GABRIEL GARCÍA MÁRQUEZ BAŞKAN BABAMIZIN SONBAHARI

Transkript

1

2 2

3 GABRIEL GARCÍA MÁRQUEZ BAŞKAN BABAMIZIN SONBAHARI 3

4 El otoño del patriarca, Gabriel García Márquez 1975, Gabriel García Márquez ve Gabriel García Márquez vârisleri 1982, Can Sanat Yayınları Ltd. Şti. Bu eserin Türkçe yayın hakları Agencia Literaria Carmen Balcells S.A. aracılığıyla alınmıştır. Tüm hakları saklıdır. Tanıtım için yapılacak kısa alıntılar dışında yayıncının yazılı izni olmaksızın hiçbir yolla çoğaltılamaz. 1. basım: basım: Haziran 2014, İstanbul Bu kitabın 11. baskısı adet yapılmıştır. Kapak tasarımı: Ayşe Çelem Design Ka pak baskı: Azra Matbaası Litros Yolu 2. Matbaacılar Sitesi D Blok 3. Kat No: 3-2 Topkapı-Zeytinburnu, İstanbul Sertifika No: İç baskı ve cilt: Ayhan Matbaası Mahmutbey Mah. Devekaldırımı Cad. Gelincik Sokak No: 6 Kat: 3 Güven İş Merkezi, Bağcılar, İstanbul Sertifika No: ISBN CAN SANAT YAYINLARI YA PIM VE DA ĞI TIM TİCA RET VE SA NAYİ LTD. ŞTİ. Hay ri ye Cad de si No: 2, Ga la ta sa ray, İstan bul Te le fon: (0212) / / Faks: (0212) w w w. c a n y a y i n l a r i. c o m y a y i n e v c a n y a y i n l a r i. c o m Sertifika No:

5 GABRIEL GARCÍA MÁRQUEZ BAŞKAN BABAMIZIN SONBAHARI ROMAN 1982 NOBEL EDEBİYAT ÖDÜLÜ Çeviri Tomris Uyar < > 5

6 Gabriel García Márquez in Can Yayınları ndaki diğer kitapları: Bir Kayıp Denizci, 1982 Kırmızı Pazartesi, 1982 Yaprak Fırtınası, 1983 Yüzyıllık Yalnızlık, 1984 Kolera Günlerinde Aşk, 1989 Labirentindeki General, 1990 Albaya Mektup Yok, 1991 İyi Kalpli Eréndira, 1991 Şer Saati, 1983 Hanım Ana nın Cenaze Töreni, 1992 On İki Gezici Öykü, 1993 Aşk ve Öbür Cinler, 1994 Bir Kaçırılma Öyküsü, 1996 Şili de Gizlice, 1996 Anlatmak İçin Yaşamak, 2005 Benim Hüzünlü Orospularım, 2005 Mavi Köpeğin Gözleri,

7 GABRIEL GARCÍA MÁRQUEZ, 1928 de Kolombiya nın Aracataca kentinde doğdu. Hukuk ve gazetecilik öğrenimini yarım bıraktı lardan başlayarak uzun yıllar gazetecilik yaptı. Yine aynı yıllarda öykü yazmaya başladı. Yayımlanan ilk önemli yapıtı, Yaprak Fır tı nası ydı. Albaya Mektup Yok, ülkesi uğruna savaşarak yaptığı hizmetlerin karşılıksız kaldığını anlayan bir subay eskisinin öyküsüydü. Bunu Hanım Ana nın Cenaze Töreni (1962) ve Şer Saati (1962) izledi. García Márquez, en tanınmış romanı Yüzyıllık Yalnızlık ı (1967), Mek sika ya ilk gidişinde yazdı. Yüzyıllık Yalnızlık taki bir bölümden esinlenerek yazdığı öykülerini İyi Kalpli Erén dira (1972) adlı kitapta toplayan yazar, daha sonra birbiri ardı sıra Mavi Köpeğin Gözleri ni (1972), Başkan Babamızın Sonba harı nı (1975), Kırmızı Pazartesi yi (1981), Kolera Günlerinde Aşk ı (1985), Simón Bolívar ın yaşamının son aylarını konu edinen Labirentindeki Ge neral i (1989) yayımladı. García Már quez, 1982 de Nobel Edebiyat Ödü lü ne değer görüldü te Meksika da seksen yedi yaşında hayata veda etti. TOMRİS UYAR, 1941 de İstanbul da doğdu. İstanbul Ame ri kan Kız Koleji ni ve İÜ Gazetecilik Ens titüsü nü bi tir di. İpek ve Bakır ve Ödeşmeler gibi öykü kitaplarında kü çük bur juva insanların yaşam biçim le rine yoğunlaştı. Yü rekte Bukağı yla 1980 de, Yaza Yol cu luk la 1987 de Sait Faik Hi kâ- ye Armağanı nı aldı. Vir ginia Woolf, Gabriel García Már quez, Juan Rulfo, Lewis Carroll, Kurt Vonnegut Jr., Julio Cortázar, Jorge Luis Borges gibi ya zar ların yapıtlarını dilimize kazandırdı te günü İs tanbul da öldü. 7

8 8

9 Hafta sonunda akbabalar, balkon pencerelerindeki ke penk le ri ga ga la ya rak baş kan lık sa ra yı na gir di ler, ka nat çır pış la rı, içer de ki du ra ğan za ma nı dal ga lan dır dı ve pazar te si gü nü tan ağa rır ken, kent, bü yük bir ölü ve çü rüyen bir gör ke min ılık esin ti siy le, yüz yıl la rın uyu şuk lu ğunu üs tün den at tı. An cak o za man, ki mi le ri mi zin öner di ği üze re ana ka pı yı men te şe le rin den sök mek için koç ba şı kul lan ma dan ve da ha gö züpek olan la rı mı zın söz le ri ne uya rak, yı kıl ma ya yüz tut muş, kaç ke re ler pa yan da lanmış taş du var la rı zor la yıp içe ri gir me yi ğit li ği ni gös te rebil dik, ya pı nın ce sur çağ la rın da, Wil liam Dam pier in Lom bar di ya lı la rı na kar şı di ren miş kos ko ca man, kur şun ge çir mez ka pı lar, bir omuz la yış ta açı lı ver di. Baş ka bir çağın ha va sı na gir miş gi biy dik; sal ta na tın bu ge niş inin de ki be ton tu zak lar da ha va da ha ha fif ti, ses siz lik epes kiy di ve öl gün ışık ta nes ne ler ko lay lık la se çi le mi yor du. Gi riş te, dö şe me taş la rı nın boy dan bo ya alt tan sü ren ay rı kot la rına bo yun eğ di ği av lu da, gö re vi ni bı ra kıp ka çan nö bet çinin ku lü be sin de ki keş me ke şi gör dük, si lah lık lar da ki pusat la rı gör dük, an sı zın bas tı ran bir ür kü so nu cu ya rı da kal mış pa zar öğ le ye me ği nin ar tık la rıy la do lu ta bak la rın di zil di ği uzun, ka ba tah ta ma sa la rı, göl ge ler için de hü kümet ko na ğı nın bu lun du ğu böl me yi gör dük, en tat sız ha 9

10 yat lar dan da ağır iş lem gör müş dos ya la rın ara sın dan fışkı ran renk renk man tar la rı, sol gun iris le ri, av lu nun tam or ta sın da, en aşa ğı beş ku şa ğın as ke rî tö ren le vaf tiz edildi ği vaf tiz kur na sı nı gör dük, ge ri de, şim di at lı ara ba la rın dur du ğu es ki ge nel va li lik ahı rı nı, ka mel ya lar la ke le bekle rin or ta sın da, ayak lan ma gün le rin den kal ma üs tü kapa lı fay to nu, sal gın dan kal ma yük ara ba sı nı, kuy ruk lu yıldı zın gö rün dü ğü yıl dan kal ma yol cu ara ba sı nı, dü ze nin yer leş ti ği yıl la rın sim ge si ce na ze ara ba sı nı, ba rı şın ilk yüz yı lın dan kal ma uyur ge zer ku pa yı gör dük, toz lu örüm cek ağ la rı nın al tın da sa pa sağ lam dı hep si, bay ra ğın renk le rindey di ler. Bi ti şik av lu da, de mir par mak lı ğın ar dın da, evin tan ta na lı gün le rin de cü zam lı la rın göl ge sin de uyuk la dıkla rı, ay to zuy la kap lı gül fi dan la rı var dı, bü yük bı ra kılmış lık la rı için de öy le si ne gür leş miş ler di ki, bah çe nin öte le rin den bur nu mu za ka dar ge len leş ko ku su, kü mes ko ku su, bir sü re ön ce man dı ra ya çev ril miş ko lo ni ki li sesin den yük se len te zek ko ku su ve inek ler le as ker le rin dışkı ve ek şi si dik ko ku la rıy la kay naş mış bu bas kın gül koku su nun sız ma dı ğı tek çat lak bi le kal ma mış tı. Sık, bo ğucu fun da lı ğı ara la yın ca, ka ran fil sak sı la rı, peru zambak ları ve her caime nek şe ler le ke mer li ge çi di, oda lık la rın barın dı ğı böl me yi gör dük, ev içi ıvır zı vır la rı nın çe şit li li ği, he le sü rüy le di kiş ma ki ne le ri kar şı sın da, ola ki, di ye düşün dük, bu ra da bin den faz la ka dın ya şa mış tır za ma nında, ye di ay lık do ğan piç ler den bir or duy la, mut fak lar daki sa vaş ala nı keş me ke şi ni gör dük, mus luk la rın ya nı başın da gü neş te çü rü yen bir ta kım giy si ler, oda lık lar la asker le rin or tak la şa kul lan dık la rı top rak ayak yo lu nu ve arka lar da Kü çük As ya dan ken di top rak la rı, ken di öz su la rı ve nem le ri ko ru na rak, kos ko ca man, özel de niz aşan serler le can lı can lı ge tir til miş Ba bil sö ğüt le ri ni gör dük, onla rın da ar ka sın da hü kü met ko na ğı nı gör dük, dev bir yapıy dı ve hü zün lüy dü, ak ba ba lar, di dik di dik edil miş pan 10

11 jur lar dan içe ri da lı yor lar dı hâlâ. San dı ğı mız gi bi, yük lenmek zo run da kal ma dık, ana ka pı bir se sin usul yük le nişiy le ken di li ğin den açıl dı, yol ha lı sı inek tır nak la rıy la de lik de şik ol muş, çıp lak, taş mer di ven ler den çı kıp birin ci ka ta var dık, ilk ge çit ten özel ya tak oda la rı na ka dar, yer le bir ol muş ya zı ha ne ler, ar sız inek le rin is ti la sı na uğra mış pro to kol sa lon la rı, ka di fe per de le ri ve is kem le püs kül le ri ni ke mi ren inek ler gör dük, as ker ler le aziz le rin, kı rık dö kük eş ya la rın ara sı na atıl mış, ye re ça lı nıp ta ze inek fış kı sı na bu lan mış kah ra man lık port re le ri ni gör dük, inek le rin ke mi rip bi tir dik le ri bir ye mek oda sı gör dük, yine inek le rin hış mı na uğ ra mış, sı çı lıp sı van mış mü zik oda sı nı, kı rıl mış do mi no ma sa la rı nı, ke çe le ri ni inek le rin ke mir di ği bi lar do ma sa la rı nı, bir kö şe de öy le ce du ran rüzgâr gü lü nü gör dük, pu su la nın dört bir ya nın da olup bi ten do ğa olay la rı na tı pa tıp ben zer ses ler çı ka ran bu gül sa ye sin de ev de ki ler, çe kil miş de ni ze duy duk la rı öz le mi gi de re bi li yor lar dı; her kö şe den sar kan ka fes le ri gör dük, bir haf ta ön ce, bir ge ce üst le ri ne ge çi ril miş ör tü ler de du ru yor du da ha ve sa yı sız pen ce re den ya vaş ya vaş doğan bu ta rih sel pa zar te si den ha ber siz saf saf uyu yan, adına kent de ni len o az man hay va nı gör dük ve ken tin ötesin de, uf ka doğ ru, es ki den de ni zin bu lun du ğu uç suz bucak sız düz lük te, ka tı ay kü lün den oluş muş ölü kra ter le ri gör dük. Bir kaç ay rı ca lık lı ki şi dı şın da kim se le rin adım at ma dı ğı ya sak böl me de ak ba ba la rın dök tü ğü ka nın koku su nu duy duk, ilk ola rak; ak ba ba lar dan yıl la rın so luksuz luk la rı nı ve iç gü dü sel ön se zi le ri ni dev ral dık, ka nat çır pış la rın dan ya yı lan çü rü me ko ku su nu iz le ye rek ka bul sa lo nu na gi rin ce, inek le rin kurt lan mış is ke let le riy le karşı laş tık, di şi ge ri le ri boy ay na la rın da de fa lar ca yan sı yordu, son ra du va ra giz len miş bir ya zı ha ne ye açı lan yan kapı yı it tik, ora da onu gör dük, rüt be siz şa yak üni for ma sı üs tün dey di; çiz me le ri, sol to pu ğun da al tın mah mu zu, 11

12 ka ra da ve de niz de ki bü tün ih ti yar in san lar la bü tün ih tiyar hay van lar dan da ha da ih ti yar dı; yer de ya tı yor du, yüzüs tü, sağ ko lu nu kı vı rıp ba şı na da ya mış tı, ya pa yal nız bir zor ba kim li ğiy le yıl lar yı lı sür dür dü ğü ha ya tı nın her ge ce sin de, bi tim siz ge ce le rin de hep na sıl uyu muş sa öy le. Yü zü ne bak mak için sır tüs tü dön dür dü ğü müz de, ta nına cak du rum da ol ma dı ğı nı fark et tik, ger çi yü zü nü akba ba lar di dik le me miş ti, ama içi miz den hiç kim se da ha ön ce gör me miş ti ki onu, ger çi pro fi li bü tün de mir pa rala rın iki yü zün de de var dı; pul lar da, ka put rek lam la rında, ka sık bağ la rın da, ke şiş göm lek le rin de, her yerde, gerçi göğ sü ne bay rak ve ana yur dun sim ge si ej der ha otur tulmuş res mi her za man, her yer de gö ze çar par dı ama biz bu re sim le rin da ha kuy ruk lu yıl dı zın gö rün dü ğü yıl bi le as lı na uy gun sa yıl ma dı ğı nı bi li yor duk; o de vir de ana baba la rı mız onun kim li ği ni bi li yor lar dı, on lar da ana ba baların dan duy muş lar dı ve biz, ço cuk lu ğu muz dan baş la yarak, onun ege men li ği ni sür dür dü ğü bu ko nak ta ya şa dı ğına inan ma ya alı şa rak bü yü müş tük; bi ri, bir fes ti val de onu Çin fe ner le ri ni ya kar ken gör müş tü; bi ri, hü zün lü göz le ri ni, sol gun du dak la rı nı, din sel be zek ler le süs lenmiş baş kan lık kol tu ğun da ba şı nı dü şün ce li dü şün ce li salla dı ğı nı gör dü ğü nü söy le miş ti, çün kü yıl lar ön ce bir pazar, hu zu ru na so kak ta ki kör şar kı cı yı ge tir miş ler di, beş sent kar şı lı ğın da, unu tul muş şair Rubén Da rio nun şiirle ri ni okuyacaktı, yal nız baş ka nı mı zın iz le ye ce ği bu şiir gös te ri si için bir to mar pa ra al dı ğın dan, key fin den ba yılı yor du he rif, baş ka nı gör me miş ti ta bii, kör ol du ğun dan de ğil, hum ma dan bu ya na hiç bir ölüm lü gör me miş ti ki onu, yi ne de ora da ol du ğu nu bi li yor duk, de ğil mi ki dünya dö nü yor du, ha yat sü rü yor du, pos ta ge li yor du, be le diye ban do su cu mar te si le ri alan da, toz lu pal mi ye le rin ve loş ışık la rın al tın da uça rı vals ler ça lı yor du ve ban do da, ölen mı zı ka cı la rın ye ri ni baş ka ih ti yar mı zı ka cı lar alı yor 12

13 du. Son yıl lar da, ko nak tan in san ses le ri ve kuş cı vıl tı la rı gel me me ye baş la yın ca, kur şun ge çir mez ka pı lar ile le bet ka pan dı ğın da bi le, içer de bi ri nin ol du ğu nu bi li yor duk, çün kü ge ce le ri, bir ge mi nin işa ret ışı ğı nı an dı ran bir takım ışık lar sı zı yor du de ni ze ba kan pen ce re ler den ve daha ya kı na gi de cek ce sa re ti gös te ren ler, pa yan da lan mış du var la rın ar ka sın dan bin ler ce toy nak şa kır tı sıy la hayvan hı rıl tı la rı du yu yor lar dı; bir ocak ikin di si, baş kan lık bal ko nun da grubu göz le yen bir inek gör müş tük; dü şünün bir, ulu sal bal ko nu muz da bir inek, ne kor kunç bir şey, ne bok tan ül ke, her kes inek le rin mer di ven çı ka maya ca ğı nı, yol ha lı la rı sey rel miş mer di ven le ri bi le çı ka maya ca ğı nı bil di ğin den, ine ğin ne ya pıp bal ko na çık tı ğı uzun uzun tar tı şıl dı ve so nun da, ine ği ger çek ten gör dük mü, yok sa ikin diüs tü alan da ge zi nir ken baş kan lık bal konun da bir inek gör dü ğü mü zü mü san dık, an la ya ma dık; o bal kon da yıl lar dır bir şey gör me miş tik çün kü ve ge çen cu ma tan ağa rır ken ge len ilk ak ba ba sü rü sü de ol ma sa, da ha ni ce yıl lar gö re me ye cek tik; ak ba ba lar o gün, sağ lık yur du nun sa çak la rın da hep uyuk la dık la rı yer den uçu şa geç miş ler di, ta iç ler den, bir za man lar de ni zin bu lun duğu toz de ni zi nin kı yı la rın dan dal ga dal ga ko pup ge li yorlar dı; bü tün bir gün bo yun ca ege men li ğin sim ge si ya pının üs tün de hal ka lar çi ze rek uç tu lar, ta ki gü vey lik süsle ri ni tak mış, kı zıl tüy lü bir dö vüş ken, kral, ses siz bir buy ruk ve re ne ka dar, iş te cam şan gır tı la rı, yü ce bir ölünün sal dı ğı esin ti, an cak dir li ği kal ma mış bir ev de rast lanı la cak o ak ba ba sal dı rı sı, cam dan gi rip çık ma lar o zaman baş la dı da, biz ler içe ri girme yi ğit li ği ni gös ter dik ve ıs sız sı ğı nak ta, gör ke min yı kın tı la rı nı bul duk, ga ga lan mış göv de yi, genç kız eli gi bi pü rüz süz o el le ri; sal ta nat mührü, or ta par ma ğı nın bo ğu mun day dı, be de ni, de ni zin derin le rin den em di ği kü çük yo sun lar la asa lak la rı fış kır tıyor du, özel lik le kol alt la rı ve ka sık la rı; fı tık ame li ya tı 13

14 ge çir miş ha ya sın da, yel ken be zin den bir fı tık ba ğı var dı, ta şa ğı bir öküz böb re ği iri li ğin dey di ama na sıl sa ak ba bala rın gö zün den kaç mış tek or ga nıy dı, gelge le lim biz ler onun öl dü ğü ne yi ne de ina na mı yor duk, çün kü böy le giyim li ku şam lı, uy ku sun da do ğal bir ölüm le öl müş çe si ne, ya zı ha ne sin de tek ba şı na ikin ci kez ölü bu lu nu şuy du bu, bi li ci ler su la ra ba kıp öy le de miş ler di ya uzun bir sü re ön ce. İlk ölü şün de, son ba ha rı nın baş lan gı cın da da bu durum da bu lun muş tu, o za man lar ya tak oda sı nın ya pa yalnız lı ğın da bi le, ölü me üs tün lük ta nı ma ya cak ka dar zin de bir il gi du yu yor du ulu su na, yaz gı sı hiç öl me mek miş gi bi sür dü rü yor du ege men li ği ni; o za man lar bu ra sı, bir başkan lık sa ra yı na de ğil bir pa zarye ri ne ben zer di, kü fe boşal tan, ge çit ler de eşek le rin üs tün den ta vuk kü mes le ri in di ren çıp lak nö bet çi le ri, aç lık tan kı rı lan to run la rıy la ba sa mak la ra çö küp dev let ten mu ci ze vi ba ğış lar bek leyen di len ci ka dın la rı ya rıp geç mek, ça nak lar da ki ge ce çiçek le ri ni atıp yer le ri ne ta ze çi çek ler yer leş ti ren, yer le ri si len, bal kon lar da ha lı dö ven, ku ru dal dan pat pat la rın tem po suy la düş sel aşk şar kı la rı söy le yen kü für baz odalık la rın sıç rat tı ğı pis su lar dan sa kın mak ge re kir di ve bu şa ma ta da, çek me ce le rin de ku luç ka ya yat mış ta vuk lar bu lan tı mar lı ka mu gö rev li le ri nin fer yat la rı, he la lar da oros pu lar la as ker le rin bit me yen git gel le ri, kuş çığ lık la rı, or ta lık ta hır la şan so kak kö pek le ri; ka pı la rı açık du ran bu sa ray da, hü kü me tin ne re de ol du ğu nu kes tir me nin olanak sız laş tı ğı bu bü yük kar ga şa da, kim ki min ne ol du ğunu, kim den ya na ol du ğu nu da bil mi yor du. Evin be yi, yal nız ca bu pa zar kar ga şa sı na ka tıl mak la kal ma mış, karga şa yı ya ra tıp yö net miş ti, onun ya tak oda sın da ki ışık lar ya nar yan maz, da ha ho roz lar öt me den, baş kan lık mu hafız la rı nın çal dı ğı kalk bo ru su, ya kın lar da ki Con de Kış lası na ye ni gü nün baş la dı ğı nı bil di rir di, son ra San Jerónimo Üs sü için bir bo ru da ha ça lı nır dı, son ra doğ ru li man 14

15 ka le si ne; ka le de peş pe şe tam al tı ke re ça lı nan bo ru, ön ce ken ti uyan dı rır dı, son ra da bü tün ül ke yi; bu ara da baş kanı mız otu ra ğı na ku ru lup dü şün ce le re da lar, ye ni ye ni baş la yan ku lak vın la ma sı nı gi der mek ama cıy la el le ri ni ku lak la rı na bas tı ra rak, o şan lı gün ler de da ha pen ce re sinin al tın da uza nan oy nak, keh ri bar ren gi de niz den ge çen ge mi ışık la rı nı göz ler di. Evin yö ne ti mi ne el koy du ğu gün den son ra her gün, ağıl lar da inek le rin sa ğı lı şı nı denet ler ol du, kent te ki kış la ya üç baş kan lık ara ba sıy la yolla na cak sü tü eliy le tar tar dı, mut fak ta bir ça nak ko yu kah vey le bi raz çö rek atış tı rır dı, ye ni gü nün de liş men esin ti le riy le ne re ye sav ru la ca ğı nı da ha tam kes ti re meden, hiz met çi le rin lak lakı na ku lak ka bar ta rak; evin de aynı di li ko nuş tu ğu tek kim se ler di on lar, en çok on la rın iç ten poh poh la ma la rı na önem ve rir, en iyi on la rın akıl ların dan ge çe ni okur du, saat do ku za gel me den az ön ce, özel av lu su na, ba dem ağaç la rı nın göl ge si ne oy durt tu ğu gra nit ha vuz da, kay na tıl mış şi fa lı yap rak la rın ara sın da uzun uzun yı ka nır ve an cak saat on bir den son ra, ta nın uyu şuk lu ğu nu üs tün den atar dı, ger çe ğin teh li ke li oyunla rıy la yüz leş me yi gö ze ala bi lir di. Da ha ön ce le ri, de nizci le rin çı karma sı sı ra sın da, ulu sun yaz gı sı nı ka rar laş tırmak adı na iş gal ci kuv vet le rin ku man da nıy la bir lik te yazı ha ne si ne çe kil miş, önü ne uza tı lan ya sa la rı, ge nel ge le ri par mak ba sa rak im za la mış tı, o za man lar oku ma-yaz ma bil mi yor du, ama onu ye ni den ulu suy la ve sal ta na tıy la baş ba şa bı ra kıp git tik le rin de de ya zı lı hu ku kun ağır aksak yön tem le riy le ka nı nın ze hir len me si ne izin ver me di; se siy le, sö züy le, fi zik gü cüy le sür dür dü ege men li ği ni, her za man, her yer de ka tı pin ti li ğiy le ha zır ve na zır dı, ama o yaş ta ki bir ih ti ya ra gö re akıl al maz sa yı la bi le cek bir zinde li ği var dı, cü zam lı lar, el le rin den sağ lık tu zu em me ye can atan kör ler, sa kat lar ku şa tır dı çev re si ni, dep rem, güneş tu tul ma sı, ar tıkyıl lar gi bi Tan rı yan lış la rı nı onun dü 15

16 zel te ce ği ni ilan eden okurya zar po li ti ka cı lar la gö züka ra dal ka vuk lar; kar da yü rü yen fil adım la rıy la oda la rı ar şınlar, dev let iş le ri ni de ev iş le ri gi bi ay nı ko lay lık la, ya lınlık la yü rü tür dü; şu ka pı yı bur dan sök şu ra ya gö tür, gö türür ler di; yi ne ge tir lüt fen, ge ti rir ler di; ku le nin saa ti on iki de on iki ke re vur ma ma lıy dı, iki ke re vur ma lıy dı ki, ha yat da ha uzun gö rün sün; buy ruk ye ri ne ge ti ri lir di bir an du rak sa ma dan, bir an bek le me den; ölüm cül sies ta saa ti ni say maz sak ta bii, o za man oda lık la rı nın göl ge si ne sı ğı nır, iç le rin den bi ri ne sal dır dı ğı gi bi ka dı nı soy ma dan, ken di de so yun ma dan, ka pı yı ört me den gi ri şir di işe, ca nı tez bir gü ve yin göz ya şı iş le mez so luk la rı, al tın mah muzu nun tut ku lu çın la yı şı ve kö pek si inil ti ler du yu lur du bü tün ev de, bu aşk saa ti ni ye di ay lık doğ muş piç le rin pis ba kış la rın dan kur tul ma ya ça lış mak la har ca mış ka dı nın şaş kın lı ğı, çı kın bu ra dan di ye ba ğı rı şı, git av lu da oy na, ço cuk lar gör me me li böy le şey ler ve san ki ulu sun se mala rın dan bir me lek geç miş gi bi an sı zın di ner di ses ler, hayat du rur du, her kes par ma ğı nı du dak la rı na bas tı rıp taş ke si lir di, so luk al maz dı; ses siz lik, şşt, ge ne ral ka rı dü züyor, onu ya kın dan ta nı yan lar bu kut sal âna da bel bağ lamaz lar dı pek, çün kü hep iki yer de bir den ola bi lir miş gibiy di, ak şa müs tü saat ye di de, do mi no oy nar ken gö rürler di, oy sa ay nı an da ka bul sa lo nun da ki siv ri si nek le ri defet mek için te zek yak tı ğı nı gö ren ler de olur du, son pen ce re de ki ışık lar sö nün ce ye, baş kan lık ya tak oda sı nın ka pı sın da ki üç kol de mi ri nin in di ğini, üç ki li din ki lit lendi ği ni, üç sür gü nün sü rül dü ğü nü ku lak la rıy la du ya na kadar boş avun tu lar la oya lan maz lar dı; taş dö şe me ye, yorgun luk tan ba yıl mış ça sı na bir göv de dü şer di, gel git le birlik te bit kin bir ço cu ğun so luk la rı de rin le şir di, ta ki rüzgârın ar pı, ağus tos bö cek le ri nin ses le ri ni ve ke man la rı nı sus tu ra na ka dar ve ko ca man bir dal ga, ge nel va li ler le kor san la rın es ki ken ti nin so kak la rı nı ta ra yıp da hü kü met 16

17 ko na ğı nın bü tün pen ce re le rin den kos ko ca man bir ağustos cu mar te si si gi bi içe ri yük le ne ne ka dar, bir cu mar te si ki ay na lar da mid ye ler bü yüt müş, ka bul sa lo nu nu kö pekba lık la rı na tes lim et miş, ta ri hön ce si ok ya nus la rın ulaş tığı en yük sek dü ze yi aşıp top ra ğın, mekânın ve za ma nın yü zü nü si lip geç miş ti, yal nız o, tek ba şı na, bo ğul muş bir ada mın düş le rin de, düş le rin ay su yun da yü zü ko yun sürük le nip kal mış tı, şa yak er üni for ma sı, çiz me le ri, al tın mah mu zuy la, sağ ko lu ba şı nın al tın da kıv rıl mış. İlk ölümü nü iz le yen acı ma sız yıl lar da, ken di si yo kuş aşa ğı gider ken, do ru ğa tır ma nan, ken di si coş ku dan kö pü rür ken, ba şa rı sız aşk la rın acı sı nı çe ken ikin ci eş ki şi li ği, ne dal kavuk la rın ile ri sür dü ğü gi bi do ğa nın ta nı dı ğı bir ay rı ca lık, ne de ha sım la rı nın söy le di ği gi bi bir top lu san rıy dı; başka nı mı za tı pa tıp ben ze yen Pat ri cio Ara gonés, ku sur suz hiz me ti ve kö pek çe bağ lı lı ğıy la onun bah tı nın açıl ma sı nı sağ la mış tı; aran ma dan bu lun muş bir ben zer; ge ne ral haz ret le ri de miş ler di, Kı zıl de ri li köy le ri ni do la şan düzme ce bir baş kan lık ara ba sı na rast la dık, he rif üçkâğıt çı lıkla pa ra ka za nı yor; evet, ölü ler evi ni an dı ran oyuk lar da sa kin göz le ri gör müş ler di, sol gun du dak la rı, ka di fe el dive niy le önün de diz çö ken hal ka avuç do lu su tuz sa çan, pü rüz süz, ta ze ge lin eli ni; ara ba nın ar ka sın dan gi den iriya rı iki sü va ri, sağ lık da ğı tı mı kar şı lı ğın da pa ra top lu yordu, dü şü nün ge ne ra lim, dü pe düz kü für dür bu; ama gene ral, sah tekârı ce za lan dır ma mış, onu giz li ce hu zu ru na ge tir me le ri ni, halk iki si ni bir bi ri ne ka rış tır ma sın di ye de ba şı na bir çu val ge çir me le ri ni bu yur muş, son ra da böy lesi bir eşit li ğin ko şul la rı na düş me nin utan cı nı çek miş ti, Al lah kah ret sin bu he rif be nim iş te, de miş ti, ger çek ten de adam onun ka lı bı na gir miş ti san ki, yal nız öbü rü, gene ra lin bu yur gan se si ni as la çı ka ra mı yor du, bir de onun ha yat çiz gi si, baş par ma ğı nın di bin de, hiç ke sin ti ye uğ ramak sı zın bir hal ka çi zi yor du; ada mı he men kur şu na diz 17

18 dirt me yi şi, yal nız ca ken di kuk la sı ola rak kul lan ma yı tasar la dı ğın dan ötü rü de ğil di, bu ta sa rı çok son ra gel miş ti ak lı na, ama öz yaz gı sı nın şif re si nin bir dü zen ba zın avucun da yat tı ğı nı dü şün mek, dü pe düz ca nı nı sı kı yor du. Ge ne ral bu ku run tu la rın yer siz li ği ni kav ra ya dur sun, Patri cio Ara gonés, ko lu nu bi le kı pır dat ma dan al tı sui kast at lat mış ve fa la kay la yas sıl tı lan ay ak la rı nı sü rü ye rek yürü me ye alış mış tı, ar tık onun da ge ne ral gi bi ku lak la rı vın lı yor ve kış sa bah la rı tan ağa rır ken ha ya sı sız lı yor du, al tın mah mu zu ta kıp çı ka rır ken ka yış la rı bir bi ri ne do laştır ma yı, böy le lik le kar şı sın da ki le ri oya la ma yı, za man kazan ma yı da öğren miş ti, tüh Al lah kah ret sin şu to ka la rı, Fla man de mir ci le ri şun ca cık işi bi le be ce re mi yor lar kera ta lar; ba ba sı nın dükkânın da şi şe ci lik yap tı ğı gün ler de ki şak la ban lı ğı, ge ve ze li ği du rul muş, dü şün ce li, dal gın bir adam olu ver miş ti; in san la rın ne ler de dik le ri ne al dır mıyor, göz ler de ki göl ge ler den, ne le ri giz le dik le ri ni kes tirme ye ça lı şı yor du; sen ne der sin pe ki, di ye sor ma dan, soru la rı as la ya nıt la mı yor du, mu ci ze sat tı ğı gün ler de ki aylak lı ğın dan da iz kal ma mış tı, ken di ne iş ken ce eder ce si ne di di ni yor, ye rin de du ra mı yor du, bo yu na yü rü yü şe çı kıyor du, za man la eli büs bü tün sı kı laş tı, gö zü doy maz oldu, giy si le ri ni çı kar ma dan, yer de ya tı yor du ge ce le ri, yüzüs tü, yas tık sız, ön ce le ri te laş la sa hip çık tı ğı özel kim liği ni, ba ba dan kal ma cam üf le me, şi şe yap ma mes le ği nin al tın uça rı lı ğı nı yad sı yor du ar tık, ikin ci bir ta şın as la sığma ya ca ğı kö şe le re taş ko ya rak sal ta na tın en bü yük teh like le ri ne kar şı di re ti yor du, düş man top rak la rın da hız kesi yor, yu mu şa cık düş le re, ger çek leş me si ola nak sız, bas tırıl mış ni ce iç çe kiş le ri ne ka fa tu tu yor du; uçu cu, eri şilmez gü zel lik kra li çe le ri ne taç giy di rir ken, on la ra eli ni değ dir mi yor du bi le, çün kü son su za ka dar ken di si ne ait ol ma yan bir yaz gı ya bo yun eğ miş ti; yoo, ne gö zü doymaz lık, ne de inanç tı bu bo yun eğ me nin ne de ni, ge ne ral 18

19 ay da el li pe so öde ye rek ken di ha ya tı nı onun ha ya tıy la ta kas et miş ti, üs te lik kral ol ma fe la ke ti ne uğ ra ma dan kral lar gi bi ya şa ma ay rı ca lı ğı nı da ver miş ti, da ha ne is teye bi lir di! Ara la rın da ki kim lik ka rı şık lı ğı, rüzgârın azıt tı ğı bir ge ce do ru ğu na var mış tı; ge ne ral, Pat ri cio Ara gonés i ya se min le rin tat lı ko ku la rı ara sın da de ni ze ba kıp iç çeker ken bul muş tu, hak lı bir kor kuy la sor muş tu, ye me ğe kap lan bo ğa no tu mu kat mış lar dı ne, ne den böy le so lu ğu tı ka nı yor, içi çe ki li yor du; yoo ha yır ge ne ra lim, de di Patri cio Ara gonés, on dan da be ter, cu mar te si gü nü bir karna val kra li çe si ne taç giy dir miş, onun la ilk dan sı et miş ti, bir da ha kur tu la ma mış tı o anı dan, gör me miş ti öy le si ni, dün ya nın en gü zel kı zıy dı, si zin ayar la dı ğı nız ka dın lardan de ğil ge ne ra lim, bir gö re bil sey di niz onu; o za man ra hat bir so luk al mış tı ge ne ral, ne olu yor ca nım, ka dın lara tu tu lun ca ba şı der de gi rer in sa nın; kı zı ka çır say dın ya, ken di si son ra la rı oda lı ğı olan bir sü rü gü zel ka dı nı ka çırmış tı, ka rı yı ya ta ğa bas tı rır, kol la rı na dört bi ni ci as ker otur tu rum, sen kep çen le ta dı na ba kar sın bu ara da, Al lah kah ret sin, var sın tek me le sin, sen bu ara da işi ni gö rür sün, en zor ba la rı bi le ön ce öf key le çır pı nır, son ra n o lur be ni bu du rum da bı rak ma ge ne ra lim, böy le to hu mu düş müş el ma çi çe ği gi bi bı rak ma ge ne ra lim, di ye yal va rır lar; gelge le lim Pat ri cio Ara gonés bu ka da rıy la ye tin mi yor du, ka dın la rın ken di si ni sev me le ri ni is ti yor du, söz ge li mi bu kız, ge ne ra lin na sıl aş ka ge le ce ği ni bi len us ta lar dan, bir ba kış ta an la şı lı yor; ge ne ral bir çı kar yol bul du, ona odalık la rı na gi den ge ce ge çit le ri ni gös ter di, on la rı ken di si gibi ra hat ça kul lan ma sı na izin ver di; he men sal dı ra cak sın, çar ça buk, so yun ma dan, Pat ri cio Ara gonés de böy le ce sev da ba tak lı ğı na bat mış ol du için de ka ba ran tut ku la rı din di re ce ği ni sa na rak, ama ar tık öy le si ne kay gı lıy dı ki, ba zen pa zar lı ğın ko şul la rı nı unu tu yor, pan to lon düğ mele ri ni dal gın dal gın çö zü yor, ay rın tı lar la oya la nı yor, en 19

20 aşa ğı lık ka dın la rın en giz li cev her le ri ni, en de rin iç çe kişle ri ni ko pa rıp alı yor, göl ge lik yer ler de şaş kın lık tan güldü rü yor du on la rı, se ni ih ti yar çap kın se ni, di yor lar dı, ihti yar ya şın da iyi ce düş tün bi ze ve o gün den son ra ne ikisi, ne de ka dın lar han gi ço cu ğun kim den ol du ğu nu kesti re bil di ler, çün kü Pat ri cio Ara gonés in ço cuk la rı da gene ra lin ki ler gi bi ye di ay lık do ğu yor lar dı. Ve böy le lik le baş kan lık kol tu ğu nun vaz ge çil mez ada mı ol du Pat ri cio Ara gonés; ri va yet eder ler ki en se vi len, bel ki de en çok kor ku lan adam dı, ge ne ra lin de si lah lı kuv vet le re ayı racak vak ti bol laş mış tı bu ara da, he pi mi zin san dı ğı gi bi ege men li ği ni sür dür me de si lah lı kuv vet le rin des te ği ne ge rek duy du ğun dan de ğil, tam ter si, on la rı en ür künç do ğal düş man la rı say dı ğın dan, ki mi su bay la rı, baş ka subay lar ca gö zet len dik le ri ne inan dır dı, dar be gi ri şi min de bu lun ma sın lar, di ye gö rev le ri ni sık sık de ğiş tir di, özel likle arap sa çı na çe vir di, her as ke rî üs se, on atım lık mer minin ya nı sı ra se kiz ma nev ra mer mi si ve ri li yor du, ıs lak kum ka tıl mış ba rut yol lu yor du as ker le re, ger çek do nanım, baş kan lık sa ra yı nın si lah de po sun da du ru yor du, depo nun anah tar la rı, eş le ri ol ma yan baş ka anah tar lar la, kim se le rin aça ma ya ca ğı baş ka ka pı la rın anah tar la rıy la bir lik te bir hal ka ya ge çi ril miş ti, anah tar des te si ni gö zeten de, aka de mi bi tir miş bir top çu su ba yı olan, ay nı zaman da sa vun ma ba kan lı ğı gö re vi ni ve yi ne ay nı za manda baş kan mu ha fız la rı ku man dan lı ğı nı, sa ray hiz met le ri şef li ği ni üst len miş, bir ke re sin de baş ka nın ka pa lı fay to nu sui kast ala nın dan geç me den bir kaç da ki ka ön ce bir di namit kap sü lü nü za rar sız ha le ge tir me ye ça lı şır ken sağ kolu nu kay bet ti ği için de do mi no oyu nun da baş ka nı yenme si ne izin ve ri len bir kaç ölüm lü den bi ri nin, can dost Ge ne ral Rod ri go de Agui lar ın sa kin göl ge siy di, Ge ne ral Rod ri go de Agui lar ın ko ru yu cu lu ğuy la Pat ri cio Aragonés in var lı ğı, ge ne ra le öy le si ne bir gü ven ver miş ti ki, 20

21 ken di gü ven li ği ni da ha az dü şü nür ol muş tu, git tik çe daha sık gö rü nü yor du or ta lık ta, ken di ar ma sı nı ta şı yan kapa lı ara ba da, tek mu ha fı zın eş li ğin de kent te ge zin di, dün ya nın en gü zel ka ted ra li ilan et ti ği, yal dız la rıy la gö zü alan taş ka ted ra lin de lik le ri ne göz le ri ni uy dur du, her şeyin tat lı bir uyu şuk lu ğa bü rün dü ğü, gü ne ba kan la rın deni ze dön dü ğü de vir den kal ma taş lık la rıy la es ki taş konak la ra bak tı, ge nel va li lik ma hal le si nin bu lun du ğu alanda en fi ye ko kan taş dö şe li yol la rı, ışık lı bal kon la rın da her caime nek şe ler le ka ran fil sak sı la rı ara sın da kı lı kırk ya ra rak pa muk ip li ğiy le dan tel iş le yen sol gun genç kadın la rı, Bis ca yan ra hi be le ri nin kuy ruk lu yıldı zın ilk ge çişi ni kut la dık la rı gün kü arp tem ri ni ni, her ikin di saat tam üç te yi ne le dik le ri o da ma tah ta sı nı an dı ran ma nas tı rı, tica ret mer ke zi nin Ba bil si la bi ren ti ni geç ti, ölüm ko kan ez gi le ri geç ti, pi yan go bi let le rin de ki ala ca lı san cak la rı, şe ker ka mı şı su yu sa tan ara ba la rı, ip le re di zi li igua na yumur ta la rı nı, Türk le ri ve pa zar lık la rın ren gi at mış se si ni, ana baba sö zün den çık tık la rı için ak re be dö nüş müş kadın lar la do na tıl mış ür künç ki lim le ri, gün ba tı mın da, giysi le ri oy ma lı tah ta bal kon lar da ku rur ken, çı rıl çıp lak dı şarı uğ ra yıp ma vi kor bi na lar la kır mı zı lev rek ler sa tın alan ve seb ze ci ka dın lar la ana av rat kü für le şen er kek siz kadın la rın acı lar ma hal le si ni geç ti, çü rük mid ye ko kan rüzgârı içi ne çek ti, kö şe de, pe li kan la rın hep ay nı yer de du ruş la rı, ko yun ta öte le rin de, zen ci ge ce kon du la rın da ki renk kar ga şa sı, bir den bi re, tüm li man, sı rıl sık lam tah tala rıy la rıh tım, ge mi ci le rin doğ ru dan bi le da ha es ki, da ha iç ka rar tı cı es ki sa vaş ge mi le ri, kor ku sa çan ku pa nın önün den za ma nın da ka ça ma yan zen ci li man iş çi si ka dın ve dün ya nın en hü zün lü ba kı şıy la li ma nı göz le yen ih tiya rın gün ba tı mın da an sı zın be li ri şiy le, ka dı nın ölü mü en se kö kün de du yu şu; o iş te, di ye ba ğır mış tı ka dın, çabuk at la ra, di ye ba ğır mış tı, Çin bar la rın dan, aşev le rin den 21

22 ko pup ge len er kek ler, hay din di ye ba ğır mış lar dı, ka dınlar la ço cuk lar hay di di ye hay kı ra rak atıl dı lar, atın ba cakla rı na ya pı şıp ara ba yı dur dur du lar, sal ta na tın eli ne sa rı lalım ha di; öy le si ne hız lı, öy le si ne bek len me dik bir kar gaşay dı ki bu, ge ne ral, si lah lı mu ha fı zı nın ko lu nu ite cek za ma nı an cak bu la bil di, ona sert bir ses le çı kış tı, ap tal lık et me teğ men, bı rak ba na sev gi le ri ni gös ter sin ler, o gün ve son ra ki gün ler de ki sev gi gös te ri le rin den öy le si ne duygu la nı yor du ki, yurt se ver ler be ni iyi ce gö re bil sin ler, bundan böy le üs tü açık ara bay la do la şa ca ğım di ye tut tur duğun da, onu bu ka ra rın dan cay dı ra na ka dar Ge ne ral Rodri go de Agui lar ın ca nı çık tı, ne var dı ya ni, li man da ki gös te ri nin iç ten li ğin den kuş ku lan ma mış tı, ama son ra ki gös te ri le rin ken di si ni hoş nut et mek için kol luk kuv vet lerin ce dü zen len miş ol du ğu nu an la mı yor du, son ba ha rı nın ak şa mın da, sev gi esin ti le ri içi ni tat lan dır mış tı, yıl lar sonra kent ten çık mak ce sa re ti ni gös ter di, bay ra ğı nın renk leri bo yan mış es ki tre ni ye ni den ça lış tır dı, uç suz bu cak sız, yas lı ül ke si nin kuy tu la rı na so kul du, or ki de dal la rı nı, şi falı Ama zon el ma la rı nı ara la ya rak, may mun la rı, cen net kuş la rı nı, ray lar da uyuk la yan ja guar la rı uyan dı ra rak; tepe ler de ki ço rak top rak la rın buz gi bi so ğuk, bı ra kıl mış köy le rin de, is tas yon lar da, ağıt ça lan ban do lar la, ölüm çan la rıy la kar şı lan dı; Ruh-ül Ku düs ün sağ elin de otu ran bu ad sız yurt se ve re iç ten lik le hoş gel din di yor lar dı, ta uzak lar da ki ır gat la ra da ha ber sa lın dı, baş kan lık ara ba sının ce na ze ka ran lı ğın da giz le nen sal ta na tı kar şı la ma ya koş tu lar ve ara ba ya yak la şa bi len ler, yal nız ca o tit re yen du dak la rı ve ne re den çık tı ğı bel li ol ma yan şan lı bir elin araf tan ken di le ri ne doğ ru sal lan dı ğı nı gör dü ler; o sı ra da ya nın da ki lerden bi ri pen ce re den çek me ye ça lı şı yor du ge ne ra li, aman dik kat, ge ne ra lim, ulu sun si ze ih ti ya cı var; kay gı lan ma, boş ver al bay di yor du, uy ku lu bir ses le, bu adam lar se vi yor lar be ni ve ço rak top rak lar da tren le 22

23 na sıl gez diy se, ek va tor lu uy ruk la rı nın top rak la rın dan, gar den ya ve çü rük se men der ko ku la rı ara sın da, dü men su yun da pi ya no vals le ri bı ra ka rak sü zü lüp gi den ah şap, yan dan çark lı ge mi siy le de öy le ge çi yor du, yer li le rin meşin ta ban ca kı lıf la rın da ki ta ri hön ce si ej der ler den ken di ni sa kı na rak, son ra si ren le rin ye re uza nıp do ğum yap tı ğı kut lu ada lar da, yok olup git miş ni ce gör kem li ken tin fela ke ti ni ha zır la yan ne gün ba tım la rın da, yer li le rin ulu sal renk le re bo yan mış ah şap ge mi yi gör me ye ır mak kı yı sı na koş tuk la rı ama yal nız ca ka di fe el di ven li bir elin baş kanlık ka ma ra sın dan sal lan dı ğı nı se çe bil dik le ri o ya nık, derme çat ma ka sa ba lar da, oy sa ge ne ral, bay rak la rı ol ma dı ğı için kı yı dan ma lan ga yap rak la rı sal la yan ka la ba lık la rı görü yor du, can lı ta pir ler, fil aya ğı bü yük lü ğün de dev bir pa ta tes ya da bir ka fes do lu su kek lik le baş kan lık çor ba sına tuz ye tiş tir mek için de ni ze at la yan la rı gö rü yor du, baş kan lık ka ma ra sı nın o din sel ala ca ka ran lı ğın da duy gula na rak içi ni çe ki yor du, ba kın na sıl ge li yor lar kap tan, bakın na sıl se vi yor lar be ni. Ara lık ayın da, Antil dün ya sı buz ke sil di ğin de, ka pa lı ara ba sı na ku ru lup dağ ya maç ları na tır ma nı yor, ka ya lık la rın te pe si ne kon du rul muş büyük ev de, kı ta nın öbür ulus la rı nın es ki dik ta tör le riy le do mi no oy na ya rak ge çi ri yor du ikin di yi, yıl lar ca ön ce sığın ma hak kı ta nı dı ğı, taht la rın dan edil miş bu sa bık baba lar, onun ba ğı şın dan ya rar la na rak yaş la nı yor lar dı şimdi, ta ra ça da ki kol tuk lar da, el le ri ne ge çe cek ikin ci bir fırsa tın ha yal ge mi si ni ku ru yor, ken di ken di le ri ne ko nu şuyor, de ni ze uza nan böl me de ge ne ra lin on lar için yap tırdı ğı din len me evin de ölüm le ri ni bekliyorlardı; ön ce hep si ni te ker te ker, bi ri cik ko nu ğu gi bi kar şı lar dı; hep si de tan ağa rır ken, pi ja ma la rı nın üs tü ne ge çir dik le ri ünifor may la çı ka gel miş ler di. Yan la rın da dev let ha zi ne sinden yü rüt tük le ri bir san dık do lu su pa ra, ni şan lar la do lu bir ba vul, ga ze te ke sik le ri ya pış tı rıl mış es ki def ter ler, 23

24 24

25 Büyülü gerçekçilik akımının en önemli yazarı Gabriel García Márquez, 1982 yılında Nobel Edebiyat Ödülü ne değer görülmüştür. Başkan Babamızın Sonbaharı, küçük bir Latin Amerika ülkesinde kendi zorbalığının kapanına kısılmış bir diktatörün öyküsü. Ölmekte olan bir diktatörün, Tanrı korkusu ile zalimlik arasında gidip gelen iç çatışmalarının anatomisi. Onun buyruğuyla işkence görenlerin, öldürülenlerin, onun yabanıl cinsel isteklerine boyun eğenlerin, ondan olma adsız çocukların gözünden betimlenen bir diktatörün, yeryüzündeki en yalnız insan ın portresi. Gabriel García Márquez, ayakları gerçeklik toprağına basan bu fantastik romanda, evrensel bir diktatör portresi çizerken, ezenle ezilen arasındaki ilişkinin karmaşıklığını da gözler önüne seriyor. Başkan Babamızın Sonbaharı; Yüzyıllık Yalnızlık ve Kolera Günlerinde Aşk la birlikte García Márquez in başyapıtlarından biri... Kapak resmi: HENRI ROUSSEAU (GÜMRÜKÇÜ) ISBN TL KDV DAHİL