Genç EriĢkinde Kalça Ağrısı Klinik Değerlendirme & Görüntüleme PROF DR UĞUR ġayli YEDĠTEPE ÜNĠVERSĠTESĠ TIP FAKÜLTESĠ ORTOPEDĠ VE TRAVMATOLOJĠ
FAS (FAİ) Gençlerde-sporcularda Kalça ağrısı ve OA Femur başı ve asetabulum arasındaki anormal sürtünme labral ve kondral lezyonlara neden olarak artroz öncesi bir durum Femur boynunun asetabulum anterioruna sıkışması travmatik artrite yol açabilir Smith-Petersen MN JBJS 1936 FAS tanımlaması ve tipleri Ganz R, Parvizi J, Beck M, et al Clin Orthop Relat Res 2003
TANI Klinik Değerlendirme (kalça içi periartiküler - lomber) a. Anamnez b. Fizik Muayene Görüntüleme Yöntemleri X ray MRG BT 71
Yakınma AĞRI Sinsi başlangıçlı,aktivite-dinlenmeyle değişen Sportif aktivite sonrası belirgin HAREKET SINIRI İR DR Travma öyküsü bazen Geçirilmiş kalça cerrahisi
FAS (FAİ) Klinik En sık C biçiminde ağrı Otururken & oturup-kalkınca & sportif aktivite ile artan K pincer, 40 yaş E cam, 25-40 yaş Mix
Anterior Kalça Ağrısı Femoraasetabuler Sıkışma (FAS) Kas strain, Kontüzyon Avülsiyon & apofiziyel yaralanmalar Asetabuler labral yırtık &serbest cisim Osteitis pubis İliopsoas bursiti Kalça dislokasyonu/subluksasyonu GKD/Perthes/SCFE OA İnflamatuar artrit AVN 75
Osteitis Pubis Sym pubis sklerotik-düzensiz, kronik enflamasyon
Posterior Kalça Ağrısı Lomber patolojiler Kompresif nöropatiler Priformis sendromu Sİ eklem patolojileri 73
Lateral Ağrı Trokanterik Bursitis Gluteus medius/minimus yırtıkları İliotibial bant sendromu Meralgia parestetika 74
Kalça Klinik Değerlendirme Yürüme değerlendirmesi (Antaljik, Trendelenburg) Fizik Değerlendirme Ayakta Otururken Yatarken Supine Lateral Prone Osteokondral Kapsülolabral Muskulotendinöz Nörovasküler 65
Ayakta Kalça Değerlendirmesi İnspeksiyon Pelvik simetri Lomber lordoz Servikotorakolomber omurga dizilimi (ekstansiyon/ fleksiyon, sol/sağ eğilme ile) Kas straini (insersiyo & origo ) Palpasyon SİAS, SİPS, İliak kanat, Tr major Tuber iskiadikum Sİ eklemler, Simfizis pubis 61
Otururken - Supine Prone Kalça Rotasyonları Cam impingement (özellikle İR) 57
Priformis germe testi Priformis sendromu Ayak topuktan kavranır kalça ADD-İR a zorlanır, hasta ABD-DR yapar 56
Rolling test Kalça irritasyonu; eklem içi patoloji, duyarlı ama özgün değil 51
Kalça fleksiyonu Fleksiyon kontraktürü (Thomas testi)
Supin FADIR testi (Anterior impingement, FAİ, Labral yırtık) Fleksiyon / Adduksiyon / İç rotasyon 47
Supine (Stitchfield testi) Dirence karşı düz bacak kaldırma testi Anterior superior labrum Psoas Rektus femoris Alt abdominal kaslar
SUPİN FABER TESTİ (PATRİCK) Fleksiyon / Abduksiyon / Dış rotasyon 1.Labrum yırtığı 2. Posterior FAS 3.SI eklem 4.İliotibial band kontraktürü 5.Trokanterik patoloji 48
Supin Posterior İmpingement Testi Ekstansiyon / Abduksiyon / Dış rotasyon Posterior & posterolateral ağrı Posterior asetabuler labrum Bu patolojiler anterior patolojilere göre daha nadirdir
X Ray Kalça Ekleminde Görüntüleme Patoloji 3 boyutlu MRG Artro MRG(kıkrdak hasarı ve labrum ) BT- dinamik 25
Pelvis AP grafi 22
35, E, Normal Kalça Tannast M et al. AJR 2007;188:1540-1552 2007 by American Roentgen Ray Society
PINCER (Asetabulumun femur başını aşırı örtmesi) Antero-superior pincer (fokal) Derin asetabulum (Koksa profunda/protruzio) Posterior duvarda sıkışma
Fokal antero-superior pincer lezyonu Normal kalça Çaprazlama bulgusu
PINCER Crossover bulgusu (anterior duvar gölgesinin posterior duvar lateraline geçmesi) İscheal spine bulgusu Koksa Profunda Protrusio Asetabuli Lateral CE artmış 40
Asetabuler derinlik Koksa profunda Protrüzyo asetabuli 17
Asetabuler Örtünme Lateral Merkez-Kenar açısı (Weiberg) Superolateral yetersiz örtüm < 25 14
Asetabuler inklinasyon Tönnis açısı 0-10 normal > 10 - artmış inklinasyon (strüktürel instabilite) > 0 - azalmış inklinasyon (pincer tipi FAI) 15
45 ve 90 Dunn lateral grafi 45 90 20
CAM lezyonu (Femur baş boyun bileşkesi anterosuperior kemik tümsek) Tabanca kabzası bulgusu (pistol grip) Alfa açısı (>50 ) Femur baş-boyun offseti (<8mm) Offset oranı (anterior offset in baş çapına oranı) 0.21 ± 0.03 N 0.13 ± 0.05 cam
Cam Lezyonu Alfa açısı (>50 ) Femur baş-boyun offseti (<8mm) Offset oranı (anterior offset in baş çapına oranı) 0.21 ± 0.03 N 0.13 ± 0.05 cam Recess bulgusu ve kemik opozisyonu
Alfa açısı Dunn grafisi / MR 55 derecenin üstü kötü prognoz Kadınlarda 53 + Erkeklerde 59 + Aksiyel grafilerde femur başı ortasından, femur boynu ortasına uzatılan çizgi ile femur baş-boyun bileşkesinin gölgesiyle oluşan açısal ilişki
Cam Recess bulgusu ve kemik opozisyonu
Cross-table lateral grafi 21
Pelvis frogleg grafi 19
False-profile grafi 18
Bilgisayarlı Tomografi 3 boyutlu deformite yorumu & cerrahi Artro-BT kıkırdak & labrum 374-80. Yüksek radyasyon!!! D. Arthroscopy. 2015 Jul;31(7):1261-8.
Dinamik değerlendirme
MRG Standard MRG lerde yanılma payı yüksek BEKLENTİMİZ FAS tanısı Cerrahi sonuçlarının dökümantasyonu Kıkırdak yorumlanması Labral patolojiler SON 2 YILDAKİ YAYINLARDA ARTRO-MR, 3 TESLA MRG, TRAKSİYON ALTINDA MRG,T2 HARİTALAMA ÜSTÜNLÜKLERİ VURGULANIYOR
MR
MRG d-gemric (Delayed gadolinium enhanced MRI of Cartilage) T 1 Relaksasyon zaman ölçümleri ile eklem kıkırdak (glikozamin) içeriğinin tespiti
TEŞEKKÜRLER