İÇİNDEKİLER ALT BÖLÜM I 1. MÜLKİYET KAVRAMI

Transkript

1 İÇİNDEKİLER I. İÇİNDEKİLER IX II. KISALTMALAR XXVII Birinci Bölüm GENEL HÜKÜMLER ALT BÖLÜM I 1. MÜLKİYET KAVRAMI I- GENEL OLARAK 3 n- SİSTEMLER AÇISINDAN MÜLKİYET KAVRAMI 5 A. Klâsik (Liberal) sistem 5 B. Marksist sistem 9 C. Hukuk düzenimiz ve karma (modern) mülkiyet anlayışı 10 m. MÜLKİYET HAKKININ İÇERİĞİ 16 A. Malikin yetkileri 16 1) Mülkiyet hakkının olumlu yönü (iç muhtevası) 16 2) Mülkiyet hakkının olumsuz yönü (dış muhtevası) 18 B. Malikin ödevleri (Mülkiyet hakkının sınırları) 18 1) Yapmama (kaçınma) ödevi 18 2) Katlanma ödevi 19 3) Yapma (edim) ödevi 20 IV- DEĞERLENDİRME 20 ALTBÖLÜMII 2. MÜLKİYET HAKKININ KORUNMASI I. MÜLKİYET HAKKININ KAMU HUKUKU NİTELİKLİ KANUNLARLA KORUNMASI 27 A. Mülkiyet hakkının Anayasa ile korunması 28 B. Mülkiyet hakkının ceza hukuku ile korunması 28 C. Mülkiyet hakkının idare hukuku ile korunması 29 IX

2 II. MÜLKİYET HAKKININ ULUSLAR ARASI HUKUKLA, ÖZELLİKLE İNSAN HAKLARI AVRUPA SÖZLEŞMESİ İLE KORUNMASI 29 ffl. MÜLKİYET HAKKININ ÖZEL HUKUK NİTELİKLİ KANUNLARLA KORUNMASI 30 A. İstihkak davası (Mülkiyet davası) 31 1) Kavram 31 2) İstihkak davasının hukukî niteliği 34 3) İstihkak davasının konusu ve amacı 35 4) Görevli ve yetkili mahkeme 37 5) Davanın tarafları 38 a) Davacı 38 b) Davalı 40 6) İsbatyükü 40 7) İstihkak talebinin devri ve sona ermesi 42 B; Elatmanın önlenmesi davası 43 1) Davanın konusu, amacı ve şartları 43 2) Davanın tarafları 46 a) Davacı 46 b) Davalı 48 3) İsbatyükü 48 4) Dava talebinin devri 49 5) Görevli ve yetkili mahkeme 49 C. Tespit davası 49 D. Diğer davalar 50 ALT BÖLÜM ffl 3. MÜLKİYET HAKKININ KONUSU VE KAPSAMI I- MÜLKİYET HAKKININ KONUSU 51 II- MÜLKİYET HAKKININ KAPSAMI 53 A. Bütünleyici parça 53 1) Kavram 53 2) Bütünleyici parçanın unsurları 55 a) Maddîlik unsuru 55 b) Sürekli iç bağlantı unsuru (ekonomik amaç ilişkisi) 56 c) Dış bağlantı (maddî-fizikî) unsuru 57

3 d) Yerel âdetler unsuru 61 3) Kanun gereği bütünleyici parça sayılan şeyler 62 4) Bütünleyici parça niteliğinin kaybı 63 5) Bütünleyici parça niteliğinin hüküm ve sonuçları 64 a) Bütünleyici parçaya ilişkin kurallar, ilke olarak, emredici hukuk kurallarıdır 64 b) Malik, bütünleyici parça üzerinde bağımsız tasarruf işlemlerinde bulunamaz 65 c) Asıl şey hakkında yapılan borçlandırıcı işlemler, ilke olarak bütünleyici parçayı da kapsar '. 66 d) Bütünleyici parça üzerinde, asıl şeyden bağımsız olarak fiilî hâkimiyet kurmak mümkünse, zilyetlik tesis edilebilir.. 67 e) İcra ve iflâs hukuku yönünden haciz, zorunlu olarak eşyanın tamamını, yani hem aslî şeyi, hem de bütünleyici parçayı kapsar 67 B. Doğal ürünler 67 C. Eklenti 71 1) Tanım 71 2) Eklentinin özellikleri 72 3) Eklentinin unsurları 73 a) Bağımsız taşınır mal unsuru 73 b) Dış bağlantı unsuru 73 c) İç bağlantı unsuru (Özgülenme unsuru) 75 d) Yerel âdet veya malikin anlaşılabilen arzusu unsuru 77 aa) Yerel âdetler 77 bb) Malikin anlaşılabilen arzusu 78 4) Eklentinin hüküm ve sonuçları 79 a) Genel olarak 79 b) Mülkiyetin devri yönünden 80 c) Taşınmaz rehni yönünden 80 d) Borçlandırıcı işlemler yönünden 81 ALT BÖLÜM IV 4. MÜLKİYET HAKKININ ÇEŞİTLERİ I- PAYLI MÜLKİYET (Müşterek Mülkiyet) 83 A. Paylı mülkiyetin hukukî niteliği 87 B. Paylı mülkiyetin kurulması 88 XI

4 1) Paylı mülkiyetin hukukî bir işlem ile kurulması 88 2) Paylı mülkiyetin kanun gereği kurulması 90 3) Paylı mülkiyetin hâkimin veya yetkili bir makamın kararı ile kurulması 90 Paylı mülkiyetin hüküm ve sonuçları 91 1) Her paydaşın kendi payına ilişkin işlemleri 91 a) Mülkiyetin devri işlemleri 91 b) Sınırlı aynî haklarla, özellikle rehinle kayıtlama 94 c) Paydan feragat 95 d) Borçlandırıcı işlemler 96 e) Dava ehliyeti (payı koruma yetkisi) 96 f) Paylı mülkiyette paydaşın payının haczi 99 2) Paydaşların paylı mala ilişkin işlemleri (Paydaşlar arasındaki ilişkiler) 99 a) Paylı malın yönetimi 99 aa) Olağan yönetim işleri 101 bb) Önemli yönetim işleri 103 cc) Olağanüstü yönetim işleri ve tasarruflar 105 aaa) Olağanüstü yönetim işleri 105 bbb) Tasarruflar 107 b) Paylı maldan yararlanma, kullanma ve koruma 107 c) Bölünemeyen ortak menfaatlerin korunması (temsil) 109 d) Paylı mal ile ilgili giderler ve yükümlülükler 111 3) Paydaşlıktan çıkarma 112 a) Paydaşın çıkarılması 112 aa) Paydaşlıktan çıkarma davasının sebebi 113 bb) Paydaşlıktan çıkarma davasının davacısı 113 cc) Paydaşlıktan çıkarma davasının davalısı 113 dd) Paydaşlıktan çıkarma kararı 113 b) Diğer hak sahiplerinin çıkarılması 114 4) Paylı mülkiyetin sona ermesi 114 a) Genel olarak 114 b) Sona erme çeşitleri 114 aa) Sınırlı olarak sona erme 115 bb) Tam olarak sona erme 115 5) Paylı mülkiyetin sona ermesini isteme hakkı ve sınırları 115 a) Paylaşmanın hukukî bir işlem uyarınca geciktirilmesi 116 b) Paylaşma uygun olmayan zamanda istenemez 118 c) Payh malın sürekli bir amaca özgülenmiş olması 119

5 d) Üzerinde kat mülkiyeti veya kat irtifakı kurulmuş olan anataşınmazdaki ortak yerler 119 D. Paylı mülkiyeti paylaşma biçimi 119 1) İradî paylaşma (Paylaşma sözleşmesi = Paylı mülkiyeti sona erdirme sözleşmesi) 120 2) Kazaî paylaşma (Paylaşma davası) 122 II. ELBİRLİĞİ MÜLKİYETİ (İştirak Halinde Mülkiyet) 125 A. Genel bilgi 125 B. Elbirliği mülkiyeti ile paylı (müşterek) mülkiyet arasındaki farklar : 126 C. Elbirliği mülkiyetinin hukukî niteliği 127 D. Elbirliği mülkiyetinin özellikleri 128 E. Elbirliği mülkiyetinin kurulması 130 F. Elbirliği mülkiyetinin hükümleri ; 133 1) Eşyanın tamamına ilişkin işlemler 133 2) Katılma payına ilişkin işlemler 136 G. Elbirliği mülkiyetinin sona ermesi Genel olarak sona erme Özel olarak sona erme 139 III- TAŞINMAZ MÜLKİYETİNİN ÖZEL BİR ÇEŞİDİ OLARAK KAT MÜLKİYETİ 141 A. Genel bilgi 141 B. Kavram 142 C. Kat mülkiyetinin hukukî niteliği 143 D. Kat mülkiyetinin kurulması 146 1) İradî kuruluş 147 2) Hâkim kararıyla kuruluş 148 E. Kat maliklerinin hak ve borçları 150 1) Kat maliklerinin hakları 150 a) Bağımsız bölümler ve eklentiler üzerindeki haklar 150 b) Ortak yerler üzerindeki haklar 151 2) Kat maliklerinin borç ve yükümlülükleri 153 a) Dürüstlük kuralına uygun kullanma 154 b) Bağımsız bölüm ve eklentileri özgülenme amacına uygun kullanma (Yasak işler) 154 c) Anagayrımenkulün bakımı ve korunması borcu, zarardan sorumluluk 157 d) Onarım için bağımsız bölüme girme müsaadesi 158 e) Anagayrımenkulün genel giderlerine katılma 159 XIII

6 XIV f) Kat mülkiyetinin devri mecburiyeti 161 g) Sigorta anlaşması 163 F. Anagayrımenkulün yönetimi (kat malikleri kurulu) 164 1) Kat malikleri kurulu 164 2) Yönetim plânı 164 3) Kat malikleri kurulunun toplantısı ve kararları 165 4) Oya katılma 166 5) Kat malikleri kurulunun kararlan 167 6) Hâkimin müdahalesi 167 G. Yönetici veya yönetim kurulu 168 1) Atanması 168 2) Yöneticinin görevleri 169 a) Genel yönetim işlerinin görülmesi 169 b) Defter tutulması ve belgelerin saklanması 170 c) İşletme projesinin yapılması 170 d) Yöneticinin sorumluluğu 171 aa) Genel kural 171 bb) Hesap verme yükümlülüğü 171 e) Yöneticinin haklan 171 H. Denetçi veya denetim kurulu 172 İ. Anagayrımenkule yapılacak yenilik ve ilâveler 173 1) Faydalı olanlar 173 2) Çok masraflı ve lüks olanlar 174 3) Anagayrımenkule bağımsız bölüm ilâvesi 174 J. Temliki tasarruflar ve önemli işler 175 K. Kat mülkiyetinin sona ermesi 176 1) Kat mülkiyeti kütüğündeki sicil kaydının silinmesi 176 2) Anagayrımenkulün arsasryla birlikte tamamen yok olması 177 3) Anagayrımenkulün kamulaştırılması 177 4) Anayapının harap olması 178 L. Kat irtifakı 179 1) Genel bilgi 179 2) Kat irtifakının kurulması 180 3) Kat irtifakı sahiplerinin haklan ve borçları 181 4) Kat irtifakının sona ermesi 182 M. Devre mülk hakkı 183 1) Tanım ve hukukî niteliği 183 2) Devre mülk hakkının konusu, kurulması 183

7 3) Devre mülk hakkına uygulanacak hükümler 184 4) Devre mülk hakkının hüküm ve sonuçları 185 5) Devre mülk hakkının sona ermesi 186 N. Toplu Yapılara İlişkin Özel Hükümler 186 1) Kavram 186 2) Ortak yerler 187 3) Vaziyet plân ve projeleri 188 4) Yönetim 188 a) Blok (parsel) yönetimi 189 b) Ada yönetimi 189 c) Toplu yapı yönetimi ) Yönetim plânı ve değiştirilmesi 191 6) Yönetici ve denetçi atama 191 7) Ortak giderlere katılma 192 8) Geçici yönetim 192 9) Uygulanacak diğer hükümler )Kullanma yerlerinin boşaltılması l)kat irtifakına geçiş 193 İkinci Bölüm TAŞINMAZ MÜLKİYETİ ALT BÖLÜM I 5. TAŞINMAZ MÜLKİYETİNİN KONUSU KAZANILMASI VE KAYBI I- TAŞINMAZ MÜLKİYETİNİN KONUSU 195 ü- TAŞINMAZ MÜLKİYETİNİN KAZANILMASI 198 A. Genel olarak 198 B. Taşınmaz mülkiyetinin tescile dayalı olarak devren kazanılması ) Tescil (Tasarruf işlemi=kazanma işlemi) 201 2) Kazanma sebebi (Hukukî sebep) 202 a) Mülkiyeti devir borcu doğuran hukukî işlemlerin şekli 203 b) Resmî şeklin kapsamı 210 c) Şekle uymamanın sonuçlan 211 d) Mülkiyeti devir borcu doğuran sözleşmelerde muvazaa 217 e) Nam-ı müstear 220 XV

8 XVI f) İnançlı işlem (İnançlı devir) aa) Genel bilgi 223 bb) İnançlı işlemin çeşitleri 224 aaa) Saf inançlı işlemler 224 bbb) Karma inançlı işlemler 224 cc) İnançlı işlemin unsurları : 224 aaa) İnanç anlaşması 225 bbb) Devir (temlik) işlemi 226 dd) İnançlı işlemin hüküm ve sonuçlan 226 g) Taşınmaz satış vaadi sözleşmesi 229 h) Tapuya kayıtlı olmayan taşınmazlar 232 3) Taşınmaz mülkiyetinin tescilsiz (tescilden önce) kazanılması. 238 a) Genel olarak 238 b) Miras 240 c) Kamulaştırma 242 d) Cebrî icra 244 e) Mahkeme kararı 245 f) İşgal 247 aa) Tapuya kayıtlı taşınmazların işgal yoluyla kazanılması 248 aaa) Tapu kütüğüne kayıtlı bir taşınmaz söz konusu olmalıdır 248 bbb) Malik, mülkiyet hakkından vazgeçmek niyetiyle tapudaki kaydın terkinini istemiş olmalıdır 248 ccc) İşgal eden mülkiyeti kazanmak niyetiyle zilyet olmalıdır 249 bb) Tapuya kayıtlı olmayan taşınmazların işgal yoluyla kazanılması 250 g) Yeni arazi oluşması 252 aa) Yeni bir arazi oluşmalıdır 253 bb) Yeni arazi, sahipsiz yerlerde oluşmalıdır 253 cc) Oluşan yeni arazinin toprağı sahipsiz yerlerden gelmiş olmalıdır 254 dd) Yeni oluşan arazi yaralanmaya elverişli olmalıdır 254 ee) Arazi kayması 255 h) TMK. m. 705 dışındaki aslî kazanma yolları 255 aa) Vakfa özgülenen taşınmazlar 255 bb) Eşler arasındaki mal rejimi sözleşmesi ile meydana gelen mülkiyet değişikliği 255

9 cc) Kişiliği sona eren tüzel kişiler 256 dd) Ticaret şirketlerinin birleşmeleri 256 4) Taşınmaz mülkiyetinin zamanaşımı yoluyla kazanılması 256 a) Taşınmaz mülkiyetinin olağan zamanaşımıyla kazanılması 258 aa) Genel bilgi 258 aaa) Tapu kütüğüne kayıtlı bir taşınmaz olmalıdır 260 bbb) Tapu kütüğündeki tescil yolsuz bir tescil olmalıdır 261 ccc) Zilyet, taşınmaza zilyet olmalı ve bu zilyetlik belirli nitelikler taşımalıdır 263 l/a) Zilyetlik 10 yıl sürmüş olmalıdır 264 l/b) Bu zilyetlik, iyiniyetli zilyetlik olmalıdır l/c) Malik sıfatıyla zilyetlik söz konusu olmalıdır 265 l/d) Zilyetlik, davasız ve aralıksız olmalıdır 266 bb) Zilyedin zamanaşımının dolmasından önceki hukukî durumu 268 cc) Olağan zamanaşımm hüküm ve sonuçları 268 b) Taşınmaz mülkiyetinin olağanüstü zamanaşımıyla kazanılması 269 aa) Genel bilgi 269 bb) Taşınmaz mülkiyetinin olağanüstü zamanaşımı yoluyla kazanmanın şartlan 273 aaa) Esasa ait şartlar 273 l/a) Taşınmaza ilişkin şartlar 273 1/aa) Tapuya kayıtlı olmayan taşınmaz, özel mülkiyete elverişli olmalıdır 274 1/bb) Tapu kütüğünden taşınmazın malikinin kim olduğu anlaşılmamalıdır 280 1/aaa) Taşınmaz tapuya kayıtlı olmakla birlikte, maliki kütükten tam olarak anlaşılamamaktadır /bbb) Taşınmaz tapuya kayıtlı olmakla birlikte, maliki hakkında yirmi yıl önce gaiplik kararı verilmiş bulunmaktadır 282 l/b) Zilyetliğe ilişkin şartlar 285 1/aa) Zilyet, malik sıfatıyla zilyet olmalıdır XVII

10 1/bb) Zilyetlik 20 yıl sürmüş olmalıdır 286 1/cc) Zilyetlik davasız olmalıdır 288 1/dd) Zilyetlik aralıksız olmalıdır 289 bbb) Usule ait şartlar 291 l/a) Tescil davası 291 1/aa) Görevli mahkeme 291 1/bb) Yetkili mahkeme 292 1/cc) Davacı 292 1/dd) Davalı 292 l/b) İlân ve itiraz 293 l/c) İspat yükü ve araçları 294 c) Olağanüstü zamanaşımıyla mülkiyetin kazanıldığı an 296 d) Özel kanun hükümleri 299 aa) Tapu Kayıtlarından Hukukî Kıymetlerini Kaybetmiş Olanların Tasfiyesine Dair 1515 sayılı Kanun 299 aaa) Taşınmaz tapuya kayıtlı olmalıdır 300 bbb) Zilyet, taşınmazı "gayrı resmî" surette kazanmjş olmalıdır 300 ccc) İşlem, Medenî Kanunun yürürlüğe girmesinden önce yapılmış olmalıdır 300 ddd) Zilyetlik süresi belirli bir süre devam etmelidir eee) Zilyet tescil talebinde bulunmalıdır 301 bb) 3402 sayılı Kadastro Kanunu 301 aaa) Tapuya kayıtlı taşınmazlar 302 bbb) Tapuya kayıtlı olmayan taşınmazlar 305 cc) Zeytinciliğin Islahı ve Yabanîlerinin Aşılattınlması Hakkında Kanun 306 III- TAŞINMAZ MÜLKİYET HAKKININ SONA ERMESİ (KAYBI). 310 A. Genel olarak 310 B. Mutlak sebepler 311 1) Mülkiyet hakkının terki 311 a) Genel bilgi 311 b) Şartları 312 aa) Terk iradesinin açıklanması 312 bb) Terk beyanı (terkin) tapu kütüne yazılmalıdır 312 c) Terkin hüküm ve sonuçlan 313 2) Arazinin tamamen yok olması 313 3) Nispî sebepler (Kamulaştırma) 314 XVIII

11 ALTBÖLÜM n 6. TAŞINMAZ MÜLKİYETİNİN İÇERİĞİ I- YATAY KAPSAM 319 A. Genel bilgi 319 B. Kadastrosu yapılmış tapulu taşınmazlarda sınır 321 C. Kadastrosuz taşınmazlarda sınır 323 D. Tapusuz taşınmazlarda sınır 326 H- DİKEY KAPSAM 326 III- MADDÎ KAPSAM 329 A. Yapılar (İnşaat) 330 1) Haksız yapı (Haksız inşaat) 331 a) Malzeme sahibinin kendi malzemesiyle başkasının arazisinde yapı yapması 332 aa) Malzemenin, malzeme sahibi tarafından sökülüp kaldırılmasını isteme hakkı 332 bb) Haksız yapıdan doğan zararlarını talep hakkı 334 cc) Arazinin mülkiyetinin malzeme sahibine geçirilmesini talep hakkı 334 b) Arazi malikinin başkasının malzemesiyle kendi arazisine yapı yapması 335 aa) Malzemenin sökülerek kendisine verilmesini talep hakkı 335 aaa) Malzeme, sahibinin rızası olmadan kullanılmış olmalıdır 336 bbb) Malzemenin sökülmesi aşırı bir zarara sebep olmamalıdır 336 bb) Tazminat isteme hakkı 337 cc) Arazi ve yapının mülkiyetinin geçirilmesini isteme hakkı 337 c) Üçüncü bir kişi tarafından başkasına ait malzeme ile başkasının arazisine yapılan yapı 340 B. Dikilen şeyler 341 C. Kaynaklar 343 1) Kaynağın kökeni yer altı suyu olmalıdır 344 2) Yer altı suyu doğal ve sürekli bir şekilde yeryüzüne çıkmalıdır 344 XDC

12 3) Kaynağın özel mülkiyette bulunan araziden çıkması ve arazinin sınırlarını aşmayacak debide olması gerekir 344 D. Bütünleyici parça ilkesinin istisnaları 346 1) Taşınır yapılar 346 2) Taşkın yapılar (Başkasının ait araziye taşan yapılar) 348 a) Taşkın yapı sahibi, taşılan arazi üzerinde kendi arazisi lehine bir irtifak hakkına sahiptir 349 b) Taşkın yapı sahibi, taşılan arazi üzerinde kendi arazisi lehine bir irtifak hakkına sahip değildir 350 3) Üst hakkı (Yapı hakkı) 352 a) Genel bilgi 352 b) Sona ermesi 354 c) Bağımsız bölümler üzerinde üst hakkı kurulamaz 354 4) Mecralar 355 ALTBÖLÜMIII 7. TAŞINMAZ MÜLKİYETİNDEN DOĞAN ÖDEVLER (Taşınmaz Mülkiyetinin Kısıtlamaları) I- KAVRAM VE ÇEŞİTLERİ 358 II- ÖDEVLER (KISITLAMALAR) ARASINDAKİ BENZERLİK VE FARKLILIKLAR 363 A. Benzerlikler 363 B. Farklar 364 1) Ödevin kaldırılması ve değiştirilmesi 364 2) Ödevlere aykırı davranılması halinde uygulanacak yaptırım M- ÖZEL HUKUKTAN ÇEŞİTLİ KİŞİ VE ÇEVRELER YARARINA DOĞAN ÖDEVLER 365 A. Komşu yararına konulmuş ödevler 365 1) Mülkiyet hakkını komşu taşınmazı olumsuz şekilde etkileyecek taşkınlıktan kaçınma 366 2) Kazı ve yapılar 372 3) Komşu arazisine taşan ağaç dal ve kökleri 374 4) Doğal olarak akan suların akışına engel olmama 375 5) Komşu kaynakları kesme ve kirletmekten kaçınma 378 6) Aynı yataktan beslenen komşu kaynaklar 379 XX

13 7) Özel arazide bulunan kaynak, kuyu ve derelerden yararlanma 380 8) Zorunlu haklar 381 a) Zorunlu mecra hakkı 382 aa) Genel bilgi 382 bb) Şartları 383 cc) Tarafları 385 dd) Mecra hakkının talep edilmesi 385 ee) Yükümlü taşınmaz malikinin menfaatlerinin korunması 387 ff) Durumun değişmesi halinde mecranın başka yere nakledilmesini isteme hakkı 387 b) Zorunlu geçit hakkı 388 aa) Genel bilgi 388 bb) Şartları 389 c) Zorunlu su (zorunlu kaynak) hakkı Komşuluk ilişkilerinin gerekli kıldığı iş ve giderlere katılma B. Belirli kişiler yararına konulmuş ödevler 395 1) Yasal onalım hakkı 395 a) Yasal önahm hakkının tanımı, niteliği, doğumu, kullanılması 395 aa) Genel bilgi 395 bb) Yasal onalım hakkının tanımı ve hukukî niteliği 396 cc) Yasal onalım hakkının doğumu ve kullanılması 398 b) Yasal onalım hakkının şartları 399 aa) Yasal onalım hakkı, yalnız paylı mülkiyete tabi taşınmazlarda söz konusu olur bb) Yasal önahm hakkı taşınmaz üzerindeki mülkiyet payının tamamen veya kısmen satılması halinde söz konusu olur (Önahm olgusu) 400 cc) Yasal önahm hakkı üçüncü kişilere yapılan pay satışlarında söz konusu olur 408 dd) Yasal onalım hakkı, hak sahibi paydaşın üçüncü kişi aleyhine açacağı önahm davasıyla kullanılır 408 c) Önahm davası 408 aa) Onalım davasının tanım ve niteliği 408 bb) Onalım davasının tarafları 409 aaa) Davacı 409 bbb) Davalı 411 XXI

14 ccc) Onalım davasının tabi olduğu süreler (Hak düşürücü süreler) 411 l/a) Üç aylık süre 412 l/b) İki yıllık süre 414 cc) Davacının onalım bedelini yatırması 415 dd) Onalım kararının hüküm ve sonuçları 416 ee) Onalım hakkının ortadan kaldırılması veya değiştirilmesi 417 aaa) Genel olarak 417 bbb) Onalım hakkından feragat ve bu hakkın sona ermesi 417 l/a) Onalım hakkından feragat 417 l/b) Onalım hakkının sona ermesi 418 C. Daha geniş bir çevre (herkes) yararına konulmuş ödevler 419 1) Orman ve mer'aya girme 420 2) Sürüklenen şeylerle benzerlerinin aranıp alınması 423 3) Zorunluluk hali 424 a) Şartlan 425 aa) Tehdit eden zarar veya mevcut tehlike 425 bb) Zarar ve tehlike, taşınmaza müdahale sonunda doğacak zarardan önemli ölçüde büyük olmalıdır 426 cc) Zarar veya tehlike ancak başkasının taşınmazına müdahale etmek suretiyle uzaklaştınlabilmelidir 426 b) Hüküm ve sonuçlan 426 D. Toplum yararına konulmuş ödevler 427 1) Genel bilgi 427 2) Toprağın iyileştirilmesi 427 ALTBÖLÜMIV 8. TAŞINMAZ MÜLKİYET HAKKININ (İRADÎ) KISITLAMALARI I. ONALIM, ALIM, GERİ ALM SÖZLEŞMELERİ 431 A. Sözleşmeden doğan onalım hakkı (Onalım sözleşmesi) 431 1) Tanım 431 2) Çeşitleri 432 3) Hukukî niteliği 433 XXII

15 4) Önahm sözleşmesinin tâbi olduğu şekil 435 5) Önahm hakkının tapu kütüğüne şerhi 436 a) Genel bilgi 436 aa) Onalım hakkının tapu kütüğüne şerh edilmemesi 436 bb) Önahm hakinin tapu kütüğüne şerh edilmesi 436 b) Şerhin etki süresi 437 c) Onalım hakkının tapu kütüğüne şerhedilmesinin hüküm ve sonuçları 438 6) Sözleşmeden doğan önahm hakkının şartları 438 a) Sözleşmeden doğan önahm hakkı önahm sözleşmesinde belirtilen taşınmazın satımı halinde söz konusu olur 438 b) Sözleşmeden doğan onalım hakkı taşınmazın üçüncü kişiye satılması halinde söz konusu olur 439 c) Sözleşmeden doğan onalım hakkı taşınmazın satılması halinde söz konusu olur (Önahm olgusu) 439 aa) Önahm hakkının kullanılmasına imkân veren işlemler (Vorkaufsfall) 439 bb) Önahm hakkının kullanılması mümkün olmayan işlemler 442 d) Sözleşmeden doğan önahm hakkı, hak sahibinin üçüncü kişi aleyhine açacağı önahm davasıyla kullanılır aa) Önahm davası 444 aaa) Genel bilgi 444 bbb) Davanın davacısı 445 ccc) Davanın davalısı ddd) Önahm davasının açılması gereken süreler 445 eee) Davacının önahm (satım) bedeli ile giderleri yatırma yükümlülüğü 448 fff) Önahm kararının doğurduğu sonuçlar 448 7) Önahm hakkından feragat ve önalim hakkının sona ermesi a) Onalım hakkından feragat 449 b) Onalım hakkının sona ermesi 450 c) Önahm hakkı üçüncü kişiye devredilebilen, miras yoluyla geçen bir haktır 450 B. Alım sözleşmesi 450 1) Tanım 450 2) Şekli 451 3) Hukukî niteliği 451 4) Alım hakkının tapu kütüğüne şerh edilmesi 452 XXIII

16 a) Genel bilgi 452 b) Şerhin etki süresi 452 5) Ahm hakkının devri ve miras yoluyla geçmesi 453 C. Geri ahm sözleşmesi 453 1) Tanım 453 2) Geri ahm hakkının hukukî niteliği 454 3) Geri ahm sözleşmesinin tabi olduğu şekil 455 4) Geri alım hakkının tapu kütüğüne şerh edilmesi 455 a) Genel bilgi 455 b) Şerhin etki süresi 455 5) Geri ahm hakkı devredilebilen, miras yoluyla geçen bir haktır455 ALTBÖLÜMV 9. TAŞINMAZ MALİKİNİN SORUMLULUĞU I- GENEL BİLGİ 456 n- SORUMLULUĞUN HUKUKÎ NİTELİĞİ 457 III- SORUMLULUĞUN ŞARTLARI 460 A. Sorumluluğun genel şartlan 460 1) Bir zarar doğmuş olmalıdır 460 2) Zarar ile taşkın kullanma arasında uygun illiyet bağı bulunmalıdır 461 3) Taşkın kullanma hukuka aykırı olmalıdır 461 B. Sorumluluğun özel şartları 461 1) Müspet şartlar 462 a) Taşkın kullanılan mal taşınmaz bir mal olmalıdır 462 b) Taşkın bir kullanma söz konusu olmalıdır 464 2) Menfî şartlar (Sorumluluktan kurtulma) 468 a) Mücbir sebep 469 b) Zarar görenin kendi kusuru 469 c) Üçüncü kişinin kusuru 469 C. Taraflar 470 1) Davacılar 470 2) Davalılar 471 D. Tazminat davasında zamanaşımı 473 E. TMK. m. 730'dan doğan diğer davalar 473 1) Taşkın kullanmanın önlenmesi davası (Prevântivklage) 474 XXIV

17 2) Taşkın kullanmaktan kaçınma davası (Unterlassungsklage) ) Taşkın kullanmanın ortadan kaldırılması davası (Beseitigungsklage) 475 4) Tespit davası 476 F. TMK. m. 730 ile BK. m. 58'den doğan sorumluluk arasındaki ilişki 476 1) Benzer noktalar 476 2) Farklı noktalar 477 ÜçüncüBölüm TAŞINIR MÜLKİYETİ ALTBÖLÜMI 10. TAŞINIR MÜLKİYETİNİN KONUSU ALTBÖLÜM II 11. TAŞINIR MÜLKİYETİNİN KAZANILMASI I- TAŞINIR MÜLKİYETİNİN DEVREN KAZANILMASI 483 A. Borçlandırıcı işlem (Hukukî sebep = Temel işlem) 484 B. Tasarruf işlemi (Zilyetliğin devri) 485 H- MÜLKİYETİ SAKLI TUTMA SÖZLEŞMESİ 489 A. Kavram ve tanım 489 B. Hukukî niteliği 491 C. Sözleşmenin şekli ve özel sicile kayıt 492 1) Sözleşmenin şekli 492 2) Sözleşmenin özel sicile kaydı 492 D. Hüküm ve sonuçları 494 E. Mülkiyeti saklı tutma sözleşmesinin sona ermesi 497 m- TAŞINIR MÜLKİYETİNİN ASLEN KAZANILMASI 497 A. Sahiplenme (İhraz) 498 1) Şey, üzerinde mülkiyet hakkının kurulmasına niteliği itibariyle elverişli bir eşya türü olmalıdır 499 2) Şey, malik veya kanun koyucunun iradesi sonucu serbest bırakıldığı için sahipsiz bir eşya olmalıdır 499 3) Sahipsiz şeyin zilyetliğini eline geçiren kimsenin, o şey üzerinde mülkiyet hakkını kurma iradesine sahip olması gerekir 500 XXV

18 B. Bulunmuş eşya (Buluntu) 500 1) Bulunmuş eşyanın mülkiyetinin kazanılması, bu eşyanın sahipli olmasına bağlıdır 501 2) Sahipli eşya üzerindeki zilyetlik, malikin iradesi dışında kaybedilmiş olmalıdır 501 C. Define 503 1) Definenin şartları 505 a) Taşınır bir mal, başka bir mal içinde bulunmalıdır 505 b) Bu koyma işlemi, gömme veya saklama, kısaca gizleme şeklinde olmalıdır 505 c) Maliki bulunmayan bir eşya olmalıdır 505 d) Ekonomik değeri haiz bir eşya olmalıdır 505 D. Bilimsel değeri olan şeyler 506 E. İşleme 506 1) Her şeyden önce, işlenen malzemenin niteliği değişmelidir ) Yeni şeyin (eserin) meydana gelmesi için harcanan emeğin değeri, işlenen şeyin (malzemenin) değerinden daha fazla olmalıdır 507 3) İşleyen iyiniyetli olmalıdır 507 4) İşleyen kişi, şeyi; hizmet, istisna, vekâlet vb. gibi bir sözleşmeye göre işlememiş olmalıdır 507 F. Karışma ve birleşme 508 G. Kazandıncı zamanaşımı 510 1) Zilyet, malik sıfatıyla zilyet olmalıdır 511 2) Zilyetlik, dâvasız ve aralıksız beş yıl devam etmelidir 511 3) Zilyet, iyiniyetli olmalıdır 512 ALTBÖLÜMIII 11. TAŞINIR MÜLKİYETİNİN KAYBI I- GENEL BİLGİ 513 II- KAYIP TÜRLERİ 513 A. Taşınır mülkiyetinin nispî kaybı 513 B. Taşınır mülkiyetinin mutlak kaybı 514 1) Genel bilgi 514 2) Mutlak kayıp halleri 514 a) Terk. 514 b) Taşınırın yok olması 516 XXVI