TÜRKÇE TESTÝ ÇÖZÜMLERÝ

Transkript

1 TÜRKÇE TESTÝ ÇÖZÜMLERÝ 1 [ 8 ] A kitapçýðý soru numarasý B kitapçýðý soru numarasý 1 [4] Kapamak sözcüðü I de geçiþi engellemek ; II de týkamak, içini doldurmak ; III te bir þeyin görünmesine engel olmak ; IV te çalýþamaz, görev ve iþ yapamaz duruma getirmek anlamýyla kullanýlmýþtýr. Öyleyse kapamak sözcüðü numaralanmýþ cümlelerde dört deðiþik anlamda kullanýlmýþtýr. 4 [3] Üst sözcüðü A daki Gece, çocuðun üstünü defalarca örttü. cümlesinde vücudun, bedenin açýkta kalan yeri anlamýyla kullanýlmýþtýr. Ancak soruda bu cümledeki üst sözcüðüne karþýlýk olarak giysi, giyecek anlamý verilmiþtir. Dolayýsýyla A da üst sözcüðünün anlamý ve kullanýmý birbirine uymamaktadýr. 2 [1] Bir sözcüðün benzerlik veya herhangi bir ilgi gözetilerek gerçek anlamý dýþýnda, yeni bir anlamda kullanýlmasýna mecaz anlam denir. Yol sözcüðü A ve D de bir amaca ulaþmak için baþvurulmasý gereken çare, yöntem ; B de gaye, uður, maksat anlamýyla kullanýlmýþtýr. Bunlar yol sözcüðünün mecaz anlamýdýr. Bu sözcük C de ise karada, havada, suda bir yerden bir yere gitmek için aþýlan uzaklýk anlamýyla kullanýlmýþtýr. Bu da yol sözcüðünün gerçek anlamýdýr. 5 [2] A daki kafa kafaya vermek deyimi, birbirlerinin düþüncesinden yararlanmak üzere birkaç kiþinin toplanýp bir konuyu görüþmesi anlamýndadýr. B deki göze girmek deyimi, davranýþlarý ve yetenekleriyle sevgi ve güven kazanmak anlamýndadýr. C deki can kulaðýyla dinlemek deyimi, büyük bir dikkatle, iyi kavramaya çalýþarak dinlemek anlamýndadýr. D deki diþini sýkmak deyimi ise sýkýntýya, darlýða dayanma çabasý içinde olmak, sabretmek anlamýndadýr. D deki cümlede bu anlam, deyimle birlikte verilmiþtir. 3 [5] Vermek sözcüðü A da ödemek ; B de satmak ; C de topluluk önünde sanatýný göstermek, icra etmek ; D de ise bir þeyi birisine eriþtirmek, iletmek, hediye etmek anlamýyla kullanýlmýþtýr. 6 [7] Aþamalý durum; bir olayýn, durumun olumlu ya da olumsuz yönde giderek deðiþmesini, bu durumungitgide ilerlemesini bildirir. A daki Ülkemiz eðitim alanýnda günden güne önemli ilerlemeler kaydediyor. cümlesinde, ülkemizin eðitim alanýndaki ilerlemesi aþamalý bir durum bildirmektedir. 1 Türkçe Testi

2 7 [6] Kiþiden kiþiye deðiþmeyen, her durumda gerçekliði olan, ispatlanabilen yargýlar nesneldir. Kiþiden kiþiye deðiþen, kanýtlanamayan yargýlar ise özneldir. C deki Þair, þiirlerinde toplumsal sorunlarý etkileyici bir dille iþlemiþ. cümlesinde yer alan etkileyici sözcüðü kiþisel deðerlendirmeyi, yorumu içermektedir. Ayný þiirleri okuyan baþka kiþiler, bu yorumu benimsemeyebilir. Sonuç olarak; A, B ve D deki yargýlar nesnel; C deki yargý ise özneldir. 10 [9] Bir cümlede yargýnýn hem nedeni hem de sonucu varsa o yargý gerekçeli yargýdýr. Gerekçeli yargýlara neden-sonuç iliþkisi bulunan yargýlar da denir. Gerekçeli yargýlar, temel yargýya yöneltilen neden, niçin, hangi sebeple sorularýna cevap verir. C deki Derse yoðunlaþamadýklarýndan, zekâlarý normal; hatta normalin üstünde olmasýna raðmen derslerinde baþarýsýzlýk görülür. cümlesi gerekçeli bir yargýdýr. Çünkü bu cümlede hem neden hem de sonuç vardýr. Neden: Dikkat eksikliði bulunan çocuklarýn derslerine yoðunlaþamamasý. Sonuç: Dikkat eksikliði bulunan çocuklarýn derslerinde baþarýsýz olmasý. 11 [12] 8 [10] Gerçek, ayakkabýlarýný giyinceye kadar yalan, dünyayý üç kez dolanýr. cümlesinde dünyada yalanlarýn gerçeklerden daha hýzlý yayýldýðý anlatýlmaktadýr. Bu da A daki Yalanlar, gerçeklerden daha hýzlý yayýlýr. cümlesinde verilmiþtir. B deki Baþa gelen çekilir. atasözü, Uðradýðýmýz kaçýnýlmaz yýkýmlara sabretmekten baþka elimizden baþka bir þey gelmez. anlamýndadýr. C deki Besle kargayý, oysun gözünü. atasözü, Vefasýz kiþiler, ona iyilik edip onu yetiþtirdiðin hâlde sana en büyük kötülüðü yapar. anlamýndadýr. D deki Kaz gelen yerden tavuk esirgenmez. atasözü Büyük çýkar saðlanan yerden ufak tefek özveriler esirgenmez. anlamýndadýr. Ancak A daki Baþak büyüdükçe boynunu eðer. atasözü, Ýnsan, olgunlaþýkça daha çok alaçakgönüllü olur. anlamýndadýr. Yani bu atasözü alçakgönüllülük ile ilgilidir. Yani A daki atasözünün konusu yanlýþ verilmiþtir. 9 [8] I. ve III. cümlelerde herkesi mutlu etmeye çalýþma düþüncesinin baþarýyý engellediði anlatýlmaktadýr. Öyleyse bu cümleler, anlamca birbirine en yakýndýr. 12 [11] D deki Bize uðrayýp hiç olmazsa bir acý kahvemizi içseydiniz bari. cümlesinde yer alan hiç olmazsa ve bari sözleri en azýndan anlamýndadýr. Yani bu cümlede ayný anlama gelen birden fazla söz kullanýlmýþtýr. Öyleyse D de, gereksiz sözcük kullanýlmasýndan kaynaklanan bir anlatým bozukluðu vardýr. 2 Türkçe Testi

3 13 [14] Parçadaki Uçsuz bucaksýz çölün ortasýnda bayýlmýþým. Beni nasýl götürdüler, bilmiyorum. cümlesinden hareketle A; Gecenin son yýldýzlarý, iç karartýcý çadýrýn tepesindeki delikten durgun durgun parlýyordu. cümlesinden hareketle B; bu muhteþem güzellik, ýrmaðýn tatlý akýþýný, çobanlarýn yorgun seslerini sözlerinden hareketle C söylenebilir. Parçada herhangi bir karþýlaþtýrma yapýlmadýðý için D deki yargý söylenemez. 16 [15] Parçanýn bütünde yazar, yazý yazmak için en uygun zamanýn sabah vakti olduðunu söylemektedir. Bu nedenle de yazýlarýný sabahlarý yazdýðýný açýklamaktadýr. Öyleyse bu parçada anlatýlanlar: Yazýlarýnýzý ne zaman yazýyorsunuz? sorununa cevap olarak söylenmiþtir. 17 [20] 14 [16] Parçada deneme yazý türünden söz edilmektedir. Parçada, deneme yazý türünün kýsa olduðu, kesin sonuçlar içermediði, iddiasýz olduðu, bireysel düþünceleri içerdiði, içtenlikle yazýldýðý, serbest bir anlatýmýnýn bulunduðu anlatýlmaktadýr. Bunlar da deneme yazý türünün özellikleridir. Öyleyse bu parçada deneme yazý türünün özelliklerinden söz edilmektedir. Parçanýn bütününde insanýn konuþma özelliðinden söz edilmektedir. Bu özelliðin ne anlama geldiði açýklanmaktadýr. Bu açýklamada, insanýn konuþmasý yönüyle diðer bütün canlýlardan ayrýldýðý vurgulanmaktadýr. Vurgulanan düþünce parçanýn son cümlesinde verilmiþtir: Çünkü insaný insan yapan, onu diðer canlýlardan ayýran temel özellik konuþmadýr. Yani bu parçada, Ýnsanýn ayýrt edici özelliðinin konuþmak olduðu vurgulanmaktadýr. 15 [13] Parçada yabancý dillere ait sözcüklerin kullanýlmasý eleþtirilmektedir. Esnaflarýn, yazarlarýn ve sokataki sýradan insanlarýn yaklaþýmlarý örnek gösterilerek toplumdaki yabancý dil özentisinden yakýnýlmaktadýr. Parçanýn son cümlesinde, yakýnýlan konu açýkça ortaya konmaktadýr. 18 [19] Parçadaki Bu eylem, yaþamýn her anýnda tekrarlanýr. cümlesinden A; Öðrenme; varlýklarýn, olaylarýn ve evrendeki gerçeklerin duyu organlarýyla algýlanmasýyla baþlar. cümlesinden B; Ancak insanlarýn algýlama ve öðrenme sistemleri birbirinden farklýdýr. cümlesinden C çýkarýlabilir. Ancak parçadan D deki Çok tekrar edilen bilgiler kalýcý olur. yargýsý çýkarýlmaz. Çünkü parçada bizi bu yargýya ulaþtýracak herhangi bir ipucu yoktur. 3 Türkçe Testi

4 19 [17] Parçadaki 1, 2, 3 ve 5 numaralý cümlelerde doðal yaþamýn korunmasý için her vatandaþa düþen görevlerden söz edilmektedir. 4 numaralý cümlede ise eleþtirilere açýk olmak gerektiði vurgulanmaktadýr. Dolayýsýyla 4 teki cümle, düþüncenin akýþýný bozmaktadýr. 22 [25] A daki Þikâyetinizi doktora siz kendiniz anlatýn. cümlesinde kendi sözcüðü, siz kiþi adýlý (þahýs zamiri) ile birlikte kullanýlarak özneyi pekiþtirme görevi üstlenmiþtir. 23 [24] 20 [18] Parçada öðrencilere kitap okuma alýþkanlýðýný kazandýrabilmek için yapýlabilecek etkinlikler arasýnda, Çocuklarýn çok izlediði televizyon programlarýnda kitap okumanýn önemi üzerinde durulmalýdýr. Mesleðinde baþarýlý olmuþ ünlü kiþilerden bu konuda destek alýnmalýdýr. sözleriyle B; Ailelerin evde her gün toplu kitap okuma programý yapmasý saðlanmalýdýr. sözüyle C; Okulda, derslerden önce veya sonra, kitap okuma saatleri düzenlenmelidir. sözleriyle D sayýlmaktadýr. Ancak A daki etkinlik sayýlmamaktadýr. D deki Babam bahçedeki aðaçlarý buduyor. cümlesinin yükleminde yer alan -yor eki, þimdiki zaman anlamýyla kullanýlmýþtýr. Dolayýyýsýyla, yapýlmakta olan bir eylemden söz edilmiþtir. Bu ek A da geniþ zaman ; B de gelecek zaman ; C de geçmiþ zaman anlamýyla kullanýlmýþtýr. 24 [23] Ýkinci tekil kiþi sen, üçüncü tekil kiþi ise o dur. Öyleyse sen ve o kiþilerinden ikisini birden alabilen sözler cevap olacaktýr: I. (Senin / onun) Kalemlerini dolaba koydu. III. (Senin / onun) Elbiselerini güzelce katladý. 21 [22] A daki Ayþe mi sözünde ayrý yazýlmasý ve kesme iþaretiyle ayrýlmamasý gereken mi bitiþik yazýlmýþ ve kesme iþaretiyle ayrýlmýþtýr. Doðrusu Ayþe mi olacaktýr. B deki gözgöze ikilemesi ayrý yazýlmasý gerekirken bitiþik yazýlmýþtýr. Doðrusu göz göze olacaktýr. D deki TBMM ni kýsaltmasýnda, kýsaltmaya getirilen ek, sözün açýlýmýna göre getirildiði için yazým yanlýþý yapýlmýþtýr. Doðrusu TBMM yi olacaktýr. Ancak C de herhangi bir yazým yanlýþý yoktur. 25 [21] A daki cümle yemiyor, içmiyor anlamlarýný verdiðinden; B deki cümle izlemem anlamýný verdiðinden; D deki cümle alýnmýyor anlamýný verdiðinden olumsuzdur. Ancak C deki Vitrindeki elbiseyi alacak kadar param yok deðil. cümlesi var anlamýný verdiðinden olumludur. 4 Türkçe Testi

5 MATEMATÝK TESTÝ ÇÖZÜMLERÝ 1 [ 2 ] A kitapçýðý soru numarasý B kitapçýðý soru numarasý 1[2] x sayýsý negatif, y sayýsý pozitif olmak üzere; x sayýsýnýn 3 e olan uzaklýðý 10 birim ve y sayýsýnýn 3 e olan uzaklýðý 12 birimdir. ifadesini sayý doðrusu üzerinde göstererek x + y nin deðerini bulalým. 13 x Buna göre, x = 13 ve y = 9 dur. Bu durumda, 10 birim birim 9 y 3[1] 2 Süleyman 600 gram fýndýðýn ünü yediðine göre, = 400 gram fýndýk yemiþtir. Geriye kalan fýndýðý Ýsmail yediðine göre, Ýsmail in yediði fýndýk = 200 gramdýr. Bu durumda Süleyman ýn yediði fýndýðýn kütlesi, Ýsmail in yediði fýndýðýn kütlesinin katý olur = 2 x+ y = ( 13) + 9 = 4 olur. 4[5] 2[3] 5 ve 8 ile bölünebilen doðal sayýlar 5 ile 8 in e.k.o.k. u ile bulunabilir. (5;8) e.k.o.k. = 40 olduðuna göre, 5 ve 8 ile bölünebilen iki basamaklý doðal sayýlar 40 ile bunun 2 katý olan 80 dir. ab doðal sayýsýnýn 5 ile de 8 ile de bölümünden elde edilen kalan 3 ise, ab nin alabileceði deðerler; 40+3=43 ile 80+3=83 tür. Bu durumda a + b nin deðerleri 4+3=7 veya 8+3=11 olur. 1.Sütun 2.Sütun 3.Sütun 4.Sütun 1.Satýr Satýr Satýr Satýr Satýr Soruda verilen tablo incelendiðinde çift numaralý satýrlarda 1. sütunun taralý olduðu görülür. Bu durumda A ve C seçenekleri cevap olamaz. Çift numaralý satýrlarda sayýlar soldan saða doðru küçülerek gitmektedir. Bu durumda doðru cevap B seçeneðidir. 8.Satýr Matematik Testi

6 5[4] Seçenekleri tek tek inceleyelim: A seçeneðindeki k YTL ye satarsa ne kâr ne de zarar eder. B ve C seçeneðindeki fiyata satarsa k nin alabileceði bazý deðerlere göre zarar edebilir. 1 Örneðin, k = alalým k 1 = 2 1 = k 2 = 3 2 = 1 3 D seçeneðinde ise k ne alýnýrsa alýnsýn (k + 1) YTL ye satýldýðýnda bu satýþtan kâr edilir. 7[8] a 0,3 = b 0,2 = c 0,6 ifadesini herhangi bir sayýya eþitleyip a, b ve c yi bulalým. a 0,3 = b 0,2 = c 0,6 = 0 a 0,3 = 0 a = 0,3 tür. b 0,2 = 0 b = 0,2 dir. c 0,6 = 0 c = 0,6 dýr. ise, Buna göre sýralamamýz, b < a < c þeklinde olur. 6[11] Matematik dersinden 100 puan alanlarýn kümesi M, Türkçe dersinden 100 puan alanlarýn kümesi T olsun. Verilenlere göre, s(m T) = 18, s(m T)=2, s(m) = 3 s(t) dir. Bu durumda, s(m T) = s(m) + s(t) s(m T) 18 = 3 s(t) + s(t) = 4 s(t) 20 = 4 s(t) 20 s(t) = 4 s(t) = 5 olur. Bu verileri þema üzerinde göstererek sadece Türkçe dersinden 100 puan alanlarýn kaç kiþi olduðunu bulalým. M T 5 2 = 3 ( Sadece Türkçe dersinden 100 puan alanlarýn sayýsý) 8[6] Karýþýmýn 1 kg ýnýn maliyeti M YTL olsun. Buna göre, 200 M = M 2 = M = 2 M = 7 olur. Demek ki karýþýmýn 1 kilogramýnýn maliyeti 7 YTL dir. Toplam fiyat 1kg karýþýmýn fiyatý = Toplam kütle y = 7 1+ y y = 7 (1+ y) y = y 10 7 = 7 y 6 y y = 3 olur. ile bulunabilir. 6 Matematik Testi

7 9[7] x+ y 1 = x y 2 x y 1 + = x y x y =... y x 2 11[9] Anapara =A=600YTL Yýllýk faiz oraný = n = 10 Faiz geliri = F = 20 YTL Anaparanýn faizde kalma süresi = t yýl olsun. Verilenleri yýllýk faiz formülünde yerine koyup paranýn kaç yýl bankada beklediðini bulalým. 5x y 1 = x y 2 5x y 1 = x y x y =... y x 2 Düzenlenen bu iki denklemi taraf tarafa toplayalým = y x = y x = + y y = 1 y y = 6 dýr. A n t F = = t = 6 10 t 20 = 60 t 20 t = 60 1 t = tür Demek ki anapara bankada yýl yani 12 = 4 ay 3 3 beklemiþtir. 12[10] özdeþliðine göre verilen iþ- 2 2 (a + b) (a b) = a b lemi yapalým. 10[13] Meltem in bugünkü yaþý x olsun. Meltem babasýndan 29, annesinden 25 yaþ küçük ise, Meltem in babasýnýn bugünkü yaþý x + 29, Meltem in annesinin bugünkü yaþý x + 25 tir. Anne ile babasýnýn bugünkü yaþlarý toplamý 62 olduðuna göre, x x + 25 = 62 2x + 54 = 62 2x = x = 8 x = 4 olur. 2 2 (4+ 2 3) (4 2 3) = 4 (2 3) = = = 4 olur. 13[12] 4 farklý hikaye kitabýndan 1 farklý hikaye kitabýnýn seçimi 4 farklý yolla, 5 farklý masal kitabýndan 1 farklý masal kitabýnýn seçimi 5 farklý yolla, 1 hikaye kitabý ve 1 masal kitabýnýn seçimi ise; 4 5 = 20 farklý yolla yapýlabilir. 7 Matematik Testi

8 14[25] 16[23] C K H L F G y C(11, 3) A B D? E O 3 birim A 8 birim 3 birim B x [BA ya paralel olacak þekilde [FK çizilir. s(kéhc) = 120 dir. (yöndeþ açýlar), s(céhf) = = 60 dir. s(céfk) = = 30 dir. CHF üçgeninde iç açýlar toplamýndan s(fécb) = 90 dir. s(fécd)=2 s(décb) olduðundan; OABC dikdörtgeninin A köþesi etrafýnda ok yönünde 90 döndürülürse yukarýdaki þekil oluþur. OA = 3 birim, AB = 8 birim ve BC = 3 birim olduðundan C noktasýnýn koordinatlarý (11, 3) bulunur. s(fécd) = 60 dir. s(célf) = 90 olur. s(céde) = 90 bulunur. (yöndeþ açýlar) 15[24] E b F A a a a b b B c c D c C FÿAB eþkenar üçgeninin bir kenar uzunluðuna a dersek diðer kenarlarý da a olur. EÿFD eþkenar üçgeninin bir kenar uzunluðuna b dersek diðer kenarlarý da b olur. BÿCD eþkenar üçgeninin bir kenar uzunluðuna c dersek diðer kenarlarý da c olur. ABCDEF çokgeninin çevre uzunluðu 2a + 2b + 2c dir. FBD üçgeninin çevre uzunluðu a +b+c dir. 2a + 2b + 2c = 36 2(a + b + c) = 36 (a + b + c) = 36 : 2 (a + b + c) = 18 cm bulunur. 17[22] A D B C Þekil incelendiðinde AB + BC > AD + DC > AïC olduðu görülür. 8 Matematik Testi

9 18[21] 20[19] E D 6 cm A 6 cm F 2 cm D 30 = O E = 30 = 60 = C B C 10 cm E Yukarýdaki þekilde BCDE karesinin alaný 100 cm 2 olduðundan BC = 10 cm ve ABEF karesinin alaný 36 cm 2 olduðundan AB = AF = 6 cm olur. ABC dik üçgeninde pisagor baðýntýsý veya üçgeninden AC = 8 cm dir. FC = 8 6 = 2 cm bulunur. 19[20] H E K M G 120 m 90 m 140 m A Yukarýdaki þekilde [DC] çap olduðundan çapý gören çevre açý 90 dir. s(débc) = 90 dir. [AO] // [BC] olduðundan DBC üçgeni ile DEO üçgenleri benzer üçgenlerdir. DO = OC olduðundan DE = EB dir. [DO] // [AB] olduðundan OÿDE ile AÿBE benzerdir. DO = AB olduðundan eþ üçgenlerdir. OB = OC = BC olduðundan OBC eþkenar üçgendir. s(céob) = 60 dir. s(céoa) = = 120 bulunur. C þýkkýnda verilen ifade yanlýþtýr. 21[18] A = B MGEH paralelkenarýnýn köþegenlerinin kesiþtiði noktaya K dersek K noktasý [ME] ve [HG] nin orta noktasýdýr. K noktasýnýn tren yoluna uzaklýðý M ve E noktalarýnýn uzaklýklarý toplamýnýn yarýsý veya H ve G noktalarýnýn uzaklýklarý toplamýnýn yarýsýdýr H + 90 = = H = H + 90 H = H = 170 m bulunur. a B ED sinα= BE ED 0,6 = cm ED = 12 cm dir. AC = 2 ED olduðundan AC = 2 12 = 24 cm bulunur. E 12 cm 16 cm 16 cm D C 9 Matematik Testi

10 22[17] 23[15] 3 Bir tane 7 Üç tane Altý tane... Bin tane Yukarýdaki þekilde eþkenar üçgenlerin sað taraflarýnda bulunan sayýlar eþkenar üçgenleri meydana getiren kenar sayýsýdýr. Bize þekildeki gibi 1000 tane eþkenar üçgeni meydana getiren kenar sayýsý soruluyor. Bunun için 1000 tane eþkenar üçgeni çizip kenar sayýlarýný saymayacaðýz her halde; kýsayolu bulmamýz lazým. Eþkenar üçgen sayýlarý ve onlarý meydana getiren kenar sayýlarýný incelediðimizde kenar sayýsýnýn eþkenar üçgen sayýsýnýn 2 katýndan 1 fazla olduðu görülür. Genelleme yaparsak þekildeki gibi n tane eþkenar üçgen meydana getirmek için 2n + 1 kenar gerekir tane eþkenar üçgen için = 2001 tane kenar gerekir.? 8 cm 8 cm Dikdörtgen prizmayý içerisine alabilecek 2 farklý silindir çizilebilir. Birincisi yukarýdaki gibidir. Karenin kenarlarý 8 cm olduðundan köþegen uzunluðu 8ñ2 cm dir. Köþegen uzunluðu ayný zamanda silindirin çapýdýr. Yarýçapý 4ñ2 cm ve yüksekliði 6 cm olan silindirin hacmi, π r 2 h = π (4ñ2) 2 6 = 192π cm 3 tür. 8 cm 5 cm 4ñ2 cm 6 cm 6 cm 8 cm Ýkinci silindir de þekildeki gibi olur. Dikdörtgenin kenar uzunluklarý 6 cm ve 8 cm olduðundan köþegen uzunluðu 10 cm olur. Köþegen uzunluðu ayný zamanda silindirin çapýdýr. Yarýçapý 5 cm ve yüksekliði 8 cm olan silindirin hacmi, π r 2 h = π = 200π cm 3 tür. Soruda hacim en az kaç cm 3 olur dendiðinden 192π cm 3 bulunur. 10 Matematik Testi

11 Yasemin Gönül Mehmet OKS Deneme Sýnavý Çözümleri 24[14] 25[16] G Yukarýda verilen ABCDEF düzgün altýgeninde [DA] çizilir. DEF açýsý 120 olduðundan FDE açýsý 30 dir. ADG açýsýda 30 dir. FAD açýsý 60 dir. DAF üçgeninde iç açýlar toplamýndan DFA açýsý 90 olur. FAG açýsý dýþ açý olduðundan ölçüsü 60 dir. DGA üçgeninde [AF] hem dik hemde açýortay olduðundan DGA ikizkenar üçgendir. [AF] kenarortay olur. FG = FD = 4ñ3 cm dir. DFA ( ) dik üçgeninde AF = 4 cm dir FGA üçgeninin alaný = 2 F 30 4 cm E A 120 4ñ3 cm 4ñ3 cm D B 3 = 8 3 cm bulunur. C Boy uzunluðu (cm) Nuray Mahmut Mutlu Gruptakiler Ortalama boy uzunluðu bulunurken gruptakilerin boy uzunluklarý toplamý gruptaki kiþi sa yýsýna bölünür Boy ortalamasý= = 6 = 168cm dir. Grafik incelendiðinde 168 cm deðerine en yakýn kiþilerin Mehmet ve Mutlu olduðu görülür. Þýklarda Mehmet olduðundan A þýkký doðrudur. 11 Matematik Testi

12 FEN BÝLGÝSÝ TESTÝ ÇÖZÜMLERÝ 1 [ 8 ] A kitapçýðý soru numarasý B kitapçýðý soru numarasý 1[9] 2[2] K, L ve N cisimlerinin kütleleri I, II ve III ortamlarýnda terazi ile ölçülüyor. K m L m N m R L ÁF 1 N a 1 S M P a 2 K noktasýndaki cisme yalnýz ÂF 1 kuvveti uygulandýðýnda L noktasýndan geçiyorsa, ÂF 1 kuvvetinin doðrultusu a 1 dir. I ortamý Bu ölçümlere göre, K, L, N cisimlerinin kütleleri ile ilgili; m K = m, m L > m, m N < m II ortamý III ortamý baðýntýlarý geçerlidir. Dolayýsýyla cisimlerin kütleleri arasýndaki iliþki m L > m K > m N dir. K ÁF 2 K noktasýndaki cisme yalnýz ÂF 2 kuvveti uygulandýðýnda M noktasýnda geçiyorsa, ÂF 2 kuvvetinin doðrultusu a 2 dir. K cismi, her iki kuvvet birlikte uygulandýðýnda, kuvvetlerin büyüklüklerine göre taralý bölgedeki herhangi bir noktadan geçebilir. Taralý bölge içindeki tek nokta S noktasýdýr. Cisim S noktasýndan geçebilir. Ayný cisimler I, II ve III noktalarýnda dinamometre uçlarýna asýldýðýnda, dinamometre yaylarý eþit miktar uzuyor ise aðýrlýklarý eþit büyüklükte ölçülüyor demektir. Bir cismin aðýrlýðý deniz seviyesinden yukarýlara çýkýldýkça azalýr. Kütlesi en büyük olan L cismi normal þartlarda diðerlerinden aðýr olmalýydý. Ancak aðýrlýðý diðerlerininki ile eþit olarak ölçülüyor. 3[7] Demek ki L cisminin bulunduðu yer, diðerlerinden daha yukarýdadýr. II ortamý en yüksektedir. Direnç teli ve iletken metal kürelerden oluþan düzenekler devrede adeta reosta gibi davranýr. N cisminin kütlesi ise en küçüktür. Dolayýsýyla N cisminin aðýrlýðý diðerlerinden küçük olarak ölçülmeliydi. Ancak bunun da aðýrlýðý diðerleriyle eþit ölçülüyor. Demek ki N cisminin bulunduðu yer diðerlerinden daha aþaðýdadýr. III ortamý en alçaktadýr. K cisminin bulunduðu I ortamý ise bunlarýn arasýnda yer alýr. X Direnç teli Bakýr tel S ampulü X metal küresi yukarýda Direnç teli Bakýr tel X S ampulü X metal küresi aþaðýda III I II Dolayýsýyla I, II ve III ortamlarý þekildeki gibidir. X metal küresi aþaðý indikçe üzerinden akým geçen direnç teli miktarý þekillerdeki gibi artar. Yani devrenin direnci artar. Ohm kanunu (V = Ι R) gereði, gerilimin (V) sabit olduðu devrede, direnç (R) arttýkça akým þiddeti (Ι) azalýr. Devrede akýmýn azalmasý S ampulünün de parlaklýðýnýn azalmasýna sebep olur. 12 Fen Bilgisi Testi

13 Y Bakýr tel Direnç teli T ampulü Y metal küresi yukarýda Bakýr tel Direnç teli Y T ampulü Y metal küresi aþaðýda 6[3] Pusula ve mýknatýslarýn zýt kutuplarý birbirlerine yönlenecek þekilde dengede durur. Çünkü zýt kutuplar birbirini çeker. Dolayýsýyla çubuk mýknatýsýn ve Y pusulasýnýn kutuplarý aþaðýdaki gibi olur. X Y Y metal küresi aþaðý indikçe üzerinden akým geçen direnç teli miktarý þekildeki gibi azalýr. Yani devrenin direnci azalýr. Ohm kanunu gereði, gerilimin (V) sabit olduðu devrede, direnç (R) azaldýkça akým þiddeti (Ι) artar. Devredeki akýmýn artmasý T ampulünün de parlaklýðýnýn artmasýna sebep olur. I II III IV N S N S N S 4[8] F eylemsizlik su Doðu Arabanýn hareketi sýrasýnda su bardakta þekildeki gibi dengede kalýyor. Bardaktaki suya batýya doðru eylemsizlik kuvveti etkimiþtir. Bu, ancak iki durumda mümkündür: Araba doðu yönünde hýzlanýrken, ya da Araba batý yönünde yavaþlarken Bu durumlardan sadece birincisi seçeneklerde mevcuttur. 5[5] Araçlar iki konumlarý arasýnda toplam olarak; x Toplam = = 40 m yer deðiþtirmiþlerdir. Zýt yönlerde hareket eden araçlardan birinin hýz - zaman grafiði (+) bölgede, diðeri ( ) bölgede çizilir Hýz (m/s) X Zaman (s) Y Araçlarýn grafikleri þekildeki gibi olursa, yukarýdaki her iki bilgi de doðrulanmýþ olur. Hýz - zaman grafiðinde grafik zaman ekseni arasýndaki alan yer deðiþtirmeyi verir. Grafiðe göre X (+) yönde 30 m, Y ise ( ) yönde 10 m yol almýþtýr. Birbirlerine göre toplam yer deðiþtirmeleri 40 m olur. 7[10] K K Yüklü K cismi nötr elektroskoba yaklaþtýrýldýðýnda ayný yükler birbirlerini iter ve yapraklar K cisminin yüküyle yüklenip açýlýr. Yapraklar ( ) yüklü olduðundan K cismi de ( ) yüklüdür. diyebiliriz. ( ) yüklü K cismi, nötr elektroskobun topuna dokundurulduðunda yüklerinin bir kýsmýný elektroskoba verir, elektroskobu da ( ) ile yükler. ( ) yüklü elektroskobun hem yapraklarý hem de topuzu yandaki gibi ( ) yüklüdür. 13 Fen Bilgisi Testi

14 8[6] 9[1] I. deneyde saf suya ayný sýcaklýkta tuzlu su ekleniyor. Kaptaki suyun öz kütlesi (yoðunluðu) bu durumda büyür. Daha yoðun sývý içinde cismin batan hacmi azalýr. K Tuzlu su Sýcaklýklarý eþit miktar artýrýlan özdeþ çubuklarýn boylarý uzar. Boylarýndaki uzamalar eþit miktarda olur. Bu durumda çubuklarýn son konumlarý þekildeki gibi olur. Ancak cisme etki eden kaldýrma kuvvetinin büyüklüðü deðiþmez. Ýlk durumda da, son durumda da cisim yüzmektedir. F K = G eþitliði 10[4] K noktasýndan harekete baþlayan ve ilk hýzý olmayan kayakçýnýn kinetik enerjisi de yoktur. Ancak 5h yüksekliðindeki bu noktada 5 birimlik potansiyel enerjisi olduðunu sütun grafiðinden anlýyoruz. Yani kayakçýnýn toplam mekanik enerjisi 5 birimdir. Potansiyel enerji, yükseklikle doðru orantýlýdýr. Her h yüksekliði için potansiyel enerji sütununda 1 birim yükselme olur. Kayakçý I noktasýna 3 birimlik potansiyel enerjiye sahiptir. Bu durumda kayakçý 3h yüksekliðindeki bir noktadadýr. Mekanik enerji korunduðundan, 5 birimlik toplam I enerjinin (5 3) 2 birimdir. Dolayýsýyla bu nokta ancak N noktasý olabilir. II II Kayakçý II noktasýnda 2 birimlik potansiyel enerjiye sahip, demek ki 2h yüksekliðindeki bir noktada bulunmaktadýr. Bu nokta; M ve R noktalarý olabilir. Cismin kinetik enerjisi ise 3 birimdir. Kayakçý III noktasýnda 1 birimlik potansiyel enerjiye sahip, demek ki h yüksekliðindeki bir noktada bulunmaktadýr. Bu nokta; sadece P noktasý olabilir. Bu durumda cismin kinetik enerjisini 4 birim olur. I, II ve III noktalarý sýrasýyla N, M ve P noktalarýdýr. kullanýlýr. G deðiþmediðinden, F K de deðiþmez. 2. deneyde ýsýtýlan su genleþir, hacmi büyür, öz kütlesi (yoðunluðu) küçülür. Askýda kalan cisim daha küçük yoðunluklu sývý içinde batar. Sývý yoðunluðu küçüldüðünden, kaldýrma kuvveti de küçülür. (F kaldýrma = V batan d sývý g) 3. deneyde saf suya, öz kütlesi kendisininkinden küçük alkol karýþtýrýldýðýnda, karýþýmýn öz kütlesi (yoðunluðu) küçülür. Askýda kalan K cisminin, daha küçük yoðunluklu sývý karýþýmý içinde battýðýný söylemiþtik. Ayný zamanda cisme etki eden kaldýrma kuvveti de azalýr. Dolayýsýyla D seçeneðindeki ifade söylenemez. 11[16] Maddelerden belirli bir formül ile gösterilenleri bileþiklerdir. X, bir bileþiktir. Hiçbir yöntemle ayrýþtýrýlamayan madde elementtir. Y, bir elementtir. Yoðunluðu deðiþken olan madde karýþýmdýr. Z, bir karýþýmdýr. 14 Fen Bilgisi Testi

15 12[13] Karýþýmlar ayýrma hunisi ve süzme ile ayrýþtýrýldýðýndan her iki karýþýmda heterojendir. C seçeneði doðrudur. Heterojen karýþýmlarda maddeler birbiri içerisinde çözünmez. A seçeneði doðrudur. Sývý - sývý heterojen karýþýmlarýna emülsiyon denir. X - Y karýþýmý bir emülsiyondur. B seçeneði doðrudur. Emülsiyon olan X - Y karýþýmý ayrýþtýrýlýrken yoðunluk farkýndan yararlanýlýr. D seçeneði yanlýþtýr. 14[15] Z elementi 7A grubunda olduðundan 1 elektron alarak elektron düzenini soy gazlara benzetir. A seçeneði doðrudur. X elementi 2. periyot 1A grubundadýr. B seçeneði yanlýþtýr. Temel enerji seviyesi sayýsý, periyot demektir. Y, Z ve T elementleri ayný periyotta olduðundan C seçeneði yanlýþtýr. X ve Y metal, Z ametal ve T soy gazdýr. Metal ile metal bileþik yapmayacaðýndan D seçeneði yanlýþtýr. 13[12] 3 yüklü iyonda tanecik 3 elektron almalýdýr. 33 X atomu üç elektron alarak 33 X 3 iyonuna dönüþürse elektron sayýsý 36 olur, proton sayýsý deðiþmez. I. öncül yanlýþtýr. Kütle numarasý, proton sayýsý ile nötron sayýsýnýn toplamýna eþittir. Proton sayýsý 33, nötron sayýsý 42 olan atomun kütle numarasý 75 dir. II. öncül doðrudur. K N = P S + N S = = 75 Ýyonun 30 elektron içermesi için atom 3 elektronu vermelidir. Elektron veren atomlar + yük kazanýr. 33 X+3 iyonunda 30 elektron vardýr. III. öncül doðrudur. 15[14] Al 2 O 3 + 2Fe X + yal denklemi denk olduðundan tepkimeye giren atom sayýsýnýn, çýkan atom sayýsýna eþit olmasý gerekir. Girenlerde 2 tane Al olduðundan çýkanlarda da 2 tane olmasý için y sayýsýnýn 2 olmasý gerekir. II. öncül doðrudur. Girenlerde 3 tane O ve 2 tane Fe olduðundan X in formülünün Fe 2 O 3 olmasý gerekir. I. öncül doðrudur. X in formülü Fe 2 O 3 olduðundan, Fe 2 O 3 ün kütlesi Fe nin kütlesinden büyük olur. III. öncül yanlýþtýr. 15 Fen Bilgisi Testi

16 16[11] Sýcaklýk arttýkça, çözünürlük arttýðýndan X in çözünürlüðü endotermiktir. Yani ýsý alarak çözünür. Bu yüzden X suda çözünürken, suyun soðumasýna neden olur. A seçeneði yanlýþ, B seçeneði doðrudur. 30 C sýcaklýkta X in çözünürlüðü 30 g/100 g sudur. Çözeltiye örneðin 100 er gram X ve su eklenirse tuzun 30 gramý çözünür 70 gramý çöker. Böylece aþýrý doygun bir çözelti oluþur. C seçeneði yanlýþtýr. Çözünürlüðü sýcaklýkla artan bir maddenin çözeltisi ýsýtýlýrsa çökme meydana gelmez. D seçeneði yanlýþtýr. 18[20] Kurak ortamlarda en önemli problem bitkinin gerekli suyu bulabilmesidir. Bunun için kurak ortam bitkilerinde kazýk kök þeklinde kök yapýsý vardýr. Bu kök yapýsý topraðýn derin kýsýmlarýna kadar uzanarak, gerekli suyun alýnabilmesine olanak saðlar. Bitkiler, yapraklarýndan terleme ile su kaybederler. Bunun için nemli ortam bitkilerinde geniþ yüzeyli yapraklar, kurak ortam bitkilerinde ise dar yüzeyli yapraklar bulunur. Bu verilere göre, yaprak yüzeyi dar olan ve kökleri kazýk kök þeklinde olan B seçeneðindeki bitki, kurak ortamda daha iyi geliþme gösterir. 17[23] Ýnsan vücudunda büyük ve küçük olmak üzere iki çeþit kan dolaþýmý vardýr. Bunlardan küçük kan dolaþýmý, kalp ile akciðerler arasýnda gerçekleþir ve kanýn oksijen bakýmýndan zenginleþtirilmesini saðlar. Buna göre þekilde gösterilen I nolu atar damar, akciðerlere karbondioksit oraný fazla olan kan götürür. II nolu damar ise akciðerlerden alýnan oksijen bakýmýndan temiz kaný kalbe getirir. Kalp ile akciðer dýþýndaki vücut dokularý arasýnda gerçekleþen dolaþým ise büyük dolaþýmdýr. Bu dolaþýmda görevli olan ve bol oksijen taþýyan III nolu damar, kaný organlara götürür. IV nolu damar ise organlarý oluþturan hücrelerin artýðý olan karbondioksiti kalbe getirir. Yani bol karbondioksitli kan taþýr. 19[24] Çam aðaçlarýna zarar veren kurtçuklar, bir kuþun besin kaynaðý olabilirler. Bu durumda ormanda ilgili kuþun çoðalmasý saðlanýrsa, kurtçuk sayýsý da azaltýlmýþ olur. Ormanýn ilaçlanmasý ve buna baðlý olarak hayvanlarýn yok olmasý, ekosistemin dengesini bozar. Bu ise bütün canlýlar için olumsuz bir durumdur. Çam aðaçlarýnýn yok edilmesi veya var olan çam aðaçlarýnýn sürgen dokularýna zarar verilmesi, belki kurtçuklara zarar verebilir. Ancak böyle bir uygulama aðaçlarýn da zarar görmesine neden olacaktýr. 16 Fen Bilgisi Testi

17 20[19] Adrenalin hormonu genel metabolizmanýn hýzlanmasýný saðlar. Bunun için uyumakta olan insana verildiðinde dolaþým, solunum ve terleme hýzýný artýrmýþtýr. Bu hormon bütün saðlýklý insanlarda heyecanlanma, korkma gibi durumlarda salgýlanýr ve metabolizmayý hýzlandýrýr. 23[18] Besin piramitlerinde, tabanda her zaman üretici özellikte olan organizmalar bulunur. Buna göre piramidin tabanýnda otlar bulunur. Bunun üst katýnda ise otla beslenen çekirgelerin yer almasý gerekir. Çekirgeleri besin kaynaðý olarak kullanan kurbaðalar ise bu besin piramidinin en üst kýsmýnda yer alýrlar. 21[17] Bir aileden kýz veya erkek çocuðun oluþma ihtimali 1/2 dir. Çünkü cinsiyetin oluþmasýný saðlayan X veya Y kromozomlu spermlerin oluþma ihtimalleri 1/2 dir. Erkek bireyler 44 + XY kromozom formülünde, diþi bireyler ise 44 + XX kromozom yapýsýnda olurlar. Yani kromozomlarý arasýnda farklýlýklar vardýr. Diþi veya erkek bireyin toplam kromozom sayýsý 46 dýr. Bu kromozomlardan 23 tanesi anneden, 23 tanesi de babadan gelir. Yani anne ve babadan çocuklarýna eþit sayýda kromozom aktarýlýr. 24[21] Bir bitkinin dalýndan koparýlan dallardan yeni bitkilerin oluþmasý, eþeysiz üreme ile saðlanýr. Eþeysiz üremede kalýtsal yapý deðiþmediði için, ana bitki ve bu bitkiden oluþan yeni bitkilerin kalýtsal yapýlarý birbirinin aynýsý olur. Bu bitkilerin kalýtsal yapýsý ayný olduðu için, X ve Z bitkilerinin ayný ortamda yetiþtirilmeleri durumunda, çiçeklenme zamanlarý ve ürün verimleri ayný olur. Üç bitkinin farklý koþullardaki yaþama sürelerinin ayný olacaðý buradan belirlenemez. Bunun için ortam koþullarýnýn belirtilmesi gerekir. 22[25] Grip gibi hastalýklarda vücut direnci düþer. Bu durumda direncin artmasýný saðlayan C vitamininden bol miktarda alýnmasý gerekir. Kemiklerin sertleþmesini saðlayan mineral kalsiyum ve bu kalsiyumun kemik yapýsýna tutunmasýný saðlayan vitamin ise D vitaminidir. Bunun için kemik yapýsý zayýflayan bir insanýn, bol D vitamini almasý gerekir. 25[22] Üç bitki türündeki geliþme farklýlýklarýný gözlemleye bilmek için, ayný bitki türlerinin bulunduðu üç farklý ortamýn hazýrlanmasý gerekir. Böylece bitkilerdeki geliþme oranlarý karþýlaþtýralarak, istenilen gözlemler yapýlabilir. Bitkilerden birinin veya birkaçýnýn bulunmamasý, istenilen gözlemin yapýlmasýný engelleyecektir. 17 Fen Bilgisi Testi

18 SOSYAL BÝLGÝLER - DÝN KÜLTÜRÜ VE AHLÂK BÝLGÝSÝ TESTÝ ÇÖZÜMLERÝ 1 [ 8 ] A kitapçýðý soru numarasý B kitapçýðý soru numarasý 1[6] Toplumlar arasýndaki ticaret faaliyetleri ve savaþlar etkileþime neden olmuþtur. Toplumlar, kendilerinde olmayan, ihtiyaç duyduklarý bilimsel, teknolojik ve kültürel geliþmeleri örnek almýþlardýr. Böylece birçok geliþmede deðiþik milletlerin katkýsý olmuþtur. Asurlular, Anadolu da koloniler kurmuþlar ve çivi yazýsýný bu bölgeye getirmiþlerdir. Anadolu uygarlýklarýndan Ýyonyalýlar ticaret faaliyetleri sýrasýnda Fenike alfabesini tanýmýþlardýr (A). Asurlular ile Urartular arasýndaki savaþlarda sýnýr deðiþiklikleri yaþanmýþtýr (C). Hititler bazý kanunlarýnda, hukuk alanýnda ilerlemiþ ve tarihte bilinen ilk yazýlý kanunlarý yapan Sümerlilerin kanunlarýný örnek almýþlardýr (D). Anadolu uygarlýklarýnýn krallýkla yönetilmesinde ticaret faaliyetleri ve savaþlarýn etkisi olmamýþtýr. 3[4] Orta Çað da Avrupalýlar, insan haklarýný koruma, kültürel farklýlýklara saygý gösterme ve inanç özgürlüðünü saðlama konularýnda Türkiye Selçuklularýnýn gerisinde kalmýþlardýr. Orta Çað da Avrupalýlar, Müslüman ve Yahudilerin varlýðýna tahammül edemezken, Haçlý Seferleri gibi din savaþlarý sýrasýnda bile Türkiye Selçuklularýnýn, (üstelik topraklarýna saldýranlar Hristiyan olmalarýna raðmen) yerli Hristiyanlarla barýþ içinde yaþamalarý bu duruma kanýt olarak gösterilebilir. 4[3] Parçada Kanuni döneminde Hint Deniz Seferlerinin yapýlmasýnda etkili olan nedenler verilmiþtir. Bu bilgilere bakýlarak B, C ve D seçeneklerinde verilen yargýlara ulaþýlabilir. Ancak A seçeneðine ulaþýlamaz. Çünkü Osmanlý Devleti, Coðrafi Keþifler sonucunda bulunan Afrika nýn güneyindeki Ümit Burnu na hiçbir dönemde egemen olamamýþtýr. 2[5] Bu tür sorular paragrafa baðlý olarak çözülmelidir. Paragrafta verilen bilgilerde Türk devletlerinin sýnýrlarýna deðinilmemiþtir (A). Töre, yazýsýz hukuk kurallarýdýr, bu nedenle (B) seçeneðini de eleriz. Hükümdar çocuklarýnýn taht kavgalarý yapmalarýndan da yöneticilerin seçimle belirlenmediðini görmekteyiz (D). Hükümdarýn bütün oðullarýnýn tahta geçme hakkýnýn bulunmasý, devletin hükümdar ailesinin ortak malý olduðunu gösterir. 5[2] Soruda, Tanzimat Fermaný ve Kanunu Esasi nin sonuçlarý verilmiþtir. Bu sonuçlar Osmanlý Devleti nde demokrasi, insan haklarý, hukuk devleti ve anayasal yönetim kavramlarýnýn geliþmesine katkýda bulunmuþtur. Verilen bilgilere bakýlarak milliyetçilik anlayýþýnýn güçlendiðine ya da zayýfladýðýna dair bir yargýya ulaþýlamaz. 18 Sosyal Bilgiler - Din Kültürü ve Ahlâk Bilgisi Testi

19 6[1] Osmanlý Devleti nde ýslahat düþüncesi 17. yüzyýlda ortaya çýkmýþ, 18. yüzyýldan itibaren Batýlý tarzda ýslahatlar yapýlmaya baþlanmýþtýr. Osmanlý Devleti ýslahatlarda aðýrlýðý askeri alana vermiþtir. Osmanlý yöneticilerinin bu tutumunda savaþlarda alýnan baþarýsýz sonuçlara son verme düþüncesi (II) etkili olmuþtur. Bunun yanýnda birçok yeniliðe karþý çýkan medreselerin askeri yeniliklere tepki gösterememesi de (III) önemli bir etken olmuþtur. Osmanlý Devleti nde kanun üstünlüðü ilkesinin benimsenmesi (I) Tanzimat Dönemi nde ( ) gerçekleþmiþtir. Bu durumun eðitim öðretim alanýnda Batýlýlaþmanýn öncelikle askeri alanda baþlamasýyla bir iliþkisi yoktur. 9[8] Kurtuluþ Savaþý ndan sonra imzalanan Lozan Antlaþmasý ile yeni Türk Devleti siyasal varlýðýný dünyanýn önemli devletlerine kabul ettirmiþtir. Bu antlaþma ile Osmanlý Devleti nden kalan birçok sorun çözüme kavuþturulmuþtur. Böylece Avrupalý devletlerin Türkiye ye baský ve müdahalede bulunmasý engellenmiþ, yeni Türk Devleti dýþ politikada baðýmsýz hareket edebilme imkaný elde etmiþtir. Parçada verilen bilgilerden A, B ve D seçeneklerinde verilen sonuçlara ulaþýlamaz. 7[10] Osmanlý Devleti Uþi Antlaþmasý ile Rodos ve çevresindeki adalarý geri almýþ, ancak Balkan Savaþlarý sýrasýnda bu adalarý koruyabilecek deniz gücüne sahip olmadýðýndan geçici bir süre Ýtalya ya býrakmýþtýr. Ýtalya ise Balkan Savaþlarýndan sonra bu adalarý geri vermemiþtir. Bu geliþmeler Osmanlý Devleti nin güç kaybýnýn sürdüðünün göstergesidir. Verilen bilgilere bakarak A, B ve C seçeneklerine ulaþýlamaz. 10[7] Türk halký çok zor koþullar altýnda Kurtuluþ Savaþý ný yaparak baðýmsýzlýðýný elde etmiþtir. Siyasi baðýmsýzlýk kadar, ekonomik baðýmsýzlýðýn da önemine inanan Türkiye, kalkýnma hamlesini millî kaynaklarýyla dýþa baðýmlý olmadan yaparak, kendi kendine yeterli bir ülke haline gelmeyi amaçlamýþtýr. Türkiye nin bu politikasý, Avrupalý devletlerle iliþkilerin kesilmesine yönelik bir adým deðildir. Çünkü Atatürk ün rotasýný çizdiði muasýr medeniyetler seviyesine ulaþmak için Batýlý devletlerle iliþkilerin kesilmesi deðil, güçlendirilmesi esastýr. 8[9] Bu tür sorularý çözerken kavramlarý bilmek önemlidir. Kuruculuk, yeni bir düzen ve sistem getirmek demektir. TBMM nin açýlmasýyla millet egemenliðine dayanan bir yönetim kurulmuþtur. I. TBMM nin egemenliði millete veren 1921 Anayasasý ný yapmasý kurucu yönünü gösterir. Ulusallýk, milli özellik taþýma demektir. I. TBMM de azýnlýklara yer verilmemesi, Meclisin ulusal bir karakter kazanmasýný saðlamýþtýr. Demokratlýk, seçme seçilme haklarýna ve baþkalarýnýn görüþlerine saygýlý olma gibi anlamlara gelir. I. TBMM nin halkýn oylarýyla seçilen milletvekillerinden oluþmasý demokrat yönünü gösterir. 11[16] Soru öncesi verilen Dünya ya ait konumlardan I. 21 Aralýk, II. 21 Haziran a aittir. Buna göre, A, B ve C seçeneðindeki yargýlara varýlabilir. Ancak, D seçeneðindeki yargýya varýlamaz. Çünkü, ayný boylam üzerindeki merkezlerden gündüz süresi uzun olanda Güneþ daha erken doðar ve daha geç batar. 21 Haziran da, kuzeyde yer alan merkezlerde gündüz süresi daha uzundur. 19 Sosyal Bilgiler - Din Kültürü ve Ahlâk Bilgisi Testi

20 12[18] Fiziki haritalar, yer þekillerini gösteren haritalardýr. Bu nedenle bir haritada bir daðýn yükseltisi ve bir akarsuyun uzunluðu gibi niceliklerin bulunmasý, o haritanýn fiziki harita olduðunu kanýtlar. 16[13] Türkiye de bakýr madeni Karadeniz ve Doðu Anadolu bölgelerinden çýkarýlýr. Çýkarýlan bakýr Samsun, Murgul ve Maden deki tesislerde iþlenir. 13[15] Harita incelendiðinde A, C ve D seçeneðindeki yargýlara varýlamaz. Ancak, B seçeneðindeki I ve II numaralý bölgelerde ayný anda ayný mevsimler yaþanýr. yargýsýna varýlabilir. Çünkü, iki merkez de ayný yarým kürede yer almaktadýr. 17[12] Haritada taranarak numaralandýrýlan yöreler arasýnda yalnýzca I numaralý yöreye ait özellik, B seçeneðinde belirtilen Fýndýk tarýmýnýn yaygýn olmasý özelliðidir. 14[17] Türkiye nin Karadeniz kýyýlarý hariç bütün bölgelerinde yaðýþlarýn mevsimlere daðýlýþý düzensizdir. Bu nedenle akarsularýn birçoðunun yýl içindeki akýmlarý düzensizdir. 18[11] Yer þekillerinin engebeli olduðu bölgelerdeki kara yollarýnda, yer þekillerinin az engebeli olduðu bölgelerdekine göre dönemeçler daha azdýr. Seçeneklerdeki haritalar incelendiðinde yollarýn en kývrýmlý olduðu ilin A seçeneðinde haritasý verilen il olduðu görülür. 15[14] Ege Bölgesi nin güneyindeki Menteþe yöresi ve Doðu Anadolu Bölgesi ndeki Hakkâri yöresinde yer þekilleri oldukça engebelidir. Bu durum, her iki yörede nüfusun seyrek olmasýnda en büyük etkendir. 19[20] Evrensellik; dünyanýn her yerinde, her zaman, herkes için geçerli olma özelliðidir. Ýnsan Haklarý Bildirgesi nde yer alan haklarýn herkes için geçerli olduðunun belirtilmesi evrensel niteliðini gösterir. 20 Sosyal Bilgiler - Din Kültürü ve Ahlâk Bilgisi Testi

21 20[21] Ulusal egemenlik, halkýn kendi kendini idare etmesi ve kendisini yönetecek kiþileri seçmesidir. A, B ve C seçeneklerinde belirtilen durumlar ulus egemenliðinin göstergesidir. Devlet idaresinin belli bir zümrenin elinde olmasý ise kiþisel egemenliðin varlýðýný gösterdiðinden ulus egemenliði ile çeliþir. 21[19] Eðitim sayesinde bilimsel, mantýklý ve tutarlý düþünceye sahip olunur. Bu durum, zararlý düþünceleri yok etmek için en geçerli yöntemdir. Paragrafta yýkýcý ve bölücü faaliyetlerin eðitimle önlenebileceði belirtilerek bu konuya vurgu yapýlmaktadýr. Din Kültürü ve Ahlâk Bilgisi Dersini Okuyanlar Aþaðýdaki Sorularý Cevaplayacaklar. Okumayanlar Bunun Yerine, Ayný Numaralý Sosyal Bilgiler Sorularýný Cevaplayacaklar. Din Kültürü ve Ahlâk Bilgisi Dersi Okumayanlar, Aþaðýdaki Sosyal Bilgiler Sorularýna Cevap Verecekler. Okuyanlar Cevap Vermeyecek. 22[22] Hz. Muhammed, herkese karþý sevgi ve merhametle doluydu. Arkadaþlarýný çok sever, kendisine düþmanlýk edenlere bile merhamet gösterirdi. O, bütün insanlara karþý çok merhametliydi. Zengin - yoksul, büyük - küçük, kadýn - erkek demeyip herkesin hatýrýný sorardý. Ýnsanlarýn sýkýntýya düþtüðü durumlarda çok üzülür, yardým etmek için çalýþýrdý. Ayette belirtilen O size çok düþkün, müminlere karþý çok þefkatlidir. ifadesi de Hz. Muhammed in merhametli olduðunu göstermektedir. 22[22] Türk Ýslam devletlerinin yollar üzerinde yaptýklarý kervansaraylarda tüccarlarýn ve kervanlarýn konaklamalarýnýn saðlanmasý ve her türlü ihtiyaçlarýnýn parasýz karþýlanmasý, kervansaraylarýn ticareti geliþtirmek için yapýldýðýný göstermektedir. 23[23] Ýyilik yapmak ve yardýmseverlik bütün dinler tarafýndan en önemli ahlaki özelliklerden biri sayýlmaktadýr. Yaþadýðýmýz toplumda yoksul ve kimsesizlere yardým etmek, onlarýn temel ihtiyaçlarýnýn karþýlanmasýna katkýda bulunmak, sosyal adaletsizliðin giderilmesine ve yardýma muhtaç kiþilerin de insanca bir yaþam sürmelerine olanak saðlayacaktýr. Ayrýca bu durum hýrsýzlýk, gasp gibi toplumsal sorunlarýn giderilmesine de katkýda bulunacaktýr. 23[23] Soruda, Mustafa Kemal in birlik ve beraberliðin saðlanmasýnýn bir toplumun yaþamasýna olumlu etkisiyle ilgili sözü vurgulanarak Milli Mücadele de bu amaç doðrultusunda yapýlan çalýþmalar istenmiþtir. I, II ve III. öncüllerde verilenler Milli Mücadele de birlik ve beraberliðin saðlanmasýna katkýda bulunmuþtur. 21 Sosyal Bilgiler - Din Kültürü ve Ahlâk Bilgisi Testi

22 24[24] Türkiye Cumhuriyeti, laiklik ilkesini benimsemiþ bir devlettir. Bu ilkenin bir sonucu olarak da din ve vicdan özgürlüðünün saðlanmasýna son derece önem verilmiþtir. Bundan dolayý hiç kimsenin dini yaþantýsýna karýþýlmamýþ, hiç kimseye dini fikirlerinden dolayý bir þey yapýlmamýþ ve baský uygulanmamýþtýr. Atatürk de bu sözüyle din ve vicdan özgürlüðünün saðlanmasýnýn önemini vurgulamýþtýr. 24[24] Türkiye nin iç bölgelerinde en yaygýn fabrikalar þeker, çimento, suni yem ve un fabrikalarýdýr. Zeytin yaðý fabrikalarý ise daha çok Marmara, Ege ve Akdeniz bölgeleri gibi kýyý bölgelerde görülür. 25[25] Yalancý þahitlik yapmak; gerçeði çarpýtmak, bir þeyi olduðundan farklý göstermektir. Bundan dolayý kötü bir davranýþtýr. Yalancý þahitlik yoluyla haklý olanlar haksýz, haksýz olanlar da haklý duruma geçmektedir. Bu tutum toplumdaki güven ve huzur ortamýný bozmaktadýr. Hýrsýzlýk yapmak bir kimsenin kendisine ait olmayan bir malý kullanmasý ya da sahiplenmesi demektir. Hiçbir emek harcamadan baþkalarýna ait bir malý sahiplenmek toplumda güven ve barýþ ortamýný bozan davranýþlardandýr. Baþkalarýnýn arkasýndan konuþmak anlamýna gelen gýybet de toplumda huzur ve güven ortamýný bozan davranýþlardandýr. Tasarruflu olmak ise güzel bir davranýþtýr. Dolayýsýyla toplumsal huzuru bozan davranýþlardan deðildir. 25[25] Kurtuluþ Savaþý; yorgun ve fakir durumdaki bir milletin kadýn, erkek, çocuk, yaþlý, genç herkesin Atatürk önderliðinde bir araya gelmesiyle kazanýlmýþtýr. Toplumun her kesiminin bir amaç doðrultusunda bir araya gelmesi dayanýþma ve güç birliðini gösterir. 22 Sosyal Bilgiler - Din Kültürü ve Ahlâk Bilgisi Testi

23 nahtarý