Psikiyatride Şiddeti Önlemenin Klinik Önlemleri Kürşat Altınbaş Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabilimdalı 49.Ulusal Psikiyatri Kongresi 27 Eylül 2013, İzmir
Açıklama 2012-2013 Araştırmacı: yok Danışman: yok Konuşmacı: yok
Şiddetten Korunma Önlemleri Öncesi Şiddet O sırada Sonrası
Şiddetten Korunma Önlemleri Hasta İlişkili Kurban İlişkili Çevre İlişkili
Hasta İlişkili Etkenler Psikiyatrik hastalığı olanlarda şiddet daha fazla Cinsiyet, yaş, sosyoekonomik düzey ve geçmiş şiddet davranışı öyküsü şiddet riskini psikiyatrik hastalıktan daha fazla artırmakta Eşlik eden kişilik bozukluğu, madde kullanımı ve psikotik belirtiler riski artırmakta
Hasta İlişkili Etkenler Yalnızca Kişilik Bozukluğu Psikotik Bozukluklar Depresif Dönem Manik Dönem Karma Colasanti et al. Psychiatric diagnosis and aggression before acute hospitalisation. Eur Psychiatry. 2008;23(6):441-8.
Hasta İlişkili Etkenler Çalışmaların ¾ ünde madde kullanımı öyküsü Hockenhull JC ve ark. A systematic review of prevention and intervention strategies for populations at high risk of engaging in violent behaviour: update 2002-8. Health Technol Assess. 2012;16(3):1-152.
Hasta İlişkili Önlemler Hasta ile ilişkili riskin aralıklı ve düzenli değerlendirmesi (yapılandırılmış araçlar klinik yargıdan daha iyi öngörücü) Hastalık belirtilerinin hızlı-etkin kontrolü Madde kullanımı, eşlik eden bilişsel ve kişilik bozukluklarının iyi yönetilmesi National Institute for Clinical Excellence, 2004
Kurban İlişkili Etkenler Saygısız ya da otoriter-buyurgan davranışlar hastaların saldırgan davranışını alevlendirebilir Personelin eğitim yetersizliği
Kurban İlişkili Etkenler Hasta ve personele göre şiddetin nedenleri Hastaların yanıtları Personelin yanıtları Talebin personel tarafından reddi Talebin akran tarafından reddi Personelin bir şey yapılması talebi Akran tarafından bir şey yapılması talebi Personelin provokasyonu Klinik kurallarından memnuniyetsizlik Alay etti ya da sinirlendirdi Cinsel bir yaklaşıma tepki gösterdi Kalabalıktan rahatsız oldu Sesler duydu, varsanılı davranış Hasta gerilimi artırdı Diğer nedenler Neden yok Bilgi yetersiz Nolan et al. Staff and patient views of the reasons for aggressive incidents: a prospective, incident-based study. Psychiatr Q. 2009 Sep;80(3):167-72.
Önlemler-Eğitim Eğitimsiz personel %65 daha sık yaralanmakta Öfke ve agresyonu öngörme Sakinleştirme yöntemleri ve iyi gözlem Fiziksel ve farmakolojik tespit yöntem bilgileri Farklı etnik, sosyal, dini, kültürel grupların ihtiyaçlarına ilişkin farkındalık Wright ve ark. The recognition, prevention and therapeutic management of violence in acute in-patient psychiatry a literature review and evidence-based recommendations for good practice.2002.
Çevresel Etkenler Etkinlik yetersizliği, geniş boş zamanlar Geçici personel kullanımı Personel görev tanımı yetersizliği Öngörülemeyen çalışma düzeni Fiziki koşulların yetersizliği ve kalabalık klinikler Kişiye özel alan eksikliği Royal College of Psychiatrists, 1998 National Institute of Clinical Excellence, 2004
Çevresel Önlemler Uyarılmışlığı azaltan özgül oda/alanlar Etkinlik alanları, fiziksel egzersiz, grup etkileşimi Açık havaya ve gün ışığına kolay erişim Kültür ve cinsiyete özgü etkinliklere uygun ortam Tecrit odası gözlenmeye uygun iyi havalandırılan Alarm sistemleri ve buna uygun hazırlık tatbikatları Royal College of Psychiatrists, 1998 National Institute of Clinical Excellence, 2004
Önlemler-Görüşme Odası Diğer personelin ulaşabileceği konumda Kolay ulaşılabilir alarm sistemi Açık ve kolay ulaşılabilir çıkış kapısı Dışarıya açılan, içerden kilitlenmeyen kapılar Silaha dönüştürülebilir tüm nesnelerden uzak Pencere dışarıdan görülebilir Advances in Psychiatric Treatment 2005, vol. 11. http:/apt.rcpsych.org/
Şiddet Davranışı Sırasında Mümkünse saldırganla göz göze gelmeyin En az bir kol boyu mesafede uzak durun Başarılı olamayacaksanız kaçmayın ve kavga etmeyin Hasta sizden ısrarla uzaklaşıyorsa onun istediği yerde durun Eğer gerekiyorsa ondan korkmuş gibi görünün Tehlike anında kaçmak için kapıya yakın durun Annagür B. Sağlık Çalışanlarına Yönelik S iddet: Risk Faktörleri, Etkileri, Değerlendirilmesi ve Önlenmesi. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar2010; 2(2):161 173)
Şiddet Davranışı Sırasında Zorlayıcı Olmayan Yöntemler Zorlayıcı Yöntemler Sakinleştirme Mola verme Gözlem Fiziksel Tespit Tecrit Mekanik Tespit Kimyasal tespit
Fiziksel Tespit Diğer yöntemler etkili olmadığında Mümkün olan en kısa süre Hastaya mümkün olduğunca fiziksel kısıtlama gerekçesi açıklanmalı Uygulayan personel yetkin ve bilgili olmalı Hockenhull JC ve ark. A systematic review of prevention and intervention strategies for populations at high risk of engaging in violent behaviour: update 2002-8. Health Technol Assess. 2012;16(3):1-152.
Tecrit Mümkün olan en kısa süre En geç 2 saatte bir gözden geçirilmeli Hastanın temel ihtiyaçlarını karşılamasına izin verilmeli (yeme, içme, tuvalet vb) Gerekçesi mümkün olduğunca hastaya açıklanmalı Hastaya hızla ulaşabilecek personel en yakında hazırda bulunmalı Hockenhull JC ve ark. A systematic review of prevention and intervention strategies for populations at high risk of engaging in violent behaviour: update 2002-8. Health Technol Assess. 2012;16(3):1-152.
Mekanik Tespit Yeterli sayıda deneyimli personel eşliğinde Öncesinde farmakolojik tespit uygulanabilir Solunum-dolaşım sistemine dikkat Yeterli ise sadece ekstremitelerden Mümkün olan en kısa süre Hockenhull JC ve ark. A systematic review of prevention and intervention strategies for populations at high risk of engaging in violent behaviour: update 2002-8. Health Technol Assess. 2012;16(3):1-152.
Farmakolojik Önlemler S iddeti önlemeye özgü bir ilaç yok Önce oral öner, sonra gerekirse parenteral Akut dönemde Haloperidol ve Lorazepam Uzun dönemde klozapin in psikoz ilişkili şiddeti azaltmakta Psikotik belirti ilişkili şiddet davranışını azaltmada benzodiazepin eklemesi yararlı Hockenhull JC ve ark. A systematic review of prevention and intervention strategies for populations at high risk of engaging in violent behaviour: update 2002-8. Health Technol Assess. 2012;16(3):1-152.
Farmakolojik Önlemler Antiepileptikler Seçici Serotonin Geri Alım İnhibitörleri Atipik Antipsikotikler
Antiepileptikler Neredeyse hepsi plaseboya üstün ancak gruplar heterojen Hockenhull JC ve ark. A systematic review of prevention and intervention strategies for populations at high risk of engaging in violent behaviour: update 2002-8. Health Technol Assess. 2012;16(3):1-152.
Seçici Seorotnin Geri Alım İnhibitörleri Belirgin fark yok Hockenhull JC ve ark. A systematic review of prevention and intervention strategies for populations at high risk of engaging in violent behaviour: update 2002-8. Health Technol Assess. 2012;16(3):1-152.
Atipik Antipsikotikler Atipikler büyük oranda üstün Hockenhull JC ve ark. A systematic review of prevention and intervention strategies for populations at high risk of engaging in violent behaviour: update 2002-8. Health Technol Assess. 2012;16(3):1-152.
Psikososyal Önlemler Bilişsel-davranışçı yöntemler hafif düzeyde etkin Hockenhull JC ve ark. A systematic review of prevention and intervention strategies for populations at high risk of engaging in violent behaviour: update 2002-8. Health Technol Assess. 2012;16(3):1-152.
Psikosoyal Önlemler Kişinin algı, düşünce ve davranış biçimini değiştirmeye yönelik bilişsel-davranışçı yöntemler Agresyon ve öfke yönetimine ilişkin bireysel ve grup terapileri Saldırgan davranışla yüzleştirilern ve bu davranışların onaylanmadığı kültür-topluluklara kişinin adaptasyonu
Şiddet Sonrası Bildirim Yeni doktorların %88 i amirlerine şiddet olaylarını bildirmiyor İrlanda da şiddet olaylarının bildirim oranı %38 Türkiye de %5 ve sadece fiziksel yaralanmanın gerçekleştiği saldırılar bildirilmiş Altınbaş et al. A survey of verbal and physical assaults towards psychiatrists in Turkey. Int J Soc Psychiatry. 2010 Sep 8. Kidd B, Stark CR.Violence and junior doctors working in psychiatry. Psychiatr Bull 1992; 16, 144-5
Sürekli risk değerlendirmesi ve sakinleştirme teknimlerinin kullanımı Öngörme Risk değerlendirmesi Arama Önlem Sakinleştirme teknikleri Gözlem Acil Servis Bir ruh sağlığı profesyoneline ulaş Sürekli Müdahale İçin Uygulamalar Yukarıdakilere ek olarak aşağıdakilerden en az birisini uygulamayı düşün Hızlı İlaç Uygulaması Uzamış fiziksel uygulamalardan kaçın Psikotik olan/olmayan uygunsuz davranışlar için ilaç uygulanabilir Tecrit Uzamış fiziksel uygulamalardan kaçın Fiziksel Uygulamalar İyi yanıt durumlarında daha yararlı Hızlı ilaç uygulamalarının etkisini artırmak için kullanılabilir NICE Guideline, 2005
Artık Şiddete Karşı Mücadele Zamanı Gördüm Duydum Söyleyeceğim