştirme işlemlerinin, 4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun çerçevesinde Özelleştirme İdaresi Başkanlığı (ÖİB) tarafından yürütüleceği hükme bağlanmıştır.

8 II Sayıştay Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığının koordinatörlüğünde, Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı, Hazine Müsteşarlığı, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) ve ÖİB başta olmak üzere diğer ilgili taraflarca Elektrik Enerjisi Sektörünün aynı zamanda AB topluluk müktesebatına uyum hedefi çerçevesinde serbestleştirilmesi ve söz konusu sektörde yapılması planlanan reform ve özelleştirmelerle ilgili olarak sürdürülen çalışmalar neticesinde hazırlanan Elektrik Enerjisi Sektörü Reformu ve Özelleştirme Stratejisi Belgesi (Strateji Belgesi), YPK nın tarih ve 2004/3 sayılı kararı ile onaylanmıştır. Elektrik Piyasası Kanunu na göre dağıtım sektörü, EPDK tarafından verilen dağıtım lisanslarıyla bölgesel tekeller olarak işletilecek olup; Strateji Belgesi ekinde, Türkiye nin elektrik dağıtım şebekesi coğrafi yakınlık, yönetimsel yapı, enerji talebi ve diğer teknik/mali faktörler dikkate alınarak 21 dağıtım bölgesine bölünmüştür. Görüldüğü üzere, Türkiye de elektrik dağıtım sektörü zaman içinde çeşitli yapısal aşamalardan geçmiş; 4628 sayılı Kanun un yürürlüğe girmesinden 2004 yılına kadar devam eden süreçte TEDAŞ, İstanbul İli Anadolu Yakası ndaki Koordinatörlük ve yedi bağlı ortaklık ile bu bağlı ortaklıkların dışında kalan illerde müesseseler şeklinde yapılanmış; bu dönemden sonraki süreçte elektrik dağıtım sektöründe serbest piyasa koşullarını ve rekabete dayalı bir piyasa ortamını tesis etmek amacıyla kamu mülkiyetindeki elektrik dağıtım şirketlerinin özelleştirilmesine karar verilmiştir. Strateji Belgesi nde özelleştirme uygulamalarına dağıtım bölgeleri baz alınarak kamu mülkiyetindeki elektrik işletmelerinin yeniden yapılandırılması suretiyle elektrik dağıtım ve perakende satış hizmetlerinden başlanacağı belirtilmiş; TEDAŞ bünyesinde bulunan dağıtım şebekesinin, 21 bölge olarak belirlenen dağıtım bölgelerinden, Kayseri haricindeki 20 dağıtım bölgesi eylem planına uygun olarak Özelleştirme Yüksek Kurulunun (ÖYK) tarih ve 2004/22 sayılı kararı ile özelleştirme kapsam ve programına alınmış ve özelleştirmenin satış, kiralama, işletme hakkı devri ve işin gereğince uygun sair hukuki tasarruf yöntemlerinden biri veya birkaçının birlikte ve/veya ayrı ayrı uygulanması suretiyle gerçekleştirilmesi öngörülmüştür. Bu çerçevede ÖİB, dağıtım varlıklarının özelleştirme yöntemini; TEDAŞ a ait dağıtım bölgelerinin birer dağıtım şirketi haline dönüştürülmesi, dağıtım faaliyeti içinde tanımlanamayacak olan duran varlıkların bu şirketlerin mülkiyetine verilmesi, Şirketlere en fazla 49 yıl süre ile dağıtım lisansı verilmesi ve Şirketlerin hisselerinin satılması şeklinde belirlemiştir. Bunun üzerine, Kayseri İli dışında kalan 20 bölgede TEDAŞ ın mevcut 64 müessese ve İstanbul İli Anadolu Yakası ndaki Koordinatörlük ile 7 bağlı ortaklığı 4046 sayılı Kanunun 4 üncü maddesi çerçevesinde yeniden yapılandırılarak, %100 hissesi TEDAŞ a ait anonim şirket şeklinde 20 dağıtım şirketine dönüştürülmüştür. Böylece ÖYK nın tarihli ve 2004/22 sayılı Kararı ile özelleştirme kapsam ve programına alınan TEDAŞ Genel Müdürlüğünün %100 sermayesine sahip olduğu yönetim kurulunun tarih ve 7-92 sayılı kararı ile İzmir ve Manisa elektrik dağıtım müesseselerinin faaliyet alanlarını kapsayan bölgede (11. Bölge),

9 III tarihinden itibaren elektrik enerjisinin dağıtımı, perakende satışı ve perakende satış hizmeti faaliyetlerinde bulunmak üzere merkezi İzmir olarak belirlenen Gediz Elektrik Dağıtım Anonim Şirketi İzmir Ticaret Siciline numara ile tescil edilmiş ve Şirketin Ana Sözleşmesi tarih ve 6253 sayılı Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinde yayımlanmıştır. ÖYK nın tarih ve 2005/125 sayılı kararı ile TEDAŞ ın özelleştirme stratejisi belirlenerek, sermayesinin %100 ü TEDAŞ a ait olan ve elektrik dağıtım bölgelerinde dağıtım lisansı ile TEDAŞ ın uhdesinde bulunan dağıtım sisteminin işletme hakkına sahip olan veya ileride sahip olacak dağıtım şirketlerinin hisselerinin blok satış yöntemi ile özelleştirilmesine karar verilmiştir. Daha sonra Gediz EDAŞ olarak EPDK dan, tarihinden geçerli olmak üzere 30 yıl süreli dağıtım lisansı ve perakende satış lisansı alınmıştır. Satış modeline göre yatırımcı, Gediz Elektrik Dağıtım A.Ş. nin sorumluluğundaki İzmir ve Manisa illerinden oluşan dağıtım bölgesinde elektrik dağıtım lisansına sahip tek şirket olacaktır; ancak yatırımcının işletme hakkını devraldığı dağıtım tesisleri ve bu tesislerin işletilmesinde varlığı zorunlu unsurların mülkiyeti TEDAŞ uhdesinde kalmaya devam edecektir. Yatırımcı, dağıtım şirketinin hisselerinin sahibi olarak, TEDAŞ Genel Müdürlüğü ile imzalanmış olan İşletme Hakkı Devir Sözleşmesi çerçevesinde dağıtım varlıklarının işletme hakkını elde edecektir. Başka bir anlatımla, Strateji Belgesindeki hususlar da dikkate alınarak tasarlanan İşletme Hakkı Devrine dayalı Hisse Satış Modeline göre, aktiflerindeki dağıtım varlıklarının İşletme Hakkı ile Elektrik Dağıtım Lisansı ve Perakende Satış Lisansı bulunan şirketlerin hisselerinin blok satışıyla özelleştirilmesi öngörülmüştür. İşletme Hakkı Devrine dayalı Hisse Satış Modelinin amacı, yatırımcıya işler durumdaki bir dağıtım şirketini devretmektir. Dağıtım şirketinin kurulması, İşletme Hakkı Devir Sözleşmesinin imzalanması, Dağıtım ve Perakende Satış Lisansının verilmesi ve Enerji Alım Anlaşmalarının imzalanması işlemleri, değinilen satış modelinin uygulanabilmesi için gerekli adımları oluşturmaktadır. Bu işlemlerin tamamı ihale ilanı öncesinde tamamlanmış durumdadır. Gelinen aşamadan sonra, TEDAŞ Genel Müdürlüğüne ait Gediz Elektrik Dağıtım A.Ş. deki %100 oranındaki hissenin blok satış yöntemiyle özelleştirilmesi amacıyla, Özelleştirme İdaresi Başkanlığınca ihale ilanına çıkılmış, ön yeterlilik değerlendirmesi sonucunda yeterlilik kıstaslarını taşıdığına karar verilen katılımcıların, ihale şartnamesinde belirtilen hususları dikkate alarak tekliflerini günü saat ya kadar verilmeleri ihale ilanında belirtilmiştir tarihinde yapılan nihai pazarlık görüşmeleri sonucunda en yüksek teklif sırasıyla; milyon ABD Doları, milyon ABD Doları ve milyon ABD Doları olmak üzere üç firma vermiştir. İhaleye birinci teklifi veren firmaya

10 IV Sayıştay Rekabet Kurulunca gerekli iznin verilmemesi nedeniyle, ikinci en yüksek teklifi veren firmaya Şirketin satılmasına ilişkin Özelleştirme Yüksek Kurulunun tarih ve 2011/28 sayılı Kararı 02 Nisan 2011 tarih ve Sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır. Söz konusu kararın ardından, Gediz EDAŞ la birlikte ihalesi yapılan 7 dağıtım şirketinin devir işlemlerine başlanması beklenirken ÖİB nin, ve tarihli basın açıklamalarıyla, anılan şirketlerin satış işlemlerinin gerçekleşmediği gerekçeleriyle kamuoyuna duyurulmuş ve Özelleştirme Yüksek Kurulu Kararlarında yer alan bir sonraki teklif sahiplerine Hisse Satış Sözleşmesi imzalamak için çağrıda bulunulacağı belirtilmiştir. Ancak, Gediz EDAŞ ın ihalesinde milyon ABD Doları teklif veren üçüncü sıradaki firma da sözleşme imzalamaktan imtina ettiğinden, tarih ve 2011/28 sayılı ÖYK Kararı ile ihale iptal edilmiştir. Şirketin %100 oranındaki kamu hisselerinin blok satış yöntemiyle özelleştirilmesine ilişkin ÖİB tarafından yeniden çıkılan ihale ilanında ön yeterlilik alacak olan firmaların son teklif verme tarihi olarak belirlenmiştir. Bu bağlamda, Özelleştirme Yüksek Kurulunun tarih ve 2004/22 sayılı Kararı ile özelleştirme programına alınan ve tarih ve 2005/125 sayılı Kararı ile özelleştirme stratejisi belirlenen Türkiye Elektrik Dağıtım A.Ş. nin Gediz Elektrik Dağıtım A.Ş. deki %100 oranındaki hissesinin, İhale Komisyonu tarafından yapılan tarihli nihai pazarlık görüşmeleri sonucunda milyon ABD Doları bedelle en yüksek teklifi veren Elsan-Tümaş-Karaçay Ortak Girişim Grubuna ihale şartnamesi çerçevesinde satılmasına ilişkin İhale Komisyonunun kararını onaylayan, Özelleştirme Yüksek Kurulunun tarih, 2013/21 sayılı Kararı 08 Mart 2013 tarih ve sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır. Söz konusu satışla ilgili olarak Şirketin devir işlemleri tamamlanarak tarihinde devir sözleşmesi imzalanmıştır. Şirketin genel durumuna ait verilerin son beş yıl üzerinden seyrini gösteren toplu bilgiler tablosu aşağıdadır.

11 V Toplu bilgiler Ölçü Son iki yıl farkı Artış veya Azalış % Sermaye Bin TL Ödenmiş sermaye Bin TL Öz kaynaklar Bin TL ,6 Yabancı kaynaklar Milyon TL ,6 Maddi duran varlıklar (edinme değeri) Bin TL (1.320) (1,8) Maddi duran varlıklar birikmiş amortis. Bin TL Yatırımlar için yapılan nakdi ödemeler Bin TL ,3 Yatırımların gerçekleşme oranı (nakdi) % 94 93,2 97,5 121,6 92,7 (28,9) (23,8) Satın alınan enerji miktarı GWh ,6 Satın alınan enerji maliyet tutarı Milyon TL ,2 Satın alınan enerji birim maliyeti Kr/kwh 12,01 13,75 14,84 14, ,42 16,8 Tüm alım tutarı Milyon TL ,2 Kayıp ve kaçakların oranı % 6,94 7,31 7,48 8,09 7,75 (0,34) (4,2) Satılan enerji miktarı GWh ,0 Net satış tutarı Milyon TL ,8 Ortalama satış fiyatı Kr/kwh 15,04 18,07 19,22 20,49 23,69 3,20 15,6 Ortalama satış maliyeti Kr/kwh 13,97 15,2 16,01 17,09 20,42 3,33 19,5 Stoklar : İlk madde ve malzeme Bin TL ,7 Diğer stoklar Bin TL (123) (28,2) Memur (Ortalama) Kişi (1) (2,8) Sözleşmeli (Ortalama) Kişi (7) (2,3) İşçi (Ortalama) Kişi (38) (5,5) Personel için yapılan tüm giderler Bin TL (3.304) (5,1) Cari yıla ilişkin : -Memurlar için yapılan giderler Bin TL ,0 -Memur başına aylık ortalama giderler TL ,0 -Sözleşmeliler için yapılan giderler Bin TL ,0 -Sözleşmeli başına aylık ortalama gider TL ,6 -İşçiler için yapılan giderler Bin TL (1.102) (2,5) -İşçi başına aylık ortalama gider TL ,2 Dönem kârına ilişkin vergi ve diğer yük. Bin TL (3.807) (10,9) Tahakkuk eden vergiler Bin TL ,6 GSYH ye katkı (üretici fiyatlarıyla) Bin TL ( ) (57,3) GSYH ye katkı (alıcı fiyatlarıyla) Bin TL ( ) (49,7) GSMH ye katkı (alıcı fiyatlarıyla ) Bin TL ( ) (49,7) Mali kârlılık(öz kaynaklar yönünden) % 45,3-36,1 348,3 79,3 (269,0) (77,2) Ekonomik kârlılık % 10,3-7,1 49,9 12,1 (37,8) (75,8) Zararlılık % Faaliyet karı veya zararı Bin TL (12.410) (2,8) Dönem karı veya zararı Bin TL (48.333) ( ) (73,4) Bilanço karı ve zararı Bin TL (48.333) ( ) (79,0) TEDAŞ Genel Müdürlüğünün özelleştirme kapsam ve programına alındığı 2004 yılından sonra başlayan süreçte, merkezi İzmir olarak belirlenen Gediz Elektrik Dağıtım Anonim Şirketi İzmir Ticaret Siciline numara ile tescil edilmiş ve

12 VI Sayıştay Şirketin Ana Sözleşmesi tarih ve 6253 sayılı Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinde yayımlanmıştır yılından itibaren elektrik dağıtımının özelleştirme sürecinde olması, bugüne kadar geçen süre içinde Şirkette nitelikli personel istihdamını olumsuz yönde etkilemiştir. Özelleştirme sürecinin uzaması da, Şirketin ana faaliyetlerinin önemli bir kısmının hizmet alımı yolu ile yürütülmesine neden olunmuştur. Yükleniciler eliyle yürütülen işlerden beklenen faydanın elde edilmesi bunların etkili şekilde denetlenmesi ile mümkün olabilmektedir. Ancak, Şirkette memur veya 399 sayılı KHK ye tabi sözleşmeli personel yetersizliği nedeniyle etkili bir denetim görevinin yerine getirilmesini zorlaştırmıştır. Şirkette, 2012 yılsonu itibarıyla; memur, sözleşmeli ve işçi olarak toplam 960 kişi çalışmıştır. Son üç yılda personel çıkışları girişlere göre önemli sayıda fazla olmuş, bu fazlalık özellikle işçilerde yoğunlaşmıştır. Türkiye Elektrik Dağıtım A.Ş. nin, Gediz Elektrik Dağıtım A.Ş. deki %100 oranındaki hissesi, İhale Komisyonu tarafından yapılan tarihli nihai pazarlık görüşmeleri sonucunda, en yüksek teklifi veren üç şirketin ortak girişim grubuna ihale şartnamesi çerçevesinde satışı gerçekleştirilmiş ve satışla ilgili Özelleştirme Yüksek Kurulu nun tarih ve 2013/21 sayılı kararı tarih ve sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır. Söz konusu satışla ilgili olarak Şirketin devir işlemleri tamamlanarak tarihinde devir sözleşmesi imzalanmıştır yılında satın alınan GWh enerjiden GWh ı abonelere fatura edilmiş olduğundan, satın alınan enerjinin %7,75 i oranında GWh kayıp, kaçak ve usulsüz elektrik kullanımı oluşmuştur. Şirketin dağıtım bölgesinde gerçekleşmiş olan kayıp ve kaçakların ne kadarının teknik kayıp, ne kadarının kaçak elektrik kullanımından kaynaklandığı net olarak tespit edilememektedir. Kayıp kaçakların maliyeti şimdilik ulusal tarife adı altında Şirketlerce karşılanmaktadır. Bu uygulama ile, kayıp- kaçak oranı ve işletme maliyeti düşük olan bölgelerden/şirketlerden kayıp kaçak oranı ve işletme maliyeti yüksek olan bölgelere/şirketlere fiyat eşitleme mekanizması kapsamında gelir transferi (çapraz sübvansiyon) yapılmaktadır. Gediz EDAŞ ın genelinde, 2012 yılında satılan enerjinin; %37 si sanayi, %34 ü mesken, %12 si ticarethane ve %17 si de diğer abone gruplarına fatura edilmiştir. Elektrik bedelinin tahsilatında genelde sıkıntılar yaşanmaktadır.

13 VII 2012 yılında miktar olarak, elektrik enerjisi satışlarında bir önceki yıla göre %1 oranında 133 GWh artış olmuştur. Ortalama birim alım fiyatı 2011 yılına göre 2012 yılında %16,8 oranında artan elektriğin, aynı dönemde ortalama satış birim fiyatı %15,6 oranında artmıştır. Faaliyet alanı 2 ili kapsayan şirketin yatırım projelerinin 2012 yılı ilk ödeneği 57,8 milyon TL olarak belirlenmiş ve daha sonra yapılan revize ile bu ödenek 63,7 milyon TL ye yükseltilmiştir yılı içerisinde revize ödeneğin %92,7 si oranında yaklaşık 59,1 milyon TL nakdi harcama yapılmıştır. Yatırımların tümündeki nakdi gerçekleşme oranı ise %52,8 olmuştur. Üretilen elektrik enerjisinin sürekli, kaliteli ve ekonomik olarak müşteriye sunulabilmesi, uygun bir dağıtım şebekesi ve iyi bir işletmecilik yapılması ile mümkün bulunmaktadır. Öneriler: Gediz Elektrik Dağıtım Anonim Şirketi nin 2012 yılı çalışmaları üzerinde Sayıştay tarafından yapılan incelemeler sonunda getirilen öneriler aşağıdadır tarih ve sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 6113 sayılı Bazı Kamu Kurum ve Kuruluşlarının Bir Kısım Borç ve Alacaklarının Düzenlenmesine Dair Kanun uyarınca, Şirketin enerji aldığı kuruluşlara olan borçlarının TEDAŞ Genel Müdürlüğüne devri neticesinde oluşan, 2011 yılsonu itibarıyla Şirkete kar kaydedilen, TEDAŞ Genel Müdürlüğünün tarihli talimatı ile numaralı TEDAŞ Genel Müdürlüğüne borçlar hesabına alınan ve tarihinde de Şirketçe numaralı Olağanüstü yedekler hesabına aktarılan ,46 TL nin, ÖİB den yazılı bir talimat, TEDAŞ Genel Müdürlüğü Yönetim Kurulundan bir karar ve TEDAŞ Genel Müdürlüğünden de Şirkete yazılı bir talimat bulunmadığı, dolayısıyla yapılan bu işlemle ilgili muhasebe kayıtlarının Genel Muhasebe İlkelerine uygun olmadığından konunun TEDAŞ Genel Müdürlüğünce açıklığa kavuşturulması (Sayfa: ). Sonuç: Gediz Elektrik Dağıtım A.Ş. nin tarihindeki kendi genel kurulunda kabul edilen 2012 yılı bilançosu ve ,06 TL dönem karı ile kapanan gelir tablosu genel görüşmeye sunulur.

14

15 1 II. İDARİ BÜNYE A- Mevzuat: tarih ve 1312 sayılı Kanun la, devletin genel enerji ve ekonomi politikasına uygun olarak, ülkenin ihtiyacı olan elektriği üretmek, iletmek, dağıtmak ve ticaretini yapmak amacıyla, KİT statüsünde Türkiye Elektrik Kurumu (TEK) kurulmuştur yılında yürürlüğe giren 2705 sayılı Kanun la belediye ve birlik elektrik tesisleri TEK e devrolmuştur yılında Elektrik Dağıtım Koordinatörlükleri oluşturulmuştur. Bu çerçevede TEK Ege Elektrik Dağıtım Koordinatörlüğü kurulmuş olup söz konusu koordinatörlük, İzmir, Manisa, Uşak, Aydın, Denizli ve Muğla illerinden oluşmuştur yılında ise her il için, TEK e bağlı Elektrik Dağıtım Müesseseleri oluşturulmuştur yılında bu müesseseler TEDAŞ a bağlı olarak faaliyetlerini sürdürmeye başlamış ve bu durum 2004 yılına kadar bu şekilde devam etmiştir. 17 Mart 2004 tarihli Elektrik Enerjisi Sektörü Reformu ve Özelleştirme Strateji Belgesi ile Türkiye nin dağıtım şebekesi coğrafi yakınlık yönetimsel yapı, enerji talebi ve diğer teknik/mali etkenler göz önünde bulundurularak 21 dağıtım bölgesine bölünmüş ve TEDAŞ özelleştirme kapsamına alınmıştır. Gediz Elektrik Dağıtım A.Ş., İzmir ve Manisa illerini kapsayan bölgede faaliyette bulunmak üzere, 2005 yılında kurulmuş olup, Ana Sözleşmesi tarihinde Özelleştirme İdaresi Başkanlığı tarafından onaylanmıştır. Onaylanan Ana Sözleşmenin tarihinde ticaret sicilinde tescili ve bu tescilin tarihli Ticaret Sicil Gazetesinde ilan edilmesiyle Şirket kuruluşu tamamlanarak, tüzel kişilik kazanılmış ve faaliyetlere başlanmıştır. Temel amacının elektrik enerjisinin tüm tüketicilere yeterli, kaliteli, sürekli ve düşük maliyetli bir şekilde sunulması olarak tanımlandığı Elektrik Enerjisi Sektörü Reformu ve Özelleştirme Strateji Belgesi Yüksek Planlama Kurulu nun tarih ve 2004/3 sayılı Kararı ile kabul edilmiştir. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Devlet Planlama Teşkilatı, Hazine Müsteşarlığı, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu ve Özelleştirme İdaresi Başkanlığı nın katılımı ile oluşturulan ve Ekonomik Reform Kredisi yükümlülükleri çerçevesinde Dünya Bankası na da sunulması öngörülen Elektrik Enerjisi Sektörü Reformu ve Özelleştirme Strateji Belgesi ilgili dağıtım şirketlerinin özelleştirilmesinde bir takvim ve rehber olma özelliği de taşımaktadır. Strateji Belgesinde öngörüldüğü gibi, Özelleştirme Yüksek Kurulunun (ÖYK) tarih ve 2004/22 sayılı Kararı ile TEDAŞ özelleştirme kapsam ve

16 2 Sayıştay programına alınarak, Satış, kiralama, işletme hakkı devri ve işin gereğine uygun sair hukuki tasarruflar yöntemlerinden biri veya birkaçının birlikte ve/veya ayrı ayrı uygulanması suretiyle özelleştirilmesi uygun görülmüştür. Gediz EDAŞ ın Ana Sözleşmesinde Şirketin amacı; 4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanununa uygun olarak İzmir ve Manisa İl sınırları dâhilinde elektrik enerjisinin dağıtımı, perakende satışı ve perakende satış hizmeti faaliyetlerini kârlılık ve verimlilik ilkesi çerçevesinde, ticari, ekonomik ve sosyal gereklere uygun bir biçimde yürütmektir şeklinde tanımlanmıştır. Şirketin başlıca faaliyet konuları, elektrik enerjisi dağıtım ve perakende satış hizmetlerini yapmak, faaliyetle ilgili etüt-proje yapmak ve gerekli tesisleri kurmak, dağıtım tesislerini işletmek, diğer gerçek ve tüzel kişiler ile işbirliği yapmak, faaliyetle ilgili her türlü mal ve hizmeti yurtiçi ve yurtdışı tedarikçilerden temin etmek, yapım, bakım ve onarım hizmetleri için gerekli tesis makine ve insan gücü kapasitelerini değerlendirmek, faaliyeti ile ilgili menkul ve gayrimenkulleri kiralamak, kiraya vermek, kamulaştırma yapmak, faaliyeti ile ilgili hizmet alımlarında bulunmak, faaliyeti ile ilgili 4628 sayılı Kanun ve diğer mevzuattan kaynaklanan görev ve yükümlülükleri yerine getirmek şeklinde sayılmıştır. Strateji Belgesinde öngörüldüğü biçimde, TEDAŞ ve bağlı dağıtım şirketlerinin özelleştirilmesine ilişkin süreç TEDAŞ ın özelleştirme kapsam ve programına alındığı ÖYK nin tarih ve 2004/22 sayılı Kararı ile devam etmiştir. Özelleştirme programına alınmış olan TEDAŞ ile müesseseleri ve yeni kurulan şirketler özelleştirme programına alındıkları tarihinden itibaren, 4046 sayılı Kanunun 37 nci maddesi gereği, 233 sayılı KHK kapsamından ve KİT statüsünden çıkarılmışlar ve ÖİB portföyüne aktarılmış, ilgili bakan/bakanlık ÖİB in bağlı olduğu Maliye Bakanlığı olmuştur. Özelleştirme yöntemine ilişkin hususlar, ÖİB nin TEDAŞ ve bağlı şirketlerinin özelleştirilmesine ilişkin çalışmalarının özelleştirme yöntemini belirleyen belgesi olan Türkiye Elektrik Dağıtım Sektörü Özelleştirmesi adını taşıyan Bilgi Dokümanı ile açıklanmıştır. Bu dokümana göre, dağıtım şirketlerinin özelleştirilmesinde İşletme Hakkı Devrine (İHD) ne dayalı Hisse Satış modeli (İHS) uygulanacaktır. Bu modele göre yatırımcı, özelleştirilen ve ilgili bölgedeki tek elektrik dağıtım lisansının sahibi olan dağıtım şirketinin hisselerinin sahibi olacaktır; ancak, yatırımcının işletme hakkını devraldığı dağıtım tesisleri ve bu tesislerin işletilmesinde varlığı zorunlu unsurlarının mülkiyeti TEDAŞ ın uhdesinde kalmaya devam edecektir. Yatırımcı, dağıtım şirketinin hisselerinin sahibi olarak, TEDAŞ ile imzalanmış olan işletme hakkı devir

17 3 sözleşmesi (İHD Sözleşmesi) çerçevesinde dağıtım varlıklarının işletme hakkını elde etmektedir. Görüldüğü gibi, özelleştirme uygulamalarının esası, lisans sahibi olan dağıtım şirket ya da birimlerinin özelleştirilmelerinin sağlanması ile açıklanmaktadır. 11. bölgede TEDAŞ a ait İzmir ve Manisa Elektrik Dağıtım Müesseselerinin aynı tüzel kişilik altında birleştirilmesi ile kurulan Gediz EDAŞ faaliyetlerini 4046 sayılı Kanun kapsamında ÖİB onayı ile kabul edilerek Ticaret Sicil Gazetesi nde yayımlanan ana statü çerçevesinde yürütmektedir tarihine kadar Şirkete bağlı müessese olarak faaliyetine devam eden Manisa il teşkilatı, anılan tarih itibarı ile mevcut müessesenin tüzel kişiliği sona erdirilmek suretiyle il müdürlüğüne dönüştürülmüştür. Elektrik piyasasını düzenleyen 4628 sayılı Kanun ve ilgili mevzuata göre, elektrik enerjisi piyasasında faaliyette bulunacak tüm şirketler için Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) dan lisans alma zorunluluğu getirilmiştir. Gediz EDAŞ, EPDK tarafından düzenlenen ve tarihinden itibaren 30 yıl süreli olan dağıtım lisansı ve perakende satış lisansı belgesini almıştır. EPDK tarafından hazırlanan ve tarih ve sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 4 seri nolu; Enerji Piyasasında Faaliyet Gösteren Gerçek ve Tüzel Kişilerin Bağımsız Denetim Kuruluşlarınca Denetlenmesi Hakkında Tebliğ hükümlerine göre bağımsız denetim görmesi gereken Şirket, yeni bir düzenleme yapılıncaya kadar bu yükümlülüğün dışında tutulmuştur. Gediz EDAŞ ve bağlı işletmelerinde çalışan personelin özlük ve sosyal haklarına ilişkin işlemler; 4046 sayılı Kanun, 527 sayılı KHK ve bunların ek ve değişiklikleri ile Yüksek Planlama Kurulu ve ÖİB kararlarına göre yürütülürken; işçilerin özlük ve sosyal hakları da 4857 sayılı İş Kanunu, 2821 sayılı Sendikalar Kanunu, 2822 sayılı Toplu İş Sözleşmesi, Grev ve Lokavt Kanunu, 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu, bunların ek ve değişiklikleri ile bu kanunlara göre düzenlenen tüzük, yönetmelik ve toplu iş sözleşme hükümleri çerçevesinde yürütülmüştür. Şirket, sermayesindeki kamu payı %50 nin altına düşünceye kadar 3346 sayılı Kanun ve 6085 sayılı Kanuna göre TBMM ve Sayıştay ın denetimine tabidir. Şirket iç mevzuatı TEDAŞ Genel Müdürlüğü yönetmelik ve yönergelerinden oluşmaktadır. Ayrıca, 4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu gereği, tarihi itibariyle elektrik enerjisi piyasasının açılması ile elektrik dağıtım şirketleri, elektrik enerjisi piyasası mevzuatına ve Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) denetimine tabi hale gelmiştir.

18 4 Sayıştay Özelleştirme İdaresi Başkanlığı nca şirket için ihale ilanına çıkılmış ve T.C. Başbakanlık Özelleştirme İdaresi Başkanlığı nca 4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun hükümleri çerçevesinde Gediz Elektrik Dağıtım A.Ş. deki %100 oranındaki hisse, blok satış yöntemi ile özelleştirileceği, ön yeterlilik değerlendirmesi sonucunda ön yeterlilik kıstaslarını taşıdığına karar verilen katılımcıların tekliflerinin, ihale şartnamesinde belirtilen hususlar dikkate alınarak hazırlanıp, Şirket için en geç günü saat ya kadar verilmesi ihale ilanında belirtilmiştir. İhalede son teklif verme tarihi olan itibariyle 10 teklif alınmıştır tarihinde yapılan nihai pazarlık görüşmeleri sonucunda en yüksek teklif, 1,92 milyar ABD Doları bedelle İş-Kaya İnşaat Sanayii ve Tic Ltd. Şti.- MMEKA Makine İthalat İhracat A.Ş. Ortak Girişim Grubu tarafından verilmiştir. Bu süreçte alınan Rekabet Kurulu nun tarih sayılı Kararında; Boğaziçi Elektrik Dağıtım A.Ş., Gediz Elektrik Dağıtım A.Ş., Trakya Elektrik Dağıtım A.Ş. ve Dicle Elektrik Dağıtım A.Ş. nin özelleştirilmesinde, teklif sahiplerinden MMEKA Makine İthalat Pazarlama ve Ticaret A.Ş. Ortak Girişim Grubu nun hissedarlarından Mehmet Kazancı, Esin Kazancı, Begüm Kazancı ve Mustafa Kurnaz ın, Kazancı Holding A.Ş. ve dolayısıyla Aksa Elektrik Perakende Satış A.Ş. (Aksa Elektrik) ile aynı ekonomik büyüklük içinde olduğu ve 4054 sayılı Kanun kapsamında tek bir teşebbüs olarak kabul edilmesi gerektiği sonucuna ulaştığı ve bu kapsamda MMEKA ve/veya Aksa Elektrik tarafından yapılacak devralma işlemlerine ilişkin olarak, İş-Kaya-MMEKA ve/veya Aksa Elektrik tarafından Boğaziçi, Gediz ve Trakya nın üçünün birden devralınması halinde ulaşılacak büyüklüğün aşılması durumunda devralma işlemine izin verilmeyeceğine, bu büyüklüğün altında kalacak devralma işlemlerine ise izin verilebileceğine karar vermiştir. Rekabet Kurulu nca bu ihaleyi kazanan birinci teklif sahibine izin verilmemesi nedeniyle Şirketin milyon ABD Doları bedelle ikinci en yüksek teklifi veren Eti Gümüş AŞ & Söğütsen Seramik Sanayi İnşaat Madencilik AŞ Ortak Girişim Grubuna İhale Şartnamesi çerçevesinde satılmasına ilişkin tarih, 28 sayılı Özelleştirme Yüksek Kurulu Kararı 02 Nisan 2011 tarih, Sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır. Söz konusu kararın ardından Gediz EDAŞ la birlikte ihalesi yapılan 7 dağıtım şirketinin devir işlemlerine başlanması beklenirken T.C.Başbakanlık Özelleştirme İdaresi Başkanlığı nın ve tarihli basın açıklamalarıyla anılan şirketlerin satış işlemlerinin gerçekleşmediği kamuoyuna duyurulmuştur.

19 5 25 Temmuz 2011 tarihli Basın Açıklamasında; elektrik dağıtım ihalelerini kazanan teklif sahiplerinin Özelleştirme Yüksek Kurulu nun onayını müteakip yazılı olarak sözleşmeye davet edildiği ve Hisse satış Sözleşmesini imzalamaları için tarihi mesai bitimine kadar süre verildiği, teklif sahiplerinden gelen ek süre taleplerine istinaden de teklif bedellerinin %2 si oranında ek geçici teminatın tarihine kadar İdareye teslim edilmesi şartıyla tarihine kadar ek süre verildiği teklif sahiplerine bildirilmiş ve ek geçici teminatın teslim süresi de tarihine kadar uzatıldığı; ancak teklif sahipleri tarafından ek geçici teminatlar ÖİB ye teslim edilmediğinden geçici teminatları irat kaydedilerek, Özelleştirme Yüksek Kurulu Kararlarında yer alan bir sonraki teklif sahiplerine Hisse Satış Sözleşmesi imzalamak için çağrıda bulunulacağı belirtilmiştir. Ancak Gediz EDAŞ ihalesinde 1,8 milyar ABD Doları teklif veren üçüncü sıradaki Enerjisa Elektrik Dağıtım A.Ş. de sözleşme imzalamaktan imtina ettiğinden tarih ve 2011/28 sayılı ÖYK Kararı gereğince ihale iptal edilmiştir. Son olarak ÖİB tarafından Gediz Elektrik Dağıtım A.Ş. deki %100 oranındaki hissesinin blok satış yöntemiyle özelleştirilmesi amacıyla 07 Ağustos 2012 tarihinden itibaren verilen ilanlarla ihale açılmıştır. İhalede 20 Kasım 2012 olan son teklif verme tarihi 04 Aralık 2012 ye uzatılmış ve 10 teklif alınmıştır. 19 Aralık 2012 tarihinde yapılan nihai pazarlık görüşmeleri sonucunda en yüksek teklif milyon ABD Doları bedelle Elsan-Tümaş-Karaçay Ortak Girişim Grubu tarafından verilmiştir. Şirket in satışı, Özelleştirme Yüksek Kurulu nun 07 Mart 2013 tarih ve 2013/21 sayılı kararı ile onaylanmıştır. Bu süreçte Rekabet Kurulu nun tarih 13-03/22-14 sayılı Kararında, Gediz Elektrik Dağıtım A.Ş. nin özelleştirilmesinde, teklif sahiplerinin tamamının, 4054 sayılı Kanun kapsamında olumsuz bir durum oluşturmadığından, devralma işlemine izin verilmesine oybirliği ile karar verilmiştir. Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu nun tarih ve 4019 sayılı kararı ile Elektrik Piyasası Kanunu nun 3 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi hükmü çerçevesinde, dağıtım ve perakende satış faaliyetlerinin, dağıtım şirketleri tarafından ayrı tüzel kişilikler tarafından yürütülmesine ilişkin Dağıtım ve Perakende Satış Faaliyetlerinin Hukuki Ayrıştırmasına İlişkin Usul ve Esaslar kabul edilmiştir. Karar tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanmıştır. Buna göre tarihinden itibaren dağıtım ve perakende satış faaliyetleri farklı şirketlerce yürütülecektir. Bu çerçevede Özelleştirme İdaresi Başkanlığı nın tarihli oluru ile TEDAŞ a bağlı Elektrik Perakende Satış A.Ş. Esas Sözleşmelerinin onayı ve gerekli kuruluş işlemlerinin TEDAŞ tarafından yerine getirilmesine karar verilmiştir. Bu

20 6 Sayıştay doğrultuda Gediz Elektrik Perakende Satış A.Ş. tüzel kişiliği kurularak tarihinden itibaren faaliyete başlamıştır. B-Teşkilat: Şirket Ana sözleşmesine göre Şirketin organları genel kurul, yönetim kurulu ve denetim kuruludur. Yürütme organı ise Şirket Müdürlüğüdür. Şirket Müdürlüğü merkez ve bağlı alt birimlerden oluşmaktadır. Merkezi İzmir de bulunan Gediz EDAŞ a, İzmir İl Müdürlüğü yanı sıra Manisa il müdürlüğü de bağlanmıştır. Öngörülen teşkilatlanma, sözü geçen illerde hizmet veren mevcut müessesenin Şirkete fiilen bağlanması suretiyle yapılmıştır. TEDAŞ ve %100 hissedarı olduğu şirketin organizasyon şeması ile görev, yetki ve sorumlulukları yönergesi TEDAŞ Yönetim Kurulu nun gün ve 9/85 sayılı Kararı ile onaylanarak yürürlüğe girmiştir sayılı Kanun ile TEDAŞ ve bağlı şirketlerin ana sözleşmesi hükümlerine dayanılarak hazırlanmış bulunan Dağıtım Şirketleri Görev Yetki ve Sorumlulukları Yönergesi nin amacı; dağıtım şirketlerinin organizasyon şemalarına esas görevlerinin kanun, KHK, tüzük, yönetmelik, ilgili mevzuat, yönetim kurulu ve TEDAŞ kararlarına uygun olarak, kuruluş yapısı ve çalışma düzeni çerçevesinde yerine getirilmesini sağlamaktır. Söz konusu Yönerge, genel müdürlük düzeyinde teşkilatlandırılmış anonim şirketlerin haricindeki; dağıtım şirketlerini ve bağlı il müdürlükleri ile birimlerinin görev, yetki ve sorumluluklarını, iş ve işlemlerin yürütülmesinde izlenecek yol ve kuralları kapsamaktadır. Mevcut teşkilat şemasına göre, Şirketin yürütme organı Şirket müdürlüğü (Koordinatörlük) dür. Şirketin merkez teşkilatı şirket müdürü (Koordinatör) ile 2 şirket müdür yardımcısı ve direkt şirket müdürüne bağlı hukuk müşavirliği, denetim grubu, özel büro şefliği, basın ve halkla ilişkiler şefliği, sivil savunma uzmanı ve şirket müdür yardımcılarına bağlı 8 şube müdürlüğü ve bunlara bağlı birimlerden oluşmaktadır. Taşra teşkilatı ise İzmir İl Müdürlüğü ile Manisa İl Müdürlüğü ve buna bağlı birimlerden oluşmuştur sayılı Kanuna göre hazırlanan ana statüde; şirket yönetim kurulu üyelerin genel kurulca seçileceği, üyelerin görev süresinin 2 yıl olduğu, üyelerin aralarından yönetim kuruluna başkan ve başkan vekili seçecekleri, denetim kurulunun genel kurulca seçilen 1 üyeden oluştuğu ve görev süresinin 1 yıl olduğu hususları yer almıştır. Özelleştirme İdaresi Başkanlığı nın tarih ve 55 sayılı Oluru ile ana