15 8. SINIF ESiTSiZLiK,,< ve > sembolleri içeren cebirsel ifadeler eşitsizliktir. Oy kullanma yaşı en az 18 dir. ÖR: AĢağıdaki ifadelere karģılık gelen eģitsizlikleri yazınız. 5 ten küçük doğal sayılar. 5 ten büyük sayılar 5 ten küçük sayılar < EġĠTSĠZLĠKLERĠ SAYI DOĞRUSUNDA GÖSTERME 5 e eşit veya 5 ten büyük sayılar > 5 e eşit veya 5 ten küçük sayılar Kaan nın elindeki ceviz sayısı 22 den fazladır. ÖR: AĢağıda sayı doğrusunda gösterilen eģitsizlikleri yazınız. 5 Okan nın 50TL den az parası vardır. -4 Okul a başlama yaşı en az 6 dır. Batu nun cebindeki para en fazla 50TL dir. -14 Hangi sayının fazlası 5 ten azdır? Hangi sayının 2 katının eksiği 10 a eşit veya 10 dan azdır? 8 1
EġĠTSĠZLĠK ÇÖZÜMÜ Eşitsizlik çözümü, aynı denklem gibi çözülür. Tek fark eşitsizlik negatif bir sayı ile çarpılıp veya bölündüğünde eşitsizlik yön değiştirir. Eşitsizliği negatif bir sayıyla çarpar veya bölersek eşitsizlik yön değiştirir. ÖR: AĢağıdaki eģitsizlikleri çözüm kümesini bulup sayı doğrusunda gösteriniz. ÖR: AĢağıdaki eģitsizlikleri çözüm kümesini bulup sayı doğrusunda gösteriniz. -x+5> x-5<4 x+2>4-2x< x-1 7-5x -20 4<2x 8<4-x 8 4x 2x+4 8-2x - 5x-10 20 -x+5 2x-10 x<2x+1-4x-4>-x+7 1+x>-2x+10 2
Rasyonel şeklinde verilen ve payda kısmında sayı olan eşitsizliklerde paydalar eşitlenip, paydalar görmezlikten gelip eşitsizlik çözülebilir. ÖR: AĢağıdaki eģitsizlikleri çözüm kümesini bulup sayı doğrusunda gösteriniz. x < 2 5 2x 1 x 1 - > + 4 2 6 x + 2 2x - 4 5 6 x >5 ÖR: 2<2x-4<10 eģitsizliğinde x in alabileceği kaç farklı tam sayı vardır? 2x 5 4 x +1 ÖR: 4>2x ve -2 eģitsizliklerini birlikte 4 sağlayan çözüm kümesini bulunuz. x x + 5-1 2
ÖR: x ve y tam sayılar olmak üzere, 0<x<6 ve 2<y<6 olduğuna göre x+2y ifadesinin alabileceği en büyük değeri bulunuz. ÖR: Kaan bir günde en az 20, en fazla 40 sayfa kitap okumaktadır. Buna göre, Kaan ın 7 günde okuduğu sayfa sayısını ifade eden eģitsizliği yazınız. ÖR: x ve y tam sayılar olmak üzere, 0<x<6 ve -2<y<6 olduğuna göre x-2y ifadesinin alabileceği en büyük değeri bulunuz. ÖR: Bir kitabın alıģ fiyatı 2a+4 TL, satıģ fiyatı a-5 TL olduğuna göre zarar etmemesi için satıģ fiyatı en az kaç TL olmalıdır? ÖR: x ve y tam sayılar olmak üzere, -4<x<6 ve -8<y<0 olduğuna göre x-2y ifadesinin alabileceği en küçük değeri bulunuz. ÖR: Gamze nin yaģı 16+x, abisinin yaģı 6-x olduğuna göre gamze en fazla kaç yaģında olabilir? ÖR: x ve y reel sayı olmak üzere, 0<x<6 ve 2<y<6 olduğuna göre x+2y ifadesinin alabileceği en büyük değeri bulunuz. ÖR: Oduncu Mustafa Amca elindeki kuru odunları çuvallamıģtır. Bir çuvalın ağırlığı 20 kg ile 0 kg arasında olmaktadır.yağmur yağıp odunlar ıslandığında %10 ağırlaģmaktadırlar. Buna göre yaģ bir çuval odunun eģitsizliğini yazınız. 4
SORULAR 1) Deneme sınavına katılan en az 0 öğrencidir. Ġfadesine uygun eģitsizlik aģağıdakilerden A) x<0 C) x>0 B) x 0 D) x 0 6) 4x+>2x-4 için aģağıdakilerden A) x<-8 C) x<8 B) x>-8 D) x>8 2) Osman nın elinde 6 dan fazla ceviz vardır. Ġfadesine uygun eģitsizlik aģağıdakilerden A) x>6 C) x>6 B) x 6 D) x 6 7) x+14 2x-16 için aģağıdakilerden A) x 10 C) x 10 B) x -10 D) x<-10 ) 2 katının fazlası 6 tan küçük olan sayılar. Ġfadesine uygun eģitsizlik aģağıdakilerden A) 2x+>6 C) 2x+<6 B) 2(x+)>6 D) 2x+ 6 8) x eģitsizliğinin sayı doğrusunda gösterimi aģağıdakilerden A) B) C) 4) a+5 8 eģitsizliğini sağlayan doğal sayılar aģağıdakilerden A) {0,1,2,} C) {0,1,2} B) {1,2,,4,5,6,7,8} D) {1,2,} D) 9) x+5<14-2x eģitsizliğinin çözüm kümesi sayı doğrusundaki gösterimi aģağıdakilerden 5) x+10>25 eģitsizliğini sağlayan en küçük tam sayı değeri aģağıdakilerden A) 15 C) 10 B) 6 D) 5 A) B) C) D) 5
10) -2<a 4 eģitsizliğinin sayı doğrusunda gösterimi aģağıdakilerden 14) A A) B) C) D) -2 4 4-2 -2 4-2 4 B 6cm 2a-4 4cm Yukarıdaki ABC üçgenine göre a nın çözüm kümesini ifade eden eģitsizlik aģağıdakilerden A) 4 a 6 C) <a<7 B) 4<a<5 D) 4 a 5 C 11) 2 2x+4<6 eģitsizliğinde, x in alabileceği kaç tane tam sayı değeri vardır? A) C) 4 B) 5 D) 6 15) x ve y tam sayı olmak üzere, -4 x<2 ve -7<y<2 olduğuna göre x-2y ifadesinin alabileceği en küçük değeri kaçtır? A) 8 C) 1 B) -6 D) -8 x ) - + 4 8 2 için aģağıdakilerden A) x 8 C) x 8 B) x -8 D) x -8 16) Zeynep günde en az 50 soru, en fazla 80 soru çözmektedir. Buna göre, bir haftada çözdüğü soru sayısını ifade eden eģitsizlik aģağıdakilerden A) 50<x<400 C) 50<x<80 B) 50 x 560 D)250<x<400 2x x 1) - 4 > +1 2 için aģağıdakilerden A) x<0 C) x>0 B) x>5 D) x 0 17) Bir okulda 4x+6 öğrenci vardır. Okuldaki sınıfların her birinde x-4 tane tekli sıra vardır. Okulda bazı sınıflarda sıralar boģ kalmaktadır. Buna göre, okul 6 derslikten oluģtuğuna göre en az kaç tane öğrenci vardır? A) 160 C) 140 B) 1 D) 0 6