TÜRKÇE ETM BÖLÜMÜ ÖRENCLERNN ÖRENME STLLER VE BUNLARIN ÇETL DEKENLERLE LKS (GAZ ÜNVERSTES ÖRNE)

Transkript

1 TÜRKÇE ETM BÖLÜMÜ ÖRENCLERNN ÖRENME STLLER VE BUNLARIN ÇETL DEKENLERLE LKS (GAZ ÜNVERSTES ÖRNE) LEARNING STYLES OF THE TURKISH TEACHING STUDENTS (The Case of Gazi University) Tazegül DEMR Özet Bu çalımada, her seviyedeki örencilerin bireysel farklılıklarına balı olarak farklı örenme biçimleri olduu düüncesinden hareketle, Türkçe öretmeni adaylarının örenme stillerini ve bunların, örencilerin örenim alanları, cinsiyetleri ve mezun oldukları liseyle olan ilikisini tespit etmek amaçlanmıtır. Ayrıca çalımada Kolb tarafından ortaya konulan ve örencilerin bireysel örenme farklılıklarına (örenme stillerine) dayanan yaantıya dayalı (deneyime dayalı) örenme modeli incelenmitir. Aratırma, Gazi Üniversitesi Gazi Eitim Fakültesi Türkçe Eitimi Bölümünde örenim gören 200 örenci üzerinde gerçekletirilmitir. Aratırmada, öretmen adaylarının örenme stillerinin belirlenmesi için Kolb Örenme Stili Envanteri ve örencilerin kiisel bilgilerini edinmek için de bu envantere eklenmi kiisel bilgi formu uygulanmıtır. Elde edilen veriler dorultusunda yapılan frekans analizi ve Kay-Kare (chi square) istatistiksel ilemleri sonucunda, Türkçe öretmeni adaylarının çounluunun ayrıtırıcı ve özümseyici örenme stillerine sahip oldukları, bu örencilerin örenme stillerinin onların cinsiyetleri ve lisedeki örenim türleriyle anlamlı bir iliki göstermedii; mezun oldukları liseyle örenme stilleri arasında anlamlı bir iliki olduu tespit edilmitir. Anahtar Sözcükler: Örenme, örenme stili, Kolb ün yaantıya dayalı örenme modeli, Türkçe öretimi. Abstract In this study, the aim has been to learn the learning styles of candidate Turkish teachers and the relationship between these learning styles and the schooling and sexes of these students bearing in mind the fact Ar. Gör., Gazi Üniversitesi, Gazi Eitim Fakültesi, Türkçe Eitimi Bölümü, Ankara,

2 130 Tazegül DEMR that students have different learning styles in all levels due to their individual differences the experimental learning style which was stated by Kolb and which is based on students individual learning differences has been studied. The study was carried out among 200 students who are attending Gazi Faculty of Education, Department of Turkish Teaching. In the study, Kolb Learning Styles Inventory and some survey questions added to this inventory were used to determine the learning styles of the candidate teachers. As a result of frequency and chi square analysis carried out with the data obtained, it was found out a majority of candidate turkish teachers had convergers and assimilators learning styles. There wasn t a significant relationship between the learning styles of these students and their sex and high school education. However, it was found out that there was a meaningful relationship between the high school they graduated from and their learning styles. Key Words: Learning, Learning styles, Kolb s experiential learning theory, Turkish Instruction. GR Bireyin okul çaına gelerek sistematik olarak eitim almaya balamasıyla birlikte onun bilgiyi ne ekilde örendii sorusu da gündeme gelmektedir. Her birey farklı fizyolojik, psikolojik ve bilisel yapıya sahiptir. Bu farklılık beraberinde deiik örenme stillerini de dourmaktadır. Özbay (2006:163) örenciler arasındaki bu çeitlilii Örenciler, farklı örenme ihtiyaçlarına ve stillerine sahiptir. Bu nedenle örenciler, eitim etkinliklerinden eit ölçüde yararlanamazlar. eklinde ifade etmitir. Bu dorultuda öretmenlerin eitimöretim ortamında karılatıkları en önemli sorunlardan birinin, sınıflarındaki bireysel farklılıklardan kaynaklanan örenme eitsizliine bir çözüm bulmak olduu söylenebilir. Bu sorunun çözümü için her örencinin kendine özgü bir örenme stiline sahip olduu bilinerek, bu stile uygun örenme ortamlarının oluturulması bir zorunluluk olarak düünülmektedir. Bireysel farklılıklar insanların birtakım kiisel özelliklerinin örenme ortamında oluturduu deiiklikleri ifade etmektedir. Tüm eitim öretim ortamlarında birçok insanın bir arada bulunmasının doal sonucu olarak bireysel farklılıkların da oluacaı bilincine sahip olmak ve bu durumu mutlaka dikkate almak gerekmektedir. Her örenci sınıf içerisinde farklı ve tek bir kiilii oluturur. Öretmen bunun bilincinde olmalıdır. Örenme stilleriyle ilgili çalımaların temelinde, bireysel farklılıkların örenme ortamında bir zenginlik olduu düüncesi yatmaktadır (Gencel, 2007:121). Fidan a (1986) göre eitimle ilgili çalımalarda temel aırlık örenmeöretme sürecinin etkinlii olup, örenmenin tüm örenciler için kolay, verimli ve

3 Türkçe Eitimi Bölümü Örencilerinin Örenme Stilleri ve Bunların Çeitli Deikenlerle likisi 131 uygun duruma getirilmesi amaçlanmaktadır. Bu amaca ulamak için her bir örencinin örenme stilinin bilinmesi ve buna uygun olarak, gelien ve deien teknolojinin de yardımıyla, örenme-öretme faaliyetlerinde yeni yaklaımları ve çada öretim yöntemlerini uygulamak gerekmektedir. Örencilerin özellikleri, örenmede son derece önemlidir. Bu yüzden bilginin bireylere öretildii çevrenin özellikleri, öretmenin kullandıı yöntem ve materyaller ile örenci özelliklerinin belirlenmesi gerekmektedir. Okulda baarılı olma, örencinin örenmede aktif olmasına ve eitimde onlara fırsat eitlii salanmasına balıdır. Örencilerin sahip oldukları kiisel özellikler belirlenebilirse onlar için en uygun örenme ekli de ortaya çıkarılır (Güven ve Özbek, 2007). imek (2001), örencilerin özelliklerini u ekilde sıralamıtır: 1. Genel Karakteristik Özellikleri: Ya, konum, cinsiyet; konuya ilgili olan, konuya ilgisiz olan. 2. Giri Özellikler: Hazır bulunuluk düzeyi. 3. Örenme Stili: Bir bireyin örenme çevresini psikolojik olarak nasıl algıladıını, çevresi ile nasıl etkileimde bulunduunu ve çevresine nasıl tepki verdiini belirleyen faktörler kümesidir. Yukarıda sıralanan örenci özelliklerinden ilk ikisinin örenme stilini ortaya çıkardıı söylenebilir. Örenme stilinin tespit edilmesi, eitim-öretim çalımalarında oldukça etkilidir. Akkoyunlu (1995), örencilerin örenme stillerinin belirlenmesinin, öretmenlere öretim sürecinde nasıl bir yöntem gelitirecekleri konusunda yardımcı olabileceine dikkat çekmitir. Bu konuda en önemli görevlerden biri öretmenlere dümektedir. Çünkü örencileri ekillendirecek ve nitelikli insan gücünü yetitirecek olan kiiler öretmenlerdir. Bu açıklamaya ilikin bir örnek Kılıç ın (2002:3) aktarımıyla verilebilir: Felder (1996), bir çalımasında örencilerin örenme stilleriyle öretmenin öretme stili arasında uyum olduunda, örencilerin bilgiyi daha uzun süre hatırladıklarını, daha etkili kullandıklarını ve konu ile ilgili tutumlarının daha olumlu olduunu ortaya koymutur. Bunun yanında Veznedarolu ve Özgür (2005), örenme stiline uygun bir örenme hizmeti salamanın sadece örencilerin akademik olarak baarılarının artmasını salamadıını, bununla birlikte farklı olana karı hogörü gelitirme, daha disiplinli olma, öretime karı olumlu tutum gelitirme gibi boyutlarda da artıa neden olduunu ifade etmektedir. Bu bilgilerden hareketle aratırmanın öretmen adayları üzerinde gerçekletirilmesi gereklilii ortaya çıkmaktadır. Çünkü her bireyin farklı bir örenme stiline sahip olduunu ve kendi örenme stilini ya da örenme stillerine dayalı bir öretimin nasıl gerçekletirildiini bilmeyen bir öretmen, meslek hayatında örencilerinin örenme stillerini dikkate almayacak, bu yönde bir öretim gerçekletirmeyecektir. Eitim-öretim çalımalarına bakıldıında örencilerin, uygun kazanımlar oluturabilmesi ve öretmenlerinin söylediklerini tam ve pürüzsüz olarak anlayabilmesi için öncelikle ana dillerini iyi bilmesi gereklilii ortaya çıkmaktadır.

4 132 Tazegül DEMR Aksan (1975) ana dilini Balangıçta aileden ve yakın aile çevresinden daha sonra da ilikili bulunulan çevreden örenilen, insanın bilinçaltına inen ve bireylerin toplumla en güçlü balarını oluturan dildir. eklinde tanımlamıtır. Özbay (2006:3) ise, bireyin duygu ve düüncelerini bakalarına en güzel biçimde aktardıı dil in ana dili olduunu ifade etmitir. Bu dorultuda bireyin dünyaya geldii ilk andan itibaren iletiim kurmak zorunda olması, onun baarılı bir ana dili eitimi alması gerçeini ortaya çıkarır. nsanı dier canlılardan ayıran en temel özelliklerden olan konuma, düünme ve iletiim kurma okulda tüm derslerde kazandırılması gereken, ancak Türkçe dersiyle gelitirilen becerilerdendir. Baymur (1948: 9) Türkçe dersinin örencinin söylenenleri anlaması, doru konuması, doru yazması, Türk dilini sevmesi, okumaktan zevk alması ve dilimizin temel kurallarını kavraması gibi amaçlarının, bu dersin olduu kadar, öteki bütün derslerin, hatta bütün okul çalımalarının görevi olduunu ve bütün bu amaçların öncelikli olarak Türkçe dersinin sorumluluunda olduunu ifade etmitir. nsan dil becerilerini edinirken aynı zamanda doutan getirdii kimlik özelliklerini davranıa dönütürerek bir kiilik de oluturur. Türkçe dersi, bir alıkanlık ve beceri dersi olduu kadar insan kiiliini kurma, gelitirme dersidir (Özdemir, 1983: 27). Buna göre saygın bir kiilik oluturmak için önce dil becerilerinin uygun duruma getirilmesinin zorunlu olduu ifade edilebilir. Bir dili kazanmı sayılmak için, duygu ve düüncelerin sözlü ya da yazılı olarak o dilde ifade edilebilecek duruma gelmesi gerekir (Göü, 1978: 167). Kii bunu saladıktan sonra artık kendine özgü bir kiilik oluturmu sayılmaktadır. Ülkemizde eitim ve öretim ana dilimiz olan Türkçeyle gerçekletirilmektedir. Bu nedenle her örencinin, toplumda konuulan dilin bütün özelliklerini bilmesi gerekmektedir. Güne (2007: 24-25) dile ait özellikleri sıralarken, dilin bir örenme ve zihinsel becerileri gelitirme aracı olduunu vurgulamıtır. Okullarda dil öretimini salayan en temel ders Türkçe dersidir. Bu derste örenci örenme için gerekli olan temel dil becerilerini (dinleme, konuma, okuma, yazma) gelitirir. Kaçalin ve Benzer (2006: 420) bu konuyla ilgili olarak, okumanın yalnızca Türkçe dersi için gerekli olduunun düünülmemesini, okumanın bütün derslerin esası olduunu çünkü örenmenin büyük ölçüde okumaya dayandıını ve çocukların, ancak iyi okudukları ve okuduklarını anladıkları zaman dier derslerde baarılı olabileceklerini ifade etmilerdir. Özbay (2006:4) bireyin, çeitli alanlara ilikin bilgilerinin çounu dinleme ya da okuma yolu ile edindiini, kendi bilgi, düünce ve duygularını da bakalarına, çounlukla konuma ya da yazma yolu ile ilettiini, bu nedenle ana dili eitiminin, Türkçe dersi gibi dier derslerin de temeli olduunun unutulmaması gerektiini vurgulamıtır. Dil kazanımı tam olan bir birey bütün derslerde öretmenini daha iyi anlayacaı için yüksek baarı gösterecektir. Bireyin örenme yaantısında Türkçe dersinin önemi düünüldüünde, bu dersi okutacak Türkçe öretmenlerinin daha

5 Türkçe Eitimi Bölümü Örencilerinin Örenme Stilleri ve Bunların Çeitli Deikenlerle likisi 133 verimli olabilmesi için öncelikle kendi örenme stillerini bilerek örenciye yaklamaları, ders esnasında karılarındaki örencilerin de farklı örenme stillerine sahip olduklarını bilmeleri ve bu dorultuda ders ilemeleri gerekmektedir. Görevi öretmen yetitirme olan üniversitelerin bu ii çok ciddi bir biçimde yapmaları gerekir. Bunun için Türk Dili ve Edebiyatı, Türkçe öretmenlerinin salam bilgi ve beceriye sahip, bilgiyi ezbere deil, beceri olarak örenciye aktarabilecek ekilde yetimeleri arttır. Örencilerin kiilik kazanmalarında, zihnî ve ruhî gelimelerinde ana dili öretiminin rolü büyüktür. Çünkü insan sosyal bir varlıktır ve toplum içerisinde yaar. Bu esnada çevresi ile daima iletiim kurması gerekmektedir. Bunun için de dile ihtiyaç duyar. Dil becerilerinin gelimesi lâzımdır (Güzel,2003:14). Bu çalımada, Türkçe öretmeni adaylarının sahip oldukları örenme stillerinin çeitli deikenlere göre incelenmesi'amaçlanmı ve alt problemler aaıdaki gibi ifade edilmitir: 1. Öretmen adaylarının sahip oldukları baskın örenme stilleri nelerdir? 2. Öretmen adaylarının sahip oldukları baskın örenme stilleri ile cinsiyetleri, örenme alanları ve mezun oldukları lise arasında anlamlı bir iliki var mıdır? Örenme ve Örenme Stilleri Eitim, Türkçe Sözlük te (2005), Çocukların ve gençlerin toplum yaayıında yerlerini almaları için gerekli bilgi, beceri ve anlayıları elde etmelerine, kiiliklerini gelitirmelerine yardım etme, terbiye olarak ifade edilirken; Demirel (2005: 41), eitimi üç maddede tanımlamaktadır: 1. Genel anlamda bireyde davranı deitirme süreci. 2. Bireyin davranıında kendi yaantısı yoluyla ve kasıtlı olarak istendik deime meydana getirme süreci. 3. Bireyde kendi yaantısı ve kasıtlı kültürleme yoluyla istenilen davranı deiiklii meydana getirme süreci. Yukarıdaki bilgilerden hareketle eitim, bireyin bebekliinden itibaren içinde yaadıı toplumda zekâca, bedence ve ruhça davranı biçimleri edindii süreç olarak tanımlanabilir. Bir toplum içinde dünyaya gelen çocuk, önce doal eitimcilerinin (anne, baba vb.), okul çaında ise hem doal eitimcilerin hem de gerçek eitimcilerin (öretmen) eitimine tabii tutulmaktadır (Küçükahmet, 2001:2). Öretme ise, örenmeyi salama etkinlikleridir. Dier yandan, okullarda yapılan planlı, kontrollü ve örgütlenmi öretme faaliyetleri de öretim olarak adlandırılmaktadır (Fidan, 1996: 9-11). Bacanlı (2001: 145) örenmeyi, Tekrar ya da yaantı yoluyla organizmanın davranılarında meydana gelen oldukça kalıcı/sürekli deimelerdir. eklinde tanımlamıtır. Örenmeyle ilgili yapılan bu tanımların

6 134 Tazegül DEMR ortak yanı, bireyde gözlenebilen davranı deiiklii oluturmasıdır. Davranı deiiklii her örencide farklı farklı ortaya çıkabilir. Örenciler, çevrelerinde meydana gelen olayları aynı ekilde algılamazlar. Örnein; bazı örenciler olayları çevrelerinden soyutlayarak ele alırken, bazıları olayları meydana geldikleri çevre içinde deerlendirirler. Dier yandan kiiler arası algılama farklılıklarında olduu gibi, algılanan olayların ele alınıp ilenme ve düünme süreçleri açısından da farklılıklar mevcuttur (Çaycı, 2007: 58). Eitim öretim ortamlarında, örencilerin sahip olduu bilisel ve psikolojik farklılıklar ile çeitli yetenek, tutum ve deer türleri zengin bir çeitlilik oluturmaktadır. Örencilerde bulunan bu farklılıklar, onların örenmede geçirdikleri süreçleri ve bu süreçte oluturdukları basamakları da etkilemektedir. Yukarıda deinilen bu durum öretmenler ve öretmen adayları için de geçerlidir. Bu nedenle örencilerde istendik yönde davranı deiiklii yaratılmak isteniyorsa, öretim faaliyetlerinin gerçekletirildii ortamlarda hem örencilerin örenme stilleri belirlenmeli ve buna göre bir öretim gerçekletirilmeli hem de öretmenler kendi öretme stillerini bilerek bunları örencilerine göre ayarlamalıdır. Örenciler arasında oluan farklılıklar genel olarak örenme stillerine iaret etmektedir. Örenme stiline yönelik olarak birçok tanım yapılmıtır. Bu tanımlardan bazıları unlardır: Keefe'ye (1979) göre, bireylerin, örenme durumlarını nasıl algıladıklarına, onlarla nasıl bir etkileime girdiklerine ve nasıl tepkide bulunduklarına ilikin bilisel, duyusal ve fizyolojik özelliklerinin örüntüsüne örenme stili adı verilir (Keefe den akt. Ekici, 2003: 11). Gregorc a (1984) göre örenme stili: Ruhun ve bazı zihinsel niteliklerin göstergesi olan dısal davranı özellik ve halidir (Gregorc den akt. Açıkgöz,1996:47). Ayrıca Gregorc, bireysel yetenekler hakkında ipucu veren, gözlenebilen ve dier bireylerden ayırt edici olan davranılar ı örenme stilleriyle ilikilendirmektedir ( Gregorc den akt. Gencel, 2006: 28). Ülgen (1997: 38) ise örenme stilinin bireyin örenme koulları ve örenme sürecindeki tercihleriyle ilgili olduunu ifade etmektedir. Kolb a (1984) göre örenme stili, bilgiyi alma ve ilemede kiisel olarak tercih edilen yöntemdir (Kolb den akt. Gencel, 2006: 28). Bütün bu tanımlardan hareketle örenme stili, örenim gören bireylerin eitim-öretim çevrelerini algılama ekillerini, bu çevreyle nasıl etkileim kurduklarını, bilgiye nasıl tepki gösterdiklerini ortaya koyan kiisel özellik ve tercihler olarak tanımlanabilir. Örenme stili aratırmaları 1940 lı yıllarda balamı ve 1970 lerde yaygın bir ekilde kullanım sahası oluturmutur lı yıllardan bu yana aratırmacılar tarafından örenme stillerini ele alan birçok model ortaya atılmıtır. Bunlar, Gregorc örenme stili modeli, Dunn örenme stili modeli, McCarthy 4MAT, Kolb

7 Türkçe Eitimi Bölümü Örencilerinin Örenme Stilleri ve Bunların Çeitli Deikenlerle likisi 135 örenme stili modeli vb. Bu örenme stili modelleri bilisel boyutu vurgulayan türlerdir ve bilgiyi algılama, ileme, depolama ile ilgilenir. Guild e göre eitimcilerin yaygın olarak kullandıı üç farklı örenme stili vardır. Bunlardan birincisi, kiisel farkında olma görüüdür. Bu durum aslında bütün örenme stili kuramlarında dile getirilmektedir. Fakat Gregorc gibi bazı eitimciler dierlerinden daha fazla bunu vurgularlar. kincisi, müfredat tasarımı ve öretim süreçlerine uygulama görüüdür. Bireylerin farklı yöntemlerde örendikleri bilindiinde, çok yönlü öretim modelleri kullanılabilir. Bu yaklaımı benimseyen aratırmacılar Kolb, McCarthy, Butler ve dier bazı aratırmacılardır. Üçüncü yaklaım, tanısal bakıtır. Bireylerin anahtar denebilecek örenme stili ögeleri tehis edilir ve mümkün olduu kadar bu ögeler bireysel farklılıklar için hazırlanacak öretim ve materyallerle eletirilir. Bu yaklaımı benimseyenler arasında Rita Dunn, Kenneth Dunn, Marie Carbo gösterilebilir (Babadoan, 2000; Baıbüyük, 2004; Peker, 2003; Ekici, 2003: 12). Temel olarak bireylerin sahip oldukları örenme stilleri onların örenme ortamlarının nasıl olması gerektii hakkında bilgi vermektedir. Daha baarılı bir öretim salamak için yukarıda sınıflandırılan örenme stili tespit etme yöntemlerinden uygun olanın kullanılması gerekmektedir. Kolb ün Örenme Stili Modeli (Yaantıya Dayalı Örenme) Kolb a göre bireyler kendi yaantılarından, deneyimlerinden örenirler ve bu örenmelerin sonuçlarını daha kolay deerlendirebilirler. Yaantıya dayalı örenme, kiisel geliim ve örenme için seçim metodu hâline gelmitir ve kolejlerde, üniversitelerde yaygın bir ekilde bir öretim metodu olarak kabul edilmitir. Kolb un yaantıya dayalı örenme modeli, 1923 yılında Jung tarafından ortaya konulan örenme döngüsü modeline dayanır. Jung un modelinden etkilenen Kolb, 1960 lı yıllardan itibaren yaantıya dayalı örenme üzerinde çalımı, 1970 lerde kiilerin örenme stillerini temel alan yaantıya dayalı örenme modelini ortaya koymutur. Örenmeyi dört adımda oluan bir süreç olarak açıklamı ve bireylerin yaadıkları çevrenin doal bir sonucu olarak somut bazı deneyimlere sahip olduklarına ve bu deneyimleri farklı biçimlerde gözlemleyerek yansıttıklarına dikkat çekmitir. Bunun yanı sıra yansıtıcı gözlemlerin soyut kavramsallatırmalar yapılmasında, ilke ve genellemelerin olumasında etkili olduunu vurgulamaktadır. Sonuçta bireyler, söz konusu genellemeleri daha sonraki etkinliklerinde ve ileri düzeydeki örenmelerinde bir rehber olarak kullanmaktadır (Peker, 2003; Gencel, 2006: 38). Böylece dört adımda oluturulan örenme, hayat boyu devam etmekte, her defasında yeni bir deneyim kazanılmakta ve bu deneyimler bir sonraki örenme için temel oluturmaktadır. Kolb örenmenin, bilginin, deneyimlere dönütürülmesi yoluyla oluturulduunu ifade eder ve örenme stili modelini dört temel kategoriye ayırır. Bunlar: Somut yaantı, soyut kavramsallatırma, aktif yaantı ve yansıtıcı gözlem. Yaantıya dayalı örenme kuramına göre örenme bir döngüdür. Birey için zaman zaman bu dört kategoriden biri öncelik kazanır ve bir örenme yaantısında bu

8 136 Tazegül DEMR döngüden sayısız kez geçilmesi kaçınılmazdır (Hasırcı, 2006). Kolb e göre bireyin örenme sürecinde iki boyuttan söz edilebilir. Bunlardan ilki, soyut kavramsallatırmadan somut yaantıya; ikincisi, aktif yaantıdan yansıtıcı gözleme uzanmaktadır. Bu boyutlardan birincisi bireyin bilgiyi nasıl algıladıını, ikincisi ise nasıl ilediini açıklar. Buna göre Kolb örenme stili modelinde kiiler bilgiyi hissederek ya da düünerek algılamakta, izleyerek ya da yaparak ilemektedirler. Her örenme biçimini temsil eden örenme yolu birbirinden farklıdır. Örnein; somut yaantı için hissederek', yansıtıcı gözlem için izleyerek, dinleyerek', soyut kavramsallatırma için düünerek', aktif yaantı için yaparak' örenme söz konusudur. Her bireyin örenme stili, bu dört temel örenme biçiminin bileenidir. Bu örenme stilleri, somut yaantı ve yansıtıcı gözlem örenme biçimlerinin bileeni olan deitiren', yansıtıcı gözlem ve soyut kavramsallatırma biçimlerinin bileeni olan özümseyen', soyut kavramsallatırma ve aktif yaantı örenme biçimlerinin bileeni olan ayrıtıran', somut yaantı ve aktif yaantı örenme biçimlerinin bileeni olan yerletiren'örenme stilidir (Gencel, 2006:40; Peker, 2003; Hasırcı 2006; Mutlu ve Aydodu, 2003). Bu ifadeler, ekil 1'de gösterilmitir. ekil 1: Örenme stili bileenleri. ekil 1 de görüldüü gibi, somut yaantı ile soyut kavramsallatırma dikey süreklilik çizgisinin iki ucunda yer almakta ve bireyin çevresini, yaadıklarını algılama tercihlerini göstermekte ve Kolb un modelindeki kavrama boyutunu oluturmaktadır. Kavrama, bireyin somut deneyimlerden, sezgisel yollarla örenmesi ya da deneyimlerden sembolik anlayılar gelitirmesini içermektedir. Yatay süreklilik çizgisinde ise yansıtıcı gözlem ve aktif deneyim bulunmaktadır.

9 Türkçe Eitimi Bölümü Örencilerinin Örenme Stilleri ve Bunların Çeitli Deikenlerle likisi 137 Bireylerin bilgiyi dönütürme ve ileme tercihlerini ortaya koyan dönütürme boyutu nu belirtmektedir (Gencel, 2006: 39). Kolb un tanımladıı dört örenme eklinin özellikleri ve örenme etkinlikleri unlardır: 1. Somut Yaantı Bireysel yaantılar, kiilerle etkileim, kii ve hislere karı duyarlılık yoluyla gerçekletirilen hissederek örenme önemlidir. Yeni yaantılar, oyunlar, rol yapma, akran grupları arasında tartıma, dönüt alma ve bireysel çalıma balıca örenme etkinlikleri arasında yer almaktadır. 2. Yansıtıcı Gözlem Karar vermeden önce ilgili olayı dikkatlice izleme; ilgili nesneye deiik açılardan bakma ve nesnenin anlamını aratırma yoluyla gerçekletirilen izleyerek ve dinleyerek örenme söz konusudur. Düz anlatım yönteminin ie koulduu ve bireyin konu ile ilgili bilgisini ölçen objektif test maddelerinden oluan sınama durumları bu örenme biçimindeki bireyler için önerilmektedir. 3. Soyut Kavramsallatırma Bu örenme eklini benimseyen bireyler yalnız olarak çalıırlar, kuramları okuyarak örenirler ve düüncelerini mantıksal bir ekilde sunmaları etkili bir öretim için gereklidir. Bu örenme eklini benimseyen bireyler; düünce ve olayların mantıksal analizini yaptıktan sonra harekete geçme yoluyla gerçekletirilen düünerek örenme etkinliini tercih ederler. 4. Aktif Yaantı Bu örenme ekline sahip bireylerde izlemekten çok, pratik uygulamalar yapma, mutlak gerçek yerine, ie yarayanı benimseyip, dierlerini reddetme eilimi vardır. Bu örenme eklinde i bitiricilik yeteneinin ön plana çıktıı, kii ve olayları davranıları aracılııyla etkileme yoluyla gerçekletirilen yaparak örenme tercih edilmektedir. Aktif Yaantı Örenme eklini benimseyen bireylere örenmeöretme ortamları hazırlanırken daha çok uygulamaya dönük, küçük grup tartımaları, bireysel örenme etkinlikleri ve projeleri kapsayan eitim durumları ortaya konulmalıdır (Mutlu ve Aydodu, 2003). Kolb un deneyimsel örenme kuramında ortaya konan örenme yollarına göre tercih edilen örenme etkinlikleri ekil 2 deki gibi özetlenebilir:

10 138 Tazegül DEMR ekil 2: Örenme stiliyle eleen örenme etkinlikleri. Kolb ün yaantıya dayalı örenme modelindeki örenme stillerine ait özellikler u ekilde belirtilebilir: 1. Özümseyen: Soyut kavramsallatırma ve yansıtıcı gözlem örenme yollarını kapsamaktadır. Bu örenme stiline sahip kiilerin, geni ve kapsamlı bilgileri mantıksal bir bütün hâline getirmede oldukça baarılı oldukları belirtilmektedir. Özümseyen örencilerin, planlama yapma ve problemleri belirleme becerileri gelimi olmakla birlikte, uygulamalı çalımalarda sistematik bir yaklaım izlemede çou zaman yetersiz kaldıkları gözlenmitir. Örenmeleri esnasında, soyut kavram ve fikirler üzerinde odaklaırlar. Bu örenme stiline sahip bireyler, bilgileri organize etme, kavramsal modeller oluturma, kuram ve düünceleri test etme, sadece var olan durumları deil olasılıkları da göz önüne alma gibi konularda kendilerini gelitirmeye gereksinim duyarlar. Kolb, özümseme örenme stiline sahip olan örencilerin, örenme sürecinde aktif ve somut deneyim örenme yollarını kullanarak örenme döngüsüne etkin biçimde katılmalarının, onların örenme hızlarını artıracaını, kiiler arası etkinliklerde aktif rol aldıkları takdirde, duygularını dile getirme yeteneklerinin gelieceini vurgulamaktadır. Özümseme örenme stiline sahip olan örenciler, soyut kavramlar ve fikirler

11 Türkçe Eitimi Bölümü Örencilerinin Örenme Stilleri ve Bunların Çeitli Deikenlerle likisi 139 üzerine odaklanmalarının yanı sıra, öretmeni en önemli bilgi kaynaı olarak kabul etmektedir. Bu balamda, bilgiyi öretmen ve dier uzman kiilerden almayı tercih ederler. Dinleyerek ve izleyerek örenme eiliminde olduklarından, özümseyen örencilerin geleneksel örenme ortamlarında baarı gösterdikleri belirtilmektedir (Bacanlı, 2001:132; Ergür, 1998: 26; Kolb, 1984: 78). En kuvvetli yönleri planlama yapma, modeller oluturma, problemleri tanımlama ve kuramlar gelitirmedir. Hayal kurma, pratik uygulamalardaki eksiklik ve sistematik bir yaklaım izlememeleri ise zayıf yönleridir. 2. Yerletiren: Bu örenme stiline sahip olan örencilerin, yansıtıcı gözlem ve soyut kavramsallatırma örenme yollarına uygun etkinliklerle, çalımalarının sonuçlarıyla ilgili bilgi toplama ve çözümleme, örenme sürecinde zihinsel olarak daha etkin rol alma, dier örencilerin örenme sürecindeki deneme-yanılmalarını gözleyerek bunlardan kendilerine uygun çıkarımlar salama gibi durumlarda daha baarılı olmaktadır. Liderlik özelliine sahip olan bu örenciler, örenme sürecinde teknik çözümlemeler yerine, kiiler arası ilikilerden yararlanmayı ve dier bireylerin kiisel bilgilerine bavurmayı tercih etmektedirler. Meraklı ve aratırmacı olarak nitelendirilen yerletirme stilindeki örenciler, genellikle girikenlik, esneklik ve açık görülülük özellikleri ile ön plana çıkmaktadır. Planlama yapma, kararları yürütme ve yeni deneyimler içinde yer alma en temel özellikleridir. Örenirken bilgiyi somutlatırmayı severler. Plan yapma ve kararları yerine getirme balıca özellikleridir. Deimelere kolay uyum salarlar. Kolb, yerletirme örenme stili, somut deneyim ve aktif deneyim örenme yollarının bileeni olarak ifade edilmektedir. Bu örenme stilindeki bireylerin en önemli özellikleri, daha önce edindikleri yaantılardan yararlanarak örenme becerisine sahip olmalarıdır. Bu nedenle, yerletirme örenme stiline sahip olan örencilerin grup etkinliklerinde özellikle özümseme örenme stilindeki örencilerle birlikte çalımalarını önermektedir (Akar ve Akkoyunlu, 1993: 39; Kolb, 1984: 78; Bacanlı, 2001:132). Liderlik ve risk alma baarılı yönleri; anlamsız etkinliklerde bulunma, bir iin zamanında bitmemesi, pratik olmayan planlar yapma ve hedefe yönelik olmamaları zayıf yönleridir. 3. Ayrıtıran: Ayrıtırma örenme stiline sahip bireyler, soyut kavramsallatırma ve aktif deneyim örenme yollarını kullanmakta ve fikirlerin pratik uygulayıcıları olarak nitelendirilmektedir. Tümdengelimci akıl yürütmeye sahip olan bu kiilerin, mantıksal çözümleme, doru karar verme ve problem çözme becerilerinin gelimi olduu, sosyal ve kiiler arası etkinlikler yerine teknik konularla ilgilenmeyi tercih ettikleri vurgulanmaktadır. Bu tipte örenen örencilerin uygulamaya dönük çalımalar yapmaları ve konulara farklı bakı açılarıyla yaklama yeteneklerini gelitirecek eitim etkinlikleri gerçekletirmeleri ve yaparak örenmelerini salamak gerekmektedir. Bu yolla örenen örenciler örenme sürecinde bütünü görmek, bütünden parçaya gitmek eilimindedirler. Ayrıca, ayrıtıran örenme stilindeki örencilerin daha önce dikkate almadıkları soru ve olasılıkları fark etmelerini salamak için, küçük grup çalımaları önerilmektedir. Bilgiyi edinirken örenmenin içinde aktif yer alma

12 140 Tazegül DEMR eilimindedirler. Problem çözerken, karar verirken, analiz etmeyi ve sistemli çalımayı severler. Çalımalarında oldukça planlı hareket ederler (Kolb (1999) dan akt. Gencel,2006: 46; Ergür, 1998: 27) Problem çözerken sistemli olarak planlama yapma baarılı yönleri; çabuk karar verme, ana düünceyi kaçırma, düünceleri test etmeme ve daınık düüncelere sahip olma eksik yönleridir. 4. Deitiren: Kolb, bu örenme stili için unları söyler: Somut deneyim ve yansıtıcı gözlem örenme yollarının bileenidir. Bu örenme stiline sahip bireyler, somut durumlara farklı bakı açıları ile yaklamaktadır. Herhangi bir durum karısında hemen eyleme geçmek yerine gözlem yapmayı tercih ederler. Çeitli olaylar arasındaki ilikileri anlamlı bir biçimde organize edebilirler. Deitirme örenme stiline sahip olan örenciler, örenme sürecinde sabırlı ve dikkatli olup beyin fırtınası tekniinde olduu gibi farklı fikirlerin üretildii durumlar üzerinde younlamaktan holanırlar. Örenme konularını yapılandırırken kendi duygu ve düüncelerini dikkate alan bu kiilerin yaratıcı yönlerinin de gelimi olduu vurgulanmaktadır. ç gözlem eilimindedirler. Düüncelerinde, deer ve duygularının farkında olmaya çalıırlar. Düünceleri biçimlendirirken kendi duygu ve düüncelerini ön planda tutarlar. Karılatıkları durumları, çeitli açılardan analiz eder ve düzenlerler. Objektif, dikkatli ve sabırlıdırlar (Kolb (1999) dan akt. Gencel,2006:47; Ekici, 2003: 48). Hayal gücü, kiileri algılama, problemleri tanıma ve farklı görü açılarını deerlendirme, en güçlü yönleridir. Seçenekler arasında seçim yapma konusunda zorlanma, karar vermede güçlük çekme, zaman zaman problem ve fırsatları deerlendirme konusunda yetersiz kalmaktadırlar. Her insan öncelikle kendisinin ne ekilde örendiini ve örenmek için ne türde bir yaklaım sergilediini bilmek zorundadır. Bu dorultuda birey bir örenen olarak hangi açılardan zayıf, hangi açılardan güçlü olduunu bilecek ve bu yönde bir çaba sarf edecektir. Yöntem Aratırma tarama modelindedir. Tarama modelleri; geçmite veya hâlen var olan bir durumu, var olduu ekli ile betimlemeyi amaçlayan aratırma yaklaımıdır. Aratırmaya konu olan olay, birey ya da nesne, kendi koulları içinde ve olduu gibi tanımlanmaya çalıılır. Onları herhangi bir ekilde deitirme, etkileme çabası gösterilmez (Karasar, 1991: 77). Örneklem Aratırmanın evreni, Gazi Üniversitesi Gazi Eitim Fakültesi Türkçe Eitimi Bölümünde örenim gören öretmen adaylarından meydana gelmektedir. Belirlenen evrenden tesadüfî olarak 78 erkek (%39) ve 122 bayan (%61) olmak

13 Türkçe Eitimi Bölümü Örencilerinin Örenme Stilleri ve Bunların Çeitli Deikenlerle likisi 141 üzere 200 örenci seçilmi ve bu örenciler aratırmanın örneklemini oluturmutur. Veri Toplama Araçları Bu çalımada örencilerin örenme stillerini belirlemek amacıyla Petek Akar ve Buket Akkoyunlu (1993) tarafından Türkiye de uygulanabilirliine yönelik olarak ilk kez çalıması yapılan Kolb örenme stili envanteri (ÖSE) ile lke Evin Gencel (2006) tarafından Türkiye de uygulanabilirliine yönelik çalıması ve güvenirlilik aratırması yapılan Kolb örenme stili envanteri III (KÖSE-III) bütünletirilerek kullanılmıtır. lem Kolb örenme stili envanteri Gazi Üniversitesi Gazi Eitim Fakültesi Türkçe Eitimi Bölümünde okuyan ve ans (random) yöntemiyle seçilen 200 örenciye uygulanmı, uygulama sonucunda her bir örencinin örenme stili tespit edilmeye çalıılmıtır. Uygulama sonucunda elde edilen veriler SPSS (11,5) paket programında frekans analizi ve Kay Kare ilemine tabi tutulmutur. Bu yolla örencilerin hem yüzde ve frekans daılımları hem de örenme stilleriyle cinsiyet, örenme alanı ve mezun olunan lise deikenleri arasındaki anlam ilikisi tespit edilmeye çalıılmıtır. Bulgular ve Yorum Örnekleme giren örencilere uygulanan örenme stili envanterine verilen cevaplar, Kolb (1984) örenme stili envanterinin normları kullanılarak analiz edilmi ve örencilerin örenme stilleri tespit edilmitir. 1. Öretmen Adaylarının Sahip Oldukları Baskın Örenme Stilleri Tablo 1 de uygulamaya katılan örencilerin örenme stillerine göre frekans ve yüzdeleri verilmitir:

14 142 Tazegül DEMR Tablo 1 Örencilerin sahip oldukları örenme stillerine göre daılımları Örenme Stili F % Yerletiren 10 5,0 Deitiren 32 16,0 Özümseyen 46 23,0 Ayrıtıran ,0 Toplam ,0 Tablo 1 incelendiinde, Türkçe öretmeni adaylarının büyük bir çounluunun baskın örenme stilinin 112 kiiyle ayrıtıran (% 56,0) olduu, yerletiren'(% 5,0) örenme stiline sahip örencilerin ise 10 kiiyle en düük grubu oluturduu sonucuna ulaılmıtır. Yine tablo 1 de görülen oranlar dorultusunda aratırmaya katılan örencilerden 46 kii (%23,0) özümseyen örenme alanına sahip çıkmıtır ve bu oranla bu örenme stili, öretmen adaylarının en çok sahip olduu ikinci örenme stili olmutur. 32 kii (%16,0) ise deitiren örenme stiline sahip çıkmıtır. Bütün bu oranlar bize gösteriyor ki, Türkçe öretmeni adaylarının bulunduu sınıflarda en çok ayrıtıran ve özümseyen örenme stiline sahip örenciler bulunmaktadır. Ayrıca yerletiren ve deitiren örenme stiline sahip örencilerin az da olsa sınıflarda yer aldıı tespit edilmitir. Yani örencilerin farklı örenme tercihlerinin var olduu görülmektedir. 2. Öretmen Adaylarının Sahip Oldukları Baskın Örenme Stilleri le Cinsiyetleri Arasındaki liki Örencilerin cinsiyetlerine göre örenme stillerine ilikin daılımları Tablo 2 de sunulmutur: Tablo 2 Örencilerin cinsiyetlerine göre örenme stillerine ilikin daılımları Cinsiyet Örenme Stili Toplam Ayrıtıran Özümseyen Deitiren Yerletiren Erkek N % 100,0 23,1 17,9 5,1 100,0 Bayan N

15 Türkçe Eitimi Bölümü Örencilerinin Örenme Stilleri ve Bunların Çeitli Deikenlerle likisi 143 % 100,0 23,0 14,8 4,9 100,0 Toplam N % 100,0 23,0 16,0 5,0 100,0 x 2 =0.414; sd=3; p=0.937; p> 0,05 Tablo 2 deki deerlere göre, örencilerin cinsiyetleri ile sahip oldukları örenme stilleri arasında anlamlı bir iliki yoktur (p=0.937; p> 0,05). Dier bir ifadeyle örencilerin cinsiyetleri, baskın örenme stillerini belirlemede etkili deildir. Bunun yanında erkek örencilerin % 53,8 i ayrıtıran, % 23,1 i özümseyen, % 17,9 u deitiren ve % 5,1 i yerletiren örenme stiline sahipken, bayan örencilerin % 57,4'ü ayrıtıran, % 23,0 ı özümseyen, % 14,8'i deitiren ve % 4,9 u yerletiren örenme stiline sahiptir. Bu deerler ııında ortaya çıkan en ilgi çekici sonuçlar; erkek ve bayan örencilerin en fazla sahip oldukları örenme stilinin ayrıtıran olduu, yerletiren örenme stiline sahip bayan ve erkek örencilerin oranının birbirine yakın olduu; ancak, erkeklerin bayanlara oranla deitiren örenme stilinde daha çok yıılma gösterdikleri eklinde sıralanabilir. 3. Öretmen Adaylarının Sahip Oldukları Baskın Örenme Stilleri le Örenme Alanları Arasındaki liki Örencilerin lisedeki örenme alan türleri ve örenme stilleri arasındaki ilikiye ait bulgular Tablo 3 te sunulmutur. Tablo 3 Örencilerin lisedeki örenme alan türleri ve örenme stillerine ilikin daılım Örenme Örenme Stilleri Toplam Alanı Yerletiren Deitiren Özümseyen Ayrıtıran (N) % (N) % (N) % (N) % Eit 8 5, , , ,3 140 Aırlık Sözel 2 3, , , ,0 60 Toplam x 2 =3,073; sd=3; p=0.380; p> 0,05 Tablo 3 teki verilere göre örencilerin lisedeki örenme alan türleri ve örenme stilleri arasında anlamlı bir fark yoktur (p=0.380; p> 0,05). Yani örencilerin lisede eit aırlıklı veya sözel alanda eitim görmü olmaları onların örenme stillerini etkilememi ve örenme alanlarıyla örenme stilleri arasında anlamlı bir iliki bulunmamıtır.

16 144 Tazegül DEMR 4. Öretmen Adaylarının Sahip Oldukları Baskın Örenme Stilleri le Mezun Oldukları Lise Arasındaki liki Örencilerin mezun oldukları liseler ile örenme stilleri arasındaki ilikiye ait bulgular Tablo 4 te sunulmutur. Tablo 4 Örencilerin mezun oldukları liselerin örenme stiline göre daılımları Mezun olunan lise Örenme stilleri Yerletiren (N) Deitiren (N) Özümseyen (N) Ayrıtıran (N) Genel lise Anadolu lisesi Anadolu Öretmen lisesi Toplam x 2 =16,317; sd=6; p=0,012; p< 0,05 Toplam (N) SPSS programında bu alt problem için yapılan Kay Kare testi sonucunda ve Tablo 4 te verilen bilgiler ııında, örencilerin mezun oldukları lise ve örenme stilleri arasında anlamlı bir farkın olduu sonucu ortaya çıkmıtır (p=0,12; p< 0,05). Yani örencilerin genel lise, Anadolu lisesi ya da Anadolu öretmen lisesi mezunu olmaları onların örenme stillerine etki etmi, ne ekilde bir yöntemle örenecekleri bu liselerde ekillendirilmitir. Anadolu öretmen lisesi mezunu olup yerletiren örenme stiline sahip hiçbir örenci bulunmamıtır. Yine yerletiren örenme stiline sahip örencilerin en çok genel lise mezunlarından olması dikkat çekici bir sonuçtur. Anadolu Lisesi mezunlarının çounlukla ayrıtıran örenme stiline sahip olduu, bunun yanında Anadolu öretmen lisesi mezunlarının önemli bir çounluunun özümseyen ve deitiren örenme stillerine de hemen hemen eit oranda sahip oldukları sonucuna ulaılmıtır. Sonuçlar ve Tartıma Aratırmadan elde edilen sonuçlar öyle özetlenebilir: 1. Aratırmaya katılan Türkçe öretmeni adaylarının % 56,0 ı ayrıtıran, %23,0 ı özümseyen, %16,0 ı deitiren ve % 5,0 ı yerletiren örenme stiline sahiptir. Bu oranlara göre Türkçe öretmeni adaylarının baskın örenme stilleri ayrıtırandır.

17 Türkçe Eitimi Bölümü Örencilerinin Örenme Stilleri ve Bunların Çeitli Deikenlerle likisi Cinsiyet deikeni, Türkçe öretmeni adaylarının sahip oldukları baskın örenme stilleri üzerinde çok etkili olmamıtır. 3. Türkçe öretmeni adaylarının lisedeki örenim alanları deikeni, baskın örenme stillerine göre farklılamamaktadır. 4. Türkçe öretmeni adaylarının mezun oldukları lise deikeni örenme stilini etkileyen bir deiken olarak tespit edilmitir. Mezun olunan liseye göre örenme stilleri çeitlilik göstermektedir. Her birey hayata baladıı andan itibaren çok çeitli uyaranla karı karıya kalmakta ve süreç içinde bütün bu unsurları örenmektedir. Örenme genellikle, kiinin ilk olarak herhangi bir durum veya bilgi ile karılamasıyla balamakta ve o bilgiyi duyu organları aracılııyla algılama, zihinde yapılandırma ve beyne yerletirme süreci ile devam etmektedir. Bireyler, bu süre zarfında örenme için kendilerine has farklı yollar ve stratejiler gelitirmektedir. Yani her insan bilgiyi beyne yerletirmede farklı öretim yöntem ve tekniklerinden yararlanmakta, farklı öretim koullarına ihtiyaç duymaktadır. Bu nedenlerle, her sınıfta farklı örenme stiline sahip örencilerin olduu bilinmeli ve eitim öretim buna göre düzenlenmelidir. Aratırmada Türkçe öretmeni adaylarının önemli bir çounluunun ayrıtıran örenme stiline sahip olduu sonucuna ulaılmıtır. Bu örenme stilinde bireylerin güçlü yönleri, problem çözme konusunda baarılı olmaları, sistemli planlama yapmaları, kolay karar vermeleri ve fikirleri pratik olarak uygulamaları eklinde sıralanabilir. Bu örenme stilinin eksik olarak nitelendirebileceimiz yönleri ise çabuk karar verdikleri için konun özünü kavrayamamaları, düünceleri test etmemeleri ve daınık düüncelere sahip olmalarıdır. Öretmen adaylarının genel olarak ayrıtıran örenme stiline sahip olduklarını bilmeleri, atandıklarında örencilerine verecekleri eitim-öretimin çerçevesini belirlemelerine yardımcı olacaktır. Ayrıca gerek ilköretimdeki öretmenler gerek üniversitedeki öretim elemanları, sınıflarındaki örencilerin örenme stillerinin farklılaabileceini bilerek bu stillerin özelliklerini de göz önünde bulundurmalı ve bu özellikler dorultusunda öretim yapmalıdır. Bu aamada en önemli durum; öretim elemanlarının ve ileride meslee atanacak olan öretmen adaylarının öncelikle örencilerinin baskın örenme stillerini belirlemesi, daha sonra belirlenen stillere göre gerekli öretim stratejilerini, yöntemlerini ve tekniklerini kullanması ve en sonunda yine bu özellikler göz önüne alınarak farklı deerlendirme yöntemlerine yer vermesi olmalıdır. Örenmenin farklı yollar kullanarak daha kalıcı gerçekletiini ve örencilerin farklı örenme stillerinin olduunu bilmeyen bir öretmen tam anlamıyla baarıya ulaamaz. Çünkü her sınıfta birbirinden farklı örenme stiline sahip birçok örenci bulunmaktadır. Örenmede kiinin doutan getirdii yeteneklerin yanında sonradan oluturduu yetenekler ve çevre de etkilidir. Bu çalımada; örenme stillerini

18 146 Tazegül DEMR etkileme düzeyinin aratırıldıı, doutan getirilen deikenlerde cinsiyet in ve çevresel deikenlerden lisedeki örenim türü nün, örencilerin örenme stiline etki etmedii; yine çevresel deikenlerden mezun olunan lise nin ise örenme stilini etkileyen bir unsur olduu sonucu ortaya çıkarılmıtır. KAYNAKÇA AKKOYUNLU, Buket. Bilgi Teknolojilerinin Okullarda Kullanımı ve Öretmenlerin Rolü. Hacettepe Üniversitesi Eitim Fakültesi Dergisi, 11, Ankara, AKSAN, Doan. Ana Dili, Türk Dili, 285, Ankara,1975, AKAR Petek ve Buket, AKKOYUNLU. Kolb Örenme Stili Envanteri, Eitim ve Bilim, 87, Ankara, (1993) BABADOAN. Cem. Öretim Stili Odaklı Ders Tasarımı Gelitirme, Milli Eitim Dergisi, 147, Ankara, 2000, BACANLI, Hasan. Geliim ve Örenme (4. Baskı). Nobel Yayın ve Daıtım. Ankara, BAIBÜYÜK, Adem. Matematik Öretmenlerinin Dikkate Alabilecekleri Örenme Stilleri: Mccarthy Modeli, Milli Eitim Dergisi, 163, Ankara, yaz BAYMUR, Fuat. Türkçe Öretimi (1. Baskı). Kenan Matbaası. stanbul, BÜYÜKÖZTÜRK, ener. Sosyal Bilimler çin Veri Analizi El Kitabı. statistik, Aratırma Deseni, SPSS Uygulamaları ve Yorum. (1. Baskı). Pegem A Yayıncılık. Ankara, ÇAYCI, Barı. Kavram Öreniminde Kavramsal Deiim Yaklaımının Etkililiinin ncelenmesi, (Yayınlanmamı Doktora Tezi, 2007), Gazi Üniversitesi, Eitim Bilimleri Enstitüsü. DEMREL, Özcan. Eitim Sözlüü. PegamA Yayıncılık. Ankara, EKC, Gülay. Örenme Stiline Dayalı Öretim ve Biyoloji Dersi Öretimine Yönelik Ders Planı Örnekleri (1. Baskı). Gazi Kitabevi. Ankara, ERGÜR, Derya Oktar. Hacettepe Üniversitesi Dört Yıllık Lisans Programlarındaki Örenci ve Öretim Üyelerinin Örenme Stillerinin Karılatırılması. (Yayımlanmamı Doktora Tezi, 1998). Hacettepe Üniversitesi,Sosyal Bilimler Enstitüsü. FDAN, N. (1996). Okulda Örenme ve Öretme. (1. Baskı). Ankara: Alkım Yayınevi. FDAN, Nurettin ve Münire ERDEN. Eitime Giri. (1. Baskı). Alkım Yayınevi. stanbul, 1998.

19 Türkçe Eitimi Bölümü Örencilerinin Örenme Stilleri ve Bunların Çeitli Deikenlerle likisi 147 GENCEL EVN, lke. Örenme Stilleri, Deneyimsel Örenme Kuramına Dayalı Eitim ve Sosyal Bilgiler Program Hedeflerine Erii Düzeyi. (Yayınlanmamı Doktora Tezi, 2006), Dokuz Eylül Üniversitesi, Eitim Bilimleri Enstitüsün. GENCEL EVN, lke. Kolb un Deneyimsel Örenme Kuramına Dayalı Örenme Stilleri Envanteri III ü Türkçeye Uyarlama Çalıması. 9 (2), D.E.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, zmir, 2007, GÖÜ, Beir. Orta Dereceli Okullarımızda Türkçe ve Yazın Eitimi, Kadıolu Matbaası. Ankara, GÜNE, Firidevs. Türkçe Öretimi ve Zihinsel Yapılandırma. Nobel Yayınları. Ankara, GÜVEN, Bülent. ve Özge ÖZBEK. Developing Learning Style Inventory For Effective Instructional Design, The Turkish Online Journal of Educational Technology - TOJET April 2007 ISSN: Volume 6, Issue 2, Article 2. GÜZEL, Abdurrahman. Eitim Fakültelerinde Türkçe Öretmenlii Bölümünün Kuruluu ve Hedefleri, Türklük Bilim Aratırmaları, 13, Ankara, Bahar 2003, HASIRCI KAF, Özlem. Sınıf Öretmenlii Örencilerinin Örenme Stilleri: Çukurova Üniversitesi Örnei, Eitimde Kuram ve Uygulama Dergisi, 2 (1), Adana, KAÇALN, Mustafa BENZER, Ahmet. Müfredat Programlarında Okuma Eitimi, Edebiyat, Edebiyat Öretimi ve Deyibilim Yazıları. Cilt 2. PagemA Yayınları. Ankara, 2006, KARASAR, Niyazi. Bilimsel Aratırma Yöntemi (10. Baskı). Nobel Yayın ve Daıtım. Ankara, KILIÇ, Ebru. Baskın Örenme Stilinin Örenme Etkinlikleri Tercihi ve Akademik Baarıya Etkisi, Eitim Bilimleri ve Uygulama Dergisi, 1 (1), Ankara, 2002, KILIÇ, Ebru. ve irin. KARADENZ. Cinsiyet ve Örenme Stilinin Gezinme Stratejisi ve Baarıya Etkisi, Gazi Üniversitesi Gazi Eitim Fakültesi Dergisi, 24 (3), Ankara, 2004, KOLB, David. Experiential Learning: Experience as The Source of Learning and Development.. Prentice-Hall. New Jersey, KÜÇÜKAHMET, Leyla. Öretim lke ve Yöntemleri. Nobel Yayın Daıtım. Ankara, MUTLU, Mehmet. ve Mustafa AYDODU. Fen Bilgisi Eitiminde Kolb un Yaantısal Örenme Yaklaımı, Pamukkale Üniversitesi Eitim Fakültesi Dergisi, 13 (1). Denizli, 2003.

20 148 Tazegül DEMR MUTLU, Mehmet. lköretim 8. Sınıf Fen Bilgisi Dersinde Fotosentez-Hücresel Solunum Konusunun 4MAT Öretim Modeli Kullanılarak Öretilmesinin Örenci Tutum ve Baarısı Üzerine Etkisi, (Yayınlanmamı Doktora Tezi, 2004), Gazi Üniversitesi, Eitim Bilimleri Enstitüsü. ÖZBAY, Murat. Türkçe Özel Öretim Yöntemleri I. Öncü Kitap. Ankara, ÖZDEMR, Emin. Okuma Sanatı. Varlık Yayınları. stanbul, PEKER, M. (2003a). Kolb Örenme Stili Modeli, Milli Eitim Dergisi, 157, PEKER, M. (2003b). Örenme Stilleri ve 4 MAT Yönteminin Örencilerin Matematik Tutum ve Baarılarına Etkisi, Yayımlanmamı doktora tezi Gazi Üniversitesi, Eitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. PEKER, Murat. ve AYDIN, Bünyamin. Anadolu ve Fen Liselerindeki Örencilerin Örenme Stilleri, Pamukkale Üniversitesi Eitim Fakültesi Dergisi, 14, Denizli, 2003, PEKER, Murat. ve Halil brahim YALIN, Matematik Öretmenlerinin Örencilerin Örenme Stillerine Uygun Öretim Yapma Düzeyleriyle lgili Örenci Görüleri, V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eitimi Kongresine Sunulmu Bildiri. Ankara, MEK, Nurettin. Öretim Teknolojilerinin Özellikleri ve Kullanımı. Öretim Teknolojileri ve Kullanımı Kursu Ders Notları 6-10 Kasım, Emniyet Genel Müdürlüü Basım Evi. Ankara, Türkçe Sözlük. Türk Dil Kurumu Yayınları. Ankara, 2005 ÜLGEN, Gülten. Eitim Psikolojisi. Alkım Yayınevi. Ankara, VEZNEDAROLU, Levent ve Oytun ÖZGÜR. Örenme Stilleri: Tanımlamalar, Modeller ve levleri, lköretim-online, 4(2), 2005, 1-16, [Online]: