Tortum Çayý'nýn (Erzurum) Epipelik Diyatomeleri ve Bazý Fizikokimyasal Özellikleri ile Ýliþkisi

Transkript

1 Ekoloji 19, 74, (2010) Tortum Çayý'nýn (Erzurum) Epipelik Diyatomeleri ve Bazý Fizikokimyasal Özellikleri ile Ýliþkisi Ersin KIVRAK 1*, Hasan GÜRBÜZ 2 1Afyon Kocatepe Üniversitesi, Eðitim Fakültesi, Biyoloji Eðitimi Anabilim Dalý, 03200, Afyonkarahisar-TÜRKÝYE 2Atatürk Üniversitesi, Kazým Karabekir Eðitim Fakültesi, Biyoloji Eðitimi Anabilim Dalý, 25240, Erzurum-TÜRKÝYE *Corresponding author: ekivrak@aku.edu.tr Özet Tortum Çayý'nýn epipelik diyatomeleri ve bazý fiziksel-kimyasal özellikleri Haziran 2005-Þubat 2006 tarihleri arasýnda dört istasyondan aylýk olarak alýnan örneklerde incelenmiþtir. Tortum Çayý'nýn epipelik diyatome topluluðunda toplam 113 takson tespit edilmiþtir. Kümeleme analizine göre, dominant diyatome türleri iki grup (ötrofik ve kirlenmiþ) oluþturmuþtur. I. grupta (ötrofik) Cocconeis placentula var. euglypta'nýn ve II. grupda (kirlenmiþ) Nitzschia palea ve Navicula cryptocephala'nýn en belirgin dominant türler olduðu belirlenmiþtir. N. palea ve N. cryptocephala besin tuzu konsantrasyonlarýyla pozitif olarak iliþkilenmiþtir. C. placentula var. euglypta elektriksel iletkenlik arasýnda önemli iliþki bulunmuþtur. Dominant taksonlarýn kompozisyonu ve kimyasal analiz sonuçlarý çayýn organik maddelerle kirlendiðini iþaret etmiþtir. Anahtar kelimeler: Epipelik diyatome, fizikokimyasal özellikler, Tortum Çayý Epipelic diatoms of Tortum Streams (Erzurum) and their relationship to some physicochemical features Abstract Epipelic diatoms and some physico-chemical features of Tortum streams were studied in the samples collected montly from four sampling-stations during June 2005-February A total of 113 taxa of epipelic diatom were determined. According to cluster analysis, dominant diatom species constituted two groups (eutrophic and polluted). Cocconeis placentula var. euglypta in I. group (eutrophic) and Nitzschia palea ve Navicula cryptocephala in II.group (polluted) were established to be the most explicit dominant species. N. palea and N. cryptocephala were correlated positively with nutrient concentrations. Significant correlation was found between C. placentula var. euglypta and conductuvity. The composition of dominant taxa and results of chemical analysis indicated that Tortum streams was organically polluted. Keywords: Epipelic diatom, physico-chemical features, Tortum Stream Kývrak E, Gürbüz H (2010) Tortum Çayý'nýn (Erzurum) Epipelik Diyatomeleri ve Bazý Fizikokimyasal Özellikleri ile Ýliþkisi. Ekoloji 19, 74, GÝRÝÞ Bentik algler nehir ve göl ekosistemlerinin en önemli üyeleridir ve oldukça zengin tür çeþitliliðine sahiptir (Kingston ve ark. 1983, Gosh ve Gaur, 1991). Bentik alg topluluðunda en zengin tür çeþitliliðine diyatomeler sahiptir (Çetin ve ark. 2002, Soininen 2004). Nehir ekosisteminde ipliksi alglerin az olduðu durumlarda, primer üretimin önemli bir kýsmý diyatomeler tarafýndan oluþturulur (Soininen 2004). Alg türlerinin yoðunluklarý ve daðýlýmlarý suyun fiziksel ve kimyasal özelliklerinden çok etkilenir (Round 1984, Charles 1985, Aktan ve Aykulu, 2001). Bu nedenle, son yýllarda alg türleri ve çevresel faktörler arasýndaki iliþkilerin ortaya konulmasý ve nehirlerin su kalitesinin biyolojik yolla belirlenmesi için diyatomelerin kullanýlmasý üzerine yapýlan araþtýrmalarýn sayýsý dünyada artmýþtýr (Charles 1985, Kwandrans ve ark. 1998, Soininen 2002). Ülkemizde akarsularýn alg florasý ve fizikokimyasal özelliklerinin belirlenmesi üzerine yapýlan çalýþmalar artarak devam etmektedir (Altuner 1988, Altuner ve Gürbüz 1989, Soylu ve ark. 2003, Dere ve ark. 2006, Kalyoncu ve ark. 2008, 2009). Bu araþtýrmada, Tortum Çayý'nýn epipelik diyatome topluluðunun tür kompozisyonu, dominant türlerinin istasyonlara göre daðýlýmý ve bazý fizikselkimyasal özellikleri incelenmiþtir. Epipelik diyatomeler ve nehrin su kalitesi arasýndaki iliþkisi araþtýrýlmýþtýr. Received: / Accepted:

2 Tortum Çayý'nýn (Erzurum) Epipelik Diyatomeleri ve Bazý... MATERYAL VE METOT Mescit, Yýldýzdað ve Eðerli daðlarýndan çýkan Tortum Çayý, Tortum Ýlçesi'nin de bulunduðu havzanýn bütün sularýný toplar ve Tortum Gölü'ne dökülür. Gölün kýyýsýnda büyük bir çaðlayan oluþturur. Daha sonra Artvin il sýnýrýnda Oltu Çayý ile birleþir. Yaklaþýk 50 km uzunluða sahiptir. Tortum çayý hýzlý akan bir nehir sistemidir. Tortum Çayý'ndan su ve epipelik diyatome örnekleri belirlenen dört istasyondan Haziran 2005-Þubat 2006 tarihleri arasýnda aylýk olarak toplanmýþtýr (Þekil 1). I. Ýstasyon: Tortum ilçesinin güney tarafýndan, ilçeye yaklaþýk 5 km mesafedeki daðýn eteðinden seçilmiþtir. Çevresinde köyler ve tarým alanlarý mevcuttur. II. Ýstasyon: Tortum ilçesinin kuzeyinden, ilçeye yaklaþýk 8 km mesafedeki alandan seçilmiþtir. Çevresi bahçelerle çevrelenmiþtir. III. Ýstasyon: Uzundere ilçesinin güney kýsmýndan seçilmiþtir. Çevresi bahçelerle çevrelenmiþtir. IV. Ýstasyon: Uzundere ilçesi ile Tortum Gölü'nün arasýnda Kirazlý Köyü köprüsü yakýnýndan seçilmiþtir. Epipelik diyatome örnekleri 1 cm çapýnda ve 80 cm uzunluðunda plastik bir boruyla sediment yüzeyinden toplanmýþtýr (Round 1984). Diyatomelerin teþhisi için, örnekler laboratuarda asitle ýsýtýlarak diyatomelerin ihtiva ettiði organik madde uzaklaþtýrýlmýþtýr. Daha sonra Entellan ortam maddesi ile diyatomelerin daimi preparatlarý hazýrlanmýþtýr. Diyatomelerin teþhisleri ve nispi yüzde bolluklarý bu preparatlarda yapýlmýþtýr (Hasle, 1978). Diyatomelerin teþhisinde Krammer ve Lange-Bertalot (1986, 1991a, 1991b, 1999) Round ve ark. (1990)' ve Hartley ve ark.(1996)'dan yararlanýlmýþtýr. Ayrýca algaebase. org internet sitesinden kontrolleri yapýlmýþtýr (Guiry ve Guiry 2009). Sýcaklýk, ph, elektriksel iletkenlik ve çözünmüþ oksijen örnek alma anýnda multilab-p4 (WTW) cihazý kullanýlarak ölçülmüþtür. Potasyum (K + ) ve sodyum (Na + ) iyonlarýnýn ölçümü flowmetre yöntemiyle yapýlmýþtýr. Kalsiyum (Ca +2 ), toplam sertlik, kalsiyum bikarbonat (HCO 3 -) ve magnezyum (Mg +2 ), klor (Cl - ), sülfat (SO 4 -) konsantrasyonlarý titrasyon yöntemiyle belirlenmiþtir. Amonyum (NH 4 -N), nitrit (NO 2 -N), nitrat (NO 3 -N) ve çözünmüþ fosfat (PO 4 -P) konsantrasyonlarý Anonymous (1995) tarafýndan önerilen standart metotlar kullanýlarak ölçülmüþtür. Epipelik diyatome kommunitesinin veri analizleri Statistica 6.0 ve SPSS 15'de yapýlmýþtýr BULGULAR Tortum Çayý suyunun bazý fizikokimyasal özellikleri Tortum Çayý'nda araþtýrma süresi içinde su sýcaklýðý deðerleri 1,6ºC ile 18,5ºC arasýnda deðiþmiþtir. Tortum Çayý'nýn ph deðerleri 7,3 ile 8,2 arasýnda bulunmuþtur. Araþtýrma süresince elektriksel iletkenlik deðerleri 275 μs/cm ile 1097 μs/cm arasýnda deðiþim göstermiþtir. En yüksek elektriksel iletkenlik deðerleri I. istasyonda ölçülmüþtür. Çözünmüþ oksijen konsantrasyonu 6,2 mg/lt ile 13,2 mg/lt arasýnda deðiþmiþtir. Çözünmüþ oksijen konsantrasyonu deðerleri kýþ aylarýnda ve ilkbahar baþlangýcýnda en yüksek deðerlerde ölçülmüþtür. Araþtýrma periyodunda, HCO 3 - konsantrasyonun tüm istasyonlarda yüksek olduðu tespit edilmiþtir (91,5-341,6 mg/lt). Cl - konsantrasyonu özellikle I. ve II. istasyonlarda çok yüksek ölçülmüþtür (sýrasýyla ortalama 91,6 ve 44,8 mg/lt). Ca 2+ konsantrasyonu 24,0 ile 54,2 mg/lt arasýnda, Mg 2+ konsantrasyonun ise 22,6 ile 43,2 mg/lt arasýnda deðiþim göstermiþtir. Diðer iyonlarýn Þekil 1. Tortum Çayý ve örnek alma istasyonlarý. Ekoloji 103

3 Ekoloji Kývrak ve Gürbüz Tablo 1. Tortum Çayý'nýn yýllarýndaki bazý fiziksel ve kimyasal özellikleri. düþük konsantrasyonlarda olduðu saptanmýþtýr. Toplam sertlik deðerleri 12,4 ile 24,2 FSº arasýnda deðiþim göstermiþtir. Tortum Çayý'nýn sularýnda yapýlan ölçümlerde, fosfat (PO 4 -P) konsantrasyonu 0,07 ile 0,256 mg/lt, amonyum (NH 4 -N) konsantrasyonu 0,004-0,48 mg/lt, nitrit (NO 2 -N) konsantrasyonu 0,004 ile 0.76 mg/lt ve nitrat (NO 3 -N) konsantrasyonu 0,1 ile 6,2 mg/lt arasýnda deðiþim gösterdiði belirlenmiþtir (Tablo 1). Epipelik Diyatomeler Tortum Çayý'nýn epipelik diyatome topluluðunda toplam 113 takson tespit edilmiþtir (Tablo 2). Yapýlan tek yönlü varyans analiz (ANOVA) sonucuna göre, diyatome türlerinin kompozisyonu ve nispi yoðunluklarýnýn istasyonlar arasýnda önemli bir farklýlýk göstermediði bulunmuþtur (0,0817, p>0,05). Bu araþtýrmada Nitzschia palea ve N. sublinearis bütün istasyonlarda dominant taksonlar olmuþtur. Özellikle III. istasyonda Nitzschia türleri yaz aylarýnda diyatome topluluðunun yaklaþýk % 90'ýný oluþturmuþtur. Cocconeis placentula var. euglypta, Ulnaria ulna ve F. capucina var. vaucheriae sadece I. istasyonda dominant olurken, Diatoma vulgaris I. ve II. istasyonlarda dominant takson olmuþtur. Navicula cryptocephala, N. lanceolata ve N. tripunctata II., III. ve IV. istasyonlarda dominant taksonlar olmuþtur. Navicula rhynchocephala, Nitzschia linearis ve Surirella ovalis III. ve IV. istasyonlarda dominant taksonlar olmuþtur. Yapýlan kümeleme analizi sonucunda, dominant diyatome türlerinin iki grup oluþturduðu görülmüþtür. I. grup %35 seviyesinde küme oluþturmuþ olan ve genellikle I. istasyonda 104

4 Ekoloji Tortum Çayý'nýn (Erzurum) Epipelik Diyatomeleri ve Bazý... Tablo 2. Tortum Çayý'nda tespit edilen epipelik diyatomelerin listesi. dominant olan türlerden oluþmuþtur. II. grup ise % 45 seviyesinde küme oluþturmuþ ve bütün istasyonlarda belirli oranda bulunmakla beraber, çayýn aþaðý kýsmýnda dominant olan türlerden oluþmuþtur. Özellikle kümeleme analizinde, N. palea'nýn diðer türlerden ayrýldýðý görülmüþtür. N. palea bütün istasyonlarda dominant tür olup, yaz aylarýnda II. istasyonda topluluðun %80'ini oluþturmuþtur (Þekil 2). Tortum Çayý'nýn fizikokimyasal özellikleri ile dominant diyatomelerin 105

5 Ekoloji Kývrak ve Gürbüz Tablo 3. Tortum Çayý epipelik diyatomelerinin ortalama nispi % bolluk oranlarý (% 1 üzerinde bolluðu olan taksonlar listelenmiþtir) ve kümeleme analizinde kullanýlan dominant türler. bolluklarý arasýndaki önemli iliþkiler bulunmuþtur. Elektriksel iletkenlik ve Cocconeis placentula var. euglypta'nýn bolluk oraný arasýnda çok önemli pozi-tif iliþki bulunmuþtur (r=0,641, p<0,01) Nitzschia türleri ile besin tuzu konsantrasyonlarý arasýnda da pozitif iliþki olduðu görülmüþtür (Tablo 4). TARTIÞMA VE SONUÇ Tortum Çayý'nýn ph deðerleri 7,3 ile 8,2 arasýnda bulunmuþtur. Suyun yüksek ph'sýnýn, arazinin jeolojik yapýsýnýn etkisinden kaynaklandýðý düþünülebilir. Ölçülen ortalama Fransýz setliði deðerlerine göre (13,8-21,4 FSº), Tortum Çayý'nýn suyu orta sert ve hafif alkali olarak sýnýflandýrýlabilir. Tortum Çayý'nda yaygýn olan türler genellikle alkali ve kalkerli çevrelerde yaygýn ve bol olarak bulunan türlerdir (Round 1960). Elektriksel iletkenlik deðerleri I. istasyonda diðer istasyonlardan daha yüksek ölçülmüþtür. I. istasyonda ölçülen yüksek elektriksel iletkenlik deðerleri, bu istasyonun yukarýsýnda bulunan tuz ocaðýndan etkilendiðini göstermektedir. Bu istasyonda ölçülen yüksek Cl - konsantrasyonu da bu durumu desteklemektedir. Ölçülen besin tuzu konsantrasyonlarý çay suyunun besin tuzlarý bakýmýndan ötrofik ve kirlenmiþ deðerler arasýnda olduðunu göstermektedir (Soininen 2002). I. istasyonda diðer istasyonlardan daha düþük ölçülen fosfat deðerleri, Soininen (2002) su kalitesi deðerlendirmesine göre bu istasyonda 106

6 Tortum Çayý'nýn (Erzurum) Epipelik Diyatomeleri ve Bazý... Ekoloji Tablo 4. Tortum Çayý'nýn bazý fiziko-kimyasal özellikleri ve dominant diyatomelerin bolluklarý arasýndaki pearson korelasyon katsayýlarý. ötrofikasyon olduðunu göstermektedir. Çayýn baþlangýç kýsmýndaki ötrofikasyon tarým alanlarýndan gelen organik ve zirai gübrelerden kaynaklanmaktadýr. Soininen (2002) su kalitesi deðerlendirmesine göre, çayýn aþaðý kýsýmlarýndaki fosfat deðerleri organik kirlenmeyi iþaret etmektedir. Tarýmsal ve evsel atýklar çayýn kirlenmesi üzerinde etkili olmaktadýr. Çayýn taþýdýðý organik yük ve besin tuzlarýnýn Tortum Gölü'nde de ötrofikasyona neden olduðu gözlenmiþtir (Kývrak 2006). Tortum Gölü'nde 1979 ve 1981 yýllarý arasýnda yapýlan araþtýrmada, oligotrofik göllerde karakteristik olarak bulunan Cyclotella türleri dominant olmuþtur (Altuner 1984). Bu çalýþmadan 21 yýl sonra ( ) yapýlan araþtýrmada ise, Cyclotella türleriyle birlikte Ceratium (mesotrofik) ve Chlamydomonas (ötrofik) türleri dominant bulunmuþtur (Kývrak 2006). Tortum Çayý'nda dominant olan diyatome taksonlarý, nehir suyunun nispeten organik maddeler bakýmýndan zengin olduðunu göstermiþtir. I. istasyonda dominant olan Cocconeis placentula var. euglypta, Ulnaria ulna ve F. capucina var. vaucheriae sadece I. istasyonda dominant olmuþtur. C. placentula nispeten organik olarak az kirlenmiþ ve yüksek elektriksel iletkenliðe sahip olan sularda yaygýn olarak bulunmuþtur (Tuchman and Blinn, 1979, Soininen 2002). C. placentula ve Amphora pediculus (Kützing) Grunow ex A. Schmidt'un ötrofik nehir sularýnda dominant olduðunu bulunmuþtur (Kelly ve Whitton 1995, Soininen 2002). Fragilaria türleri de genellikle mesotrofik ve ötrofik sularda yaygýn olarak bulunurlar (Reynolds 1984; Soininen 2002). Nitzschia palea ve N. sublinearis Þekil 2. Tortum Çayý'nýn dominant türlerin bolluk oranlarýna göre kümelenme dentogramý. bütün istasyonlarda dominant taksonlar olmuþtur. N. palea özellikle yaz aylarýnda II. istasyonda diyatomelerin yaklaþýk % 80'ýný oluþturmuþtur. Birçok araþtýrmacý bu türün nehirlerde organik kirliliðin önemli bir indikatörü olduðunu rapor etmiþlerdir (Nather Khan 1990, Kelly 1998, Soininen 2002). Türkiye'de Karasu Nehri ve Nilüfer Çayý'nda yapýlan çalýþmalarda da N. palae kirlenen nehir bölgelerinde dominant olarak bulunmuþtur (Gürbüz ve Kývrak 2002, Dere ve ark. 2006). Navicula cryptocephala, N. lanceolata ve N. tripunctata II., III. ve IV. istasyonlarda dominant taksonlar olmuþtur. Nather Khan (1990) Navicula türlerinin hem organik madde bakýmýndan zengin hem de organik madde bakýmýndan fakir ortamlarda yaygýn ve bol olarak bulunabileceðini açýklamýþtýr. Tortum Çayý'nda dominant diyatome türlerinin daðýlýmý, fiziksel ve kimyasal analiz sonuçlarý, çayýn baþlangýç kýsýmlarýnda ötrofikasyon olduðunu, çayýn orta ve son kýsýmlarýnýn ise organik olarak kirlendiðini iþaret etmiþtir. 107

7 Ekoloji Kývrak ve Gürbüz KAYNAKLAR Altuner Z (1988) A Study of the diatom Flora of Aras River, Turkey. Nova Hedwigia 46, Altuner Z, Gürbüz H (1989) Karasu (Fýrat) Nehri fitoplankton topluluðu üzerinde bir araþtýrma. Ýstanbul Üniversitesi Su Ürünleri Dergisi 3, 1, 2, Aktan Y, Aykulu G (2001) Ýznik Gölü'nün kýyý bölgesi sedimanlarý üzerinde yaþayan alg topluluklarý. Istanbul Üniviversitesi Su ürünleri Dergisi 12, Anonymous (1995) Standard Methods for the Examination of Water and Wastewater. 19th Ed., APHA, AWWA, WPCF, Washington. Charles DF (1985) Relationship between surface sediment diatom assemblages and lakewater characteristics in Adirondack Lakes. Ecology 66, 3, Çetin AK, Sen B, Yýldýrým V (2002) Seasonal variations of epipelic diatoms in Gölbaþý Lake with relation to physical-chemical variables. Fresenius Environmental Bulletin 11, 6, Dere Þ, Dalkýran N, Karacaoðlu D, Elmacý A, Dülger B, Þentürk E (2006) Relationships among epipelic diatom taxa, bacterial abundances and water quality in a highly polluted stream catchment. Environmental Monitoring and Assessment 112, 1-3, Gosh M, Gaur P (1991) Structure and interrelation of epilithic and epipelic algal communities in two deforested streams at Shillong, India. Archiv Hydrobiologia 122, 1, Guiry MD, Guiry GM (2009) AlgaeBase. World-wide electronic publication, National University of Ireland, Galway. Eriþim Tarihi: 12 Kasým Gürbüz H, Kývrak E (2002) Use bof epilithic diatoms to evaluate water quality in the Karasu River of Turkey. Journal of Environmental Biololgy 23, 3, Hartley B, Barber HG, Carter JR, Sims PA, An Atlas of British diatoms. Biopress Ltd., Bristol. Hasle GR (1978) Some specific preparations, Phytoplantton manual. Page Brothers Lmd, Norwich. Kalyoncu H, Barlas M, Yorulmaz B (2008) Aksu Çayý`nda (Isparta-Antalya) Epilitik Alg Çeþitliliði ve Akarsuyun Fizikokimyasal Yapýsý Arasýndaki Ýliþki. Ekoloji 17, 66, Kalyoncu H, Çiçek NL, Akköz C, Özçelik R (2009) Epilithic diatoms from the Darýören Stream (Isparta/Turkey): Biotic indices and multivariate analysis. Fresinius Environmental Bulletin 18, 7B, Kelly MG, Whitton BA (1995) The trophic diatom index: a new index for monitoring eutrophication in rivers. Journal of Applied Phycology 7, Kelly MG (1998). Use of the trophic diatom index to monitor eutrophication in rivers. Water Research 32, 1, Kývrak E (2006) Seasonal and long term changes of the phytoplankton in the Lake Tortum in relation to environmental factors, Erzurum, Turkey. Biologia 61, 4, Kingston JC, Lowe RL, Stoermer EF, Ladewski TB (1983) Spatial and temporal distribution of benthic diatoms in northern Lake Michigan. Ecology 66, Krammer K, Lange-Bertalot H (1986) Süßwasserflora von Mitteleuropa. Bacillariophyceae, Band 2/1, 1. Teil: Naviculaceae. Spektrum Akademischer Verlag, Berlin. Krammer K, Lange-Bertalot H (1991a) Süßwasserflora von Mitteleuropa. Bacillariophyceae, Band 2/3, 3. Teil: Centrales, Fragillariaceae, Eunoticeae. Spektrum Akademischer Verlag, Berlin. Krammer K, Lange-Bertalot H (1991b) Süßwasserflora von Mitteleuropa. Bacillariophyceae, Band 2/4, 4. Teil: Achnanthaceae, Navicula (Lineolatae) und Gomphonema. Gustav Fischer Verlag, Stuttgart. Krammer K, Lange-Bertalot H (1999) Süßwasserflora von Mitteleuropa. Bacillariophyceae, Band 2/2, 2. Teil: Bacillariaceae, Epithemiaceae, Surirellaceae. Spektrum Akademischer Verlag, Berlin. Kwandrans J, Eloranta P, Kawecka B, Wojtan K (1998) Use of benthic diatom communities to evaluate water quality in rivers of southern Poland. Journal of Applied Phycology 10, Nather Khan ISA (1990) Assessment of water pollution using diatom community structure and species distribution - A case study in a tropical river basin. Internationale Revue der gesamten Hydrobiologie und Hydrographie 75,

8 Tortum Çayý'nýn (Erzurum) Epipelik Diyatomeleri ve Bazý... Ekoloji Reynolds CS (1984) The ecology of freshwater phytoplankton. Cambridge University Press, Cambridge. Round FE (1960) The epipelic algal flora of some Finnish Lakes. Archiv für Hydrobiologie 57, 1-2, Round FE (1984) The Ecology of Algae. Cambridge University Press, Cambridge. Round FE, Crawford RM, Mann DG (1990) The Diatoms, Biology and Morphology of the Genera. Cambridge University, Cambridge Soininen J (2002) Responses of epilithic diatom communities to environmental gradients in some Finnish Rivers. International Review of Hydrobiology 87, Soininen J (2004) Benthic diatom community structure in boreal streams. PhD Thesis, University of Helsinki, Helsinki. Soylu EN, Gönülol A (2003) Phytoplankton and seasonal variations of the River Yeþilýrmak, Amasya, Turkey. Turkish Journal of Fisheries and Aquatic Sciences 3,1, Tuchman M, Blinn DW (1979) Comparison of attached algal communities on natural and artificial substrata along a thermal gradient. British Phycology Journal 14,