2.1.4. Kafes Sistemle 2.1.4.1. Genel Bilgile Taşıyıcı sistemlein açıklıklaı büyüyünce dl gövdeli sistemle kendi ağılıklaının atması sebebiyle eknmik lmamaya başla ve yeleini kafes sistemlee bıakıla. - Şekilde dl gövdeli bi sistemin en kesitinde basit eğilme halindeki nmal geilme dağılımı göülmektedi. Nmal geilme dağılımından da anlaşılacağı üzee, alt ve üst kenaladaki liflee göe ta kısımdaki liflein kesitin taşıyıcılığına etkisinin daha az ldğ açıktı. Yapı ağılığını azaltmak için ta bölgenin bi kısmı sistemden çıkaılaak I kesitli dl sistemle elde edili. Daha büyük açıklıklada ise ta kısım tamamıyla kaldıılıp, bnn yetine kesme kvvetleini kaşılamak üzee çbkla knaak kafes sistemle elde edili. Kafes sistemle, sadece nmal kvvet taşıyan dğ eksenli çbklaın bileşmesinden meydana gelile. Çbklaın bileşim yeleine düğüm nktalaı deni. 2.1.4.2. Kafes Sistemlein İzstatik Olma Kşl Kafes sistemlein çbklaında kesme kvveti ve eğilme mmenti lmayıp; sadece nmal kvvet blnmaktadı. B nmal kvvetlee de çbk kvvetlei adı veilmektedi. Bi kafes sistemde; d düğüm nktası sayısını, mesnet tepkisi sayısını, ç çbk sayısını göstemek üzee izstatik lma kşl; 2d=+ç şeklindedi.
Önek: Şekildeki kafes sistemin izstatik lp lmadığını kntl ediniz. d=14 =3 ç=25 2d=+ç 2.14=3+25 ldğndan sistem izstatikti. Önek: Şekildeki kafes sistemin izstatik lp lmadığını kntl ediniz. d=9 =3 ç=15 2d=+ç 2.9=3+15 ldğndan sistem izstatikti. 2.1.4.3. Kafes Sistemlede Çbklaın dlandıılması Kafes kiişlein üst başlık çbklaı O ile, alt başlık çbklaı U ile gösteili. lt ve üst başlık çbklaını bileştien düşey çbklaa dikme deni ve V ile gösteili. Eğik lan çbklaa ise köşegen deni ve D ile gösteili. O 1 O 2 O 3 O 4 O5 O 6 V 4 D V5 V 1 D 2 D 3 V6 1 V 2 V 3 D 4 D 5 D 6 V 7 U 1 U 2 U 3 U 4 U 5 U 6 l 2.1.4.4. Kafes Sistemlein Sınıflandıılması 1. Başlıklaın Şekline Göe Sınıflandıma: a) Paalel başlıklı kafes kiişle lt ve üst başlıklaı bibiine paalel lan kafes kiişledi.
b) Paalel lmayan başlıklı kafes kiişle lt ve üst başlıklaı bibiine paalel lmayan kafes kiişledi. Büyük açıklıklaın geçilmesi dmnda kllanılıla. 2. Dikim Çbklaının Şekline Göe Sınıflandıma: a) N sistemli kafes kiişle b) V sistemli kafes kiişle c) K sistemli kafes kiişle 3. Yl Dmna Göe Sınıflandıma: a) Yl alt başlıkta lan kafes kiişle Yl b) Yl üst başlıkta lan kafes kiişle Yl
2.1.4.5. Kafes Sistemlein Hesap Yöntemlei İzstatik kafes sistemlein düğüm nktalaına etkiyen sabit yükleden meydana gelen mesnet tepkilei ve çbk kvvetlei denge denklemleiyle elde edili. Çbk kvvetlei çekme ise pzitif, basınç ise negatif kabl edili. Çbk kvvetleini elde etmek için iki yöntem kllanılmaktadı. 1. Düğüm Nktalaı Denge Yöntemi: He düğüm nktası için, yatay ve düşey lmak üzee, yazılacak iki adet denge denkleminden meydana gelen denklem takımı çözüleek mesnet tepkilei ve çbk kvvetlei blnabili. 2. Kesim (Ritte) Yöntemi: B yöntemde, önce mesnet tepkilei denge denklemleiyle bln. Daha sna düğüm nktalaının izdüşüm denge denklemlei yeine, bazı sistemlede öyle denge denklemlei yazılabili ki he denklemde sadece bi çbk kvveti bilinmeyen laak blnabili. B yöntemde izlenen yl aşağıdaki gibi özetlenebili: a.) Sistemin tümüne ait X=0, Y, =0 üç denge denkleminden mesnet tepkilei elde edili. b.) Sistemde öyle kesimle yapılı ki, b kesimlede en çk üç tane bilinmeyen çbk kvveti bln. B çbk kvvetlei, kesimin bi taafındaki paçaya ait =0, =0 ve d =0 gibi üç tane mment denge denklemiyle bln. ment alınan,, d nktalaı üç çbk kvvetinin ikişe ikişe kesiştiği nktaladı. P 1 P 2 P 3 X=0 X hesaplanı. P 6 X B B =0 Y hesaplanı. Y P 4 P 5 B Y =0 B Y hesaplanı. X Y P 6 P 1 O P 4 D U =0 +O. =0 =0 -U. =0 O U X=0 P X +O+U+D.Cs=0 1 D PX O U Csα D 1 P X Csα Y=0 P Y + D.Sin=0 PX D Sinα
Yüklein Düşey Olması Hali Kafes sistemlede, sisteme etkiyen yüklein düşey lması dmnda, sistemin çbk kvvetleini elde etmek için aynı açıklıklı basit kiişten yaalanılı. Kafes kiiş P 1 P 2 P 3 B l P 1 P 2 P 3 ynı açıklıklı basit kiiş 0 B 0 O D U = 0 =( ) 0 B=B 0 =( ) 0 0 P 1 P 2 P 1 P 2 (T) 0 ( ) 0 =0 ( ) 0 +O.=0 O ( ) 0 =0 ( ) 0 -U.=0 U (T) 0 Y=0 (T) 0 + D.Sin=0 D Sinα
2.1.4.6. Basit Kafes Kiişle Bi mesnedi sabit, diğe mesnedi haeketli lan izstatik kafes sistemlee basit kafes kiişle deni. 2.1.4.7. Gebe Kafes Kiişle Süekli kafes kiişlein taşıyıcı ve izstatik lmasını sağlayacak şekilde bazı çbklaın kaldıılmasıyla elde edilen sistemlee gebe kafes kiişle adı veili. Süekli kafes kiiş Gebe kafes kiiş 2.1.4.7. Üç afsallı Kafes Keme ve Çeçevele Bie mesnetlei sabit lan, taşıyıcı izstatik iki kafes sistemin bi mafsal ile bileşmesinden meydana gelen keme ve çeçevelee üç mafsallı kafes keme ve çeçevele deni. Üç mafsallı kafes keme Üç mafsallı kafes çeçeve