Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl: 5, Sayı: 53, Eylül 2017, s

Transkript

1 Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl: 5, Sayı: 53, Eylül 2017, s Yayın Geliş Tarihi / Article Arrival Date Yayınlanma Tarihi / The Publication Date Ögr.Gör. Emine Vasfiye KORKMAZ Selçuk Üniversitesi, Ali Akkanat İşletme Fakültesi, İşletme Bölümü eminekorkmaz@selcuk.edu.tr Okt. Şükrü GÜVEN Selçuk Üniversitesi, Ali Akkanat İşletme Fakültesi, İşletme Bölümü gsukru@selcuk.edu.tr Okt. Abdulkadir ÜNAL Selçuk Üniversitesi, Ali Akkanat İşletme Fakültesi, İşletme Bölümü akunal@selcuk.edu.tr ÖRGÜTSEL İLETİŞİM ARACI OLARAK SOSYAL MEDYA KULLANIMI, BEYŞEHİR EĞİTİM SEKTÖRÜ ÖRNEĞİ Teknolojideki ilerlemelerle birlikte internet ve sosyal ağlar sadece bireyler arası iletişimi destek olmakla kalmamış, örgütlerde de örgütsel iletişime destek olacak, örgüt kademlerinin her aşamasında bilginin hızlı ve kolay paylaşımına imkân sağlayan yeni kanalların kullanımını hızlandırmıştır. Çalışmada internet ve sosyal medya araçlarının öğretmenlerin örgütsel iletişim faaliyetlerinde nedenli etkili kullanıldığının araştırılması amaçlanmaktadır. Çalışma ampirik bir araştırma niteliğinde olup, veri toplama aracı olarak anket tekniği kullanılmaktadır. Araştırmanın örneklemini Konya nın Beyşehir ilçe Milli Eğitim Müdürlüğüne bağlı okulların ilkokul, ortaokul ve lise öğretmen, müdür yardımcısı ve müdürleri oluşturmaktadır. Araştırma kapsamında geçerli 395 anket analiz için değerlendirmeye alınmıştır. Örneklemede %95 güven düzeyi ve %5 güven aralığı hedeflenmiştir. Araştırmanın analizinde SPSS23 programından faydalanılmıştır. Bu çalışma sonucunda elde edilecek bulguların alandaki eksikliğin giderilmesine katkı sağlaması, yazına ve pratik uygulamaya yönelik yararlı bilgiler sunması amaçlanmaktadır. Anahtar kelimeler: sosyal medya, örgütsel iletişim, öğretmenler Öz

2 SOCIAL MEDIA USE AS ORGANISATIONAL COMMUNICATION TOOL, CASE OF BEYSEHIR EDUCATIONAL SECTOR Abstract Internet and social networks not only is supportive for communication among individuals but also expedite use of new channels to support also organisational communication in organisations that facilitate sharing of information quickly and easily in every phase of organisational level with the advancements in technology. It is aimed in this study to explore how effective teachers use social media tools and internet in organisational communication activities. The research has the characteristics of an empirical study and questionnaire technique is used as data collection tool. The sampling of the research is of primary, secondary and high school teachers, head masters and deputy head masters in the schools that are affiliates of Beysehir District Directorate of National Education of Konya Province. 395 valid questionnaires within the scope of the research are considered for analysis. 95% confidence level and 5% confidence interval are aimed in sampling. SPSS23 software is benefitted in the analysis of the research. It is aimed with the findings of this research to be obtained at the end to make contribution to making up deficiency in the scope, present beneficial information for literature and practical applications. 669 GİRİŞ Keywords: Social media, organisational communication, teachers Günümüzde teknoloji her geçen gün hızlı bir şekilde gelişip değişmektedir. Bu gelişim ve değişim günlük hayatımızdan iş hayatımıza her alanı önemli derecede etkilemektedir. İnternetin özellikle iki yönlü iletişime açık olması, kişiler arası iletişimde oldukça hızlı, güvenilir ve büyük çapta bilginin rahatlıkla bireyler ve kurumlar arası aktarımının kolay yapılmasını desteklemiştir. Bu durum internetin ve sosyal medyanın eğitim sektöründeki örgütlerde de örgütsel iletişim amacı ile kullanılmasına neden olmuştur. Sosyal ağlar ve internet öğretmenin okul, veli ve öğrenci ile kurduğu örgütsel iletişiminde hızla ve sıklıkla kullanılan bir kanal haline gelmiştir. Çalışmada internet ve sosyal medya araçlarının öğretmenlerin örgütsel iletişim faaliyetlerinde nedenli kullanıldığının araştırılması amaçlanmaktadır. Konya nın Beyşehir ilçesinde yer alan okullar çalışmanın örneklemini oluşturmaktadır. 1.LİTERATÜR İNCELEMESİ 1.1.Örgütsel İletişim İletişim (haberleşme) kavramı, günümüz dünyasında geçmişe oranla çok daha önemli hale gelmiş bir olguyu ifade eder. Tarih öncesi dönemler de dâhil olmak üzere, insanlar birbirleriyle iletişim kurabilmek için çok çeşitli yollar denemişlerdir. İçinde yaşadığımız bilgi çağında ise bireysel iletişim araçlarından, kitlesel iletişim araçlarına uzanan çok kanallı iletişim araçlarının kullanıldığı gözlenmektedir (Şimşek, Çelik ve Akgemci, 2016:128). İletişim; insanların, toplu halde yaşamaya başlamalarından itibaren, toplumsal etkileşimlerde rol oynayan, sembolik mesajların karşılıklı ulaştırılmasıyla bazı anlamları aralarında paylaşmaları sürecidir. İletişim ile bilginin, farklı davranış şekilleri ve sonuçlar yaratmak amacıyla kaynaktan, alıcıya aktarılması

3 ile sağlanır. İnsanlar iletişimle ortak değerleri paylaşma olanağını elde ederler (Aktaran: Eroğluer:2011:122). İletişim örgütte yer alan en önemli süreçlerden birisidir. Birey grup ve örgütsel performans üzerinde büyük etkileri bulunmaktadır. Bir örgütün etkinliği temel olarak iyi bir yönetim gerektirdiği kadar iyi bir iletişime de bağlıdır. Bir organizasyonda gerek grup üyeleri arasında, gerekse diğer örgütsel üyeler ve gruplarla başarılı bir iletişim kurulması halinde ancak başarıya ulaşılabilir ve yüksek performans elde edilebilir (Karaçor, Şahin, 2004:98). Örgüt içi iletişim kavramı; yöneticiler ve çalışanlar arasında iletişim aracılığıyla olumlu iç ilişkiler kurma ve geliştirmeye yönelik etkisinden dolayı, örgütsel etkinlikle doğrudan ilişkilidir. Bunun yanında örgüt içi iletişim; çalışanlar arası etkili olarak kurulamadığında, örgütsel ilişkilere yönelik tehdit de oluşturabilmektedir (Çakır, 2013:57). İşletmeler için koordinasyon fonksiyonunun yerine getirilmesinde örgüt içi iletişimin önemi çok büyüktür. Çünkü iletişim koordinasyonu kolaylaştırır. Ayrıca iletişim organizasyonun işlemesini sağlayan önemli bir sistemdir (Efil, 2013:195). Organizasyonlarda iletişim üç yönde akmaktadır. Bunlar; dikey, yatay ve çapraz (Diyagonal) akış yönüdür. Dikey iletişim kavramı organizasyonlarda farklı kademelerde görev yapan işgörenlerin örgütsel yapı ve politikaları ile ilgili olarak yukardan aşağıya (hiyerarşik üstten hiyerarşik alta) ve aşağıdan yukarıya (hiyerarşik alttan hiyerarşik üste) doğru kurmuş oldukları iletişim biçimini ifade eder. Örgütlerde yatay iletişim, eşit veya benzer statüye sahip olan birimler ve kişiler arasında kurulur. Yatay iletişim fonksiyonel ilişkilerden kaynaklanmaktadır. Örgütsel hiyerarşinin farklı kademeleri arasında kurulan iletişim ise çapraz (Diyagonal) iletişimdir (Ünüvar ve Atıf, 2009:60). 670 Turizm, sağlık, bankacılık gibi hizmet sektörlerinde geleneksel olarak yüz yüze yapılan toplantılar, telefon görüşmeleri yaygın iletişim biçimi iken günümüzde Internet çok farklı bir iletişim boyutu açmıştır. Web sayfaları, elektronik posta, dosya transferi gibi teknik olanakların işletmeler tarafından yaygın olarak kullanılmaya başlanmasıyla, örgütsel iletişim konusu, bilgi teknolojileri konusuyla iç içe geçmiş ve disiplinler arası bir yaklaşımı zorunlu kılmıştır (Ada, 2007:544) Örgütsel İletişim Aracı Olarak Sosyal Medya ve Eğitim Sektörü Bilgisayarların birbirleriyle veri alışverişi ve ortak iş yapacak biçimde bağlanması ile oluşan bilgisayar ağları, bilgisayarların potansiyel gücünü inanılmaz boyutlara çıkarmıştır yılından beri dünya çapında yaygınlaşan internet kısa sürede hızlı gelişme göstermiştir. İnternete bağlanma maliyeti düşmüş, güçlü ve kullanımı kolay programlar internet vasıtasıyla herkese açık bir imkân haline gelmiştir (Aktaran: Koçak:2011:618). Bilgisayar teknolojilerinin iletişim sistemleri ile bütünleştirilmesi, hem örgüt içi hem de örgütler arası iletişimde devrim niteliğinde değişikliklere neden olmuştur. Günümüzde bir çok işletme doğrudan bilgisayar kullanımı yerine bilgisayarların birbirlerine çeşitli şekillerde bağlanmalarıyla oluşturulan ağlardan yararlanmaktadır (Tekin, Zerenler, Bilge, 2005:116). Blog (Blogger), microblog (Twitter, Tumblr), Wikiler (Wikipedia), Sosyal İşaretleme (Delicious), Medya Paylaşım Siteleri (Youtube, Flickr), Podcast, Sanal Dunyalar (Secondlife), ve sosyal ağlar (Facebook, Myspace, FriendFeed) olarak sınıflandırılan sosyal medya uygulamaları 1997 yılında SixDegrees sitesi ile ortaya cıkmıştır yıllarında bu tarz etkile

4 şimli sosyal web uygulamaları web 2.0 olarak popülerleşerek önce Friendster ve Myspace, ardından yıllarında Flickr ve Youtube, son olarak yıllarında Facebook ve Twitter ile birlikte giderek hız kazanmıştır. Hızlı internet erişiminin hayatımızın her alanında ulaşılabilir konuma gelmesi ile birlikte modern toplumun ayrılmaz bir parçası haline gelmiştir (Aktaran: Otrar ve Argın, 2014:2). Yeni medya ve iletişim teknolojilerinin yarattığı yeni düzen içerisinde, işletmeler de özellikle yeni sistemin gerektirdiği düzenlemeleri ve değişiklikleri kendi bünyelerine entegre etmeye başlamışlardır. Facebook, Twitter, Friendfeed, Flickr, bloglar gibi birçok sosyal paylaşım ağının bir bütünü olarak adlandırabileceğimiz sosyal medya kavramı da işletmelerin son yıllarda oldukça önem verdiği alanlardan biri olmuştur (Solmaz ve Görkemli,2012:183). Sosyal medya, bilim insanları ve bilgisayar meraklılarının kullandığı temel araçlar ve İnternet sitelerinden türemiş ve bugün bireyler, şirketler, devletler ve geleneksel medya arasındaki iletişimi temelinden değiştiren dev bir yapı haline gelmiştir. (Aktaran: Bozbey, 2013: 158). Örgütsel iletişimde gerek örgüt içi, gerek de örgütün işbirliği içerisinde çalıştığı kamuları ve paydaşlarıyla iletişiminde, diyalogu güçlendirerek etkileşimi artırmak amacıyla geleneksel kitle iletişim araçlarının yanı sıra; internet ve yeni iletişim teknolojileri araçlarından da faydalanılmaktadır. Bu yeni teknolojiler, örgütsel iletişimde etkinliğin ve verimliliğin artmasında büyük önem taşımaktadır. İnternet aracılığıyla kurulan örgüt içi diyalojik iletişim; diyalojik ilişkilerin geliştirilmesini, böylece örgütün çalışanları ve kamularıyla uzun ömürlü, kaliteli ve etkin ilişkiler kurabilmesini ve bunu geliştirebilmesini olanaklı hale getirmektedir. Örgüt içi iletişimde diyalojik döngüyü olanaklı hale getirecek yeni iletişim teknolojileri araçları; elektronik postalar, eposta listeleri ve elektronik sohbetler olarak sıralanabilmektedir (Çakır, 2013:82). 671 McLoughlin ve Lee (2007), pedagojik araçlar olarak düşünülebilecek olan sosyal ağların, eğitsel bağlamda sağlayabileceği olası yararlarını; a) sosyal destek ve bağlanabilirlik, b) iş birlikli bilgi keşfi ve paylaşımı, c) içerik oluşturma ve d) bilgi ve enformasyon kümelemesi ve içerik modifikasyonu olarak sıralamaktadırlar. Muijs, vd (2010) ise, eğitimsel bağlamda düşünüldüğünde sosyal ağların: a) okul geliştirme, b) fırsatları arttırma (örneğin işletmelerle işbirliğine gitme) ve c) kaynak paylaşımı gibi yararlarının olduğunu ifade etmektedirler. Aşağıda örnek olarak verilen sosyal paylaşım siteleri öğretmenlerin, velilerin ve özellikle eğitim yöneticilerinin yararlanabildikleri, alandaki son teknolojilerden ve yeniliklerden haberdar olabildikleri popüler bilgi paylaşım sitelerinden bazılarıdır (Aktaran: Özmen, Aküzüm, Sünkür, Baysal, 2011:44) (TICAL Technology Information Center For Administrative Leadership)

5 Sosyal ağ siteleri ayrıca öğrenim ve öğretim süreçlerinin metin, video, ses, gibi materyallerle zenginleştirerek öğrencilerin öğrenme sürecini desteklenmesi ve öğretmenin öğretim ve değerlendirme sürecine destek olması gibi imkânları da sağlamaktadır (Toğay, Akdur, Yetişken, Bilici,2013). Bilgi ve iletişim teknolojilerinin eğitim sektöründe kullanılması kapsamında yönetici, öğretmen ve öğrenciler için belirlenen bazı yeterlilik kıstasları vardır. Okul yöneticilerinin bilgi teknolojileri ile ilgili yeterlikleri, bilgisayar ve teknoloji ile ilgili temel kavramları anlama, belli başlı yazılımları ve donanımları tanıyabilme, kelime işlemci, hesaplama tablosu, sunu programı, internet kullanımı gibi becerilerdir (Aktaran: Feyzioğlu, 2016:24). Bu beceriler artırıldıkça eğitim sektöründe örgütsel iletişim aracı olarak sosyal ağların avantajlarından faydalanma imkânı da o derece artacaktır. 2.ARAŞTIRMANIN YÖNTEMİ 2.1.Araştırmanın Önemi ve Kapsamı Kullanıcılara hız, güç ve etkileşim imkânı sunduğu için birçok kurum hem biçimsel hem de biçimsel olmayan kanallar ile örgüt içi iletişiminde internet ve araçlarından fazlasıyla yararlanır hale gelmiştir. İnternet teknolojileri öğrenciler, veliler, okul ve öğretmenler arasında daha etkili bir iletişim sağlamaktadır. Bu araştırmada, okul yöneticileri ve öğretmenlerin sosyal medyanın örgüt içi iletişimde kullanılmasına ilişkin görüşleri ve bazı değişkenlerle arasındaki anlamlılık durumları araştırılmıştır. 2.2.Veri Toplama Aracı ve Ölçekler Araştırmada veri toplama yöntemi olarak anket yönteminden yararlanılmıştır. Anketin birinci bölümünde demografik bilgiler yer almaktadır. Ölçeğin ikinci bölümde Feyzioğlu (2016) nun yüksek lisans tezinden alınan sosyal medya ve internetin eğitim amaçlı kullanım amaçlarını içeren sorular bulunmaktadır Anketin üçüncü bölümünde Özdemir(2014) tarafından geliştiren, güvenilirlik ve faktör analizi yapılarak biçimsel iletişim (Cronbach Alpha;0,93), sanal iletişim (Cronbach Alpha;0,93), sohbet ve etkinlikler (Cronbach Alpha;0,88), dedikodu ve söylenti (Cronbach Alpha;0,88), informal gruplar (Cronbach Alpha;0,83), ifade rahatlığı (Cronbach Alpha;0,70), ve şakalar (Cronbach Alpha;0,82), olmak üzere 7 boyutta ve 59 soruda ele alınan sosyal medya ölçeğinden yararlanılmıştır. Görüşlerinin toplam puanları hesaplanmasında bu ölçeğin maddeleri; Tamamen Katılıyorum, Katılıyorum, Kararsızım, Katılmıyorum, Kesinlikle Katılmıyorum aralıklarını içermektedir. 2.3.Evren ve Örneklem Araştırmanın örneklemini Konya nın Beyşehir ilçe Milli Eğitim Müdürlüğüne bağlı okulların ilkokul, ortaokul ve lise öğretmen, müdür yardımcısı ve müdürleri oluşturmaktadır. Araştırma kapsamında geçerli 395 anket analiz için değerlendirmeye alınmıştır. Araştırmanın analizinde SPSS23 programından faydalanılmıştır. 2.4.Araştırmanın Hipotezleri Bu çalışma, öğretmenlerin sosyal medyayı örgütsel iletişim amaçlı kullanım alışkanlıkları ve bazı değişkenler arasında ilişki var mı sorusuna cevap aramaktadır. Sosyal medya, her geçen gün farklı bir kullanım şekli ile karşımıza çıkmaktadır. Sosyal medyanın internet üzerin 672

6 den eğitim faaliyetlerinde örgüt içi iletişimde kullanılmaya başlanan bir araç olması araştırılması gereken önemli bir konu halini almasına sebep olmuştur. Bu konunun araştırılması amacıyla aşağıdaki hipotezler oluşturulmuştur. H1: Öğretmenlerin internet ve sosyal medya ortam araçlarının örgütsel iletişim için kullanılmasına bakış açısı cinsiyetlerine göre farklılık göstermektedir. H2: Öğretmenlerin internet ve sosyal medya ortam araçlarının örgütsel iletişim için kullanılmasına bakış açısı sektörlerine göre farklılık göstermektedir. H3: Öğretmenlerin internet ve sosyal medya ortam araçlarının örgütsel iletişim için kullanılmasına bakış açısı görevine göre farklılık göstermektedir. H4: Öğretmenlerin internet ve sosyal medya ortam araçlarının örgütsel iletişim için kullanılmasına bakış açısı okuluna göre farklılık göstermektedir. H5: Öğretmenlerin internet ve sosyal medya ortam araçlarını örgütsel iletişim için kullanımına bakış açıları ile sosyal medya araçlarını eğitim amaçlı kullanım durumları arasında ilişki vardır. 2.5.Veri Analizi ve Bulgular Demografik Bulgular Tablo 2.1 e göre katılımcıların %38,5 u ilkokul, %29,9 u ortaokul, %26,1 i lise, %3 ü özel eğitim ve rehabilitasyon, %1 i etüd merkezi, %1,5 i temel lise öğretmenidir. Anketi cevaplandıran katılımcıların %60,3 ü erkek, %41,8 i 4049 yaşlarında, %85,8 i öğretmen, %8,4 ü okul müdür yardımcısı, % 5,8 i okul müdürüdür. 673 Tablo 2.1. Demografik BulgularYaş, Cinsiyet ve Okul Bilgileri Görev yaptığınız okul İlkokul Ortaokul Lise Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezi Etüd Eğitim Merkezi Temel Lise Cinsiyetiniz Kadın Erkek Yaşınız ve üzeri Göreviniz Okul müdürü Okul müdür yardımcısı Öğretmen Görev yaptığınız sektör Kamu Özel Frekans Oran (%) , , ,1 12 3,0 4 1,0 6 1, , ,3 15,9 29,9 41,8 11,4 1,0 Tablo 2.2 ye göre katılımcıların %91,6 sı sosyal medya hesabı olduğunu söylerken, %8,4 ü herhangi bir sosyal medya hesabı olmadığını ifade etmiştir. Tablo 2.2. Demografik BulgularSosyal Medya Kullanımı ve Amaç Bilgileri 5,8 8,4 85,8 91,6 8,4 Sosyal Medya Sitelerinde hesabınız var mı? Evet Hayır Frekans Oran (%) ,6 63 8,4

7 Tablo 2.3 e göre katılımcıların %54,2 si günde ortalama 1 saatten az sosyal medyada zaman harcıyor, %66,8 i hergün bir kereden fazla sosyal medyayı kullanıyor, %47,1 nin 6 yıl ve daha fazla süredir sosyal medya hesabı var, %79,2 si sosyal medya hesabını cep telefonu üzerinden takip ediyor. Tablo 2.3. Demografik BulgularSosyal Medya Kullanım Süre ve Araç Bilgileri Sosyal medyada günde ortalama ne kadar zaman harcıyorsunuz? Sosyal medyayı hangi sıklıkla kullanıyorsunuz? Ne kadar süredir sosyal medya sitelerini kullanıyorsunuz? Sosyal medya sitelerine en çok hangi teknolojik araç ile girersiniz, birden fazla seçenek işaretleyebilirsiniz. 1 saatten az 13 saat 46 saat 6 saat üzeri Her gün bir kereden fazla Her gün bir kere Haftada bir kereden fazla Haftada bir kere Ayda birkaç kere 1 yıldan az 13 yıl 46 yıl 6 yıl üzeri Bilgisayar Cep Telefonu Tablet Bilgisayar (ipad, Nexus vb.) Akıllı Televizyon Frekans Oran (%) , ,8 12 3,0 4 1, ,8 17,7 8,6 1,5 5,4 7,1 23,5 22,3 47,1 55,2 79,2 16,5 10,1 Tablo 2.4 e göre öğretmenlerin kullandığı sosyal medya sitelerinin dağılımına bakıldığında en fazla %82,8 ile Whatsapp kullanıcısı olduğu ardından %70,9 ile facebook, %57,5 ile youtube ve %26,8 ile twitter kullanıcısı olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Tablo 2.4. Demografik BulgularÖğretmenlerin Kullandığı Sosyal Medya Siteleri Kullanmış olduğunuz sosyal medya sitelerini işaretleyiniz (Birden fazla seçenek işaretleyebilirsiniz) Facebook Twitter Whatsapp Snapchat Swarm Youtube İnstagram Flickr SecondLife Friendfeed Myspace Wikipedia Linkedin Netlog Blogger Tumblr Wordpress Badoo Delicious Podcast ler Frekans Oran (%) , , ,8 8 2,0 18 4, , ,4 4 1, ,2 6 1,5 4 1,0 1 0,3 2 0,5 1 0,3 1 0,3 674 Tablo 2.5 de öğretmenlerin sosyal medyayı öğrenci ve velilere yönelik eğitim amaçlı kullanım durumlarına baktığımızda, sınıf toplantıları veya etkinlikleriyle ilgili bilgi verme amaçlı, ödev teslim veya kontrol yapabilme amaçlı, velileri, öğrencilerin eğitim durumlarıyla alakalı bilgilendirme amaçlı kullanımına genellikle olumsuz baktıkları görülmektedir. Bunun yanında öğrencilerle iletişim kurma amaçlı, derslerle ilgili materyal paylaşımı amaçlı, derslerle ilgili duyuru ve bilgilendirme yapabilme amaçlı, meslektaşlarıyla eğitimöğretim içerikli payla

8 şım amaçlı kullanımına biraz daha olumlu baktıkları sonucuna ulaşılmıştır. Tablo 2.5. Öğretmenlerin Sosyal Medyayı Eğitim Amaçlı Kullanım Durumları Hiç Arasıra Sürekli Sosyal medya sitelerini(face book, Twitter, Youtube vb.) hangi amaçla ve ne sıklıkla kullanıyorsunuz Öğrencilerle iletişim kurma amaçlı Sınıf toplantıları veya etkinlikleriyle ilgili bilgi verme amaçlı Ödev teslim veya kontrol yapabilme amaçlı Derslerle ilgili materyal paylaşımı amaçlı Derslerle ilgili duyuru ve bilgilendirme yapabilme amaçlı Meslektaşlarınızla eğitimöğretim içerikli paylaşım amaçlı Velileri, öğrencilerin eğitim durumlarıyla alakalı bilgilendirme amaçlı %46,8 %45,3 %7,9 %52,9 %38,2 %8,9 %58,0 %36,2 %5,8 %41,0 %47,6 %11,4 %46,1 %44,3 %9,6 %29,9 %57,7 %12,4 %57,5 %33,4 %9, Faktör Analizi ve Güvenilirlik Analizi KaiserMeyerOlkin (KMO) bize örneklemin gücü hakkında bilgi verir. KMO değerleri İnternetin Eğitimde Kullanılması ölçeği için %93,9 (mükemmel güçte) örneklem grubu olduğunu söylemiştir. Örneklemin uygunluğu için bulunan KaiserMeyerOlkin (KMO) değeri, değişkenler arasında kısmi korelasyonların düşük olup olmadığını göstermektedir. Bartlett testi sonucunda bulunan anlamlılık değeri (0,000) olması ise verilerin çok değişkenli normal dağılımdan geldiğini göstermektedir. Yukarıdaki Tablo 2.6 ya göre, araştırmada kullanılan verilerin faktör analizi için uygun olduğu ve örneklem büyüklüğünün de yeterli olduğunu anlaşılmaktadır. İnternetin Örgütsel İletişimde kullanılması ölçeğine ilişkin sorulara uygulanan faktör analizinde 59 sorunun her biri birer değişken olarak alınmıştır ve faktör analizi sonucunda altı boyuta indirgenmiştir. Bu boyutlara sırasıyla Bİ: biçimsel iletişim; Sİ: sanal iletişim; SE: sohbet ve etkinlikler; DS: dedikodu ve söylenti; İG: informal gruplar; İR: ifade rahatlığı; boyutu olarak adlandırılmıştır. Faktörler tarafından açıklanan varyans İnternetin örgütsel iletişimde kullanılması ölçeğinin %68,381 ini üç boyut olarak açıklamaktadır. Anketin ya da ölçeğin özelliklerini ve güvenilirliklerini değerlendirmek üzere güvenilirlik analizi yapılmıştır. Bu doğrultuda İnternetin örgütsel iletişimde kullanılması ölçeğinin Cronbach Alpha değerleri boyutsal olarak; dedikodu ve söylenti boyutunun %90,3 sohbet ve etkinlikler boyutunun %88,8, biçimsel iletişim boyutunun %90,9, informal gruplar boyutunun %90,6, ifade rahatlığı boyutunun %90,5, sanal iletişim boyutunun %88,9 çıkmıştır. Ölçek güvenilir bulunmuştur. 675

9 Tablo 2.6.Faktör Analizi 1.Dedikodu ve Söylenti 2.Sohbet ve Etkinlikler 3.Biçimsel İletişim 4.İnformal Gruplar 5.İfade Rahatlığı 6.Sanal İletişim S.38.,822 S.39.,818 S.40.,783 S.41.,760 S.37.,757 S.57.,756 S.56.,740 S.45.,724 S.44.,707 S.43.,706 S.46.,687 S.52.,682 S.42.,667 S.59.,657 S.54.,651 S.35.,643 S.49.,558 S.36.,550 S.58.,545 S.34.,414 S.13.,716 S.32.,669 S.12.,630 S.17.,623 S.28.,622 S.47.,618 S.14.,615 S.33.,615 S.23.,575 S.27.,551 S.31.,540 S.11.,536 S.25.,439 S.1.,762 S.2.,753 S.4.,694 S.5.,694 S.8.,661 S.7.,655 S.3.,578 S.6.,563 S.16.,540 S.22.,706 S.20.,699 S.21.,684 S.19.,656 S.18.,567 S.15.,639 S.10.,598 S.9.,584 S.29.,532 S.30.,483 S.26.,475 S.55.,578 S.48.,553 S.53.,546 S.51.,524 S.50.,432 S.24.,448 Faktörler Tarafından Açıklanan Toplam 68,381 Varyans Değeri(%) KMO Örneklem Yeterliliği Ölçümü 0,939 Bartlett Küresellik Testi X²:21621,393 p:0,00 Cronbach s Alpha 0,903 0,888 0,909 0,906 0,905 0,

10 2.5.3.Farklılık Testleri Cinsiyet Ve İnternet Üzerinden Örgütsel İletişime Bakış Açısı için Bağımsız Örneklem Testi Birbirinden bağımsız 2 grubun veya örneklemin bağımlı bir değişkene göre ortalamalarının karşılaştırılarak ortalamalar arasındaki farkın belirli bir güven düzeyinde (%95, %99 gibi ) anlamlı olup olmadığını test etmek için kullanılan istatistiksel bir tekniktir (Ural, 2006,200). Hipotezleri test edebilmek için öncelikle varyansların eşitliğini test etmemiz gerekecektir. Tablo 2.7 ye bakıldığında eşit varyans varsayımı sağlandığında yapılan bağımsız örneklem ttesti sonucunda pdeğeri=0,001 çıkmıştır. Yani pdeğeri<a olduğundan H1 hipotezi kabul edilir, yani %95 güven düzeyinde öğretmenlerin internet ve sosyal medya ortam araçlarının örgütsel iletişim için kullanılmasına ilişkin sorulara kadın ve erkek öğretmenlerin verdiği cevapların ortalaması arasında istatistiksel olarak bir fark vardır. H1 kabul edilir. İnternet Üzerinden Örgütsel İletişim CİNSİ YET Tablo 2.7. Bağımsız Örneklem TTesti SonuçlarıCinsiyet Varyansların eşitliği varsayımı altında Varyans eşitliği varsayımı sağlanmadığında Levene'nin Varyans Eşitliği Testi F 2,673,10 3 t Serbestlik Derecesi Ortalamaların Eşitliği İçin TTesti p değeri 3, ,001 3, ,746,000 p değeri Ortalama Farkları,2714 5, Farkların Standart Hatası,07815,07690 Ortalama Farkları İçin Güven Aralığı Alt Sınır Üst Sınır,1178 1,1202 0,42509, Öğretmenlerin Görev Yaptığı Sektör Ve İnternet Üzerinden Örgütsel İletişime Bakış Açısı için Bağımsız Örneklem Testi Bu hipotezleri test edebilmek için öncelikle varyansların eşitliğini test etmemiz gerekecektir. Tablo 2.8 e baktığımızda eşit varyans varsayımı sağlandığında yapılan bağımsız örneklem ttesti sonucunda pdeğeri=0,294 çıkmıştır. Yani pdeğeri>a olduğundan H2 hipotezi red edilir, yani %95 güven düzeyinde öğretmenlerin internet ve sosyal medya ortam araçlarının örgütsel iletişim için kullanılmasına sorularına ilişkin özel sektör ve kamu sektöründe görev yapan öğretmenlerin verdiği cevapların ortalaması arasında istatistiksel olarak bir fark yoktur. H2 red edilir. İnternet Üzerinden Örgütsel İletişim SEKTÖR Tablo 2.8: Bağımsız Örneklem TTesti SonuçlarıGörev Yapılan Sektör Levene'nin Varyansların eşitliği varsayımı altında Varyans eşitliği varsayımı sağlanmadığında Varyans Eşitliği Testi F 1,329,25 0 t p değeri Serbestlik Derecesi 1, ,981 37,11 0 Ortalamaların Eşitliği İçin TTesti p değeri,29 4,33 3 Ortalama Farkları Farkların Standart Hatası Ortalama Farkları İçin Güven Aralığı Alt Sınır Üst Sınır,14729,14012,12819,42277,14729,15021,15703,45162

11 Öğretmenlerin Görev Yaptığı Okul ve İnternet Üzerinden Örgütsel İletişime Bakış Açısı için ANOVA Testi Tablo 2.8 e baktığımızda yapılan ANOVA testi sonucunda pdeğeri=0,651 çıkmıştır. Yani pdeğeri>a olduğundan H3 hipotezi red edilir, yani %95 güven düzeyinde öğretmenlerin internet ve sosyal medya ortam araçlarının örgütsel iletişim için kullanılmasına sorularına ilişkin ilkokul, ortaokul, lise, özel eğitim ve rehabilitasyon merkezi, etüt eğitim merkezi ve temel lisede görev yapan öğretmenlerin verdiği cevapların ortalaması arasında istatistiksel olarak bir fark yoktur.h3 hipotezi red edilir. Tablo 2.8. ANOVA Görev Yapılan Okul Sum of Squares df Mean Square Between Groups 125, ,055,938,651 Within Groups 309, ,124 Total 434, Öğretmenlerin Görev Türü Ve İnternet Üzerinden Örgütsel İletişime Bakış Açısı için ANOVA Testi F Sig. Tablo 2.9 a baktığımızda yapılan ANOVA testi sonucunda pdeğeri=0,098 çıkmıştır. Yani pdeğeri>a olduğundan H4 hipotezi red edilir, yani %95 güven düzeyinde öğretmenlerin internet ve sosyal medya ortam araçlarının örgütsel iletişim için kullanılmasına sorularına ilişkin müdür, müdür yardımcısı ve öğretmenlerin verdiği cevapların ortalaması arasında istatistiksel olarak bir fark yoktur. H4 hipotezi red edilir. 678 Tablo2.9. ANOVA Göreviniz Sum of Squares df Mean Square F Sig. Between Groups 37, ,316 1,215,098 Within Groups 71, ,260 Total 109, Korelasyon Analizi Yapılan korelasyon analizi sonucu Tablo da görüldüğü üzere öğretmenlerin internet ve sosyal medya ortam araçlarını örgütsel iletişim için kullanımına bakış açıları ile sosyal medya araçlarını eğitim amaçlı kullanım durumları arasında ilişki olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Yani H5 hipotezi kabul edilmiştir. Pozitif yönde anlamlı bir ilişki vardır. Öğretmenlerin sosyal medya araçlarını örgütsel iletişim aracı olarak kullanımı arttıkça, eğitimde de kullanıma daha ılımlı baktıkları sonucuna ulaşılmıştır. Tablo 2.10 Korelasyon Analizi Eğitim Amaçlı Sohbet Ve Etkinlikler Biçimsel İletişim İnformal Gruplar İfade Rahatlığı Sanal İletişim Eğitim Amaçlı DedikododuVe Söylenti DedikododuVe Söylenti Pearson Correlation 1,237 **,254 **,305 **,141 **,229 **,270 ** Sig. (2tailed),000,000,000,005,000,000 N Pearson Correlation,237 ** 1,634 **,496 **,663 **,617 **,735 ** Sig. (2tailed),000,000,000,000,000,000 N

12 Sohbet Ve Etkinlikler Biçimsl İletişim İnformal Gruplar İfade Rahatlığı Pearson Correlation,254 **,634 ** 1,744 **,698 **,674 **,803 ** Sig. (2tailed),000,000,000,000,000,000 N Pearson Correlation,305 **,496 **,744 ** 1,498 **,615 **,640 ** Sig. (2tailed),000,000,000,000,000,000 N Pearson Correlation,141 **,663 **,698 **,498 ** 1,555 **,693 ** Sig. (2tailed),005,000,000,000,000,000 N Pearson Correlation,229 **,617 **,674 **,615 **,555 ** 1,657 ** Sig. (2tailed),000,000,000,000,000,000 N Sanal Pearson Correlation,270 **,735 **,803 **,640 **,693 **,657 ** 1 İletişim Sig. (2tailed),000,000,000,000,000,000 N **. Correlation is significant at the 0.01 level (2tailed). SONUÇ VE ÖNERİLER Araştırma sonuçlarına göre öğretmenlerin sosyal medyayı öğrenci ve velilere yönelik eğitim amaçlı kullanım durumlarına baktığımızda, sınıf toplantıları veya etkinlikleriyle ilgili bilgi verme amaçlı, ödev teslim veya kontrol yapabilme amaçlı, velileri, öğrencilerin eğitim durumlarıyla alakalı bilgilendirme amaçlı kullanımına genellikle olumsuz baktıkları görülmektedir. Bunun yanında öğrencilerle iletişim kurma amaçlı, derslerle ilgili materyal paylaşımı amaçlı, derslerle ilgili duyuru ve bilgilendirme yapabilme amaçlı, meslektaşlarıyla eğitimöğretim içerikli paylaşım amaçlı kullanımına biraz daha olumlu baktıkları sonucuna ulaşılmıştır. İnternetin Örgütsel İletişimde kullanılması ölçeğine ilişkin sorulara uygulanan faktör analizinde 59 sorunun her biri birer değişken olarak alınmıştır ve faktör analizi sonucunda altı boyuta indirgenmiştir. Bu boyutlara sırasıyla Bİ: biçimsel iletişim; Sİ: sanal iletişim; SE: sohbet ve etkinlikler; DS: dedikodu ve söylenti; İG: informal gruplar; İR: ifade rahatlığı; boyutu olarak adlandırılmıştır. Faktörler tarafından açıklanan varyans İnternetin örgütsel iletişimde kullanılması ölçeğinin %68,381 ini üç boyut olarak açıklamaktadır. Anketin ya da ölçeğin özelliklerini ve güvenilirliklerini değerlendirmek üzere güvenilirlik analizi yapılmıştır. Bu doğrultuda ölçek güvenilir bulunmuştur. Eşit varyans varsayımı sağlandığında yapılan bağımsız örneklem ttesti sonucunda, öğretmenlerin internet ve sosyal medya ortam araçlarının örgütsel iletişim için kullanılmasına ilişkin sorulara kadın ve erkek öğretmenlerin verdiği cevapların ortalaması arasında istatistiksel olarak bir fark vardır sonucu çıkmıştır. H1 kabul edilmiştir. Öğretmenlerin internet ve sosyal medya ortam araçlarının örgütsel iletişim için kullanılmasına sorularına ilişkin özel sektör ve kamu sektöründe görev yapan öğretmenlerin verdiği cevapların ortalaması arasında istatistiksel olarak bir fark yoktur. H2 hipotezi red edilir. Öğretmenlerin internet ve sosyal medya ortam araçlarının örgütsel iletişim için kullanılmasına sorularına ilişkin ilkokul, ortaokul, lise, özel eğitim ve rehabilitasyon merkezi, etüt eğitim merkezi ve temel lisede görev yapan öğretmenlerin verdiği cevapların ortalaması arasında istatistiksel olarak bir fark yoktur. H3 hipotezi red edilmiştir. Öğretmenlerin internet ve sosyal medya ortam araçlarının örgütsel iletişim için kullanılmasına sorularına ilişkin müdür, müdür yardımcısı ve öğretmenlerin verdiği cevapların ortalaması arasında istatistiksel olarak bir fark yoktur. H4 hipotezi red edilir 679 Yapılan korelasyon analizi sonucu öğretmenlerin internet ve sosyal medya ortam araçlarını örgütsel iletişim için kullanımına bakış açıları ile sosyal medya araçlarını eğitim amaçlı kullanım durumları arasında ilişki olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Yani H5 hipotezi kabul edilmiş

13 tir. Pozitif yönde anlamlı bir ilişki vardır. Öğretmenlerin sosyal medya araçlarını örgütsel iletişim aracı olarak kullanımı arttıkça, eğitimde de kullanıma daha ılımlı baktıkları sonucuna ulaşılmıştır. Araştırma sonucu öğretmenlerin internet ve sosyal medya araçlarını örgütsel iletişim aracı olarak görmelerinin yanısıra eğitim faaliyetlerinde kullanımını da kısmen benimsedikleri gözlemlenmiştir. Yıllardan beri yavaş bir gelişim seyri izleyen eğitim sektörü açısından bilişim teknolojilerini gerek örgütsel faaliyetlere gerekse de öğrenci ve velilerle bir eğitim köprüsü olarak kullanılması hayati önem taşımaktadır. Örgüt içinde yeni iletişim teknolojileri aracılığıyla yöneticiler ve öğretmenler, öğretmenler ve öğrenci/veliler arası iki yönlü ve karşılıklı diyalog temelli bir ilişkinin kurulmasıyla, daha iyi bir eğitim ağı imkânını da olanaklı hale getirebileceği düşünülmektedir. KAYNAKLAR Ada, Nesrin, (2007). Örgütsel İletişim Ve Yeni Bilgi Teknolojileri; Örgütsel İletişim Ağları, Ege Akademik Bakış, 7(2) 2007: Bozbey, Tuğrul (2013). Çeviri:Scott, P. Jacka, R., J. Mike, Sosyal Medya Kurumsal Yönetim ve Risk Rehberi, Türkiye İç Denetim Enstitüsü Yayınları. Çalık, Deniz, (2013). Yeni İletişim Teknolojilerinin Örgüt İçi İletişimde Kullanımı: Türkiye deki Büyük Ölçekli Firmalar Üzerine Bir Araştırma, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Halkla İlişkiler ve Tanıtım Anabilim dalı, Ankara. Efil, İsmail, (2013). İşletmelerde Yönetim Organizasyon, 12. Baskı, Dora, Basım, Yayım, Dağıtım,Bursa. Eroğluer, Kemal, (2011). Örgütsel İletişim ile İş Tatmini Unsurları Arasındaki İlişkiler: Kuramsal Bir İnceleme, Ege Akademik Bakış, 11(1), Feyzioğlu, Bilal İbrahim (2016), Eğitimde Sosyal Medyanın Kullanılmasına İlişkin Okul Yöneticilerinin Ve Öğretmenlerin Görüşleri, Afyon Kocatepe Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü,Yüksek Lisans Tezi, Afyon. Karaçor, Süleyman, Şahin, Ali, (2004). Örgütsel İletişim Kurma Yöntemleri Ve Karşılaşılan İletişim Engellerine Yönelik Bir Araştırma, SÜ, İİBF Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, Sayı: 8, Koçak, Sait, (2011). Bilgi Teknolojileri ve Muhasebeye Etkisi, Bakan, İsmail (Ed), Yönetimde Çağdaş ve Güncel Konular içinde, Gazi Kitabevi, Ankara. Otrar, Mustafa, Argın, Ferhat Süleyman, Öğrencilerin Sosyal Medyaya İlişkin Tutumlarının Kullanım Alışkanlıkları Bağlamında İncelenmesi, Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 3(3)1 Özdemir, Seyhan., (2014). Sosyal Medyanın Örgüt İletişimindeki Yeri, Süleyman Demirel Üniversitesi,Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisan Tezi.Isparta 680

14 Özmen, Fatma, Aküzüm, Cemal, Sünkür, Meltem, Baysal, Nigahus., (2011), Sosyal Ağ Sitelerinin Eğitsel Ortamlardaki İşlevselliği, 6th International Advanced Technologies Symposium(IATS 11), 1618 May 2011, Elazığ. Solmaz, Başak, Görkemli, H.Nur, (2012). Yeni Bir İletişim Alanı Olarak Sosyal Medya Kullanımı vekonya Kadın Dernekleri Örneği, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 28, Şimşek M. Şerif, Çelik, Adnan, Akgemci, Tahir, (2016). Davranış Bilimlerine Giriş ve Örgütlerde Davranış, 9. Baskı, Eğitim Yayınevi, Konya. Tekin, Mahmut, Zerenler Muammer, Bilge Atıf, (2005). Bilişim Teknolojileri Kullanımının İşletme Performansına Etkileri: Lojistik Sektöründe Bir Uygulama, İstanbul Ticaret Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi Yıl: 4 Sayı: 8 Güz 2005/2 s Toğay, A., Akdur, T. E., Yetişken, İ. C., Bilici, A., (2013) Eğitim süreçlerinde sosyal ağların kullanımı bir MYO deneyimi Akademik Bilişim Konferansı, Antalya: Akdeniz Üniversitesi. Ural A., Kılıç İ., Bilimsel Araştırma Süreci ve SPSS ile Veri Analizi.(2.Baskı).Ankara :Detay Anatolia Akademik Yayıncılık Ltd. Şti. Ünüvar, Şafak, Bilge Atıf, (2009). Örgütsel İletişimin Bir Unsuru Olan Örgüt İçi İletişimin Konaklama İşletmelerindeki Etkinliği: Örnek Bir Alan Araştırması, Journal of Azerbaijani Studies, Sayı12, s: