2.5. Silaj Makinaları (Yeşil Yem Kıyma Makinaları)

Transkript

1 2.5. Silaj Makinaları (Yeşil Ye ıya Makinaları) Silaj, yeşil ye bikileri ve ye kakı addelerinin birlike ayalanası ile elde edilen besleyici bir hayvan yeidir. Silaj yapıının esası: yeşil ve sulu yelerin belirli sıcaklık derecelerinde uularak, gerekiğinde öğüülüş ısır, arpa, yulaf, elas, ısır koçanı, pancar ve urunçgil posaları, kalsiyu fora, sodyu nira gibi kakı addeleri eklenip sıkışırılarak havasız orada eydana gelen sü asidi ayalanası yardııyla bozuladan saklaa işleidir. Silaj yapıında en çok ısır, yonca, buğdaygil ve baklagil oları, doğal çayır ve era bikileri ile diğer ahıllar kullanılakadır. Silaj yapıının aşağıdaki faydaları sağladığı kabul edilekedir. a) Yeşil yelerin bulunadığı zaanlarda hayvanların kalieli ve ucuz beslenesini sağlar. b) Yeşil yein silaj olarak depolanası he daha az yer kaplar ve he de giderlerin azalasına yol açar. c) Silajlık yelerin kuruası için arlada bırakılasına gerek yokur. Biçilirken reylere yüklenir ve işleeye geirilir. Bu da arlanın çabuk boşalasına ve başka işlelere açık hale gelesine neden olur. d) Yeşil yeler arlada kuruaya bırakıladıkları için yaprak ve dolayısıyla besin değeri kaybı olaz. Silaj akinası, silaj yapılak üzere nalu haline geiriliş yeşil yeleri oplayarak kıyan veya biçileiş yeşil ye bikilerini biçen, parçalayan ve üfleyerek bir araca dolduran kendi yürür veya rakörle kullanılan akinadır. Silaj akinaları aşağıdaki gibi sınıflandırılabilir. 1-Taşına durularına göre 1.1-endi yürür silaj akinaları 1.2-Trakörle çalışırılan silaj akinaları Asa ip Çekilir ip 2-ıya boyuuna göre 2.1-Uzun boyulu kıya düzenli silaj akinaları 2.2.ısa boyulu kıya düzenli silaj akinaları Değişken boyulu Eşi boyulu' 3-esici organlara göre 3.1-Çarpalı ip silaj akinaları 3.2-Diskli ip silaj akinaları 3.3-Taburlu ip silaj akinaları 4-Özel Silaj akinaları 4.1-Mısır silaj akinaları 4.2-O silaj akinaları Taşına Durularına Göre Silaj Makinaları endi yürür ip silaj akinalarında güç kaynağı ile silaj düzeni aynı akina üzerindedir. Yani silaj akinasında oor, akara organları, düenlee sisei blok halinde olup bağısız

2 olarak hareke edebilekedir. İş verileri yüksek olup praik ve kullanışlıdırlar. e var ki, pahalı ve çok büyük işleeler için uygundurlar. Yaygın olarak kullanılan, harekeini rakör kuyruk ilinden alan silaj akinaları çekilir ya da asa ip olabilekedir. Trakörden harekeini alırlar, raköre bağılıdırlar. Çekilir ipler rakörün arkasına, arka yanına ve ön yanına bağlanabilir. Asa silaj akinalarının hareke ee yeenekleri daha iyidir. Ancak iş genişlikleri çekilir iplere göre daha azdır ve daha hafifirler ıya Boyuuna Göre Silaj Makinaları Silolaa ekniği ve biki çeşidine göre silajın kıya boyuu değişir. Bu yönden silaj akinaları kıya boyuuna göre uzun boyulu ve kısa boyulu olarak ikiye ayrılır Uzun Boyulu ıya Düzenli Silaj Makinaları İnce saplı ve kısa boylu kaba ye bikilerinin kıyılasında fazla parçalana gereksinii oladığından oplaa düzenli arı arabalarına kıya düzenleri eklenerek kıya ve yüklee aynı anda yapılakadır. Yüklee eleanları ile arla yüzeyinden alınan aeryal, ilei kanalına yerleşirilen sabi, harekeli ve döner bıçaklar yardııyla uzunluğunda kesilerek arı arabasına yüklenirken uzun boyulu kıyılış kaba ye, kasa abanında sonsuz zincirli göürücü yardııyla siloya dökülür. Uzun boyulu silaj akinaları eelde oplayıcı, ileici, kıyıcı ve yüklee (arı) arabasından oluşur. Toplayıcılar banlı, zincirli ve aburlu olabilekedir. İlei düzenleri ise aburlu (oynak paraklı ya da sabi paraklı), salınılı, ieli ve araklı yapıdadır. (Şekil 2.34) En yaygın kullanılan ileici salınılı ileicidir. Çünkü bu ileiciler; basi, sağla ve ucuzdur. Diğer ileicilerin pahalı olaları ve işlelerini a olarak yerine geireeleri nedeniyle kullanıları kısılıdır. Yein yüklenesi sürecinde kıyılasını yani küçük boyulara ayrılasını kıyıcı bıçaklar gerçekleşirekedir. En çok kullanılan bıçak ipi sabi bıçak ipidir. İlei kanalında ileilen yeşil ye bıçak arafından kesilerek arabaya gönderilir. Diğer iki bıçak (gi-gel harekeli ve döner diskli) karaşık yapıya sahipir. Ancak ürünün düzgün ve akıcı bir şekilde kesilesini sağlar.

3 Şekil Bazı ilei düzenleri (a. Taburlu b. Salınılı, c. İeli, d. Taraklı) (Wenner e al. 1980) ısa Boyulu ıya Düzenli Silaj Makinaları alın saplı ve uzun boylu ye bikilerinin silolaa ve yelee ekniği yönünden kıyılarak küçük boyulara geirilesi gerekekedir. ısa boyulu kıya düzenli silaj akinaları yardııyla uzun boyulu kıya düzenli silaj akinalarındaki oplaa, kıya ve ilei işleleri yapılakadır. Bu nedenle kısa boyulu kıya düzenli silaj akinaları arı arabasından ayrı olarak bir büün halinde çalışaka, ye biçileke ya da oplanaka, kıyılaka ve üflenekedir. Maeryal, basi yapılı ek akslı veya iki akslı arı arabasına doldurularak siloya göürülekedir. Bazen de silo yakınına kurulan kıya düzeni ile biçilerek geirilen kaba ye kıyılabilekedir. ısa boyulu kıya düzenli silaj akinaları kıyılan aeryalin boyuunun değişken veya eşi oluşuna göre iki gruba ayrılakadır. Bunlar değişken boyulu ve eşi boyulu kese yapan kıya düzenli silaj akinalarıdır Değişken Boyulu (Çarpalı) ıya Düzenine Sahip Silaj Makinaları Değişken boyulu kıya düzenine sahip silaj akinalarında arla yüzeyine paralel bir il üzerine serbes bağlanış bıçaklar bikiyi biçeke ve eşi olayan boyularda kıyakadır. Yeşil

4 yein arlada biçilesi, kıyılası ve aşıyıcıya yüklenesi aynı ünie arafından yapılakadır. Biçe üniesi yeşil yei keseden, çarparak biçeke, kıyarak üfleyiciye oradan da sevk borusuna gönderekledir. Değişken boyulu kıya düzenine sahip silaj akinalarının bazılarına kanalı ip ikinci kıya üniesi eklenerek, ikinci bir kıya işlei uygulanır ve böylece iki kez kıyıldıkan sonra yeşil ye ikinci kıya üniesi arafından aşıyıcıya yüklenir. Şekil 2.35'de çarpalı ip değişken boyulu kıya düzenine sahip iki silaj akinasının bıçak ipleri, dizilişleri ile genel görünüşleri verilişir. Şekilde görülen a ipi silaj akinasında biki biçileke ve aynı ünie arafından sevk borusuna gönderilekedir. Bıçakların biçii ve dizilişi yei kesip, heen fırlaacak şekildedir. ıya boyu b akinasından daha fazladır. Tip b'de ise biki biçileke ve aşıa helezonuyla fırlaa üniesine gelerek kanalar yardııyla sevk borusuna gönderilekedir. Bu ip akinaların bazılarında fırlaıcı düzen yalnızca fırlaa işlei yapaaka, kesici bıçakların karşısına karşı bıçak konularak kese işlei de gerçekleşirilekedir. ıya boyları ikinci bir kıya işlei nedeniyle daha küçük olabilekedir. Şekil Çarpalı ip değişken boyulu kıya düzenine sahip silaj akinaları (a.direk fırlaalı, b.fırlaıcılı) (afadar 1997) Çarpalı ip biçe düzenli silaj akinaları basi, ucuz ve aynı zaanda üniversal kullanıa sahipir. Bu ip akinalar yalnızca oların, ısırın, yeşil yein biçilesinde değil aynı zaanda şekerpancarı ve paaes yapraklarının koparılasında da kullanılakadır. Bu ip akinalarda ilave düzeneğe ihiyaç oladan biçiliş aeryal arladan oplanarak kıyılabilekedir. Yeşil yein sevk borusu içerisindeki harekei biçe ya da kıya düzeninin

5 ekisiyle gerçekleşekedir. Bıçaklar yaay izdüşüleri alındığında ilin çevresine geleyecek şekilde helezonik biçide yerleşirilişir. Bıçakların çevre hızı /s arasında değişekedir. Bıçak sayısı iş genişliğine bağlıdır. İş genişliği 1.1 olabilekedir. Parçalaa ya da kıya boyuu karşı bıçağın akif bıçaklara yaklaşırılıp, uzaklaşırılasıyla değişirilir. Bu ip akinaların sakıncaları; a- Silajlık yede aşırı kirleneye neden olaları, b- Parçalaa işinin düzgün olayışı, c- Biçilen yeşil yein yeniden gelişesinde olusuzlukların görülesi, d- Eşi olayan kıya boyları e- Yüksek güç gereksiniidir Eşi Boyulu (Diskli ve Taburlu) ıya Düzenine Sahip Silaj Makinaları Eşi boyulu kıya düzenli silaj akinaları, akaslaa kese yapan döner bıçaklı kıyıcılardır. Bikinin kıyıla boyu isenen uzunluka eşi olarak ayarlanabilekedir. ıya boyu ayarı a- Bıçak sayısının, b- Bıçakların bağlı olduğu döner organın devir sayınının c- Beslee yani ilerlee hızının değişirilesiyle yapılır. Bıçak sayısının ve devir sayısının azalılası, beslee hızının arırılası kıya boyunu büyüür. Eşi boyulu kıya düzenine sahip silaj akinaları diskli ve aburlu olak üzere ikiye ayrılakadır. Diskli ve aburlu kıya düzenleri sırasıyla Şekil 2.36 ve Şekil 2.37'de görülekedir. Diskli kıya düzenine sahip silaj akinalarında bıçaklar döne eksenine göre radyal ya da radyala yakın belirli bir açıyla diske bağlanakadır. eskin kenarları doğru ya da eğri olan bıçakların sayısı 1 12 ade arasında değişekedir. Diskin döne sayısı d/d ve bıçakların çevre hızı ise /s arasındadır. Disk üzerinde bulunan kanalar kesilen aeryalin fırlaa (sevk) borusu içinden fırlaılarak ileilesini sağlar. Diskli silaj akinaları he yığın haline geiriliş yeşil yein kıyılasında ve he de akinaya eklenen bir biçe düzeni yardııyla yeşil yein silaj yapılasında kullanılır.

6 Şekil 2.36.Diskli ip kıya düzeni (1.Disk bıçağı, 2.arşı bıçak, 3.Fırlaıcı kanalar) (anafojski ve arwowski 1976) Şekil Taburlu ip kıya düzeni (1.Bıçak, 2.Sevk kanalı, 3. Ek bıçak delikleri, 4.Bıçak ayar düzeni, 5.Bilee düzeni 6.Bıçak uucu,7.ıya ve fırlaa aburu, 8.Baskı yayı, 9.Dişli yedirici abur, 10.Ayarlanabilir karşı bıçak, 11.Düz yüzeyli yedirici abur) (afadar 1997) Şekil 2.38 de görülen diskli kıya düzenli silaj akinasında biçiliş olan yeşil ye, akinanın oplaa üniesi (1) arafından sevk aburu (3) ve zincirli ileici (11) arafından yedirici aburlara (4) ileilir. Buradan yedire boğazından, radyal bıçaklı disk üzerine gelen yeşil ye kıyılarak silaj haline geirilir. Disk üzerindeki kanalar yardııyla üflenerek sevk borusundan (6) aşıyıcıya yüklenir.

7 Şekil Diskli ip silaj akinası (1.Toplayıcı, 2. Yönlendire sacı, 3.İleici helezon, 4.Yedirici aburlar, 5.Baskı yayı 6. Sevk borusu, 7.Bıçaklar 8.arşı bıçak, 9.Düz abur, 10.Fırlaıcılar, 11.Zincirli ileici) (Gri e al. 1969) Taburlu ip silaj akinalarında aeryalin oplanası, besleyici ve yedire organları, fırlaa borusu diskli silaj akinasının benzeridir. Tek fark kıya düzenidir. Taburlu kıya düzenlerinde bıçaklar bir aburun ya da silindirin çevresine helisel eğri şeklinde belirli bir açı (30 35 ) alında bağlanışır (Şekil 2.37). Taburun çevre uzunluğuna göre bıçak sayısı değişebilekledir. Harekeli bıçaklar ilerlee düzleinde dönen abur üzerine eğeir ve döne eksenine paralel konulandırılışır. Bu yapı bıçakların yerinden söküleden bilenesini kolaylaşırışır Tabur çapı diskli ip silaj akinasındaki disk çapından küçük, devri ise heen heen iki kaıdır. Bunun sonucu olarak da daha kısa kıya boyu elde edilebilir. Diskli kıya düzeninde bıçakların her on aeryal kıyılasından sonra bilenesi gerekirken, aburlu ipe bu sorun ooaik bileeyle oradan kaldırılışır. Modern silaj akinalarında abur çapı oldukça küçük olup dolayındadır. Tabur çapının, dolayısıyla ağırlığının az olası aale oeninin küçük olasına bu da sık ıkanalara neden olur ve aşırı oenleri yenek için ek oor gücüne gereksini göserir. Silaj akinalarında bu nedenle % rezerv oor gücüne gereksini vardır. Taburlu kıya düzeninin ercih nedenlerinden birisi de bıçak uzunluğunun her nokasındaki hızın sabi olasıdır. Hâlbuki diskli kıya düzeninde bıçakların hızı başından ucuna doğru 31 /s den 47 /s'ye kadar değişebilekedir. Taburlu silaj akinalarında kıyılan aeryalin sevk borusuna gönderilesinde, çoğunlukla ayrı bir fırlaıcı kullanılakadır. Ancak, aeryal ileii için bıçaklara özel biçi verilerek fırlaıcı kana özelliği de kazandırılarak, kıyıcı düzen aynı zaanda fırlaıcı olarak da kullanılakadır. Şekil 2.39 da direk fırlaalı aburlu ip bir silaj akinası örneği verilişir.

8 Şekil 2.39'da görüldüğü gibi biçiliş aeryal oplayıcı arafından ileici helezona verileke, helezonun orasında oplanarak zincirli ileici yardııyla sıkışırıcı ve yedirici aburlara gelekedir. Bu aburlar aeryali kıyıcı düzene sevk eekedir. Tabur bıçakları aeryali karşı bıçağın yardııyla kıyaka ve kıyılan aeryal aburun fırlaa ekisiyle sevk borusunda aşıyıcıya yüklenekedir. Bazı aburlu silaj akinalarında kıyılan aeryalin sevk borusundan ileilesi ayrı bir fırlaıcı yardııyla yapılakadır. Bu ip silaj akinası Şekil 2.40'da verilişir. Şekil Taburlu silaj akinası (1.Toplayıcı, 2.Yönlendire sacı, 3.İleici helezon, 4.Zincirli ileici, 5.Baskı yayı, 6.Dişli yedirici abur, 7.Bilee düzeni, 8.Sevk borusu, 9.Yönlendire sacı,10. Bıçak ve bıçak uucu, 11.ıyıcı ve fırlaıcı abur, 12.arşı bıçak, 13.Düz yedirici abur) (Gri e al. 1969). Şekil Fırlaıcı düzene sahip aburlu silaj akinası (1.Toplayıcı, 2.İleici helezon, 3.Sevk ve yedire silindirleri, 4.Bilee düzeni, 5.Sevk borusu, 6.Fırlaıcı düzen, 7.ıyıcı abur, 8.arşı bıçak, 9.Sıkışıra ve ilee silindirleri) (Wenner e al. 1980) Özel Silaj Makinaları Özel Silaj akinaları çarpalı, diskli ya da aburlu olabilekedir. Özel ısır silaj akinasına ısırın hasadını sağlayan özel düzenek eklenerek ısır silajı yapılakadır. Mısır hasa düzeneği çıkarılarak oplaa düzeni de eklenebilekedir. O silaj akinaları; baklagil+buğdaygil, serin ikli buğdaygilleri ve yonca gibi alçak boylu, ince gövdeli silajlık aeryalin hasadında yaygın

9 olarak kullanılakadır. Mısır, sorgu gibi sıcak ikli bikilerinin hasadında da son yıllara kadar kullanılan o silaj akinaları, bu çeşi silajlık bikilerin hasadında yerini ısır silaj akinalarına bırakışır Silaj Makinalarında Teorik ıya Boyunun Hesaplanası Diskli ve aburlu ip kıya düzenine sahip silaj akinalarında eorik kıya boyu şu bağını yardııyla hesaplanabilir. L V n. z a b V b 2 rb nb 60 L Maeryalin eorik kıya boyu () V ıyılan yeşil yein beslee hızı (/s) b na Diskin ya da aburun devir sayısı (d/d) z Disk ya da abur üzerindeki bıçak sayısı (ade) r Beslee aburunun yarıçapı () b n b Beslee aburunun devir sayısıdır (d/d). Teorik kıya boyu verilen bağınıya göre beslee hızına, bıçakların sayısına, diskin ya da aburun döne hızına bağlıdır. Praike elde edilen kıya boyu ile eorik kıya boyu arasındaki farklılıklar görülebilir. Bunun eel nedeni ürünün yoğunluğuna bağlı olarak beslee hızının değişesidir. ıya boyunun değişirilesi isendiğinde ya beslee hızı veya bıçak sayısı ya da döne hızı değişirilecekir. Ancak kıyılan aeryalin fırlaılası için disk ya da abur devrinin belli bir değerden düşük olaası gereklidir. Bıçaklar karşılıklı olarak çıkarılalıdır ve bunların değişirilesi zor bir işledir. Beslee hızının değişirilesi ise ilerlee hızına bağlıdır. Maeryal akışının sağlanabilesi için beslee hızının ilerlee hızından büyük olası gerekekledir. İlerlee hızının arası, beslee hızının sabi kalasıyla ıkanalar eydana gelir. Bu nedenle ilerlee hızının gereğinden büyük olaası beslee hızına eşi ya da beslee hızından daha küçük olası gereklidir. Aynı ip silaj akinalarında eorik olarak biri zaanda işlenen yeşil ye ikarı on/h olarak aşağıdaki forülle hesaplanabilir (Ülger 1982 ). BQhaV Q 10 Q Silaj akinasının kurasal işlee kapasiesi (/h) B Makinanın çalışa genişliği () Q Tarla verii (/ha) V ha Makinanın ilerlee hızıdır (k/h). Eğer silaj akinası ou naludan alarak işliyorsa işlee kapasiesi şu forülle bulunur.

10 Q ' Q Qw Q V ' w V İşlee kapasiesi (kg/s) Biri nalu uzunluğundaki aeryal ikarı (kg/) Makinanın ilerlee hızıdır (/s) Silaj Makinalarında Güç Gereksinii Silaj akinalarında gereksini duyulan güç, akinanın çalışa koşullarına, biki çeşidine, kıyıcı düzenin özelliklerine bağlıdır. Bir silaj akinasında opla güç gereksinii 4 unsurdan eydana gelekedir. Trakörün kendini hareke eirebilesi için gereksini duyulan güç ( TR), Silaj akinasının kuyruk ili gücü gereksinii ( ), Silaj akinasının harekei için karşılanası gerekli güç ( S ), Silaj aşıyıcı arı arabasının çekilesi için gerekli olan güç'en ) oluşakadır. Buna göre bir silaj akinasıyla hasaa opla ( T ) güç gereksinii aşağıdaki gibi hesaplanakadır. T TR S A ( A Trakörün kendini hareke eire gücü rakörün ağırlık, ekerlek boyuları, zein duruu, eği gibi koşullara bağlıdır. Silaj akinası için gerekli çeki gücü birinci derecede külesi ve yüklenen silaj ikarına göre arar ya da azalır. Silaj akinalarının birbirleriyle kıyaslanalarında en öneli ölçü kuyruk ili gücü gereksiniidir. anofojski ve arwowski'ye göre silaj akinalarında kuyruk ili gücü aşağıdaki bileşenlerden oluşakadır. C Z W P D uyruk ili gücü gereksinii ıyıcı düzende ükeilen güç C Z Ezici ve baskı silindirlerinde ükeilen güç Ön ezici silindirlerde ükeilen güç W P Toplayıcıda ve ileicilerde ükeilen güç Makinanın ransisyon ünielerinde ükeilen güçür. D Srivasava e al. (1993) e göre aburlu ve diskli ip kıyıcı düzende ükeilen güç aşağıda verilen bir dizi bağınılarla hesaplanabilir. Maeryalin kıyılası için gerekli güç ( kg ) : kg 1000C f FsQ L

11 (kw) kg C f Fs L Maeryalin aburlu ve diskli ip kıya düzeninde kıyılası için gerekli olan güç Oralaa özgül kese kuvveinin aksiu özgül kese kuvveine oranı ıya bıçağının biri uzunluğuna düşen aksiu özgül kese kuvvei(/) Maeryalin eorik kıya boyu () Yeşil yein kıyıcıya girişeki özgül külesidir (kg/ 3 ). Q ıyıcının kurasal işlee kapasiesi (kg/s) olup aşağıdaki gibi hesaplanabilir. Q A L z n a Q ıyıcının kurasal işlee kapasiesi (kg/s) Yeşil yein kıyıcıya girişeki özgül külesi (kg/ 3 ) A ıyıcıya yeşil yein yedirilesindeki boğazın kesi alanı (c 2 ) L Maeryalin eorik kıya boyu () z Disk ya da abur üzerindeki bıçak sayısı (ade) n Diskin ya da aburun devir sayısıdır (d/d). a Özgül kese enerjisi farklı silaj akinalarının karşılaşırılasında çok kullanılan bir ölçüür. Özgül kese enerjisi aşağıdaki gibi bulunur. E E sc sc 1000C f F s Taburun ya da diskin biri külesine düşen özgül kese enerjisidir (J./kg). Özgül kese enerjisine bağlı olarak kese gücü hesaplanabilir. kg E sc L Q Özgül kese enerjisi aksiu özgül kese kuvveiyle oranılıdır. Buna göre bıçak keskinliğinin ve bıçak-karşı bıçak arasındaki esafenin, güç gereksiniinin azalılasında öneli bir yeri vardır. Bıçağın keskin kenar kalınlığının 0.1 den 0.3 ye yükselerek körelesi güç ükeiini yaklaşık 2 ka arırır. Yine bıçak-karşı bıçak arasındaki açıklığın 0.1 den 0.4 ye yükselesi güç ükeiini ikiye kalar. örele ve aralık arışının birlike eydana gelesi güç ükeiini yaklaşık 3 ka arırır. Ayrıca bıçağın körelesi ve aralığın çok arası oun kesileden yırılasına yol açar. Bıçakların köreleesi için ooaik biley aşı kullanılır. Yine eal parçacıklarının kıya düzenine ve silajın içerisine gireesi için boğaz girişinde eal sensörü kullanılır. Meal

12 sensörü sayesinde yedirici silindirlerin harekei ooaik olarak kesilir ve silindirler ers çevrilerek eal dışarı alınır. ıya düzeninde kıyılan aeryal ile kıyıcı düzen ve diğer yüzeyler arasındaki sürüneden kaynaklanan güç ükeii aşağıdaki bağını ile bulunabilir. 2 Q V s 1000 s Silajın kıya düzenindeki sürünesinden kaynaklanan güç kaybı (kw) Silaj aeryalinin eas eiği sürüne yüzeyi yayının büyüklüğü ya da oralaa eas açısı (radyan) Silaj ve kıya düzenini çevreleyen çelik uhafaza arasındaki sürüne kasayısı Q V İşlee ya da beslee kapasiesi (kg/s) Taburun ya da diskin çevre hızıdır (/s). Çelik ve silaj arasındaki sürüne kasayısı () silajın ipine, ne içeriğine, kıyıcı düzenin çevre hızına ve diğer fakörlere bağlı olarak 0.2 ile 0.8 arasında değişir. Çevre hızının /s olduğu koşulda ısır ve yonca için parlaılış çelik yüzey ile silaj arasındaki sürüne açısı 0.49 alınabilir. Yeşil ye kıyıldıkan sonra arkadaki reylere fırlaılası ya da ileilesi gerekir. Bu ileiin gerçekleşirilesi için silajın hızı abur ya da disk hızına yükselilir yani silaj ivelendirilir. Bu yüksele için ilave güce ihiyaç vardır. Bu güç ükeii şu şekilde hesaplanabilir. Q V iv 2000 iv 2 cb Silajın ivelendirilesi için gerekli güç (kw) Q İşlee ya da beslee kapasiesi (kg/s) V cb Taburda ya da diske bulunan bıçakların çevre hızıdır (/s). He abur he de disk silaj ileii sırasında havayı da ileekedir. Havanın da bir direnci söz konusudur. Hava direncini yenek için gerekli olan güç aşağıdaki gibi hesaplanabilir. 3 Vcb h Havanın ileilesi için gerekli güçür (kw). h Silaj akinasının kıya düzeninde yukarıda sıralanan güç ükeilerinin dışında kalan özellikle beslee ve diğer silindirlerin neden olduğu güç kaybı ise aşağıdaki gibi bulunabilir. d Cho Ch 1 Q

13 d C C ho h1 Silindirler ve diğer kısılarda eydana gelen güç kaybı(kw) Sabi kasayı (kw) Sabi kasayı (kw.s/kg) Q İşlee ya da beslee kapasiesidir (kg/s). Yukarıda sıralanan güç ükeileri oplanarak silaj akinasının opla kuyruk ili gücü bulunabilir. kg s iv h d Hava direnci için gerekli olan güç ükeii dışındaki güçlerde beslee kapasiesinin doğrudan ekisi vardır. Eğer yukarıdaki hesaplaalarda veri sıkınısı çekiliyorsa aşağıdaki forülle de kabaca bir güç hesabı yapılabilir Cr Cc Q Silaj akinası kuyruk ili gücü (kw) Cr İkinci kıya fakörüdür. İkinci bir kıya düzeni yoksa 1 varsa 2 alınır. Cc Ürün fakörüdür. Yeşil ısır için 1, yeşil yonca için 1.33 ve nei düşük silaj ya da kuru o için 2 alınabilir. Q İşlee ya da beslee kapasiesidir (kg/s). Trakörün, arı arabasının ve silaj akinasının hareke eirilesi için gereksini duyulan güç bilinen yönelerden hesaplanabilir, Silaj akinasının kuyruk ili güç gereksiniini kuyruk ili ork eresiyle sapanabilekedir. Yapılan araşıralarda; diskli ip kıya düzenine sahip silaj akinalarında gereksini duyulan kuyruk ili gücünün %83-88'i aeryalin kıyılası için % 'i oplayıcı, helezon ileici ve ön sıkışıra silindirlerinin çalışası için, %5-6.5'i üs beslee silindirlerinde ve % 'i ise al beslee silindirlerinde ükeilekedir. Taburlu ip kıyıcı düzene sahip silaj akinalarında opla kuyruk ili gücünün %75-85'i kıya düzeninde, %4-7'si oplaa ve helezon yedirici düzenlerinde, %12-14'ü üs yedire ve %3-4'ü ise al beslee düzenlerinde ükeilekedir. Taburlu ip kıya düzenlerinde aeryalin kıyılası için gereksini duyulan güç, diskli ip kıya düzenlerinden oralaa olarak %7 oranında daha azdır. Örnek: esip fırlaalı aburlu ip bir silaj akinasında çapı 500 ve genişliği 300 olan ve üzerinde 10 bıçak aşıyan aburun devri 1000 d/d olarak verilekedir. Teorik kıya boyu 6, kıyıcıya yeşil yein yedirilesindeki boğazın yüksekliği 20 c ve yeşil yein kıyıcıya girişeki özgül külesi 300 kg/ 3, özgül kese enerjisi E sc 16 J / kg, silaj ile uhafaza arasındaki sürüne kuvvei 0. 49, aeryalin uhafazadaki eas yüzeyinin açısı 2. 6 radyan, güç kasayıları olan C ho 0. 6 kw, C h 0.3 kws/ kg olarak verilişir. a) Gerekli beslee hızını bulunuz. b) ıyıcının kurasal işlee kapasiesini kg/s olarak hesaplayınız. c) Silaj akinasının kuyruk ili gücünü bulunuz. 1

14 Çözü: 4 Vb L na z a) L 610 Vb 1 / s 4 4 n Z a b) A Tabur genişliği Boğaz yüksekliği c A A L Z na Q 18 kg/ s c) Taburun çevre hızı ile bıçakların çevre hızı yaklaşık olarak aynı alınabilir. Taburun yarıçapı 250 ve devri 1000 d/d olduğundan çevre hızı aşağıdaki gibi bulunur. 2 r n 2 (0.25)1000 Vcb V / s EscQ L 1618 kg 48 6 kw 2 2 Q V s kw Q Vcb iv Vcb h kw kw d Cho Ch 1 Q kw kg s iv h d kw