BAŞLANGIÇTA SERBEST YÜZEYİNDE SİNÜZOİDAL DALGA FORMUNA SAHİP BİR TANKTA ÇALKANTI PROBLEMİNİN SINIR ELEMAN YÖNTEMİYLE ÇÖZÜMÜ

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "BAŞLANGIÇTA SERBEST YÜZEYİNDE SİNÜZOİDAL DALGA FORMUNA SAHİP BİR TANKTA ÇALKANTI PROBLEMİNİN SINIR ELEMAN YÖNTEMİYLE ÇÖZÜMÜ"

Transkript

1 Yapım Matbaacılı Ltd., İstabul, 999 Editörler : A. İ. ALDOĞAN Y. ÜNAN E BAYRAKTARKATAL GEMİ İNŞAATI VE DENİZ TEKNOLOJİİ TEKNİK KONGREİ 99 BİLDİRİ KİTABI BAŞLANGIÇTA ERBET YÜZEYİNDE İNÜZOİDAL DALGA FORMUNA AHİP BİR TANKTA ÇALKANTI PROBLEMİNİN INIR ELEMAN YÖNTEMİYLE ÇÖZÜMÜ Abdi KÜKNER, Kerim Kamil TAPKAN ÖZET Bu çalışmada, sıır elema ötemi (EY) ullaılara viso olmaa, sııştırılama, irrotasoel aış abulleri ile lieer serbest üe şartları ugulaara ii boutlu bir taı başlagıçta siüoidal ormlu serbest üeii ve belirli iç otalarda potasiel, basıç değerleri ile hı vetörlerii amala değişimi problemi çöülmete, ii ve üç boutlu eş-potasiel, eş-basıç ve hı alaı graileri ardımıla çeşitli taa ormlarıı arşılaştırmalı aalileri apılmatadır. EY ötemi ile eterli saıda serbest üe elemaı seçilmesi, ama adımı ve baı atörleri ugu alıması halide amala ço a distorsioa uğraa çöümler elde edilebilmete ve EY i bu tür ama bağlı serbest üe problemleride etiliği gösterilmetedir. Belirtile grailer eşit ama adımlarıdai potasiel ve basıç değişimlerii gösterme ve iç otalardai hı değerlerii vetöriasou ile aış doğrultularıı taii amacıla ullaılmatadır. ouç ısmıda ise çalatıı ta ormu ve sıvı hareetleri üeridei etileri değerledirilmetedir. Pro. Dr. İ.T.Ü. Gemi İşaatı ve Dei Bilimleri Faültesi, Dei Teolojisi Bölümü, Aaağa-8066, İstabul, Türie Lisas öğrecisi, Gemi İşaatı ve Dei Bilimleri Faültesi, Dei Teolojisi Bölümü, Aaağa-8066, İstabul, Türie 98

2 INIR ELEMAN YÖNTEMİ NEDİR? ıır elema ötemi çeşitli mühedisli, bilim ve matemati problemlerii çöülmeside ullaıla ümeri bir teitir. Edüstride sıır elema ötemi ısaltılmış şelile EY olara adladırılır. Mühedisl hesaplarıda agı olara ullaıla solu arlar ve solu elemalar ötemlerii serbest üe problemlerii çöümüde ala etili olamaması alterati bir ötem araışıa gidilmesie sebep olmuştur. Yuarıda adı geçe diğer ötemleri öellile domai tipi ötemler olması ve çöüm bölgesii içii ve sıırlarıı birlite disretie edilmesii geretirmesi edeile ümeri çöümü eti olara apılamaaca ço büü delem sistemleri ortaa çımatadır. Bu ötemleri programlaması ve veri girişi işlemleri de ola olmaıp souçları hassasieti de sıır elema ötemleri adar ii değildir. olu elemalar ötemie alterati olara geliştirilmiş ola bu ötem -sıır elema ötemi (EY)- itegral delemler ötemide türetilmiştir (Mihli, 957) (Cruse, 969) (Jawso ve mm, 977). ıır elema ötemi, lasi sıır itegrali ötemleri ile solu elemalar avramlarıı bileşimi olara taımlaabilir. EY ötemii gelişimi basılmış ola itaplarda (Brebbia, 978) (Brebbia et al, 98) (Washiu, 974) ve oula ilgili oeras aılarıda (Liu ve Ligget, 98) detalı olara er almatadır. Arıca ie oula ilgili bilgiler ve reeraslar içi Boudar Elemets Resources Networ (BENET) adlı iteret siteside ( ) ararlaılabilir. Kııda ua alalardai mühedisli ativitelerii artması dolaısıla, dei dalgalarıı asıma ve aılımları haıda detalı bir bilgi sistemi oluşturulması, sodaj gemileri ve batı petrol depolama taları gibi dei apılarıı güveli dia edilebilmesi içi gereli bir hal almıştır. Lieer teori bağlamıda, basit geometriler (öreği Wehause & Laitoe, 960) içi baı aaliti çöümler mevcuttur. Kapsamlı bilgisaar ullaımı geretire saısal çöümler, armaşı geometrie sahip gerçeçi problemleri çöümüde öemli rol oamatadırlar. Mei i (978) solu elemalar ve itegral delemleri ötemleri ile ilgili geiş bir icelemesi bulumatadır. o amalarda, dei dalgaları ousuda çeşitli türde problemleri çöülmesi içi sıır elema ötemleri araştırılmıştır. Bu çalışmada sıır elema ötemi, boutlu didörtge esitli bir tata bulua sıvıı belirli ama adımlarıdai hareetlerii iceleme içi geliştirilmiştir. ıır elema ötemi ullaılara söü geçe ta ormuda serbest üe hareetleri ve sıvı içidei basıç ve potasiel dağılımları icelemetedir. INIR ELEMAN YÖNTEMİNİN KULLANIM ALANLARI Dalga teoriside sıır elema ötemii başarıla ugulaabildiği başlıca ii tip problem mevcuttur. Bularda e geel olaı, biricisi, üe dalgalarıı bir cisim ile ola etileşimii icelediği asıma ve aılma problemleridir (Au, 98) (Brebbia et al, 98). İicisi ise serbest üe oluşumlarıı temel delemlerde türetilmesi ile 99

3 ilgili problemlerdir. Öellile bu problemler lieer olmaa öelliğe sahipse sıır elema ötemi ço ugu bir ümeri çöüm olara ortaa çımatadır. EY i diğer ugulama alaları şöle sıralaabilir : Gerilme Aalileri Gerilmei oğulaştığı bölgeleri taii Bağ aalii Yorulma ırılması gelişimi Eletri Alaı imülasoları Koroo Baı eletroima türleri Austi ıır elema ötemii ullaa baı bilgisar programlarıı apısal gerilme aalii çıtıları reli oturlar şelide görsel açıda ço adalı olabilmetedir. Güümüde gemi işaatı ve açı dei ostrüsioları üeride de EY presibi ile çalışa bilgisaar programları ullaılara ie ü ve gerilme aalii apılmatadır. ÇALKANTI PROBLEMİ NEDİR? Kısme dolu, sıvı ü taşıa talar, hareet sıvı üü doğal reasıa alaştığıda gemi hareetlerie tepi gösterirler. Buu soucuda ta duvarlarıda ve tavaıda diami basıç oluştura şiddetli çalatılar, dolaısıla dalgalar medaa gelir. Ta geometrisie, döme merei, hareeti reası ve geliği ve e öemlisi ta içerisidei sıvı üseliğie bağlı olara çeşitli dalga ormları gelişebilir. Bular, dura dalgalar, hareetli dalgalar vea bu iisii ombiasoları ile hidroli uu arasıda değişebilir. o adı geçe tip dalgalar ta bouca hareet ede ademeli dalgalardır ve ta duvarlarıa geellile üse basıçlarla eti ederler. Deesel gölemlerde alaşıldığı adarıla bir hidroli uu, hareet doğrultusuda, sıvıı üseliğii ta bouda alaşı 0% a olması durumda oluşmatadırlar. Bir başa ü tepisi şeli de sıvıı düşe ese etraıda dödüğü girdap hareetidir. Bu ararsı durum, üresel ve silidiri talarda bası olara ve a mitarda da primati talarda görülür. Çalatı basıçları, öellile gemi hareetlerii doğal reasları, sıvı üü doğal reasıa aı olduğu ama taa apısal arar verebilece derecede üse değerlere erişebilirler. Bu edele, dia aşamasıda çalatı tepilerii tai edilmesi gerelidir. Aca şu da uutulmamalıdır i çalatıı ço saıda parametre etilemete ve arıca olaı lieer olmaa öelliği problemi çöümüü bir hali or ılmatadır. Talardai çalatı davraışıı etilee parametreleri armaşılığı ve çeşitliliği gö öüde buludurulduğuda, alışılmışı dışıda boutları ve iç apısı bulua taları aali metodu ugulamalarıda ve hasar raporlarıı 95% doluluta bile ta 00

4 tavaıda büü basıçlar oluşabileceğii gösterdiği üse dolulutai LNG talarıda belirsilileri olması şaşırtıcı değildir. Birço LNG gemi dialarıı gelişmesile, LNG taşııcılarıı tasarımcıları taraıda çeşitli öemli üleme durumları gö öüe alımıştır. Yüleme durumlarıı oluşturduğu souçlarda e öemlileride birisi de argo taıda bulua LNG i çalatı oluşturmasıdır. Bu çalatıı olışturduğu üler, ta ve deste apısı diaıda diate değer etilere sahiptir. Bir LNG gemiside buluabilece bir ta hatasıa öel diat gösterilmesi gereir. Buu sebepleri; temel apıı olaca ırılma risi (düşü sıcalı şou), armaşı ta apısıı üse tamir malietleri, gemii sevris dışı alması dolaısıla oluşaca ararlar, potasiel patlaıcı durumudai argo olara sıralaabilir. Buula birlite, ısme dolu LNG talarıda, çalatı oluşma risi edeile baı ölemlere geresiim duulmatadır. Geçmişte, üresel ve silidiri oteerlerde çalatı oluşumu aaliti ve deesel olma üere ua ugulamalarıda icelemiştir. Büü olasılıla çalatı ülemesii doğası ve öcede estirimi bu ta çeşitleride, prismati talara orala daha ii alaşılabilmetedir. Aca büü gelili çalatıı öcede estirimi içi aaliti teiler hala tam olara geliştirilememiştir ve böle üler ta deste apılarıı ve taı iç bileşelerii diaı içi so derece öem ar etmetedirler. INIR ELEMAN YÖNTEMİNE GÖRE ÇALKANTI PROBLEMİNİN MODELLENMEİ Bu çalışmada üeri açı, içi su dolu, arlı taba ve duvar ormlarıa sahip, üseliği H ve geişliği L ola ii boutlu bir ta ele alımatadır. H=L olara seçilmiştir. İcelemelerdei temel amaç serbest üei başlagıç aıdai bilie ormu ullaılara ta içerisidei potasiel hareeti çöümüde amala değişimlerii belirlemesidir. Taı içidei aışa viso olmaa, sııştırılama ve irrotasoel abul edilmete ve ata esei sai su üeide (=0), ataa di esei de aışada dışarıa ölemiş ola bir - artee oordiat sistemi olara gö öüe alımatadır. Bua göre sıır değer problemii delemleri aşağıdai gibi iade edilebilir : Aışa içide: = = 0 () erbest üede: ζ t = ζ () t = B gζ 0 Pa ρ (3)

5 abit sıırlarda: = u(, t) Burada = ζ (, t) serbest üei geliğii; B, Beroulli sabitii iade etmetedir. ise ormal vetör olup, aışada dışarıa doğru poiti olaca şeilde seçilmiştir. (3) umaralı delemde atmoseri basıç sıır alıırsa Pa terimi sııra eşit olacatır. Katı sıırlar hareetsi ise U hıı da sıır olacatır. erbest üe problemleride viso olmaa, sııştırılama ve rotasoel olmaa aış abulleri apılması halide ortaa çıa potasiel teorie daalı problemde o-lieerli sadece serbest üe sıır şartlarıda aalamatadır. Küçü gelili dalgalar durumuda () ve (3) delemlerile iade edile serbest su üei şartlarıdai üse mertebede terimleri ihmal edilmesile ve de B=0 alıma suretile uarıda verile şartlar sai su üeide (=0) ugulaması durumuda : (4) = 0 da ζ = t t = gζ (5) bağıtıları elde edilir. Problemi EY ile saısal ötemle ormüle edilmesii içere temel teori bilgiler Jawso ve mm (977) i itabıda er almatadır. Hı potasielii alaşı çöümü φ, gerçe çöüm de φ olara abul edildiğide Laplace delemi, = R şelide iade edilir. Burada R alaı iade etmetedir. Geel işlem olu R alaıı D çöüm alaı üeride miimie etme ve ortalama olara sıırlaabilme, burada da alaşı çöümü, gerçe çöüme mümü olduğuca alaştırmatadır. Buu içi de alaı ugu olara seçilece bir w ağırlı osiou ile ormalie edelim. Yai ; (R,w) = 0 (7) apma gereir. Arıca (6) delemii ullaara, (7) bağıtısı; D çöüm alaıı iade etme üere, (6) 0

6 ( ) w dd = 0 D (8) şelide buluur. Bu deleme Gree i iici bağıtısı ugulaır ve düeleirse, w w dd = w d d D (9) bağıtısı elde edilir. Burada, D çöüm alaıı sıırıı iade etmetedir. w ağırlı osiou erie, tam çöümü vere aşağıdai iade ullaılırsa, (9) delemi, = * = L Π r * * q d q d (0) () şelii alır. Burada r, aa otası ile ala vea değişe otası arasıdai mesaedir. () bağıtısı çöüm alaı içerisidei her ota içi geçerlidir. Aca bir sıır çöüm ötemi olara omüle edilebilmesi içi sıır üerie taşımalıdır. Bu işlem apıldığıda çöüm ala sıırı üeride geçerli ola, * = * q d q d () bağıtısı elde edilir. Bu iade Gree i sıır ormülü vea sıır itegrali olara bilimetedir. İi boutlu bir çöüm alaı sıırı saıda sıır elemaı ile iade edilir, her sıır elemaı üeride potasiel ve potasieli ormal türevi değerlerii sabit ve elema orta otasıda bir çöüm otasıdai değere eşit olacaları abul edilirse verile bir i otası içi () delemi disretie edilmiş ormda, aşağıdai şeilde aılabilir. i = * i q j d = j j jq * i d = j j (3) 03

7 Burada i otası ile üeride etegraso apıla j elemaı arasıdai ilişii iade ede itegraller : olara taımlaırsa (3) delemi, i = * G = d H ij ij j Hˆ j q * d = ij j j= j= G ij q j (4) (5) şelide iade edilir. H ij Hˆ = H ˆ ij ij i jie i = jie (6) abulü ile (5) delemi, H = ij j j= j= G ij q j (7) ormuu alır. saıda ota içi bütü delemler matris ormuda iade edilirse, [ H ]{ } = [ G]{} q (8) şelii alır. Bu delemdei bilimee saısı seçile çöüm otası saısıa () eşit olacatır. H ve G are matrisleri ( ) boutudadırlar. i=j olduğuda Hij ve Gij itegralleri Gauss Quadrature itegraso ötemi (Chapra ve Caale, 985) ile hesaplaabilirler. Hij ve Gij itegralleri ise sabit elemalar ullaılması halide olaca aaliti olara hesaplaırlar (Baal, 989). ama adımı ile ou taip ede ama adımı arasıda solu arlar ormülasou ullaıldığıda lieerleştirilmiş serbest üe şartları, ζ = ζ t 0 3 ( t ) (9) 04

8 05 ( ) 3 0 ζ t b a t g t g = [ ] [ ] = G G H H!! s H G ah t g! (0) şelide iade edilirler. Burada a ve b ağırlı atörleri olup hassasiet ve stabilite aalii apılara optimie edilirler. Bu çalışmada almo et al (980) taraıda ullaıla a = 0.7 ve b = 0.83 değerleri seçilmiştir. Nümeri söüm ve büüme etisii olmaması içi ab= olması gerelidir. ici ama adımı içi idisi serbest üe, s idisi ise sabit üedei çöüm otalarıı iade etme üere (8) delemi, () şelie döüştürülebilir. Her ama adımıda bilie φ ve φ değerleri delemi bir taraıda toplaaca şeilde düeleme apılırsa çöülüce cebri iade aşağıdai ormda elde edilmiş olacatır. (3) Zamaa bağlı çöüm, verile başlagıç değerlerie göre bu delem sistemii çöümü ile elde edilecetir. Ta cidarlarıda ormal hıı sıır olması şartı ullaılara ama adımıda ta cidarlarıdai φ, serbest üede ise içi çöüm apılmış olacatır. erbest üei her ama adımıdai oumu (9) delemi ardımıla buluabilmetedir. Bütü sıır çöüm otalarıdai φ ve φ bilimee değerleri herhagi bir ama adımıda çöüldüğüde o ama adımıda () bağıtısı ardımıla çöüm alaı içerisidei her otadai potasiel değerlerii hesaplaması mümü olacatır. [ ] ( ) ( ) = a t g t gζ G H!

9 Problemi çöümüde serbest üe sıır şartları lieerleştirilere sai su üei dülemide uguladığıda ve ta cidarları hareetsi olduğuda sabit t ama adımı seçilmesi halide atsaılar matrisii sadece bir e hesaplaması eterli olmatadır. Bu halde her ama adımıda sadece ormal türev vetörüü eide oluşturulması, matris-vetör çarpımıı apılması ve sağ taraı oluşturulara sistemi çöülmesi geremetedir. INIR ELEMAN YÖNTEMİNE GÖRE AYIAL OLARAK ÇALKANTI PROBLEMİNİN ÇÖZÜMÜ VE UYGULAMALARI Çöüm alaı L bouda, H üseliğide ii boutlu bir ta (Şeil ) olara alımış ve H=L olara abul edilmiştir. Bütü parametreler L boutua göre boutsulaştırılmıştır. erbest Yue Ta Tabaı Şeil. İi boutlu ta ormu ve siüsoidal serbest üei ıır elemaları ötemi, sıır disretiasolarıa ço hassastır. Öellile serbest üe problemleride bu daha ala öem aaır. Bu problemi bir işisel bilgisaar ullaılara çöülmesi amaçladığıda problemi boutları mümü olduğuca üçü tutulmasıa öe gösterilmiştir. Değişi disretiaso geometrileri deedite sora serbest üede 5 adet sabit üe elemaı alımış, ala tüm sıırlardai elemalarla elema saısı 50 e tamamlamıştır. Potasieli ve ou ormal türevii her sıır elemaı üeridei değerii sabit ve o elema ortasıdai otasal çöüm değerie eşit olduğu varsaılmıştır. Zama boutuda ise solu arlar disretiasou ullaılmıştır. Başlagıçta serbest üei şeil de görüldüğü gibi siüsoidal ormda olduğu, aışaı tamame hareetsi olduğu abulü apılmıştır. t=0 aıdai başlagıç değerleri ile başlaa hesaplama sabit t ama adımları ile ama boutuda ilerlemete, her ama adımıda serbest üei ormu hesaplamata, sıırdai çöüm otalarıı tümüde bilimee potasiel ve potasieli ormal türevi değerleri hesaplamata, bu değerler bir sorai ama adımıda başlagıç değeri olara ullaılmatadır. İtegraller dört otalı bir Gauss Quadrature ormülü ile çöülmetedir. 06

10 Her ama adımıda oluşa lieer delem sistemi ümeri olara atsaılar matrisii LU atoriasou ve iterati geliştirme ile çöülmetedir. t=0.5 olara seçilmis, ümeri hesaplama boutsu t=5 değerie erişicee adar ilerletilmiştir. Bu aşamada çöüm alaı içeriside seçile otalarda potasiel hesaplamata ve eşit potasiel eğrileri belirleere çiimi apılmatadır. Bulua potasiellerde ise ta içeriside ve cidarlarda oluşa basıç hesaplaara ie graileri oluşturulmuştur. Bu maalede apıla çalışmada seçile adet ta ormu icelemetedir. Bu ta ormları : Didörtge esitli dügü taba ve duvarlara sahip ta ormu Bir üçge tabada oluşa taba ormu olara arlı amalardai serbest üe ormuu değişimleri, eş potasiel eğrileri, eş basıç eğrileri ve ta ormlarıı çiimlerile arşılaştırmaa tabi tutulmuştur. Kapsamlı arşılaştırmalarda elde edile veriler, souç ısmıda arıtılı olara alatılımış ve apıla saısal itegrasolar soucuda çalatı problemi haıda elde edile bilgi ve değerledirmeler detalarıla suulmuştur. İcelee ta ormları içi, t=.5, t=.5, t=3.45 ve t=4.5 ama adımlarıda serbest üe oumları, eş basıç ve eş potasiel eğrileri arşılaştırılmıştır. NUMARALI TANK FORMU Bu ta ormu didörtge esitli olup başlagıç aıda serbest üei siüsoidal dalga olara abul edilmiştir. Grailerde, ta geişliğii ;, ta üseliğii ve ise basıç potasiel değerlerii göstere eseler olara seçilmiştir. Şeil. umaralı ta ormu 07

11 Şeil 3. t=.5 ama adımıda eş potasiel ve 3 boutlu potasiel gösterimi Şeil 4. t=.5 ama adımıda eş potasiel ve 3 boutlu potasiel gösterimi Şeil 5. t=3.5 ama adımıda eş potasiel ve 3 boutlu potasiel gösterimi Şeil 6. t=4.5 ama adımıda eş potasiel ve 3 boutlu potasiel gösterimi 08

12 Şeil 7. t=.5 ama adımıda eş basıç ve 3 boutlu basıç gösterimi Şeil 8. t=.5 ama adımıda eş basıç ve 3 boutlu basıç gösterimi Şeil 9. t=3.5 ama adımıda eş basıç ve 3 boutlu basıç gösterimi Şeil 0. t=4.5 ama adımıda eş basıç ve 3 boutlu basıç gösterimi NUMARALI TANK FORMU Bu bölümde didörtge esitli ve üçge tabalı ta ormu icelemete ve başlagıç aıda serbest üei siüsoidal dalga olara abul edilmetedir. Üçge tabaı masimum üseliği 0.5H tır. Grailerde, ta geişliğii ;, ta üseliğii ve ise basıç potasiel değerlerii göstere eseler olara seçilmiştir. 09

13 Şeil. umaralı ta ormu Şeil. t=.5 ama adımıda eş potasiel ve 3 boutlu potasiel gösterimi Şeil 3. t=.5 ama adımıda eş potasiel ve 3 boutlu potasiel gösterimi Şeil 4. t=3.5 ama adımıda eş potasiel ve 3 boutlu potasiel gösterimi 0

14 Şeil 5. t=4.5 ama adımıda eş potasiel ve 3 boutlu potasiel gösterimi Şeil 6. t=.5 ama adımıda eş basıç ve 3 boutlu basıç gösterimi Şeil 7. t=.5 ama adımıda eş basıç ve 3 boutlu basıç gösterimi Şeil 8. t=3.5 ama adımıda eş basıç ve 3 boutlu basıç gösterimi Şeil 9. t=4.5 ama adımıda eş basıç ve 3 boutlu basıç gösterimi

15 ONUÇ umaralı ta ormuda eş potasiel eğrileride hareetle herhagi bir çalatı hareeti gölememetedir. öü geçe ormu dügü earlı ve ditörtge esitli bir apıa sahip olması edeile t=t.5 ama adımıa adar taı herhagi bir esimide aım hatlarıda opma vea girdaplaşmaı medaa gelmediği alaşılmatadır. Buula birlite ama adımlarıdai eş potasiel eğrilerii pe ala arlılı göstermemesi gö öüde buludurulara buda sorai ama adımlarıda da herhagi bir çalatı hareetii oluşmaacağı esitirimii apma alış olmaacatır. Yie bu ta ormua ait basıç değerleri de ortalama olması geree sevielerde seretmetedir. Basıcı her ama adımıda mertebesii oruması da tata herhagi bir e basıç oluşmadığı ai bir çalatı hareetii oluşmadığı alamıa gelmetedir. umaralı ta ormua gelidiğide ise, eş potasiel eğrilerie abaca bir gö gedirildiğide dahi umaralı ormu eğrileride e adar arlı olduğu alaşılabilir. Bu ar öallile t=4.5 ama adımıda iice edii göstermete ve çalatıı oluşumu bu ama adımıda açıça görülebilmetedir. Bu ormda öellile üçge tabaı üseliği çalatıı oluşması açısıda bir sebep olara düşüülebilir. t=.5, t=.5 ve t=3.5 ama adımlarıda gölemlee aımdai boulmalar t=4.5 aıda bir girdap hareeti oluşturmuştur. Arıca taı ii earı ve tabaı civarıdai aım hatlarıdai arışmalar da çalatıı gelişere ilerleeceği ileimii vermetedir. Tüm bu açılamalar gö öüe alıdığıda ta ormuu, sıvıı hareeti ve davraışları ile doğruda ilgili olduğu ve öellile tehlieli ü taşıa gemilerde ta ostrüsio plalarıı, çalatı icelemesi apıldıta sora diatle haırlaması geretiği alaşılmatadır. KAYNAKLAR [] Tapa, K.K., Talardai Çalatı Problemii ıır Elema Yötemile Çöülmesi, Lisas Tei, İ.T.Ü., İstabul, 999 [] Faltise, O., Olse, H.A., Abramso, H.N., Bass, R.L., Liquid losh I LNG Taers, Teth mposium o Naval Hdrodamics, Bosto, 974 [] Baal, M.A., Noliear Damic Pressure Evaluatio Alog Progressive Proiles, Dotora Tei, İ.T.Ü., İstabul, 989 [4] Brebbia, C.A., The Boudar Elemet Method or Egieers, Petech Press, Lodo, 978 [5] Brebbia, C.A., Telles, J., Wrobel, L., Boudar Elemets Fudemetals ad Applicatios i Egieerig, priger Verlag, Berli, 98 [6] Cruse, T.A., 4 Numerical olutios i Three Dimesioal Elastostatics, It. J. olid truct., 5, s , 969 [7] Faltise, O.M., A No-Liear Theor o loshig i Rectagular Tas, Joural o hip Research, vol.8, No.4, s. 4-4, 974 [8] Faltisei O.M., A Numerical No-Liear Method o loshig i Tas With Two Dimesioal Flow, Jour. O hip Research. Vol., No.3, s. 93 0, 978 [9] Jawso, M.A., mm, G.T., Itegral Equatio Methods i Potetial Theor ad Elastostatics, Academic Press, 977

16 [0] Mielis, N.E., Miller, J.K., Talor, K.V., loshig i Partiall Filled Liquid Tas ad its Eects o hip Motios : Numerical imulatios ad Eperimetial Vertiicatio, The Roal Istitutio o Naval Architects, 984 [] Ligget, J.A., Locatio o Free urace i Porous Media, Joural o Hdrodamics Divisio, ACE, vol.03, s , Nisa 977 [] Liu, P., Ligget, J.A., Applicatios o Boudar Elemets Method to Problems o Water Waves, Developmets i Boudar Elemets Method-, Applied ciece, Lodo, 98 [3] Mihlis,.G., Itegral Equatios, Pergamo Press, Oord, 957 [4] almo, J.R., Liu, P., Ligget, J.A., Itegral Equatio Method or Liear Waves, Hdraulics Divisio Joural, vol.06, ACE, s , 980 [5] haw, R.P., Boudar Itegral Elemet Methods Applied to Water Waves, Applied Mechaics Co., Resellaer Poltechic Istitute, 975 [6] Washiu, K., Variatioal Methods, M.I.T. Press, Massachusetts, 974 [7] Küer, A., Baal, M.A., Wave loshig i Corrugated Bottom Tas With Two Dimesioal Flow, Ocea Egieerig Joural, 6, pp 703-7, 999 3

[ ]{} []{} []{} [ ]{} g

[ ]{} []{} []{} [ ]{} g ZAMAN TANIM ALANINDA ÇÖZÜM Yapı özellilerii ortogoalli şartlarıı sağlaaası duruuda, diferasiel hareet delei doğruda üeri ötelerle çözülebilir Depre etisi altıdai ço atlı apılara ugulaa üzere ii arı üeri

Detaylı

Sistem Dinamiği ve Modellemesi

Sistem Dinamiği ve Modellemesi Sistem Diamiği ve Modellemesi Sistem Nedir? Belli bir görevi yerie getire te bir elemaa veya biribirleri ile fizisel olara ilişiledirilmiş elemalara sistem deir. Sistem Taımı ve Temel Kavramlar Sistem

Detaylı

Normal Dağılımlı Bir Yığın a İlişkin İstatistiksel Çıkarım

Normal Dağılımlı Bir Yığın a İlişkin İstatistiksel Çıkarım Normal Dağılımlı Bir Yığı a İlişi İstatistisel Çıarım Bir üretici edi ürüleride, piyasadai 3,5 cm li vidalarda yalıca boyları 3,4 cm ile 3,7 cm aralığıda olaları ullaabilmetedir. Üretici, piyasadai bu

Detaylı

D( 4 6 % ) "5 2 ( 0* % 09 ) "5 2

D( 4 6 % ) 5 2 ( 0* % 09 ) 5 2 3 BÖLÜM KAALI SİSEMLEDE EMODİNAMİĞİN I KANUNU I Yasaya giriş Birii bölümde eerjii edilide var veya yo edilemeyeeği vurgulamış, sadee biçim değiştirebileeği belirtilmişti Bu ile deeysel souçlara dayaır

Detaylı

Sisteme gire aışaı eerjisi; ieti, potasiyel, aış eerjileri ile i eerjii toplamıda oluşmata olup, Q m& g m& Z g Z z0 ref. E g E + E p + u+ E A + gz +u+

Sisteme gire aışaı eerjisi; ieti, potasiyel, aış eerjileri ile i eerjii toplamıda oluşmata olup, Q m& g m& Z g Z z0 ref. E g E + E p + u+ E A + gz +u+ 4. BÖLÜM AÇIK SİSEMLERDE ERMODİNAMİĞİN I. KANUNU Aı aışlı sistemleri sııfladırılması Aı Sistem Aışlı Kararlı aışlı Kararsız aışlı dm dm 0 m& g m& 0 m& g m& dt dt Not: Aı sistemlerde eerji depolaması sözousu

Detaylı

h h P h h Şekil 2.1. Bir kapta bulunan sıvının yüksekliği ile tabana yaptığı basınç arasındaki ilişki

h h P h h Şekil 2.1. Bir kapta bulunan sıvının yüksekliği ile tabana yaptığı basınç arasındaki ilişki 11. DENKLEMLER Değişenlerin arşılılı ilişilerini ifade eden matematisel denlemler ii gruba arılabilir: Cebirsel denlemler ve diferensiel denlemler. Cebirsel bir denlem türev olara ifade edilen bir değişen

Detaylı

WEIBULL DAĞILIM PARAMETRELERİNİ BELİRLEME METODLARININ KARŞILAŞTIRILMASI

WEIBULL DAĞILIM PARAMETRELERİNİ BELİRLEME METODLARININ KARŞILAŞTIRILMASI VII. Ulusal Temiz Eerji Sempozyumu, UTES 008 7-9 Aralı 008, İstabul WEIBULL DAĞILIM PARAMETRELERİNİ BELİRLEME METODLARININ KARŞILAŞTIRILMASI Seyit Ahmet AKDAĞ, Öder GÜLER İstabul Tei Üiversitesi, Eerji

Detaylı

Bir Sınıf Jacobi Matrisi İçin Özdeğer Problemi 1

Bir Sınıf Jacobi Matrisi İçin Özdeğer Problemi 1 S Ü Fe Ed Fa Fe Derg Sayı 7 (6-8, KONYA Bir Sııf Jacobi Matrisi İçi Özdeğer Problemi Oza ÖZKAN Selçu Üiversitesi, Fe-Edebiyat Faültesi, Matemati Bölümü 479 Kampüs, Koya simetri Jacobi matrislerii özdeğerleri

Detaylı

GERİLİM ANALİZİ. YÜZEY KUVVETİ: bir cismin dış yüzeyi boyunca etki eder ve başka bir cisimle teması sonucu oluşur.

GERİLİM ANALİZİ. YÜZEY KUVVETİ: bir cismin dış yüzeyi boyunca etki eder ve başka bir cisimle teması sonucu oluşur. GRİLİM ANALİZİ Her biri matematiksel teoriler ola elastisite, viskoite vea plastisite teorileri kedi içleride bir düee sahip olup kuvvet, gerilim, deformaso ve birim deformaso davraışları gibi parametreler

Detaylı

BÖLÜM III. Kongrüanslar. ise a ile b, n modülüne göre kongrüdür denir ve

BÖLÜM III. Kongrüanslar. ise a ile b, n modülüne göre kongrüdür denir ve BÖLÜM III Kogrüaslar Taım 3. N sabit bir sayı, a, b Z olma üzere, eğer ( a b) ise a ile b, modülüe göre ogrüdür deir ve a b(mod ) şelide gösterilir. Asi halde, yai F ( a b) ise a ile b ye modülüe göre

Detaylı

BÖLÜM II. Asal Sayılar. p ab ise p a veya p b dir.

BÖLÜM II. Asal Sayılar. p ab ise p a veya p b dir. BÖLÜM II Asal Sayılar Taım. p > tam sayısıı de ve ediside başa bölei yosa bu sayıya asal sayı deir. de büyü asal olmaya sayılara da bileşi sayı deir. Teorem. Eğer p bir asal sayı ve p ab ise p a veya p

Detaylı

SAÜ. Mühendislik Fakültesi Endüstri Mühendisliği Bölümü DİFERENSİYEL DENKLEMLER Dönemi Ders Notları. Prof. Dr.

SAÜ. Mühendislik Fakültesi Endüstri Mühendisliği Bölümü DİFERENSİYEL DENKLEMLER Dönemi Ders Notları. Prof. Dr. SAÜ. Mühedislik Fakültesi Edüstri Mühedisliği Bölümü DİFERENSİYEL DENKLEMLER - Döemi Ders Notları Pro. Dr. Cemaletti KUBAT .Çok Değişkeli Foksiolarda Talor-McLauri Açılımları, Ekstremum Noktalar..Talor-McLauri

Detaylı

Anizotropik Ortamda Işık HSarı 1

Anizotropik Ortamda Işık HSarı 1 Aitrpi Ortamda Işı 8 HSarı 1 Ders İçeriği Işığı ristal içide ilerleişi İtrpi lmaa (aitrpi) ristaller Kübi ristaller Te seli Kristaller Çift seli Kristaller Opti ese taımı Çift ırılma Atrpi ristalleri ugulamaları

Detaylı

MIT Açık Ders Malzemeleri Bu materyallerden alıntı yapmak veya Kullanım Koşulları hakkında bilgi almak için

MIT Açık Ders Malzemeleri  Bu materyallerden alıntı yapmak veya Kullanım Koşulları hakkında bilgi almak için MIT Açı Ders Malzemeleri http://ocw.mit.edu Bu materyallerde alıtı yapma veya Kullaım Koşulları haıda bilgi alma içi http://ocw.mit.edu/terms veya http://www.aciders.org.tr adresii ziyaret ediiz. 18.102

Detaylı

Ele Alınacak Ana Konular. Hafta 3: Doğrusal ve Zamanla Değişmeyen Sistemler (Linear Time Invariant, LTI)

Ele Alınacak Ana Konular. Hafta 3: Doğrusal ve Zamanla Değişmeyen Sistemler (Linear Time Invariant, LTI) 5..5 Ele Alıaca Aa Koular Ayrı-zama işaretleri impuls dizisi ciside ifade edilmesi Ayrı-zama LTI sistemleri ovolüsyo toplamı gösterilimi Hafta 3: Doğrusal ve Zamala Değişmeye Sistemler (Liear Time Ivariat

Detaylı

v = ise v ye spacelike vektör,

v = ise v ye spacelike vektör, D.P.Ü. Fe Bilimleri Estitüsü 1. ayı Mayıs 6 emi-pozitif Ortogoal Matrisler içi Alteratif İi Yötem WO ALERNAIVE MEHOD FOR EMI-POIIVE OROGONAL MARICE B. BÜKCÜ* *Gaziosmapaşa Üiversitesi, Fe-Edebiyat Faültesi,

Detaylı

SAÜ. Mühendislik Fakültesi Endüstri Mühendisliği Bölümü DİFERENSİYEL DENKLEMLER Dönemi Karma Eğitim Ders Notları. Doç. Dr.

SAÜ. Mühendislik Fakültesi Endüstri Mühendisliği Bölümü DİFERENSİYEL DENKLEMLER Dönemi Karma Eğitim Ders Notları. Doç. Dr. SAÜ. Mühedislik Fakültesi Edüstri Mühedisliği Bölümü DİFERENSİYEL DENKLEMLER 9- Döemi Karma Eğitim Ders Notları Doç. Dr. Cemaletti KUBAT .Çok Değişkeli Foksiolarda Talor-McLauri Açılımları, Ekstremum Noktalar..Talor-McLauri

Detaylı

Temiz durum (I): Kirli durum (II): Tduman. Tsu. h duman. hsu. q II. T sii. T si. Lkt. L is. = 1 h = q 003.

Temiz durum (I): Kirli durum (II): Tduman. Tsu. h duman. hsu. q II. T sii. T si. Lkt. L is. = 1 h = q 003. MAK47 sı raseri 008-009 Güz Bütülee Sıavı Çözüler 0 Şubat 009 Pazartesi ) Bir buar azaıı ısıta üzeii oluştura 8 alılığıdai düzle duvar şelidei çeli levaı bir üzüü (dua taraı) alılığıda is (uru) diğer taraıı

Detaylı

T.C. SELÇUK ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ

T.C. SELÇUK ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ T.C. SELÇUK ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ GAZ DİNAMİK DENKLEMLERİNE YENİ BİR YAKLAŞIM: DİFERANSİYEL TRANSFORM METODUNUN BİR UYGULAMASI HÜLYA ESER YÜKSEK LİSANS TEZİ MATEMATİK ANABİLİM DALI Koa 8

Detaylı

STATİK MUKAVEMET İÇİN TASARIM (Design for Static Strength) Maksimum Normal Gerilme Teorisi (Maximum Normal Stress Theory)

STATİK MUKAVEMET İÇİN TASARIM (Design for Static Strength) Maksimum Normal Gerilme Teorisi (Maximum Normal Stress Theory) Gücelleme:04/11/018 TATİK MUKAVEMET İÇİN TAARIM (Desig for tatic tregth) MUKAVEMET TEORİLERİ (Failure Theories) Maksimum Normal Gerilme Teorisi (Maximum Normal tress Theor) Üç asal gerilmede birisii, malzemei

Detaylı

Yataklı vanalar (PN 16) VF 2-2 yollu vana, flanşlı VF 3-3 yollu vana, flanşlı

Yataklı vanalar (PN 16) VF 2-2 yollu vana, flanşlı VF 3-3 yollu vana, flanşlı Tei föy Yatalı vaalar (PN 16) VF 2-2 yollu vaa, flaşlı VF 3-3 yollu vaa, flaşlı Açılama Özelliler: Sızdırmaz tasarım AMV(E) 335, AMV(E) 435 ile olay meai bağlatı 2 ve 3 yollu vaa Ayırma uygulamaları içi

Detaylı

9. Ders Elektro-Optik

9. Ders Elektro-Optik 9. Ders letr-opti φ V 1 Bu bölümü bitirdiğiide, Maddei ırılma idisii dış eletri ala ile değişimi, Pcel etisi, Kerr etisi, letr-pti tesör, letr-pti mdülatörler ularıda bilgi sahibi lacasıı. Duucu Ders:

Detaylı

biliniyordu: Eğer 2 a 1 bir asal sayıysa, o zaman S = 2 a 1 (2 a 1) yetkin bir sayıdır. Bunu toplayalım: O halde

biliniyordu: Eğer 2 a 1 bir asal sayıysa, o zaman S = 2 a 1 (2 a 1) yetkin bir sayıdır. Bunu toplayalım: O halde SAYILAR DÜNYASINDA GEZİNTİLER H. Turgay Kaptaoğlu Bu yazıda deri teorilere imede sayıları çoğulula da tamsayıları ilgiç özellileride bahsedeceğiz. Bu özellileri hiçbiri yei değil; yüzyıllar, hatta biyıllar

Detaylı

BİR ÇUBUĞUN MODAL ANALİZİ. A.Saide Sarıgül

BİR ÇUBUĞUN MODAL ANALİZİ. A.Saide Sarıgül BİR ÇUBUĞUN MODAL ANALİZİ A.Saide Sarıgül DENEYİN AMACI: Akastre bir çubuğu modal parametrelerii (doğal frekas, titreşim biçimi, iç söümü) elde edilmesi. TANIMLAMALAR: Modal aaliz: Titreşe bir sistemi

Detaylı

GaAs-TABANLI FİBER GLAS VE LAZERLERDE KILAVUZLANMIŞ ELEKTROMANYETİK ALAN MODLARININ ÖZELLİKLERİNİN İNCELENMESİ

GaAs-TABANLI FİBER GLAS VE LAZERLERDE KILAVUZLANMIŞ ELEKTROMANYETİK ALAN MODLARININ ÖZELLİKLERİNİN İNCELENMESİ P A M U K K A L Ü N İ V R S İ T S İ M Ü H N D İ S L İ K F A K Ü L T S İ P A M U K K A L U N I V R S I T Y N G I N R I N G C O L L G M Ü H N D İ S L İ K B İ L İ M L R İ D R G İ S İ J O U R N A L O F N G

Detaylı

0 1 2 n 1. Doğu Akdeniz Üniversitesi Matematik Bölümü Mate 322

0 1 2 n 1. Doğu Akdeniz Üniversitesi Matematik Bölümü Mate 322 Bölüm 3. İkici Mertebede Lieer ve Sabit Katsaılı Diferesiel Deklemler 4 3. Geel Taımlar ( ) ( ) ( ) a ( ) + a ( ) + a ( ) +... + a ( ) + a ( ) = f ( ) () 0 şeklideki bir deklem. mertebede lieer deklem

Detaylı

2. İLETİM İLE ISI TRANSFERİNE GİRİŞ

2. İLETİM İLE ISI TRANSFERİNE GİRİŞ üm aı alaı of. D. Büle Yeşilaa a aii. İisi çoğalılama.. İEİM İE ISI RANSFERİNE GİRİŞ. Isı ileimi deei e delemi Şeil. de göseile a üei allmış silidii bi çubua, falı A, Δ e Δ değelei ullaılaa apıla deele

Detaylı

Aralığın İç Noktasında Süreksizliğe Sahip Dirac Operatörünün Spektral Özellikleri

Aralığın İç Noktasında Süreksizliğe Sahip Dirac Operatörünün Spektral Özellikleri C.Ü. Fe-Edebiyat Faültesi Fe Bilimleri Dergisi 5Cilt 6 Sayı Aralığı İç Notasıda Süresizliğe Sahip Dirac Operatörüü Spetral Özellileri R. Kh. AMİROV ve Y. GÜLDÜ Cumhuriyet Üiversitesi Fe Edebiyat Faültesi

Detaylı

Temel elektrik ve manyetizma yasaları kullanılarak elde edilmiş olan 4 adet Maxwell denklemi bulunmaktadır.

Temel elektrik ve manyetizma yasaları kullanılarak elde edilmiş olan 4 adet Maxwell denklemi bulunmaktadır. .GİRİŞ Güümüde hıla gelşe eolo ve blg brm saesde her geçe gü e elero chalar ürelmee ve mevcu freas badıı eers alması edele ürecler üse freaslara öelmeedrler. Yüse freas ullaıldığıda se chaları bouları

Detaylı

GAUSS HÜZMESİNİN YÜKSEK FREKANSLARDA PLAZMA ORTAMLA ETKİLEŞİMİ

GAUSS HÜZMESİNİN YÜKSEK FREKANSLARDA PLAZMA ORTAMLA ETKİLEŞİMİ Gai Üiv. Müh. Mim. Fak. Der. Joural of the Faculty of Egieerig ad Architecture of Gai Uiversity Cilt 3, No, 73-79, 15 Vol 3, No, 73-79, 15 GAUSS HÜZMESİNİN YÜKSEK FREKANSLARDA PLAZMA ORTAMLA ETKİLEŞİMİ

Detaylı

6.046J/18.401J DERS 9. Post mortem (süreç sonrası) Prof. Erik Demaine

6.046J/18.401J DERS 9. Post mortem (süreç sonrası) Prof. Erik Demaine Algoritmalara Giriş 6.046J/8.40J DERS 9 Rastgele yapılamış iili arama ağaçları Belee düğüm deriliği üseliği çözümleme Dışbüeyli öuramı Jese i eşitsizliği Üstel yüseli Post mortem (süreç sorası Pro. Eri

Detaylı

TÜMEVARIM. kavrayabilmek için sonsuz domino örneği iyi bir modeldir. ( ) domino taşını devirmek gibidir. P ( k ) Önermesinin doğru olması halinde ( 1)

TÜMEVARIM. kavrayabilmek için sonsuz domino örneği iyi bir modeldir. ( ) domino taşını devirmek gibidir. P ( k ) Önermesinin doğru olması halinde ( 1) TÜMEVARIM Matematite ulladığımız teoremleri ispatlamasıda pe ço ispat yötemi vardır. Özellile doğal sayılar ve birço ouda ispatlar yapare tümevarım yötemii sıça ullaırız. Tümevarım yötemii P Öermesii doğruluğuu

Detaylı

) ( k = 0,1,2,... ) iterasyon formülü kullanılarak sabit

) ( k = 0,1,2,... ) iterasyon formülü kullanılarak sabit Karadez Te Üverstes Blgsayar Mühedslğ Bölümü 5-6 Güz Yarıyılı Sayısal Çözümleme Ara Sıav Soruları Tarh: Kasım 5 Perşembe Süre: daa. f ( ( + a e fosyouu sabt otası olmadığı bldğe göre, a 'ı alableceğ e

Detaylı

T.C. SELÇUK ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ

T.C. SELÇUK ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ T.C. SELÇUK ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ BAGLEY-TORVİK DENKLEMİNİN KESİRLİ DİFERANSİYEL DÖNÜŞÜM METODU İLE ÇÖZÜMÜ VE DİĞER YÖNTEMLERLE KARŞILAŞTIRILMASI YÜCEL ÇENESİZ YÜKSEK LİSANS TEZİ MATEMATİK

Detaylı

Yalıtımlı Duvarlarda Isı Geçişinin Kararlı Periyodik Durum için Analizi

Yalıtımlı Duvarlarda Isı Geçişinin Kararlı Periyodik Durum için Analizi Fırat Üiv. Fe ve Müh. Bil. Der. Sciece a Eg. J of Fırat Uiv. 8 (), 3-3, 006 8 (), 3-3, 006 Yalıtımlı Duvarlara Isı Geçişii Kararlı Periyoi Durum içi Aalizi Meral ÖZEL ve Kâzım PIHILI Fırat Üiversitesi

Detaylı

BÖLÜM 3 YER ÖLÇÜLERİ. Doç.Dr. Suat ŞAHİNLER

BÖLÜM 3 YER ÖLÇÜLERİ. Doç.Dr. Suat ŞAHİNLER BÖLÜM 3 YER ÖLÇÜLERİ İkici bölümde verileri frekas tablolarıı hazırlaması ve grafikleri çizilmesideki esas amaç; gözlemleri doğal olarak ait oldukları populasyo dağılışıı belirlemek ve dağılışı geel özelliklerii

Detaylı

Gibi faktörlerin alt kümlerindeki kritik faktörler (mali ve operasyonel) dikkate alınarak her bir yöntem için ayrı ayrı olmak üzere ;

Gibi faktörlerin alt kümlerindeki kritik faktörler (mali ve operasyonel) dikkate alınarak her bir yöntem için ayrı ayrı olmak üzere ; KULLANILACAK SOFTWARE: AVRA a) Geel Açılama Uzmaları özel değerledirmeleri ve firmaları prestijleri temel olmala beraber, dereceledirme çalışmalarımızda, eoomi ve matemati bilimlerii birlite ürettiği teorilerde

Detaylı

ELASTİK DAVRANIŞ SPEKTRUMUNUN YAPAY SİNİR AĞI YAKLAŞIMI İLE TAHMİNİ

ELASTİK DAVRANIŞ SPEKTRUMUNUN YAPAY SİNİR AĞI YAKLAŞIMI İLE TAHMİNİ ELASTİK DAVRANIŞ SPEKTRUMUNUN YAPAY SİNİR AĞI YAKLAŞIMI İLE TAHMİNİ ÖZET: E.Ç. Kademir-Mazaoğlu 1 ve Ç. Kademir-Çavaş 1 Yardımcı Doçet, İşaat Müh. Bölümü, Uşa Üiversitesi Doçet, Bilgisayar Bil. Bölümü,

Detaylı

DERS 5. Çok Değişkenli Fonksiyonlar, Kısmi Türevler

DERS 5. Çok Değişkenli Fonksiyonlar, Kısmi Türevler DERS 5 Çok Değişkenli Fonksionlar Kısmi Türevler 5.1. Çok Değişkenli Fonksionlar. Reel saılar kümesi R ile gösterilmek üere ve her n için olarak tanımlanır. R R 3 {( ): R} = {( ) : R} = {( L ): L R} n

Detaylı

İSTATİSTİKSEL TAHMİN. Prof. Dr. Levent ŞENYAY VIII - 1 İSTATİSTİK II

İSTATİSTİKSEL TAHMİN. Prof. Dr. Levent ŞENYAY VIII - 1 İSTATİSTİK II 8 İSTATİSTİKSEL TAHMİN 8.. İstatistiksel tahmileyiciler 8.. Tahmileyicileri Öellikleri 8... Sapmasılık 8... Miimum Varyaslılık 8..3. Etkilik 8.3. Aralık Tahmii 8.4. Tchebysheff teoremi Prof. Dr. Levet

Detaylı

PERDE ÇERÇEVELERDEN OLUŞAN YAPILARIN SÜREKLİ SİSTEM MODELİNE GÖRE PERİYOTLARININ TAYİNİ

PERDE ÇERÇEVELERDEN OLUŞAN YAPILARIN SÜREKLİ SİSTEM MODELİNE GÖRE PERİYOTLARININ TAYİNİ PAMUKKALE ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİ SLİK FAKÜLTESİ PAMUKKALE UNIVERSITY ENGINEERING COLLEGE MÜHENDİSLİK BİLİMLERİ DERGİSİ JOURNAL OF ENGINEERING SCIENCES YIL CİLT SAYI SAYFA : 00 : 0 : : 95-99 PERDE ÇERÇEVELERDEN

Detaylı

SAYISAL ÇÖZÜMLEME. Sayısal Çözümleme

SAYISAL ÇÖZÜMLEME. Sayısal Çözümleme SAYISAL ÇÖZÜMLEME Saısal Çözümleme SAYISAL ÇÖZÜMLEME 8. Hafta İNTERPOLASYON Saısal Çözümleme 2 İÇİNDEKİLER Ara Değer Hesabı İterpolaso Doğrusal Ara Değer Hesabı MATLAB ta İterpolaso Komutuu Kullaımı Lagrace

Detaylı

T.C. SELÇUK ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ

T.C. SELÇUK ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ T.C. SELÇUK ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ KONVEKS FONKSİYONLAR VE MATRİS EŞİTSİZLİKLERİ Vilda BACAK YÜKSEK LİSANS TEZİ Matemati Aabilim Dalı Temmuz- KONYA Her Haı Salıdır ÖZET YÜKSEK LİSANS TEZİ

Detaylı

Doç. Dr. M. Mete DOĞANAY Prof. Dr. Ramazan AKTAŞ

Doç. Dr. M. Mete DOĞANAY Prof. Dr. Ramazan AKTAŞ TAHVİL DEĞERLEMESİ Doç. Dr. M. Mee DOĞANAY Prof. Dr. Ramaza AKTAŞ 1 İçerik Tahvil ve Özellikleri Faiz Oraı ve Tahvil Değeri Arasıdaki İlişki Tahvili Geiri Oraı ve Vadeye Kadar Geirisi Faiz Oraı Riski Verim

Detaylı

KANTOROVICH-STANCU TİP OPERATÖRLER İLE YAKLAŞIM. Neslihan KOZAN BAŞAK YÜKSEK LİSANS TEZİ MATEMATİK GAZİ ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ

KANTOROVICH-STANCU TİP OPERATÖRLER İLE YAKLAŞIM. Neslihan KOZAN BAŞAK YÜKSEK LİSANS TEZİ MATEMATİK GAZİ ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ KANTOROVICH-STANCU TİP OPERATÖRLER İLE YAKLAŞIM Nesliha KOZAN BAŞAK YÜKSEK LİSANS TEZİ MATEMATİK GAZİ ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ ŞUBAT 00 ANKARA Nesliha Koza BAŞAK taraıda hazırlaa KANTOROVICH-STANCU

Detaylı

Journal of Engineering and Natural Sciences Mühendislik ve Fen Bilimleri Dergisi

Journal of Engineering and Natural Sciences Mühendislik ve Fen Bilimleri Dergisi Journal o Engineering and Natural Sciences Mühendisli ve Fen Bilimleri Dergisi Sigma Vol./ilt 26 Issue/Saı 3 Araştırma Maalesi / Research Article DETERMINATION OF OPTIMUM INSULATION THIKNESS BY USING HEATING

Detaylı

TUTGA ve C Dereceli Nokta Koordinatlarının Gri Sistem ile Tahmin Edilmesi

TUTGA ve C Dereceli Nokta Koordinatlarının Gri Sistem ile Tahmin Edilmesi TMMOB Harita ve Kadastro Mühedisleri Odası, 5. Türkiye Harita Bilimsel ve Tekik Kurultayı, 5 8 Mart 5, Akara. TUTGA ve C Dereceli Nokta Koordiatlarıı Gri istem ile Tahmi Edilmesi Kürşat Kaya *, Levet Taşcı,

Detaylı

Matrislerin Hadamard Çarpımı Üzerine *

Matrislerin Hadamard Çarpımı Üzerine * S Ü Fe Fa Fe Derg Sayı 37 (011) 9-14, KONYA Matrisleri Hadaard Çarpıı Üzerie * İ. Halil GÜMÜŞ, Necati AŞKARA Selçu Üiversitesi, Fe Faültesi, Mateati Bölüü, Koya Özet: Bu çalışada lieer cebirde öeli bir

Detaylı

BLAST A C G T T A A A C T C G G C I I I I I I I I I A C T T T A A G C C A A G C

BLAST A C G T T A A A C T C G G C I I I I I I I I I A C T T T A A G C C A A G C BLS Öcei erste; DN izilerie,,g, bazlarıı izilişi, RN izilerie,,g,u bazlarıı izilişi ve protei izilerie amio asitleri izilişi baımıa, orta bir alfabe ile yazılmış izileri hizalaması üzerie urulu. Hizalamış

Detaylı

SİSTEMLERİN ZAMAN CEVABI

SİSTEMLERİN ZAMAN CEVABI DÜZCE ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MM306 SİSTEM DİNAMİĞİ SİSTEMLERİN ZAMAN CEVABI Kutuplar, Sıfırlar ve Zama Cevabı Kavramı Birici Mertebede Sistemleri Zama Cevabı İkici

Detaylı

n 1 1. Pratik Bilgi-1 in y a(x r) k türünden 2. Pratik Bilgi-1 x a(y k) r türünden

n 1 1. Pratik Bilgi-1 in y a(x r) k türünden 2. Pratik Bilgi-1 x a(y k) r türünden Pratik Bilgi- (İtegralsiz Ala Bulma) a eğrisi ile ve 0 doğrularıı sıırladığı ala ise, a eğrisi ile 0 ve a doğrularıı sıırladığı ala dir. Ugulama-. Muharrem Şahi eğrisi ile ve 0 doğrularıı sıırladığı bölgei

Detaylı

Yay Şekilli Tek Ayak Destek SMN Yörüngeleri ile Đnsansı Robot Yürüme Referansı Sentezi

Yay Şekilli Tek Ayak Destek SMN Yörüngeleri ile Đnsansı Robot Yürüme Referansı Sentezi Ya Şeilli Te Aa Deste SMN Yörüeleri ile Đsası Robot Yürüme Referası Setei Öer Koa 1, Utu Seve, Evrim Taşıra 3, Kemaletti Erbatur 4 Meatroi Proramı Sabaı Üiversitesi, Đstabul 1 oer@su.sabaiuiv.edu, utuseve@su.sabaiuiv.edu,

Detaylı

HARMONİK DİSTORSİYONUNUN ÖLÇÜM NOKTASI VE GÜÇ KOMPANZASYONU BAKIMINDAN İNCELENMESİ

HARMONİK DİSTORSİYONUNUN ÖLÇÜM NOKTASI VE GÜÇ KOMPANZASYONU BAKIMINDAN İNCELENMESİ HARMONİK DİSORSİYONUNUN ÖLÇÜM NOKASI VE GÜÇ KOMPANZASYONU BAKIMINDAN İNCELENMESİ Celal KOCAEPE Oktay ARIKAN Ömer Çağlar ONAR Mehmet UZUNOĞLU Yıldız ekik Üiversitesi Elektrik-Elektroik Fakültesi Elektrik

Detaylı

YAPISAL ELEMANLARIN TİTREŞİM FREKANSLARININ ANALİZİ İÇİN ÜÇ BOYUTLU TIMOSHENKO KİRİŞ ELEMANI

YAPISAL ELEMANLARIN TİTREŞİM FREKANSLARININ ANALİZİ İÇİN ÜÇ BOYUTLU TIMOSHENKO KİRİŞ ELEMANI 2. Türkiye Deprem Mühedisliği ve Sismoloji Koferası YAPISAL ELEMANLARIN TİTREŞİM FREKANSLARININ ANALİZİ İÇİN ÜÇ BOYUTLU TIMOSHENKO KİRİŞ ELEMANI ÖZET: O. Soydaş 1 ve A. Sarıtaş 2 1 Doktora Öğrecisi, İşaat

Detaylı

Journal of Engineering and Natural Sciences Mühendislik ve Fen Bilimleri Dergisi

Journal of Engineering and Natural Sciences Mühendislik ve Fen Bilimleri Dergisi Joural of Egieerig ad Natural Scieces Mühedisli ve Fe Bilimleri Dergisi Sigma 9-4 Research Article Araştırma Maalesi ANALYSIS OF THE BUCKLING DELAMINATION OF A RECTANGULAR SANDWICH THICK PLATE WITH BAND

Detaylı

GaAs-TABANLI FİBER GLAS VE LAZERLERDE KILAVUZLANMIŞ ELEKTROMANYETİK ALAN MODLARININ ÖZELLİKLERİNİN İNCELENMESİ

GaAs-TABANLI FİBER GLAS VE LAZERLERDE KILAVUZLANMIŞ ELEKTROMANYETİK ALAN MODLARININ ÖZELLİKLERİNİN İNCELENMESİ PMUKKL ÜNİ VRSİ TSİ MÜHNDİ SLİ K FKÜLTSİ PMUKKL UNIVRSITY NGINRING COLLG MÜHNDİ SLİ K Bİ L İ MLRİ DRGİ S İ JOURNL OF NGINRING SCINCS YIL CİLT SYI SYF : 999 : 5 : - : 47-5 Gas-TBNLI FİBR GLS V LZRLRD KILVUZLNMIŞ

Detaylı

3. Bir kabı, biri 17 diğeri 55 litre su alan ölçeklendirilmemiş iki kap yardımıyla tam olarak 1 litre suyla nasıl doldurursunuz açıklayınız. (10 P.

3. Bir kabı, biri 17 diğeri 55 litre su alan ölçeklendirilmemiş iki kap yardımıyla tam olarak 1 litre suyla nasıl doldurursunuz açıklayınız. (10 P. 0..006 MAT3 AYRIK MATEMATİK ARASINAV SORULARI Numarası :..................................... Adı Soyadı :...................................... F,. Fiboacci sayısıı gösterme üzere, ( 0 P.) (a) F + = F

Detaylı

ÖĞRENME ETKİLİ HAZIRLIK VE TAŞIMA ZAMANLI PARALEL MAKİNELİ ÇİZELGELEME PROBLEMİ

ÖĞRENME ETKİLİ HAZIRLIK VE TAŞIMA ZAMANLI PARALEL MAKİNELİ ÇİZELGELEME PROBLEMİ Öğreme Etkili Hazırlık ve Taşıma Zamalı Paralel Makieli Çizelgeleme Problemi HAVACILIK VE UZAY TEKNOLOJİLERİ DERGİSİ TEMMUZ 2006 CİLT 2 SAYI 4 (67-72) ÖĞRENME ETKİLİ HAZIRLIK VE TAŞIMA ZAMANLI PARALEL

Detaylı

DENEY 3. HOOKE YASASI. Amaç:

DENEY 3. HOOKE YASASI. Amaç: DENEY 3. HOOKE YASASI Amaç: ) Herhangi bir uvvet altındai yayın nasıl davrandığını araştırma ve bu davranışın Hooe Yasası ile tam olara açılandığını ispatlama. ) Kütle yay sisteminin salınım hareeti için

Detaylı

İstatistik ve Olasılık

İstatistik ve Olasılık İstatistik ve Olasılık Ders 3: MERKEZİ EĞİLİM VE DAĞILMA ÖLÇÜLERİ Prof. Dr. İrfa KAYMAZ Taım Araştırma souçlarıı açıklamasıda frekas tablosu ve poligou isteile bilgiyi her zama sağlamayabilir. Verileri

Detaylı

ANKARA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ YÜKSEK LİSANS TEZİ POTANSİYELİ BİR POLİNOM OLAN SCHRÖDİNGER DENKLEMLERİNİN JOST ÇÖZÜMLERİ

ANKARA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ YÜKSEK LİSANS TEZİ POTANSİYELİ BİR POLİNOM OLAN SCHRÖDİNGER DENKLEMLERİNİN JOST ÇÖZÜMLERİ ANKARA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ YÜKSEK LİSANS TEİ POTANSİYELİ BİR POLİNOM OLAN SCHRÖDİNGER DENKLEMLERİNİN JOST ÇÖÜMLERİ Fahriye ehra BABACAN MATEMATİK ANABİLİM DALI ANKARA 2 Her Haı Salıdır

Detaylı

Elektrik&Elektronik Müh. Böl. İşaret İşleme Uygulamaları Deney 2

Elektrik&Elektronik Müh. Böl. İşaret İşleme Uygulamaları Deney 2 Ayrı Sistemler Eletri&Eletroi Mü. Böl. İşaret İşleme Uygulamaları Deey 2 Prof. Dr. Aydı Aa Dr. Erol Öe Baatti Karaaya Koray Sistemleri Özellileri 1. Doğrusallı Liearity: y a ay Ölçeleme scalig, a armaşı

Detaylı

REGRESYON VE KORELASYON ANALİZİ

REGRESYON VE KORELASYON ANALİZİ REGRESYON VE KORELASYON ANALİZİ.. Doğrusal İlşler.. Yalı (ast) Regreso... E Küçü Kareler Metodu a) Normal Delemler Çözümü ) Determat metodu c) Orj Kadırma... Regresou Stadart Sapması..3. Regresou Duarlılığı..4.

Detaylı

ATATÜRK ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ SAYISAL YÖNTEMLER DERS NOTLARI

ATATÜRK ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ SAYISAL YÖNTEMLER DERS NOTLARI ATATÜRK ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ SAYISAL YÖNTEMLER DERS NOTLARI Doç. Dr. Cihat ARSLANTÜRK Doç. Dr. Yusuf Ali KARA ERZURUM BÖLÜM MATEMATİKSEL TEMELLER ve HATA ANALİZİ..

Detaylı

İKİ ÖLÇÜTLÜ BEKLEMESİZ AKIŞ TİPİ ÇİZELGELEME PROBLEMİ: TOPLAM TAMAMLANMA ZAMANI VE MAKSİMUM GECİKME

İKİ ÖLÇÜTLÜ BEKLEMESİZ AKIŞ TİPİ ÇİZELGELEME PROBLEMİ: TOPLAM TAMAMLANMA ZAMANI VE MAKSİMUM GECİKME V. Ulusal Üretim Araştırmaları Sempozyumu, İstabul Ticaret Üiversitesi, 25-27 Kasım 2005 İKİ ÖLÇÜTLÜ BEKLEMESİZ AKIŞ TİPİ ÇİZELGELEME PROBLEMİ: TOPLAM TAMAMLANMA ZAMANI VE MAKSİMUM GECİKME Tamer EREN Kırıale

Detaylı

Journal of Engineering and Natural Sciences Mühendislik ve Fen Bilimleri Dergisi

Journal of Engineering and Natural Sciences Mühendislik ve Fen Bilimleri Dergisi Joural of Egieerig ad atural Scieces Mühedislik ve Fe Bileri Dergisi Sigma 6/4 Araştırma Makalesi / Research Article O SPEKTRUM OF A SEF ADJOIT DIFFERATIA OPERATOR OF HIGHER ORDER WITH UBOUDED OPERATOR

Detaylı

YAPILARIN DEPREME DAYANIKLILIĞININ DEĞERLENDİRİLMESİ İÇİN MOBİL DENETİM SİSTEMİ

YAPILARIN DEPREME DAYANIKLILIĞININ DEĞERLENDİRİLMESİ İÇİN MOBİL DENETİM SİSTEMİ YAPILARIN DEPREME DAYANIKLILIĞININ DEĞERLENDİRİLMESİ İÇİN MOBİL DENEİM SİSEMİ Azer A. KASIMZADE*, Sertaç UHA* *Odouz Mayıs Üv. İş. Müh. Böl. Samsu ÖZE Yapıı tasarım parametreleri geelde işa edilmiş yapıı

Detaylı

BASAMAK ATLAYARAK VEYA FARKLI ZIPLAYARAK İLERLEME DURUMLARININ SAYISI

BASAMAK ATLAYARAK VEYA FARKLI ZIPLAYARAK İLERLEME DURUMLARININ SAYISI Projesii Kousu: Bir çekirgei metre, metre veya 3 metre zıplayarak uzuluğu verile bir yolu kaç farklı şekilde gidebileceği ya da bir kişii veya (veya 3) basamak atlayarak basamak sayısı verile bir merdivei

Detaylı

DENEY 4 Birinci Dereceden Sistem

DENEY 4 Birinci Dereceden Sistem DENEY 4 Birici Derecede Sistem DENEYİN AMACI. Birici derecede sistemi geçici tepkesii icelemek.. Birici derecede sistemi karakteristiklerii icelemek. 3. Birici derecede sistemi zama sabitii ve kararlı-durum

Detaylı

GENELLEŞTİRİLMİŞ İKİ DEĞİŞKENLİ FİBONACCİ VE LUCAS POLİNOMLARI

GENELLEŞTİRİLMİŞ İKİ DEĞİŞKENLİ FİBONACCİ VE LUCAS POLİNOMLARI T.C. SELÇUK ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ İLÖĞRETİM MATEMATİK ÖĞRETMENLİĞİ ANABİLİM DALI GENELLEŞTİRİLMİŞ İKİ DEĞİŞKENLİ FİBONACCİ VE LUCAS POLİNOMLARI Şerife TUNÇEZ YÜKSEK LİSANS TEZİ Daışma

Detaylı

5. BORULARDAKİ VİSKOZ (SÜRTÜNMELİ) AKIM

5. BORULARDAKİ VİSKOZ (SÜRTÜNMELİ) AKIM 5. ORURKİ İSKOZ (SÜRTÜNMEİ) KIM 5.0. oru Sistemleri Çözüm Yötemleri oru sistemleriyle ilgili problemleri çözümüde tip çözüm yötemi vardır. ular I. Tip, II. Tip ve III. Tip çözüm yötemleridir. u çözüm yötemleride

Detaylı

İstatistiksel Proses Kontrol - Seminer Notları -

İstatistiksel Proses Kontrol - Seminer Notları - MÜSEM - KALİTE YÖNETİCİLİĞİ UZMANLIK SERTİFİKA PROGRAMI 06 Nisa 00 İstatistisel Proses Kotrol - Semier Notları - Marmara Üiversitesi, Tei Eğitim Faültesi e-posta eoer@marmara.edu.tr GSM 053 910016 - Telefo

Detaylı

ÖZET Dotora Tezi UYARLI KALMAN FİLTRESİNİN BAŞARIM VE KARARLILIK ANALİZİ Ceer BİÇER Aara Üiversitesi Fe Bilimleri Estitüsü İstatisti Aabilim Dalı Daış

ÖZET Dotora Tezi UYARLI KALMAN FİLTRESİNİN BAŞARIM VE KARARLILIK ANALİZİ Ceer BİÇER Aara Üiversitesi Fe Bilimleri Estitüsü İstatisti Aabilim Dalı Daış ANKARA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ DOKTORA TEZİ UYARLI KALMAN FİLTRESİNİN BAŞARIM VE KARARLILIK ANALİZİ Ceer BİÇER İSTATİSTİK ANABİLİM DALI ANKARA 0 Her haı salıdır ÖZET Dotora Tezi UYARLI KALMAN

Detaylı

TAHMİNLEYİCİLERİN ÖZELLİKLERİ Sapmasızlık 3.2. Tutarlılık 3.3. Etkinlik minimum varyans 3.4. Aralık tahmini (güven aralığı)

TAHMİNLEYİCİLERİN ÖZELLİKLERİ Sapmasızlık 3.2. Tutarlılık 3.3. Etkinlik minimum varyans 3.4. Aralık tahmini (güven aralığı) 3 TAHMİNLEYİCİLERİN ÖZELLİKLERİ 3.1. Sapmasızlık 3.. Tutarlılık 3.3. Etkilik miimum varyas 3.4. Aralık tahmii (güve aralığı) İyi bir tahmi edici dağılımı tahmi edilecek populasyo parametresie yakı civarda

Detaylı

On invariant subspaces of collectively compact sets of linear operators

On invariant subspaces of collectively compact sets of linear operators itüdergisi/c fe bilimleri Cilt:4, Sayı:, 85-94 Kasım 26 Birlite ompat operatör ailelerii değişmez altuzayları üzerie uç MISIRLIOĞLU *, Şafa ALPAY İÜ Fe Bilimleri Estitüsü, Matemati Mühedisliği Programı,

Detaylı

ELĐPTĐK-PARABOLĐK DĐFERENSĐYEL DENKLEMLERĐN LOKAL OLMAYAN SINIR DEĞER PROBLEMLERĐ ĐÇĐN FARK ŞEMALARI

ELĐPTĐK-PARABOLĐK DĐFERENSĐYEL DENKLEMLERĐN LOKAL OLMAYAN SINIR DEĞER PROBLEMLERĐ ĐÇĐN FARK ŞEMALARI YILDIZ TEKNĐK ÜNĐVERSĐTESĐ FEN BĐLĐMLERĐ ENSTĐTÜSÜ ELĐPTĐK-PARABOLĐK DĐFERENSĐYEL DENKLEMLERĐN LOKAL OLMAYAN SINIR DEĞER PROBLEMLERĐ ĐÇĐN FARK ŞEMALARI Oa GERÇEK FBE Matemati Aabilimdalı Matemati Programıda

Detaylı

MIXED REGRESYON TAHMİN EDİCİLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI. The Comparisions of Mixed Regression Estimators *

MIXED REGRESYON TAHMİN EDİCİLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI. The Comparisions of Mixed Regression Estimators * MIXED EGESYON TAHMİN EDİCİLEİNİN KAŞILAŞTIILMASI The Comparisions o Mixed egression Estimators * Sevgi AKGÜNEŞ KESTİ Ç.Ü.Fen Bilimleri Enstitüsü Matemati Anabilim Dalı Selahattin KAÇIANLA Ç.Ü.Fen Edebiyat

Detaylı

12. Ders Büyük Sayılar Kanunları. Konuya geçmeden önce DeMoivre-Stirling formülünü ve DeMoivre-Laplace teoremini hatırlayalım. DeMoivre, genel terimi,

12. Ders Büyük Sayılar Kanunları. Konuya geçmeden önce DeMoivre-Stirling formülünü ve DeMoivre-Laplace teoremini hatırlayalım. DeMoivre, genel terimi, . Ders Büyü Sayılar Kauları Kouya geçmede öce DeMoivre-Stirlig formülüü ve DeMoivre-Laplace teoremii hatırlayalım. DeMoivre, geel terimi, a!,,, 3,... e ola dizii yaısa olduğuu göstermiş, aca limitii bulamamış.

Detaylı

İstatistik ve Olasılık

İstatistik ve Olasılık İstatistik ve Olasılık Ders 3: MERKEZİ EĞİLİM VE DAĞILMA ÖLÇÜLERİ Prof. Dr. İrfa KAYMAZ Taım Araştırma souçlarıı açıklamasıda frekas tablosu ve poligou isteile bilgiyi her zama sağlamayabilir. Verileri

Detaylı

PARÇALI ARİTMETİK DEĞİŞİMLİ GERİ ÖDEMELERE SAHİP ORTAKLIĞA DAYALI KONUT FİNANSMAN MODELİ

PARÇALI ARİTMETİK DEĞİŞİMLİ GERİ ÖDEMELERE SAHİP ORTAKLIĞA DAYALI KONUT FİNANSMAN MODELİ Süleya Deirel Üiversitesi İtisadi ve İdari Bililer Faültesi Dergisi Y.0, C.6, S., s.-7. Suleya Deirel Uiversity The Joural of Faculty of Ecooics ad Adiistrative Scieces Y.0, Vol.6, No., pp.-7. PARÇALI

Detaylı

DERS 5. Limit Süreklilik ve Türev

DERS 5. Limit Süreklilik ve Türev DERS 5 imit Süreklilik ve Türev İlk dersimizi solarıda, it sözüğü kullaılmada bu sözükle iade edile kavram ele alımıştıbak.. Bu dersimizde, it kavramıa biraz daa akıda bakaağız ve bu kavram ardımıla süreklilik

Detaylı

ISO 45001. M. Görkem Erdoğan. Bu sunuya ve konunun pdf dosyasına www.gorkemerdogan.com adresinden erişilebilir.

ISO 45001. M. Görkem Erdoğan. Bu sunuya ve konunun pdf dosyasına www.gorkemerdogan.com adresinden erişilebilir. ISO 45001 M. Gör Erğa Bu suuya ve ouu pdf syasıa adreside işilebilir. 1 Giriş ISO 45001 e Nede İhtiyaç Duyuldu? Farlılılar Souç 2 Giriş ILO ya göre, h yıl 2.2 milyo çalışa iş azası veya mesle hastalığıda

Detaylı

6. BÖLÜM VEKTÖR UZAYI VEKTÖR UZAYI VEKTÖR UZAYLARI

6. BÖLÜM VEKTÖR UZAYI VEKTÖR UZAYI VEKTÖR UZAYLARI 6. BÖLÜM VEKTÖR LARI -BOYUTLU (ÖKLİT) I Taım: Eğer pozitif bir tam sayı ise sıralı -sayı, gerçel sayılar kümesideki adet sayıı (a 1, a 2,, a ) bir dizisidir. Tüm sıralı -sayılarıı kümesi -boyutlu uzay

Detaylı

METAL MATRİSLİ DAİRESEL DELİKLİ KOMPOZİT LEVHALARDA ARTIK GERİLMELERİN ANALİZİ

METAL MATRİSLİ DAİRESEL DELİKLİ KOMPOZİT LEVHALARDA ARTIK GERİLMELERİN ANALİZİ PAMUKKALE ÜNİ VERSİ TESİ MÜHENDİ SLİ K FAKÜLTESİ PAMUKKALE UNIVERSITY ENGINEERING COLLEGE MÜHENDİ SLİ K Bİ L İ MLERİ DERGİ S İ JOURNAL OF ENGINEERING SCIENCES YIL CİLT SAYI SAYFA : 1999 : 5 : -3 : 141-146

Detaylı

CİLALI ve PÜRÜZLÜ AÇIK KANAL AKIMLARINDA SÜRTÜNME KATSAYILARININ İNCELENMESİ

CİLALI ve PÜRÜZLÜ AÇIK KANAL AKIMLARINDA SÜRTÜNME KATSAYILARININ İNCELENMESİ İLALI ve PÜRÜZLÜ AÇIK KANAL AKIMLARINDA SÜRTÜNME KATSAYILARININ İNELENMESİ (*) Mehmet Ardıçlıoğlu, (**) Ahmet Bilgil, (*) Özgür Öztürk (*) Erciyes Üiversitesi, İşaat Müh., Böl., Kayseri (**) Niğde Üiversitesi,

Detaylı

EGZOS EMİŞ AĞZI ETRAFINDAKİ AKIŞIN SAYISAL HESABI

EGZOS EMİŞ AĞZI ETRAFINDAKİ AKIŞIN SAYISAL HESABI Yapım Matbaacılı Ltd., İstanbl, 1999 Editörler :A. İ. ALDOĞAN Y. ÜNSAN E BAYRAKTARKATAL GEMİ İNŞAATI VE DENİZ TEKNOLOJİSİ TEKNİK KONGRESİ 99 BİLDİRİ KİTABI EGZOS EMİŞ AĞZI ETRAFINDAKİ AKIŞIN SAYISAL HESABI

Detaylı

T.C. ERCİYES ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ DİKGEN FREKANS BÖLÜŞÜMLÜ ÇOĞULLAMA (OFDM) SİSTEMLERİNDE SENKRONİZASYON TEKNİKLERİ

T.C. ERCİYES ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ DİKGEN FREKANS BÖLÜŞÜMLÜ ÇOĞULLAMA (OFDM) SİSTEMLERİNDE SENKRONİZASYON TEKNİKLERİ T.C. ERCİYES ÜİVERSİTESİ FE BİLİMLERİ ESTİTÜSÜ DİKGE FREKAS BÖLÜŞÜMLÜ ÇOĞULLAMA (OFDM) SİSTEMLERİDE SEKROİZASYO TEKİKLERİ Tezi Hazırlaya Muhammet uri SEYMA Tezi Yöete Prof.Dr.ecmi TAŞPIAR Eletroi Mühedisliği

Detaylı

20 (1), 109-115, 2008 20(1), 109-115, 2008. kakilli@marmara.edu.tr

20 (1), 109-115, 2008 20(1), 109-115, 2008. kakilli@marmara.edu.tr Fırat Üiv. Fe ve Müh. il. Dergisi Sciece ad Eg. J of Fırat Uiv. 0 (), 09-5, 008 0(), 09-5, 008 Harmoikleri Reaktif Güç Kompazasyo Sistemlerie Etkilerii İcelemesi ve Simülasyou da KKİİ, Koray TUNÇP ve Mehmet

Detaylı

DİFERANSİYEL DENKLEMLER ve UYGULAMALARI

DİFERANSİYEL DENKLEMLER ve UYGULAMALARI Ercie Üiveritei Mühedilik Fakültei Makia Mühediliği Bölümü DİFERANSİYEL DENKLEMLER ve UYGULAMALARI (DERS NOTLARI) Doç.Dr. Sebahatti ÜNALAN Kaeri, Elül BÖLÜM I. GİRİŞ. ROBLEM ve DİFERANSİYEL ÇÖZÜM Mühedilik

Detaylı

Filbert Matrislerinin Normları İçin Alt ve Üst Sınırlar. The Upper and Lower Bounds For Norms of Filbert Matrices

Filbert Matrislerinin Normları İçin Alt ve Üst Sınırlar. The Upper and Lower Bounds For Norms of Filbert Matrices lert Matrsler Normları İç lt ve Üst Sıırlar Sülema Demrel Üverstes B Türe E Sarııar e Blmler Esttüsü Dergs - (00 - lert Matrsler Normları İç lt ve Üst Sıırlar Bahr TÜREN E SRIPINR Sülema Demrel Üverstes

Detaylı

Cebirsel Olarak Çözüme Gitmede Wegsteın Yöntemi

Cebirsel Olarak Çözüme Gitmede Wegsteın Yöntemi 3 Cebirsel Olarak Çözüme Gitmede Wegsteı Yötemi Bu yötem bir izdüşüm tekiğie dayaır ve yalış pozisyo olarak isimledirile matematiksel tekiğe yakıdır. Buradaki düşüce f() çizgisi üzerideki bilie iki oktada

Detaylı

ZAMAN DOMENİNDE SONLU FARKLAR METODU İLETEK BOYUTLU YAPILARDA ELEKTROMANYETİK DALGA YAYILIMININ SİMÜLASYONU

ZAMAN DOMENİNDE SONLU FARKLAR METODU İLETEK BOYUTLU YAPILARDA ELEKTROMANYETİK DALGA YAYILIMININ SİMÜLASYONU UBMK :. ULUSAL BİLİŞİM-MULTİMDYA KONFRANSI 76 ZAMAN DOMNİND SONLU FARKLAR MTODU İLTK BOYUTLU YAPILARDA LKTROMANYTİK DALGA YAYILIMININ SİMÜLASYONU Yavu ROL asa. BALIK eol@fia.edu. balik@fia.edu. Fıa Üivesiesi

Detaylı

ANKARA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ YÜKSEK LİSANS TEZİ. q-osilatörleri VE q-deforme FONONLAR. Emine AYDIN FİZİK ANABİLİM DALI

ANKARA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ YÜKSEK LİSANS TEZİ. q-osilatörleri VE q-deforme FONONLAR. Emine AYDIN FİZİK ANABİLİM DALI ANKARA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ YÜKSEK LİSANS TEZİ -OSİLATÖRLERİ VE -DEFORME FONONLAR Emie AYDIN FİZİK ANABİLİM DALI ANKARA 6 Her haı salıdır Prof. Dr. Beir Sıtı KANDEMİR daışmalığıda, Emie

Detaylı

) ile algoritma başlatılır.

) ile algoritma başlatılır. GRADYANT YÖNTEMLER Bütün ısıtsız optimizasyon problemlerinde olduğu gibi, bir başlangıç notasından başlayara ardışı bir şeilde en iyi çözüme ulaşılır. Kısıtsız problemlerin çözümü aşağıdai algoritma izlenere

Detaylı

Bir Rasgele Değişkenin Fonksiyonunun Olasılık Dağılımı

Bir Rasgele Değişkenin Fonksiyonunun Olasılık Dağılımı 5.Ders Döüşümler Bir Rasgele Değişkei Foksiyouu Olasılık Dağılımı Bu kısımda olasılık dağılımı bilie bir rasgele değişkei foksiyoları ola rasgele değişkeleri olasılık dağılımlarıı buluması ile ilgileeceğiz.

Detaylı

FİBER BRAGG IZGARA TABANLI OPTİK SENSÖRÜN ANALİZİ

FİBER BRAGG IZGARA TABANLI OPTİK SENSÖRÜN ANALİZİ FİER RAGG IZGARA TAANLI OPTİK SENSÖRÜN ANALİZİ Lale KARAMAN 1 N. Özlem ÜNVERDİ Elektroik ve Haberleşme Mühedisliği ölümü Elektrik-Elektroik Fakültesi Yıldız Tekik Üiversitesi, 34349, eşiktaş, İstabul 1

Detaylı

Tümevarım_toplam_Çarpım_Dizi_Seri. n c = nc i= 1 n ca i. k 1. i= r n. Σ sembolü ile bilinmesi gerekli bazı formüller : 1) k =1+ 2 + 3+...

Tümevarım_toplam_Çarpım_Dizi_Seri. n c = nc i= 1 n ca i. k 1. i= r n. Σ sembolü ile bilinmesi gerekli bazı formüller : 1) k =1+ 2 + 3+... MC formülüü doğruluğuu tümevarım ilkesi ile gösterelim. www.matematikclub.com, 00 Cebir Notları Gökha DEMĐR, gdemir@yahoo.com.tr Tümevarım_toplam_Çarpım_Dizi_Seri Tümevarım Metodu : Matematikte kulladığımız

Detaylı

denklemini sağlayan tüm x kompleks sayılarını bulunuz. denklemini x = 64 = 2 i şeklinde yazabiliriz. Bu son kompleks sayıları için x = 2iy

denklemini sağlayan tüm x kompleks sayılarını bulunuz. denklemini x = 64 = 2 i şeklinde yazabiliriz. Bu son kompleks sayıları için x = 2iy Ders Sorumlusu: Doç. Dr. Necp ŞİMŞEK Problem. deklem sağlaya tüm kompleks sayılarıı buluu. Çöüm deklem şeklde yaablr. Bu so y kompleks sayıları ç y yaalım. Bu taktrde deklemde, baı y ( ) y elde edlr. Burada

Detaylı

6. Uygulama. dx < olduğunda ( )

6. Uygulama. dx < olduğunda ( ) . Uygulama Hatırlatma: Rasgele Değşelerde Belee Değer Kavramı br rasgele değşe ve g : R R br osyo olma üzere, ) esl ve g ) ) < olduğuda D ) sürel ve g ) ) d < olduğuda g belee değer der. c R ve br doğal

Detaylı

NOT: BU DERS NOTLARI TEMEL EKONOMETRİ-GUJARATİ KİTABINDAN DERLENMİŞTİR. HAFTA 1 İST 418 EKONOMETRİ

NOT: BU DERS NOTLARI TEMEL EKONOMETRİ-GUJARATİ KİTABINDAN DERLENMİŞTİR. HAFTA 1 İST 418 EKONOMETRİ NOT: BU DERS NOTLARI TEMEL EKONOMETRİ-GUJARATİ KİTABINDAN DERLENMİŞTİR. KULLANILAN ŞEKİLLERİN VE NOTLARIN TELİF HAKKI KİTABIN YAZARI VE BASIM EVİNE AİTTİR. HAFTA 1 İST 418 EKONOMETRİ Ekoometri: Sözcük

Detaylı