İş planı Prof.Dr. Vedat CEYHAN OMÜ Tarım Ekonomisi Bölümü vceyhan@omu.edu.tr
İş planı nedir? Tam zamanında ve iyi bir iş gerçekleştirmek için yapılacak bütün faaliyetleri tanımlayarak hiçbir detayı atlamayan dikkatlice tasarlanmış bir plandır. Şirketin planlarını ortaya koyan ve bu planların nasıl gerçekleştirileceğini ortaya koyan okuyucuların değerlendirme yapabilmesi için ihtiyaç duyduğu bilgileri kapsayan tanıtıcı bir dokümandır.
İyi bir iş planının özellikleri İşletmeyi gerçekçi bir şekilde tanımlamalı Kısa, öz ve doğru bir projeksiyon yapmalı Dikkat çekici olmalı Mevcut konumu, gereksinimleri ve gelecekte elde edilecek fırsatları göstermeli
İş planı hangi amaca hizmet eder İşletme dışı Fon oluşturmak (banka, risk sermayesi vb.) İştiraklerin Ana şirkete bildirim yapması İşletme içi Planlama
Bankalar Ne kadar borç almak istiyorsunuz? Parayı ne için istiyorsunuz? Parayı geri ödeme planınız nedir? Krediyi geri ödeme gücünüz var mı? Beklenmedik olayların sonuçlarına katlanma gücü var mı? Teminat verebilir misiniz?
Risk sermayesi Şirket parayı nereden kazanıyor? Ne kadar zamandır faaliyetlere devam ediliyor? Faaliyet sonuçları ve karlılık ne düzeydedir ve ileriye dönük tahminler nelerdir? Şirket ne kadar finansman aramakta ve ne amaçla kullanacak? Geçmiş kayıtlar (şirket, yönetim ve Pazar) Projeksiyonlar (ulaşılabilir mi? Aksaklık çıkabilir mi?) Yönetim düzeni Pazar (müşteri neden satın alır?)
İşletme içi kullanım Yönetim aracıdır. Planlamayı kolaylaştırır. Hedefleri ortaya koyar. Kaynak ihtiyaçlarını belirler. Mutlaka güncellenmelidir!!!!!!!!!
Finansal öngörüler İş planının temelini ve işletmenin hedeflerini oluşturur. İş planının hazırlık aşamasında başlangıç aşamasını oluşturur. Öngörü yapmak için ihtiyaç duyulan muhasebe kayıtları Bilanço, gelir tablosu, nakit akım tablosu Öngörü süreci mevcut durum varsayımlar öngörü Enflasyon ve risk nasıl dikkate alınacak, işletme sermayesi ihtiyacı nasıl belirlenecek?
Tipik bir iş planının içeriği Yönetici özeti Misyonun belirlenmesi İşletme hakkında bilgi verilmesi Ürün/hizmet tanıtımı Pazarlama planı Rekabet analizleri SWOT analizleri Faaliyetler Finansal planlama İş zaman planlaması
Yönetici özeti Özet bölümü iş planının başında yer almalıdır. Tekliflerinize ilişkin kısa ve öz bir genel açıklama sunmalıdır. Başvurunun neden farklı olduğunu belirtmelidir. İş planının kapsadığı unsurları kısaca içermelidir. Kısa zamanda fikir sahibi olmak isteyenlere iş planı hakkında temel bilgileri vermeli ve okuyucuyu iş planını tamamen okumaya ikna etmelidir. Çok uzun olmamalıdır.
Misyonun belirlenmesi Bu iş planının neden yazıldığı açıklanmalıdır. Yapılması düşünülen işin sınırlılıkları belirtilmelidir. Yapılacak iş anlaşılır bir şekilde tanımlanmalıdır. İşin motivasyon kaynakları açıklanmalıdır. Yapılması planlanan işin yapılması halinde elde edilecek ürünler belirtilmelidir. Yapılacak işin amaçları hedefleri belirtilmelidir.
İşletme hakkında bilgi verilmesi Şirketin kuruluşu ile ilgili bilgiler (Hukuki statü, ortak sayısı, kuruluş tarihi vb.) Şirketin faaliyet alanı belirtilmelidir (NACE KODLARIYLA) Şirketin mevcut durumu (finansal durum, borç alınan kurumlara verilen teminatlar, şirket başarıları vb.) Yapılması planlanan iş (proje) hangi sektördedir? İşletmenin yönetim düzeni (yönetim bilgi sisteminin varlığı, yöneticilerin ayrılma riski vb.) İşletmenin personel yapısı (personel sayısı ve nitelikleri, sözleşmeler, ücretlendirme politikaları, işçi örgütlenmeleri, işe alma politikaları, eğitim politikaları vb) Yapılması planlan işin kısaca tanıtılması
Ürün/hizmet tanıtımı (1) İş sonunda elde edilecek ürünler/hizmetler açıklanmalıdır. Ürünler/hizmetlerin hangi alanlarda kullanılabileceği açıklanmalıdır. Elde edilecek ürünün avantajları belirtilmelidir. (Benchmarking) - daha mı ucuz? daha mı kaliteli? hangi benzersiz özelliklere sahip? müşterileriniz bunu kullanmaktan ne gibi avantajlar sağlar? herhangi bir dezavantajı var mı? müşteriler neden rakiplerinizin değil de sizin ürününüzü tercih ediyor? - Ürününüzün demode olma ihtimali var mı?
Ürün/hizmet tanıtımı (2) Ürünün mevcut durumu açıklanmalıdır (araştırma ve geliştirme aşamasında mı? halihazırda pazarda yerleşik mi?) Ürünün hayat devresi ne kadar? Rakipleriniz hangi yeni ürünleri piyasaya çıkaracak ve ne zaman? Ürününüz için ne gibi bir korumaya sahipsiniz? (patent vb.) Ürününüz herhangi bir devlet onayı gerektiriyor mu ve bu onaylara sahip misiniz?
Ürün/hizmet tanıtımı (3) Karşılanması gereken herhangi bir endüstri standardı var mı? Lansmanları için zamanlamaları da içeren, ürüne dair planlarınız neler? Araştırma ve geliştirme politikalarınız neler? Herhangi bir rakip teknoloji var mı? Her bir ürün ya da hizmetin kârlılığı ne kadar?
Pazarlama planı Pazara ilişkin temel bilgiler verilmelidir (Pazar büyüklüğü, muhtemel rakipler, yurt içi Pazar, yurt dışı Pazar, pazarda var olan riskler, işletmenin Pazar payı vb.) Pazara ilişkin tahminler (Satış tahminleri, fiyat tahminleri, pazarın genişleme eğilimi vb.) Takip edilecek pazarlama stratejisi (hedefler, fiyatlandırma politikası, tutundurma, pazar bölümleme, distribütörler, pazarlama kanalı vb) Müşteriler (kimdir?, nasıl satın alır, sipariş hacmi, sipariş yolu nedir? Gereksinimleri ne? Satın alma alışkanlıkları neler? müşteri bağlılığı vb.)
Rekabet analizleri Ticaret göstergeleri (mukayeseli üstünlük, mutlak üstünlük vb.) Verimlilik göstergeleri Maliyetler Rakip firmaların durumu (rakip işletmeler kim, potansiyelleri ne kadar, Pazar payları ne kadar, finansal durumları nedir, güçlü ve zayıf yönleri neler, müşterileriniz sizi niye tercih ediyor (kalite, fiyat, teslimat hızı vb.), marka bilinirliğiniz ne kadar?, rakiplerinizin stratejilerinize karşılığı nedir?)
SWOT analizleri Güçlü yönler Zayıf yönler Fırsatlar Tehditler
Faaliyetler Ürünün ortaya çıkmasındaki aşamalar (teknik detay) Yapılacak faaliyetler belirlenmeli ve tanımlanmalı Üretim kapasitesi Hammadde ihtiyacı Ürünün nasıl ticarileşeceği Kalite kontrolü
Finansal planlama Finansal geçmiş (denetlenmiş mali tablolar) Finansal öngörüler (likidite, karlılık, borç ödeme yeteneği, etkinlik) Uluslararası Finansal Raporlama Standartları na (UFRS) uygunluğa dikkat edilmeli. Mali tablolar, vergi kanunlarına aykırılıklar taşımamalıdır.
Zaman planlaması Şirketin hedeflerini özet olarak ortaya koyar. Faaliyetlerin dikkatli bir şekilde planlandığını gösterir. Faaliyeleri izlemeye yardımcı olur. 1. Yıl 1. Yarıyıl 2. Yarıyıl Açıklama Faaliyet Adı 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Genel hazırlık X X Veri tabanı oluşturulması X Veri temini X X X X X X X X X Sulama modülünün X X yazılması Sistem doğrulama ve testi X X X X X X X Gübreleme modülünün yazılması Tarımsal mücadele modülünün yazılması Tarım ekonomisi modülünün yazılması Uzaktan algılama modülünün yazılması Sistemin proje alanında testi X X X X X X X X X X
Ekler Ürün literatürü ve teknik özellikler Organizasyon şeması Yöneticilerin (ekibin) özgeçmişleri Pazar araştırmaları Patent ayrıntıları Finansal öngörüler Denetlenmiş en son mali tablolar En son yönetim muhasebesi hesapları
Teşekkürler!!!!!!!!!!! Soru????????????? Katkı +++++++++++++++ İletişim vceyhan@omu.edu.tr