MBA 507 (6) KİŞİLİK VE DEĞERLER
Kişilik bireyin belirgin değişmeyen ve tutarlı olan özelliklerinin tümü bir bireyin davranışını anlamak için kişiliği ile ilgili bilgiye sahip olmak gerekir Kişilik bireyin tüm psikolojik sisteminin büyüme ve gelişmesi ile ilgili dinamik bir kavramdır
Kişilikte 3 temel nokta Benzersizlik ve kendine özgü oluş: Benzersizlik veya biriciklik kavramı bireyin davranış ve tutumlarının diğer insanlardan farklı oluşunu açıklar. Her birey değişik ve tektir. Bireylerin diğerlerinden ayrılan özelliklerinin birleşimi onun kişiliğini oluşturur.
Kişilikte 3 temel nokta Tutarlılık: farklı ortam ve durumlarda bile bireyin benzer biçimde hareket etmesidir. Mischel, bireylerin farklı durumlarda benzer bir biçimde davranmalarının bir takım, şartlara bağlı olduğunu söyler ; - durumlar benzerlik gösterirse, - birey geçmişteki benzer durumlarda yaptığı davranışlarda benzer sonuçlara ulaşmışsa veya olumlu bir takım neticelere ulaşmışsa benzer davranışlar tekrarlanır. Değişmezlik ve durağanlık
Kişiliğin oluşumunu etkileyen durumlar 1) Biyolojik faktörler/kalıtım- güzellik, kas yapısı, biyolojik ritm 2) Kültür- 3) Sosyal faktörler/çevre- aile, okul vb.
Kişilik Özellikleri Bir kişinin davranışlarını tanımlayan karakteristik özellikleridir Myers-Briggs Kişilik Tipi Belirleyicileri: Dışadönüklük vs. İçe kapalılık Algısal vs. Sezgisel Düşünen vs. Hisseden Yargılayan vs. Kabul Eden
Kişilik Özellikleri Dışadönük: sempatik, sosyal ve kendini iyi ifade edebilen İçe kapanık: sessiz, utangaç Algısal: Pratik, düzenli, detaycı Sezgisel: büyük resme bakabilen
Kişilik Özellikleri Düşünen: Problemlerle ilgilenir, düşünce ve mantığı kullanır Hisseden: Kişisel değerlere, duygulara önem verir Yargılayan: kontrol etmeyi severler Kabul Eden: esnek, içinden geldiği gibi davranır
Beş Büyük Kişilik Modeli Dışadönüklük: İlişkilerdeki rahatlık seviyesi, kendini ifade edebilenler Kişiler arası iletişimde başarılı, sosyal olarak baskın Daha yüksek performans, liderlik özellikleri gelişmiş, daha yüksek iş ve yaşam tatmini
Beş Büyük Kişilik Modeli Uyumluluk: Etrafa, diğer insanlara uyumlu, işbirlikçi, sıcak, güvenilir çevresinde sevilir, işbirlikçi, uyum gösterme daha yüksek performans, daha az olağandışı davranışlar
Beş Büyük Kişilik Modeli Sorumluluk: düzenli, güvenli, azimli, dikkatli Daha fazla çaba gösterir, disiplinli, düzenli, planlıdır şirkete bağlılık, daha yüksek performans
Beş Büyük Kişilik Modeli Duygusal kararlılık: gerilime dayanma, kendinden emin daha az olumsuz düşünce, daha az tetikte bulunma durumu daha yüksek iş tatmini
Beş Büyük Kişilik Modeli Deneyime açıklık: Yaratıcılık, merak, sanatsal bakış açısı daha fazla öğrenme, daha yaratıcı, daha esnek gelişmiş liderlik, değişim koşullarına uygunluk
Sosyal Özellikler Sosyal özellikler başkalarıyla iletişim halindeyken ortaya koyduğumuz özelliklerdir
Kişiliğin Ölçümü Kişilik testleri çalışanları daha iyi tanımak/daha iyi yönetmek
10 dakika ara...
KİŞİSEL FARKLILIKLAR Kişiler hayat görüşü bakımından, diğerlerinden ayrılabilir. Onları harekete geçiren güdüler çeşitlilik ve şiddet bakımından farklılık gösterebilir. Amaçların farklılığı da bu durumu etkiler. Farklılıklarımızdan dolayı yöneticiler genel politikaların yanında kişisel politikalar da geliştirmeleri gerekir. Her bireye göre değişik yollar izlemek, özendirmek gerekir ve bu kolay iş değildir.
Kişisel Farklılıkları doğuran nedenler Girişim Ruhu: başkaları ile olan ilişkilerde, teşebbüsü ele alma ve duruma hakim olma eğilimi anlamına gelir. Yöneticiler bundan dolayı farklılaşır. İçinde yaşanılan olaylar da kişileri girişimci olmaya zorlayabilir. Hırslı Olma: Hırslı kişi zihninde daima mevkii ve örgütte ilerleyip yükselme tutkuları vardır. Fazla hırslı kişilere ayrıca Mobile denir. Özendirme çalışmaları hırslı kişileri daha çok etkiler. Bazıları da belirlediği haddinden fazla bir yere gelmek istemezler. Hırslı olmada ayrıca hızlı karar alma, erken ve iyi düşünmeden alınan kararların sakıncalarını içerir. Kararlar zamanında alınmalı, geç kalıp acele alınan kararlar genelde tutarsızlık gösterir.
Toplumculuk: Kişinin ilişkili olduğu kimselerin tutum ve arzularına karşı olan duyarlığını ifade eder. Toplumculluğu yüksek kimse kendisini gruptan ayrı hissedemez. Bu özellikteki kimse disiplinlidir, grup yasalarına ve düzenine uyar. Tersi kişiliklerde ise, kişi kendisi dışında hiçbir güç ve otorite tanımaz. Toplumcul kimseler için grup değeri ön plandadır.
Örgütsel davranışı etkileyen temel kişilik özellikleri Kendilik kontrolü: bireyin herhangi bir davranışının ortaya çıkmasında ve sonuçlarında kendisinin belirli bir katkısının olduğuna inanması şeklinde tanımlanır. Bazı insanlar kendilerine olabilecekleri kendilerinin kontrol edebileceklerine inanır. Örneğin; çok çalışırsa ödülleneceğini inanması gibi. yani her şey bireyin kontrolündedir. Bu tip insanlara içsel kendilik kontrollü yüksek kişiler denir.
Örgütsel davranışı etkileyen temel kişilik özellikleri Başarı yönelimi: yapılan araştırmalarda bir kişilik niteliği olarak belirtilip bireyden bireye farklı biçimde ortaya çıktığı gözlemlenmiştir. Başarı ihtiyacı yüksek kişiler işleri devamlı olarak daha iyi yapma durumunda olan insanlardır.
Örgütsel davranışı etkileyen temel kişilik özellikleri Otoriter kişilik: örgüt içinde çalışan insanlar arasında bir statü ve güç faklılığının olmasına inanan kişidir. Çok otoriter bir kişilik tipi çok katı kuralları olan insanları yargılayan, kendinde üstte olan kişilere farklı görünmeye çalışan ancak altındakileri ezen, güvenilir olmayan, değişmeye direnç gösteren kişidir. Bu kavram ile ilgili diğer özellik ise dogmatizmdir. Dogmatikler bir konuya körü körüne bağlı ve inançlarında katı olan kişilerdir.
Örgütsel davranışı etkileyen temel kişilik özellikleri Makyavellenizm: otoriter kişilikle ilgili bir diğer karakteristik makyavellenizm olarak geçmektedir. Bu kavrama göre makyavellenist özelliği yüksek olan kişi pragmatist, diğer insanlarla arasına mesafe koyan ve sonuçlara göre hareket eden kişidir. Makyavellenist özelliği yüksek olan kişi başkalarını kullanan, daha çok kazanan, daha az ikna edilebilen, ancak başkalarını ikna edebilen kişidir. İçinde bulundukları duruma göre hareket ederler. Yüzyüze konuşulan durumlarda daha başarılıdırlar.
Örgütsel davranışı etkileyen temel kişilik özellikleri Kendine güvenme: bireyin kendini sevme veya sevmeme derecesi insandan insana farklılık taşır. Kendine güveni düşük olanlar tatminsizdir. Kendini yansıtma: bireyin davranışlarına benzer olan davranışları benimsemesidir. Yani birey davranışlarını gözlemlediği kişinin özelliklerini hemen benimseyerek ona benzer davranışları taklit etmeye çalışır. Ayrıca bu insanların yöneticilik düzeyinde başarılı oldukları gözlenmiştir
Duygusal Uyum Özellikleri Kişilerin duygusal stres durumları ile başa çıkabilmesini sağlayan özellikler A Tipi: sabırsızlık, hemen başarıya ulaşma isteği, öfke, daha rekabetçi B Tipi: Daha az rekabetçi, yavaş yavaş sonuca ulaşma eğilimi, sabır gösterme
Kişi - İş Uyumu (Holland Tipolojisi) Gerçekçi mekanik, çiftçi, operatör Araştırmacı akademisyen, gazeteci Sosyal danışman, psikolog Geleneksel muhasebeci, bankacı Girişimci avukat, emlakçı Artistik ressam, iç mimar
Değerler Temel inançlarımız - yargısaldır - esnek değildir Sahip olduğumuz değerleri sosyalleşmemiz sırasında kazanırız - aile, okul, çevre, medya doğru/yanlış değerlerimize göre yorumlarız
Değerler Amaç değerler: arzulanan sonuçlar Araç değerler: sonuca giden yolda kullandığımız değerler aynı işkolları ve sınıflardaki insanlar benzer değerlere sahiptirler değerler nesil farklılıkları ve kişiklerden etkilenir
Değerler ve Kültür değerler kültürler arasında farklılık gösterir Güç mesafesi: kurumlarda gücün eşit olmayan bir şekilde dağılımını kabul etme derecesi Bireyselcilik - Toplulukçuluk Erillik(eril başarı güç patriarşi) - Dişillik (cinsiyet rolleri)
Değerler ve Kültür Belirsizlikten kaçınma Uzun vade (geleceğe odaklı kültürler) - kısa vade görüş
http://vimeo.com/39265966