HİPERTANSİYONLU HASTALARIN ÖZ-BAKIM GÜCÜNÜN DEĞERLENDİRİLMESİ
|
|
- Deniz Akdarı
- 8 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 C.Ü. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 2000, 4 (1) HİPERTANSİYONLU HASTALARIN ÖZ-BAKIM GÜCÜNÜN DEĞERLENDİRİLMESİ Emine BAKOĞLU*, Ayşen YETKİN** ÖZET Tanımlayıcı, analitik ve kesitsel nitelikte olan bu araştırma Kasım 1997-Şubat 1998 arasında, Atatürk Üniversitesi Araştırma Hastanesi Dahiliye polikliniğinde, 300 hipertansif hastanın öz-bakım gücünü ve etkileyen faktörleri belirlemek amacıyla yapılmıştır. Veriler, sosyodemografik özellikleri belirleyici bir anket formu ve Öz-Bakım Gücü Ölçeği nin uygulanması ile elde edilmiş, yüzdelik hesabı, ki-kare, t-testi ve varyasyon testi kullanılarak değerlendirilmiştir. Hastaların genel olarak öz-bakım gücü puan ortalamasının 98.9±20.1 olduğu, erkeklerin puan ortalamasının kadınlardan daha yüksek olduğu, hastaların hem kendisinin hem de eşinin eğitim düzeyi yükseldikçe öz-bakım gücü puanının da yükseldiği, kentte yaşayan hastaların puanının köy ve ilçede yaşayanlardan daha yüksek olduğu, sağlık güvencesi olan hastaların puanının olmayanlarınkinden daha yüksek olduğu görülmüştür. Bununla birlikte, hastaların yaşının, aile tipinin, sosyoekonomik düzeyinin, hipertansiyon başlangıç zamanının, evde başka hipertansiyonlu birey olmasının öz-bakım gücünü etkilemediği belirlenmiştir. Anahtar Sözcükler: Hipertansiyon, öz-bakım gücü SUMMARY The evaluation of self-care agency of with hypertansion patients This study, which was descriptive, analytical and sectional nature, has been made to evaluate the selfcare agency of 300 hypertensive patients, during November February 1998 at the Internal Diseases Outpatient Clinics of Atatürk University. The data was collected by using the self-care agency scale and a questionnaire designed to determine the sociodemographic features and evaluated by means of percentage calculation,chi-square, t tests, variation tests. It has been understood that mean self-care agency rate of the patients in general was 98.9±20.1, that of the male patients was higher than that of the female patients, the self-care agency rate of the patients increased with the educational situation wife/husband, the mean self-care agency rate of the patiens living in cities was higher than that of those living in villages and countries,the mean of the patients holding a health insurance was higher than that of those not holding any health insurance. However; it has been determined that the age, family type, socio-economical status, beginning of hypertension, present of individual with hypertension in the family of patients did not affect the self-care agency. Key Words: Hypertension,self-care agency GİRİŞ Hipertansiyon tüm dünya ülkelerinde olduğu gibi ülkemizde de erişkin nüfusun önemli bir bölümünü etkileyen,yüksek oranda morbidite ve mortaliteye yol açan kronik bir sağlık sorunudur. (Özbay ve Özkan 1986, Gifford ve ark. 1989). Hipertansiyon prevalansı yaşla artmakla birlikte %9-20 arasında değişmektedir (Özcebe 1988). Onat ve arkadaşları (1991) da ülkemiz çapında yaptıkları epidemiyolojik bir çalışmada hipertansiyon prevalansını erkekler için % 11, kadınlar için ise %16.5 olarak bildirmişlerdir. Hipertansiyonun yüksek oranda görüldüğü toplumlarda morbidite ve mortaliteyi düşürmeye yönelik olarak halkın eğitimini amaçlayan geniş kapsamlı çalışmalar yürütülmektedir. Böylece yaş ile birlikte kaçınılmaz sanılmasına karşın, kişilerin her yaşta tehlikeli olabilecek bu sorunun zararlarından kendilerini korumaları mümkün olabilmektedir (Luckman ve Sorensen 1987). Diğer taraftan kronik hastalıklar bireyin yaşamını hem olumsuz bir şekilde etkilemekte hem de bireye belli kurallara uyma ve belli bir yaşam tarzı geliştirme zorunluluğu getirmektedir. Kronik hastalıklarda tedavinin amacı; hastayı eski sağlığına kavuşturmak ya da iyileştirmek değil, bireyin hastalığına ve tedavi programına uyumunu ve işbirliğini sağlamaktır. Böylece birey dengeli ve kaliteli bir yaşama kavuşabilir (Argon 1991, Kuyurtan 1998). * Atatürk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Öğrencisi, Erzurum ** Yrd.Doç.Dr. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Hemşirelik Esasları Anabilim Dalı, Erzurum 41
2 Sağlıklı bir toplum için bireyin kendi sağlığını korumaya yönelik çabalara önem verilmesi gerekir. Bunun için yapılacak işlerden ilki ve en önemlisi bireyin kendi sağlığını korumaya ve sürdürmeye elverişli bilgilerle donatılmış olmasıdır (Kuyurtan 1998). Çünkü eğitimin öz-bakım gücünü önemli ölçüde artırdığı çeşitli yazarlar tarafından belirtilmiştir (Nahcıvan 1993, Pasinlioğlu 1997, Yazıcı 1995). Son yıllarda hastalığın tedavisinden çok sağlığın korunması,sürdürülmesi ve geliştirilmesi ön plana çıkmıştır. Dolayısıyla hemşirenin sağlık bakımındaki rolü de değişerek daha çok özbakım kavramı üzerinde yoğunlaşmıştır (Aggleton and Chalmers 1985). Öz-bakım kavramı Dorethea Orem tarafından geliştirilmiş ve ilk kez 1959 yılında yayınlanmıştır. Orem e göre hemşireliğin ilgi alanı; insan sağlığının ve yaşamının devamı, hastalıklardan ve sakatlıklardan kurtulması ve onların olumsuz etkileri ile baş edebilmesi yani bireysel bakımını üstlenebilmesi için duyduğu gereksinimlerin karşılanması üzerinde yoğunlaşır (Simmons 1990). Orem e göre öz-bakım;bireyin yaşamını, sağlık ve iyliğini korumak için kendine düşeni yapmasıdır ve bu beceri zamanla iletişim, kültür, eğitim ve etkileşim yoluyla gelişir. Bireyin kendisi ile ilgili aktiviteleri gerçekleştirme yeteneği ise öz-bakım gücü/ yeteneği/etkinliği (selfcare agency) olarak tanımlanır. Diğer bir deyişle; öz-bakım gücü, bireyin sürekli bakım gereksinimlerini karşılaması için kendi yaşam sürecinin düzenlenmesi ve gelişmesini sağlayan, bireyin kazanmış olduğu bir yetenektir (Hanucharumcul 1989, Rosenbaum 1986). Temel insan gereksinimleri etkili şekilde karşılandığı zaman öz-bakım, sağlığı ve iyiliği destekler. Kısaca, sağlıklı bir bireyin temel gereksinimlerini karşılayabilmesi için yeterli özbakım gücüne sahip olması gerekir. Orem in hemşirelik kuramının en güçlü yönü, çeşitli sağlık düzeylerindeki bireyler için öz-bakımı öncül olarak getirmesidir. Hasta öz-bakımına aktif olarak katılır. Bununla birlikte olayları algılayamayan ya da psikomotor işlevleri temel gereksinimlerin karşılanması için elverişli olmayan hasta için bu eksiklikler hemşirelik süreci sistemi içerisinde değerlendirilir ve giderilir (Birol 1997). Birey öz-bakım gücünü kullanabilmesi için aşağıda belirtilen bazı özelliklere sahip olmalıdır: - Kendine dikkat etme, - Fiziksel enerjisini kullanma ve kontrol etme, - Karar verirken öz-bakım anlayışı içinde yargılama, - Güdüleme, - Öz-bakım kararını verme ve uygulama, - Eylemlerini sıraya koyma, - Eylemlerini gerçekleştirmede sürekliliği sağlama (Hartweg 1990, Rosenbaum 1986, Simmons 1990). Birey, sayılan bu özelliklere sahip olduğu taktirde öz-bakım gücü yeterli olacak ve özbakım gereksinimlerini yeterli ve uygun bir şekilde karşılayabilecek, kendi sağlığının sorumluluğunu alabilecek ve başkalarına bağımlı olmayacaktır. Bu bilgiler doğrultusunda hipertansif bireylerin yaşam kalitesinin korunması ve yükseltilmesi ile olası komplikasyonların önlenmesi için öz-bakım gücünün geliştirilmesinin gereği ve önemi açıktır. Hemşirelerin bu konuda bireyleri (hasta/sağlıklı) desteklemesi önemli bir güç olarak görülebilir. AMAÇ Bu çalışma, hemşirelerin bireyin sağlığının korunmasına ve yükseltilmesine katkısını göz önünde bulundurarak, öncelikle yetişkin, hipertansif bireylerin öz-bakım gücünün hangi düzeyde olduğunu ve buna etki eden faktörlerin neler olduğunu belirlemek amacı ile yapılmıştır. YÖNTEM Tanımlayıcı, kesitsel ve analitik nitelikte olan bu araştırma Atatürk Üniversitesi Süleyman Demirel Tıp Merkezi Yakutiye Araştırma ve Uygulama Hastanesi Dahiliye Polikliniğinde, Kasım 1997-Şubat 1998 tarihleri arasında yapılmıştır. Araştırmanın kapsamına erişkin (14 yaş ve üstü), koopere, hipertansiyon öyküsü olan ve kan basıncı 140/90 mmhg nın üstünde olan hastalar alınmıştır. Araştırmanın yapıldığı süre içinde polikliniğe gelen 300 hasta evreni oluşturmuş ve evrenin tamamı örneklem olarak alınmıştır. Hastalara, araştırmacılar tarafından geliştirilen ve hastaların sosyodemografik özelliklerini ve öz-bakım gücünü etkileyebilecek bazı değişkenleri belirlemeye yönelik 20 sorudan oluşan bir anket formu ile öz-bakım gücü ölçeği araştırmacı tarafından, hastalarla tek tek görüşülerek uygulanmıştır. Formlar uygulanmadan önce hastalara gerekli açıklamalar yapılmıştır. Verilerin analizinde yüzdelik hesabı, ki-kare, t testi ve varyasyon testi kullanılmıştır. 42
3 Öz-Bakım Gücü Ölçeği Kearney ve Fleischer tarafından 1979 yılında geliştirilen ölçek 43 maddeden oluşmaktadır. Nahcivan tarafından 1993 yılında Türk toplumuna uygulanarak 35 madde olarak düzenlenmiştir. Ölçek likert tipi 5 basamaklıdır. Bireylerin ölçekteki ifadeleri kendilerinin yanıtlaması istenmektedir. Ölçekteki her bir ifadeye sırasıyla 0,1,2,3,4 puan verilmektedir. İfadelerden 8 i (3,6,9,13,19,- 22,26,31. ifade) negatif olarak değerlendirilmekte ve puanlama tersine döndürülmektedir. En yüksek puan 140 tır. Ölçek 4 özellik üzerinde temellendirilmiştir. Bunlar durumlar karşısında aktif veya pasif yanıt, motivasyon, sağlık uygulamaları bilgisi ve bireyin kendine duyduğu değer olarak sıralanmıştır (Nahcivan 1993). Öz-bakım gücü ölçeği uygulandıktan sonra her bir hastanın ham puanı elde edilmiştir. Yığmalı frekanslar bulunmuş ve sabit a katsayısı bulunarak yığmalı frekanslar sütunundaki sayılarla çarpılmıştır. Buna göre, yığmalı frekanstaki ilk % 25 lik bölüm kötü, ikinci % 25 lik bölüm orta, üçüncü % 25 lik bölüm iyi ve dördüncü % 25 lik bölüm çok iyi düzey olarak değerlendirilmiştir. Dolayısıyla çalışmamızın sonuçlarına göre; puan kötü, puan orta, puan iyi ve puan çok iyi öz-bakım düzeyi olarak belirlenmiştir (Yıldız ve Bircan 1991). BULGULAR Araştırma kapsamına alınan tüm hastaların öz-bakım gücü genel puan ortalaması 98.9±20.1 olarak belirlenmiş, ölçekten alınan en düşük puanın 24, en yüksek puanın ise 138 olduğu görülmüştür. Tablo 1 de görüldüğü gibi, araştırma kapsamına alınan hastaların % 61 inin kadın, % 39'unun erkek olduğu ve erkeklerin öz-bakım gücü puan ortalamasının (102.6±20.7) kadınlarınkinden (95.5±19.2) daha yüksek olduğu ve aradaki farkın önemli olduğu belirlenmiştir (p<0.05). Hastaların % 29.1 inin yaş arasında, % 36.3 ünün 61 yaş ve üstünde olduğu, değişik yaş gruplarındaki hastaların öz-bakım gücü puan ortalamaları arasında önemli bir fark olmadığı belirlenmiştir (p>0.05). Eğitim düzeyi ilkokul ve altında olan hastaların (% 80) öz-bakım gücü puan ortalamasının (96.9±18.3), orta-lise mezunu olanların (% 15.3) 103.2±26.6, yüksekokul mezunu olanların ise (% 4.7) 117.8±8.9 olduğu ve aradaki farkın önemli olduğu belirlenmiştir (p<0.05). Ben- zer şekilde, hastaların eşlerinin eğitim düzeyinin de büyük bir kısmının (% 73.7) ilkokul ve altında olduğu, sadece % 5 inin yüksekokul mezunu olduğu ve eğitim düzeyi yükseldikçe öz-bakım gücü puan ortalamasının önemli ölçüde yükseldiği görülmüştür (p<0.05). Çalışan hastaların (% 22.3) öz-bakım gücü puan ortalamasının 105.1±18.1 çalışmayanlarınkinden (% 77.7) daha yüksek 97.1±20.2 olduğu belirlenmiştir (p<0.05). Hastaların % 63.3 ünün ailesinin çekirdek aile tipinde olduğu, geri kalanın (% 36.7) ise geniş aileye sahip olduğu ve aile tipine göre aldıkları öz-bakım gücü puan ortalamaları arasında önemli bir fark olmadığı görülmüştür (p>0.05). Hastaların evde yaşadığı birey sayısına bakıldığında, % 3.3 ünün yalnız yaşadığı, % 39.0 ının 2-4 kişi olduğu ancak evdeki birey sayısının hastaların öz-bakım gücü puan ortalamalarında etkili olmadığı (yalnız 99.2±22.9, 11 ve üstü 98.1±21.3) ve aradaki farkın önemsiz olduğu belirlenmiştir (p>0.05). Ayrıca köyde yaşayan hastaların (% 20.0) öz-bakım gücü puan ortalamasının 88.3±20.8, kasabada yaşayanların 98.8±21.3, kentte yaşayanların ise 102.3±18.2 olduğu ve aradaki farkın önemli olduğu görülmüştür (p<0.05). Sosyoekonomik düzeyi çok iyi olan (% 20) hastaların en yüksek öz-bakım gücü puan ortalamasına (107.8±22.4) sahip olduğu, sosyoekonomik düzey düştükçe öz-bakım gücü puan ortalamasının da düştüğü (sosyoekonomik düzeyi iyi olanlar 100.5±18.3, orta olanlar 99.8±21.0, kötü olanlar 96.5±19.7) ancak aradaki farkın istatistiksel olarak önemli olmadığı belirlenmiştir (p>0.05). Sağlık güvencesi olan (% 89.7) hastaların özbakım gücü puan ortalaması 100.5±19.7, sağlık güvencesi olmayanların (% 10.3) ise 88.9±20.8 olarak belirlenmiş ve aradaki fark önemli bulunmuştur (p<0.05). Hipertansiyon oluş süresi bir yıldan kısa olan hastaların (% 10.7) öz-bakım gücü puan ortalaması 100.1±17.1, 11 yıl ve daha uzun (% 17.0) olanların ise 97.6±20.3 olduğu belirlenmiş, gruplar arasındaki fark önemsiz bulunmuştur (p>0.05). Hastaların % 20.0 ının evinde başka hipertansiyonlu birey olduğu ve bunların öz-bakım gücü puan ortalamasının 100.1±21.6 olduğu, evde başka hipertansiyonlu birey olmayanların (% 80) puan ortalamasının ise 98.6±19.6 olduğu belirlenmiş ve aradaki fark önemsiz (p>0.05) bulunmuştur. 43
4 Tablo 1. Araştırma Kapsamına Alınan Hastaların Bireysel Özellikleri İle Öz-Bakım Gücü Puan Ortalamalarının Karşılaştırılması (n= 300) Cinsiyet Sayı % X±SD t / F ve p değeri Kadın ±19.2 t=6.96 Erkek ±20.7 p<0.05 Yaş grupları 40 yaş ve altı ± yaş ±19.4 F= yaş ±17.0 p> yaş ve üstü ±21.0 Eğitim İlkokul ve altı ±18.3 F=8.91 Ortaokul-lise mezunu ±26.6 p<0.05 Yüksekokul mezunu ±8.9 Eşinin eğitimi İlkokul ve altı ±20.4 F=3.04 Ortaokul-lise mezunu ±18.6 p<0.05 Yüksekokul mezunu ±17.4 Çalışma durumu Çalışıyor ±18.1 t=8.65 Çalışmıyor ±20.2 p<0.05 Aile tipi Çekirdek aile ±19.7 t=1.67 Geniş aile ±20.5 p>0.05 Evdeki birey sayısı Yalnız ± kişi ± kişi ±20.3 F= kişi ±18.4 p> ve üstü ±21.3 Yaşadığı çevre Köy ±20.8 F=11.96 Kasaba ±21.3 p<0.05 Kent ±18.2 Sosyoekonomik düzey* Çok iyi ±22.4 İyi ±18.3 F=1.15 Orta ±21.0 p>0.05 Kötü ±19.7 Sağlık güvencesi Olan ±19.7 t=4.60 Olmayan ±20.8 p<0.05 Hipertansiyon oluş süresi 1 yıldan kısa ± yıl ±21.5 F= yıl ±17.5 p> yıl ve daha uzun ±20.3 Evde başka hipertansiyonlu birey Olan ±21.6 t=4.60 Olmayan ±19.6 p>0.05 * Yıldız H (1989) Eskişehir Anadolu Üniversitesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Polikliniğine başvuran 0-5 yaş arası çocuklarda ishal ve solunum yolu infeksiyonu olgularının değerlendirilmesi, İ.Ü. Çocuk Sağlığı Enst. Ana- Çocuk Sağlığı Yüksek Lisans Tezi (Yayınlanmamış), İstanbul, s
5 Tablo 2. Hastaların Cinsiyetine Göre nin Değerlendirilmesi Cinsiyet Kötü Orta İyi Çok iyi TOPLAM Kadın Erkek X² = 10.48, SD = 3, p<0.05 Tablo 2 de görüldüğü gibi, araştırmada özbakım gücü kadın hastaların % 25.2 sinde kötü, % 25.7 sinde orta düzeyde bulunmuş, buna karşılık erkek hastaların ise % 18.8 inde kötü, % 17.9 unda orta düzeyde olduğu görülmüştür. Kadın hastaların % 19.6 sının, erkek hastaların ise % 35.9 unun öz-bakım gücü düzeyinin çok iyi olduğu ve aradaki farkın önemli olduğu belirlenmiştir (p<0.05). Tablo 3. Hastaların Eğitim Düzeyine Göre nin Değerlendirilmesi Eğitim Kötü Orta İyi Çok iyi TOPLAM Düzeyi İlkokul ve Ortaokul-lise Yüksekokul X² = 28.07, SD = 6, p<0.01 Tablo 3 te eğitim düzeyi ilkokul ve altında olan hastaların % 24.6 sının öz-bakım gücü düzeyinin kötü, % 20.0 ının ise çok iyi düzeyde olduğu, yüksekokul mezunu olan hastaların ise hiçbirinin kötü olmadığı, buna karşılık % 71.4 ünün çok iyi düzeyde olduğu ve aradaki farkın önemli olduğu görülmektedir (p<0.01). Tablo 4. Hastaların Çalışma Durumuna Göre nin Değerlendirilmesi Çalışma Kötü Orta İyi Çok iyi TOPLAM Durumu Çalışıyor Çalışmıyor X² = 7.82, SD = 3, p<
6 Tablo 4 te, çalışan hastaların % 16.4 ünün öz-bakım gücü düzeyinin kötü, % 34.3 ünün çok iyi düzeyde olduğu, çalışmayan hastaların % 24.4 ünün kötü, % 23.6 sının çok iyi düzeyde olduğu ve aradaki farkın önemli olduğu görülmektedir (p<0.01). Tablo 5. Hastaların Yaşadığı Çevreye Göre nin Değerlendirilmesi Yaşadığı Kötü Orta İyi Çok iyi TOPLAM Çevre Köy Kasaba Kent X² = 18.20, SD = 6, p<0.01 Tablo 5 te, köyde yaşayan hastaların % 40.0 ının öz-bakım gücünün kötü, % 11.7 sinin çok iyi düzeyde, kentte yaşayanların ise % 17.2 sinin kötü, % 29.0 ının çok iyi düzeyde olduğu ve aradaki farkın önemli olduğu görülmektedir (p<0.01). Tablo 6. Hastaların Sağlık Güvencesinin Olup Olmamasına Göre nin Değerlendirilmesi Sağlık Kötü Orta İyi Çok iyi TOPLAM Güvencesi Olan Olmayan X² = 9.36, SD = 3, p<0.05 Tablo 6 da, sağlık güvencesi olan hastaların % 20.7 sinin öz-bakım gücü düzeyinin kötü, % 27.8 inin çok iyi, sağlık güvencesi olmayan hastaların ise % 40.0 ının kötü, % 10.0 ının ise çok iyi düzeyde olduğu ve aradaki farkın önemli olduğu görülmektedir (p<0.05). Hastaların yaşının, aile tipinin, evdeki birey sayısının, sosyoekonomik düzeyinin, hipertansiyon oluş süresinin, evde başka hipertansiyonlu birey olmasının öz-bakım gücü düzeyine önemli bir etkisinin olmadığı belirlenmiştir (p>0.05). Genel olarak tüm hastaların öz-bakım gücü düzeyine bakıldığında, % 22.7 sinin kötü, % 22.7 sinin orta, % 28.7 sinin iyi, % 25.9 unun ise çok iyi olduğu belirlenmiştir. TARTIŞMA Araştırma kapsamına alınan hastaların % 61.0 ını kadın, % 39.0 ını ise erkek hastalar oluşturmuştur (Tablo 1). Hacıalioğlu (1995) ile Bayık ve Ertürk ün (1990) çalışmasında da benzer şekilde kadınlarda hipertansiyon oranı daha yüksek bulunmuştur. Araştırma kapsamındaki hipertansiyonlu hastaların % 14.3 ünün 40 yaş ve altında olduğu, % 6.3 ünün 61 yaş ve üstünde olduğu görülmüştür (Tablo 1). Bu sonucun hipertansiyon insidansının yaş ile doğru orantılı olması gerçeğine ve Bayık ve Ertürk ün (1990), Yetkin ve Tan'ın (1998) çalışma sonuçlarına uygun olduğu görülmüştür. Orem Modeli nden yararlanarak yapılan bu çalışma sonuçlarına göre, tüm hastaların öz- 46
7 bakım gücü puan ortalamasının 98.9±20.1 olduğu (orta düzeyde) belirlenmiştir. Nahcıvan (1993) sağlıklı adolesanların öz-bakım gücü puan ortalamasını 96.4±11.7, Pasinlioğlu (1997) ise gebelerin öz-bakım gücü puan ortalamasını 89.3±13.5 olarak bulmuşlardır. Hipertansiyonlu bireylerin puan ortalamasının bu puanlardan daha yüksek olması olumlu bir sonuç olarak değerlendirilebilir. Erkeklerin öz-bakım gücü puan ortalamasının kadınlardan önemli ölçüde yüksek olmasının (Tablo 1, p<0.05) nedeni, erkeklerin eğitim düzeyinin ve çalışma oranının daha yüksek olması ile açıklanabilir. Yaş grupları arasındaki öz-bakım gücü puan ortalamaları arasında önemli bir fark olmadığı dikkat çekmiştir (Tablo 1, p>0.05). Bu sonuç, bireyin kendi kendine bakımı konusunda yeterli olup olmamasının belirli bir yaşla veya belirli bir süre ile ilgili olmayıp, yaşam kalitesi ile ilgili olabileceğini ve bu olgunun bir süreç olduğunu düşündürmektedir. Hastaların hem kendilerinin, hem de eşlerinin eğitim düzeyi yükseldikçe özbakım gücü puan ortalamalarının da önemli bir şekilde yükselmesi dikkat çekicidir (Tablo 1, p<0.05). Bu sonuç hipertansiyonlu bireylerin ve eşlerinin eğitim seviyesi ile sağlık bakımı arasında yakın bir ilişki olduğunu göstermekte ve eğitim önemli bir sağlık göstergesidir teorisini desteklemektedir. Nahcivan ın (1993), Yazıcı nın (1995) ve Pasinlioğlu nun (1997) çalışma sonuçlarında da eğitim durumu ile öz-bakım gücü arasında yakın bir ilişki olduğu belirlenmiştir. Çalışan ve çalışmayan hastaların öz-bakım gücü puan ortalamaları arasında önemli bir fark olduğu görülmüştür (Tablo 1, p<0.05). Bu sonucu destekler şekilde çalışan hastaların % 34.3 ünün, çalışmayan hastaların ise % 23.6 sının öz-bakım gücünün çok iyi düzeyde olduğu ve çalışıyor olmanın öz-bakım gücü düzeyine önemli ve olumlu bir etkisinin olduğu görülmüştür (Tablo 4, p<0.01). Bu sonuçlar çalışan bireylerin alım gücünün daha iyi olması, sağlık hizmetinden daha fazla yararlanma olanağı ve daha sosyal aktif bir yaşam biçimi sürmeleriyle ilişkili olabilir. Aile tipinin ve evde yaşayan birey sayısının öz bakım gücüne önemli bir etkisinin olmadığı belirlenmiştir (Tablo 1, p>0.05). Yazıcı (1995) da anneler üzerinde yaptığı çalışmasında aynı doğrultuda sonuçlar elde etmiştir. Köyde yaşayan hipertansiyonlu hastaların özbakım gücü ortalamasının 88.3±20.8, kasabada yaşayanların 98.8±21.3, kentte yaşayanların ise 102.3±18.2 olduğu ve aradaki farkın önemli olduğu görülmüştür (Tablo 1, p<0.05). Bu durum kentte sağlık kuruluşlarının sayıca fazla olduğunu ve halkın daha çok yararlanma imkanı olduğunu gösterebilir. Ayrıca köyde yaşayan hastaların ulaşım sorunları olabilir ve sosyoekonomik düzeyi düşük olabilir. Çalışmamızda hastaların sosyoekonomik düzeyi düştükçe öz-bakım gücü puan ortalamasının da düştüğü görülmüştür. Ancak aradaki fark önemsiz bulunmuştur (Tablo 1, p>0.05). Oysa sosyoekonomik durumu belirlemede kullanılan değişkenlerin her birinin sağlığı doğrudan etkilediği bilinmektedir. Sosyoekonomik düzeyi iyi ve çok iyi olan birey sayısının az olması (% 20), bu yönden hasta sayısının dengeli bir dağılım göstermemesi bir etken olabilir. Sağlık güvencesi olan hastaların öz-bakım gücü puan ortalamasının olmayanlardan önemli ölçüde yüksek olduğu görülmüştür (Tablo 1, p<0.05). Bu durum hipertansiyonlu hastaların kontrol, bakım ve tedavi giderlerinin karşılanmasına sağlık güvencesinin önemli bir katkısı olduğunu göstermektedir. Pasinlioğlu nun (1997) çalışmasında da benzer sonuç bildirilmiştir. Hipertansiyon oluş süresi ile öz-bakım gücü puan ortalaması karşılaştırıldığında aradaki fark önemsiz bulunmuştur (Tablo 1, p>0.05). Bu sonuç, bireyin sağlığına ve bakımına verdiği önemin, mevcut hastalığının süresinden çok bireysel başetmede yeterli olması, yeterli bilgi, istek ve güce sahip olması, başka birinin yardımı olmaksızın günlük aktivitelerini yerine getirebilmesi ile ilgili olduğunu düşündürmektedir. Çalışmada ayrıca hipertansif bireyler aynı evi paylaşıyor olsalar bile, birbirlerinin öz-bakımına önemli bir katkıda bulunmadıkları görülmüştür (Tablo 1, p>0.05). Kadın hastaların % 50.9 unun, erkek hastaların ise % 36.7 sinin öz-bakım gücü düzeyinin orta ve kötü düzeyde olduğu, buna karşılık kadınların % 49.1 inin, erkeklerin ise % 63.3 ünün iyi ve çok iyi düzeyde olduğu ve aradaki farkın önemli olduğu görülmüştür (Tablo 2, p<0.05). Bu sonuç, erkek hastaların eğitim seviyesinin kadınlardan daha yüksek olması ve çalışma oranının daha yüksek olmasından dolayı sağlığına ve bakımına daha çok önem verdiklerini gösterebilir. Çalışmamızda hastaların eğitim düzeyi yükseldikçe öz-bakım gücü düzeyinin de önemli bir şekilde yükseldiği belirlenmiştir (Tablo 3, p<0.01). Bu sonuç, eğitimin sağlıkla ilgili olumlu davranış geliştirme konusundaki önemini açıkça göstermektedir. 47
8 Köyde yaşayan hastaların % 40 ının, kasabada yaşayanların % 22.2 sinin, kentte yaşayanların ise sadece % 17.2 sinin kötü düzeyde öz-bakım gücüne sahip olduğu ve aradaki farkın önemli olduğu görülmüştür (Tablo 5, p<0.01). Bu sonuç kentte sağlıkla ilgili olanakların daha çok olması, bireylerin bu olanaklardan daha çok yararlanıyor olması, kentte yaşayanların muhtemelen büyük bir kısmının çalışıyor ve sağlık güvencesinin olması ve eğitim seviyesinin yüksek olması ile ilişkili olabilir. Sağlık güvencesi olan hastaların öz-bakım gücü düzeyinin olumlu bir şekilde etkilendiği görülmüştür (Tablo 6, p<0.05). Sağlık güvencesi olan hastaların sağlık olanaklarının daha iyi olduğu, bu olanaklardan daha çok yararlandığı düşünülebilir. SONUÇ VE ÖNERİLER Bu araştırma sonucunda, araştırma kapsamına alınan hipertansiyonlu hastaların: - Genel olarak öz-bakım gücü puan ortalamasının orta düzeyde olduğu, - Erkek hastaların öz-bakım gücü puan ortalamasının kadınlarınkinden daha yüksek olduğu, - Eğitim düzeyi yükseldikçe öz-bakım gücü puan ortalamasının da yükseldiği ve aynı durumun eşlerin eğitim düzeyi ile de ilişkili olduğu, - Öz-bakım gücü puan ortalamasının çalışan hastalarda çalışmayanlara göre, sağlık güvencesi olan hastalarda olmayanlara göre daha yüksek olduğu, - Yaşadığı çevrenin öz-bakım gücüne önemli etkisi olduğu (öz-bakım gücü kentte yaşayanlarda en yüksek, kasabada yaşayanlarda daha düşük, köyde yaşayanlarda en düşük), - Yaşın, aile tipinin, ailedeki birey sayısının, sosyoekonomik düzeyin, hipertansiyonun başlangıç zamanının ve evde başka hipertansiyonlu birey olup olmamasının özbakım gücüne önemli bir etkisinin olmadığı belirlenmiştir. Bu sonuçlar doğrultusunda: - Toplumdaki tüm bireylere, özellikle kadınlara, köyde ve kasabada yaşayanlara ve eğitim düzeyi düşük olanlara hipertansiyon hakkında bilgi verilmesi, - Hem koruyucu sağlık hizmetleri kapsamında hem de hastanelerde sağlık ekibinin tüm üyelerinin konuya gereken duyarlılığı göstermesi, - Hipertansiyonla ilgili eğitim programlarının kitle iletişim araçları ile desteklenerek düzenlenmesi böylece kırsal kesime ve daha geniş kitleye ulaşılması, - Hastaların anlayabileceği şekilde hazırlanmış, hipertansiyonla ilgili bilgileri içeren eğitim kitapçıklarının ilgili bireylere sunulması, - Hipertansiyonlu bireylere sunulacak sağlık hizmetlerinde oynayabilecekleri etkin rol dikkate alınarak, hemşirelerin mesleki eğitimleri sırasında bu konuya ağırlık verilmesi ve hizmet içi eğitim ile desteklenmesi, - Benzer araştırmaların değişik sosyoekonomik düzeydeki ve daha geniş gruplarda tekrarlanması, öz-bakım gücünün düşük ya da yüksek olmasının nedenlerine yönelik daha ayrıntılı çalışmalar yapılması önerilebilir. KAYNAKLAR Aggeleton P, Chalmers H (1985) Models and theories five: Orem s self-care model. Nursing Times, 2: Argon G (1991) Halk Sağlığı Programı: Hipertansiyon, Ege Ünv. HYO-Karşıyaka Belediyesi, İzmir. Bayık A, Ertürk N (1990) Naldöken Mahallesinde yaşlılarda hipertansiyon görülme sıklığının saptanması, Ege Ünv. HYO Dergisi, 6(2): Birol L (1997) Hemşirelik Süreci, 3. baskı, İzmir, Etki Matbaacılık-Yayıncılık Ltd.Şti., Gifford ve ark. (1989) Office evaluation of hypertension: A statement for health professionals by a writing group of the council for high blood pressure research, American Heart Association, 79(5): Erdem (Göksel) Y (1992) Orem in kendine bakım modeli. II.Ulusal Hemşirelik Kongresi (12-14 Eylül 1990) Bildiri Kitabı, İzmir, Ege Ünv. Basımevi, s Hacıalioğlu N (1995) Gümüşhane İli Torul Merkez Sağlık Ocağı bölgesinde 30 yaş ve üzerindeki nüfusta hipertansiyon prevalansı ve bunu etkileyen faktörlerin incelenmesi, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Erzurum, Atatürk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Hannucharumcul S (1989) Comparative analysis of Orem s and King s theories. J Advanced Nursing, 14: Hartwey DL (1990) Health promotion self-care with in Orem s general theory of nursing. J Advanced Nursing, 15: Kuyurtan F (1998) Harran Üniversitesi Araştırma ve Uygulama Hastanesi nde yatan kronik hastaların hastalığına ve tedaviye uyumlarının incelenmesi, Hemşire, 48(1): Luckman J, Sorensen KC (1987) Medical-Surgical Nursing. 3. baskı, Phladelphia, W.B. Saunders Comp., s Nahcıvan N (1993) Sağlıklı gençlerde Öz-bakım gücü ve aile ortamının etkisi, Yayınlanmamış Dokto- 48
9 ra Tezi, İstanbul, İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Onat A ve ark. (1991) Türkiye de erişkinlerde kalp hastalığı ve risk faktörleri sıklığı taraması. 5. Hipertansiyon ve Sigara İçimi, Türk Kardiyoloji Derneği Araştırmaları, 19(2): Özbay G, Özkan B (1986) Hipertansiyon patogenezine bakış, İlaç ve Tedavi Dergisi, 9(1): Özcebe H (1988) Gelişmekte olan ülkelerde hipertansiyon kontrolü, Hacettepe Toplum Hekimliği Bülteni, 9(1):7-8. Pasinlioğlu T (1997) Gebelerin öz-bakım gücü ve özbakım gücünü artırmada hemşirenin eğitici rolünün etkisi, Uluslararası Katılımlı 5. Ulusal Hemşirelik Kongresi (2-4 Temmuz 1997), Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir, s Rosenbaum JN (1986) Comparison of two theorist on care: Orem and Leininger, J Advanced Nursing, 11: Simmons SJ (1990) The health-promoting self-care, system model: Direction for nursing research and practise, J Advanced Nursing,15(1): Yazıcı S (1995) Annelerin öz-bakım gücü, sağlıklı bebeklerin sorunlarını çözme becerileri ve bu sürece hemşirenin eğitici rolünün etkisi, Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul, İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Yetkin A, Tan M (1998) Hipertansiyona yol açan risk faktörleri, Atatürk Ünv. HYO Dergisi, 1(1):2-8. Yıldız N, Bircan H (1991) Araştırma ve Deneme Metodları. Atatürk Üniversitesi Yayını, Yayın No: 697, Erzurum. 49
HEMŞİRELERİNİN UYGULADIKLARI HASTA EĞİTİMİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ Uzm. Hem. Aysun ÇAKIR
HEMŞİRELERİNİN UYGULADIKLARI HASTA EĞİTİMİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ Uzm. Hem. Aysun ÇAKIR GİRİŞ Hasta eğitimi, sağlığı koruyan ve bireylerde davranış değişikliği geliştirmeye yardım eden öğrenim deneyimlerinin
DetaylıKronik Böbrek Hastalarında Eğitim Durumu ve Yaşam Kalitesi. Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Nefroloji Kliniği, Prediyaliz Eğitim Hemşiresi
Kronik Böbrek Hastalarında Eğitim Durumu ve Yaşam Kalitesi Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Nefroloji Kliniği, Prediyaliz Eğitim Hemşiresi Giriş: Kaliteli yaşam; kişinin temel ihtiyaçlarını karşıladığı,
DetaylıBir Üniversite Hastanesinin Yoğun Bakım Ünitesi Hemşirelerinde Yaşam Kalitesi, İş Kazaları ve Vardiyalı Çalışmanın Etkileri
Bir Üniversite Hastanesinin Yoğun Bakım Ünitesi Hemşirelerinde Yaşam Kalitesi, İş Kazaları ve Vardiyalı Çalışmanın Etkileri Didem Yüzügüllü, Necdet Aytaç, Muhsin Akbaba Çukurova Üniversitesi Halk Sağlığı
DetaylıÖZET Amaç: Yöntem: Bulgular: Sonuçlar: Anahtar Kelimeler: ABSTRACT Rational Drug Usage Behavior of University Students Objective: Method: Results:
ÖZET Amaç: Bu araştırma, üniversite öğrencilerinin akılcı ilaç kullanma davranışlarını belirlemek amacı ile yapılmıştır. Yöntem: Tanımlayıcı-kesitsel türde planlanan araştırmanın evrenini;; bir kız ve
DetaylıThe relation between the self care strength and life satisfaction of the elderly living in nursing home
Dicle Tıp Derg/Dicle Med J Copyright Dicle Tıp Dergisi 2009 Cilt/Vol 36, No 4, 275-282 ÖZGÜN ARAŞTIRMA / ORIGINAL RESEARCH Huzurevinde yaşayan yaşlılarda özbakım gücü ve yaşam doyumu arasındaki ilişki
DetaylıTHE INVESTIGATION OF INFLUENCE FACTORS ON SELF-CARE AGENCY AND OUALITY OF LIFE ON HEMODIALYSIS PATIENTS
Ege Tıp Dergisi (): 9-0, 00 HEMODİYALİZE GİREN HASTALARIN YAŞAM KALİTESİ ÜZERİNE ETKİLİ DEĞİŞKENLERİN İNCELENMESİ VE ÖZBAKIM GÜCÜ İLE BUNLAR THE INVESTIGATION OF INFLUENCE FACTORS ON SELF-CARE AGENCY AND
DetaylıGEBELERDE SOSYO-DEMOGRAFİK ÖZELLİKLER, ÖZ BAKIM GÜCÜ VE YAŞAM KALİTESİ İLİŞKİSİ
TAF Preventive Medicine Bulletin, 2006: 5 (6) ARAŞTIRMA RESEARCH ARTICLE GEBELERDE SOSYO-DEMOGRAFİK ÖZELLİKLER, ÖZ BAKIM GÜCÜ VE YAŞAM KALİTESİ İLİŞKİSİ Saliha ALTIPARMAK Celal Bayar Üniversitesi Sağlık
DetaylıHipertansiyonu Olan Hastalarda Öfke ve Öz-Bakım Gücü İlişkisi
ORİJİNAL MAKALE / ORIGINAL ARTICLE 13 Hipertansiyonu Olan Hastalarda Öfke ve Öz-Bakım Gücü İlişkisi The Relationship between Anger and Self-Care Agency in Patients with Hypertension Ayşegül SAVAŞAN 1 ÖZET
DetaylıHEMODİvALİz HASTALARıNIN ÖZ-BAKıM GÜCÜNÜN
HEMODİvALİz HASTALARıNIN ÖZ-BAKıM GÜCÜNÜN DEGERLENDİRİLMESİ* Emine KlYAK** Seher ERGÜNEY* ** ÖZET Bu araştırma Atatürk Üniversitesi Süleyman Demirel Tıp Merkezi Araştırma ve Uygulama Hastanesi Hemodiyaliz
DetaylıNormal ve Sezaryen Doğum Yapan Kadınların Doğum Konfor Düzeyine Göre Karşılaştırılması
Normal ve Sezaryen Doğum Yapan Kadınların Doğum Konfor Düzeyine Göre Karşılaştırılması Meryem METİNOĞLU Namık Kemal Üniversitesi Sağlık Yüksekokulu Hemşirelik Bölümü Giriş Doğum kadın hayatında yaşanılan
DetaylıHEMODİYALİZ HASTALARININ HİPERTANSİYON YÖNETİMİNE İLİŞKİN EVDE YAPTIKLARI UYGULAMALAR
HEMODİYALİZ HASTALARININ HİPERTANSİYON YÖNETİMİNE İLİŞKİN EVDE YAPTIKLARI UYGULAMALAR Feray Gökdoğan 1, Duygu Kes 2, Döndü Tuna 3, Gülay Turgay 4 1 British University of Nicosia, Hemşirelik Bölümü 2 Karabük
DetaylıHEMŞİRELERİN HASTALARA VERDİKLERİ EĞİTİMLERİN ETKİNLİĞİNİN BELİRLENMESİ
HEMŞİRELERİN HASTALARA VERDİKLERİ EĞİTİMLERİN ETKİNLİĞİNİN BELİRLENMESİ Zelha Türk*, Serpil Türker **, Pelin Gökoğlu***,Eda Ulutaş**** *Fulya Acıbadem Hastanesi Sorumlu Hemşire, **Fulya Acıbadem Hastanesi
DetaylıYOĞUN BAKIM HEMŞİRELERİNİN İŞ YÜKÜNÜN BELİRLENMESİ. Gülay Göçmen*, Murat Çiftçi**, Şenel Sürücü***, Serpil Türker****
YOĞUN BAKIM HEMŞİRELERİNİN İŞ YÜKÜNÜN BELİRLENMESİ Gülay Göçmen*, Murat Çiftçi**, Şenel Sürücü***, Serpil Türker**** *Fulya Acıbadem Hastanesi Sorumlu Hemşire, **Fulya Acıbadem Hastanesi Yoğun Bakım Sorumlu
DetaylıTEMEL EĞİTİMDEN ORTAÖĞRETİME GEÇİŞ ORTAK SINAV BAŞARISININ ÇEŞİTLİ DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ
T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI ÖLÇME, DEĞERLENDİRME VE SINAV HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ VERİ ANALİZİ, İZLEME VE DEĞERLENDİRME DAİRE BAŞKANLIĞI TEMEL EĞİTİMDEN ORTAÖĞRETİME GEÇİŞ ORTAK SINAV BAŞARISININ ÇEŞİTLİ
DetaylıEsansiyel Hipertansiyonlu Hastaların İlaç Tedavisine Uyum/Öz Etkililik Düzeylerinin Ve Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi
ARAŞTIRMA RESEARCH ARTICLE Esansiyel Hipertansiyonlu Hastaların İlaç Tedavisine Uyum/Öz Etkililik Düzeylerinin Ve Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi Determination Of Medical Treatment Adherence, Self-Efficacy
DetaylıMELLİTUS HASTALIGI VE HEMŞİRELİK BAKıMı
ATATÜRK SAGLIK MESLEK LİsESİ HEMŞİRELİK BÖLÜMÜ SON SINIF ÖGRENCİLERİNİN DİABETES MELLİTUS HASTALIGI VE HEMŞİRELİK BAKıMı HAKKINDAKİ BİLGİ DÜZEYLERİNİN İNCELENMESİ Sibel KARA CA * ÖZET Bu araştırma İzmir
DetaylıKANSER HASTALARINDA ANKSİYETE VE DEPRESYON BELİRTİLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ UZMANLIK TEZİ. Dr. Levent ŞAHİN
T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI İZMİR KATİP ÇELEBİ ÜNİVERSİTESİ ATATÜRK EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ AİLE HEKİMLİĞİ KLİNİĞİ KANSER HASTALARINDA ANKSİYETE VE DEPRESYON BELİRTİLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ UZMANLIK TEZİ
DetaylıGebelikte öz bakım gücünün değerlendirilmesi *
Araştırma: Gebelikte öz bakım gücünün değerlendirilmesi * Sema Dereli Yılmaz 1, Nezihe Kızılkaya Beji 2 1 Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Ebelik Bölümü, Konya 2 İstanbul Üniversitesi Florence
DetaylıErciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastaneleri
YATAN HASTALARDA, HASTANE HİZMET KALİTESİNİN RETROSPEKTİF OLARAK DEĞERLENDİRİLMESİ ERCİYES TIP ÖRNEĞİ Uzm. İbrahim BARIN Prof. Dr. Murat BORLU Başmüdür Özcan ÖZYURT Müdür Aydemir KAYABAŞI İstatistikçi
DetaylıBir Sağlık Yüksekokulunda Öğrencilerin Eleştirel Düşünme Ve Problem Çözme Becerilerinin İncelenmesi
186 Bir Sağlık Yüksekokulunda Öğrencilerin Eleştirel Düşünme Ve Problem Çözme Becerilerinin İncelenmesi Filiz Kantek, Akdeniz Üniversitesi Antalya Sağlık Yüksekokulu, Antalya,Türkiye, fkantek@akdeniz.edu.tr
DetaylıSANAYİDE ÇALIŞAN GENÇ ERİŞKİN ERKEKLERİN YAŞAM KALİTESİ VE RİSKLİ DAVRANIŞLARININ BELİRLENMESİ
SANAYİDE ÇALIŞAN GENÇ ERİŞKİN ERKEKLERİN YAŞAM KALİTESİ VE RİSKLİ DAVRANIŞLARININ BELİRLENMESİ Yrd. Doç. Dr. Tahsin Gökhan TELATAR Sinop Üniversitesi SYO İş Sağlığı ve Güvenliği Bölümü 28.03.2017 Uluslararası
DetaylıHEMODİYALİZ HASTALARINDA HUZURSUZ BACAK SENDROMU, UYKU KALİTESİ VE YORGUNLUK ( )
HEMODİYALİZ HASTALARINDA HUZURSUZ BACAK SENDROMU, UYKU KALİTESİ VE YORGUNLUK (2.0.20) Gülay Turgay, Emre Tutal 2, Siren Sezer Başkent Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu, Diyaliz Programı
DetaylıÖZGEÇMİŞ. Görev Kurum/Kuruluş Yıl Araştırma Görevlisi. Erzincan Üniversitesi Sağlık Yüksekokulu. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu
ÖZGEÇMİŞ 1. Adı Soyadı : Rabia SAĞLAM 2. Doğum Tarihi : 17. 10. 1984 3. Unvanı : Dr. Öğr. Üyesi 4. Öğrenim Durumu : Doktora Derece Alan Üniversite Yıl Lisans Hemşirelik Atatürk Üniversitesi 2003-2007 Toplum
DetaylıÖĞRETMEN ADAYLARININ PROBLEM ÇÖZME BECERİLERİ
ÖĞRETMEN ADAYLARININ PROBLEM ÇÖZME BECERİLERİ Doç. Dr. Deniz Beste Çevik Balıkesir Üniversitesi Necatibey Eğitim Fakültesi Güzel Sanatlar Eğitimi Bölümü Müzik Eğitimi Anabilim Dalı beste@balikesir.edu.tr
DetaylıPrediyaliz Kronik Böbrek Hastalarında Kesitsel Bir Çalışma: Yaşam Kalitesi
Prediyaliz Kronik Böbrek Hastalarında Kesitsel Bir Çalışma: Yaşam Kalitesi Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Nefroloji Kliniği, Prediyaliz Eğitim Hemşiresi Giriş: Kronik Böbrek Hastalığı (KBH); popülasyonun
DetaylıKADINLARIN AİLE PLANLAMASI YÖNTEMİ KULLANMA DURUMU İLE ÖZ-BAKIM GÜCÜ ARASINDAKİ İLİŞKİ*
KADINLARIN AİLE PLANLAMASI YÖNTEMİ KULLANMA DURUMU İLE ÖZ-BAKIM GÜCÜ ARASINDAKİ İLİŞKİ* Kabul Tarihi 20.05.2005 Sermin TİMUR** Mine BEKAR*** ÖZET Amaç: Araştırma, kadınların aile planlaması yöntemi kullanımı
DetaylıPOSTPARTUM DEPRESYON VE ALGILANAN SOSYAL DESTEĞİN MATERNAL BAĞLANMAYA ETKİSİ
POSTPARTUM DEPRESYON VE ALGILANAN SOSYAL DESTEĞİN MATERNAL BAĞLANMAYA ETKİSİ Sevil Şahin 1, İlknur Demirhan 1, Sibel Peksoy 1, Sena Kaplan 1, Gülay Dinç 2 1 Yıldırım Beyazıt Üniversitesi, Sağlık Bilimleri
DetaylıÖzgün Problem Çözme Becerileri
Özgün Problem Çözme Becerileri Research Agenda for General Practice / Family Medicine and Primary Health Care in Europe; Specific Problem Solving Skills ANKARA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ AİLE HEKİMLİĞİ
DetaylıFETAL HAYATTAN ÇOCUKLUĞA ĠLK 1000 GÜNDE BESLENME VE AĠLE HEKĠMLĠĞĠ SĠSTEMĠNDE HEMŞĠRENĠN ROLÜ
FETAL HAYATTAN ÇOCUKLUĞA ĠLK 1000 GÜNDE BESLENME VE AĠLE HEKĠMLĠĞĠ SĠSTEMĠNDE HEMŞĠRENĠN ROLÜ Yrd.Doç.Dr. Gülten KOÇ Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Doğum-Kadın Hastalıkları Hemşireliği Anabilim
DetaylıÖZGEÇMİŞ. Derece Bölüm / Program Üniversite Yıl. Görev Ünvanı Görev Yeri Yıl. VKV Amerikan Hastanesi Eylül 1998 - Şubat, 2000
ÖZGEÇMİŞ 1. Adı Soyadı : Ülkü ÖZDEMİR 2. Doğum Yeri ve Tarihi : Giresun 18.11.1976 3. Unvanı : Öğretim Görevlisi 4. Öğrenim Durumu : Derece Bölüm / Program Üniversite Yıl Y. Lisans Sağlık Bilimleri Enstitüsü,
DetaylıHemşirelerin Hasta Hakları Konusunda Bilgi Düzeylerinin Değerlendirilmesi
Sağlık Akademisyenleri Dergisi 2014; 1(2):141-145 ISSN: 2148-7472 ARAŞTIRMA / RESEARCH ARTICLE Hemşirelerin Hasta Hakları Konusunda Bilgi Düzeylerinin Değerlendirilmesi Assessıng Nurses Level of Knowledge
DetaylıPervin HORASAN Erciyes Üniversitesi Mehmet Kemal Dedeman Onkoloji Hastanesi
Bir Üniversiteye Bağlı Kanser Hastanesinde Çalışan Hemşire ve Doktorlar Arasındaki Empati Eğilimi ve Tükenmişlik Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: Türkiye nin Ortasından Bir Örneklem Pervin HORASAN Erciyes
DetaylıHEMODİYALİZ VE PERİTON DİYALİZİ UYGULANAN HASTALARIN BEDEN İMAJI VE BENLİK SAYGISI ALGILARININ KARŞILAŞTIRILMASI
HEMODİYALİZ VE PERİTON DİYALİZİ UYGULANAN HASTALARIN BEDEN İMAJI VE BENLİK SAYGISI ALGILARININ KARŞILAŞTIRILMASI Burcu BAYRAK KAHRAMAN* Derya TÜLÜCE* Musa BALİ** Turgay ARINSOY** *Gazi Üniversitesi Sağlık
DetaylıGEBELİK SAYISININ ÖZ-BAKıM GÜCÜNE ETKİsi"
76 _ Atatürk Üniv. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, Cilt: 2, Sayı: 2, 1999 GEBELİK SAYISININ ÖZ-BAKıM GÜCÜNE ETKİsi".JIı... * Gülşen ERYILMAZ" Behice ERCI Raziye ENGİN... ÖZET Bu araştırma, gebelik sayısının
Detaylı15-49 YAŞ EVLİ KADINLARIN ÜREME SAĞLIĞINI KORUYUCU TUTUMLARININ BELİRLENMESİ*
ARAŞTIRMA 15-49 YAŞ EVLİ KADINLARIN ÜREME SAĞLIĞINI KORUYUCU TUTUMLARININ BELİRLENMESİ* Nazan KOŞTU** Kerime Derya TAŞÇI*** Alınış Tarihi:28.08.2007 Kabul Tarihi:20.11.2007 ÖZET Bu çalışma, 15-49 yaş evli
DetaylıÖzel Bir Hastane Grubu Ameliyathanelerinde Çalışan Hemşirelerine Uygulanan Yetkinlik Sisteminin İş Doyumlarına Etkisinin Belirlenmesi
Özel Bir Hastane Grubu Ameliyathanelerinde Çalışan Hemşirelerine Uygulanan Yetkinlik Sisteminin İş Doyumlarına Etkisinin Belirlenmesi Sibel Yıldırım*, İlknur İnanır**, Zerrin Kaya*** * Acıbadem Hastanesi,
DetaylıAMELİYATHANE HEMŞİRELERİNİN SAĞLIKLI YAŞAM BİÇİMİ DAVRANIŞLARININ (SYBD) BELİRLENMESİ *
AMELİYATHANE HEMŞİRELERİNİN SAĞLIKLI YAŞAM BİÇİMİ DAVRANIŞLARININ (SYBD) BELİRLENMESİ * İlkay COŞKUN GÜNER** Fatma DEMİR *** Kabul Tarihi: 12.07.2005 ÖZET Günümüzde insanların günlük yaşamlarının yaklaşık
DetaylıAKUT LENFOBLASTİK LÖSEMİ TANILI ÇOCUKLARIN İDAME TEDAVİSİNDE VE SONRASINDA YAŞAM KALİTELERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ. Dr. Emine Zengin 4 mayıs 2018
AKUT LENFOBLASTİK LÖSEMİ TANILI ÇOCUKLARIN İDAME TEDAVİSİNDE VE SONRASINDA YAŞAM KALİTELERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ Dr. Emine Zengin 4 mayıs 2018 Lösemiye bağlı Psikososyal Geç Etkiler Fiziksel Görünüm (Saç
DetaylıHEMODİYALİZ HASTALARININ GÜNLÜK YAŞAM AKTİVİTELERİ, YETİ YİTİMİ, DEPRESYON VE KOMORBİDİTE YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ
HEMODİYALİZ HASTALARININ GÜNLÜK YAŞAM AKTİVİTELERİ, YETİ YİTİMİ, DEPRESYON VE KOMORBİDİTE YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ 22.10.2016 Gülay Turgay 1, Emre Tutal 2, Siren Sezer 3 1 Başkent Üniversitesi Sağlık
DetaylıBilim Uzmanı İbrahim BARIN
ERCİYES ÜNİVERSİTESİ HASTANELERİNDE YATAN HASTALARIN HASTANE HİZMET KALİTESİNİ DEĞERLENDİRMELERİ Bilim Uzmanı İbrahim BARIN Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastaneleri AMAÇ Hasta memnuniyeti verilen
DetaylıMeslek Yüksekokulu Öğrencilerinin Öz-Bakım Gücü Düzeylerinin Belirlenmesi
İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 3(2) 95-02 (2006) Meslek Yüksekokulu Öğrencilerinin Öz-Bakım Gücü Düzeylerinin Belirlenmesi Demet Ünalan*, Vesile Şenol*, Ahmet Öztürk** *Erciyes Üniversitesi Halil
DetaylıİŞYERİNDE SAĞLIĞI GELİŞTİRME ve PROGRAM PLANLAMA. Prof.Dr.Ayşe Beşer Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi ayse.beser@deu.edu.
İŞYERİNDE SAĞLIĞI GELİŞTİRME ve PROGRAM PLANLAMA Prof.Dr.Ayşe Beşer Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi ayse.beser@deu.edu.tr 1 HEDEFLER.Sağlığı, koruma ve geliştirme kavramlarını bilme İşyerlerinde
DetaylıMelek ŞAHİNOĞLU, Ümmühan AKTÜRK, Lezan KESKİN. SUNAN: Melek ŞAHİNOĞLU. Malatya Devlet Hastanesi Uzman Diyabet Eğitim Hemşiresi
DİYABET HASTALARININ HASTALIK ALGI DÜZEYLERİNİN BELİRLENMESİ Melek ŞAHİNOĞLU, Ümmühan AKTÜRK, Lezan KESKİN SUNAN: Melek ŞAHİNOĞLU Malatya Devlet Hastanesi Uzman Diyabet Eğitim Hemşiresi Amaç: TURDEP-2
DetaylıBirgül BURUNKAYA - Uzman Adana İl Sağlık Müdürlüğü Halk Sağlığı Hizmetleri Başkanlığı Çalışan Sağlığı Birimi ANTALYA
Sağlık Çalışanlarının Çalışan Güvenliği Uygulamalarından Memnuniyetleri ve İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu Hakkındaki Bilgi Düzeyleri (Eğitim ve Araştırma Hastanesi Örneği) Birgül BURUNKAYA - Uzman Adana
DetaylıSAĞLIK YÜKSEK OKULU ÖĞRENCİLERİNİN HEPATİT A VİRÜSÜ HAKKINDAKİ BİLGİ TUTUM VE DAVRANIŞLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ
SAĞLIK YÜKSEK OKULU ÖĞRENCİLERİNİN HEPATİT A VİRÜSÜ HAKKINDAKİ BİLGİ TUTUM VE DAVRANIŞLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ Çiğdem Kader 1, Nazan Kılıç Akça 2, Sevinç Polat 2, Ayşe Erbay 1 1 Bozok Üniversitesi Tıp
DetaylıHASTALARIN SİGORTALI OLMA DURUMLARI VE HASTA MEMNUNİYETİ DÜZEYLERİNİN İNCELENMESİ: ÖZEL HASTANE ÖRNEĞİ
HASTALARIN SİGORTALI OLMA DURUMLARI VE HASTA MEMNUNİYETİ DÜZEYLERİNİN İNCELENMESİ: ÖZEL HASTANE ÖRNEĞİ Abdullah SOYSAL * Pınar ÖKE ** Fedayi YAĞAR *** Burhan KILIÇ *** Özet: Bu çalışmanın amacı hastaların
DetaylıHASTALARDA YAŞAM KALİTESİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ*
KANSERLİ HASTALARDA YAŞAM KALİTESİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ* Sevban ARSLAN** Nurgül BÖLÜKBAŞ*** ÖZET Araştırma kanserli hastaların am kalitesi ve am kalitesini etkileyen faktörleri değerlendirmek amacı ile
DetaylıDr. Bekir KESKİNKILIÇ
Dr. Bekir KESKİNKILIÇ 1 SAĞLIK Yalnızca hastalık veya sakatlığın olmaması değil, fiziksel, ruhsal ve sosyal yönden tam bir iyilik halidir. Irk, din, siyasi görüş, ekonomik veya sosyal durum ayrımı yapılmaksızın
DetaylıTürk Hipertansiyon İnsidans Çalışması
Türk Hipertansiyon İnsidans Çalışması Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği 22 Mayıs 2008 - Antalya Sunuş Saygıdeğer Meslektaşlarımız, Hipertansiyon, dünyada ve ülkemizde görülme sıklığı giderek
Detaylıdaha çok göz önünde bulundurulabilir. Öğrencilerin dile karşı daha olumlu bir tutum geliştirmeleri ve daha homojen gruplar ile dersler yürütülebilir.
ÖZET Üniversite Öğrencilerinin Yabancı Dil Seviyelerinin ve Yabancı Dil Eğitim Programına Karşı Tutumlarının İncelenmesi (Aksaray Üniversitesi Örneği) Çağan YILDIRAN Niğde Üniversitesi, Sosyal Bilimler
DetaylıSağlık Yüksekokulu Öğrencilerinin İnternet Kullanımına Yönelik Görüşleri*
Sağlık Yüksekokulu Öğrencilerinin İnternet Kullanımına Yönelik Görüşleri* Hamza FİDANCIOĞLU**, K.Derya BEYDAĞ***, Fadime GÖK ÖZER***, Mehtap KIZILKAYA*** ÖZET Amaç: Bu çalışma, sağlık yüksek okulu öğrencilerinin
DetaylıBURDUR İLİNDE SPORA KATILIMIN SOSYO EKONOMİK BOYUTUNUN ARAŞTIRILMASI
996 I.BURDUR SEMPOZYUMU BURDUR İLİNDE SPORA KATILIMIN SOSYO EKONOMİK BOYUTUNUN ARAŞTIRILMASI Kemal FİLİZ * Kadir PEPE ** ÖZET Araştırmada, Burdur ilinde aktif spor yapan sporcuların sosyoekonomik profillerinin
DetaylıÇALIŞMAYAN KADINLARIN SAĞLIKLI YAŞAM BİÇİMİ DAVRANIŞLARI, SOSYAL GÖRÜNÜŞ KAYGISI VE FİZİKSEL AKTİVİTEYE KATILIMLARINI ENGELLEYEN FAKTÖRLER Zekai
ÇALIŞMAYAN KADINLARIN SAĞLIKLI YAŞAM BİÇİMİ DAVRANIŞLARI, SOSYAL GÖRÜNÜŞ KAYGISI VE FİZİKSEL AKTİVİTEYE KATILIMLARINI ENGELLEYEN FAKTÖRLER Zekai PEHLİVAN*; Elif Nilay ADA*;Gizem ÖZTAŞ* *Mersin Üniversitesi
DetaylıThe Study of Relationship Between the Variables Influencing The Success of the Students of Music Educational Department
71 Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Yıl 9, Sayı 17, Haziran 2009, 71-76 Müzik Eğitimi Anabilim Dalı Öğrencilerinin Başarılarına Etki Eden Değişkenler Arasındaki İlişkinin İncelenmesi
DetaylıHEMġEHRĠ ĠLETĠġĠM MERKEZĠ ÇALIġANLARIYLA STRES VE KAYGI DURUMLARI ÜZERĠNE BĠR DEĞERLENDĠRME
HEMġEHRĠ ĠLETĠġĠM MERKEZĠ ÇALIġANLARIYLA STRES VE KAYGI DURUMLARI ÜZERĠNE BĠR DEĞERLENDĠRME Psi. Özge Kutay Sos.Yelda ġimģir Ġzmir,2014 HEMġEHRĠ ĠLETĠġĠM MERKEZĠ ÇALIġANLARIYLA STRES VE KAYGI DURUMLARI
DetaylıHALKLA İLİŞKİLER FAALİYETLERİNİN SAĞLIK HİZMETİ ALANLAR VE ÇALIŞANLAR TARAFINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ ERCİYES ÜNİVERSİTESİ HASTANELERİ ÖRNEĞİ
HALKLA İLİŞKİLER FAALİYETLERİNİN SAĞLIK HİZMETİ ALANLAR VE ÇALIŞANLAR TARAFINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ ERCİYES ÜNİVERSİTESİ HASTANELERİ ÖRNEĞİ Uzm. İbrahim BARIN Prof. Dr. Murat BORLU Başmüdür Özcan ÖZYURT
DetaylıTRB2 BÖLGESİ MEVCUT DURUM ANALİZİ SAĞLIK SEKTÖRÜ
TRB2 BÖLGESİ MEVCUT DURUM ANALİZİ SAĞLIK SEKTÖRÜ 2011 İÇİNDEKİLER 1. SAĞLIK SEKTÖRÜ... 3 1.1. Sağlık Personeli Durumu... 3 1.2. Ölüme Neden Olan Hastalıklar, Bebek - Çocuk Ölümleri ve Toplam Doğurganlık...
DetaylıBİR SAĞLIK OCAĞI BÖLGESİNDE BEBEKLERİN UYKU POZİSYONLARI VE ETKİLEYEN FAKTÖRLER*
BİR SAĞLIK OCAĞI BÖLGESİNDE BEBEKLERİN UYKU POZİSYONLARI VE ETKİLEYEN FAKTÖRLER* Emine BARAN 1, M. Esin OCAKTAN 2, Sabahattin KOCADAĞ 1, Ayşe YILDIZ 3, Recep AKDUR 4 1 Araş. Gör. Dr. Ankara Üniversitesi
DetaylıUygulamalı Meslek Derslerindeki Blok ve Entegre Öğretim Yöntemlerinin Öğrencileri Tarafından Değerlendirilmesi
Tıp Eğitimi Dünyası Sayı: 13 Ekim 2003 8 Uygulamalı Meslek Derslerindeki Blok ve Entegre Öğretim Yöntemlerinin Öğrencileri Tarafından Değerlendirilmesi Saadet Yazıcı ÖZET Bu çalışma, hemşirelik öğrencilerinin
DetaylıÖZET Amaç: Yöntem: Bulgular: Sonuç: Anahtar Kelimeler: ABSTRACT The Evaluation of Mental Workload in Nurses Objective: Method: Findings: Conclusion:
ÖZET Amaç: Yapılan bu çalışma ile Gülhane Askeri Tıp Fakültesi Eğitim Hastanesinde görevli hemşirelerin zihinsel iş yüklerinin değerlendirilmesi ve zihinsel iş yükünün hemşirelerin sosyo-kültürel özelliklerine
DetaylıÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ
ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ 1. KİŞİSEL BİLGİLERİ Adı Soyadı : Bahar (VARDAR) İNKAYA Doğum Yeri ve Tarihi : Salihli/MANİSA, 16.03.1980 Ünvanı : Öğretim Görevlisi Adres : Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Sağlık
DetaylıGebelikte Ayrılma Anksiyetesi ve Belirsizliğe Tahammülsüzlükle İlişkisi
Gebelikte Ayrılma Anksiyetesi ve Belirsizliğe Tahammülsüzlükle İlişkisi Dr. Sinem Sevil DEĞİRMENCİ Prof.Dr.Gökay AKSARAY Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Ruh Sağlığı ve Hastalıkları AD Giriş
DetaylıVERİLERLE TÜRKİYE ve DÜNYADA DİYABET. YARD.DOÇ.DR. GÜLHAN COŞANSU İstanbul Üniversitesi Diyabet Hemşireliği Derneği
VERİLERLE TÜRKİYE ve DÜNYADA DİYABET YARD.DOÇ.DR. GÜLHAN COŞANSU İstanbul Üniversitesi Diyabet Hemşireliği Derneği 21.Yüzyılın sağlık krizi: DİYABET Diyabet yaşadığımız yüzyılın en önemli sağlık sorunlarından
DetaylıHipertansiyon ve Kronik Böbrek Hastalığı
Chronic REnal Disease In Turkey CREDIT Hipertansiyon ve Kronik Böbrek Hastalığı Alt Analiz Sonuçları Prof. Dr. Bülent ALTUN Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Ünitesi CREDIT: Kilometre Taşları
DetaylıHEMŞİRELERDE ÇALIŞMA ORTAMI UZM. HEM. HANDAN ALAN HEMŞİRELİKTE YÖNETİM AD DOKTORA ÖĞRENCİSİ
HEMŞİRELERDE ÇALIŞMA ORTAMI UZM. HEM. HANDAN ALAN HEMŞİRELİKTE YÖNETİM AD DOKTORA ÖĞRENCİSİ Çalışma hayatı insan yaşamının vazgeçilmez bir parçasıdır. Günün en aktif döneminin yaşandığı çalışma ortamları,
DetaylıKESİTSEL ARAŞTIRMALAR
KESİTSEL RŞTIRMLR KESİTSEL RŞTIRMLR PREVLNS RŞTIRMSI DURUM SPTM RŞTIRMSI ROSSSETIONL STUDY ROSSSETIONL SURVEY PREVLNE STUDY BSELINE SURVEY 1 2 Kesitsel çalışmalar, belirli bir populasyonda, belirli bir
DetaylıHastaların Hemşirelik Hizmetlerinden Memnuniyeti
Kocatepe Tıp Dergisi Kocatepe Medical Journal 14: 69-75/Mayıs 2013 ÖZGÜN ARAŞTIRMA / RESEARCH STUDY Hastaların Hemşirelik Hizmetlerinden Memnuniyeti Afyon Kocatepe Üniversitesi, Ahmet Necdet Sezer Araştırma
DetaylıDENİZLİ İLİ ÇALIŞAN NÜFUSUN İÇME SUYU TERCİHLERİ VE ETKİLEYEN FAKTÖRLER. PAÜ Tıp Fak. Halk Sağlığı A.D Araş. Gör. Dr. Ayşen Til
DENİZLİ İLİ ÇALIŞAN NÜFUSUN İÇME SUYU TERCİHLERİ VE ETKİLEYEN FAKTÖRLER PAÜ Tıp Fak. Halk Sağlığı A.D Araş. Gör. Dr. Ayşen Til Su; GİRİŞ ekosisteminin sağlıklı işlemesi, insanların sağlığı ve yaşamının
DetaylıTürkiye Diyabet Prevalans Çalışmaları: TURDEP-I ve TURDEP-II
47. ULUSAL DİYABET KONGRESİ 11-15 Mayıs 211, Rixos Sungate Hotel, Antalya Türkiye Diyabet Prevalans Çalışmaları: TURDEP-I ve TURDEP-II Prof. Dr. İlhan SATMAN ve TURDEP-II Çalışma Grubu İstanbul Üniversitesi
DetaylıHemşirelerin Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları ve Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi
Araştırma/Research Article TAF Prev Med Bull 2010; 9(5):487-492 Hemşirelerin Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları ve Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi [Healthy Life Style Behaviours of the Nurses and the
DetaylıHEMŞİRELER İÇİN ETİK İLKE VE SORUMLULUKLAR. Prof. Dr. Lale Büyükgönenç
HEMŞİRELER İÇİN ETİK İLKE VE SORUMLULUKLAR Prof. Dr. Lale Büyükgönenç Nasıl Bir Süreç İzledik? 2003: HEMAR-G Etik Komisyonu 2004-Ocak: Hemşirelik Deontoloji Tüzüğü Yazılmasına Karar Verilmesi 4-5 Haziran
DetaylıDoç. Dr. Demet ÜNALAN Doç. Dr. Mehmet S. İLKAY Uzman Tülin FİLİK ERCİYES ÜNİVERSİTESİ
SAĞLIK HİZMETLERİ ÇALIŞANLARININ ÖRGÜTSEL BAĞLILIK DÜZEYLERİNİN ÖLÇÜLMESİ: ERCİYES ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ ÇALIŞANLARI ÜZERİNDE BİR UYGULAMA Doç. Dr. Demet ÜNALAN Doç. Dr. Mehmet
DetaylıHOŞGELDİNİZ. Diaverum
HOŞGELDİNİZ 1 HEMODİYALİZ HASTALARININ DİYALİZ KLİNİKLERİNDEN BEKLENTİLERİ Gizem AKYOL¹, Nergiz TEKYİĞİT¹,Ayşegül TEMİZKAN KIRKAYAK¹,Fatma KABAN²,Filiz AKDENİZ²,Tevfik ECDER²,Asiye AKYOL³ 1-Diaverum Özel
DetaylıMEME KANSERLİ KADINLARDA CİNSEL YAŞAM DEĞİŞİKLİKLERİNİ ETKİLEYEN FAKTÖRLERİN BELİRLENMESİ
MEME KANSERLİ KADINLARDA CİNSEL YAŞAM DEĞİŞİKLİKLERİNİ ETKİLEYEN FAKTÖRLERİN BELİRLENMESİ Aytül Yüntem Uzm. Hem.Nermin Güdüloğlu Uzm. Hem.Ayşegül İnce Uzm.Hem.Elif Akbal Prof. Dr.Haluk Onat Prof. Dr. Necdet
DetaylıÖRNEK BULGULAR. Tablo 1: Tanımlayıcı özelliklerin dağılımı
BULGULAR Çalışma tarihleri arasında Hastanesi Kliniği nde toplam 512 olgu ile gerçekleştirilmiştir. Olguların yaşları 18 ile 28 arasında değişmekte olup ortalama 21,10±1,61 yıldır. Olguların %66,4 ü (n=340)
DetaylıHemodiyaliz Hemşirelerinde Sağlık Algı Düzeylerinin Belirlenmesi
Hemodiyaliz Hemşirelerinde Sağlık Algı Düzeylerinin Belirlenmesi Bahar ÇETİN, Özel Lüleburgaz Diyaliz Merkezi Seher ÜNVER, Trakya Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi Tevfik ECDER, İstanbul Bilim Üniversitesi,
DetaylıÖZGEÇMİŞ. Görevler Görev Unvanı Görev Yeri Yıl Hemşire Türkiye Yüksek İhtisas Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Koroner Yoğun Bakım Ünitesi, Ankara
ÖZGEÇMİŞ 1. Adı Soyadı : Hafize ÖZDEMİR 2. Doğum Yeri ve Tarihi : Giresun 24.02.1981 3. Unvanı : Araştırma Görevlisi 4. Öğrenim Durumu : Derece Bölüm/Program Üniversite Yıl Lisans Hemşirelik Hacettepe
DetaylıAile hekimliğinin temel prensipleri. Hazırlayan: Asist. Dr. Burcu Gürhan Danışman: Prof. Dr. Mehmet Ungan
Aile hekimliğinin temel prensipleri Hazırlayan: Asist. Dr. Burcu Gürhan Danışman: Prof. Dr. Mehmet Ungan Temel yeterlilikler 1. Kapsamlı yaklaşım 2. Kişi merkezli bakım 3. Birinci basamak yönetimi 4. Toplum
DetaylıT. C. İSTANBUL BİLİM ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ HEMŞİRELİK DOKTORA PROGRAMI 2014-2015 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI DERS İÇERİKLERİ
T. C. İSTANBUL BİLİM ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ HEMŞİRELİK DOKTORA PROGRAMI 2014-2015 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI DERS İÇERİKLERİ I. YARIYIL (ZORUNLU) SAĞLIK BİLİMLERİNDE KURAM VE MODELLER Sağlık
DetaylıDoç.Dr. Emine EFE. Akdeniz Üniversitesi Antalya Sağlık Yüksekokulu eefe@akdeniz.edu.tr
Türkiye de Bazı İllerde Çocuk Servislerinde Çalışan Doktor ve Hemşirelerin 0-6 Ay Arası Bebeklerin Yatış Pozisyonları Konusundaki Bilgi ve Uygulamaları Akdeniz Üniversitesi Antalya Sağlık Yüksekokulu eefe@akdeniz.edu.tr
DetaylıABSTRACT $WWLWXGHV 7RZDUGV )DPLO\ 3ODQQLQJ RI :RPHQ $QG $IIHFWLQJ )DFWRUV
ÖZET Amaç: Araştırma, Aile Planlaması (AP) polikliniğine başvuran kadınların AP ye ilişkin tutumlarını ve bunu etkileyen faktörleri belirlemek amacıyla yapılmıştır. Yöntem: Tanımlayıcı tipteki bu araştırma
DetaylıYatan Hasta Memnuniyeti. Patient Satisfaction in Clinic Deparments
Gülşen AYTAR 1, Nuray YEŞİLDAL 2 1 A.İ.B.Ü. Düzce Tıp Fakültesi Sosyal Hizmet Uzmanı 2 A.İ.B.Ü. Düzce Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı, Düzce ÖZET Düzce Tıp Fakültesinde yatan 61 hastada memnuniyet
DetaylıANNE VE ÇOCUK SAĞLIĞININ ÖNEMİ. Sağlık; bireyin beden, ruh ve sosyal açıdan tam bir iyilik durumunda olmasıdır.
ANNE VE ÇOCUK SAĞLIĞININ ÖNEMİ Sağlık; bireyin beden, ruh ve sosyal açıdan tam bir iyilik durumunda olmasıdır. Anne-çocuk sağlığı hizmetlerinin amacı; özelde anne ve çocukların, genelde ise toplumun sağlıklı
DetaylıBAŞETME GRUBU İLE SOSYAL DESTEK GRUBUNUN HEMŞİRELERİN TÜKENMİŞLİK DÜZEYİNE ETKİSİ
BAŞETME GRUBU İLE SOSYAL DESTEK GRUBUNUN HEMŞİRELERİN TÜKENMİŞLİK DÜZEYİNE ETKİSİ Öğr. Gör. Dr. Neslihan GÜNÜŞEN DANIŞMAN Prof.Dr. Besti ÜSTÜN Tanımlayıcı Tükenmişlik Araştırmaları Randomize değil Kesitsel
DetaylıSAĞLIK YÜKSEKOKULUNDA ÖĞRENİM GÖREN HEMŞİRELİK ÖĞRENCİLERİNİN EMPATİK EĞİLİM VE EMPATİK BECERİ DÜZEYLERİNİN BELİRLENMESİ
ARAŞTIRMA MAKALESİ SAĞLIK YÜKSEKOKULUNDA ÖĞRENİM GÖREN HEMŞİRELİK ÖĞRENCİLERİNİN EMPATİK EĞİLİM VE EMPATİK BECERİ DÜZEYLERİNİN BELİRLENMESİ DETERMINING OF EMPATHIC TENDENCIES AND EMPATHIC SKILL LEVELS
DetaylıYaşlanma her canlıda görülen, tüm işlevlerde azalmaya neden olan, süregen ve evrensel bir süreç olarak tanımlanabilir. Organizmanın molekül, hücre,
GERİATRİ 1 Yaşlanma her canlıda görülen, tüm işlevlerde azalmaya neden olan, süregen ve evrensel bir süreç olarak tanımlanabilir. Organizmanın molekül, hücre, doku, organ ve sistemler düzeyinde, zamanın
DetaylıÜniversite Hastanesi mi; Bölge Ruh Sağlığı Hastanesi mi? Ayaktan Başvuran Psikiyatri Hastalarını Hangisi Daha Fazla Memnun Ediyor?
Üniversite Hastanesi mi; Bölge Ruh Sağlığı Hastanesi mi? Ayaktan Başvuran Psikiyatri Hastalarını Hangisi Daha Fazla Memnun Ediyor? Ebru Turgut 1, Yunus Emre Sönmez 2, Şeref Can Gürel 1, Sertaç Ak 1 1 Hacettepe
DetaylıDünyada ve Türkiye de Kronik Hastalıklar. Prof. Dr. H. Erdal Akalın, FACP, FRCP, FIDSA Hacettepe Üniversitesi emekli Öğretim Üyesi
Dünyada ve Türkiye de Kronik Hastalıklar Prof. Dr. H. Erdal Akalın, FACP, FRCP, FIDSA Hacettepe Üniversitesi emekli Öğretim Üyesi Dünya Sorunu Dünya Sağlık Örgütü (WHO) raporlarına göre kronik hastalıklar
DetaylıTAF Preventive Medicine Bulletin, 2008: 7(3)
Araştırma/Research Article TAF Prev Med Bull 2008; 7(3):23-236 Lisansüstü Eğitime Devam Eden Evli Kadınların Üreme Sağlığı Sorunları ve Etkileyen Faktörler [Reproductive Health Problems of Married Women
DetaylıBeden Eğitimi Öğretmenlerinin Kişisel ve Mesleki Gelişim Yeterlilikleri Hakkındaki Görüşleri. Merve Güçlü
Beden Eğitimi Öğretmenlerinin Kişisel ve Mesleki Gelişim Yeterlilikleri Hakkındaki Görüşleri Merve Güçlü GİRİŞ Öğretme evrensel bir uğraştır. Anne babalar çocuklarına, işverenler işçilerine, antrenörler
DetaylıMANİSA KENT MERKEZİNDE YAŞAYAN YAŞ GRUBU KADINLAR VE EŞLERİ ARASINDA SİGARA İÇME BOYUTU VE BUNU ETKİLEYEN SOSYOEKONOMİK FAKTÖRLER
MANİSA KENT MERKEZİNDE YAŞAYAN 15-49 YAŞ GRUBU KADINLAR VE EŞLERİ ARASINDA SİGARA İÇME BOYUTU VE BUNU ETKİLEYEN SOSYOEKONOMİK FAKTÖRLER Dr. Ümit ATMAN CİHAN Dr. Gönül DİNÇ Yük. Hemş. Safiye ÖZVURMAZ Dr.
DetaylıSAKARYA ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM FAKÜLTESİ DÖRDÜNCÜ SINIF ÖĞRENCİLERİNİN ÖĞRETMENLİK MESLEĞİNE KARŞI TUTUMLARI
SAKARYA ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM FAKÜLTESİ DÖRDÜNCÜ SINIF ÖĞRENCİLERİNİN ÖĞRETMENLİK MESLEĞİNE KARŞI TUTUMLARI Arş.Gör. Duygu GÜR ERDOĞAN Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi dgur@sakarya.edu.tr Arş.Gör. Demet
DetaylıHuzurevinde yaşayan yaşlı bireylerin yaşam ARAŞTIRMA kalitesi ve depresyon (Research düzeyleri Report) ve etkileyen faktörler
Huzurevinde yaşayan yaşlı bireylerin yaşam ARAŞTIRMA kalitesi ve depresyon (Research düzeyleri Report) ve etkileyen faktörler HUZUREVİNDE YAŞAYAN YAŞLI BİREYLERİN YAŞAM KALİTESİ VE DEPRESYON DÜZEYLERİ
DetaylıTıp ve Sağlık Okuryazarlığı
Tıp ve Sağlık Okuryazarlığı Mehmet ÜYÜKLÜ Bezmialem Vakıf Üniversitesi Tıp Fakültesi, Fizyoloji Anabilim Dalı Sağlık Okuryazarlığı Okuryazarlık kavramı geleneksel olarak kişinin okuma ve yazma becerisi
DetaylıYÖNETİCİ HEMŞİRELERİN LİDERLİK DAVRANIŞ BOYUTLARININ İNCELENMESİ
YÖNETİCİ HEMŞİRELERİN LİDERLİK DAVRANIŞ BOYUTLARININ İNCELENMESİ Sevcan VELİOĞLU *, Fahriye VATAN ** Görev ve sorumlulukları gereği grupları doğru hedeflere, etkili biçimde yönlendirebilmeleri, hemşirelerin
DetaylıULUSLARARASI 9. BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR ÖĞRETMENLİĞİ KONGRESİ
ULUSLARARASI 9. BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR ÖĞRETMENLİĞİ KONGRESİ SPOR BİLİMLERİ FAKÜLTESİ ÖĞRENCİLERİNİN BOŞ ZAMAN AKTİVİTELERİNE VERDİKLERİ ANLAMIN VE YAŞAM DOYUMLARININ İNCELENMESİ: AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ ÖRNEĞİ
DetaylıT. C. İSTANBUL BİLİM ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ HEMŞİRELİK DOKTORA PROGRAMI EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI DERS İÇERİKLERİ
T. C. İSTANBUL BİLİM ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ HEMŞİRELİK DOKTORA PROGRAMI 2016-2017 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI DERS İÇERİKLERİ I. YARIYIL (ZORUNLU) SAĞLIK BİLİMLERİNDE KURAM VE MODELLER (HEM 701
DetaylıT. C. ANKARA ÜNİVERSİTESİ BİLİMSEL ARAŞTIRMA PROJESİ KESİN RAPORU
T. C. ANKARA ÜNİVERSİTESİ BİLİMSEL ARAŞTIRMA PROJESİ KESİN RAPORU Öğretmenlerin Ve Anne-Babaların Öz-Yetkinlik İnançları, Tükenmişlik Algıları Ve Çocukların Problem Davranışları Proje Yürütücüsü: Prof.
DetaylıÖğrenim Dönemi Derece Üniversite Öğrenim Alanı 4 Lisans Atatürk Üniversitesi Hemşirelik
1 Ünvan Ad Soyad: Öğr. Gör. Sevda Bayhan Anabilim Dalı: Sağlık Programları Düzenleme Tarihi : 28.11.2012 İletişim Bilgileri Yazışma Adresi Telefon Faks E-mail :Z.K.Ü Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu
Detaylı