İçindekiler G İRİŞ: GÜVEN LİK SEKTÖRÜNDE İNSAN KAYNAKLARI Y Ö N ETİM İ...17 I. İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİM İNİ ETKİLEYEN ÇEVRESEL FA KTÖ RLER...

Transkript

1 İçindekiler Ö nsöz... 5 G İRİŞ: GÜVEN LİK SEKTÖRÜNDE İNSAN KAYNAKLARI Y Ö N ETİM İ...17 Doç. Dr. S erd a r Kenan GÜL - Yrd. Doç. Dr. A li Erkan ALAÇ I. İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİM İNİ ETKİLEYEN ÇEVRESEL FA KTÖ RLER Doç. Dr. Sebahattin GÜLTEKİN...23 GİRİŞ İÇ ÇEVRE FAKTÖRLERİ...24 Misyon...24 Amaç ve Hedefler Politikalar...25 Yöneticiler Organizasyonun Büyüklüğü Sektör Organizasyon Yapısı...27 Organizasyon İklim i Organizasyon Kültürü...28 Bireylerarası ilişkiler...28 işin Ö zellikleri Bireysel N itelikler...29 iş Yaşamının Kalitesi...30 DIŞ ÇEVRE FAKTÖRLERİ...30 Yasal Düzenlemeler Dış işgücü (işgücü Piyasası)...32 Dış Kaynaklar Ekonomik Ç evre Teknoloji...34 Rakip Organizasyonlar...35 Halk, Müşteriler ve Hizmet A lan lar...36 Sendikalar...37 Toplumsal Kültür Yönetim Anlayışında ve insan Kaynakları Uygulamalarındaki Gelişm eler SONUÇ Kaynakça...40 II. İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİM İNDE TEM EL İLKELER...43 Doç. Dr. Sebahattin GÜLTEKİN - Dr. Serkan ALTUNTOP GİRİŞ... 43

2 KAVRAM, KAPSAM VE AM AÇ...86 insan Kaynakları ve insan Gücü (Manpower) Planlaması Kavramları...86 Stratejik insan Kaynakları Planlaması Kavramı...87 insan Kaynakları Planlamasının Amaçları ve Kapsamı İNSAN KAYNAKLARI PLANLAMASININ AŞAMALARI...89 Analiz ve incelem e iç işgücü Kaynağı...90 Dış işgücü Kaynağı...92 Kurumsal Kabiliyet Kurumsal Strateji...93 Tahmin Yöntemleri Talep Tahmin Yöntemleri...93 Sübjektif Yöntemler...93 Objektif Yöntemler...94 Oran Analizi (Ratio Analysis) Trend Analizi Yöntemi (Time Trends)...95 iş Analizi (WorkStudy)...96 Regresyon Analizi (Regression Analysis)...96 Simülasyon (Simulation)...97 Bütçe Yöntemi...97 insan Kaynakları Arzının Tahmin Edilmesi iç Arz Kaynaklarının Tahmin Edilmesi Dış Arz Kaynaklarının Tahmin Edilmesi Eylem Planlaması Yürütme ve Denetleme ÇAĞDAŞ İNSAN KAYNAKLARI PLANLAMASI Örnek O la y Analiz Kaynakça V. İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİNDE İŞE ALM A VE SEÇM E Dr. Serkan ALTUNTOP GİRİŞ İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİNDE SEÇME İNSAN KAYNAĞINI BULMA SÜRECİNİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER İNSAN KAYNAĞINI BULMA SÜRECİNDE İÇ KAYNAKLAR İNSAN KAYNAĞINI BULMA SÜRECİNDE DIŞ KAYNAKLAR İNSAN KAYNAĞINI SEÇME SÜRECİ SINAV İLKELERİ VE SINAV TÜRLERİ SEÇME YÖNTEMLERİ Uzman Sistem ler Analitik Beceri / Problem Çözme Becerilerini Ölçen Testle r Güvenlik Soruşturm ası...129

3 insana Saygı ilkesi...44 Tarafsızlık ilkesi...45 Eşitlik İlkesi...47 Yeterlilik (Liyakat) İlkesi...49 Kariyer ilkesi...52 Sınıflandırma ilkesi...54 Güvence İlkesi...55 Adil ve Yeterli Ücret ilk e si Hizmetiçi Eğitim ilk e si...57 Bilgilendirme ilkesi...58 Uzman Kişilere Başvurma İlkesi Disiplin ilkesi...59 Halef Yetiştirme İlkesi...59 Yönetimi Geliştirme ilkesi...60 Bilimsellik ilkesi...60 SONUÇ Kaynakça...62 III. İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİM İNDE İŞ ANALİZİ VE İŞ AŞAM ALARININ G ELİŞTİRİLM ESİ...63 Doç. Dr. Habib Ö ZD EM İR - Dr. Cihangir BAYCAN GİRİŞ...63 İŞ ANALİZİ...63 İŞ ANALİZİ SÜRECİ...65 Bilgi Toplama Yöntem leri...66 iş Analizi Yöntem i...67 iş Analizi Çıktıları...67 iş Tanım ı...68 iş G erekleri...68 iş Tasarım ı...69 İŞ AŞAMALARI VE ÖRGÜTTE KALİTE...70 iş Aşamalarını Geliştirmede Genel Prensipler iş Aşamalarının Geliştirilm esi...73 Bir iş Aşamasının Tespiti...76 iş Aşamalarının Geliştirilmesinin Stratejilerle ilişkilendirilm esi SONUÇ...82 Kaynakça IV. İNSAN KAYNAKLARI P LA N LA M A SI...85 Dr. Selçuk ATAK GİRİŞ... 85

4 Araştırma Merkezleri Başkanlığı Polislikte Uygulamalı Durum Eğitim i E-öğrenme Akıllı Sınıf Uluslararası Polis Eğitim Merkezi (UPEM) Projesi SONUÇ Kaynakça V II. İNSAN KAYNAKLARINI YÖNLENDİRM E VE M OTİVASYON Dr. M u ra t DELİCE GİRİŞ MOTİVASYONUN TANIM I MOTİVASYONUN ÖNEMİ MOTİVASYON TEORİLERİ ihtiyaçlar Hiyerarşisi Teorisi Çift Etmen Teorisi Sosyal Motivasyon Teorisi Var Olma Teorisi Motivasyonel Düzen Teorisi Beklenti Teorisi Porter-Lavvyer M odeli Eşitlik Teorisi Davranış Şartlandırma Teorisi Atıf Teorisi MOTİVASYON ARAÇLARI GÜVENLİK HİZMETLERİ SUNAN ÖRGÜTLERDE KULLANILABİLECEK MOTİVASYON ARAÇLARI Ekonomik Motivasyon Araçları Psikolojik ve Sosyal A raçlar Örgütsel ve Yönetsel Araçlar SONUÇ Kaynakça V III. İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİM İNDE İŞGÖREN İLİŞKİLER İ Dr. O sm an SEYH A N GİRİŞ YÖNETİMDE İŞGÖREN İLİŞKİLERİ İŞGÖREN İLİŞKİLERİNDE ANLAŞMAZLIĞIN KAYNAKLARI Bir Durumun Çerçevelenmesi ile ilgili Problemler Bir Kapsamın Belirlenmesi ile ilgili Problemler...214

5 Kredi Geçmişinin incelenm esi Suç Kaydının İncelenmesi Sürücü Kayıtlarının incelenm esi Uyuşturucu T e sti Arabuluculuk Becerilerinin Ölçülm esi Sağlık Testi M ülakat Psikolojik T e stle r Fiziksel Güç (Beden Eğitimi) Sınavı Yalan M akinesi Yabancı Dil T e sti Gönüllü Kuruluşlarda ve Kampanyalarda Görev A lm a Beş Faktör Kişilik Testi Değerlendirme Merkezi (Assessment Ç enter) SONUÇ Kaynakça V I. İNSAN KAYNAKLARININ EĞİTİM İ VE G ELİŞTİR İLM ESİ Dr. Zeki P A M U K GİRİŞ EĞİTİM KAVRAMI İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİNDE EĞİTİMİN Ö NEM İ EĞİTİM FAALİYETLERİNİN PLANLANMA VE DEĞERLENDİRME SÜRECİ ihtiyaçların Belirlenmesi Amaçların Ortaya Konması Konunun içeriğinin Belirlenm esi Katılımcıların Seçilmesi Zaman Planının Çıkarılm ası Gerekli Olan Araçların ve Eğitim Ortamının Temin Edilm esi Uygun Eğiticilerin Seçilmesi Görsel Araçların Seçilmesi ve Hazırlanması Faaliyetlerinin Koordine Edilmesi Faaliyetlerinin Değerlendirilmesi HİZMET ÖNCESİ EĞİTİMLER HİZMET İÇİ EĞ İTİM EMNİYET TEŞKİLATI'NDA YÖNETİCİ EĞİTİMLERİ ÖĞRENEN ORGANİZASYONLAR Yaşamboyu Öğrenme Türkiye'nin Yaşamboyu Öğrenme Politikası EMNİYET TEŞKİLATI'NDA EĞİTİM ALANINDAKİ GELİŞMELER VE YENİ UYGULAMALAR...171

6 DEĞERLENDİRİCİDEN KAYNAKLANAN SORUNLAR Hale Etkisi Boynuz Etkisi Fazla Hoşgörü Katılık Ortalama Eğilim Tek Ö lçüt Son Olayların Etkisi Kontrast H ataları Pozisyondan Etkilenm e PERFORMANS DEĞERLENDİRME SİSTEMLERİNİN KLASİK SİCİL DEĞERLENDİRME YÖNTEMLERİNDEN FARKLILIKLARI İÇ GÜVENLİK KURULUŞLARINDA PERFORMANS DEĞERLENDİRME SİSTEM LERİ Jandarma Genel Komutanlığında Performans Değerlendirme Belediye Zabıta Kuruluşlarında Performans Değerlendirme Emniyet Genel Müdürlüğü'nde Performans Değerlendirme SONUÇ Kaynakça X. İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİNDE YÜKSELM E VE T E R F İ Dr. Sinan ÜLKE M EN - Dr. Haşan KARACA GİRİŞ HİYERARŞİK BÜROKRATİK POZİSYONDA YÜKSELMENİN TEORİK ÇERÇEVESİ Bürokratik Pozisyonların Ortaya Çıkışı Liyakat ve Kayırma Sistemleri Liyakat Sistemi Kayırma Sistemi Kariyerist ve Politik Atam a Bir Üst Pozisyona Yükselmek Anlamında Rütbe Terfi Bir Örgütteki Yönetim Tabakaları Yükselmenin Tanımı ve Önemi Yükselme İlkeleri ve Ölçütleri TÜRK POLİS TEŞKİLATI'NDA YÜKSELME, TERFİ VE SORUNLARI Türk Polis Teşkilatı'nda Pozisyonlara Göre Yönetim Tabakaları ve Polis Rütbeleri Türk Polis Teşkilatı'nda Bürokratik Pozisyona Yükselme ve Rütbe T e rfi Türk Polis Teşkilatı'nda Terfilerde Yaşanan Sorunlar AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ POLİS ÖRGÜTLERİNDE YÖNETİCİ TABAKALARI, RÜTBELER VE TERFİLER SONUÇ Kaynakça...280

7 İletişimsizlikten Kaynaklanan Problemler Yeterince Dinlememekten Kaynaklanan Problem ler ANLAŞMAZLIĞIN ÇÖZÜMÜNDE YAKLAŞIMLAR ilgi Odaklı Problem Çözme ve İletişim HİYERARŞİ VE İŞGÖREN İLİŞKİLERİ Örnek O lay SONUÇ Kaynakça IX. İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİM İNDE PERFORM ANS DEĞERLENDİRM E VE GÜVENLİK KURULUŞLARI U YG U LA M A LA R I A h m et Ercan A K TÜ R K - Dr. Fatih M e h m e t HARM AN CI GİRİŞ PERFORMANS DEĞERLENDİRME PERFORMANS DEĞERLENDİRME SONUÇLARININ KULLANIM ALANLARI PERFORMANS DEĞERLENDİRME YÖNTEMLERİ Sıralama Yöntemi Zorunlu Dağılım Yöntemi Grafik Değerlendirme Yöntem i Kritik Olay Değerlendirme Yöntemi Kontrol Listesi Yöntem i Zorunlu Tercih Yöntemi Davranışsal Temellere Dayalı Ölçekle Değerlendirme Yöntem i Hedeflerle Yönetim Değerlendirme Yöntemi Çalışma Standartları Yöntemi Doğrudan Endeks Yöntemi Metin Değerlendirme Yöntem i İDEAL BİR PERFORMANS DEĞERLENDİRME SİSTEMİ NASIL OLM ALIDIR? PEFORMANS DEĞERLENDİRME ÖLÇÜTLERİ DEĞERLENDİRME KAYNAKLARI Hiyerarşik Amirlerce Değerlendirme Yapılması Öz Değerlendirme iş Arkadaşları Tarafından Değerlendirme Danışmanlar ve Uzmanlar Tarafından Değerlendirme Müşterilerce Değerlendirme Derece Performans Değerlendirme PERFORMANS DEĞERLENDİRME PERİYODU PERFORMANS DEĞERLENDİRMEDE OLASI HATA VE SORUNLAR Değerlendirmeye Karşıt Fikir ve Tutumlar Sistemin Tasarımı ve Yürütülmesine ilişkin Sorunlar

8 SONUÇ Kaynakça X II. İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİM İNDE BİLGİ TEKN O LO JİLERİ Dr. İlker PEKGÖZLÜ GİRİŞ İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİNDE BİLGİ TEKNOLOJİLERİNİN ÖNEMİ İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİNDE BİLGİ TEKNOLOJİLERİNİN GETİRDİĞİ YENİLİKLER BAŞARILI İNSAN KAYNAKLARI BİLGİ SİSTEMLERİ İNSAN KAYNAKLARI BİLGİ SİSTEMLERİNİN KULLANIM AŞAMALARI İNSAN KAYNAKLARI BİLGİ SİSTEMLERİNİN ALT SİSTEM VE MODÜLLERİ İNSAN KAYNAKLARI BİLGİ SİSTEMLERİNİN BİLEŞENLERİ İNSAN KAYNAKLARI BİLGİ SİSTEMLERİNİN ÖNÜNDEKİ ENGELLER KAMU YÖNETİMİNDE UYGULANAN BİR İNSAN KAYNAKLARI BİLGİ SİSTEMİ ÖRNEĞİ SONUÇ Kaynakça X III. İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİM İNDE ÇALIŞMA İLİŞKİLERİ Doç. Dr. Haşan Hüseyin ÇALI GİRİŞ İŞ/ÇALIŞM A İLİŞKİLERİ SENDİKALAR TOPLU İŞ İLİŞKİLERİ Toplu İş Sözleşm esi Grev ve Lokavt Hakkı İŞ SAĞLIĞI VE İŞ GÜVENLİĞİ SONUÇ Kaynakça XIV. İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİM İNDE HAKLAR, YÜKÜM LÜLÜKLER VE Ö D EV LER Yrd. Doç. Dr. Ali Erkan ALAÇ GİRİŞ YENİ KAMU YÖNETİMİ ANLAYIŞI VE ÇALIŞANLARIN HAKLARI İLE İLGİLİ GELİŞM ELER KAMU GÖREVLİLERİNİN HAK, ÖDEV VE SORUMLULUKLARI...355

9 XI. İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİM İNDE ÜCRET VE ÇALIŞM A SİSTEM İ Doç. Dr. Serdar Kenan GÜL - Haşan USTA GİRİŞ ÜCRET VE ÜCRET YÖNETİMİ ÜCRETİN ÖNEMİ ÜCRET YÖNETİMİNİN AMAÇLARI İYİ BİR ÜCRET SİSTEMİNİN İLKELERİ Dış Denge ilkesi iç Denge ilke si ÜCRET DÜZEYİNİ BELİRLEYEN FAKTÖRLER Örgüt İçi Faktörler Örgüt Dışı Faktörler ÜCRETLEME İLKELERİ ÜCRET SİSTEM LERİ Kıdeme Dayalı Ücret Sistem i Performansa Dayalı Ücret Sistem leri Bireysel Performansa Dayalı Ücret Sistemi Grup Performansına Dayalı Ücret Sistemi Örgüt Performansına Dayalı Ücret Sistemi Götürü Ücret Sistemi Doğrudan İş Gücü Piyasasına Dayalı Ücret Sistem i Zamana Dayalı Ücret Sistemi Beceriye Dayalı Ücret Sistemi Ekip Bazlı Ücret Sistem i Teşvik Edici (Primli) Ücret Sistem leri ÇALIŞMA SİSTEM İ Tarihsel Gelişim Çalışma Saatleri Normal Çalışma Saatleri Vardiyalı Çalışma Saatleri Sabit Vardiya Sistemi Dönüşümlü Vardiya Sistemi Esnek Çalışma Saatleri Çalışanların Tatil ve izin Hakları İzin Çeşitleri EMNİYET TEŞKİLATINDA ÜCRET YÖNETİMİ Emniyet Teşkilatında Ücret Yönetimine Yönelik Eleştiriler Fazla Çalışma Ücretinin Sabit Olması Maddi Ödüllendirmenin Belli Birimlerde Toplanması EMNİYET TEŞKİLATINDA ÇALIŞMA SİSTEMİ Emniyet Teşkilatında Çalışma Sistemine Yönelik Eleştiriler...305

10 Kamu Görevlilerinin / Çalışanlarının Hakları Yasaların Uygulanmasını İsteme Hakkı İş Güvencesi Emeklilik Hakkı Memuriyetten Çekilme Hakkı Müracaat, Şikâyet ve Dava Açma Hakkı Sendika Kurma Hakkı İzin Hakkı Kovuşturma ve Yargılama Güvencesi isnat ve iftiralara Karşı Korunma Hakkı Aylık ve Tazminat Hakkı Sosyal Haklar Kamu Görevlilerinin Ödev ve Sorum lukları Sadakat Tarafsızlık ve Devlete Bağlılık Davranış ve İşbirliği Emirlere Uymak Devlet Malını Korumak Hizmet Sunduğu Kişilerin Haklarına Saygılı Davranmak Mal Bildiriminde Bulunmak Basına Bilgi veya Demeç Verme ve Sır Saklama Resmi, Belge ve Araçları Geri Verme Amir Konumunda Olan Kamu Çalışanlarının Görev ve Sorumlulukları EMNİYET TEŞKİLATI PERSONELİNİN HAKLARI, ÖDEV VE SORUMLUKLARI Çalışma Saatleri Ödüllendirme: Takdirname ve Maaş Taltifi Nakdi Tazm inat Sağlık Şartlan ve İşlem leri Performans Değerlendirme Atamalar Rütbe Terfi ve Görevde Yükselme Mesleki Yükümlülükler Disiplin Suçlan ve Cezalan SONUÇ Kaynakça Kavramlar Dizini...379