İÇİNDEKİLER Sayfa ÖNSÖZ... 10 BÖLÜM I ANADİLİ ÖĞRETİMİNE İLİŞKİN GENEL BİLGİLER... 1 Anadilinin Birey ve Toplum Yaşamındaki Önemi... 1 Anadili Öğretiminin Temel İşlevleri... 5 ANADİLİ ÖĞRETİMİNİN ETKİNLİK ALANLARI... 10 Dinleme... 10 Okuma... 12 Konuşma... 22 Yazma... 24 ANADİLİ ÖĞRETİMİNİN KONU ALANI "DİLBİLGİSİ"... 28 TÜRKÇE ÖĞRETİMİNİN GENEL SORUNLARI... 29 BÖLÜM II TAM ÖĞRENME KURAMI VE İLKELERİNE İLİŞKİN GENEL BİLGİLER... 33 Tam Öğrenme Kuramının Niteliği... 33 Öğrenci Nitelikleri... 35 Bilişsel Giriş Davranışları... 35 Duyuşsal Giriş Özellikleri... 38 Öğretim Hizmetinin Niteliği... 41 İpuçları... 41 Pekiştirme... 43 Öğrenci Katılımı... 44 Dönüt ve Düzeltme... 45 iv
BÖLÜM III TÜRKÇE ÖĞRETİMİNDE TAM ÖĞRENME ORTAMININ SAĞLANMASINDA GÖZ ÖNÜNDE BULUNDURULAN TEMEL İLKELER... 47 Eğitim Durumlarının Hazırlanmasında Göz Önünde Bulundurulan Temel İlkeler... 47 Biçimsel Bölüm ile İlgili Açıklamalar... 48 Eğitim Durumu Bölümü ile İlgili Açıklamalar... 49 - Giriş Bölümünün Hazırlanması... 49 - Geliştirme Bölümünün Hazırlanması... 50 - Sonuç Bölümünün Hazırlanması... 54 - Değerlendirme Bölümünün Hazırlanması... 56 BÖLÜM IV TÜRKÇE ÖĞRETİMİNİN AMAÇLARI... 59 Bilişsel Amaçlar... 49 Duyuşsal Amaçlar... 61 Devinişsel Amaçlar... 63 BÖLÜM V İLKÖĞRETİM 6. SINIF TÜRKÇE ÖĞRETİMİ PROGRAMI... 65 İlköğretim 6. Sınıf Türkçe Öğretiminin Anlama Gücüne İlişkin Amaçları... 65 Dinleme... 65 Okuma... 68 İlköğretim 6. Sınıf Türkçe Öğretiminin Anlatma Gücüne İlişkin Amaçları... 74 Konuşma... 74 Yazma... 79 DİLBİLGİSİ... 85 v
BÖLÜM VI DERS PLANLARI (EĞİTİM DURUMLARI)... 99 BÖLÜM VII TÜRKÇE OKUDUĞUNU ANLAMA VE YAZILI ANLATIM BECERİSİ TESTİ... 239 BÖLÜM VIII "KENDİNİZİ TANITINIZ" KONULU KOMPOZİSYON (YAZILI ANLATIM) BECERİSİ TESTİ SORUSU... 259 BÖLÜM IX KOMPOZİSYON DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ... 261 BÖLÜM X TÜRKÇE OKUDUĞUNU ANLAMA TESTİ... 265 BÖLÜM XI TÜRKÇE YAZILI ANLATIM BECERİSİ TESTİ... 285 BÖLÜM XII EKLER... 297 EK - 1 GİRİŞ... 298 EK - 2 YÖNTEM... 307 Araştırmanın Yöntemi... 308 Deneklerin Seçimi... 308 Deney Deseni... 308 Veri Toplama Araçları... 308 İşlem Basamakları... 313 Verilerin Analizi... 315 vi
EK - 3 BULGULAR... 317 Örneklemle İlgili Bulgular... 317 Deney ve Kontrol Gruplarındaki Öğrenci Sayıları... 318 Okuduğunu Anlama ve Yazılı Anlatım Becerisi Ön ve Son - Testine Katılan Deney ve Kontrol Grubu Öğrenci Sayıları... 318 Kompozisyon (Yazılı Anlatım) Becerisi Ön ve Son Testine Katılan Deney ve Kontrol Grubu Öğrenci Sayıları... 319 Deney ve Kontrol Grubu Öğretmenlerine İlişkin Bilgiler... 320 Grupları, Okuduğunu Anlama Ön -Testi'nin "Bilgi" Düzeyinde Kıyaslama... 320 Grupları, Okuduğunu Anlama Ön -Testi'nin "Kavrama" Düzeyinde Kıyaslama... 321 Grupları, Okuduğunu Anlama Ön -Testi'nin "Toplam" Puanları Açısından Kıyaslama... 321 Grupları, Yazılı Anlatım Becerisi Ön -Testi'nin "Bilgi" Düzeyinde Kıyaslama... 322 Grupları, Yazılı Anlatım Becerisi Ön -Testi'nin "Uygulama" Düzeyinde Kıyaslama... 323 Grupları, Yazılı Anlatım Becerisi Ön -Testi'nin "Toplam" Puanları Açısından Kıyaslama... 323 Grupları, Okuduğunu Anlama ve Yazılı Anlatım Becerisi Ön Testi'nin "Genel Toplam" Puanları Açısından Kıyaslama 324 Grupları, Kompozisyon (Yazılı Anlatım) Becerisi Ön -Testi'nin "Toplam" Puanları Açısından Kıyaslama... 325 Denencelerle İlgili Bulgular... 326 Okuduğunu Anlama Becerisi "Bilgi" Düzeyi Erişilerinin Sınanması... 326 Okuduğunu Anlama Becerisi "Kavrama" Düzeyi Erişilerinin Sınanması... 326 vii
Okuduğunu Anlama Becerisi "Toplam" Erişilerinin Sınanması... 327 Yazılı Anlatım Becerisi "Bilgi" Düzeyi Erişilerinin Sınanması... 328 Yazılı Anlatım Becerisi "Uygulama" Düzeyi Erişilerinin Sınanması... 329 Yazılı Anlatım Becerisi "Toplam" Erişilerinin Sınanması... 329 Okuduğunu Anlama ve Yazılı Anlatım Becerisi "Genel Toplam" Erişilerinin Sınanması... 330 Kompozisyon (Yazılı Anlatım) Becerisi Erişilerinin Sınanması... 331 EK - 4 YARGI VE ÖNERİLER... 332 Yargılar... 333 Öneriler... 339 EK - 5 ÖZET... 341 EK 6 "TÜRKÇE OKUDUĞUNU ANLAMA TESTİ" İLE TÜRKÇE YAZILI ANLATIM BECERİSİ TESTİ"NİN ÖN DENEME MADDE ÇÖZÜMLEMELERİNE İLİŞKİN VERİLERİ... 348 EK - 7 BELİRTKE TABLOSU... 353 EK - 8 DENEY GRUBU ÖĞRETMENİNİN TAM ÖĞRENME YÖNTEMİNE İLİŞKİN GÖRÜŞLERİ... 356 KAYNAKLAR... 361 viii
TABLOLAR LİSTESİ TABLO VI-1 Deney ve Kontrol Gruplarındaki Öğrenci Sayıları... 318 VI-2 VI-3 VI-4 VI-5 VI-6 VI-7 VI-8 VI-9 Okuduğunu Anlama ve Yazılı Anlatım Becerisi Ön ve Son -Testine Katılan Deney ve Kontrol Grubu Öğrenci Sayıları... 319 Kompozisyon (Yazılı Anlatım) Becerisi Ön ve Son -Testine Katılan Deney ve Kontrol Grubu Öğrenci Sayıları... 319 Deney ve Kontrol Grubu Öğretmenlerine İlişkin Bilgiler... 320 Deney ve Kontrol Gruplarının "Okuduğunu Anlama" Ön -Test "Bilgi" Düzeyi Puanları... 320 Deney ve Kontrol Gruplarının "Okuduğunu Anlama" Ön -Test "Kavrama" Düzeyi Puanları... 321 Deney ve Kontrol Gruplarının "Okuduğunu Anlama" Ön -Test "Toplam" Puanları... 322 Deney ve Kontrol Gruplarının "Yazılı Anlatım Becerisi" Ön -Test "Bilgi" Düzeyi Puanları... 322 Deney ve Kontrol Gruplarının "Yazılı Anlatım Becerisi" Ön -Test "Uygulama" Düzeyi Puanları... 323 VI-10 Deney ve Kontrol Gruplarının "Yazılı Anlatım Becerisi" Ön -Test "Toplam" Puanları... 324 VI-11 Deney ve Kontrol Gruplarının "Okuduğunu Anlama ve Yazılı Anlatım Becerisi" Ön -Test "Genel Toplam" Puanları... 324 VI-12 Deney ve Kontrol Gruplarının "Kompozisyon (Yazılı Anlatım) Becerisi" Ön -Test "Toplam" Puanları... 325 VI-13 Deney ve Kontrol Gruplarının "Okuduğunu Anlama Becerisi" "Bilgi" Düzeyi Erişileri... 326 VI-14 Deney ve Kontrol Gruplarının "Okuduğunu Anlama Becerisi" "Kavrama" Düzeyi Erişileri... 327 ix
VI-15 Deney ve Kontrol Gruplarının "Okuduğunu Anlama Becerisi" "Toplam" Erişileri... 327 VI-16 Deney ve Kontrol Gruplarının "Yazılı Anlatım Becerisi" "Bilgi"Düzeyi Erişileri... 328 VI-17 Deney ve Kontrol Gruplarının "Yazılı Anlatım Becerisi" "Uygulama" Düzeyi Erişileri... 329 VI-18 Deney ve Kontrol Gruplarının "Yazılı Anlatım Becerisi" "Toplam" Erişileri... 329 VI-19 Deney ve Kontrol Gruplarının "Okuduğunu Anlama ve Yazılı Anlatım Becerisi" "Genel Toplam" Erişileri... 330 VI-20 Deney ve Kontrol Gruplarının "Kompozisyon (Yazılı Anlatım) Becerisi" Erişileri... 331 ŞEKİLLER LİSTESİ ŞEKİL 1 Anadili Öğretiminin Etkinlik Alanları... 27 2 Okulda Öğrenme Modeli... 34 3 Her Bir Öğrenme Ünitesindeki Öğrenme Eksiklerinin Giderilmemesi Durumunda Kuramsal Olarak Görülmesi Beklenen Başarı Dağılımları... 36 4 Önceki Öğrenme Ünitelerindeki Öğrenme Eksiklerinin Tamamlanması Durumunda Kuramsal Olarak Görülmesi Beklenen Başarı Dağılımları... 37 x