AİLEM VE ŞİRKETİM. Piyasalardan Haberler (Sayfa 9) Aile Şirketlerinde Kavganın Faturası 300 Milyar Dolar. Türkiye'ye En Çok Yatırım Yapan Ülkeler

Transkript

1 Sayı 72 Eylül Ekm 2015 AİLEM VE ŞİRKETİM Türkye de İnovasyon (Sayfa 2-3) Teknoloj Üreten Türkye Çalıştayı (4-5) - H. Erkan Uncu - CGS Center Fnansal Yönetm Hzmetler Kıdeml Uzman Dünya da İnovasyon (6-7-8) - H. Erkan Uncu - CGS Center Fnansal Yönetm Hzmetler Kıdeml Uzman, Hasan Türk Yönetm Blg Sstemler ve Gelşm Kıdeml Uzmanı Pyasalardan Haberler (Sayfa 9) Ale Şrketlernde Kavganın Faturası 300 Mlyar Dolar. Türkye'ye En Çok Yatırım Yapan Ülkeler CGS Center dan Haberler (Sayfa 10) CGS Center Yen Bnasına Taşındı. İşletmelerde Bütçe ve Bütçeleme Teknkler BUNU BİLİYOR MUSUNUZ? Endüstryel Smbyoz Terchen brbrne fzksel olarak yakın olup, normalde brbrlernden bağımsız çalışan k veya daha fazla endüstryel şletmenn br araya gelerek hem çevresel performansı hem de rekabet gücünü artıracak uzun süreçl ortaklıklar kurması ve dayanışma çnde çalışmasını temsl eder. Endüstryel smbyoz bağımsız şletmeler, daha sürdürüleblr ve yenlkç br kaynak kullanım yaklaşımı çerçevesnde br araya getrmektedr. Bu ağ yapı, malzeme, enerj, su ve yan ürünlern fzksel değşm de dahl olmak üzere, her türlü varlığın, lojstk ve uzmanlık kaynaklarının paylaşımı anlamına gelmektedr. Bu sayede endüstryel kaynaklı çevresel ve sosyal problemlern önüne geçmekle kalmayıp aynı zamanda ekonomk getr de sağlanmış olmaktadır.

2 Türkyede İnovasyon Son yıllarda ulusal ve uluslararası pyasalarda artan rekabet ortamı, şrketlern ve ülkelern bu ortama ayak uydurablmek ve rekabet güçlern artırmak adına ürünlern, hzmetlern ve üretm yöntemlern sürekl olarak değştrmelern ve gelştrmelern gerektrmektedr. Şrketlern ve ülkelern uyguladıkları bu değştrme ve yenleme şlem "novasyon" olarak adlandırılmaktadır. Türkye nn hracatında tekstl geçmştr. Buna bağlı olarak Türkye nn blm ve novasyon değerler dğer OECD ülkelernnkne göre gerde kalsa da son yıllarda güçlü br gelşme görülmektedr. Ülke ekonomlernde yapısal değşklkler üretmn ve blg kullanımının her geçen gün daha da artan önemn ön plana çıkarmaktadır. Yen ya da gelştrlmş br ürünün, hzmetn ve üretm yöntemnn gelştrlmes ve bunun sonucunda tcarî br gelr elde edlmes sürecnn tümü novasyonu oluşturmaktadır. İnovasyon, yenlk ve/veya kolaylık getrecek ve sürekllk arz edecek br düşünceden doğar. Gelştrlen ve pratğe dökülen bu düşüncenn frmanın rekabet gücünü artıracak şeklde pazarlanması ve sürekllğnn sağlanması çn sonuçlarının değerlendrlmes gerekmektedr. Doğan sonuçlar, novasyonun devamlılığının sağlanması ve yen getrler oluşturulması amacıyla tekrar tekrar ncelenerek doğacak yen düşünceler yen br novasyon sürecn aktve etmektedr. Türkye; modern sanay, tcaret ve geleneksel tarım sektörlernn karışımından oluşan dnamk br ekonomye sahptr. En büyük endüstryel sektör tekstl ve gymdr. Bu sektörler endüstryel sthdamın üçte brn kapsamaktadır. Son yıllarda otomotv ve elektronk sanays öneml br gelşme göstermş ve Ülkeler de blg üretmek, dğer ülkelerden üretlen blgler nakletmek çn artan br vmeyle daha fazla kaynak kullanmışlar ve kullanmaktadırlar. Hükümetler gayr saf mllî harcamalarından en büyük payı Ar-Ge ve novasyona ayıran ülkeler günümüzde blm ve teknolojde büyük fark yaratan ve rekabette önde olan ülkelerdr. Türkye gb teknoloj takpçs olan ülkelern, ABD ve Avrupa dak novatf ve novasyon yoğunluklu endüstrlerde belrlenen öncelkler gözlemleyerek kendne empoze etmes gerekmektedr. İnovatf endüstrlern hracat hacm ve gelşme hızları yüksektr. Teknolojk novasyon alanında özel grşmn yetknlk ve yeteneğnn gelştrlmes gerekmektedr. İnovasyonu gelştrrken Ar-Ge y soyutlamamız doğru olmaz. Fakat şu ayrımı da y blmelyz k Ar-Ge parayı blgye dönüştüren, novasyon se blgy paraya dönüştüren süreçtr. (Sayfa 2)

3 Türkyede İnovasyon Ar-Ge ve novasyon alanında başarılı olan ABD, Kanada, Japonya, Almanya, Kore vb. ülkeler küresel pyasada fark yaratablmş ve rekabette öne çıkmış ülkeler olmuşlardır. Türkye bu yarışta gerde kalan ülkeler arasında yer almakta, yapılan yatırımlar ve teşvkler yetersz kalmaktadır. Ünverste ve sanayy br araya getren platformların etkn hale getrlmes ve yaygınlaşması gerekmektedr. farkındalık yaratılması özellkle Kobler arasında blglendrmelern gerçekleştrlmes gerekmektedr. Kobler novasyon htyaçlarının farkında değller. Her lde novasyon htyaç analz yapacak küçük yapılar kurulmalı, bu bağlamda, koblern ve grşmclern Ar-Ge ve novasyon kapastelernn artırılmasına yönelk mentorluk ve koçluk hzmetlernn gelştrlmes sağlanmalıdır. Blg ve blmn büyüyen rolü network ve şbrlğnn gelşmesn sağlamıştır. Kurumlar arası, ülkeler arası şbrlkler ve networkler blgnn üretlmes, paylaşılması ve gelştrlmes açısından büyük önem taşımaktadır. Bununla beraber yabancı ortaklıklar, yabancı yatırımlar le brlkte ünverste-sanay şbrlkler ülkelern blm teknoloj alanında gelşmesn sağlamıştır. Özel teşebbüslerde Ar-Ge ve novasyon hakkında Ülkedek Ar-Ge ve novasyonun vme kazanması stenyorsa öncelkle gençlern blm ve teknolojye yönlendrlmes gerekmektedr. Daha sonra bu gençlern uygulama yapablecekler alanların yaratılması gelmektedr. Kaynaklar (Sayfa 3)

4 Teknoloj Üreten Türkye Çalıştayı TTGV Teknoloj Üreten Türkye Çalıştayı, TTGV ve Kurumsal Yönetm ve Sürdürüleblrlk Merkez (CGS Center) tarafından 13 Ekm 2015 tarhnde Mövenpck Otel Ankara da gerçekleştrlmştr. Konferans,TTGV Yönetm Kurulu Başkanı Cengz ULTAV ın açılış konuşması le başlamıştır. Sayın Ultav konuşmasında TTGV nn Türkye nn rekabet gücünü artırma noktasında yenden yapılanma ve kaynaklandırma hususuna vurgu yapmıştır. Bu doğrultuda, Türkye nn ana planlarına yardımcı olablecek, çok daha blmsel ve detaylı br şeklde, gelşmşlk ve djtal danste endeks yolunda Türkye ye kazanç sağlayacak mekanzmaların ne kadarını TTGV nn harekete geçreceğn ve TTGV ye bu eksende düşen görevler ele almıştır. Türkye nn çeştlendrc olma noktasında çok daha katma değerl br endüstrye sahp olduğunu vurgulayan Ultav, Çn e ve Hndstan a nazaran daha esnek, blg teknolojlern ve mobltey benmsemş br ülke olduğumuza değnmştr. Bunun yanı sıra bölgemzn getrdğ odaklanma sorununa dkkat çekerken, TTGV olarak kendlerne düşen görevler 2023 e kadar k dönemde, potansyel ortaya çıkarmada üzerlerne düşen yapmak mecburyetnde olduklarını vurgulamıştır. Cengz ULTAV ın ardından TTGV Genel Sekreter Dr. A. Mete ÇAKMAKCI konuşmasını yapmıştır. ÇAKMAKCI sunumunda, TTGV nn yen kurumsal stratejlernn belrlenmes gerektğn vurgulamıştır. Sayın Cengz ULTAV ve Mete ÇAKMAKCI nın konuşmalarının ardından, CGS Center Başkanı Dr. Güler Mansalı Darman moderatörlüğünde konferansın brnc oturumu olan Çalıştay Stratejk Kurgusunun Sunumu ve Beyn Fırtınası na geçlmştr. Dr. Mansalı oturumda konferansın genel başlıklarına kısaca değnerek katılımcıların görüşlern almış, katılımcılar le br saat süren beyn fırtınası yapılmıştır. Beyn fırtınası bölümünde katılımcılardan gelen başlıca fkrler ve görüşler aşağıda maddeler halnde belrtlmştr; İcat ve novasyon farklı konulardır. TTGV, hem cat çıkarma tarafında hem de mevcut teknoloj şrketlernn novasyon kültürünün gelştrlmesnde, uygulamalara yoğunlaşmalıdır. (Sayfa 4)

5 Teknoloj Üreten Türkye Çalıştayı Şrketlerde ekossteme yönelk br güvenszlk söz konusudur. Yenlkç, yönlendrc modellerle fark yaratılmalıdır. İnovasyon çn network ve şbrlkler oldukça önemldr. Teknolojnn tcarleştrlmes sürecnde modeller gelştrlmeldr. Türkye gb teknoloj takpçs olan ülkelern, ABD ve Avrupa dak novatf ve novasyon yoğunluklu endüstrlerde belrlenen öncelkler gözlemleyerek kendne empoze etmes gerekmektedr. Ekosstemde network ekslğ bulunmaktadır, şbrlğ kültürümüz zayıf, açık novasyonun gereklern kullanarak platform yaklaşımında olunmalıdır. Katılımcılar beyn fırtınasının ardından 4 ana gruba ayrılmışlardır. Her grup kendsne verlen ana başlığı, br moderatörün yönetclğnde, her grup çn ayrı hazırlanmış olan sorular çerçevesnde ele almıştır. Grupların kend çnde tartıştıkları başlıklar; 1. Grupta katılımcılar : İhracattak novasyon yoğunluğunu artırmak konusunda görüşlern paylaşmıştır. 2. Grupta katılımcılar : Türkye nn network sağlayan novasyon platformu olmak konusunda fkrlern paylaşmıştır. 3. Grupta katılımcılar: Yönetlen toplam fnansal kaynağı büyütmek konusunda görüşlern paylaşmıştır. 4. Grupta katılımcılar: TTGV nn kurumsal yönetm yapısını gelştrmek konusunda görüşlern paylaşmıştır. Her grupta ortaya çıkan fkrler grubun moderatörler tarafından tüm katılımcılara kısa br sunumla anlatılmıştır. Çalıştayın II. Oturumu olan grup çalışmalarında tüm katılımcılara 34 maddeden oluşan stratej tartışma maddeler dağıtılmıştır. Katılımcılardan en öneml gördükler lk 10 maddey seçmeler stenmştr.bu bağlamda, 1. Madde KOBİ lern ve grşmclern Ar-Ge ve novasyon kapastelernn artırılmasına yönelk mentorluk ve koçluk hzmetlernn gelştrlmes en çok katılımcı tarafından öncelkl olarak belrtlmştr. Hüseyn Erkan Uncu Fnansal Yönetm Hzmetler Kıdeml Uzman CGS Center (Sayfa 5)

6 Dünya da İnovasyon İnovasyon çeştler Devletlern ve şrketlern küresel pyasa le rekabet edeblmeler, ekonomk olarak gelşmeler, yen ş mkânları yaratablmeler ve yen kuşakların sorunlarını çözeblme kapastelern arttırablmeler çn novatf düşünce tarzı ve novatf çalışma yöntemlern benmsemeler gerekmektedr. Frmalar novasyon yoğunluklarını attırırken, çalışmalarını 4 temel grupta yapmaktadırlar. Bu grupları aşağıdak şeklde sıralayablrz Ürün İnovasyonu: Pyasaya yen br ürün sürülmes olarak açıklanablr. Şrketlern ürün novasyonu yapmak çn lla k yen br ürün pyasaya sürmeler gerekmemektedr. Var olan ürünün teknk özellklernn, parça ve bleşenlernn gelştrlmes, ürünlern kullanıcı dostu hale getrlmes gb yenlklern yapılması ürün novasyonu kapsamı çne grmektedr. Süreç İnovasyonu: Süreç novasyonu, br ürün veya hzmetn oluşturulması ve sonrasındak süreçlerde yapılan yenlk ve değşmler kapsamaktadır. Örneğn daha önceden el le üretm yapılan br ürünün otomasyon sstemne geçrlmes, ürünün dağıtım ve sevkyatında yapılan yenlkler süreç novasyonuna br örnektr. Organzasyonel İnovasyon: Frmaların ş uygulamalarında, ş yer örgütlenmelernde ve dış lşklernde uygulamaya koydukları novasyon çeşdne organzasyonel novasyon olarak adı verlr. Organzasyonel novasyon dğer novasyon türlernden farklı olarak her zaman yen teknoloj kullanımı çermeyeblr. (Sayfa 6)

7 Dünya da İnovasyon Pazarlama İnovasyonu: Pazarlama, novasyonun öneml olduğu alanlardan brdr. Pazarlama novasyonu le müşterlern htyaçlarını daha y karşılamak amaçlanmaktadır. Yen br ktley hedef alan ürün gelştrme, televzyon ve flmlerde yapılan ürün yerleştrmeler pazarlama novasyonuna örnek olarak verleblr. Teknoloj Üretlmel m, Satın mı Alınmalı? Yen br ürünün oluşturulması Ar-Ge yolu le oluşturulableceğ gb var olan blgnn dışarıdan alınması le de meydana geleblr. Burada frmalar; patentl teknolojlern satın alınması veya paten gerektrmeyen buluşların veya know-how ların dğer şrketlerden elde edlmes gb farklı blg elde etme metotları kullanablr. Frmalar Ar-Ge çalışmalarını kend bünyelernde yapmak yerne dış hzmet alma yoluna gtmektedr. Yapılan araştırmalar frmaların çoğunlukla dış hzmet aldığı gerçeğn bze göstermektedr. Ar-Ge çalışmalarında dışardan hzmet alımı, frmanın kend bünyesnde yapacağı çalışmalara göre malyet daha düşük olduğu çn terch edlmektedr. Frmaların teknoloj üretme veya satın alma eğlmler, bulundukları ülkelern bu konudak poltkaları le doğrudan orantılıdır. Aşağıdak tablo, ülkelern blgy üretme ya da satın alma oranlarını göstermektedr. Tablo ncelendğnde, ülkeler blgy üretme veya satın alma kapastelerne göre dört farklı şeklde gruplandığı görülmektedr. 1. Grup: Bu gruptak ülkeler tablonun sol alt bölümünde yer almaktadır. Bu ülkelerde yer alan az sayıda frmalar blgy satın alma yoluna gtmektedr. Azerbaycan, Ermenstan ve Arnavutluk bu grupta yer almaktadır. 2. Grup: Bu gruptak ülkelerde yer alan frmaların büyük çoğunluğu blgy satın almaktadır. Bunun yanı sıra bu ülkelerde devlet teşvk le brlkte novasyon yoğunluğu artmakta ve blgy üreten frma sayısı çoğalmaktadır. Bosna Hersek, Kazakstan, Polonya Ukrayna ve Türkye bu grupta yer almaktadır. 3. Grup: Bu grupta yer alan ülkelerde novasyon yoğunluğu yüksektr. Frmaların brçoğu blgy satın almak yerne üretmek yoluna gtmektedrler. Ar-Ge çalışmaları frmalarda önem kazanmaktadır. Romanya, Rusya, Belçka ve Ltvanya bu grupta yer almaktadır. 4. Grup: Bu grupta sadece İsral yer almaktadır. Devlet poltkası gereğ frmaların nerdeyse tamamı yen ürün ve teknoloj çn gerekl blgy kendler üretmektedr. (Sayfa 7)

8 Dünya da İnovasyon Yönetm Sstemler İyleştrmeler Vermllğn artırılması çn frmaların yapacakları novasyon çalışmalarının yanı sıra farklı yollarda vardır. Frmalar yönetm sstemlernde yapacakları yleştrmelerle brlkte fazla kapastelern doğru kullanarak vermllklern büyük ölçüde artırableceklerdr. Yapılan brçok çalışma yönetm kaltesnn şgücü vb. vermllkle çok güçlü br lşks olduğunu ortaya koymaktadır. Yönetm yetenekler düşük frmalarda vermllğnde düşük olması sık görülen br durumdur. Yönetm kaltesnde yapılacak yleştrmelern vermllğe olan etks farklı bölgelerde farklı sonuçlar vereblmektedr. Örnek olarak Avrupa Brlğ ne üye ülkeler, aday ve potansyel aday ülkelerdek yönetm kaltesndek artışın vermllğe olan katkısı, süreç yleştrmesnn vermllğ artırma kapastesnden daha azdır. Gelşmekte olan ülkelerde se yönetm kaltesnn gelştrlmes vermllğe cdd oranda katkı sağlamaktadır. Geçş Bölgelernde, İş gücü vermllğnde frmalar ve ülkeler bazında genş farklılıklar bulunmaktadır. Her geçş ülkesnde yüksek ve düşük şgücü vermllğ olan frmalar bulunmaktadır. Az gelşmş ülkelerde se düşük vermllk daha yüksektr. Vermllğ yükseltmede ürün, süreç, organzasyon ve pazar novasyonun rolü büyüktür. Az gelşmş veya gelşmekte olan ülkelerde br dğer öneml kaynak se yönetm sstemlernn gelştrlmesdr. Bu tarz ülkelerde genelde yönetm sstemler yapılanması düşüktür. Yönetm kaltes düşük frmalarda ve ülkelerde, süreç novasyonundan önce bu konunun gelştrlmes cdd faydalar sağlamaktadır. Sonuç olarak, aralarında ülkemzn de bulduğu geçş ülkelernde, novasyon harcamalarından önce kurumsal yönetm ve kurumsallaşma çalışmaları le brlkte yapılacak yönetm yleştrmeler vermllkte cdd br artış getreblecektr. Hüseyn Erkan Uncu Fnansal Yönetm Hzmetler Kıdeml Uzman CGS Center Hasan Türk Blg Sstemler ve Gelşm Kıdeml Uzmanı CGS Center Kaynaklar: EBRD Transton report (Sayfa 8)

9 Pyasalardan Haberler Ale şrketlernde kavganın faturası 300 mlyar dolar Genç Yönetc ve İşadamları Derneğ nn yaptığı araştırmaya Son yıllarda yaşanan kutuplaşma ve uzlaşmazlıkların Türkye ye faturası 300 Mlyon dolar. Genç Yönetc ve İşadamları Derneğ Başkanı Serkan Sevm bu rakamı nasıl bulduklarını şöyle anlatıyor: Hesaplanırken uzlaşılamayan dönemdek haftalık çalışma esnasında yaşanan motvasyon kayıpları, hukuk mahkemelernde görülen davaların yarattığı ekonomk yıkım ve malyetler, ale şrketlernde yaşanan bölünmeler ve ucuza satılan gayrmenkullerden yaşanan kayıplar göz önüne alındı. Türkye de uzlaşma kültürünün olmadığını söyleyen Sevm, uzlaşmanın sadece syasette koalsyon dönemlernde ortaya atılan br kavram olarak yorumlandığını söylüyor. Uzlaşmazlık ve kavga ale şrketlernn de ömrünü etklyor. Pars'te 300 yıllık restoranlar varken, bzm en fazla 10 tane 100 yıllık şrketmz var. Şrketlermzn ortalama yaşam süres 14 yıl ve kavgadan batıyorlar. Türkye'ye En Çok Yatırım Yapan Ülkeler Türkye ye doğrudan yatırım geçen yıla göre %36 artış göstererek 11 mlyar 815 mlyon dolara yükseld. Net yükümlülük oluşumunun 8 mlyar 953 mlyon doları sermaye yatırımı, 2 mlyar 531 mlyon doları gayrmenkul ve 660 mlyon doları dğer sermaye yatırımı olarak gerçekleşt. Bu dönemde Türkye'nn yurt dışına doğrudan yatırımı %21 azalarak 3 mlyar 349 mlyon dolara gerled. Net varlık ednmnn 3 mlyar 121 mlyon doları sermaye yatırımı ve 354 mlyon doları dğer sermaye yatırımı şeklnde oldu. Türkye'ye net doğrudan yatırım se bu yılın sekz ayında 2014 yılı ocak-ağustos dönemne göre 89 artışla 8 mlyar 466 mlyon dolara yükseld. Türkye'de 2015 ocak-ağustos dönemnde doğrudan sermaye yatırımlarının ülkelere göre dağılımı ncelendğnde en fazla yatırım yapan ülkeler sırasıyla İspanya, ABD, Rusya, Belçka ve Hollanda oldu. Yabancı yatırımcı güven artarak devam ederken, yabancıların yatırım terch bankacılık olurken yerller madenclğe yatırım yapıyor (Sayfa 9)

10 CGS Center dan Haberler CGS Center Yen Bnasına Taşındı. CGS Center yen projelerle yoluna hızla devam ederken, szlere daha y hzmet vereblmek adına Bağlıca/Ankara da aldığı müstakl bnasının k ay süren tadlatının tamamlanmasının ardından Ekm ayında taşındı. Yen bnamızda, yen eğtm ve toplantı salonlarımız le özellkle akadem çalışmalarına hız verlecek. Yakında genele açık eğtmlermz ve ale şrketlerne yönelk farklı programlarımız le akadem çalışmalarımız başlayacak. İşletmelerde Bütçe ve Bütçeleme Teknkler Bütçe, br şletmenn gelecekte belrl br süre çn planladığı gelr ve gderlern tümüdür. Her yılın son çeyreğnde adı sıkça duyulan bütçe, devletn ve brçok kurumsal şrketn br sonrak mal yılı planlama ve kontrol amacı le yürüttüğü çalışmalardır. Yönetsel k öneml şlevde kullanılan bütçeler, küçük ve orta ölçekl (KOBİ) ale şletmelernde de göz ardı edlmemeldr. Kurumsallaşma yolunda adım atmak steyen ale şletmelernn 2016 yılı bütçelern hazırlamasının tam zamanı! O halde sz bütçe hakkında hazırladığımız vdeoyu zlemeye davet edyoruz. AİLEM VE ŞİRKETİM CGS Center ın her ay yayınlanan ücretsz bültendr. Deneymlernz paylaşın, başarı öykülernz, çalışmalarınızı göndern, yayınlayalım. Teşekkür ederz. Kurumsal Yönetm ve Sürdürüleblrlk Merkez Bağlıca Mahalles Bağlıca Bulvarı No:93 Yalınkılıç Stes B2 Blok Etmesgut, Ankara Tel: (312) Faks: (312) E-posta: nfo@cgscenter.org (Sayfa 10)