MARKA OLARAK TESC L ED LEB LECEK ARETLER

Transkript

1 I ULE ZDAL 556 SAYILI KHK N N 5. MADDES ER EVES NDE MARKA OLARAK TESC L ED LEB LECEK ARETLER stanbul 2005

2 II Yay n No : 1585 flletme-ekonomi : Bas - Ekim STANBUL ISBN Copyright Bu kitab n bu bas s n n Türkiye deki yay n haklar BETA Bas m Yay m Da- t m A.fi. ye aittir. Her hakk sakl d r. Hiçbir bölümü ve paragraf k smen veya tamamen ya da özet halinde, fotokopi, faksimile veya baflka herhangi bir flekilde ço alt lamaz, da t lamaz. Normal ölçüyü aflan iktibaslar yap lamaz. Normal ve kanunî iktibaslarda kaynak gösterilmesi zorunludur. Dizgi Bask - Cilt Kapak Tasar m : Beta Bas m A.fi. : Beta Bas m A.fi. V ize/kirklarel : fierife Uyur Beta BASIM YAYIM DA ITIM A.fi. Himaye-i Etfal Sokak Talas Han No Ca alo lu - STANBUL Tel : (0-212) Fax: (0-212) betakitap@betakitap.com

3 III N S Z Markalar n g nl k hayatta, ticari ve hukuki alanlarda sahip oldu u yer art k yads namayacak kadar nemli ve de erlidir. leti imin h zl geli imi, uluslararas irketlerin o almas, ula m n kolayla mas gibi nedenlerle d nyada s n rlar n etkisi zay flam t r. Al c lar, mal ve hizmetlerden kolayca haberdar olup ayn kolayl kla sahip olma imkan na kavu mu tur. Sert rekabet artlar i inde ay rt edilmek isteyen i letmeler i in marka vazge ilmez unsur haline gelmi tir. Dolay s yla marka olarak se ilecek i aretin se imi i letmenin gelece i a s ndan nemli oldu u a kt r. a n h zl geli imine paralel olarak marka hukukunda yeni ihtiya lar ortaya km, bu da yeni d zenlemeler yapma ihtiyac n ortaya karm t r. Fikri S nai M lkiyet Hukuku Alan nda, Avrupa Birli i ile e de er koruma sa lama y km altna giren T rkiye, 556 Say l Markalar n Korunmas Hakk nda Kanun H km nde Kararnameyi tarihinde y r rl e koyarak nemli bir ad m atm t r. 556 Say l KHK ile zaman i erisinde yetersiz kalan eski mevzuat n eksik y nlerinin giderilmesi ve a n gereklerinin kar lanmas ama lanm t r. Bu ama la yap lan yeniliklerden bir tanesi marka olarak tescil edilebilecek i aretlerin kapsam n n geni letilmesi ve yeni i aretlerin marka olabilmesinin yolunun a lmas olmu tur. Elinizdeki eserde, marka hukukunun temelini olu turan marka olarak tescil edilebilecek i aretler ve dolay s yla marka olarak tescil edilmeyecek i aretler incelenmi tir. 556 Say l KHK ile marka olmas m mk n hale gelen yeni i aretler zerinde zellikle durularak bu konuda doktrinde yer bulan g r lere ve uygulaman n yakla m na geni yer verilmi - tir. Prof. Dr. Merih Kemal Oma Marmara niversitesi Hukuk Fak ltesi Ticaret Hukuku Anabilim Dal Ba kan

4 IV 556 Say l KHK nin 5. maddesi er evesinde Marka olarak Tescil Edilebilecek aretler adl al ma, Marmara niversitesi Sosyal Bilimler Enstit s Y ksek Lisans Program er evesinde haz rlanm, j ri taraf ndan oybirli iyle ba ar l bulunmu tur. al ma kitap haline getirilirken j rinin de erlendirmeleri ve tavsiyelerine uygun olarak tekrar g z- den ge irilmi ayr ca mevzuatta ger ekle en son de i iklikler de i lenmi tir. Sayg de er hocam Prof.Dr.Merih Kemal Oma a yap c ele tirileri i in, sevgili hocam Do.Dr.Ay e Nuho lu na olumlu g r leri ve deste i i in te ekk r eder, minnetlerimi sunar m. Gerek konu se iminde gerekse al malar m s ras nda benden deste ini, ilgisini ve zaman n esirgemeyen say n dan man m Yrd.Do.Dr.Tamer Pekdin er e de bu vesile ile tekrar te ekk r ederim. lgili kararlara ula mamda g stermi olduklar kolayl k ve i ten ilgileri i in 11.Hukuk Dairesi Ba kan I l Ula a ve Yarg tay Hakimi Ali Orhan a, yard mlar i in Marmara niversitesi Hukuk Fak ltesi M d r Bilge G k e Tezel e, tezimin bas mn salayan Beta Bas m Yay m Da - tm A.. Y netim Kurulu Ba kan Seyhan Satar a ve Dizgi i in erife Uyur a te ekk rlerimi sunar m. ule zdal

5 V Sevgili Anneme ve Babama...

6 VI

7 VII NDEK LER NS Z... III KISALTMALAR... XIII 1 1.G R... 1 I. KONUNUN SUNUMU VE SINIRLANDIRILMASI...1 II. MARKANIN TAR H ES... 3 A. MARKANIN ORTAYA IKI I... 3 B. ULUSLARARASI D ZENLEMELER MARKAYA L K N ULUSLARARASI ANLA MALAR... 8 a) 1883 Paris Anla mas... b) 1957 Tarihli Markalar n Tescili Amac yla Mal Ve Hizmetlerin Snfland r lmas na li kin Nice (Nis) Anla mas c) 1891 Tarihli Markalar n Uluslararas Tesciline li kin Madrid...Anla mas d) Markalar n Uluslararas Tesciline li kin Madrid Anla mas na... li kin 1989 Tarihli Protokol (Madrid Protokol ) e) Markalar n Fig ratif Elemanlar n n Uluslararas Snfland rmas na li kin Viyana Anla mas f) D nya Ticaret rg t Kurulu Anla mas g) Ticaretle Ba lant l Fikri M lkiyet Haklar Anla mas (TRIP s) 16 h) Marka Kanunu Anla mas (Trademark Law Treaty-TLT) ) D nya Fikri M lkiyet Te kilat (WIPO) Kurulu Anla mas AVRUPA TOPLULU U TARAFINDAN HAZIRLANAN D ZENLEMELER a) Avrupa Toplulu una ye Devletlerin Markalara li kin Hukuklar n Uyumla trlmaya Y nelik 89/104 Say l

8 VIII Birinci Konsey Y nergesi b) 40/94 Say l Topluluk Markas Hakk nda Konsey Taraf ndan kar lan Topluluk T z C. T RK MARKA HUKUKUNUN HUKUK DAYANAKLARI Al met-i Farika Nizamn mesi Markalar Kanunu Say l Kanun H km nde Kararname Di er Mevzuat BRNC BLM 2 MARKANIN TANIMI, UNSURLARI, FONKS YONLARI, E TLER MARKANIN TANIMI VE OLU TURULMASINDAK UNSURLAR 31 I. MARKANIN TANIMI II. MARKANIN OLU TURULMASINDAK UNSURLAR A. Esas Unsur B. Yard mc Unsur ve Tali Unsur MARKANIN UNSURLARI I. AYIRT ED CLK II. AYIRT ED C L N KULLANIMLA KAZANILMASI A. aretin Kullan lmas B. aretin Mal Veya Hizmetlerle Ba lanmas Ve Al c Kitlesi 42 C. S re III. Z MLE G R NT LENEB LME VEYA BENZER B R B MDE FADE ED LEB LME MARKANIN SERBEST ARET HAL NE GELMES MARKANIN FONKS YONLARI I. AYIRT ED CLK FONKS YONU...46 II. KAYNAK G STERME FONKS YONU III. GARANT FONKS YONU... 48

9 IX IV. REKL M FONKS YONU MARKA E TLER I. H ZMET MARKALARI II. T CARET MARKALARI III. FERD (B REYSEL) MARKA IV. ORTAK MARKA V. GARANT MARKASI VI. TANINMI MARKA KNC BLM SAYILI KHK N N 5. MADDES ER EVES NDE MARKA OLAB LECEK ARETLER AD I. MEDEN AD II. TAKMA AD (M STEAR AD) VE L KAP III. T CARET UNVANI A. Ger ek Ki i Tacir B. T zel Ki i Tacirler Ticari irketler Donatma tiraki C. Zorunlu Ekler IV. LETME ADI S ZC KLER I. GENEL OLARAK II. TASV R ARETLER A. Cins simler B. Co rafi aretler C. Meslek Adlar REKL M SLOGANLARI... 97

10 X I.REKL M II. REKL M SLOGANLARININ MARKA OLAB LMES III. SLOGANLARINHUKUKA UYGUNLU U IV. ALDATICI REKLAM SLOGANLARININ HAKSIZ REKABETE NEDEN OLMASI MALLARIN VEYA AMBALAJLARIN B M, BOYUTLU EK LLER HARF VE SAYI RENK I. RENK KAVRAMI II. SOYUT RENK III.SOYUT RENG N AYIRT ED CLK KAZANMASI IV. RENKLER N TESC L SES I. SES N MARKA OLAB LMES II. SES N TESC L KOKU TAT MARKALARI EK L MARKALARI I. FOTO RAF II. RES M III. LOGO IV. ZG LER VE GEOMETR K EK LLER V. KARMA ARETLER

11 XI NC B L M 4 1. MARKA OLARAK TESC L ED LMEYECEK ARETLER I. LT BAS A. Ayn Veya Ay rt Edilemeyecek Kadar Ayniyet Genel Olarak MarkKHK a) Markan n Bi im Olarak Kullan lmas b) Markan n Telaffuz (S yleyi ) Olarak E inin Kullan lmas 148 c) Markan n Mana (Anlam) tibariyle E inin Kullan lmas..149 d) Markan n Renk tibariyle De i tirilerek Kullan lmas e) Markan n Boyutlar tibariyle De i tirilerek Kullan lmas 150 f) Markan n Dikkatle Bak lmad k a Fark na Var lmayacak Kadar Az De i tirilerek Kullan lmas Maddenin I-a Bendi B. Markalar Aras ndaki Benzerlik C. Al c Kitlesi II. PAR S ANLA MASININ, 1. M KERRER 6 INCI MADDES NE UYARINCA TESC L ED LEMEYEN ARETLER (m.7/i- ) III. PAR S ANLA MASININ 2. M KERRER 6 INCI MADDES NE GERE NCE TESC L REDDED LECEK ARETLER (m.7/i-g) IV. PAR S ANLA MASININ KAPSAMI DI INDA KALMAKLA BERABER KAMUYU LG LEND REN TAR H VE K LT REL DE ERLER BAKIMINDAN HALKA MAL OLMU FLAMALAR, ARMALAR VE BENZER S MGELER (m.7/i-h) V. D N DE ERLER VE SEMBOLLER EREN MARKALAR (m.7/i-j) VI. KAMU D ZEN NE VE GENEL AHLAKA AYKIRI MARKALAR (m.7/i-k) SONU BBLYOGRAFYA

12 XII

13 XIII KISALTMALAR ABD AT ATRG ATM : Ankara Barosu Dergisi : Avrupa Toplulu u : Avrupa Toplulu u Resmi Gazetesi : Avrupa Topluluk Mahkemesi A EHFD : Atat rk niversitesi Erzincan Hukuk Fak ltesi Dergisi Batider : Banka ve Ticaret Hukuk Enstit s Dergisi B K/TPE 2002/3 Say l Tebli : T rk Patent Enstit s Ba kanl taraf ndan haz rlanan 2002/3 Say l Marka Tescil Ba vurular n n Mal ve Hizmet Listelerinin S n fland r lmas na li - kin Tebli bkz. BK BM : bak nz : Bor lar Kanunu : Birle mi Milletler C. : Cilt Co..KHK : 555 Say l Co rafi aretlerin Korunmas Hakk nda Kanun H km nde Kararname D. : Daire : Dan tay : Dokuz Eyl l niversitesi Hukuk Fak ltesi Dergi- : dipnot : Devlet Planlama Te kilat : D nya Ticaret rg t (World Trade Organisation) Da. DE HFD si dn. DPT DT (WTO) E. : Esas : Eski ehir ktisadi Ve Ticari limler Akademisi Dergi- E T AD si End.Tas.KHK : 554 Say l End striyel Tasar mlar n Korunmas Hakk nda Kanun H km ndeki Kararname

14 XIV Fed.Mah. FMR FSEK GATT GS HFD G HFD HD BD BK K D TO : Federal Mahkeme : Ankara Barosu Fikri M lkiyet Ve Rekabet Hukuku Dergisi : 5846 Say l Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu : G mrk Tarifeleri Ve Ticaret Genel Anla mas (General Agreement on Tariffs and Trade) : Galatasaray niversitesi Hukuk Fak ltesi Dergisi : Gazi niversitesi Hukuk Fak ltesi Dergisi : Hukuk Dairesi : stanbul Barosu Dergisi : tihad Birle tirme Karar : lmi ve Kazai tihadlar Dergisi stanbul Ticaret Odas K. : Karar kar. KHK : kar la trnz : Kanun H km nde Kararname m. : madde MarkK MarkKHK MarkKHKY n. MK : Markalar Kanunu : 556 Say l Markalar n Korunmas Hakk nda Kanun Hkmnde Kararname : 556 Say l Markalar n Korunmas Hakk nda Kanun Hkmnde Kararnamenin Uygulanmas na Dair Y - netmelik : Medeni Kanun N. : Numara Nice (Nis) Anla mas OHIM Paris Anla mas : 1957 Tarihli Markalar n Tescili Amac yla Mal Ve Hizmetlerin S n fland r lmas na li kin Nice (Nis) Anla mas : Topluluk Markas Ofisi (Office for Harmonization in the International Market) : S nai M lkiyetin Himayesi in Bir ttihat Te kili Hakk ndaki Mukavelename

15 XV Patent KHK RG RKD : 551 Say l Patent Haklar n n Korunmas Hakk nda Kanun H km nde Kararname : Resmi Gazete : Resmi Kararlar Dergisi s. : Sayfa S. : Say S HFD TD TDK TLT : Sel uk niversitesi Hukuk Fak ltesi Dergisi : Ticaret Dairesi : T rk Dil Kurumu : Marka Kanunu Anla mas (Trademark Law Treaty) Topluluk T z : 40/94 Say l Topluluk Markas Hakk nda Konsey Taraf nda kar lan Topluluk T z Topluluk Y nergesi : Avrupa Toplulu u na ye Devletlerin Markalara li kin Hukuklar n Uyumla trlmaya Y nelik 89/104 Say l Birinci Konsey Y nergesi TPE TRIP s TSE TTK T S AD vd. vs. WIPO YasaHD YHGK YH D YKD : T rk Patent Enstit s : Ticaretle Ba lant l Fikri M lkiyet Anla mas (Agreement on Trade- Related Aspects on Intellectual Property Rights) : T rk Standardlar Enstit s : T rk Ticaret Kanunu : T rk Sanayici Ve adamlar Derne i : ve devam : ve saire : D nya Fikri M lkiyet Te kilat (World Intellectual Property Organisation) : Yasa Hukuk Dergisi : Yarg tay Hukuk Genel Kurulu : Yarg tay Hukuk ve tihad Dergisi : Yarg tay Kararlar Dergisi