REHBERLĠ SORGULAMA DENEYLERĠNĠN BĠLĠMSEL SÜREÇ BECERĠLERĠNĠN KAZANDIRILMASINA, BAġARIYA VE KAVRAMSAL DEĞĠġĠME ETKĠSĠ Altınay YILDIRIM 1 Giray BERBEROĞLU 2 1 AREL Eğitim Kurumları, Fen Dersleri Bölümü 2 Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Orta Öğretim Fen ve Matematik Alanları Eğitimi Bölümü Özet Milli Eğitim Bakanlığı tarafından geliştirilen fen ve teknoloji dersi programı öğrencileri fen okuryazarları olarak yetiştirmeyi amaçlamaktadır. Bunu başarmak için öğretmenlerin uyguladığı öğretim yöntemi öğrencilerin bilimsel süreç becerilerini geliştirmeli, başarıyı arttırmalı ve kavramsal değişimi gerçekleştirmelidir. Bu çalışmanın amacı rehberli sorgulama yöntemine uygun olarak tasarlanmış deneylerin yüzme, batma, kaldırma kuvveti ve basınç konularında sekizinci sınıf öğrencilerinin bilimsel süreç becerilerini geliştirmek, başarıyı arttırmak ve kavramsal değişimi gerçekleştirmekteki etkinliğini araştırmaktır. Deney grubuna rehberli sorgulama yöntemi temel alınarak deney föyleri geliştirilmiştir. Kontrol grubuna ise klasik düz anlatım metodu temel alınarak doğrulayıcı deney föyleri hazırlanmıştır. Çalışma İstanbul Bahçelievler deki bir özel ilköğretim okulunun 55 sekizinci sınıf öğrencisiyle yürütülmüştür. Rehberli sorgulama deneylerinin, sekizinci sınıf öğrencilerinin yüzme, batma, kaldırma kuvveti ve basınç konularındaki kavramsal değişimi gerçekleştirmede klasik doğrulayıcı deneylere göre daha etkili olduğu bulunmuştur. Ancak, deney ve kontrol grubu arasında öğrencilerin kuvvet ve hareket ünitesindeki bilimsel süreç becerilerini ve başarılarını geliştirmede anlamlı bir fark çıkmamıştır. Anahtar Kelimeler: Fen Eğitimi, Rehberli Sorgulama Yöntemi, Bilimsel Süreç Becerileri, Kavramsal Değişim 1.GİRİŞ 2004 yılında geliştirilen yeni fen ve teknoloji dersi programının temel amacı bilimsel düşünme, araştırma-sorgulama, eleştirel düşünme ve problem çözme becerilerinin gelişimini sağlayarak hayat boyu öğrenen fen okuryazarı bireyler yetiştirmektir. Düz anlatım, soru-cevap, gösteri deneyi gibi öğretmen merkezli yöntemler, fen okuryazarlığını geliştirmek için yeterli değildir (MEB, 2006). Bunu başarmak için probleme dayalı öğrenme, 5E ve 7E öğrenme modeli, sorgulama metodu gibi öğrenci merkezli yöntemler ile öğrencilerin bilimsel süreç becerileri geliştirilmeli, öğrenmeye etkin katılımları sağlanarak başarıları arttırılmalı ve kavramsal değişim gerçekleştirilmelidir (Köksal, 2008; Serin, 2009). Sorgulamaya dayalı öğrenme, öğrencilerin öğrenme sürecine aktif olarak katıldığı, kendi sorularını oluşturduğu ve yeni bilgileri eski bilgileriyle bağdaştırarak öğrendiği öğrenen merkezli yöntemlerden biridir (Llewellyn, 2005). Geleneksel öğretmen merkezli öğretim metotları ile kıyaslandığında, sorgulama yöntemi öğrencilerin yeni bilgiye ihtiyaç duyarak keşfetmelerini, eleştirel düşünme becerilerini geliştirmelerini sağlayarak başarının arttırılmasında ve bilimsel süreç becerilerinin geliştirilmesinde daha etkilidir (Blanchard, Southerland, Osborne, Sampson & Annetta, 2010; Köksal, 2008; Tatar, 2006). Eleştirel düşünme ve problem çözme becerilerinin gelişimini hedefleyen sorgulamaya dayalı öğrenme yaklaşımı farklı seviyelerde uygulanabilir. Bunlar yapılandırılmış sorgulama, rehberli sorgulama ve açık sorgulamadır. Bu çalışmada öğretmenin sorularla rehberlik ettiği, öğrencilerin kendi sorularını, süreçlerini planladığı, önceki bilgileriyle bağdaştırarak yeni kavramları oluşturduğu rehberli sorgulama yöntemi
kullanılmıştır (Colburn, 2000). Bu çalışmada önceki çalışmalardan farklı olarak rehberli sorgulama yönteminin başarıya, bilimsel süreç becerilerine ve kavramsal değişime etkisi incelenmiştir (Baytok, 2007; Köksal, 2008); Kula, 2009; Önen, 2005; Tatar, 2006; Timur & Kıncal, 2010). Fen okuryazarlığını geliştirmek amacıyla geliştirilen yeni fen ve teknoloji dersi müfredatında bilimsel süreç becerilerinin gelişimine de önem verilmiştir. Her seviyede geliştirilmesi planlanan bilimsel süreç becerileri müfredat programında listelenmiştir (MEB, 2006). Türkiye de yapılan birçok çalışma farklı öğretim metotlarının bilimsel süreç becerilerinin gelişimine etkisini incelemiştir (Aka, Güven & Aydoğdu, 2010; Anagün & Yaşar, 2009; Aydoğdu, 2006; Aydoğdu, 2009; Aydoğdu, 2010; Dönmez & Azizoğlu, 2010; Karahan, 2006; Köksal, 2008; Kula, 2009; Serin, 2009; Tatar, 2006). İyi planlanmış öğrenci merkezli laboratuvar çalışmaları öğrencilerin bilimsel süreç becerilerini geliştirmesine olanak tanımaktadır. Güneş, Dilek, Demir, Hoplan ve Çelikoğlu (2010) tarafından yapılan araştırma sonuçlarına göre kavramsal öğrenme günlük hayata dayalı örnekler ve deneylerle başarılabilir. Ayrıca kaldırma kuvveti ve basınç en zor konular arasında sınıflandırılmıştır. Bu çalışmada rehberli sorgulama deneyleri uygulanarak deney föylerine günlük hayattan örnekler ve tartışma bölümünde de kavramsal değişimi irdeleyen sorular eklenmiştir. Kavramsal değişimi veya kavram yanılgılarını atlatmayı amaçlayan önceki çalışmalarda keşfetme (Ünal, 2005), 5E örenme modeli (Çepni, Şahin & İpek, 2010; Şahin, 2010), yapısalcı yaklaşım (Önen, 2005; Yavuz, 2007) gibi birçok yöntem uygulanmıştır. Ancak birçoğu 8. Sınıf müfredat programında yer alan yüzme batma, kaldırma kuvveti ve basınç konularının tamamını kapsamamaktadır. Önceki çalışmalardan farklı olarak, bu çalışmanın amacı rehberli sorgulama yöntemine uygun olarak tasarlanmış deneylerin yüzme, batma, kaldırma kuvveti ve basınç konularında sekizinci sınıf öğrencilerinin bilimsel süreç becerilerini geliştirmek, başarıyı arttırmak ve kavramsal değişimi gerçekleştirmekteki etkinliğini geleneksel olarak tasarlanmış deneylere göre araştırmaktır. 2. YÖNTEM 2.1. Örneklem: Çalışma İstanbul Bahçelievler deki bir özel ilköğretim okulunun 55 sekizinci sınıf öğrencisiyle yürütülmüştür. Yarı-deneysel bu çalışmada, 3 hazır sınıftan ikisi deney grubu, diğeri kontrol grubu olarak belirlenmiştir. (Fraenkel & Wallen, 1996). Uygulama beş hafta sürmüştür. 2.2. Kullanılan Araçlar: Veri toplama aracı olarak 20 sorudan oluşan ve tüm ünitedeki kazanımları kapsayan başarı testi, 36 soruluk bilimsel süreç becerileri testi ve Şahin ve Çepni (2011) tarafından geliştirilen 16 sorudan oluşan iki aşamalı kavramsal değişim testi kullanılmıştır. Testler öğrencilere ön test ve son test olarak uygulanmıştır. 2.3. Öğretim Materyalleri: Deney grubuna rehberli sorgulama yöntemi temel alınarak 13 deney föyü geliştirilmiştir. Kontrol grubuna ise klasik düz anlatım metodu temel alınarak doğrulayıcı deney föyleri hazırlanmıştır. Tablo 2.1 de uygulanan deneylerin başlıkları listelenmiştir. Table 2.1 Uygulanan Deneyler Deneyler 1. Metal Bir Cismin Yoğunluğunun Hesaplanması 2. Tahta Bir Cismin Yoğunluğunun Hesaplanması 3. Bir Sıvının Yoğunluğunun Hesaplanması 4. Birbirine Homojen Karışmayan Sıvılar 5. Cisimlerin Sıvı İçindeki Durumları 6. Yumurtanın Yüzdürülmesi
7. Kaldırma Kuvveti 8. Kaldırma Kuvvetinin Bağlı Olduğu Faktörler 9. Arşimet Prensibi 10. Basınç 11. Sıvıların Basıncı İletmesi 12. Sıvı Basıncının Bağlı Olduğu Faktörler 13. Açık Hava Basıncı Her iki grup da aynı deneyleri uygulamıştır. Ancak deney grubunda rehberli sorgulama yöntemi izlenerek öncesinde konu anlatımı yapılmamış, deneylerden yola çıkarak öğrencilerin sorgulama yapmaları ve kendi kavramlarını oluşturmaları hedeflenmiştir. Rehberli sorgulama deney föyleri ön bilgileri hatırlamak ve günlük hayattan örneklerle bağdaştırmak amacıyla hazırlık soruları, deneyin aşamalarını planlayabilecekleri taslakların, farklı durumların tartışıldığı, bir sonraki deneyle ilgili tahminlerin ve tartışmaların yer aldığı deney sonuçlarının yorumlanması bölümlerini içermektedir. Rehberli sorgulama yaklaşımına dayanarak öğretmen uygulama boyunca sorularıyla öğrencilere rehberlik etmiştir. Kontrol grubunda ise düz anlatım yapılarak önce konu işlenmiş, ardından bilgiyi doğrulama amaçlı olarak hazırlanan ve tüm uygulama basamakları aşama aşama öğretmen tarafından belirlenmiş olan klasik deneyler uygulanmıştır. Öğrenciler verilen basamakları takip ederek ölçümler yapmış ve beklenen sonuçlara ulaşmayı hedeflemiştir. Uygulama 5 hafta sürmüştür. 2.4 Analiz: Başarı testi, bilimsel süreç becerileri testi ve iki aşamalı kavramsal değişim testi tüm öğrencilere ön test ve son test olarak uygulanmıştır. Elde edilen veriler SPSS paket programı kullanılarak, iki faktörlü ANOVA ile analiz edilmiştir. Araştırmada bağımlı değişkenler bilimsel süreç becerileri, akademik başarı ve kavramsal değişimdir. Bu bağımlı değişkenler üzerinde etkisi incelenen bağımsız değişken ise rehberli sorgulama yöntemidir. 3. BULGULAR Deney ve kontrol grubunda yer alan öğrencilerin başarı testi, bilimsel süreç becerileri testi ve kavramsal değişim testi ön test ve son test ortalama değerleri Tablo 3.1 de verilmiştir Tablo 3.1 Bağımlı Değişkenlere İlişkin Ortalama Ön Test Ve Son Test Sonuçları Test Grup Ön Test Son Test Ortalama Artış Ortalama Ortalama Başarı Deney 5.68 16.11 10.43 Kontrol 4.72 14.24 9.69 Bilimsel Süreç Deney 20.39 22.37 1.98 Becerileri Kontrol 18.99 20.12 1.13 Kavramsal Deney 98.44 166.42 67.98 Değişim Kontrol 105.94 129.88 23.94 Tablo 3.1 de verilen sonuçlara göre her iki grubun son test puanlarında artış gözlenmiştir. Ayrıca rehberli sorgulama deneylerinin uygulandığı deney grubunun kontrol grubuna oranla daha fazla artış gösterdiği gözlenmiştir. Deney ve kontrol grubundaki öğrencilerin başarı, bilimsel süreç becerileri ve kavramsal değişime yönelik uygulama öncesine göre, uygulama sonrasında gözlenen değişmelerin anlamlı farklılık oluşturup oluşturmadığına yönelik tekrarlı ölçümler için iki
faktörlü ANOVA sonuçları incelenmiştir. Buna göre grup içi etkileşim incelendiğinde, her iki grubun son test sonuçlarında artış gözlenmiştir. Gruplar arası etkileşim incelendiğinde başarı testi sonuçlarına göre anlamlı düzeyde bir farklılık çıkmadığı gözlenmiştir (F(1,53)= 1,553 MSE=3,173, p>0.05). Buna göre her iki grup da zamanla değişim gösterdiği halde benzer oranda bir değişim olduğundan rehberli sorgulama deneylerini uygulayan öğrencilerin başarı testi sonuçlarında klasik deneyleri uygulayan öğrencilerden daha fazla gelişim gösterdiği söylenememiştir. Gruplar arası etkileşim incelendiğinde bilimsel süreç becerileri testi sonuçlarına göre de anlamlı düzeyde bir farklılık çıkmadığı gözlenmiştir (F(1,53)= 23.723 MSE=480.102, p<0.05). Buna göre her iki grup da zamanla değişim gösterdiği halde benzer oranda bir değişim olduğundan rehberli sorgulama deneylerini uygulayan öğrencilerin bilimsel süreç becerileri testi sonuçlarında klasik deneyleri uygulayan öğrencilerden daha fazla gelişim gösterdiği söylenememiştir. Deney grubu öğrencilerin kuvvet ve hareket ünitesindeki bilimsel süreç becerileri ve başarılarında artış gözlenmiştir. Ancak deney ve kontrol grubu arasında öğrencilerin kuvvet ve hareket ünitesindeki bilimsel süreç becerilerini ve başarılarını geliştirmede istatistiksel olarak anlamlı bir fark çıkmamıştır. Gruplar arası etkileşim incelendiğinde kavramsal değişim testi sonuçlarına göre anlamlı düzeyde bir farklılık çıkmıştır. (F(1,53)= 23.723 MSE=480.102, p<0.05). Buna göre rehberli sorgulama deneylerini uygulayan öğrencilerin kavramsal değişim testi sonuçlarında klasik deneyleri uygulayan öğrencilerden daha fazla gelişim gösterdiği gözlenmiştir. Sonuçta, rehberli sorgulama deneylerinin, sekizinci sınıf öğrencilerinin yüzme, batma, kaldırma kuvveti ve basınç konularındaki kavramsal değişimi gerçekleştirmede klasik doğrulayıcı deneylere göre daha etkili olduğu bulunmuştur. 4. SONUÇ VE ÖNERİLER Deney grubu öğrencilerin kuvvet ve hareket ünitesindeki bilimsel süreç becerileri ve başarılarında artış gözlenmiştir. Ancak deney ve kontrol grubu arasında öğrencilerin kuvvet ve hareket ünitesindeki bilimsel süreç becerilerini ve başarılarını geliştirmede istatistiksel olarak anlamlı bir fark çıkmamıştır. Buna karşılık, kavramsal değişim testi sonuçlarının analizinde deney grubu ile kontrol grubu arasında anlamlı bir fark çıkmıştır. Sonuçta, rehberli sorgulama deneylerinin, sekizinci sınıf öğrencilerinin yüzme, batma, kaldırma kuvveti ve basınç konularındaki kavramsal değişimi gerçekleştirmede klasik doğrulayıcı deneylere göre daha etkili olduğu bulunmuştur. Literatürde gerçekleştirilen birçok çalışmada sorgulamaya ve yapısalcı yaklaşıma dayalı yöntemlerin başarıyı arttırdığı vurgulansa da (Akpullukçu, 2011; Kula, 2009; McDermott et al, 2000; Tatar, 2006; Scherr, 2003), bu çalışmada olduğu gibi kuvvet ve hareket ünitesinde başarı testi sonuçlarına göre anlamlı bir fark ortaya koymayan çalışmalar da bulunmaktadır ( Köksal, 2008 ve Serin, 2009). Her iki gruba dağıtılan tüm ders materyalleri, çözülen sorular aynı olup sadece öğretim yöntemi değiştiğinden kısa vadede başarıda bir fark gözlenmemiştir. Ancak uzun vadede rehberli sorgulama deneylerini uygulayan grubun başarısında artış gözlenebilir. Bunun için geciktirilmiş son test uygulaması yapılabilir. Literatürde gerçekleştirilen birçok çalışmada sorgulamaya ve yapısalcı yaklaşıma dayalı yöntemlerin bilimsel süreç becerilerini klasik yönteme göre daha fazla arttırdığı ortaya konmuştur (Anagün, 2009; Başdaş, 2007; Bayrak, 2007; Köksal, 2008; Güngör Seyhan, 2008; Tatar, 2006). Ancak bu çalışmaların çoğunlukla 8-10 hafta arasında değişen daha uzun süreli uygulamalar yaptıkları ve kontrol grubunda hiç deney yapmadıkları veya çok az sayıda gösteri deneyleri yaptıkları gözlenmiştir. Bu çalışmada ise uygulanan
deneylerin tamamen aynı olması, tek bağımsız değişkenin öğretim yöntemi olması sebebiyle kontrol grubu öğrencilerinin de temel bilimsel süreç becerilerine artış olmuştur. Yapılan analiz sonuçlarına göre rehberli sorgulama deneylerinin, sekizinci sınıf öğrencilerinin yüzme, batma, kaldırma kuvveti ve basınç konularındaki kavramsal değişimi gerçekleştirmede klasik doğrulayıcı deneylere göre daha etkili olduğu bulunmuştur. Bu sonuçlar, laboratuvar öncesi ve sonrası yapılan tartışmaların kavram yanılgısını atlatmada etkili olduğunu Yahşi (2006) sonuçları ile paralellik göstermektedir. Rehberli sorgulama yöntemine dayanarak deney öncesi tartışılan konuya dair günlük hayattan örnekler ve deney sonrasında uygulanan tartışma bölümlerinin öğrencilerin kavramsal değişimine büyük katkısı olduğu ortaya çıkmıştır. Bu çalışmada oluşturulan deneylerde genellikle basit deney malzemeleri kullanıldığından, deneyler gelişmiş fen laboratuvarı olmayan okullarda da rahatlıkla uygulanabilir. Çalışma geliştirilmiş bilimsel süreç becerilerine yönelik deney sayıları arttırılarak ve daha uzun süreli uygulanarak tekrar edilebilir ve uygulanan rehberli sorgulama yönteminin bilimsel süreç becerilerine etkisi daha ayrıntılı incelenebilir. KAYNAKÇA Aka, E. İ., Güven, E. and Aydoğdu, M. (2010). Effect of problem solving method on science process skills and academic achievement. Journal of Turkish Science Education, 7(4), 13-25 Akpullukçu, S. (2011). The effect of inquiry based learning environment in science and technology course on the students academic achivements, attitudes and retention level. Unpublished master s thesis, Dokuz Eylül University, İzmir. Anagün, Ş. and Yaşar, Ş. (2009). Developing scientific process skills at science and technology course in fifth grade students. Elementary Education Online, 8(3), 843-865 Aydoğdu, B. (2006). İlköğretim fen ve teknoloji dersinde bilimsel süreç becerilerini etkileyen değiskenlerin belirlenmesi [Identification of variables effecting science process skills in primary science and technology course]. Unpublished master s thesis, Dokuz Eylül University, İzmir. Aydoğdu, B. (2009). Fen ve teknoloji dersinde kullanılan farklı deney tekniklerinin öğrencilerin bilimsel süreç becerilerine, bilimin doğasına yönelik görüşlerine, laboratuvara yönelik tutumlarına ve öğrenme yaklaşımlarına etkileri. Unpublished doctoral dissertation, Dokuz Eylül University, İzmir. Basdas, E. (2007). İlköğretim fen eğitiminde basit malzemelerle yapılan fen aktivitelerinin bilimsel süreç becerilerine, akademik başarıya ve motivasyona etkisi. Unpublished master s thesis, Celal Bayar University, Manisa. Bayrak, R. (2007). Probleme dayalı öğrenme yaklaşımı ile katılar konusunun öğretimi, Unpublished doctoral dissertation, Atatürk University, Konya Baytok, H. (2007). Yapılandırmacı öğrenme kuramına dayalı öğretimin ilköğretim 7. sınıf basınç konusunda öğrenci başarısı ve tutumuna etkisi. Unpublished master s thesis, Balıkesir University, Balıkesir. Blanchard, M.R., Southerland, S.A., Osborne, J.W., Sampson, V.D., Annetta, L.A., and Granger, E.M. (2010). Is inquiry possible in light of accountability?: A quantitative comparison of the relative effectiveness of guided inquiry and verification laboratory instruction. Science Education, 94, 577-616. Colburn, A. (2000). An inquiry primer. Science Scope, March, p. 42-44. Crawford, B. A. (2000). Embracing the essence of inquiry: new roles for science teachers. Journal Of Research In Scıence Teachıng, 37( 9), 916-937
Çepni, S., Şahin, Ç. and İpek, H. (2010). Teaching floating and sinking concepts with different methods and techniques based on the 5e instructional model. Asia-Pacific Forum On Science Learning And Teaching, 11(2) Dönmez, F. and Azizoğlu, N. (2010). Investigation of the students science process skill levels in vocational schools: a case of Balıkesir. Necatibey Faculty Of Education Electronic Journal Of Science And Mathematics Education, 4 (2), 79-109. Fraenkel, J. R., and Wallen, N. E. (1996). How to Design and Evaluate Research in Education (3th ed.). Milan: McGraw-Hill. Güneş, T., Dilek, N.Ş:, Demir, E. S., Hoplan, M. and Çelikoğlu, M. (2010). Öğretmenlerin kavram öğretimi, kavram yanılgılarını saptama ve giderme çalışmaları üzerine nitel bir araştırma. International Conference On New Trends İn Education And Their Implications, 11-13 November, 2010 Antalya-Turkey ISBN: 978 605 364 104 9 Karahan, Z. (2006). Fen ve teknoloji dersinde bilimsel süreç becerilerine dayalı öğrenme yaklaşımının öğrenme ürünlerine etkisi. Unpublished master s thesis, Zonguldak Karaelmas Niversity, Zonguldak. Köksal, E. A. (2008). The Acquisition of Science Process Skills Through Guided (Teacher- Directed) Inquiry. Unpublished doctoral dissertation, Middle East Technical University, Ankara. Kula, Ş. G. (2009). Araştırmaya dayalı fen öğrenmenin öğrencilerin bilimsel süreç becerileri, başarıları, kavram öğrenmeleri ve tutumlarına etkisi. Unpublished master s thesis, Marmara University, İstanbul Llewllyn, D. (2005). Teaching high school science through inquiry: A case study approach. Thousand Oaks, California: Corwin Press & National Science Teachers Press McDermott, L. C., Shaffer, P. S., and Constantinou, C. P. (2000). Preparing teachers to teach physics and physical science by inquiry. Physics Education, 35(6), 71-85. MEB (2006). İlköğretim fen ve teknoloji dersi 6.7.8. sınıflar öğretim programı. Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı, Ankara. Retrieved on September 18, 2009, from: http://ttkb.meb.gov.tr/. National Research Council (2000). Inquiry and the National Science Education Standards: A Guide for Teaching and Learning. Washington D.C. National Academy Press, p.12-129. Retrieved from the Web September 15, 2011 http://www.nap.edu/catalog/9596.html Önen, F. (2005). İlköğretimde basınç konusunda öğrencilerin sahip olduğu kavram yanılgılarının yapılandırmacı yaklaşım ile giderilmesi. Unpublished master s thesis, Marmara University, İstanbul. Özden, M. (2006). Problems with science and technology education in Turkey. Eurasia Journal of Mathematics, Science & Technology Education, 2007, 3(2), 157-161. Serin, G. (2009). The effect of problem based learning instruction on 7 th grade students science achievement, attitude toward science and scientific process skills. Unpublished doctoral dissertation, Middle East Technical University, Ankara. Scherr, R. E. (2003). An implementation of physics by inquiry in a large-enrollment class. The Physics Teacher, 41, 113-118. Seyhan Güngör, H. (2008). Developing Inquiry Based Student Experiments In The Chemistry Education And Discussing Results. Unpublished doctoral dissertation, Hacettepe University, Ankara.
Şahin, Ç. (2010). İlköğretim 8. sınıf kuvvet ve hareket ünitesinde zenginleştirilmiş 5E öğretim modeli ne göre rehber materyaller tasarlanması, uygulanması ve değerlendirilmesi. Unpublished doctoral dissertation. Karadeniz Technical University. Trabzon. Şahin, Ç. and Çepni, S. (2011). Development of a two tiered test for determining differentiation in conceptual structure related to floating-sinking, buoyancy and pressure concepts. Turkish Science Education, 8(1), 79-110 Tatar, N. (2006). İlköğretim fen eğitiminde araştırmaya dayalı öğrenme yaklaşımının bilimsel süreç becerilerine, akademik başarıya ve tutuma etkisi. Unpublished doctoral dissertation, Gazi University, Ankara. Tatar, N., Korkmaz, H. and Ören, F.Ş. (2007). Effective tools as a developing scientific process skills in inquiry-based science laboratories: Vee & I diagrams. Elementary Education Online, 6(1), 76-92. Tatar, N. and Kuru, M. (2009) Açıklamalı Yöntemlere Karşı Araştırmaya Dayalı Öğrenme Yaklaşımı: İlköğretim Öğrencilerinin Fen Bilgisi Dersine Yönelik Tutumlarına Etkileri. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(1), 142-152. Ünal, G. (2005). Fen öğretiminde derinliğine öğrenme: basınç konusunda modelleme. Unpublished master s thesis, Dokuz Eylül University, İzmir. Yahşi, D. (2006). Farklı laboratuar yaklaşımlarının ilköğretim 8. sınıf öğrencilerinin asitbaz konularındaki kavramları anlamalarına ve kavram yanılgılarının giderilmesine etkisi. Unpublished master s thesis, Abant İzzet Baysal University, Bolu. Yavuz, G. (2007). Yapılandırmacılığa dayalı öğretimin ilköğretim 7.sınıf sıvıların kaldırma kuvveti konusunda öğrencilerin başarısına etkisi. Unpublished master s thesis, Balıkesir University, Balıkesir.