Doç.Dr. Serhan TANYEL Dokuz Eylül Üniversitesi Ulaştırma Emniyeti ve Kaza İnceleme Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü
Ulaşım Ana Planında Genel Yaklaşımlar
Planlama ve Ulaşım Ulusal, bölgesel ve kentsel düzeydeki politikalar, stratejiler, hedefler, tercihler İzmir Kentsel Bölgesel Nazım İmar Planı İzmir Ulaşım Ana Planı Genel ulaşım stratejisi, ulaşım tür planı, ulaşım ilkeleri, ana koridorlardaki kararlar, yol kademelenmesi
Planlama ve Ulaşım Nazım İmar Planı Uygulama İmar Planı Ulaşım Ana Planı Ulaşım Alt Sistemlere Ait Planlar Genel dolaşım kararları, yol kademelenmesi, trafik ve toplutaşım planı, akım yönleri
Nazım İmar Planı Ulaşım Ana Planı Planlama ve Ulaşım Uygulama İmar Planı Kentsel Tasarım / Vaziyet Planları Ulaşım Alt Yapı Projeleri Trafik Planlama ve Yönetimi Ulaşım ve trafik mühendisliği analizleri ve çözümleri
İzmir Büyükşehir Belediyesi Sınırları 3030 ve 5216 Sayılı Yasalar 3030 5216
Merkez kentte tanımlanan 47 analiz bölgesi
KENTSEL BÖLGE İstek Hatları 2030
MERKEZ KENT İSTEK HATLARI - 2030
[ Günlük Yolculukların Ana Türlere Ayrımı ] Yaya yolculukları Özel taşıt yolculukları Toplu ulaşım sistemleri taşıtlı toplam yolculukları Toplam taşıtlı yolculuklar Toplam yolculuklar %38 %12 %50 %62 %100 0.55 0.18 0.72 0.90 1.45 yolculuk/kişi yolculuk/kişi yolculuk/kişi yolculuk/kişi yolculuk/kişi Kaynak: İzmir M.A.N.P.B. Hanehalkı Anketi 1976 İzmir BŞB Ulaşım Etüdü Nihai Rapor - 1992
Günlük Yolculuk Sayıları Sayı Yüzde Geçerli Yüzde Geçerli 1 21 0,00 0,10 2 28.558 45,70 95,80 3 355 0,60 1,20 4 759 1,20 2,50 5 41 0,10 0,10 6 54 0,10 0,20 7 10 0,00 0,00 8 5 0,00 0,00 9 1 0,00 0,00 10 3 0,00 0,00 11 2 0,00 0,00 TOPLAM 29.809 47,70 100,00 29.809 Hariç Yolculuk yapmadı - Kısa yolculuklar 20.749 33,20 50.558 TOPLAM Yolculuk bilgisine ulaşılamadı 11.898 19,10 TOPLAM 32.647 52,30 62.456 100,00 Ortalama Hareketlilik (yolculuk/kişi) 1,225 2,078
Özel oto sahipliği Var 31,28% Yok 68,72% Görüştüğümüz hanelerin %31 i en az bir özel araça, %0,7 si şirket otosuna, %2,5 i panelvana, %0,6 sı bisiklete, %0,6 si motosiklete, %1,5 i kamyonet türü araca sahiptir. Sahip olunan araçlardan panelvana, kamyonet ve minibüsler genellikle ticari amaçlarla kullanılırken, özel araçlarda ticari kullanım gözlenmemektedir.
SAHİP OLUNAN ARAÇLARIN TÜRLERE GÖRE DAĞILIMI Taksi 1,49% Motosiklet 1,33% Minibüs 1,92% Panelvan 5,78% Otobüs 0,30% Kamyonet 3,67% Kamyon 0,54% Traktör 0,32% Bisiklet 1,45% Diğer 0,01% Şirket otosu 1,56% Misafir otosu 0,41% Özel oto 81,21%
İlk uygulamanın 2011 yılında banliyö demiryolu öncesinde karayolu ağındaki iyileştirmeler ve trafik düzenlemeleri girişimleriyle yürütülmesi, ESHOT belediye otobüsleri ana arterlerinin oluşturularak olağanüstü otobüs yolculukları yükünün, otobüs öncelikli hat düzenlemeleri ve optimizasyon çalışmalarıyla daha akılcı bir düzeye çekilmesi düşünülmüştür
Ayrıca 2011-2015 yılları aşamasında ise HRS nin (Metro); F.Altay uzantısı ve Bornova Merkez bağlantı kısımlarının işletime alınacağı öneri programa konulmuştur. 2015 sonrasında Banliyö Demiryolu nun ( ZBAN) Torbalı ya uzatılacağı yatırım cetvelinde önerilmiştir. Yine bu dönemde 2013 yılı sonuna kadar Konak ve Buca Tramvay sistemleri uygulanması önerilmiştir.
2011 yılında bu düzenlemelerin sürdürülerek banliyö demiryolu uygulamalarının başlatılması ile birlikte İzmir de ulaşım sisteminin yeni bir aşamaya geleceği ve bu çerçevede ulaşım sistemleri arası entegrasyonun geliştirilerek aktarma noktalarının yeniden ele alınmasının gerekeceği kabul edilmiştir
Ulaşım talep yönetimi (UTY) uygulamalarının sonuçlandırılması, Ara toplu ulaşım sistemlerine ilişkin diğer sistemlere bağlı olarak yeniden düzenleme uygulamalarının tamamlanması, Belediye otobüs sistemlerinin ve hatlarının diğer toplu ulaşım sistemlerine göre düzenlenmesinin sonuçlarının alınması, Öncelikle Konak sonrasında Buca Tramvay sistemlerinin uygulanmış olması, Üçüncü ve dördüncü aşamalar olarak Karşıyaka ve Bornova Tramvay sistemlerinin işletime alınması, Vapur sisteminin Konak - Üçkuyular hattının, M. Kemal Bulvarı na paralel iskeleler olarak tamamlanması; Demiryolu banliyö sisteminin Torbalı ya uzatılması, Konak, Buca ve Kaşıyaka Tramvay Sistemlerinin işletime alınması, Mavişehir, İnciraltı ve Güzelbahçe yeni vapur hatlarının işletime alınması, Banliyö demiryolu hattının Aliağa Organize Sanayi Bölgesi ne uzatılması, Torbalı bağlantısının kurulması, Önerilmiştir.
NARLIDER E Zeytinalan GÜZELBAHÇ E Klizman İYTE Özbek URLA İçmeler
TRAFİK SORUNLARININ KARAYOLU AĞI ÜZERİNDE TANIMLANMASI
İZMİR MERKEZ KENT SINIRLARI İÇİNDE KAZA İSTATİSTİKLERİ Karayolu Ağı Üzerinde Gösterimi 2007 yılında toplam 50.000 kaza sayısı tespit edilmiştir.
TEK HATLI UYGULAMA
İZMİR MERKEZ KENTTE MEVCUT BİSİKLET YOLLARI
YENI YATıRıMLAR 1. İzmir- İstanbul otoyolu. 2. İzmir-Ankara hızlı tren hattı 3. Sabuncubeli tünelleri 4. Konak tünelleri 5. İzmir körfez geçişi projesi.
Kentiçi ulaşımda dikkat edilmesi gereken en önemli husus, kentin esas sahiplerinin araçlar değil, insanlar olduğu gerçeğidir. Üretilen tüm çözümlerin, bu gerçek doğrultusunda hazırlanması, kısa, orta ve uzun vadede ulaşım sorununun en aza indirilmesi açısından önemlidir. Arazi kullanımı ile ulaşım talebi ve sunulan arz arasında önemli bir ilişki bulunmaktadır. Bu ilişki dikkate alınmadığı takdirde üretilen çözümler, sorunun beklenenden daha büyük boyutlara erişmesine yol açmaktadır. İzmir de yaşayan insanların, geçmişten gelen ancak özellikle son yarım yüzyılda terk edilmiş ve/veya ihmal edilmiş ulaşım alışkanlıkları vardır. Bu alışkanlıkların mümkün olduğunca canlandırılması; hem kentin sağlıklı gelişimi hem de ulaşım sorununun çözümü açısından önemli bir basamak teşkil edecektir. Hiçbir ulaşım sistemi, tek başına ulaşım sorununun çözülmesini sağlamaz. Tüm sistemler bir arada düşünülerek çözümler üretilmelidir.
İZBAN ın en kısa sürede güneyde Selçuk, kuzeyde ise Bergama ya kadar ulaştırılması; bu merkezlerden kuzeyde Dikili, Ayvalık, Edremit gibi önemli merkezlerle ilişkilerinin sağlaması büyük önem taşımaktadır. İzmir Metrosu nun ise, orta vadede Urla-İzmir İleri Teknoloji Ensitüsü Kampüsü ne uzatılması, uzun vadede ise İzmir-Çeşme Raylı sistem hattının ele alınması gerekmektedir. İzmir-İstanbul Otoyolu ile Sabuncubeli tünellerinin, İzmir ile Manisa arasında mevcut durumda da var olan ulaşım talebini arttıracağı açıktır. Bu iki önemli merkez arasındaki etkileşimin tekrar ele alınarak ulaşım talebinin ortaya konmasında yarar olduğu düşünülmektedir. İzmir kentinin/ilinin en önemli avantajlarından birisi, deniz ulaşımı olanağıdır. 2009 da tamamlanmış olan İzmir Ulaşım Ana Planında yer alan körfez hat önerilerinin hayata geçeirilmesi, İzmir kent/il kimliğinin oluşması ve korunmasında büyük önem taşıyacağı öngörülmektedir.
Gündemde olan İzmir Körfez Geçişi projesi, İzmir kentinin arazi kullanımını diğer birçok projeye oranla daha fazla etkileme potansiyeline sahiptir. Bu değişim eğer dikkatli bir şekilde ele alınmaz ve gelecek tahminleri sağlıklı bir şekilde yapılmazsa, İzmir kentine yarardan çok zarar vereceği açıktır. Bu bağlantı eğer gerçekleştirilecekse, karayolu ile değil, mutlak surette raylı sistemle yapılması gerekmektedir. Böylece, İzmir kentinde mevcut bulunan ve yapımı süren veya planlanan İzmir Metro, İZBAN ve tramvay hatları gibi yatırımlarla sağlıklı bir bütünlük elde edilebilir. Aksi takdirde, uzun yıllardır ülkemizin ana ulaşım sorunu olan karayolu dayalı ulaşımın teşvik edileceği; bunun ise kısa vadede değilse bile orta vadede trafik sıkışıklığını beklenin üstünde arttıracağı söylenebilir.
İzmir Ulaşım Ana Planında yer alan, kent ve ilçe merkezlerinde önerilen yaya hatlarının oluşturulması, kentlerin asıl sahiplerine geri verilmesi yolunda önemli bir adım olacaktır. İzmir de raylı sistemler tamamlandığında, körfez hatları etkin bir şekilde kullanılmaya başlandığında, diğer bir değişle toplu ulaşım tam anlamıyla kente entegre edildiğinde, sadece yayalar için değil, bisiklet ulaşımı içinde önemli olanaklar ortaya çıkacaktır (Her ne kadar bisiklet ulaşımı İzmir Büyükşehir Belediyesinin öncelikli projelerinden biriyse de, ancak tüm toplu ulaşım sistemlerinin başarılı ve etkin kullanımı ile daha sağlıklı bir bisiklet ulaşımı sağlanması mümkündür). İzmir in ulaşım açısından en sorunlu bölgesi olarak Buca ilçesi ön plana çıkmaktadır. Buca da en kısa sürede raylı sistemlerle yolcu taşımacılığına başlanması gerekmektedir. Nitekim 2009 İzmir Ulaşım Ana Planı nında da Konak tramvayı ile Buca tramvayı eş zamanlı olarak ele alınmıştır. Son olarak, İzmir kent merkezi olarak kabul edilen Konak ve Alsancak ta özellikle park yeri problemine dayalı ulaştırma sorunları ön plana çıkmakatadır. Bu bölgede, iyi planlanmış ve analiz edilmiş, kent merkezine girişin fiyatlandırılması projelerinin hazırlıklarına başlanmasında yarar olduğu düşünülmektedir.
Yüksekli maliyetli ulaşım alt yapı proje yatırımlarının akılcı ve çağdaş teknik planlama çalışmalarına dayandırılması zorunlu görülmelidir. Aksi takdirde bu projelerden kamusal açıdan fayda elde edilemeyeceği gibi büyük ölçüde kayıpların ortaya çıkması söz konusudur.
Şehirsel alanı doğrudan etkileyecek geçiş trafiğine ait alt yapı kararırının ise yine aynı şekilde bir üst ölçekli teknik planlama çalışmalarına dayandırılmış olması ve bu yatırımların şehirlerin mekânsal oluşumlarına zarar vermemelerine özen gösterilmesi de gerekli olmalıdır.
Teşekkür ederiz.