Kuzey K ıbr ıs Türk Cumhuriyeti Merkez Bankas ı

Transkript

1 Kuzey K ıbr ıs Türk Cumhuriyeti Merkez Bankas ı Bülten Temmuz 1999 No:27

2 K.K.T.C. MERKEZ BANKASI YÖNETIM KURULU Demirhan Say ıner Esat Tezeren Kas ım Şahoğlu Mehmet Turgut Sedef Ertürk Ergün Anasoy Yusuf Ekingen Başkan Ba şkan Yard ımc ısı Ba şkan Yard ımc ıs ı Üye Üye Üye Üye

3 I I

4 IÇINDEKILER I. BÖLÜM K.K.T.C. Merkez Bankas ı ve Bankac ıl ık Faaliyetleri 3-44 II. BÖLÜM Ekonomik Geli şmeler Üretim, İstihdam ve Fiyatlar a) Üretim Art ışı ve Kaynaklar ın Kullan ımı 47 b) İstihdam 51 c) Fiyat Hareketleri ve Ücretler Mali ve Parasal Geli şmeler a) Mali Geli şmeler b) Parasal Geli şmeler 3. Ticaret, Pazarlama ve Ödemeler Dengesi a) Ticaret ve Pazarlama b) Ödemeler Dengesi III. BÖLÜM Merkez Bankas ının Yıll ık Hesaplar ı Bilanço 73 Kar ve Zarar Hesab ı 74 Hesaplar Hakk ında Aç ıklamalar IV. BÖLÜM Bankac ılık İstatistikleri V. BÖLÜM Bankac ıl ık Kesiminin Özel Ilgi Duyaca ğı Mevzuat VI. BÖLÜM Tabloların Listesi 95-97

5

6 I. BÖLÜM KUZEY KIBRIS TÜRK CUMHURIYETINDE MERKEZ BANKASI VE BANKACILIK FAALIYETLERI 35/1987 say ılı Kuzey K ıbrıs Türk Cumhuriyeti Merkez Bankas ı Yasas ı'nda belirtilen çerçevede bankalar taraf ından getirilen kısa vadeli senet ve vesikalan reeskonta kabul ederek veya Kamu Kurum ve Kurulu şlarına Hazine Kefaleti kar şılığında avans vermek suretiyle, piyasaya para sürme ve bankalara kaynak sa ğlama görevleri bankam ızca sürdürülmü ştür. 30 Haziran 1999 tarihi itibariyle TL avans ve reeskont i şlemleri Tablo 1 'de, TL avans ve reeskont i şlemlerinden doğan borç bakiyelerinin 31 Aral ık 1996, 31 Aral ık 1997 ve 31 Aral ık 1998 tarihleri itibariyle kar şılaştırmas ı ise Tablo 2'de gösterilmi ştir. 30 Haziran 1999 tarihi itibariyle Döviz avans ve reeskont i şlemleri Tablo 3 'te, Döviz avans ve reeskont i şlemlerinden do ğan borç bakiyelerinin 31 Aral ık 1996, 31 Aral ık 1997 ve 31 Aral ık 1998 tarihleri itirab ıyle kar şılaştırmas ı ise Tablo 4'te gösterilmiştir.

7 I 1 1I

8 TABLO 1 30 Haziran 1999 Tarihi Itibariyle TL Avans ve Reeskont I şlemleri Banka Kaynaklanndan Kullandırılan: Milyon TL Kredi Türü Borçlu Borç Bakiyesi Senet Adedi Senet Toplam ı Hazine Kefaletini Haiz Bonolar Üzerine Avans Hazineye K ısa Vadeli Avans 1 1 Küçük Esnaf Ve Sanatkar Senetleri Sanayi Senetleri /3 K.M.S. Cyprufex İşletmecilik Ltd. Tarımsal Donat ım Kurumu Devlet Üretme Çiftlikleri Toprak Ürünleri Kurumu Hazine ve Muhasebe Dairesi K.Vakıflar Bankas ı Ltd. Akdeniz Garanti Bankas ı Ltd. K.Vakıflar Bankas ı Ltd. Akdeniz Garanti Bankas ı Ltd. K.Yat ırım Bankas ı Ltd. (Tasfiye Halinde) 1,424, , , , , , , ,464, , ,102, , , , , ,173, ,173, , , , , , , ,571.0 Tar ım Senetleri ihracat Senetleri Turizm Senetleri Ticari Senetler 5/ Döviz Mukabili TL Avans Hesab ı ti 15 K.T.Koop. Merkez Bankas ı Ltd. Akdeniz Garanti Bankas ı Ltd. K.Yat ırım Bankas ı Ltd. (Tasfiye Halinde) K.T.Koop Merkez Bankas ı Ltd. K.Eurobank Ltd. K.Vakıflar Bankas ı Ltd. K. Ticaret Bankas ı Ltd. K.Kredi Bankas ı Ltd. Erbank Ltd. Yasabank Ltd. K. İktisat Bankas ı Ltd. K.Hür Bank Ltd. K.Alt ınbaş Bank Ltd. Yak ın Doğu Bank Ltd. K.Yurtbank Ltd. Ye şilada Bank Ltd. -5-4,605, ,308, , , , , , , , , , , , , , , , , , ,062, ,305,178.4

9 940 I 4 1 Diğer Kaynaklardan Kullandırılan: Sanayi Te şvik Fonu 55 Akdeniz Gara K.Yat ırım Ba (Tasfiye Halin ti Bankas ı Ltd. as ı Ltd. e) 1, , , , , ,023.0 Eximbank İhracat Haz ırl ık Kredileri K.Yat ırım Ba (Tasfiye Halin as ı Ltd. e) 1, ,303.0 Eximbank İhracat Kredileri Akdeniz Gara K.Yat ırım Ba (Tasfiye Hali ti Bankas ı Ltd. kas ı Ltd. de) 119, , , ,775.0 Yerel Gazeteleri Destekleme Fonu I K.Vakıflar Ba Akdeniz Gar. Everest Bank kas ı Ltd. ti Bankas ı Ltd. td , , , , , ,816.7 TOPLAM ÖZET: Banka Kaynaklar ından Kullandırılan Diğer Kaynaklardan Kulland ırılan GENEL TOPI AM 128, ,062, ,190, ,305, , ,319,096.1

10 TABLO 2 TL Avans ve Reeskont Borç Bakiyelerinin 31 Aral ık 1996, 31 Aralık 1997 ve 31 Aralık 1998 Tarihi itibariyle Kar şılaştırmas ı Banka Kaynaklar ından Kullandırılan Milyon TL. Kredi Türü Borçlu Hazine Kefaletini Haiz 31 Aralık Aralık Aralık 1998 Bonolar Üzerine Avans K.M.S. Cypfruvex İşl. Ltd. 394, , ,424,665.8 (( 59 Tarımsal Donat ım Kurumu 14, , ,349.7 Devlet Üretme Çiftlikleri 10, , , Toprak Ürünleri Kurumu 311, , , ,387, ,464,563.4 Hazineye Kısa Vadeli Avans Hazine ve Muhasebe Dairesi 11,808, ,861, ,459,000.0 Küçük Esnaf ve Sanatkar Senetleri K.Vakıflar Bankas ı Ltd. 137, , ,200.0 Akdeniz Garanti Bankas ı Ltd. 6, , , , ,940.0 Sanayi Senetleri K.Vakıflar Bankas ı Ltd. 7, , , Akdeniz Garanti Bankas ı Ltd , , K.Yat ınm Bankas ı Ltd. 2, , ,759.5 (Tasfiye Halinde) K.Hür Bank Ltd , , ,690.7 Ihracat Senetleri Akdeniz Garanti Bankas ı Ltd. 23, , , , , ,062.1 Ticari Senetleri K.T.Koop. Merkez Bankas ı Ltd. 468, ,219,107.9 K.Vakıflar Bankas ı Ltd. 2, K.Eurobank Ltd. 7, , ,228,107.9 Turizm Senetleri K.Yat ırım Bankas ı Ltd (Tasfiye Halinde) Tarım Senetleri Everest Bank Ltd. 5, , K.T.Koop. Merkez Bankas ı Ltd ,099, ,605, ,104, ,608,580.9 Döviz Mukabili TL Avans Hesab ı K. İktisat Bankas ı Ltd ,010.0 Yak ın Doğu Bank Ltd. 18, ,200.0 K.Kredi Bankas ı Ltd. 5, , K.T.Koop. Merkez Bankas ı Ltd. 250, ,000.0 tt 59 Yasa Bank Ltd Altınbaş Bank Ltd. 12, (4 268, , TOPLAM 13,512, ,638, ,777,

11 Diğer Kaynaklardan Kullandırılan Sanayi Te şvik Fonu Akdeniz Gara ti Bankas ı Ltd. 44, 9 K.Yat ırım Ba kas ı Ltd. (Tasfiye Hali de) Eximbank İhracat Kredisi K.Yat ırım Ba kas ı Ltd. (Tasfiye Hali de) 44 Akdeniz Gara ti Bankas ı Ltd. 1, , , , , , , , , , , , , , ,967.8 Eximbank İhracat Haz ırl ık Kredileri Yerel Gazeteleri Destekleme Fonu K.Yat ırım Ba kas ı Ltd. (Tasfiye hali l e) K.Vak ıflar B nkas ı Ltd. Akdeniz Gar nti Bankas ı Ltd. Everest Bank Ltd. TOPLAM 1, , , , , , , , , , , , ,960.5 Özet: Banka Kaynaklar ından Kulland ırılan Diğer Kaynaklardan Kullandırılan GENEL TO LAM 13, ,638, ,777, , , , ,525, ,668, ,904,393.4

12 TABLO 3 30 Haziran 1999 Tarihi İtirariyle Dövizli Avans ve Reeskont i şlemleri Kredi Türü Borçlu Borç Bakiyesi Senet Adedi Senet Toplam ı Sanayi Senetleri K.Continental Bank Ltd. Stg. 21, Stg. 27,890.- Asbank Ltd. Stg. 157, Stg ,690.- Limasol T.Koop. Bankas ı Ltd. Stg. 122, Stg. 126,130.- " 59 K.Finans Bank Ltd. Stg. 14, Stg. 14, " K.Vak ıflar Bankas ı Ltd. Stg. 64, Stg , K.Endüstri Bankas ı Ltd. Stg. 25, Stg. 31, K.Hür Bank Ltd. Stg. 41, Stg. 41,000.- Stg. 447, Stg. 494, " " 77 " " " " 15 K. Vak ıflar Bankas ı Ltd. K.T.Koop. Merkez Bankas ı Ltd. K.Kredi Bankas ı Ltd. Limasol T.Koop. Bankas ı Ltd. K.Endüstri Bankas ı Ltd. Asbank Ltd. Akdeniz Garanti Bankas ı Ltd. Everest Bank Ltd. Yak ındoğu Bank Ltd. K.Finans Bank Ltd. K.Continental Bank Ltd. Med Bank Ltd. $ 15, $ 17,080.- $ 3,259, $ 3,260,000.- $ 174, $ 174,960.- $ 125, $ 130,700.- $ 84, $ 84,000.- $ 303, $ 303,980.- $ 16, $ 16,920.- $ 228, $ 251,190.- $ 92, $ 92,760.- $ 32, $ 32,280.- $ 138, $ 138,380.- $ 15, $ 15,100.- $ 4,487,578.- M $ 4,517, " " 55 " K.Continental Bank Ltd. K.Vakıflar Bankas ı Ltd. K.Kredi Bankas ı Ltd. Limasol T.Koop. Bankas ı Ltd. K.Endüstri Bankas ı Ltd. Asbank Ltd. Akdeniz Garanti Bankas ı Ltd. Everest Bank Ltd. Yak ındoğu Bankt Ltd. K.Ticaret Bankas ı Ltd. DM 158, DM 158,420.- DM 11, DM 15,690.- DM 91, DM 104,490.- DM 50, DM 52,500.- DM 92, DM 92,000.- DM 91, DM 103,250.- DM 33, DM 33,450.- DM 422, DM 430,200.- DM 114, DM 114,619.- DM 10, DM 10,200.- DM 1,076, DM 1,114,819.- ihracat Senetleri 4< <4 55 K.Alt ınba ş Bank Ltd. Everest Bank Ltd. Erbank Ltd. Limasol T.Koop. Bankas ı Ltd. Asbank Ltd. Stg. 142, Stg. 142,400.- Stg. 212, Stg. 212,000.- Stg. 12, Stg. 12,000.- Stg. 71, Stg. 71,000.- Stg. 25, Stg. 25,000.- Stg. 462, Stg. 462, C <4 59 Asbank Ltd. Everest Bank Ltd. Universal Bank Ltd. $ 59, $ 59,800.- $ 1,656, $ 1,503,000.- $ 250, $ 250,000.- $ 1,966, $ 1,812,800.-

13 I Ihracat Senetleri Everest Bank Ltd. DM 2,468, DM 2,496,600.- Ticari Senetler 95 Asbank Ltd. K.Eurobank Ltd. K.Hür Bank Ltd. Stg. 17,080.- Stg. 45,000.- Stg. 65,090.- Stg. 127, Stg. 17, Stg. 39, Stg. 65, Stg. 122, K.Vak ıflar Banka ı Ltd. K.Kredi Bankas ı td. Limasol T.Koop. I: ankas ı Ltd. K.Endüstri Bank s ı Ltd. K. Hür Bank Ltd. Everest Bank Lt Yak ın Doğu Ban Ltd. Erbank Ltd. K.Finans Bank L d. K.Continental B nk Ltd. $ 348,000.- $ 780,000.- $ 494,563.- $ 11,700.- $ 166,400.- $ 877,010.- $ 1,794,000.- $ 200,000.- $ 27,000.- $ 291,400.- $ 4,990, $ 348, $ 780, $ 494, $ 11, $ 166, $ 877,010 6 $ 1,794, $ 200, $ 27, $ 291, $ 4,990,073.- Ticari Senetler Med Bank Ltd. Akdeniz Garanti Bankas ı Ltd. Everest Bank Lt Yasa Bank Ltd. Erbank Ltd. DM 150,400.- DM 23,300.- DM 215,260.- DM 33,000.- DM 468,500.- DM 890, DM 150, DM 23, DM 215, DM 33, DM 468, DM 890,460.- Turizm Senetleri K.Vakıflar Bank: s ı Ltd. K.Kredi Bankas Ltd. Stg. 22, Stg. 22,500.- Stg. 1, Stg. 1,768.- Stg. 23, ,268.- K.Hür Bank Ltd K.Kredi Bankas Ltd. $ 41,800.- DM 69, $ 41, DM 69,360.- Hazine Kefaletini Haiz Bonolar Akdeniz Garant Bankas ı Ltd. Stg. 740,000 Stg. 740,000.- Tar ım Senetleri K.T.Koop.Merk z Bankas ı Ltd. 1 $ 7,280,

14 TABLO 4 Dövizli Avans ve Reeskont Borç Bakiyelerinin 31 Aral ık 1996, 31 Aral ık 1997 ve 31 Aral ık 1998 Tarihi Itibariyle Kar şılaşt ırmas ı. Kredi Türü Sanayi Senetleri Borçlu Limasol T.Koop.Bankas ı Ltd. Asbank Ltd. Deniz Bank Ltd. K.Ticaret Bankas ı Ltd. K.Yurtbank Ltd. K.Vakıflar Bankas ı Ltd. K.Hür Bank Ltd. K.Endüstri Bankas ı Ltd. K.Finans Bank Ltd. K.Continental Bank Ltd. 31 Aral ık 1996 Stg. Stg. 53,460.- Stg. 32,804. Stg. 8,230.- Stg. 25,900.- Stg. 78,360.- Stg. 40, Aral ık 1997 Stg. 82,550.- Stg. 35,890.- Stg. 11,600.- Stg. 54,180.- Stg. 22, Aral ık 1998 Stg. 147,310.- Stg. 132,790.- Stg. 60,555.- Stg. 41,000.- Stg. 31,800.- Stg. 12,660.- Stg. 27,890.- Stg Stg. 207,068.- Stg. 454, tt /1 15 Asbank Ltd. Yak ın Doğu Bank Ltd.$ K.T.Koop. Merkez Bankas ı Ltd. K.Vak ıflar Bankas ı Ltd. K.Kredi Bankas ı Ltd. Limasol T.Koop.Bankas ı Ltd. Everest Bank Ltd. K.Hür Bank Ltd. Deniz Bank Ltd. K.Endüstri Bankas ı Ltd. K.Finans Bank Ltd. K.Continental Bank Ltd. $ 36,400.- $ 296,550.- $ 51,300.- $ 362,600.- $ 18,900.- $ 15,000.- $ 3,260,000.- $ 43,540.- $ 37,218.- $ 44,570.- $ 98,941.- $ 145,487.- $ 117,830.- $ 18,700.- $ 64,150.- $ 152,290.- $ 8,700.- $ 152,300.- $ 475,220.- $ 72,140.- $ 61,080.- $ 29,950.- $ 9,466.- $ 102,090.- $ 62,280.- $ 90,980.- $ 306,787.- $ 526,535.- $ 4,994, tt Asbank Ltd. Akdeniz Garanti Bankas ı Ltd. K.Yurt Bank Ltd. Everest Bank Ltd. K.Vak ıflar Bankas ı Ltd. K.Kredi Bankas ı Ltd. Limasol T.Koop. Bankas ı Ltd. K.Endüstri Bankas ı Ltd. Yak ın Doğu Bank Ltd. DM 36,480.- DM 236,440.- DM 75,928.- DM 348,848.- DM 14,300.- DM 118,750.- DM 114,800.- DM 120,650.- DM 30,350.- DM 469,900.- DM 41,300.- DM 15,110.- DM 104,490.- DM 52,500.- DM 92,000.- DM 114,619.- DM 200,750.- DM1,088,019.- Ihracat Senetleri K.Hür Bank Ltd. Everest Bank Ltd. K.Yurt Bank Ltd. Limasol T.Koop. Bankas ı Ltd. Erbank Ltd. Stg. 19,770.- Stg. 18,000.- Stg. 27,900.- Stg. 245,300.- Stg. 17, Stg. 86, Stg. 12,000.- Stg. 54,990.- Stg. 27,900.- Stg. 343,800.- /5 Asbank Ltd. Everest Bank Ltd. $ $ 1,000,000.- $ 1,000,000.- $ 52,700.- $ 42,400.- $ 810,000.- $ 1,865,928.- $ 862,700.- $ 1,908,328.-

15 Ihracat Senetleri.44 Med Bank Ltd. DM DM 20,400.- DM Everest Bank Ltd. DM 3,052,000.- DM 2,620,700.- DM 2,501,000.- K.Hür Bank Ltd. - DM 69,600.- DM 3,052,000.- DM 2,641,100.- DM 2,570,600.- Ticari Senetler K.Eurobank Ltd. Asbank Ltd. K.Vakıflar Banka ı Ltd. K.Hür Bank Ltd. Stg. Stg. 39,875.- Stg. 47,350.- Stg. 23,280.- Stg. 13,800.- Stg. 17,080.- Stg Stg Stg. 107,035.- Stg. 85,699.- Stg. 79,900.- Stg. 131,245.- Stg. 139,994.- Stg. 144, K.Vak ıflar Banka ı Ltd. $ 250,000.- $ 249,000.- $ 322,000.- Everest Bank Ltd $ 2,390,687.- $ 2,199, $ 882,970.- Deniz Bank Ltd. $ 109,000.- $ 56,000.- K.Kredi Bankas ı td. $ 367,000.- $ 552,820.- $ 537,580.- Limasol T.Koop. ankas ı Ltd. $ 52,540.- $ 65,630.- K.Hür Bank Ltd. $ 48,685.- $ 175,200.- $ 203,700.- Asbank Ltd. $ 30, $ 23,280.- K.Endüstri Bank s ı Ltd. $ $ 61,730.- $ 40,150.- Yakın Doğu Ba Ltd. $ $ 500,000.- $ 1,500,000.- Erbank Ltd. $ $ - $ 567,900.- K.Finansbank Lt $ - $ - $ 27,000.- K.Continental B nk Ltd. $ $ $ 291,400.- $ 3,247,912.- $ 3,794,220.- $ 4,461,610.- Ticari Senetler tt Turizm Senetleri Akdeniz Garanti 1: ankas ı Ltd. DM DM DM 35,000.- Everest Bank Lt DM DM DM 687,060.- Yasabank Ltd. DM DM DM 49,500.- DM - DM DM 771,560.- K.Kredi Bankas ı Ltd. Stg. 5,260.- Stg. 4,484.- Stg. 2, K.Hür Bank Ltd. $ 82,220.- $ 69,701.- $ 61,240.- Asbank Ltd. DM 40,200.- DM 25,290.- DM 7,410.- Hazine Kefaletini Haiz Bonolar Akdeniz Garanti Bankas ı Ltd. Stg. 750,000.- Stg. 750,000.- Stg. 740,000.-

16 FAIZ FARKI FONU Teşviki öngörülen sektörler ve konular için tercihli faiz oranlar ının uygulanmas ın ı kolaylaştırmak amac ıyla K.K.T.C. Merkez Bankas ı bünyesinde Faiz Fark ı Fonu kurulmas ı 35/1987 say ıl ı K.K.T.C. Merkez Bankas ı yasas ın ın 23. maddesinde öngörülmü ştür. Yasan ın 53. maddesi alt ında ç ıkar ılan "K.K.T.C. Merkez Bankas ı Faiz Fark ı Fonu Oluşturulmas ı Tüzüğü"nün 7. maddesine göre Fonun kaynaklar ı şunlard ır: a) Devlet Bütçesine bu amaçla konulacak ödenek; b) K.K.T.C. Merkez Bankas ı nezdindeki Hazine fonlar ı faizlerine kar şılık olarak Banka bütçesinden ayr ılacak belirli bir ödenek; c) Bankalar ve yan kurulu şları ile kooperatif bankalar ı ve mevcut yasalar alt ında kredi vermekle yetkili k ıl ınmış müesseselerin verecekleri her türlü nakdi krediler (kontrollu krediler hariç) üzerinden uygulanacak azami yasal faiz oran ı içinden üç puan ve döviz kredilerinde 1/2 puan faiz fark ının tahsil edilerek banka nezdinde aç ılan Faiz Fark ı Fonuna yat ırılan miktarlar; d) Faiz farklar ını zaman ında yat ırmayanlara veya eksik yat ıranlara uygulanacak ayl ık yüzde 8 ve döviz kredilerinde ayl ık yüzde 1 gecikme zamm ı ve e) Türkiye Cumhuriyeti Devleti taraf ından yap ılacak katk ılar. Tüzüğün 5. maddesi alt ında faiz iadesi oranlar ı kredi türleri itibariyle şöyledir: Tarım (Ayni) %50 Hayvanc ıl ık %41 Turizm İşletme Kredisi %24 Turizm Yat ırım Kredisi %31 Sanayici İşletme Kredisi %24 Sanayi Yat ırım Kredisi %31 İhracatc ı Kredisi %31 Tabiatıyle ayni kredi için hem Merkez Bankas ı reeskont kayna ğından hem de Faiz Fark ı Fonundan yararlanma olanağı yoktur. Böylece faiz iadesi uygulamas ıyla, Bankam ızca Yasada belirtildi ği üzere Kamu Kurum ve Kurulu şlarına avans verilerek veya bankalarca ibraz edilen k ısa vadeli senet ve vesikalar ı reeskonta kabul etmek suretiyle sa ğlanan kredi olanaklar ı yan ında bankalara kendi kaynaklar ından tercihli sektörlere kredi verme olana ğı yarat ılmışt ır. Faiz Fark ı Fonu uygulamalar ı Tablo 5'te özet halinde gösterilmi ştir.

17 TABLO 5 FAIZ FARKI FONU UYGULAMALARI Milyon TL Harcamalar 1987 Tar ım (Ayni) Dönem Sonu Bakiyesi 1988 Tarım (Ayni) Dönem Sonu Bakiyesi , , ,722.9 Gelirler 1987 K.K.T.C. Merkez Bankas ı Katk ı s ı Bankalardan Dönem Ba şı Bakiyesi K.K.T.C. Merkez Bankas ı Katkısı 3,000.0 Bankalardan , Tar ım (Ayni) Dönem Sonu Bakiyesi 1, , Dönem Ba şı Bakiyesi K.K.T.C. Merkez Bankas ı Katkısı Bankalardan T.C. Yard ım 2, , , , Tarım (Ayni) 1990 Turizm 1990 Sanayi Dönem Sonu Bakiyesi 2, , , Dönem Başı Bakiyesi K.K.T.C. Merkez Bankas ı Katk ısı Bankalardan T.C.Yard ım 7, , , , Tar ım (Ayni) 1991 Turizm 1991 Sanayi Dönem Sonu Bakiyesi , , , Dönem Ba şı Bakiyesi K.K.T.C. Merkez Bankas ı Katk ısı Bankalardan T.C. Yardım 12, , , , , Tarım (Ayni) 1992 Turizm 1992 Sanayi 1992 İhracat 1992 Reeskont Kredileri için düzeltme Dönem Sonu Bakiyesi 8, , , , Dönem Ba şı Bakiyesi K.K.T.C. Merkez Bankas ı Katkısı Bankalardan T.C.Yard ım 17, , , , , Tarım (Ayni) 1993 Turizm 1993 Sanayi 1993 İhracat 1993 Küçük Esnaf ve Sanatkarlar Dönem Sonu Bakiyesi 18, , , , Dönem Ba şı Bakiyesi 20,312.1 K.K.T.C. Merkez Bankas ı Katkıs ı 2,000.0 Bankalardan 14,985.7 T.C.Yard ım 1, ,109.7

18 1994 Tarım (Ayni) 28,202.3 Dönem Başı Bakiyesi 18, Turizm 1, K.K.T.C. Merkez Bankas ı Katk ısı 4, Sanayi 1,430.3 Bankalardan 20, Küçük Esnaf ve Sanatkarlar Dönem Sonu Bakiyesi 11, , , Tarım (Ayni) 38, Dönem Ba şı Bakiyesi 11, Turizm Bankalardan 35, Sanayi 1, Küçük Esnaf ve Sanatkarlar Dönem Sonu Bakiyesi 6, , , Tarım (Ayni) 55, Dönem Ba şı Bakiyesi 6, Turizm Bankalardan 76, Sanayi 1, Küçük Esnaf ve Sanatkarlar 60.0 Dönem Sonu Bakiyesi 25, , , Tar ım (Ayni) 262, Dönem Ba şı Bakiyesi 25, İhracat 1,403.4 Bankalardan 413, Turizm 1997 Sanayi 1, Küçük Esnaf ve Sanatkarlar Dönem Sonu Bakiyesi 173, , , Tar ım (Ayni) 627, Dönem Ba şı Bakiyesi 173, İhracat 9,394.8 Bankalardan 658, Sanayi Dönem Sonu Bakiyesi 194, , , Tar ım (Ayni) 100, Dönem Ba şı Bakiyesi 194, İhracat 5,810.5 Bankalardan 816, Sanayi Dönem Sonu Bakiyesi 904, ,011, ,011, Dönem Ba şı Bakiyesi 904,488.3 Not: Faiz Fark ı iadesi taahhüt bakiyesi 30 Haziran 1999 tarihinde 748,516,379,000.-TL olarak hesaplanm ıştır.

19 BANKALAR 25/1983, 26/1987 ve 42/1989 say ı l ı asalarla de ği ştirilmi ş şekliye 11/1976 say ıl ı K.K.T.C. Bankalar Yasas ı alt ında çalışma iznini haiz bankalar ın listesi aşağıya ıkar ılmıştır. T.C. Ziraat Bankas ı Türk Bankas ı Ltd. Türkiye İş Bankas ı A. Ş. K ıbrıs Türk Kooperatif Merkez Ba Kıbr ıs Kredi Bankas ı Ltd. Türkiye Halk Bankas ı A. Ş. Kıbrıs Vakıflar Bankas ı Ltd. Limasol Türk Koop. Bankas ı Ltd. Kıbrıs Ticaret Bankas ı Ltd. K ıbr ıs Endüstri Bankas ı Ltd. Kıbrıs Faisal İslam Bankas ı Ltd. Asbank Ltd. Akdeniz Garanti Bankas ı Ltd. K ıbrıs iktisat Bankas ı Ltd. Kıbrıs Yat ırım Bankas ı Ltd. (Tasfıy Kıbrıs Hür Bank Ltd. Rumeli Bank Ltd. Kıbrıs Eurobank Ltd. Finba Finansal Bank Ltd. Everest Bank Ltd. Home and Overseas Bank Ltd. (E Bak izni as ı Ltd. Halinde) Deniz Bank Ltd. K ıbrıs Yurtbank Ltd. (Evvelce K ıb ı s Tunca Bank Ltd.) Kıbrıs Alt ınbaş Bank Ltd. Yakın Doğu Bank Ltd. Yasa Bank Ltd. Med Bank Ltd. K ıbrıs Finans Bank Ltd. Hamza Bank Ltd. Erbank Ltd. Akfınans Bank Ltd. Yeşilada Bank Ltd. Kıbr ıs Continental Bank Ltd. Viyabank Ltd. Universal Bank Ltd. Asya Bank Ltd. Demirbank Türk Anonim Şirketi elce Independent Trade Union Bank Ltd.) nlar Kurulunun E say ı ve tarihli karar ı ile bankac ı l ık yapma sürekli olarak kald ırılmışt ır.

20 OFFSHORE BANKALAR 48/1990 say ıl ı Offshore Bankac ılık Hizmetleri Yasas ı alt ında çal ışma iznini haiz Offshore bankalar ın listesi a şağıya ç ıkarılmıştır. East Mediterranean Trust Bank (Off-Shore) Ltd. (Evvelce East Mediterranean Trust and Banking Corporation Ltd.) (Tasfiye Halinde) The European Business Bank (EBB) Ltd. The European Commerce Bank (ECB) Ltd. The Euro Textile Bank (ETB) Ltd. Cyprus United Trade and Investment Bank Ltd. (Tasfiye Halinde) Atlas Bank Offshore Ltd. Imar Bank Offshore Ltd. Pasifik Bank Offshore Ltd. (Tasfiye Halinde) Özbank Offshore Ltd. Alliance Investment Bank Off-shore Ltd. (Evvelce Arabia Cyprus Bank (Off-shore) Ltd.) Oki Bank (Offshore) Ltd. Mediterranean Union Bank (Offshore) Ltd. World Vak ıf Offshore Bankging Ltd. Optima Bank (Offshore) Ltd. Northern Island Offshore Bank Ltd. Cyprus Islamic Bank (Offshore) Ltd. Facto Bank (Offshore) Ltd. Firs Merchant Bank (Offshore) Ltd. Şeker Bank Offshore Ltd. Toprak Bank Offshore Ltd. Cleveland Offshore Bank Ltd. Bank Turquoise Offshore Ltd. Adabank Offshore Ltd. Golden Union Offshore Bank Ltd. Trade Deposit Offshore Bank Ltd. Overseas Bank Offshore Ltd. (Tasfiye Halinde) Sovereign Gold Depository Bank Offshore Ltd. (Tasfiye Halinde) Unibank Offshore Ltd. Cyprus Trade Development Bank Offshore Ltd. Metropolitan Investment Bank Offshore Ltd. Maritima Offshore Bank Ltd. Ya şarbank Foreign Trade Offshore Ltd. (Evvelce Tütün Foreign Trade Bank Offshore Ltd.) EGS Bank Offshore Ltd. Technical Export Import Bank Offshore Ltd. Southstar Offshore Bank Ltd. Bank 2000 Offshore Ltd. Renfrew Security Bank and Trust Offshore Ltd. Excess Bank Offshore Ltd. Dinamic Bank Offshore Ltd. Yurt Security Offshore Bank Ltd. Bank Giri şim Offshore Ltd. Prudential Offshore Bank Ltd. Cey Offshore Bank Ltd.

21 I DÖVIZ BÜROLARI 38/1997 say ıl ı Para ve Kambiyo asas ı alt ında faaliyet gösteren döviz bürolar ının listesi a şağıya ç ıkarılmıştır. Elmaslar Yat ır ım Şirketi Ltd. 89 D.Taner Küçük İş Han ı, Girn Caddesi, Lefko şa. Ertuğrul Akbel and Sons Ltd. Osman Paşa Caddesi, Mustafa H ci Ali Apt. No:2 Lefko şa. Sun Döviz Bürosu Ltd. Abdi İpekçi Caddesi, Lefko şa. Nafa Döviz Al ım Satım Şirketi td. Zafer Çar şıs ı, No: 10, Atatürk C ddesi, Girne. Forex Management Services Lt II.Selim Caddesi, Arabac ıoğlu Lefko şa. t. Dükkan No:4 Batu Exchange Co. Ltd. 52. İstiklal Caddesi, Magosa. Gesfi Şirketi Ltd. 40.Abdi Çavu ş Sokak, Lefko şa. Rant Döviz Bürosu Ltd. 94 C Bedreddin Demirel Cadde i, Lefko şa. Denizat ı Döviz Ltd. 23/1 Abdi Çavu ş Sokak Lefko şa. Hakim Döviz Al ım Satım Şirket Ltd. Dr. Özgün İşhan ı No:13 Girne Chequepoint Ltd. 3, Bedreddin Demirel Caddesi, Lefko şa. M.Osman ve Oğlu Yat ırım Şirketi Ltd. Ataçağ İşhan ı, 9 Ali Ruhi Soka Lefko şa Uluçay Exchange Ltd. 13, Nam ık Kemal Meydan ı G.Magosa. Gala Exchange Bureau Ltd. Özkan Apt. Raif Denkta ş Cadde i, Girne. -18-

22 E şref Mevlüto ğlu Ltd. 2-4 Asmaalt ı Sokak, Lefko şa. Yedez Döviz Bürosu Ltd. K.39 Ecevit Caddesi, Yedidalga. Yazg ın Döviz Bürosu Ltd. 29/A Ziya R ızk ı Caddesi, Girne. Akfınansman Döviz Ltd. 16, Osmanpaşa Caddesi, Lefko şa. Tünal Döviz Bürosu Ltd. Ecevit Caddesi K.156 Güzelyurt. Akın Gold Döviz Ltd. Mete Adan ır Caddesi, Ak ın Oto Galeri Yan ı, Girne. Orallar Ltd. Atatürk Caddesi, Girne. Alt ınör Döviz Bürosu Ltd. Hürriyet Caddesi, Girne. Göksoy Döviz Ltd. Dereboyu, Kö şklüçiftlik, Lefko şa. Yücelen Döviz Ltd. 31, Selvi Sokak Ta şkınköy Lefko şa. Desly Change Exchange Ltd. 18, İsmet İnönü Bulvar ı Gazi Magosa Trust Exchange Ltd. 23 Mete Apt. LarnakaYolu, Gazi Magosa. Hüseyin Galipo ğluları Ltd. Kemal A şık Caddesi, Bardak İşhan ı No:2 K.Kaymakl ı, Lefko şa. A to Z Exchange Ltd. Lapta Yolu üzeri, Girne. Ömer Can Döviz Bürosu Ltd. Sancar Sokak, Olivia Apt. No:3 Girne.

23 Interflow Group of Companies Salamis Yolu 180 A G.Magosa. Belis Döviz Ltd. Ziya R ızki Cad. Fahriye Tatl ıcıo lu Apt. No:20 Girne. Oldcity Exchange Ltd. 29 İstiklal Caddesi G.Magosa. Zeeb Döviz Ltd. Girne Cad. Vak ıflar Çar şıs ı Lefko şa. Persan Döviz Ltd. Şht. Hasan Cafer Sokak No: 6 C Güzelyurt.

24 DÖVİZ MEVDUAT KKTC Merkez Bankas ı ve diğer bankalar tasnifıne göre özel ve tüzel ki şiler ad ına aç ılan döviz tevdiat ve döviz mevduat hesaplar ındaki dövizlere ait bilgiler Tablo 6'da verilmi ştir.

25 TABLO 6 K.K.T.C. Merkez Bankası ve Diğer Banka ar Tasnifine Göre Özel ve Tüzel Ki şiler Ad ına Tutulan Döviz Tevdiat ve Döviz Mevduat Hesaplar ın ın ABD Doları arşıhğı ve Hesap Türüne Göre Dökümü Bin ABD $ Tarih Döviz Tevdiat Döviz Mevduat Toplam Bankalar Hesap Adedi Miktar $ Hesap Adedi Miktar $ Döviz $ 31 Aral ık 1988 K.K.T.C. Merkez Bankas ı - 1,015 6, ,903.0 Diğer Bankalar 3,41c 20, ,648 55, ,603.1 Toplam 3,41t 20, ,663 62, , Aral ık 1989 K.K.T.C. Merkez Bankas ı 969 6, ,657.1 Diğer Bankalar 3,925 15, ,149 63, ,048.5 Toplam 3,92 15, ,118 70, , Aral ık 1990 K.K.T.C. Merkez Bankas ı , ,705.4 Di ğer Bankalar 4,111 9, ,962 70, ,221.3 Toplam 4,111 9, ,946 80, , Aral ık 1991 K.K.T.C. Merkez Bankas ı - 1,002 10, ,062.0 Di ğer Bankalar 4,6.8 15, ,269 98, ,918.4 Toplam 4,6.8 15, , , , Aral ık 1992 K.K.T.C. Merkez Bankas ı - - 1,083 11, ,469.7 Diğer Bankalar 5,9 Ş4 16, , , ,643.3 Toplam 5,94 16, , , , Aral ık 1993 K.K.T.C. Merkez Bankas ı - - 1,009 7, ,668.5 Diğer Bankalar 6,176 18, , , ,376.9 Toplam 6,176 18, , , , Aral ık 1994 K.K.T.C. Merkez Bankas ı - - 1,141 3, ,868.4 Diğer Bankalar 8,590 23, , , ,338.6 Toplam 8,500 23, , , Aral ık 1995 K.K.T.C. Merkez Bankas ı - - 1,244 6, ,246.1 Diğer Bankalar 7,358 17, , , ,583.4 Toplam 7,358 17, , , Aral ık 1996 K.K.T.C. Merkez Bankas ı - 1,279 8, ,164.5 Diğer Bankalar 3,943 2, , , ,358.6 Toplam 3,943 2, , , ,

26 Tarih Bankalar Bin ABD $ Döviz Tevdiat Döviz Mevduat Toplam Hesap Adadi Miktar $ Hesap Adedi Miktar $ Döviz $ 31 Aral ık 1997 K.K.T.C. Merkez Bankas ı , ,499.5 Diğer Bankalar 3,462 3, , , ,243.8 Toplam 3,462 3, , , , Aral ık 1998 K.K.T.C. Merkez Bankas ı - - 1,039 9, ,102.9 Diğer Bankalar 3,716 3, , , ,792.3 Toplam 3,716 3, , , , Şubat 1998 K.K.T.C. Merkez Bankas ı - - 1,043 9, ,027.8 Diğer Bankalar 3,431 3, , , ,556.8 Toplam 3,431 3, , , , Mart 1998 K.K.T.C. Merkez Bankas ı - - 1,043 12, ,761.3 Diğer Bankalar 3,045 3, , , ,144.9 Toplam 3,045 3, , , , Nisan 1998 K.K.T.C. Merkez Bankas ı - - 1,054 13, ,018.9 Diğer Bankalar 3,060 3, , , ,907.2 Toplam 3,060 3, , , , May ıs 1998 K.K.T.C. Merkez Bankas ı - - 1,057 16, ,170.9 Diğer Bankalar 3,054 3, , , ,508.1 Toplam 3,054 3, , , , Haziran 1998 K.K.T.C. Merkez Bankas ı - - 1,079 17, ,112.8 Diğer Bankalar 3,054 3, , , ,956.5 Toplam 3,054 3, , , , Temmuz 1998 K.K.T.C. Merkez Bankas ı - - 1,086 54, ,895.9 Diğer Bankalar 3,071 3, , , ,626.2 Toplam 3,071 3, , , , Ağustos 1998 K.K.T.C. Merkez Bankas ı - - 1,101 52, ,207.8 Diğer Bankalar 3,065 3, , , ,223.3 Toplam 3,065 3, , , , Eylül 1998 K.K.T.C. Merkez Bankas ı - - 1,108 14, ,765.1 Diğer Bankalar 4,398 3, , , ,654.7 Toplam 4,398 3, , , ,

27 Bin ABD $ Tarih Döviz ''.'evdiat Döviz Me duat Toplam Döviz $ Bankalar Hesap dadi Miktar $ Hesap Adedi Miktar $ 31 Ekim 1998 K.K.T.C. Merkez Bankas ı - 1,116 13, ,633.0 Diğer Bankalar 3,32 ': 3, , , ,514.2 Toplam 3,32: 3, , , , Kas ım 1998 K.K.T.C. Merkez Bankas ı - 1,351 14, ,204.6 Diğer Bankalar 3,34 3, , , ,831.7 Toplam 3,34 3, , , , Aral ık 1998 K.K.T.C. Merkez Bankas ı - 1,129 7, ,508.7 Diğer Bankalar 3,26. 3, , , ,032.6 Toplam 3,26, 3, , , , Ocak 1999 K.K.T.C. Merkez Bankas ı - - 1,155 15, ,576.8 Diğer Bankalar 3,26 3, , , ,875.2 Toplam 3,26 3, , , ,452.0

28 DÖVIZ REZERVLER İ Döviz Rezervleri KKTC Merkez Bankas ı nezdinde muhafaza edilen dövizlerle bankalar nezdinde muhafaza edilen dövizlerden oluşmaktad ır. (Tablo 7).

29 ı ı I 1, ı, TABLO 7 Tarih-Döviz Niteli ği Döviz Rezervlerinin Artış Hızı Miktar Bin ABD$ Bir önceki dönemle kar şılaştırmas ı Aral ık 1988 Devletin Kur Hesab ında Bankalar Kurunda Tutulan a)özel ve Tüzel Ki şiler b)bankalar ın Kendileri Toplam 46, , , , ,722.9 Aral ık 1989 Devletin Kur Hesab ında Bankalar Kurunda Tutulan: a)özel ve Tüzel Ki şiler b)bankalar ın Kendileri Toplam 58, , , , , Aral ık 1990 Devletin Kur Hesab ında Bankalar Kurunda Tutulan: a)özel ve Tüzel Ki şiler b)bankalar ın Kendileri Toplam 45, , , , , Aral ık 1991 Devletin Kur Hesab ında Bankalar Kurunda Tutulan: a)özel ve Tüzel Ki şiler b)bankalar ın Kendileri Toplam 28, , , , , Aral ık 1992 Devletin Kur Hesab ında Bankalar Kurunda Tutulan: a)özel ve Tüzel Ki şiler b)bankalar ın Kendileri Toplam 8, , , , ,76 233, Aral ık 1993 Devletin Kur Hesab ında Bankalar Kurunda Tutulan: a)özel ve Tüzel Ki şiler b)bankalar ın Kendileri Toplam 19, , , , ,

30 Bin ABD$ Tarih-Döviz Niteli ği Miktar Bir önceki dönemle kar şılaştırmas ı Aral ık 1994 Devletin Kur Hesab ında 17, Bankalar Kurunda Tutulan: a)özel ve Tüzel Ki şiler 283,207.0 b)bankalar ın Kendileri 47, , Toplam 348, Aral ık 1995 Devletin Kur Hesab ında 2, Bankalar Kurunda Tutulan: a)özel ve Tüzel Ki şiler 333,829.5 b)bankalar ın Kendileri 81, , Toplam 417, Aral ık 1996 Devletin Kur Hesab ında 5, Bankalar Kurunda Tutulan: a)özel ve Tüzel Ki şiler 406,523.1 b)bankalar ın Kendileri 101, , Toplam 513, Aral ık 1997 K.K.T.C. Merkez Bankas ı Nezdinde 2, Bankalar Nezdinde: a)özel ve Tüzel Ki şiler 454,743.3 b)bankalar ın Kendileri 52, , Toplam 510, Ocak 1998 K.K.T.C. Merkez Bankas ı Nezdinde 2, Bankalar Nezdinde: a)özel ve Tüzel Ki şiler 453,895.2 b)bankaların Kendileri 58, , TOPLAM 514, Şubat 1998 K.K.T.C. Merkez Bankas ı Nezdinde 2, Bankalar Nezdinde: a)özel ve Tüzel Ki şiler 458,584.6 b)bankalar ın Kendileri 48, , TOPLAM 510,

31 Tarih-Döviz Niteliği Mart 1998 K.K.T.C. Merkez Bankas ı Nezdinde Bankalar Nezdinde: a)özel ve Tüzel Ki şiler b)bankalar ın Kendileri TOPLAM Miktar 473, , , ,505.8 Bir önceki dönemle kar şılaştırmas ı 8, , Bin ABD$ Nisan 1998 K.K.T.C. Merkez Bankas ı Nezdinde Bankalar Nezdinde: a)özel ve Tüzel Ki şiler b)bankalar ın Kendileri TOPLAM 473, , , , , May ıs 1998 K.K.T.C. Merkez Bankas ı Nezdinde0 Bankalar Nezdinde: a)özel ve Tüzel Ki şiler b)bankalar ın Kendileri TOPLAM 468, , , , , Haziran 1998 K.K.T.C. Merkez Bankas ı Nezdinde Bankalar Nezdinde: a)özel ve Tüzel Ki şiler b)bankalar ın Kendileri TOPLAM 476, , , , , Temmuz 1998 K.K.T.C. Merkez Bankas ı Nezdinde Bankalar Nezdinde: a)özel ve Tüzel Ki şiler b)bankalar ın Kendileri TOPLAM Ağustos 1998 K.K.T.C. Merkez Bankas ı Nezdinde Bankalar Nezdinde: a)özel ve Tüzel Ki şiler b)bankalar ın Kendileri TOPLAM Eylül 1998 K.K.T.C. Merkez Bankas ı Nezdinde Bankalar Nezdinde: a)özel ve Tüzel Ki şiler b)bankalar ın Kendileri TOPLAM 515, , , , , , , , , , , , , , ,

32 Bin ABD$ Tarih-Döviz Niteli ği Miktar Bir önceki dönemle karşılaşt ırmas ı Ekim 1998 K.K.T.C. Merkez Bankas ı Nezdinde Bankalar Nezdinde: 18, a)özel ve Tüzel Ki şiler 496,147.2 b)bankalar ın Kendileri TOPLAM Kas ım 1998 K.K.T.C. Merkez Bankas ı Nezdinde Bankalar Nezdinde: 18, a)özel ve Tüzel Ki şiler 493,036.3 b)bankalar ın Kendileri 108, , TOPLAM 620, Aral ık 1998 K.K.T.C. Merkez Bankas ı Nezdinde Bankalar Nezdinde: 19, a)özel ve Tüzel Ki şiler 499,541.3 b)bankalar ın Kendileri 103, , TOPLAM 622,

33 ı l ı DÖVIZ HESAPLA 31 Aral ık 1998 tarihinde Döviz Tevdiat v gösterilmektedir. Döviz cinsine göre en po NIN CINS VE VADELER İNE GÖRE DÖKÜMÜ Döviz Mevduat hesaplar ın ın cins ve vadelerine göre dökümü Tablo 8'de ler paran ın Sterling, daha sonra ABD Dolar ı ve DM olduğu gözlenmektedir.

34 TABLO 8 31 Arahk 1998 Tarihi İtibanyle Döviz Hesaplanmn Cins ve Vadelerine Göre Dökümü Bin ABD $ Döviz Tevdiat Hesaplar ı Sterling ABD Dolar ı Alman Markı K.Liras ı Toplam $ Karşı lığı Vadesiz 296, , ay vadeli , , yıl vadeli TOPLAM , $ 1, , ,779.7 Kur fark ı (4.8) 3,774.9 Döviz Mevduat Hesaplar ı Vadesiz 58, , , , , ay vadeli 61, , , , y ıl vadeli 105, , , TOPLAM 225, , , ,202.6 $ 376, , , , ,930.8 Kur Fark ı (164.4) 495,766.4 Genel Toplam 226, , , ,357.0 $ 378, , , , ,710.5 Kur Fark ı (169.2) 499,541.3

35 Elde etti ğimiz bilgilere göre 31 Aral ık 199 Dolar ı türünden $ 108,386,725, Sterling Liras ı türünden KL. 124,847 olmak üzere t 111 DÖVIZ KREDILERI tarihi itibariyle, bankalarca kulland ırılan döviz kredileri bakiyesi, ABD "nden 60,689,389, Alman Mark ı türünden DM 23,467,411 ve K ıbrıs 1am $ 224,190,518. ABD dolar ı değerindedir.

36 TÜRK LİRASI MEVDUAT Aral ık 1998 itibariyle 73,750,886.9 Milyon TL miktar ında olan toplam mevduat Aral ık 1997 baz ına göre %76.4 oran ında art ış gösterirken bu dönemin hayat pahal ılığı %66.5 olarak saptand ığına göre mevduatta önemli miktarda reel art ış gerçekle ştirilmi ştir. Mart 1999'da sona eren üç ayl ık dönemde mevduat %16.3 oran ında art ış gösterirken hayat pahal ıl ığı %15.5'e yükselmi ştir. Netice itibariyle bu dönemde cüzi art ış mevcut olduğu gözlenmektedir.

37 4 TABLO 9 Türk Liras ı Mevduatın Artış H ızı Mevduat ın Niteli ğine Göre Dökümü Milyon TL Bir önceki dönemle karşıla ştırmas ı Aralık 1988 Resmi Ticari Tasarruf Toplam 73, , , ,978.1 Aralık 1989 Resmi Ticari Tasarruf Toplam 98, , , , Aralık 1990 Resmi Ticari Tasarruf Toplam 140, , , , Aralık 1991 Resmi Ticari Tasarruf Diğer Toplam 179, , , , Aralık 1992 Resmi Ticari Tasarruf Diğer Toplam 375, , ,002, , ,550, Arahk 1993 Resmi Ticari Tasarruf Diğer Toplam 786, , ,908, , ,998, Aralık 1994 Resmi Ticari Tasarruf Diğer Toplam 1,369, , ,434, , ,483,

38 Aralık 1995 Resmi 2,022, Ticari 560, Tasarruf 6,630, Diğer 632, Toplam 9,846, Aralık 1996 Resmi 4,149, Ticari 933, Tasarruf 12,698, Diğer 987, Toplam 18,769, Arahk 1997 Resmi 11,393, Ticari 1,681, Tasarruf 25,687, Diğer 3,055, Toplam 41,818, Nisan 1998 Resmi 9,691, Ticari 2,664, Tasarruf 32,613, Diğer 3,961, Toplam 48,930, Mayıs 1998 Resmi 9,401, Ticari 3,004, Tasarruf 35,411, Diğer 3,933, Toplam 51,750, Haziran 1998 Resmi 10,485, Ticari 3,301, Tasarruf 37,828, Diğer 6,183, Toplam 57,798, Temmuz 1998 Resmi 11,718, Ticari 5,570, Tasarruf 37,749, Diğer 4,503, Toplam 59,542, Ağustos 1998 Resmi 11,909, Ticari 3,670, Tasarruf 42,487, Diğer 5,463, Toplam 63,531,

39 12,325, ,163, ,216, ,800, ,506, ,312, ,947, ,732, ,463, ,456, ,684, ,148, ,280, ,008, ,121, ,652, ,295, ,027, ,775, ,750, ,174, ,294, ,340, ,698, ,507, ,276, ,194, ,125, ,901, ,497, ,444, ,303, ,054, ,945, ,747, , Eylül 1998 Resmi Ticari Tasarruf Diğer Ekim 1998 Resmi Ticari Tasarruf Diğer Kasım 1998 Resmi Ticari Tasarruf Diğer Aralık 1998 Resmi Ticari Tasarruf Diğer Ocak 1999 Resmi Ticari Tasarruf Diğer Şubat 1999 Resmi Ticari Tasarruf Diğer Mart 1999 Resmi Ticari Tasarruf Diğer ı Toplam Toplam Toplam Toplam Toplam Toplam Toplam ı

40 RESMI MEVDUAT Resmi mevduat ın KKTC Merkez Bankas ı ile diğer bankalar aras ındaki bölünümü TL hesaplarında Tablo 10 ve Döviz hesaplar ında Tablo 11'de gösterilmi ştir.

41 9 I ıı 1, 11, 1, 1 TABLO 10 Tarih K.K.T.C. MERKEZ BANKASI 'E DIĞER BANKALAR NEZDİNDE TÜRK LİRASI RESMI MEVDUAT K.K.T.C. Merkez Bankas ı Milyon TL % Diğer Bankalar % Toplam Aral ık , , ,017.3 Aral ık , , ,881.3 Aral ık , ,201, ,369,585.2 Aral ık , ,969, ,022,943.8 Aral ık , ,290, ,149,228.4 Aral ık ,265, ,127, ,393,962.5 Nisan , ,617, ,691,107.2 May ıs , ,322, ,401,628.3 Haziran , ,475, ,485,040.9 Temmuz , ,678, ,718,692.2 Ağustos , ,808, ,909,716.3 Eylül , ,288, ,325,734.5 Ekim , ,269, ,312,433.2 Kas ım , ,633, ,684,433.4 Aral ık , ,596, ,652,725.8 Ocak , ,951, ,174,259.0 Şubat , ,149, ,276,140.0 Mart , ,320, ,444,593.0

42 TABLO 11 K.K.T.C. MERKEZ BANKASI VE DIĞER BANKALAR NEZDINDE DÖVZL İ RESMI MEVDUAT Tarih K.K.T.C. Merkez Bankas ı Diğer Bankalar Milyon TL Toplam Aral ık , , ,463.2 Aral ık , , ,999.2 Aral ık , , ,723.9 Aral ık , , Aral ık , ,115, ,211,864.6 Aral ık , ,684, ,114,882.2 Nisan , ,118, ,123,983.0 Mayıs , ,154, , Haziran ,231, ,370, ,602,170.3 Temmuz , ,637, ,885,593.7 Ağustos ,060, ,692, ,753,209.7 Eylül ,665, ,749, ,415,297.4 Ekim ,454, , ,378,999.5 Kas ım ,780, ,662, ,442,668.9 Aral ık , ,010, ,773,319.7 Ocak ,487, ,546, ,034,451.0 Şubat ,528, ,501, ,029,594.0 Mart ,333, ,315, ,648,840.0

43 PLASMANLAR Türk Liras ı mevduat art ış h ız ı ile plas an art ış h ızın ın karşılaştırmas ı Tablo 12'de gösterilmi ştir. Tablo 13'de Türk Liras ı ve döviz plasmanlar ın ın Tür Liras ı kar şılıklar ını Aral ık 1998 ve Mart 1998 tarihleri itibariyle, Tablo 14'de ise döviz plasmanlar ının TL karşıl klar ını ayn ı tarihler itibariyle kar şıla ştırmal ı olarak veriyoruz.

44 TABLO 12 TÜRK LİRASI MEVDUAT ARTIŞ HIZI İLE TÜRK LİRASI PLASMAN ARTIŞ HIZININ KARŞILAŞTIRMASI ( Milyon TL ) Tarih Toplam TL Mevduat Bir önceki Dönemle Karşılaşt ırmas ı % Toplam TL Plasman Bir önceki Dönemle Karşılaştırmas ı % Aral ık , ,354.2 Aral ık , , Aral ık , , Aral ık , , Aral ık ,550, ,655, Aral ık ,998, ,918, Aral ık ,483, ,006, Aral ık ,846, ,851, Aral ık ,769, ,751, Aral ık ,818, ,764, Nisan ,930, ,177, May ıs ,750, ,804, Haziran ,798, ,638, Temmuz ,542, ,277, Ağustos ,531, ,819, Eylül ,506, ,802, Ekim ,456, ,947, Kas ım ,121, ,985, Aral ık ,750, ,956, Ocak ,507, ,386, Şubat ,497, ,773, Mart ,747, ,225,

45 I ' I I. -.1, rr TABLO 13 İSKONTO SENETLERI VE B KALAR TÜRK L İRASI VE DÖVIZ PLASMANLARININ SEKTÖREL BAZD VE GEÇMIŞ DÖNEMLE KARŞILAŞTIRMASI Aral ık 1998 % Miktar Mart 1999 % Miktar ( Milyon TL ) Kamu Kurum ve Kurulu şları ,757, ,021,515.0 Tar ım ,838, ,881,199.0 Sanayi ,989, ,386,263.0 Nakliye ve Ula şım , ,768.0 Yurtiçi ve Yurtd ışı Ticaret ,704, ,307,880.0 Turizm ,832, ,109,848.0 Bina ve In şaat ,043, ,888,826.0 Şahsi ve Mesleki Borçlar ,775, ,482,647.0 İskonto Senetleri ,272, ,751, ,078, ,325,336.0 Not: Kamu Kurum ve Kurulu şları kalemi karşısında gösterilen miktar Bankam ızca çe şitli sektörlerdeki kamu kurum ve kuruluşlarına Hazine kefaleti kar şılığı verilen avanslar ı da içermektedir. (Bak. Tablo 2)

46 TABLO 14 BANKALAR DÖVIZ PLASMANLARI TL KARŞILIKLARININ SEKTÖREL BAZDA VE GEÇMIŞ DÖNEMLE KARŞILAŞTIRMASI % Aral ık 1998 Miktar % Mil Mart 1999 Miktar Kamu Kurum ve Kurulu şları ,934, ,250,710.0 Tarım , ,361.0 Sanayi ,190, ,049,313.0 Nakliye ve Ulaşım , ,083.0 Yurtiçi ve Yurtd ışı Ticaret ,883, ,467,432.0 Turizm ,382, ,603,062.0 Bina ve in şaat ,243, ,200,406.0 Şahsi ve Mesleki Borçlar ,683, ,337, ,121, ,100,054.0

47

48 II. BÖLÜM EKONOMIK GELIŞMELER

49 r

50 EKONOMIK GEL İŞMELER 1. Üretim, istihdam ve Fiyatlar a) Üretim Art ışı ve Kaynaklar ın Kullan ımı 1996, 1997 ve 1998 y ıllar ında GSMH'n ın dağıl ım ı ve sektörel katma de ğerlerinin büyüme h ızlar ı Tablo 15'de Cari Üretici Fiyatlar ı ve Tablo 16'da Sabit Üretici Fiyatlar ı ile karşılaştırmal ı olarak gösterilmi ştir sabit fiyatlar ı ile 1996'da 7,673.4 milyon TL olan GSMH 1997'de 7,966.2 milyon TL'na ve 1998'de yap ılan tahmine göre 8,391.4 milyon TL'na yükselmi ştir. Buna göre 1997'de %3.8 ve 1998'de %5.3 oran ında büyüme kaydedilmi ştir. Sabit üretici fiyatlar ı ile hesaplanan 1996, 1997 ve 1998 GSY İH's ın ın sektörel paylar ına göz att ığımızda her üç y ılda birinci s ıran ın Kamu Hizmetleri, ikinci s ıran ın Ticaret ve üçüncü s ıran ın Sanayi Sektörlerince i şgal edildiğini görüniz ve 1998 y ıllarına ait kar şılaşt ırmal ı Kaynaklar-Harcamalar Dengesi Tablo 17'dedir. Gayri Safi Milli Has ılan ın Toplam Kaynaklar içindeki pay ı 1997'de %94.7 ve D ış Aç ığın Toplam Kaynaklar içindeki pay ı %5.3 olarak görülmektedir. Bu oranlar 1998'de %92.2. ve %7.8 olarak tahmin edilmi ştir. 1997'de toplam kaynaklar ın %19.3 'ü yat ınmlara ve %80.7'si tüketime gitmi ştir. Bu oranlann 1998'de s ıra ile %19.4 ve %80.6 olarak gerçekle şmesi beklenmektedir. Sabit Sermaye yat ırımlar ında Kamunun pay ı 1997'de %29.9'dan 1998'de %37.6'ya yükselmi ş, özel sektörün pay ı ise %70.0'den %62.4'e dü şmüştür.

51 TABLO 15 GSMH'n ın Dağılımı ve Sektörel Katma De ğerlerin Büyüme H ızı (Cari Üretici Fiyatlar ıyla Milyon TL) SEKTÖRLER 1. Tanm a) Çiftçilik b) Ormanc ılık c) Bal ıkç ıl ık 2. Sanayi b) imalat Sanayi c) Elektrik-Su 3. inşaat 4. Ticaret-Turizm a) Toptan ve Per. Ticaret b) Otelcilik ve Lokantac ılık 5. Ulaştırma-Haberle şme 6. Mali Müesseseler 7. Konut Gelirleri 8. Serbest Meslek ve Hizmetler 9. Kamu Hizmetleri 10. ithalat Vergileri GSY İH (a.f) Net D ış Alem Faktör Gelirleri GSMH (a.f) * Gerçekle şme Tahmini Kaynak: Devlet Planlama Örgütü ,129, ,667, , , ,283, ,904,8 4,952, ,903, ,278, ,747, , , ,701, ,499, ,363, * 16,235, ,903, , ,258, ,894, ,489, ,643, ,762, ,880, ,132, ,601, ,147, ,902, ,693, ,460, ,746, ,550, ,352, ,266, ,427, ,557, ,329, ,071, ,878, ,043, ,369, ,340, ,102, ,285, ,212, ,457, ,620, ,323, ,577, ,813, ,526, ,362, ,006, ,281, ,888, ,592, , , ,058, ,576, ,227, ,398.6 Büyüme Hızı % * % Pay ı * ,

52 TABLO 16 GSMH'n ın Dağılımı ve Sektörel Katma Değerlerin Büyüme H ızı (1977 Fiyatlar ıyla Milyon TL) SEKTÖRLER * Büyüme H ızı % * 1996 % Pay ı * 1. Tarım a) Çiftçilik b) Ormanc ılık c) Balıkç ılık Sanayi , , a) Maden ve Taşocakç ılığı b) imalat Sanayi c) Elektrik-Su inşaat Ticaret-Turizm 1, , , a) Toptan ve Per. Ticaret 1, , , b) Otelcilik ve Lokantac ıl ık Ulaşt ırma-haberle şme Mali Müesseseler Konut Gelirleri Serbest Meslek ve Hizmetler Kamu Hizmetleri 1, , , ithalat Vergileri GSYİH (a.f) 7, , , Net D ış Alem Faktör Gelirleri GSMH (a.f) 7, , , , * Gerçekle şme Tahmini Kaynak: Devlet Planlama Örgütü