John LYE** Çev.: Adem ÇALIKAN***

Transkript

1 Uluslararası Sosyal Aratırmalar Dergisi The Journal of International Social Research Cilt: 4 Sayı: 17 Volume: 4 Issue: 17 Bahar 2011 Spring 2011 YAPISALCILIIN BAZI ÖGELER VE EDEBYAT TEORSNE UYGULAMASI* 1 SOME ELEMENTS OF STRUCTURALISM AND ITS APPLICATION TO LITERARY THEORY John LYE** Çev.: Adem ÇALIKAN*** Özet Yapısalcılık, yirminci yüzyıl sosyal bilimler ve insan bilimlerinde uygulanan bir düünme tarzı ve çözümleme yöntemi veya çeitli akademik disiplinlere genel bir yaklaımdır. John Lye bu makalesinde Yapısalcılıın Bazı Ögeleri ve Edebiyat Teorisine Uygulaması konusunu incelemektedir. Metin, I-Genel lkeler, II-Yapısalcılık, Kültür ve Metinler, III-Yapısalcılık ve Edebiyat ve IV-Yapısal Analiz gibi alt balıklardan olumaktadır. Yazar Yapısalcılıın bazı ögelerinden bahsetmekte ve onları edebiyat teorisine uygulamaktadır. Bu metin edebiyat bilimine önemli katkıda bulunacaı için çevrilmitir. Anahtar Kelimeler: Yapısalcılık, Edebiyat Teorisi, Metin, Anlam, Gösterge, Gösteren, Gösterilen, Kültür. Abstract Structuralism is a mode of thinking and a method of analysis practiced in 20 th century social sciences and humanities or it is a general approach in various academic disciplines. In this article John Lye has dealt with the subject of Some Elements of Structuralism and its Application to Literary Theory. Text has consisted of subtitles as I-General Principles, II-Structuralism, Culture and Texts, III-Sturcturalism and Literature and IV-Structural Analysis. Author has mentioned from some elements of structuralism and has applied to literary theory them. This text is translated for it will importantly contribute to the literary science. Key Words: Structuralism, Literary Theory, Text, Meaning, Reference, Signifier, Signified, Culture. 1 * nternetten indirilerek ngilizce den çevrilen bu metin, yazarın örencilerinin kullanımı için farklı yazarlardan bir araya getirdii düünceler koleksiyonudur. Yazarı tarafından serbestçe kullanılabilecei ifade edilen bu metin için bkz.: John Lye, Some Elements of Structuralism and its Application to Literary Theory, Aynı metin için ayrıca bkz.: ** Professor, in Department of English, Brock University. jlye@brocku.ca. *** Yrd. Doç. Dr., Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Eitim Fakültesi, Ortaöretim Sosyal Alanlar Eitimi Bölümü, Türk Dili ve Edebiyatı ABD. Öretim Üyesi. Samsun. E-posta: acaliskan62@hotmail.com.

2 I.Genel lkeler 1.Anlam farklılık sayesinde meydana gelir. Anlam, gerçek dünyadaki obje veya önceden var olan bir varlık veyahut esas gerçek ile birlikte göstergenin kimlii ile deil, daha ziyade bir iaret sistemindeki göstergeler arasındaki farklılık ile üretilir. Örnein, kadın (woman) ve hanımefendi (lady) kelimelerinin anlamı bir anlam alanında birbirleriyle ilikileri tarafından kurulmutur. Onların her ikisi dii bir insana göndermede bulunur, fakat insanı ve dii yi oluturan ey, bizzat herhangi bir varlık veya ideal hakikat yahut benzeri kimlii olmayan farklılık sayesinde kurulmutur. 2.Göstergeler arasındaki ilikiler iki türdür: Karıtırma ve seçmenin azaltılması olan yakınlık ve bakasının yerine kullanılabilirlik. Yani, bundan dolayı, tüm gramerler in varlıı, tüm bakasının yerine kullanılma, baka bir eyle veya bir ekilde onun parçasıyla-mecaz-ı mürsel ve istiare ile bir eyi bilme yetenei. Karıtırma ve seçme kavramları kullanımda, ses örnekleri ve kombinasyonların tekrarlanması ve çeitliliinde edebîliin ve iirselliin analizinin esasını oluturur. Ayrıca o, kültürün en temel ögelerinin anahtarını temin eder. 3.Yapısalcılık, hayal dünyamızın çounun oluturulduuna, ikili karıtlıklar (varlık / yokluk, sıcak / souk, kültür / tabiat) ile oluturulduuna iaret eder; bu karıtlıklar anlamı oluturur ve bir kimse, onları kompoze eden ikili dizileri tanımlayarak kültürel düünce alanlarını veya topoi yi tanımlayabilir. Bir örnek olarak burada anormal bir ikili dizi vardır. 4.Yapısalcılık göstergelerin incelenmesi olan göstergebilimin esasını ekillendirir: Bir gösterge gösteren ve gösterilenin birleimidir ve baka herhangi bir eyi temsil eden herhangi bir eydir (veya Umberto Eco nun ifade ettii gibi, bir gösterge bulunmak için kullanılan herhangi bir eydir). 5.Göstergebilimin de merkezi göstergeler balamını kültürel kotları, edebî kotları vs veren kotlar düüncesidir. Göstergebilimin ve kotların incelenmesi edebiyat incelemesini kültürel incelemeye açar ve metinlerin anlamını tartıırken eletirmenin kaynaklarını geniletir. Genette, Yapısalcılık, kültürün anlam tayfını oluturan göstergelerin ilikilerine göre kültürel oluumun veya anlamın kimliinin incelenmesidir. der. 6.Bazı göstergeler onları daha büyük kültürel anlamlara, genellikle çok genel anlamlara taır, bunlara Roland Barthes tarafından mitler veya ikinci-sıra gösteren adı verilmitir. Her ey bir mit olabilir. Örnein, bir evin revakını destekleyen iki hikâye sütunu, salık ve zerâfetin mitsel bir gösterenidir. 7.Yapısalcılık sabit bölünmez bir ego olarak bireyin düüncesine karıt olarak süje düüncesini tanıtır. The Subject of Semiotics deki Kaja Silverman dan alıntı yapacak olursak, Subject (süje) terimi, etnoloji, psikanaliz ve göstergebilim arasındaki ilikilerini ön plana alır. Bizim hem kültürel olarak spesifik hem de bilinçsiz olan anlam etkinliklerinin üretimi gibi, bir yapı olarak insan gerçeini kavramamıza yardım eder. Bu suretle, süje kategorisi hem özel tasavvurları hem de bilinçle anlamda bir benin tasavvurlarını yalancı çıkarır. Hatta o, arzunun kültürel olarak sebep olduunu ve bundan dolayı kolektif olduunu ileri sürer. Onu... saf bir algılama kapasitesine düürerek bilinci merkeze almaz. Sonuç olarak, bir ruhsal etkinlik alanını dierinden ayıran ayrımlara dikkat ederek süje terimi, bireye atıfta bulunan istikrar deerine meydan okur.

3 Kavramın deeri, insanların iç dünyalarını kavramsal olarak bize açmasını ve insan tecrübesinin kültürel tecrübe ile ilikisini görmemizi, kendimiz i oluturan bir ey olarak anlamdan ikna ederek bahsetmemizi izlemesidir. Burada kiilerin anlamlılıına meydan okuma teebbüsü yoktur; Benin sonsuz, bölünebilir bir varlık olduu düüncesi olan egonun ideolojisinin tahtından etmeye bir teebbüs, onu bir kii yapacak eyi yeniden tanımlamaya bir teebbüs vardır. Baka varlıklar gibi ben, gösterilendir ve kültürel olarak oluturulmutur. Bilhassa Yapısalcılık-sonrası, süjenin merkeze alınmamasında ısrar edecektir. 8.Oluturulmu süje kavramı bilinç ve bilinçaltı arasındaki sınırları açar. Bizzat bilinçaltı, özel anlamın girilemez bir yabancı alanı deil, gösterge-sistemleri ve kültür baskıları sayesinde oluturulmutur. Hem ben hem de bilinçaltı kültürel yapılardır. 9.Yapısalcı görüte gerçek bilgi, sadece kotlanmı deil, aynı zamanda geleneksel, yani oluturulmu, geleneklere ramen göstergeler ve anlam pratiklerinden yapılmıtır. Bu, gerçein toplumsal yapısı olarak bilinir. 10.O zaman, Yapısalcılıkta gerçek, toplumsal, bireysel ve bilinçaltı kavramları arasında tutarlı bir balantı vardır: Tümü benzer kanunlarla çalıan aynı göstergeler, kotlar ve geleneklerden bir araya getirilmitir. II.Yapısalcılık, Kültür ve Metinler 1. Yapısalcılık, hem metinlerin okunmasını hem de kültürlerin okunmasını mümkün kılar: Göstergebilime ramen, Yapısalcılık, bizim göstergelerden bir araya getirilen, anlam geleneklerince yönetilen, bir ilikiler örneine göre düzenlenen her eyi metinsel olarak görmemize rehberlik eder. 2. Yapısalcılık, metinlere disipline edilmi bir tarzda tarihsel olarak veya transkültürel olarak yaklamamızı mümkün kılar. Her ne zaman daha nesnel olarak incelemek zorunda olsak, zaman engellerini atıımızda, diyelim ki, kültürün veya ilginin, o zaman kültürel metot, düzen, tutarlık ve anlam ilkelerinin aratırması, baskın hale gelir. 3. Bu inceleme türü, edebiyatın kurallarına uymadıkları, bundan dolayı edebiyat olmadıkları, fakat popüler yazın veya özel yazın veyahut tarih vs. oldukları için bu tür incelemeye imdiye kadar kapalı olan metinleri ciddî kültürel analize açar. Edebî anlamın kuralları, bir kültürün anlam alanı için baka kurallar dizisi tam olarak görüldüü takdirde, o zaman edebiyat özel statüsünün bazı yönlerini kaybeder, fakat dier anlam alanlarıyla ilikisinin güç ve inandırıcılıını kazanır. Bundan dolayı, edebiyat incelemesi, metinsellik incelemesini geniletmitir, popüler yazın ciddî incelemelere açılmıtır ve edebiyatın anlam-gelenekleri ile bir kültürün gerçei hayal etme tarzı arasındaki iliki zeminleri oluturulmaktadır ve biz edebiyatın kültürel (veya insanî veyahut her günkü ) anlamlar ile ilikisinden daha açık bir biçimde bahsedebiliriz. 4. Bilinebilen her ey bir anlam sistemine aitlik erdemiyle bilindii takdirde, o zaman her eyden metinsel olarak bahsedilebilir. a. Bütün belgeler metinler olarak incelenebilir Örnein, tarih veya sosyoloji edebiyat olma yöntemiyle analiz edilebilir. b. Kültürün hepsi metin olarak incelenebilir. Dier alanlar arasında antropoloji etnografi sayesinde tamamen deitirilmitir; Sosyal bilimin pek çok alanlarında nitelikli incelemeden daha ziyade nitelik gittikçe norm haline geliyor.

4 c. nanç sistemleri metinsel olarak incelenebilir ve onların beni oluturmadaki rolleri anlaılabilir. 5.Sonuç olarak kültür içinde dil kullanımının mahiyetine çok daha büyük dikkat gösterilir. Çeitli toplumsal konular veya meguliyet alanları ile ilikili dil kullanımı söylem olarak tanınmaya balamıtır. Söylem Yapısalcılık-sonrasıcı düüncede daha yaygın bir terim olmasına ramen, onun mahiyeti yapısalcı bir gelimedir. III.Yapısalcılık ve Edebiyat Daha fazla fikir için Gerard Genette in Structuralism and Literary Criticism (Yapısalcılık ve Edebî Eletiri si özetime bakınız. 1. Metin silsilesini uzatmada, edebiyatın karmaıklık ve anlam-gücünü azaltmadık, gerçekten onu hem metinsellii hem de kültürel anlamlılıı ile arttırdık. Eer okur ve metnin her biri kültürel yapılarsa, o zaman metnin anlamlılıı, anlam yapılarını paylatıkları takdirde daha açık olur; eer kültürel, metinselse, o zaman edebiyatın metinsellii ile kültürün ilikisi daha ivedi, daha uygun ve daha zorunlu olur. Edebiyat, her biri anlam protokolleri ve tipik dil kullanımı, retorik, süje alanı vs. sahip olan bir söylemler dünyası içinde bir söylemdir. 2. Bize gerçek gibi gözüken eyin kotlanmı olduu tezi ile geleneksel tez sanatta gerçein nasıl temsil edildiinin düünülmesine yol açar hazırladıımız ey gerçek bir etki dir; gerçei temsil eden göstergeler doallatırılmı tır, yani onlar sayesinde gerçei sanki görecekmiiz gibi görünmesi salanmıtır baka bir ifade ile söylersek, gerçein kanunlarını onaylayacak gibi görünmesi salanmıtır. Bu gerçee benzeyi, zahirî hakikat veya doallatırma sayesinde meydana getirilmitir. (Culler in Structuralist Poetics [Yapısalcı iirbilim] adlı eserinden alınan) gerçee benzeyiin bazı ögeleri aaıdaki gibidir. a. Dünyayı olmu gibi kabul edilen eyi gerçek olarak alan toplumsal olarak belli metin vardır. Örnein, akıllara ve vücutlara sahip olmamız. Bu bir metinsel fenomendir. ( we have minds and bodies den her terim, bu terimlerden çou arasındaki ilikiler ve onlarla kastettiimiz ey, gerçekten kültürel olarak özel varsayımlardır.) b. Kültürün bir parçası olarak katılanlarla tanınan ve bundan dolayı tashih ve deiiklie konu olan, fakat bununla birlikte bir tür tabiat olarak hizmet eden bilgiyi paylaan genel kültür metni vardır. Bu, aksiyon, kıyafet, davranı vs. nin tavsifinden elde edilen motif, karakter ve anlamı yorumladıımız düzeydir. Jake smokinini ve tenis ayakkabılarını giydi cümlesi, Jake in bir yorumunu temin edecek veya onun kültürel kodu, bu durumda bir kıyafet kodunu niçin ihlal ettiinin yorumunu dört gözle bekleyecektir. Harry Esmeralda nın resmine saatlerdir baktı cümlesi, kültürel olarak kotlanmı bir ifadedir: Biz Harry nin tutumunu vs okuyoruz. Kültürel kotları kaydederek gerçei taklit ediyoruz. c. Cinsiyet, özel olarak edebî ve sunî gerçee benzeyi - gelenekleri - yazılacak eserlerin farklı türlerini mümkün kılan gelenekleri oluturan diziler vardır.

5 Turning and turning in the widening gyre The falcon cannot hear the falconer; Things fall apart; The center cannot hold; Mere anarchy is loosed upon the world Genileyen dairede dönüyor dönüyor ahin, ahin avcısını duyamaz; Her ey parçalanıyor; Merkez tutamaz; Dünyada yalnız anari kayboluyor Dizeleri belirli okuma geleneklerini gerektirir. Dickens daki bir paragraf parçası olarak onu okursak, onlar daha az anlamlanacaktır. Bir edebiyatın gelenei metni bir araya getiren bir ahsiyet olmasıdır, yani o, yorumlanan ve tanımlanan bilinci biraz organize etmekten kaynaklanır. Cinsiyet, baka bir gelenektir: her bir tür kabul edilebilir olarak belirli aksiyon türlerini planlar ve ötekileri kapsar. d. Metnin açıkça atıfta bulunduu ve kendi otoritesini güçlendirmek için dorudan yukarıdaki türün gerçee benzeyiini gösterdii yerde sunîlie karı doal tutum adı verilebilecek ey vardır. Örnein, anlatıcı, onun niyetsel olarak bir hikâyenin geleneklerini ihlâl ettiini, bunun onun geleneklere uygun yapılma yolu olmadıını, fakat biraz daha yüksek veya daha deerli amaca hizmet ettirme yolu olduunu-çekiciliin daha büyük doallık veya daha yüksek bir anlaılabilmek için olduunu iddia edebilir. e. Özel metinlerarasılıın karmaık gerçee benzeyii vardır. Bir metin bir cinsin geleneklerine atıfta bulunduu veya paradiletirdii zaman, bir kimse, her iki karıt terimin bizzat edebiyat temiyle birlikte bir arada tutabildii yerde onu dier yorumlama düzeyine taıyarak yorumlar. Örnein bir kimse, bir eserin veya üslûbun veyahut da türün özel geleneklerini açıkladıı zaman parodi. roni, bizi metnin gerçek-yapısının yüzeyinde alternatif bir olasılıı veya gerçei varsaymaya mecbur eder. Bütün yüzey uyumazlıkları, metinsel ve yorumlayıcı gerçek arasındaki ilikide olduu yorum gibi bizzat bir yorumlama projesi düzeyinde anlamı kaydeder. Kısaca, gerçei taklit etmek, zamanın temsilcisi geleneklere göre gerçei tanımlayan (veya oluturan) kotları temsil etmektir. 3. Okuma gelenekleri. Belirli geleneklere göre okuyoruz; sonuç olarak okumamız okuduumuzun anlamını yaratır. Bu gelenekler iki tabakada gelir: a. Gerçein tutulduu veya hayal edildii yöntemi tanımlayan, devrin genel taklit sanat geleneini içerecek metinlerde olan veya temsil edilecek olan gerçei (kültürel olarak) nasıl düünürüz ve, b. Örnein, edebiyat (ve genellikle sanat ) gelenekleri, a. Anlamın kuralı vasıtasıyla metnin anlamını genelletirilebilirliin en yüksek düzeyine yükseltebiliriz (ııkla patlayan bir aaç tabiatın veya Tanrı nın gücünün bir figürü olabilir); b. Figürlerin (mecaz-ı mürsel, istiare, semboller ) fizikselden daha karmaık veya daha yüksek bir anlam düzeyinde birbiriyle anlamlı bir ilikiye sahip olacaını farz etmemiz sayesinde figürel tutarlık gelenei;

6 c. Metnin tüm ögelerinin metnin anlamına katkıda bulunduunu farz etmemiz sayesinde tematik birlik gelenei. Bunlar hep okuma gelenekleridirler. 4. Gerçek u ki, bazı eserleri yorumlamak zordur, bazısı onun çadaları için yorumlamak zordur, fakat daha sonraki okurlar için kolaydır, bazısı onun çadalarının onları tam olarak anlaması için onlara nasıl okuduumuzu bilmemizi gerektirir, bu gerçekler, okuma için protokol okuyucusuna ait olan edebî yeteneinin varlıını gösterir. Bir kimse The Waste Land (Çorak Ülke) gibi modernist metinleri okuduu zaman, onları nasıl okuyacaını örenmelidir. Gerçekten bir kimse, Blake in Songs of Innocence and Experience (Masumiyetin ve Deneyimin arkıları) ı, Spenser in The Faerie Queene (Peri Kraliçe) vs. yi nasıl okuyacaını örenmek zorundadır. Culler, iir okumanın anlamları üretmenin bir kanun - idare süreci olduunu belirtir; iir tıka basa doldurulması gereken bir yapıyı teklif eder ve bundan dolayı bir kimse, birinin iir okuma tecrübesinden elde ettii bir biçimsel kurallar dizisinin rehber olduu, hem daveti mümkün kıldıı hem de ona sınırları empoze ettii bir eye davet etmeye teebbüs eder. 5. Yapısalcılık, okurun edebiyatı oluturduunu söyleyinceye kadar okura merkezlenmitir, yani metni zihinde belirli gelenekler ve beklentilerle okur. Bazı Yapısalcılık-sonrasıcı teorisyenler, mesela Fish, okurun metni bütünüyle kendi yorumlayıcı topluluunun okuma gelenekleri vasıtasıyla oluturduuna inanır. 6. Bizzat mesaja odaklanma kadar edebîliin tespitinde Biçimcilie katılırken, alıcıya, göndericiye veya mesajın göndergesel ilevine odaklanmaya karıydı, Genette in ifade ettii gibi, Yapısalcılık, onun göndergesel mahiyetini mesaja, alıcıya ve kukusuz tüm göndericiye koyduu gibi poetik ilevin yüreinde çok anlamlılıa yer verir. 7. Yapısalcılık, türün öneminin, örnein, tema, ciddilik düzeyi, dil kullanımının önemi vs için okuma gelenekleri hakkındaki konulara nasıl yaklaılacaı gibi temel kuralların altını çizer. Farklı türler, durumların ve eylemlerin, psikolojik, ahlâkî ve estetik deerler tiplerinin farklı açıklamalarına yol açar. (Genette). 8. Edebiyatın bir kurum olduu fikri dier yapısalcı katkıdır; bu yaratma ve okumanın pek çok protokolü gerçekten bu kurumsal mahiyet ile kontrol edilir. 9. Yapısalcılık sayesinde edebiyat bir bütün olarak görülmütür: Ne kadar eser varsa, iki ve ya iki bin fark etmez, o bir anlam ve gönderge sistemi olarak ilev görür. Bu suretle eser, bir kültür dilinin veya anlam sisteminin parolası, özel bir telaffuz ekli olur. Edebiyat bir sistem olduu halde, edebiyat eseri özerk bir bütün deildir; benzeri ekilde bizzat edebiyat özerk deil, fakat kültürün daha geni anlam yapılarının parçasıdır. 10. Edebiyatın bir okuma protokolü olduu düüncesini ele alan Culler ın Yapısalcılıın avantajları hakkındaki düüncelerine dayanan bazı hususlar aaıdadır: a. Yapısalcılık, edebiyata göre baka yaklaımlar var olduu gibi, edebiyat okumanın daha sabit bir balama noktasıdır. Çünkü edebîlik ve/veya kurgusallık metinde miras olduunu göstermek zorunda deil, aksine onun okunma tarzını göstermek zorundadır. Örnein, o, aynı cümlenin niçin onun göründüü türe balı farklı bir anlama sahip olduunu açıklar, edebiyatın sınırlarının çadan çaa nasıl deitiini açıklar, farklı anlam protokolleri verilen bir metnin farklı okumalarını barındırır ve açıklar örnein, bir kimse bir metni onun edebî niteliklerinden dolayı veya onun

7 toplumsal ve ideolojik niteliklerinden dolayı okuyabilir ve bir metni karmaık olarak da okuyabilir. b. Bir kimse kurumsal olarak, kotların ve uygulamaların vs. tutarlı ve ilikili bir dizisi olarak edebiyatın takdirini kazanır, ayrıca okumanın yerleik okuma olduunu görür, yani onun belli bir baskın anlamı veya kotlar dizisi vardır. O edebiyatın ne zaman yazıldıını, bu kotlar altında nasıl yazılacaını takip eder (O, etki yaratmak için kotları kırar veya deitirir, fakat bu yine de kotların bir ilevidir.) c. Sonuç olarak bir kimse edebî geleneklerin meydan okumalarına ve deiikliklerine daha açık olabilir. d. Bir kimse okuma ve yazmanın hem kotlanmı hem de geleneklere dayanmı olduunu görünce, disiplinli bir tarzda taneye karın okuyabilir ve edebiyat okumalarını okuyabilir okuma daha kendine dönülü bir süreç olabilir. IV.Yapısalcı Analiz Yapısalcılık bu kadar geni kollarıyla kapsamlı bir teori olduu gibi, yapısalcı analiz yapmanın farklı yolları olacaktır. Burada birkaç makul yaklaım vardır. 1. Anlatıyı mümkün kılan ve onu ileten temel kotların incelemesi. Bu genellikle anlatıbilim (narratoloji) olarak bilinir ve sık sık bir anlatı grameri olarak kabul edilebilen eyi üretir. Greimas, Barthes, Todorov ve dierleri anlatının ögelerinin ve ilikilerinin ne olduunu aratırdılar. Bu, Barthes in olayları çekirdekler (nuclei) ve katalizörler (catalyzers) ayrımı gibi bir eye ve Cohen ve Shires ten adapte edildii gibi kısaca burada verilen onun be anlatı kodunun resmen yürürlüe konulmasına neden olur. 1. Proairetik Dizi halindeki eyler (olaylar); tanınabilir aksiyonlar ve etkileri. 2. Göstergesel Gösterenlerin tanınabilir duygu deeri halkasını üretmek için dier gösterenlere iaret ettii alan. Genel anlamda, oluacak anlamı mümkün kılan alan. 3. Yorumbilimsel Hikâyenin bitiini belli süreyle erteleme, bitie yönelik koutluklar, yinelemeler vs. yi oluturma yolları dahil anlatı merak kodu. 4. Sembolik Fark olarak anlamı iaret eder; anlamlarını yaratmak için kültürün kullandıı/harekete geçirdii çiftler; elbette ayrı olan ve balanan çiftler. 5. Gönderge Toplumu meydana getiren farklı bilgi gövdesine göndermede bulunur; gerçek kültürel bilgiye tıp, hukuk, ahlak, psikoloji, felsefe, dine aracılık eden ve organize eden, popüler kültürün tüm kliklerini ve darbımesellerini koparan büyük toplumsal metin çeidinden alıntı yaparak tanıdık gerçei yaratır. 6. (C&S nin ilavesi) diegetik Onun etkili olarak nasıl anlam kazandıını belirten metnin anlatı geleneklerinin kodlanması olan anlatı. 2. Farklı yinelemeler sayesinde, örnein söz sanatlarında olduu gibi, metindeki anlamın oluumunun incelenmesi. Hayden White Batılı tarih anlatısını söz sanatları (tropeler) teorisi yoluyla çözümler; Lodge istiare ve mecâz-ı mürselin sembolik ve realist metinlerin temelini nasıl aynı sırayla ekillendirecek gibi gözüktüünü gösterir.

8 Doallatırmanın, gerçek etkiler yaratma yolunun ve gerçeklik ve metinlerden çıkarılan anlam yoluyla çıkardıımız yolun incelemesi; ii)metinlerdeki anlam geleneklerinin incelenmesi olan taklidin, yani gerçein temsilinin incelenmesi. 4. Metinler karıt yapılarıyla, özellikle yapılara ekil vererek ve toplumun merkezî ilgi ve hayal gücü yapılarını temsil ederek çift karıtlıklarla incelenebilir. 5. Metinler kültür kotları ve geleneklerini temsil ettikleri takdirde incelenebilirler Yazıldıkları ve temsil ettikleri kültürlerin ve alt-kültürlerin anlam yapılarının anlaılması yöntemi olarak metinleri okuyabiliriz.