1st INTERNATIONAL SYMPOSIUM ON ACCOUNTANCY and 7th NATIONAL SYMPOSIUM ON ACCOUNTANCY OF TURKEY

Transkript

1 1st INTERNATIONAL SYMPOSIUM ON ACCOUNTANCY and 7th NATIONAL SYMPOSIUM ON ACCOUNTANCY OF TURKEY I.ULUSLARARASI MUHASEBE DENET M SEMPOZYUMU VE VII.TÜRK YE MUHASEBE DENET M SEMPOZYUMU Challenges and Emerging Issues in International Accountancy Muhasebe Mesle i le lgili Uluslararas Sorunlar ve Son Geliflmeler Accountancy and the Knowledge for Economical Development Ekonomik Kalk nma çin Bilgi ve Muhasebe Mesle i Editör Prof. Dr. Recep Pekdemir stanbul Üniversitesi flletme Fakültesi stanbul, Mart 2006 i

2 SMMMO Yay nlar 55 Bask ve Cilt TOR OFSET SANAY VE T CARET L M TED fi RKET Matbaa: mam Çeflme Caddesi No: 26/2 Ayaza a/fiiflli/ STANBUL Telefon: (pbx) Faks: tor@ofset.com.tr (Yay nda Kataloglama Bilgisi) 5458 Say l Sosyal Güvenlik Prim Alacaklar n n Yeniden Yap land r lmas ve Baz Kanunlarda De ifliklik Yap lmas Hakk nda Kanun Yorum ve Aç klamas 5458 Say l Sosyal Güvenlik Prim Alacaklar n n Yeniden Yap land r lmas ve Baz Kanunlarda De ifliklik Yap lmas Hakk nda Kanun Yorum ve Aç klamas -Ali Tezel, Resul Kurt.- stanbul: stanbul Serbest Muhasebeci Mali Müflavirler Odas, Mart s., 24 cm ii

3 Beni üniversiteye kazand ran, mümtaz insan ve muhterem hocam Prof. Dr. Çetin fianli ya En derin sayg lar mla, Recep Pekdemir iii

4 iv

5 SUNUfi stanbul Serbest Muhasebeci Mali Müflavirler Odas olarak Türkiye Muhasebe Denetimi Sempozyumlar ndan alt nc s n 2005 y l n n Nisan ay ortalar nda baflar ile tamamlamaktan memnunluk duymaktay z. Bu defa bir ilki daha gerçeklefltirdik: Bu sempozyumu, 1. Uluslararas Muhasebe Denetim Sempozyumu ile birlefltirerek gerçeklefltirdik. Bunu yaparken temel hedefimiz, söz konusu sempozyumlar uluslar aras boyutlara tafl mak, uluslar aras bütünleflmeye önem vermek fleklindeydi. Bafllang çta y lda bir ve daha sonra iki y lda bir düzenlenmekte olan Sempozyumlar m z n alt nc s n n konusu, Ekonomik Kalk nmada Bilgi ve Muhasebe Mesle- inin Rölü, Birincisini düzenledi imiz uluslararas sempozyumun konusu ise Muhasebe Denetim Mesle inde Uluslar aras Geliflmeler fleklinde belirlenmifltir. Her iki sempozyumun bir arada gerçekleflmesi nedeniyle bu çal flmada her iki konudaki bildirilere ve tart flmalara yer verilmifltir. Bundan önceki sempozyumlar n konular n n seçiminde oldu u gibi, bu sempozyumda da muhasebe mesle i ile ilgili en güncel olaylar üzerinde durulmufltur. Profesyonel muhasebe mesle i, dünyan n her yerinde, kamusal bir meslek olarak kabul edilip, ülkelerin ekonomik kalk nmalar nda önemli bir yer tutmaktad r. Dolay s yla, gerek ulusal gerekse uluslar aras geliflmelerin yak ndan izlenmesi ve bu geliflmelerin ekonomik kalk nma üzerindeki f rsat ve tehditlerinin ortaya konmas, profesyonel muhasebe mesle inin görevleri aras ndad r. flte bu çal flmaya konu olan sempozyumlar bu do rultuda önemli bir yer tutmaktad r. Çeflitli kesimlerden pek çok de erli kiflinin, gerek bildiri sunma, gerek oturum yönetme ve gerekse sempozyumu izleme fleklindeki kat l mlar bu sempozyuma özel bir önem katm flt r. Önceki sempozyumlar m zda oldu u gibi, bu sempozyum ile ilgili olarak haz rlanan bu kitap, hem sempozyumda sunulan bildiri metinlerini, hem de sempozyum s ras nda, oturumu izleyenler taraf ndan ortaya at lan fikir ve düflünceleri, yap lan tart flmalar kapsamaktad r. Böylece, sadece bildiri metinlerindeki de il, kiflilerde yaz l olmayan, ancak sempozyum s ras nda ortaya at lan fikir ve düflüncelerin yaz l hale getirilmesi de sa lanmaktad r. Bu sempozyumun baflar l olarak gerçeklefltirilmesinde ve bu kitab n sa l kl bir flekilde bask ya haz rlanmas nda ve bas lmas nda eme i geçen herkese teflekkürlerimizi sunar z. Yahya Ar kan SMMMO Baflkan v

6 vi

7 Sunufl ÖNSÖZ Her insan n yaflam nda unutamad anlar mutlaka vard r. Benim de unutamad m anlardan biri kuflkusuz üniversiteye intisap etti im anlard r. Bu konuda, bana büyük iyilikleri olan ve üzerimdeki haklar n hiçbir zaman ödeyemeyece im, de erli hocam ve mümtaz insan Prof.Dr. Çetin fianl y unutmam mümkün de ildir. Üzerimdeki hak ve emeklerini, bu çal flma sayesinde topluma aktarmam benim için bir onurdur. Bu nedenle, bu çal flma çok de erli hocam Prof. Dr. Çetin fianl ya ithaf edilmifltir. Bu çal flma, geride kalan iki sempozyumun bir arada gerçeklefltirilmesinin bir sonucunu içerir. Söz konusu sempozyumlarda, sunulan bildiriler, yap lan tart flmalar, sempozyumun sonunda gerçeklefltirilen panel, bu çal flmada yer alan unsurlard r. Sempozyumlar n her ikisinde de profesyonel muhasebe mesle imiz ile ilgili en güncel ve en önemli konular n yakalanmas na çal fl lm flt r. Her oturumda, ayr konular ele al nm flt r. Gerek sempozyumlar n gerçeklefltirilmesinde, gerekse sempozyumlardaki çal flmalar n kal c olmas n sa lamak amac yla haz rlanan bu çal flman n tamamlanmas ndaki hatalar için herkesin hoflgörüsüne s n yoruz. Bu çal flman n da di erlerinde oldu u gibi baflar l olmas ümidiyle, sayg lar m z sunar m. Recep Pekdemir stanbul, fiubat 2006 vii

8 viii

9 Önsöz Ç NDEK LER Yahya ARIKAN, SMMMO Baflkan Sempozyumlar Aç fl Konuflmas 1 Mehmet T MUR, TÜRMOB Genel Baflkan Sempozyumlar Aç l fl Protokol Konuflmas 5 Dr. Do an CANSIZLAR, Sermaye Piyasas Kurulu Baflkan Sempozyumlar Aç l fl Protokol Konuflmas 9 Sempozyumlar Sunufl Bildirisi-1: 15 Graham N. WARD. BCE, IFAC Genel Baflkan International Challenges and Recent Developments in Accounting Profession for Economic Growth and Stability Worldwide Dünyan n Her Yerinde Ekonomik Büyüme ve stikrar çin Muhasebe Mesle i le lgili Uluslararas Sorunlar ve Son Geliflmeler Sempozyumlar Sunufl Bildirisi-2: 27 Prof. Dr. Mustafa A. AYSAN, Ulaflt rma Eski Bakan ve stanbul Üniversitesi Emekli Ö retim Üyesi Role of Accountancy on Economical Development Ekonomik Kalk nmada Muhasebe Denetiminin Rolü CORPORATE GOVERNANCE / KURUMSAL YÖNETIM Chair / Oturum Baflkan : Dr. Veysi SEV, Chairman of Board, Denizbank, Inc. / Denizbank Yönetim Kurulu Baflkan Prof. Dr. Osman GÜRBÜZ, University of Marmara / Marmara Üniversitesi Corporate Governance; Position Statement in Turkey and Suggestions for Improvements Kurumsal Yönetim: Ülkemizdeki Durumu ve Gelifltirilmesine Yönelik Öneriler 45 Doç. Dr. Banu DURUKAN, Doç. Dr. Serdar ÖZKAN, A. Fatih DALKILIÇ, Dokuz Eylul University / Dokuz Eylül Üniversitesi Measuring The Effectiveness of The Corporate Governance System In Turkey Ülkemizdeki Kurumsal Yönetim Sisteminin Etkinli inin Ölçülmesi 55 Osman D NÇBAfi, Güney Auditing, Inc./Güney SMMM A.fi. Corporate Governance and Accountancy Kurumsal Yönetim ve Muhasebe Denetimi 81 ix

10 I. Uluslararas Muhasebe Denetimi Sempozyumu ve VII. Türkiye Muhasebe Denetimi Sempozyumu stanbul smmmo 1 st International Symposium on Accountancy of Turkey and 7 th National Symposium on Accountancy of Turkey Yrd. Doç. Dr. Murat KIYILAR, Muhammed BELEN, Istanbul University / stanbul Üniversitesi Evaluation of Structure of Holdings as a Type of Corporate Governance Formats in Turkey Bir Kurumsal Yönetim Formu Olarak Türkiye de Holding Yap lanma Biçimlerinin De erlendirilmesi 89 PUBLIC INTEREST AND FINANCIAL REPORTING / FINANSAL RAPORLAMA VE KAMU ÇIKARLARININ KORUNMASI Chair / Oturum Baflkan : Prof. Dr. Ahmet YÜKSEL, Dean, School of Business, Golden Horn University of stanbul / Haliç Üniversitesi flletme Fakültesi Dekan Doç. Dr. Cemal B fi, University of Marmara / Marmara Üniversitesi Meeting the Expectations of Financial Statement Users and Rebuilding Public Trust and Reliability of Financial Statements Finansal Raporlamaya Kullan c lar n Beklentileri ve Uygulamada Bunlar n Karfl lanma Düzeyi Konusunda Yeniden Yap lanma 125 Doç. Dr. Serdar ÖZKAN, Doç.Dr. M. Banu DURUKAN, A. Fatih DALKILIÇ, Dokuz Eylul University / Dokuz Eylül Üniversitesi Approaches to Measuring Quality of Earnings and Discussion of the Applicability of These Approaches to ISE Companies Finansal Raporlamada Ölçme Yaklafl mlar ve Bu Yaklafl mlar n stanbul Menkul K ymetler Borsas na Tabi fiirketlerde Uygulanabilirli inin Tart fl lmas 131 Cansen Baflaran Symes, Baflaran Nas Auditing, Inc./Baflaran Nas SMMM A.fi Financial Reporting in Turkey and A Need of Harmonization Türkiye de Finansal Raporlama ve Harmanizasyon Gereksinimi 185 Doç. Dr. Mine AKSU, Arman KÖSEDA, Sabanci University / Sabanc Üniversitesi The Relationship Between Transparency And Disclosure Scores And Firm Performance: Evidence From The Istanbul Stock Exchange stanbul Menkul K ymetler Borsas fiirketlerinin fieffafl k ve Kamuyu Bilgilendirme Bak m ndan Derecelendirilmesi 217 RISK MANAGEMENT / R SK YÖNET M Chair / Oturum Baflkan : Fatih DURAL, President, Independent Auditors Association in Turkey/Ba ms z Denetim Derne i Baflkan x

11 çindekiler Bülent GÜNCELER, Bank Europa, Risk Yönetimi, Teftifl ve ç Denetim Grubu Baflkan Internal Auditing and Internal Control as a Tool of Risk Management in the Turkish Banking System flletmelerde Bir Risk Yönetim Arac : Türk Bankac l k Sisteminde ç Kontrol Sistemi ve ç Denetim 245 Hasibe ÜNVER, Risk Manager of Unilever in Turkey / Unilever Risk Yöneticisi Multinational Corporations Point of View to Risk Management Risk Yönetimine Çok Uluslu fiirketlerin Bak fl Aç s 253 David FISHER, Grant Thornton, LLP, London. Audit Committees in Risk Management Risk Yönetiminde Denetim Komiteleri 259 OUTCOMES OF INFORMATION TECHNOLOGY / B LG TEKNOLOJ S N N GET RD KLER Chair / Oturum Baflkan : Prof. Dr. Rüstem HACIRÜSTEMO LU, Universite de Galatasaray / Galatasaray Üniversitesi Doç. Dr. Seval Kardefl SEL MO LU, Anatolian University of Eskiflehir / Anadolu Üniversitesi Integration of Auditing Concept with Enterprise Resource Planning Systems Denetim Olgusunun Kurumsal Kaynak Planlamas Sistemleri le Bütünleflmesi 277 Kaya KAZM RC, VP of Strategic Sourcing, CISA, CISSP, CISM Ericsson / CISM Ericsson Genel Müdür Yard mc s Internal Control and E - Commerce E-Ticaret ve ç Kontrol 295 Doç. Dr. Yakup SELV, Ahmet TÜREL ve Bora fieny T, stanbul University / stanbul Üniversitesi Auditing in EDP Environment Elektronik Bilgi Ortamlar nda Muhasebe Denetimi 301 ETHICS AND AUDITING / MUHASEBE DENET M VE ET K Chair / Oturum Baflkan : Rifat NALBANTO LU, Board Member of TURMOB / TÜRMOB Yönetim Kurulu Üyesi Aslan COfiKUN, Deputy Chairman of The Turkish Auditing Standards Board /Yeminli Mali Müflavir, Türkiye Denetim Standartlar Kurulu Baflkan Yard mc s, Denge Denetim Yeminli Mali Müflavir A.fi. xi

12 I. Uluslararas Muhasebe Denetimi Sempozyumu ve VII. Türkiye Muhasebe Denetimi Sempozyumu stanbul smmmo 1 st International Symposium on Accountancy of Turkey and 7 th National Symposium on Accountancy of Turkey Ethics in International Auditing Standards Uluslararas Denetim Standartlar nda Etik 325 Muhlis SELÇ K, Former President of the Disciplinary Board of TURMOB / TÜRMOB Disiplin Kurulu Eski Baflkan Circumstances of Non-Independency in Auditing Profession Denetim Mesle inde Ba ms zl Ortadan Kald ran Durumlar 341 Murat KAYACAN, Chair, Ethics Committee of Chamber of CPAs, Istanbul / SMMMO Mesleki Etik Kurallar Komitesi Baflkan Ethics and Education Etik ve E itim 353 PANEL SESSION / PANEL OTURUMU Panel Keynote Speaker / Panel Sunufl Bildirisi: Doç.Dr.Adem fiah N, Undersecretary, Ministry of Industry and Commerce of Turkey / Sanayi ve Ticaret Bakanl Müsteflar Professional Accountancy and Commercial Law Practicings Ticaret Hukuku Uygulamalar ve Profesyonel Muhasebe Mesle i 381 PANEL Accounting Profession in Economical Development Ekonomik Kalk nma çin Muhasebe Denetimi Mesle i 391 Chair / Baflkan: Yrd. Doç. Dr. Masum TÜRKER, Former Economy Minister of Turkey, Ekonomiden Sorumlu Devlet Eski Bakan 391 SEMPOZYUM KAPANIfi KONUfiMALARI Recep PEKDEM R, SMMMO Baflkan 445 Yahya ARIKAN, SMMMO Baflkan 447 xii