CargillHaberler. Cargill Türkiye. Ekonomik daralmanýn üstesinden gelin! Eylül 2009

Transkript

1 Cargill Türkiye CargillHaberler Eylül 2009 Sizin kriteriniz ne? Basit þeyler, büyük iþler baþarýr! Katsan: Türk pastacýlýðýnda bir mihenk taþý Orhangazi nin yardým eli Ekonomik daralmanýn üstesinden gelin!

2 Cargill - Türkiye CargillHaberler Eylül 2009 bu sayýda 14 Kapak konusu Maliyet rekabetine ve inovasyona dayalý gerçekçi çözümler 22 Güncel Basit þeyler, büyük iþler baþarýr! 03 Cargill Türkiye den 04 Aktüel Gerçekçi çözümler! - Cargill Türkiye en büyükler arasýnda... - Gerkens Kakao yeni ambalajýnda 06 Dünyadan - Dünya gününde el ele - Sürdürülebilir dünyanýn ilk adýmlarý 08 Ýçimizden biri - Mehmet Tosun: Cargill hakikaten ilginç bir þirket! 14 Kapak konusu Cargill kývam arttýrýcýlarla ekonomik daralmanýn üstesinden gelin! 20 Güncel Sizin kriteriniz ne? 08 Mehmet Tosun: Burada hiç kimse size yetki ve sorumluluk vermekten çekinmiyor 24 Ercan Topçuol: Ovalette Türkiye de pastacýlýðýn geliþmesinde mihenk taþý oldu 32 Güncel 31 yýldýr bir hayýr duasý için çalýþýyorlar Cargill Türkiye Sosyal Sorumluluk Faaliyet Raporu Koordinasyon Kurumsal Ýletiþim Departmaný adýna Sera BAYSAL sera_baysal@cargill.com Adres Baðlarbaþý, Kýsýklý Caddesi Sarkuysan Ak Ýþmerkezi No: 4-A Blok Üsküdar / Ýstanbul Tel: Faks: CargillHaberler, Cargill Türkiye nin tanýtým broþürüdür. 22 Güncel Enerji tasarrufu 24 Sohbet Türk pastacýlýðýnda bir mihenk taþý 30 Güncel Nerede o eski bayramlar 32 Güncel Orhangazi nin yardým eli CargillHaberler - Ýçindekiler 1

3 Gerçekçi çözümler! Ancak, kaçýnýlmaz harcama kýsýtlamarýna raðmen, geliþmiþ ülkelerdeki tüketicilerin hala özel ve katma deðerli gýdalar satýn alýp yemek istediði söylenebilir. Dahasý tüketiciler gýda ürünlerinde lezzet, aðýzda býraktýðý his, kalite, görsel çekicilik, güven ve rahatlýk gibi niteliklerden vazgeçmemektedir. Peki üreticiler bir yandan maliyetleri dizginlemeye çalýþýrken, yukarýda sýralanan nitelikleri nasýl saðlayacaklar? Yukarýda okuduðunuz ve bir soru ile biten bu alýntý, Cargill Kývam Verici Çözümler Avrupa, Orta Doðu ve Afrika Pazarlama Müdürü Yves Maltete e ait. Maltete nin bu sayýmýza özel kaleme aldýðý makale, son yýllarda tüm dünyada gýda sektöründe yaþanan ekonomik daralmaya karþý Cargill Kývam Verici Çözümler Ýþ Ünitesi nin çözüm önerilerini sýralýyor. Okuru fazla yormak istemeyen Maltete, çözüme dair ana tespitini de yazýsýnýn hemen baþýna koyuyor: Bu gibi sýkýntýlý zamanlarý yönetebilmenin püf noktasý, katký tedarikçileri ve gýda üreticileri arasýnda maliyet rekabetine ve inovasyona dayalý gerçekçi çözümler doðuran, ekonomik durgunluðun sonrasýnda dahi sürdürülebilecek yakýn ve etkili iþ ortaklýklarý kurmaktýr. birlikte çalýþ > üret > baþar Aslýnda bu yazýmýzda Cargill Gýda Türkiye nin 2008 Yýlý ISO 500 Büyük Sanayi Kuruluþu listesine kaçýncý sýradan, nasýl hýzlý bir giriþ yaptýðýndan, cirosundan, kaç kiþi çalýþtýrdýðýndan falan bahsedecektik ama bu makale bizlere; ÝSO 500 listesinde nerede olduðumuz deðil, oraya nasýl geldiðimiz gerçeðini hatýrlattý: Gerçekçi çözümler ve iþ ortaklýklarý Ýþte size Cargill i Türkiye deki ya da dünyanýn herhangi bir yerindeki önemli ekonomik göstergelerde üst sýralara taþýyan nedenlerden sadece ikisi! Bu baþyazýmýzda spontane ve her zamankinden farklý bir þekilde Cargill Haberler içindeki bir yazýya atýfta bulunduk. Madem öyle baþladýk, bir alýntý daha taþýyalým o zaman Bu da Çalýþan Baðlýlýðý konusunu iþlediðimiz yazýmýzdan olsun. Günümüz iþ dünyasýnda þirketler baþarýlarýný ölçümlemek için çeþitli kriterlere baþvuruyorlar. Kimi þirketler için müþteri sadakati çok önemli olurken, bir baþkasý için karlýlýk ya da verimlilik ön plana çýkabiliyor. Cargill Türkiye þirket olarak baþarýsýný ölçümlemek için dört performans ölçütü kullanýyor: Ýþine baðlý çalýþanlar; Mutlu müþteriler; Zenginleþmiþ toplumlar ve Karlý bir büyüme. Nasýl? Zannediyoruz, her þeyi özetliyor. Deðil mi? O zaman baþka bir alýntýyý uyarlayarak bitirelim bu baþyazýyý: Cargill Türkiye den Burada anlatýlan ilke ve kriterler kulaða hoþ ve basit þeylermiþ gibi gelebilirler Ama büyük iþler baþarýrlar! Saðlýklý ve mutlu bayramlar dileklerimizle! CargillHaberler - Cargill Türkiye den 3

4 Cargill Türkiye, en büyükler arasýnda Bu beyaz, bir baþka beyaz Her þey müþteri memnuniyeti için! Cargill Türkiye, Ýstanbul Sanayi Odasý tarafýndan Temmuz ayýnda açýklanan 2008 yýlý 500 Büyük Sanayi Kuruluþu listesine 234. sýradan hýzlý bir giriþ yaptý. Özel kuruluþlar arasýnda 224. sýrada yer alan Cargill Türkiye nin Üretimden Satýþlar Gerkens Kakao 1 ve 5 kg lýk yeni paketlerinde Cargill Kakao ve Çikolata nýn yýllardýr dünya pazarlarýna tedariðini yaptýðý ünlü Gerkens Kýzýl Kahve Kakao Tozu, 1 ve 5 kg.lýk yeni paketlerinde satýþa sunuldu. Yeni küçük ambalajý ile ürünler pastane, otel, café ve restaurant gibi küçük ve orta ölçekli iþletmelerin ihtiyaçlarýný karþýlamak üzere hazýrlandý. Bugüne kadar 25 kg.lýk orijinal paketlerinde satýþa sunulan Gerkens Kakao ürünlerini kullanan iþletmeler, yeni küçük ambalajlar sayesinde her zaman taze ürün kullanmanýn rahatlýðýný yaþayacaklar. 25kg.lýk paketlere göre daha rahat taþýnabilen ve kullanýmý çok daha kolay olan yeni ambalajlar, iþletmelere stok maliyetlerinde de önemli tasarruf saðlayacak. Gerkens, dünyanýn en kaliteli kakao tozu markalarýndan biri ve yýllardýr piyasalarda her torbasýnda ayný renk ve tatta ürün sunmasýyla takdir görüyor. Net rakamý TL olarak gerçekleþti. Þirketi, Türkiye nin 500 büyüðü listesine taþýyan en önemli etken, baþarýlý kriz yönetimi oldu. Diðer yandan 2008 yýlý, yenilikçi ürün ve projelere odaklanýlan bir yýl oldu. Bu yenilikçi ürünler arasýnda saðlýða desteði olan gýda ham maddeleri (bitki sterolleri, omega-3, arpa beta glukan, probiyotikler, lesitin türevleri, dayanýklý niþastalar ve lifler, soya proteinleri, uzun süreli enerji salýnýmý saðlayan ve diþ dostu karbonhidratlar) ile yaðý, tuzu, þekeri veya kalorisi azaltýlmýþ ürünler bulunuyor. Bunun yanýnda kakao, aromalar ve textürize ürünlerde iç piyasada talepte yaþanan artýþ ise hemen tüm ürün kategorilerinde çift haneli büyümeyi de beraberinde getirdi. sýyla ortaya çýkan kakao tozlarýnýn karýþýmýndan elde ediyor. Hasattan hasata ortaya çýkan tat ve renk farklýlýklarý, kaliteli kakao çekirdeklerinin karýþým oranlarý düzenlenerek bertaraf ediliyor. Cargill Gýda Türkiye Orhangazi Fabrikasý, ödüllerine bir yenisini ekledi. Bursa ÝI Tarým Müdürlüðü tarafýndan 3 yýl önce baþlatýlan Beyaz Tabak Projesi nin 6. Dönemi kapsamýnda en üst düzeyde hijyenik ve standartlara uygun üretim yapan firmalara verilen Beyaz Tabak Ödülü nü kazandý. Bursa genelinde 21 firmanýn Beyaz Tabak almaya hak kazandýðý projede, Orhangazi den Cargill Gýda Türkiye ile birlikte dört firma ödüle layýk görüldü. Kazanan firmalara ödülleri 6 Aðustos Perþembe günü Almira Otel de düzenlenen bir törenle verildi. Ödül törenine Bursa Vali yardýmcýsý Hüseyin Eren, Tarým Ýl Müdürü Hüseyin Yýldýzer, Ýl Müdür yardýmcýlarý ile Orhangazi Ýlçe Tarým Müdürü Gürkan Kabul, Ýlçe Saðlýk Grup Baþkaný Dr. Ömer Lütfü Alkan, Orhangazi Ticaret ve Sanayi Odasý Baþkaný Ergün Efendioðlu ile Meclis Baþkaný Bekir Aydýn katýldý. Cargill Gýda Türkiye adýna ödülü Bursa Vali Yardýmcýsý Hüseyin Eren in elinden alan Orhangazi Fabrika Müdürü Cenan Celepçi, Beyaz Tabak ödülüne layýk görüldükleri için duyduklarý memnuniyeti ifade etti. Orhangazi ilçesinden ödül almaya hak kazanan diðer firmalar; Soyaslan Zeytincilik, Emrecan Tuðran Zeytincilik; Celayir Zeytincilik ve Marmara Ekmek oldu. Gerkens Kýzýl Kahve Kakao Tozu, 1 ve 5 kg.lýk yeni küçük ambalajý ile pastane, otel, café ve restaurant gibi iþletmelerin ihtiyaçlarýný karþýlamak üzere hazýrlandý. Aktüel Günümüzde müþteri memnuniyeti, ticari yaþamýn geliþtirilmeye devam eden konularýnýn baþýnda geliyor. Cargill Gýda Türkiye de Müþteri Memnuniyeti tamamen somut verilerle analiz ediliyor. Müþterilerden þirketi Ürün Kalitesi, Satýþ, Müþteri Hizmetleri ve Lojistik, Uygulama ve Teknik Destek, Yenilikçilik/Müþteri Çözümleri, Katma Deðer ve Pazarlama/Ýletiþim gibi farklý 7 alanda deðerlendirmeleri isteniyor. Tüm bunlar uzman bir ekip tarafýndan titizlikle hazýrlanan ve 2 yýl önce uygulamaya konulan Müþteri Memnuniyeti Projesi kapsamýnda yapýlýyor. Müþterilerle gerçekleþtirilen anketlerin sonuçlarý deðerlendiriliyor ve Müþteri memnuniyeti düzeyini daha yukarý nasýl çýkarabiliriz? sorusunun cevabý aranýyor. Bu yýl proje kapsamýnda yapýlan Müþteri Memnuniyeti Anketi Nisan ayý baþýnda tamamlandý. Anket, 33 müþteri firmanýn 52 çalýþaný ile gerçekleþtirildi. 7 farklý alanda Cargill Gýda Türkiye nin deðerlendirmesini yapan müþterilerden gelen sonuçlar Ýngiliz B-Squared firmasý tarafýndan deðerlendirmeye alýndý. Her bir alanda alýnan puanlarýn ortalamasý ise genel skoru belirledi. Çýkan sonuçlar hakkýnda tüm Cargill Gýda Türkiye ekibi bilgilendirildi. Bu tutarlý ürün, kalitesini, farklý orjinlerden gelen kakao çekirdeklerinin kýrýlma- Bugünlerde tüm ekip, anketten çýkan aksiyonlar üzerinde çalýþmalarýný devam ettiriyor. Müþteri odaklý yenilikçi çözümleriyle Cargill Gýda Türkiye ekibi; Her þey Müþteri Memnuniyeti için diyor! 4 CargillHaberler - Aktüel CargillHaberler - Aktüel 5

5 Dünyadan Gýda Güvenliði Forumu Cargill Çin, Pekin de düzenlenen ve 50 nin üzerinde Çinli gazeteci, akademisyen, müþteri ve devlet yetkilisinin katýldýðý Gýda Güvenliði Konusunda Uluslararasý Diyalog forumuna ev sahipliði yaptý. Toplantýnýn organizatörü ve Cargill Çin Ýletiþim ve Kurumsal Sosyal Sorumluluk Direktörü Minna Zheng; Cargill in Çin Hükümeti ve diðer ülkelerin hükümetleriyle ortaklaþa yürüttüðümüz çalýþmalar da dahil olmak üzere gýda güvenliði alanýnda neler yaptýðýný anlatmayý istedik dedi. Çin Dünya gününde el ele ABD nin çabalarýyla 40 yýl önce kutlanmaya baþlanan Dünya Günü nde çevreyle ilgili projeler ve çalýþmalar yapýlýyor. Cargill bu yýl 2008 Dünya Günü nde gerçekleþtirdiði global faaliyetlerin iki katýný hedefledi. Faaliyetlerin bölge sayýsý geçen yýl 68 iken bu yýlki sayý yaklaþýk 200, ülke sayýsý da 14 ten 30 a yükseldi. Bu yýl Cargill çalýþanlarý; Tayvan ve Rusya da parklarý ve toplumsal alanlarý, Kanada da yol kenarlarýný, ABD de nehir kýyýlarýný temizlediler, Zambia da aðaç diktiler ve Honduras ta öðrencilere suyun korunmasýný öðrettiler. ABD Cargill in teknoloji ödülleri Cargill 2. kez Bassy Ödülü adlý üstün teknolojik liderlik ödülünü verdi. Adýný Emekli Baþkan Yardýmcýsý Guillaume Bassy Bastiaens den alan ödül bu yýl Cargill Hayvansal Protein Bölümü Araþtýrma ve Geliþtirme Müdürü Richard Morley e verildi. Patent Sahipleri ve Teknolojik Projeler Yýllýk Toplantýsý, 46 patent sahibi, 21 teknolojik proje ve 199 iþtirakçinin geniþ katýlýmýyla düzenlendi. Baþarýlý Teknoloji Gruplarý ödülü için aday olan projeler arasýndan dört ekip ödüle layýk bulundu. Baþarýlý Teknoloji Gruplarý ödülünü kazanan ekipler: -Doðal tatlandýrýcý Truvia yý geliþtiren ekip, Sürdürülebilir dünyanýn ilk adýmlarý Cargill BÝOH polyolleri ve dört müþterisi bir araya gelerek Crystal, Minnesota'daki Habitat for Humanity (Ýnsanlýk için Habitat) evine mobilya yardýmýnda bulundu. Bu özel yer, ABD Yeþil Binalar Konseyi nin Enerji ve Çevre Tasarýmýnda Liderlik (LEED) programýndan yeþil sertifikasý olan Minnesota'daki ilk habitat evi. Baðýþla ilgili olarak Cargill Biotemelli Poliüretan Bölümü BaþkanýYusuf Wazirzada: Bu baðýþta bizlerle birlikte olan deðerli partnerlerimize teþekkür borçluyuz. Bu ürünler sürdürülebilir bir dünyaya doðru çýkýlan yolculuðun ilk adýmlarý atýlýyor dedi. -Yüksek yoðunluklu tatlandýrýcý R.R Monatin ý geliþtiren Mobilya baðýþýnda bulunan Healtier Choice, Lane Home ekip, Furnishings, Serta and HOM Furniture firmalarýnýn mobil- -Evde hazýrlanabilen milkshake Shakers'i geliþtiren ekip, -Dondurulmuþ patatesin porsiyonunda sýfýr trans yalarýnda petrol türevli bileþenler yerine soya temelli BÝ- OH polyolleri kullanýlýyor. ABD yað çözümünü geliþtiren ekip. ABD McDonald s mükemmel tedarikçi ödülü Cargill in McDonald s tarafýndan bu yýl ilk kez verilen Jim Cantalupo Mükemmel Global Tedarikçi ödülüne Cargill layýk görüldü. McDonald s, 2004 te yaþamýný kaybedene dek McDonald s yönetim kurulu baþkanlýðý görevinde bulunan Jim Cantalupo nun adý verdiði bu ödül kategorisini birkaç yýl önce oluþturmuþtu, ancak bu yýla kadar bu ödüle layýk görülen bir tedarikçi bulunmadýðýndan verilmemiþti. Bu anlamda ödüle layýk görülen ilk tedarikçi Cargill oldu. Ödül McDonald s Global Tedarik Zinciri Liderler Toplantýsýnda CEO Greg Page, Cargill McDonald s Ýþ Birimi Baþkaný Jerry Rose ve Birimin Baþkan Yardýmcýsý Pete Richter e takdim edildi. Cargill in seçilmesinin nedeninin, Cargill in uzun yýllara dayalý olarak kanýtlanmýþ deneyimi ve dünya genelinde her alanda gösterdiði aktif katýlýmý olduðu vurgulandý. ABD 6 CargillHaberler - Dünyadan CargillHaberler - Dünyadan 7

6 Ticaret ve Finansal Planlama Global Aktivitelerden Sorumlu Finans Müdürü Mehmet Tosun Cargill hakikaten ilginç bir þirket! Burada kimse size yetki ve sorumluluk vermekten çekinmiyor, siz yaptýkça daha fazlasýný veriyorlar. Açýkçasý, sýkýlmaya fýrsatýnýz olmuyor. Cargill çok ilginç bir þirket. Farklý ülkelerde yaþayan pek çok insan bir arada çalýþýyor. Bir arada çalýþmak için de illa ayný ülkede hatta kýtada yaþamanýz gerekmiyor. Bu anlamda gerçekten çok global bir þirket. Mehmet Tosun Cargill Türkiye nin Altunizade deki merkez ofisindeyiz. Son derece ferah bir mekânda ve bu ferahlýðý tamamlayan güler yüzlü Cargill çalýþanlarý ile bir aradayýz. Merkez ofiste Amerika dan izne gelen Mehmet Tosun ile Cargill i, görevini ve biraz da özel yaþamýný konuþuyoruz. Mehmet Tosun, Cargill in 159 bin çalýþanýndan biri ve Minneapolis teki merkezde Ticaret ve Finansal Planlama Bölümünde Global Aktivitelerden Sorumlu Finans Müdürü olarak görev yapýyor. Konu konuyu açýyor. Tosun, Ýlginç bir þirket olarak tanýmladýðý Cargill de çalýþanlara yetki ve sorumluluk vermekten kaçýnmayan bir yönetim þekli olduðunu belirtiyor. Çalýþma arkadaþlarýný ise Bildiklerini paylaþmaktan çekinmeyen ve size deðer katan insanlar olarak tanýmlýyor. Hayatýmýn gençlik yýllarýna dair bölümünde Saint-Benoit Fransýz Lisesi, Fransýzca ve turist rehberliðinin yaný sýra voleybol var diyor. Yaþadýðý sakatlýklarýn, 6 yýl süren voleybol hayatýnýn sonunu getirdiðini anlatýyor gülümseyerek. Belki boyumu yeterince uzatamadým ama çok önemli hayat dersleri aldým diyor. Takým sporu insaný hayata hazýrlamak anlamýnda epey iþe yarýyor. Öncelikle baþarýyla ve kaçýnýlmaz olarak da baþarýsýzlýkla tanýþýyorsunuz. Her zaman sizden daha iyisi olacaðýný ama önemli olanýn elinizden gelenin en iyisini yapmak olduðunu öðreniyorsunuz. Saint-Benoit sonrasýnda Þikâyet edemem, çok güzel yýllardý dediði Boðaziçi Üniversitesi yýllarý baþlýyor. Bu arada turist rehberliði iþine de devam ediyor. O yýllarý þöyle özetliyor: 1989 yýlý idi. Önce Psikoloji ye girdim. Sonrasýnda amacým olan Ekonomi bölümüne transfer oldum. Ekonomiye geçiþi tamamladýktan sonra, bir yandan turist rehberi olarak çalýþmaya diðer yandan da Boðaziçi nin keyfini çýkarmaya devam ettim. Rehberlikti, hazýrlýk sýnýfýydý, transferdi derken Boðaziçi yýllarým 95 te sona erdi. Þikâyet edemem, çok güzel yýllardý. Hem Boðaziçi nde hem de turizm sektöründe çok düzgün, bir o kadar ilgi çekici insanlarla tanýþtým. O dönem zarfýnda pek çok ülkeden farklý insanlarla tanýþmak yanýnda iþ yapma tecrübesi de edindim. Boðaziçi nden sonra Boðaziçi ni Arthur Andersen günleri izledi. Daha ekonomiden mezun olmadan turizm sektörü yerine finans ile ilgili bir þeyler yapma kararýný vermiþtim. Bugünlerde sürekli global finansal krizle uðraþýyorum. Malum geliþmiþ ülkelerden farklý olarak bizler krizlerle iç içe büyüyoruz. Mezun olduðumda da yine öyle yýllardý. Ýþ bulmak pek çok genç için çok zordu. Ama Boðaziçi bize pek çok kapýlarý açtý. Ben sunulan teklifler arasýndan seçme þansý olan gençlerden biriydim ve tercihimi Arthur Andersen için kullandým. O yýllarda Arthur Andersen bir anlamda okulun devamý niteliðinde bir kurumdu yýllarý arasýnda audit (denetim) bölümde çalýþtým. Hem denetim hem de özellikle finansal piyasalarda danýþmanlýk projelerinde çalýþtým. Düþünüyorum da sadece 3 sene çalýþmama raðmen ne kadar çok þey öðrenmiþim. Sanýrým gece gündüz çalýþtýrmalarýnýn da bunda çok katkýsý oldu. Arthur Andersen, Cargill öncesi alt yapýmýn oluþmasýnda çok önemli bir rol oynadý. Hem turizm sektöründe hem de Arthur Andensen de çok önemli iþ tecrübeleri edinsem de o yýllarý nedense hep okul yýllarý gibi düþünüyorum. Gerek Saint-Benoit, gerek Boðaziçi gerekse Arthur Andersen, hayatýmda halen çok önemli yeri olan dostluklarýn oluþmasýný saðlayan ortamlar oldu. Özü itibarýyla hayatýmýn bu döneminde tanýdýðým ve pek çoðuyla farklý iletiþim araçlarýyla irtibatýmý sürdürmeye çalýþtýðým bu dostluklarýn, geliþimimde ve altyapýmýn oluþmasýnda çok büyük katkýlarýný gördüm. Ýçimizden biri Mehmet Tosun, Cargill in Minneapolis teki merkezinde Ticaret ve Finansal Planlama Bölümünde Global Aktivitelerden Sorumlu Finans Müdürü olarak görev yapýyor. 8 CargillHaberler - Mehmet Tosun CargillHaberler - Mehmet Tosun 9

7 Mehmet Tosun, görevi kapsamýnda bölümünün Amerika (Brezilya, Arjantin, Meksika, Minneapolis), Asya (Çin, Hindistan, Singapur) ve Avrupa (Cenevre, Türkiye, Rusya) finans faaliyetlerinden sorumlu. ný ülkede hatta kýtada yaþamanýz gerekmiyor. Bu anlamda gerçekten çok global bir þirket. Cargill e girdikten sonra burada her þeyin gerçek hayata daha çok benzediðini anlamaya baþladým. Farklý altyapýlarý, farklý özgeçmiþleri, becerileri, düþünce tarzlarý olan insanlar ortak hedefler etrafýnda birleþmiþlerdi. Ben her zaman þanslý olduðuma inanýrým. Þansým Cargill de de beni yalnýz býrakmadý. Hem profesyonel hem insani boyutta beni sorgulayan, düþünmeye zorlayan, bildiklerini paylaþmaktan çekinmeyen, her þeyden önemlisi bana deðer katan yöneticilerim, iþ arkadaþlarým oldu. Cargill hakikaten ilginç bir þirket; burada kimse size yetki ve sorumluluk vermekten çekinmiyor, siz yaptýkça daha fazlasýný veriyorlar. Sýkýlmaya fýrsatýnýz olmuyor. Yurt dýþýna nasýl transfer oldunuz? Göreviniz kapsamýnda neler yapýyorsunuz? Biz neredeyse 24 saat bütün dünyayý takip ediyoruz. Seyahatler dýþýnda her günüm önce Avrupa yla baþlýyor, sonra Amerika; sonrasýnda evim ve ailem. Çocuklar uyuduktan sonra 1-2 saat (her gün olmasa da) Asya yla çalýþma gerekiyor. Bu tamamen benim sorumluluklarým çerçevesinde ve kendi oturttuðum bir çalýþma biçimi. Ýþim kapsamýnda bölümümün Amerika (Brezilya, Arjantin, Meksika, Minneapolis), Asya (Çin, Hindistan, Singapur) ve Avrupa (Cenevre, Türkiye, Rusya) finans faaliyetlerinden sorumluyum. Baðlý bulunduðum bölümde 23 ülkeden insan çalýþýyor. Çok farklý ülkelerden insanlarla çalýþýyorsunuz. Çalýþma tarzlarý nasýl? Ýçimizden biri Cargill sayesinde diðer dünya insanlarýyla çok da farklý olmadýðýmýzý, farklýlýðýmýzdan çok benzerliklerimiz olduðunu görebiliyorum ve bu nedenle çok mutluyum. Umarým bir gün hepimiz dünya vatandaþý oluruz. Mehmet Tosun Peki, Cargill Türkiye ye nasýl baþladýnýz? 1997 yýlýna kadar Cargill diye bir þirketin adýný bile duymamýþtým. Arthur Andersen de deli gibi çalýþýyorduk ama ayný zamanda güzel bir ortam vardý. Arýç Ökten, Ýbrahim Hafýz Mustafa ve ben hep birlikte Arthur Andersen e baþladýk. Sonra da Cargill e Hala üçümüz de Cargill deyiz (Tek sorun üçümüz de ayrý kýtalardayýz). Üç kafadar, o çok yoðun geçen yýllarý eðlenceli hale getirmek için elimizden geleni yapýyorduk. Bir gün Arýç Ökten adýný daha önce hiç duymadýðým bu þirketi denetlemeye gitti. 6 ay gibi kýsa bir süre sonra da burada iþe baþladý. Önce Arýç Ökten, arkasýndan Ýbrahim Hafýz Mustafa ve sonrasýnda ben Cargill Türkiye de iþe girdik. Ýlk göreviniz ne oldu? Nisan 1998 de Hazine ve Finansal Piyasalar Bölümü nde Finans Müdür Yardýmcýsý olarak göreve baþladým. Sonuçta Arthur Andersen çok uluslu bir þirketti ama yaptýðýnýz iþ yerel þirketleri denetlemekti. Cargill bu anlamda çok ilginç bir þirket. Farklý ülkelerde yaþayan pek çok insan bir arada çalýþýyor. Bir arada çalýþmak için de illa ay- Ocak 2001 de ayný bölümde Finans Müdürü oldum. Sanýrým benim geliþmemde en önemli rolü hayatýma giren insanlar kadar; mali krizler oynuyor bu anlamda benim için önemli bir dönemeçti. Son global krize kadar böyle bir yoðun öðrenme yýlý yaþamam diyordum. Her büyük laf ettiðimde baþýma geldiði üzere yanlýþlýðým bu son global krizde de ispatlandý. Krizi izleyen 2-3 yýl, benim açýmdan son derece verimliydi ama bir noktada piyasalar iþinizin içeriðini belirliyor mali krizini izleyen yýllarda yerel anlamda büyüme fýrsatlarý azalmaya baþladý. Çeþitli alanlarda büyüme kendini küçülmeye býraktý. Bu dönemde çeþitli yurt dýþý fýrsatlarla ilgilenmeye baþladým. Nisan 2004 de finansal piyasalar bölümünün bir parçasý olan TSF Bölümü nde (Trade and Structured Finance-Ticaret ve Finansal Planlama) Global Aktivitelerden Sorumlu Finans Müdürü olarak þirketin merkezi olan Minneapolis e atandým. Her ne kadar yurt dýþý beklediðim bir geliþme olsa da Amerika; ne yalan söyleyeyim hiç aklýmda yoktu. Daha yeni evlenmiþ ve Ýstanbul da apartman dairemize yeni yerleþmiþtik ama mecburen 8 ay sonra Minneapolis e taþýndýk. Mesela Latinler bize çok yakýn (hele Brezilyalýlar iþ yapýþ tarzý anlamýnda bize acayip benziyor), Asya ya gittiðinizde ise Hindistan/Pakistan olsun, Çin olsun, benzerlikler baþ döndürücü. Genelde bu ülkelerin her birine yýlda en az bir kez gidiyorum. Ýnsanlarla farklýlýklardan dem vurup duruyorlar. Evet, ilk bakýþta doðru görünüyor; çok büyük farklýlýklar var gibi duruyor ama özü itibarýyla farklýlýklardan çok benzerliklerimiz var. Cargill sayesinde diðer dünya insanlarýyla çok da farklý olmadýðýmýzý, farklýlýðýmýzdan çok benzerliklerimiz olduðunu görebiliyorum ve bu nedenle çok mutluyum. Umarým bir gün hepimiz dünya vatandaþý oluruz. Aileniz neler düþünüyor? Yurtdýþý, Amerika, deðiþik insanlar, farklý kültürler... Çocuklarýný mutlu görmekten ve okutmaktan baþka kaygýlarý olmayan memur bir baba ile ev kadýný bir annenin oðluyum. Ailemin bir tarafý Bulgaristan dan diðer tarafý ise Rize den Ýstanbul a gelmiþler. Dolayýsýyla göçebelik ailede var. Bir þekilde bu duruma alýþkýnlar diyebilirim. Ablam da eþimde isletmeci. Eþim Nurcan evlendiðimizde uluslararasý bir ilaç firmasýnda ürün müdürü olarak çalýþýyordu. Minneapolis e taþýndýktan sonra Kerem (4) ve Zeynep (2) aramýza katýldýlar. Benim yoðun iþ seyahatlerim arasýnda Ocak 2006 da ise ayný bölümün Global Aktivitelerden Sorumlu Finans Müdürü görevine terfi ettim ve halen bu görevimi sürdürüyorum. 10 CargillHaberler - Mehmet Tosun CargillHaberler - Mehmet Tosun 11

8 Nurcan hem üç çocukla uðraþtý hem de University of Minnesota, Carlson Business School da mastýrýný tamamlýyor. Bu yaz o da Cargill Corporate Brand Management Bölümünde staj yapýyor. MBA sonrasý tekrar iþ hayatýna dönecek. Yaþadýðýnýz þehirden bahsedelim biraz Nasýl bir þehir Minneapolis? Minnepolis yaþanmasý hem en kolay hem de en zor yerlerden biri. Malum kýþlar çok soðuk, Amerika da ev iþlerine yardýmcý bulmak ise tuzlu. Dolayýsýyla her iþinizi kendiniz yapmayý öðreniyorsunuz. Söz konusu çocuklarýnýz olduðunda da gurbetçi içgüdüsüyle kimseye güvenemiyorsunuz. Açýkçasý çok kolay deðildi, özellikle Nurcan için. Bugün dönüp baktýðýmýzda çocuklarýmýzýn her þeyiyle kendimiz ilgilenebildiðimiz için kendimizi çok þanslý addediyoruz. Özellikle ilk yýllarda benim çok fazla seyahat etmem gerekti. Eðer Amerikalý dostlarýnýz olduysa bilirsiniz; çok kibar, hobileri olan ve bir o kadar da meraklý insanlardýr. Biz her zaman çocuklarýmýz nedeniyle Hobilerimiz var, ama vaktimiz yok! dedik dostlarýmýza. Bebeklik dönemleri geçtiðinden beri sað olsunlar ailemizin büyük destekleriyle son 2 senede sosyal yaþantý kalitemizde gözle görülür bir yükselme oldu. Twin cities hem fiziksel hem kültürel altyapý anlamýnda Amerika nýn üst sýralarýnda yer alýyor. Ýlgi alanýnýza göre her türlü sanat veya spor etkinliðinden faydalanabiliyorsunuz. Son 2 yýlda (ailemize aðlamalarýmýz sonuç verdi) kuzenlerimiz, teyzelerimiz hem bize yardýmcý oldular hem de Ýngilizce kurslarýna gittiler. Bu arada golf bile öðrendik. Türkiye den farklý olarak golf özellikle Minneapolis te çok yaygýn ve çok pahalý olmayan bir spor. Yurt dýþýnda çalýþmak isteyenlere tavsiyeleriniz olacak mý? Öncelikle pek çok zorluklarý olsa da yurt dýþý tecrübeyi herkese tavsiye ederiz. Ailem ve ben, hem profesyonel anlamda hem de hayat tecrübesi anlamýnda bizlere çok þeyler kattýðýný düþünüyoruz. Türkiye de sadece daha çok para için yurt dýþýna gidileceði tarzýnda (benim kanýmca) yanlýþ bir beklenti var. Biz bunu uzun vadeli bir fýrsat olarak deðerlendirdik ve bugüne kadar da verdiðimiz karardan memnunuz. Pek çok genç arkadaþým (sadece Türkiye de deðil) hem para, hem unvan, hem yetki hepsini bir arada istiyorlar. Gerçek hayatta istisnalar dýþýnda genelde her þeye bir arada sahip olamýyorsunuz. Dolayýsýyla önceliklerinizi belirleyip o doðrultuda çalýþýp kararlar vermeniz gerekiyor. Dünyanýn pek çok ülkesinden insanlar bizim yaþadýðýmýz türden tecrübeler yaþýyorlar. Ben kendimi göçebe olarak adlandýrýyorum. Görevim proje bazlý olmadýðý için Kaç yýl daha Amerika dasýn veya yurt dýþýndasýn? sorusunun cevabýný Mutlu olduðumuz sürece bilmiyorum diye veriyorum. Hayatta her alanda olduðu gibi bu konuda da artýlar ve eksiler var. Hepimizin kararlarýmýzý kendi isteklerimiz doðrultusunda vermemiz gerekiyor. Malum ailemiz Türkiye de ve her sene elimizden geldiðince ailemizle Türkiye de vakit geçirmeye çalýþýyoruz. Ýlk yýllarda Türkiye tatilinde bebekler, çanta aç kapa, bir anneden obur anneye koþ derken yorulup donuyorduk, bütün expatlara tavsiyem yazlýðýnýz yoksa, siz Türkiye de bir yer tutun anne babalarýnýz sizi ziyarete gelsin. Böylece bavul açma kapama ve koþturmaca derdinden kurtulup tatil yaptýðýnýzý hissediyorsunuz. Amerika da Türk olmak nasýl bir duygu? Amerika da Türk olmak çok güzel! Avrupa da var olan önyargýlara Amerika da muhatap olmuyorsunuz. Amerikalýlar malum hem meraklýlar hem de entelektüelleri hariç dünyanýn kalan kýsmý hakkýnda çok þey bilmiyorlar. Dolayýsýyla geçmiþ turizm tecrübelerimin de etkisiyle olsa gerek yeri geldiðinde kendimizi bir nevi elçi gibi hissediyoruz. Elimizden geldiðince Türk-Amerikan Derneði çalýþmalarý kapsamýnda kültürümüzü tanýtmaya çalýþýyoruz. Minneapolis, birçok ünlü sanayi kuruluþunun da merkezi olma özelliðini taþýyor. ABD'nin ortabatý bölgesinde, Minnesota eyaleti içinde yer alan kent, doðusunda olan ve yanyana bulunduðu St. Paul kenti ile birlikte, Twin Cities olarak biliniyor. Amerika da Türk olmak çok güzel! Avrupa da var olan önyargýlara Amerika da muhatap olmuyorsunuz. Biz de elimizden geldiðince Türk-Amerikan Derneði çalýþmalarý kapsamýnda kültürümüzü tanýtmaya çalýþýyoruz. Ýçimizden biri Mehmet Tosun 12 CargillHaberler - Mehmet Tosun CargillHaberler - Mehmet Tosun 13

9 Cargill kývam arttýrýcýlarla Ekonomik daralmanýn üstesinden gelin! Günümüzde, yiyecek ve içecek tedarik zincirindeki tüm iþkollarý, global ekonomik darboðazdan ve artan hammadde fiyatlarýndan kaynaklanan sorunlardan ve dalgalanmalardan dolayý sýkýntý çekiyor. Özellikle tüketici alýþveriþ ve yeme alýþkanlýklarý sofistike bir yapýdan uzaklaþmakta, temel gýdalara dönük; maliyet duyarlý yaklaþýmlara kayýyor. Fonksiyonel sistem ile yeniden formülasyon, her ölçekteki üretici için ürün geliþtirme ve iþleme ile ilgili sabit masraflarýn düþmesine yardýmcý oluyor. Kaçýnýlmaz harcama kýsýtlamarýna raðmen, geliþmiþ ülkelerdeki tüketicilerin hala özel ve katma deðerli gýdalar satýn alýp yemek istediði söylenebilir. Dahasý tüketiciler gýda ürünlerinde lezzet, aðýzda býraktýðý his, kalite, görsel çekicilik, güven ve rahatlýk gibi niteliklerden vazgeçmemektedir. Peki üreticiler bir yandan maliyetleri dizginlemeye çalýþýrken, yukarýda sýralanan nitelikleri nasýl saðlayacaklar? Katma Deðerli Bir Yaklaþým Bu gibi sýkýntýlý zamanlarý yönetebilmenin püf noktasý, katký tedarikçileri ve gýda üreticileri arasýnda maliyet rekabetine ve inovasyona dayalý gerçekçi çözümler doðuran, ekonomik durgunluðun sonrasýnda dahi sürdürülebilecek yakýn ve etkili iþ ortaklýklarý kurmaktýr. Eðer yeniden formülasyon, maliyet avantajlý ürünler anlamýnda iyi sonuç veriyorsa orijinal formüle dönme gereði de ortadan kalkmaktadýr. Cargill; üzerlerinde zaman ve maliyet baskýsý olan üreticilerin, tedarikçilerden artýk yalnýzca hammadde talep etmeyip, ayný zamanda tekli kývam vericiler (örneðin soya ile yumurtanýn kýsmi ikamesi) veya özel fonksiyonel karýþýmlarla yeniden formülasyon çözümleri de beklemekte olduðunu daha iyi görüyor. Bu geniþ tabanlý yaklaþým, bilhassa iç kaynaklarýn zorlandýðý, pazar araþtýrmasý ve inovasyonla ilintili aktivitelere daha az zaman ayrýlabildiði durumlarda büyük anlam kazanmaktadýr. Müþteriye Özel Yenilikler Fonksiyonalite bir seçenek olarak belirdiðinde iki kritik alandan söz etmek mümkün; üreticinin elindeki hammadde çeþitililiði ve tedarik kaynaðýnýn güvenilirliði. Cargill hasat koþullarýný ve ilgili diðer tedarik faktörlerini göz önünde alarak hammadde kalitesi ve bulunabilirliðini küresel bir temelde sürekli olarak izlemektedir. Bu, þirketin hammadde tedariðinde ya da kalitesinde herhangi bir kýtlýk olasýlýðýný tahmin edebilmesini ve bu gibi faktörleri telafi edebilecek gerçek anlamda sürdürülebilir alternatifler sunan çözümler geliþtirmesini saðlamaktadýr. Tüm dünyadaki üretim birimleriyle Cargill müþterilerine ürün seçiminde esneklik saðlamakta ve tüm girdilerinin geriye doðru entegre tedarik zincirinde tam olarak izlenebilir oluþu sayesinde de güçlü bir güven oluþturmaktadýr. Fakat üreticiler için asýl fýrsat tek bir tedarikçiden ksantan gam, pektin, karagenan, aljinat, keçiboynuzu gamý, soya unu, niþasta, lesitin, kültür ve enzim gibi tek bileþenden oluþan kývam arttýrýcýlardan çok bileþenli fonksiyonel sistemlere uzanan eþsiz ürün portföyünü keþfettiklerinde ortaya çýkmaktadýr. Cargill sayesinde böylesi geniþ bir ürün portföyü ve teknik uzmanlýkla gelen yenilikçi ve müþteriye özel çözümler - hammadde tedariki ya da gerekli iþleme tesislerin varlýðý gibi konularla ilgili bir kýsýtlama olmaksýzýn- hemen bir adým ötede durmaktadýr! Fonksiyonel Yeniden Formulasyon Yeniden formülasyon çalýþmalarýnda fonksiyonel karýþýmlar gün geçtikçe daha çok ön plana çýkmaktadýr. Bileþenlerinin biraradaki performansý ayrý ayrý kullanýldýklarýnda gözlemlenen foksiyonelliðine göre daha yüksek olmaktadýr. Fonksiyonel sistemler en az iki bileþenden oluþan kombinasyonlardýr. Bu hazýr karýþýmlý formülasyonlarýn içerisinde spesifik ihtiyaçlarý karþýlamak için kullanýlan temel kývam verici bileþenler, karagenanlar, pektinler, alginatlar, ksantan gam, keçiboynuzu gamý ve guar gamý gibi polisakkaritlerdir. Ayrýca niþastalar, soya proteinleri, süt proteinleri, jelatin ve emülgatörler gibi diðer hammaddeler de kullanýlmaktadýr. Fonksiyonel sistem ile yeniden formülasyonun en önemli avantajý, gerçek fabrika koþullarý altýnda çalýþma üzerine kurulu yenilikçi çözümler Cargill, tüm girdilerinin geriye doðru entegre tedarik zincirinde tam olarak izlenebilir oluþu sayesinde güçlü bir güven oluþturuyor. arayan her ölçekteki üretici için ürün geliþtirme ve iþleme ile ilgili sabit masraflarýn düþmesine yardýmcý olmasýdýr. Tekli Gýda Katkýlarý Yaklaþýmý Belirtmek gerekir ki, fonksiyonel sistemler yeniden formülasyonlar için tek çözüm stratejisi deðildir. Cargill in portföyünde pek çok üstün nitelikli katkýlar bulunmaktadýr ki bunlar yalnýzca maliyetlerin düþmesini saðlamamakta ayrýca kimi rekabet avantajlarý ile üreticilere yardýmcý da olmaktadýr. Örneðin jelatin bazlý yumuþak þekerleri ele alalým; on yýllardýr þekerlemeciler en popüler jelleþtirici kývam verici olarak jelatin kullanmakta idi. Ancak jelatinin maliyet dalgalanmalarýnýn yanýsýra etnik ve dini zeminlerde getirilen sýnýrlamalar üreticileri alternatif yollar aramaya teþvik etmektedir. Modifiye niþastalar, mal- Yves Maltete Avrupa, Orta Doðu ve Afrika Pazarlama Müdürü Cargill Texturizing Solutions - Cargill Kývam Verici Çözümler Kapak konusu 14 CargillHaberler - Ekonomik daralmanýn üstesinden gelin! CargillHaberler - Ekonomik daralmanýn üstesinden gelin! 15

10 Fonksiyonalite bir seçenek olarak belirdiðinde iki kritik alandan söz etmek mümkün; üreticinin elindeki hammadde çeþitililiði ve tedarik kaynaðýnýn güvenilirliði. todekstrinler ve karagenanlar örneðin; jöleli þekerlemelerde yalnýzca jelatinin geleneksel özelliklerini deðiþtirmeyi önermekle kalmamakta, üreticilere yeni kývamlar keþfetmenin ufuklarýný da açmaktadýr. Protein-ikamesi alanýnda soya gibi tekli girdiler pazara saðlýk kazanýmlarý baðlamýnda umut ýþýðý getirmektedir. %40 protein ve %20 kolestrolsüz soya lipitlerinden oluþan saðlýklý bir soya unu (kuru formda), çoklu doymamýþ yað asitleri (linoleik asit), lesitin, E vitamini ve steroller bakýmýndan zengin bir ürün olarak (Cargill in Profull tam yaðlý soya unu), üreticilere daha saðlýklý ürünler üretmeleri konusunda yardýmcý olmaktadýr. Soya unu, reçetede yer alan yumurta miktarýnýn %50 sini ikame ederek ürünün raf ömrünün artmasýný saðlamaktadýr. Diðer tekli girdiler de besin deðeri üzerinde doðrudan etkide bulunabilecek, yeni gýda iþleme ekipmalarýna daha uygun olabilecektir. Cargill den Maliyet Rekabetine Dayalý ve Yenilikçi Uygulama Örnekleri Cargill in yüksek performanslý kývam arttýrýcý katkýlarý ve fonksiyonel sistemleri, maliyetleri düþürürken tüketicinin ilgisini kaybetmek de istemeyen gýda üreticileri arasýnda oldukça raðbet gören aþaðýdaki özel uygulamalarý sunmaktadýr. Et Sektörü Cargill in fonksiyonel sistem yaklaþýmý Ýmalat Özelliði En uygun hammaddenin seçimi Fayda Kalite güvencesi ile birlikte düþük maliyet Ön harmanlama / karýþtýrmaya gerek yok Zaman ve maliyet tasarrufu Homojen daðýlým Sürekli (süreðen) kalite Girdiler arasýnda sinerjik etkileþim Alt dozajlar belirli maddeler için geçerli Bireysel (Tek tek) girdilerin tam izlenebilirliði Kalite kontrol ve üretim güvenilirliði Standart üretim Kullaným kolaylýðý, daha az baðdaþmazlýk, düþük israf Bölgeye göre adapte edilmiþ Yerel veya bölgesel piyasa koþullarý ve yasal ürün formülasyonu mümkün standartlara uyma becerisi Et üreticileri, Adrogel GR fonksiyonel sistemini kullanarak et ürünlerinde kullanýlan iç yaðýný ikame edebiliyorlar. Et ürünlerinde kullanýlan iç yaðýna ikame arayýþýnda olan üreticiler, light-hafif ürünler için kusursuz biçimde uygun ve önemli maliyet tasarruflarý saðlayan yeniden yapýlandýrýlmýþ bitkisel esaslý yað elde etmek için Adrogel GR fonksiyonel sistemini kullanabileceklerdir. Bu yeniden yapýlandýrýlmýþ bitkisel yað basitçe Adrogel GR yi soðuk su ve bitkisel yað ile karýþtýrarak oluþturulmaktadýr. Beyaz renkte ve iç yaðýna oldukça benzer olan bu yað, kümes hayvaný ve hindi sosislerinde, kaplama ette ve ezmelerde kullaným için küçük parçalar halinde doðranabilmektedir. Et suyunun ürünün içinde baðlanmasýný saðlayarak lezzeti arttýran tahýl kaynaklý bir fonksiyonel sistem olan Burger Cereals sayesinde, hamburger ve diðer kýyma bazlý ürünlerinin maliyeti önemli ölçüde düþürülebilmektedir. Fosfosal T30 fonksiyonel sistemi, piþirilmiþ jambonda yüksek verim sunmaktadýr. Ürün, proteinler niþastalar ve hidrokolloidler arasýnda optimum dengeyi saðlayarak hem lezzeti hem de ekonomik avantajý hedeflemektedir. Süt Ürünleri Lygomme ACH210 fonksiyonel sistemi sayesinde oldukça düþük bir protein içeriði ile yüksek kaliteli iþlenmiþ peynir üretmek mümkündür. Bu bitmiþ ürün sürülebilir ve ýsýya dayanýklý olabilmekte, bunun yanýnda ister kase ister porsiyon olarak paketlenebilmektedir. Öte yandan, düþük proteinli yoðurtlar Lygomme AYS53 kullanarak baþarýlý biçimde imal edilebilmektedir. geleneksel peynir yapým prosesinden gelen artýk malzemeleri kullarak, çok çeþitli kývamlarda peynir bazlý ürünlerin üretimine imkan vermektedir. Ýþlenmiþ peynir üretiminden gelen erimiþ tuz da ayrýca kullanýlabilmektedir. Burada gündeme getirilen öneri ve uygulamalarýn, üretimin yapýlacaðý ülkenin gýda yönetmelikleri çerçevesinde ele alýnmasýnýn üreticilerin sorumluluðunda olduðunu da vurgulamak isteriz. Dondurma ve Dondurulmuþ Tatlýlar Dondurmalar için %150 yi aþan hava tutma kapasiteleri, Lygomme FM2800 fonksiyonel sistemi ile en uygun stabiliteyi ve duyusal özellikleri yitirmeden gerçekleþtirilebilmektedir. Hidrokolloidlerin bu fonksiyonel karýþýmý hava kabarcýklarýnýn düzgün daðýlmasýný saðlamakta, bitmiþ ürüne iyi bir ekstrüzyon kapasitesi ve yavaþ erime süresi kazandýrmaktadýr. Ürün süt ürünlerinde hem de bitkisel katý yaðlarda kullanýlabilmektedir. Diðer yandan, içerik listesini düzene sokmak isteyen tüm meyve preperatlarý üreticileri optimum stabilizasyona, yüksek hava tutma kapasitesine ve tek bir bileþen; pektin ile seçkin bir tada eriþebilmektedir. Cargill in Unipectine FZ244 i jelatinsiz, proteinsiz, GDO suz pektinin müþterilerin zihnindeki doðal imajýyla dostane bir marka olarak yüksek kaliteli meyve preperatý üretimi için özellikle geliþtirilmiþtir. Soslar ve Salata Soslarý Cargill in fonksiyonel sistemleri sayesinde yüksek kaliteli ve çok çeþitli kývamlarda peynir bazlý ürünler üretiliyor. Kapak konusu Hidrokolloidlerin sinerjik bir kombinasyonu olarak Flanogen ACH310 fonksiyonel sistemi, Bir emülsifiye edici niþasta olan C*Em- Tex, yüksek maliyet tasarrufuyla 16 CargillHaberler - Ekonomik daralmanýn üstesinden gelin! CargillHaberler - Ekonomik daralmanýn üstesinden gelin! 17

11 Cargill in yüksek performanslý kývam arttýrýcý katkýlarý ve fonksiyonel sistemleri, maliyetleri düþürürken tüketicinin ilgisini kaybetmek de istemeyen gýda üreticileri arasýnda raðbet gören özel uygulamalar sunuyor. kolestrosüz soslar ve salata soslarýnýn üretimine imkan tanýyan bir çözüm olarak yumurta sarýsý tozunun %100 ikamesi olarak kullanýlabilir. Soðuk iþlenmiþ soslar için, C*EmTex niþastasý dipersyon aþamasýnda doðrudan yumurta sarýsý tozunun yerine kullanýlabilmekte ve yüksek emülsifiye edici özelliði ile sosa yumuþak, krema kývamýnda bir doku ile hoþ bir aroma kazandýrmaktadýr. Sýcak iþlemler için, C*EmTex niþastasý su fazýna diðer katkýlarýn eklenmesinden önce ön ýsýtma aþamasýnda eklendiðinde yine mükemmel soslar yaratýlabilmektedir. %50 nin üzerinde yað içeriðine sahip olan soslar için, emülsifiye edici olarak C*EmTex niþastasýný kullanmak önemli bir maliyet tasarrufu getirmektedir. C*EmTex kullanýmý formülasyonda kullanýlan kývam verici miktarýnýn %50 ye varan oranlarda azaltýlmasýný saðlamaktadýr. Unlu Mamüller Temeli yumurta ikamesine dayanan pek çok maliyet avantajlý çözüm, unlu mamüller için de söz konusudur. Keklerde ve çöreklerde kullanýlan Lygomme GER0920 fonksiyonel sistemi mükemmel bir iç yapý, nem ve aroma saðlarken hacim kaybý olmaksýzýn yumurtanýn %50 ye varan oranlarda ikame edilmesine olanak vermektedir. Profull tam yaðlý soya unu bisküvilerde %50 yumurta ikamesi ile geliþkin hamur vizkositesi, mükemmel bir gevreklik ve kavrulmuþ fýndýk lezzeti saðlamaktadýr. Az yaðlý keklerde (sponge) C*Em- Tex niþastasý kullanýmý %25 yumurta ikamesi saðlamakta, raf ömrünün artmasýný saðlamakta, hafif, tüy gibi yumuþak bir doku kazandýrmaktadýr. Bahsedilen önemli maliyet tasarrufu fýrsatlarý kadar, düþük kolestrol ifadesi de üreticiler için ek bir müþteri talebi yaratabilmenin bir yolu olarak gözükmektedir. Þekerleme Gam Arabik, þekerleme üreticileri tarafýndan meyveli sakýzlar üretmek için geleneksel olarak kullanýlmaktadýr. Maliyet, bulunabilirlik ve etnik köken gibi unsurlarý göz önüne alarak, üreticiler bunu Cargill in baþarýlý bir uyum gösteren C*ClearSet ve C*AraSet niþastalarý ile ikame etmek arayýþýna yönelmiþlerdir. Bu niþastalar en verimli biçimde sakýz ve þekerleme kaplamalarýnda kullanýlmaktadýr. Keza jelatin de Cargill in incelemesi altýndadýr; Cargill in C*ClearSet niþastasý ya tek baþýna ya da kombine edilmiþ olarak Satiagel karagenanlarý, C*Dry MD maltodekstrinleri ile birlikte bazý ilginç alternatifler sunmaktadýr. Pektin ve karagenanlar gibi C*ClearSet ve C*AraSet niþastalarý da geniþ bir yelpazede yenilikçi þekerleme kývamlarýnýn yaratýlmasý için tek baþýna ya da Cargill in diðer jelleþtirici etmenleri ile birlikte kullanýlabilmektedir. Profull tam yaðlý soya unu ve Prolia yaðsýz soya unu geliþkin parlaklýkla birlikte çikolata dolgularýnda ya da fýndýk kremalarýnda kullanýlan süt tozuna ikame olarak kullanýlabilmektedir. Viscogum CPR kavrulmuþ keçiboynuzu posasý; dolgu, sürme ve kaplama çikolatalardaki kakao tozuna kýsmi ikame olarak kullanýlabilmekte, kaliteden taviz vermeksizin üretim maliyetlerinin azaltýlmasýný saðlamaktadýr. Profull & kavrulmuþ iri granüllü soya, tariflerdeki cevizin yerine süsleme olarak ya da badem ezmesi üretiminde kýsmi ikame olarak kullanýlabilmektedir. Meyve Bazlý Ürünler Meyve preparatlarý hazýrlamada Lygomme OFY500 fonksiyonel sisteminin kullanýmý hidrokolloidler, süt proteini, kalsiyum arasýnda spesifik ve iyi kontrol edilmiþ etkileþimler sayesinde yoðurt ile karýþtýrma sonrasý tepkimeye ve ilave kývam oluþumuna imkan vermektedir. Bu sayede viskoziteyi arttýrmak için geleneksel olarak ilave edilen gamlar özellikle düþük yaðlý ve düþük proteinli reçetelerde artýk gerekli deðildir. Unlu mamül dolgularýnda spesifik iþlevselliði için en iyi pektin, alginat veya niþastanýn seçimini belirlemek her zaman kolay olmamaktadýr. Cargill portföyündeki tüm girdileri ve uzmanlýðý ile tüm unlu mamül dolgularý için maliyet ve iþlevsellik anlamýnda en yetkin çözümleri sunma becerisine sahiptir. Altýn Fýrsat: Yeniden Formülasyon Her ne kadar mali kaygýlardan kaynaklanýyor olsa da yeniden formülasyona olan ihtiyaç, ürünü farklý bir gözle deðerlendirmek ve gerçekte ne sunduðunu ölçüp biçmek için altýn bir fýrsat sunmaktadýr. Cargill in pazara ve müþterilerine yakýnlýðý, uygulamalar ýþýðýnda kanýtlanmýþ uzmanlýðý ve geniþ gýda katkýlarý porföyü ile ekibi yüksek kaliteyi maliyet optimizasyonu ile birleþtiren yeniden formülasyon çözümleri üretebilmektedir. Nitekim -teknik engeller ne olursa olsun- gerçekten müþteriye özel çözümleri üretebilmek için Cargill, dünyanýn dört bir yanýnda laboratuarlar ve pilot tesisler ile donatýlmýþ ve ekiplerin endüstri ölçülerine en yakýn þartlarda çalýþmasýný saðlaprofesyonel ekipmanlý ipmanlý uygulama merkezleri sayesinde müþterileri yeniden formülasyon denemeleri için günlük üretime ara vermek zorunda kalmamaktadýr. Az yaðlý keklerde C*EmTex niþastasý kullanýmý %25 yumurta ikamesi saðlýyor. Ürünün raf ömrü artýyor ve hafif, tüy gibi yumuþak bir doku kazanýyor. Temeli yumurta ikamesine dayanan pek çok maliyet avantajlý çözüm sunan fonksiyonel sistemler sayesinde %50 ye varan oranlarda yumurta ikamesi yapýlabilmekte. Kapak konusu Sonuçta, mükemmel bir kývam ve artan müþteri memnuniyeti için sýrasýný bekleyen fonksiyonel sistemleri ve tekli katkýlarý keþfetmek üreticilerin günü yakalamak adýna dikkate almalarý gereken temel bir konudur; ekonomik zemin her ne olursa olsun! Farklý fikirler, yeni reçeteler Böylesi çok ürünün, müþteriler için farklýlýk yaratacak reçete önerilerine dönüþmesi elbette kolay olmamaktadýr. En verimli þekilde hizmet sunabilmek adýna Cargill AR-GE ve Pazarlama faaliyetlerini ürün grubu bazýnda deðil, kategori bazýnda yürütmektedir. Cargill Texturizing Solutions (CTS) bünyesinde et, süt ve sütlü mamuller, unlu mamuller, hazýr gýdalar, meyve bazlý ürünler, çikolata&þekerleme kategorileri yer almaktadýr. Bu makalede herbir kategorinin maliyet düþürücü çalýþmalarýndan bazý örneklemelere yer verilmektedir. Bahsi geçen uygulamalarýn Türk Gýda Kodeksi ve Yönetmeliklere uygunluklarýnýn araþtýrýlmasý yerinde olacaktýr. Dünya ekonomisindeki olumsuz geliþmeler ve belirsizlik, Türkiye gýda piyasalarýnda da belli bir daralmanýn yaþanmasýna, ihracat taleplerinin azalmasýna neden olmakta; böylesi zorlu bir dönemde Cargill Türkiye, müþterilerine farklý fikirler ve yeni reçeteler sunarak destek vermektedir. 18 CargillHaberler - Ekonomik daralmanýn üstesinden gelin! CargillHaberler - Ekonomik daralmanýn üstesinden gelin! 19

12 Baðlýlýktan güç doðar! Sizin kriteriniz ne? Cargill Türkiye, iþ sonuçlarýný geliþtirmek için gerekli esin kaynaðýný pozitif çalýþanlarýndan alýyor. Günümüz iþ dünyasýnda þirketler baþarýlarýný ölçümlemek için çeþitli kriterlere baþvuruyorlar. Kimi þirketler için müþteri sadakati çok önemli olurken, bir baþka þirket için karlýlýk ya da verimlilik ön plana çýkabiliyor. Cargill þirket olarak baþarýsýný ölçümlemek için dört performans ölçütü kullanýyor: Ýþine baðlý çalýþanlar; Mutlu müþteriler; Zenginleþmiþ toplumlar ve Karlý bir büyüme. Dikkatle incelendiðinde dört performans ölçütü içerisinde Ýþine baðlý çalýþanlarýn ilk sýrayý aldýðý görülüyor. Cargill Türkiye Yönetim Kurulu Baþkaný Murat Tarakçýoðlu, iþine baðlý çalýþanlarýn Cargill için birinci derecede performans ölçütü sayýlmasýnýn nedenini, diðer bütün ölçütlerin iþine baðlý çalýþanlara baðlý olmasý ve yine bütün ölçütlerin iþine baðlý çalýþanlarla baþlamasý olarak açýklýyor. Biz, çalýþanlarýmýzýn nasýl mutlu olacaðýný, nasýl baþarýlý bir þekilde geliþebileceðini ölçümlemekten vazgeçmeyeceðiz. Çalýþan Baðlýlýðý bizim en önemli performans ölçütlerimizden biridir diyor. Cargill için baðlýlýk Çalýþanýn duygusal ve düþünsel olarak þirketine baðlý olma durumudur sözleriyle tarif ediyor. Cargill de iþine baðlý çalýþanlar genellikle þu üç davranýþý sergiliyor: Kalýcý Olmak: Organizasyonun ya da grubun bir üyesi olmak için güçlü istek duyarlar. Olumlu Konuþmak: Organizasyon ya da grup ile ilgili (ürünler hakkýnda müþterilerden gelen övgüleri iletir vs.) pozitif konuþurlar. Desteklemek: Kendini iþine güçlü bir þekilde adayarak iþi için en faydalý þekilde davranýrlar ve beklenenden fazlasýný ortaya koyarlar. Çalýþaný anlamak Cargill in ilk olarak 1950 yýlýnda ölçümlemeye baþladýðý çalýþan baðlýlýðý, son yýllarda tüm dünyada þirketlerin önemle üzerinde durduklarý konularýn baþýnda geliyor. Bugün pek çok firma çalýþanlarýnýn baðlýlýk ve motivasyon düzeyini ölçmek için çeþitli araþtýrma þirketlerine baþvuruyor. Dünya ölçeðinde etkin firmalarýn tümü bu ölçümleri bir yönetim ve iyileþme aracý olarak kullanýyor. Cargill in 60 yýldýr yaptýðý Baðlýlýk Anketi ile çalýþanlarýn Cargill e ve iþlerine ne kadar baðlý olduklarý ortaya çýkýyor. Ayný zamanda çalýþan memnuniyeti de ölçümlenmiþ oluyor. 60 tan fazla ülkede çalýþaný olan Cargill için bu son derece önemli. Zira Cargill; farklý dilleri konuþan, Baðlýlýk Anketi Tarihçesi farklý kültürlerden ve geleneklerden gelen birçok çalýþanýný en iyi þekilde anlamaya çalýþýyor. Çalýþanlar ankette Cargill in 13 Baðlýlýk Faktörü olarak belirlediði baþlýklar hakkýnda detaylý sorularý cevaplýyorlar. 13 Baðlýlýk Faktörü adý altýnda sorulan sorularýn sonuçlarý; organizasyonun/ ülkenin/ lokasyonun vb.. kültürünü anlamada ve hepsinden önemlisi çalýþanlarla beraber aksiyon planlarýný oluþturmada yardýmcý oluyor. Son dönemde yapýlan ve sonuçlarý geçtiðimiz aylarda açýklanan Baðlýlýk Anketi sonuçlarý, Cargill Global de tutarlý bir yükseliþin devam ettiðine iþaret ediyor. Cargill tarafýndan iki yýlda bir düzenlenen ve geçtiðimiz yýl ekim ayýnda gerçekleþtirilen Liderlik Forumundaki (Global Yöneticiler Toplantýsý) açýlýþ konuþmasýnda CEO Greg Page de anket çalýþmalarý esnasýnda ortaya çýkan bu yükseliþe dikkat çekmiþti. Page; Cargil i küresel ekonomik krize raðmen baþarýlý kýlan beþ nedeni sýraladýðý konuþmasýnda þunlarý iletmiþti: Cargill baþarýlý bir kadroya sahip. Çalýþan bilgi ve deneyiminin hazinesi Cargill i her zamankinden daha büyük yapýyor. Çalýþan baðlýlýðý ise en üst düzeyde. Ocak ayý içerisinde Cargill Türkiye de de bütün çalýþanlarýn katýlýmý ile baðlýlýk anketi uygulamasý gerçekleþtirildi. Anketi daha etkin ve daha rahat uygulayabilmeleri için çalýþanlara kendi birimlerinde farklý anket doldurma seanslarý organize edildi. Her seans öncesi çalýþanlara Ýnsan Kaynaklarý yetkilileri tarafýndan anket ile ilgili bilgilendirme sunumu yapýldý. Yýlbaþýnda açýklanan Baðlýlýk Anketi sonuçlarý, Cargill Gýda Türkiye de son 5 dönemin en yüksek çalýþan baðlýlýk oranlarýný (%71) ortaya koyuyor. Sonuçlar baþarýlý olsa da Cargill de çalýþan baðlýlýðý ölçümleme süreci bununla bitmiyor ve anket sonucunda ortaya çýkan bilgilerin baþarýlý iþ sonuçlarýna çevrilmesi için çalýþanlar ve Ýnsan Kaynaklarý yetkilileri ortak çalýþmalar yapýyorlar. Çalýþanlarla Aksiyon Planlarý yapýlýyor ve belirlenen aksiyonlar uygulamaya konuluyor. Çalýþan Anketi Baðlýlýðý Modeli 1. Anket Uygulama: Anket uygulanýr. 2. Öðrenmek: Anket, ölçümler ve sonuçlar hakkýnda çalýþanlara bilgi verilir. 3. Paylaþmak: Çalýþanlarla anket sonuçlarý paylaþýlýr. 4. Uygulamak: Sonuçlarýn paylaþýlmasý sonrasý çalýþanlarla aksiyon planlama toplantýlarý yapýlýr ve aksiyonlar hayata geçirilir Baðlýlýk Anketi ile Cargill; farklý dilleri konuþan, farklý kültürlerden ve geleneklerden gelen birçok çalýþanýný en iyi þekilde anlamaya çalýþýyor. Güncel Çalýþanlarýndan geribildirim almak Cargill için yeni bir süreç deðil ve Cargill 1950 yýlýndan bu yana çalýþan baðlýlýðýný belirli zaman aralýklarýnda sistematik olarak ölçümlüyor. 1950: Cargill çalýþan baðlýlýðýný ölçümlemeye baþladý. 1999: Çalýþan baðlýlýðýný daha etkili ölçümleyebilmek için Hewitt þirketi ile ortak çalýþma kararý alýndý. 1999/2000: Hewitt in hazýrladýðý anket küçük bir test grubuna uygulandý. 2001: Çalýþan baðlýlýðý anketi global olarak bütün çalýþanlara uygulandý. 2002: Anket sonuçlarýna lokal olarak ulaþýlabilmesi saðlandý. 2004: Anket 18 ayda bir uygulanmaya baþlandý (daha önce yýlda bir). Bugün: Anket iki yýlda bir bütün dünya çalýþanlarýna ayný dönem aralýklarýnda uygulanmaya baþlandý. 20 CargillHaberler - Sizin kriteriniz ne? CargillHaberler - Sizin kriteriniz ne? 21

13 Enerji Tasarrufu Basit þeyler, büyük iþler baþarýr! Davranýþ Temelli Enerji Yönetimi nin, özellikle en büyük 100 fabrikada yayýlarak uygulanacaðý düþünülüyor. Güncel Ottumwa fabrikasýnýn müdürü Randy Zorn, odasýndan çýkýp birkaç adým atmýþtý ki yardýmcýlarý; Randy! Odanýn ýþýklarýný kapatmayý unuttun diye uyardýlar. Zorn gülümseyerek, Bugün beni ikinci yakalayýþlarý dedi. Enerji israfýna yol açan en ufak parçalar bile yenilendi. DDavranýþ Temelli Enerji Yönetimi programýna çok iyi bir örnek olabilecek bu anektod Cargill News'un son sayýsýndan alýntý ve Ottumwa fabrikasýnýn haftada Dolar enerji tasarrufu yapmasýný saðlayan yeni davranýþ deðiþikliklerinden yalnýzca bir tanesi. Programý çerçevesinde sýzdýran buhar borularý hýzla onarýldý. Boþa çalýþan cihazlar kapatýlarak yalnýzca gerektiðinde açýldý. Vanalar iyice kapatýlarak hortumlardan sularýn boþuna damlamasý önlendi. Randy Zorn bunlarýn çok küçük adýmlar olarak göründüðünü ama damlaya damlaya göl olur mantýðýyla büyük enerji tasarrufu saðlandýðýný belirtiyor. Bu programýn uygulanmasý için Ottumwa fabrikasýna gelen bir danýþman ekibi, çalýþanlarla omuz omuza tam 30 hafta geçirdiler. Management Alternatives, Ltd. (MAL) adlý firmadan gelen bu danýþman ekibi, "insanlarýn davranýþlarý ve kurum kültürüne odaklanarak fabrikalarýn enerji tasarrufu yapmasýný saðlamak konusunda uzman bir ekip. MAL, Ottumwa ve Beardstown (Illinois) fabrikalarý dýþýnda ABD deki iki mýsýr öðütme fabrikasýnda da olaðanüstü bir deðiþim gerçekleþtirdi. Aldýklarý ücretin en az iki katý tasarrufu garanti ediyorlardý, ama garantilediklerinden çok daha fazla tasarruf saðladýlar. MAL ile ilk anlaþmayý yapan Cargill fabrikasýnýn müdürü Mitch Gardner, Bu ekip müthiþ bir iþ baþardý dedi. Baþlangýçta hiç ihtimal vermiyorsunuz. Ama sonucu görünce hayrete düþüyorsunuz Programýn geliþtiricilerinden ve müdürlerinden Greg Jason, yöneticilerin baþarýya giden yolda dýþarýdan kiþilerle çalýþarak deðiþiklikler yapmak gerektiðine inanmalarý gerektiðini belirtiyor: Enerji tasarrufu teknolojisi konusunda olaðanüstü bir baþarý elde etmiþ bulunmaktayýz. Þimdi artýk insanlara ve iþlemlere odaklanabilmek için daha çok fýrsatýmýz var. Greg Jason, MAL ýn büyük getiri saðlayacaðý sözünü verdiði Davranýþ Temelli Enerji Yönetimi nin Cargill bünyesinde, özellikle en büyük 100 fabrikada yayýlarak uygulanacaðýný düþünüyor. Hava akýþýnýn kontrolü MAL ýn Ottumwa fabrikasýndaki temsilcisi Dave Morningstar fabrikada sürekli dolaþarak Ýki tanesi yeterli olabileceði halde neden üç tane sýcak su kazaný çalýþtýrýyorsunuz? ya da Orada hazýr sýcak su varken neden burada su kaynatmaya çalýþýyorsunuz? gibi sorularla etrafý kolaçan ediyor. Dave Morningstar fabrikada dolaþýrken periyodik olarak küçük bir cihaz ile hava akýþýný ölçüyor ve etlerin taze tutulmasý için hayvanlarýn iþlendiði ortamýn soðuk olmasý gerektiðini vurguluyor. Havayý soðutmaktan ödün veremezsiniz ama ortama sýcak hava akýþýný en aza indirebilirsiniz. Dave Morningstar, Ottumwa ya gelir gelmez fabrikada soðuk havanýn gereksiz yerlerde deðil yalnýzca etler üzerinde kullanýlmasýna yönelik bir çalýþma baþlatmýþ. Kate Pfefferkorn ile yaptýklarý düzenlemelerle hava soðutma için gereken harcamalardan saðlanacak tasarruf yýlda yaklaþýk Dolar. Kimya mühendisi olan Kate Pfefferkorn, Ottumwa Enerji Ekibinin baþýnda bulunuyor. Bu programýn 25. haftasýnda haftalýk Dolar toplamda da Dolar dan fazla enerji tasarrufu saðlayan Ottumwa Enerji Ekibi, bu þekilde devam ettikleri sürece yýlda 2 milyon Dolara ulaþacaklarýný öngörüyorlar. Ýyi iletiþim En fazla tasarruf sýcak su kazaný operatörleri ile ana iþleme kýsmý çalýþanlarý arasýnda daha iyi bir iletiþim saðlanarak gerçekleþtirildi. Ottumwa da eskiden bir operatör su kazanýný devreye sokmakta geciktiðinde sorun yaþanýrdý. Bundan kaçýnmak için de su kazanlarý çok önceden çalýþtýrýlýrdý. Ama bunun için çok daha iyi bir çözüm kýsýmlar arasýnda saðlýklý iletiþim kurarak herkesin neyin ne zaman yapýlmasý gerektiðini bilmesini saðlamak oldu. Artýk Ottumwa da su kazanlarý gerektiði anda çalýþtýrýlýyor. Ve soðutma için kullanýlan dev kompresör bütün gece boþu boþuna çalýþtýrýlmýyor; bu deðiþiklik günde 750 Dolar tasarruf saðlýyor. Fabrikanýn tüm kýsýmlarýndan birer temsilciden oluþan Ottumwa Enerji Ekibi için de iletiþim önemli bir öncelik. Bu ekip haftada bir kez bir araya gelerek fabrikanýn hedefleri doðrultusunda ilerleyip ilerlemediðini deðerlendiriyor. Bugüne dek gerçekleþtirdikleri en önemli faaliyetlerden biri su kullanýmýnýn haftalýk galon azaltýlmasý olmuþ. Çatlaklarý týkamak Borularda enerji kaybýna neden olan çatlaklar tek tek bulunarak tamir edilmek üzere etiketlendi. Gýda imalat fabrikalarýnda metrelerce buhar borusu bulunur ve kimi zaman bu borularda bazý çatlaklar meydana gelir. Bu çatlaklarýn bulunup onarýlmasý o fabrikanýn enerji tasarrufu stratejisinin önemli bir parçasýdýr. Ohio, Dayton daki mýsýr öðütme fabrikasýnda boru hattý boyunca birileri tarafýndan sarý etiketlerle iþaretlenmiþ yüzlerce çatlak vardý. Bu 200 çatlaðýn onarýlmasýyla yaklaþýk Dolar tasarruf saðlanýyor. Fabrikada çalýþanlar borularda çatlak gördüklerinde kontrol odasýndan aldýklarý sarý renkli bir "çatlak etiketi" ile çatlaðýn olduðu yeri iþaretliyorlar ve bunlar da tam zamanlý olarak çatlaklarýn onarýlmasýyla görevlendirilmiþ sekiz kiþilik bir ekip tarafýndan onarýlýyor. Bazý çatlaklar buhar dýþarý sýzdýðý için kolay fark edilirken bazýlarýný fark etmek zor olabiliyor. Ottumwa fabrikasýnda kim daha çok çatlak bulacak yarýþmasý düzenlendi. Beth Gravett ve Marty Thompson, içine bulaþýk deterjaný koyduklarý suyu borulara döktükten sonra oluþan baloncuklar sayesinde 36 çatlak buldular. Burada anlatýlanlar kulaða basit þeylermiþ gibi gelebilirler ve aslýnda öyledirler ama bunlar Davranýþ Temelli Enerji Yönetimi programýnda büyük iþler baþarýrlar. 22 CargillHaberler - Basit þeyler, büyük iþler baþarýr! CargillHaberler - Basit þeyler, büyük iþler baþarýr! 23

14 Katsan Gýda Genel Müdürü Ercan Topçuol Türk pastacýlýðýnda bir mihenk taþý! 62 yýlý geride býrakan Topçuol Ailesi, birçok ilklere imza attýklarý pastacýlýk sektöründe bugün 25 ülkeye ihracat yapýyor. Pastacýlýðýn duayeni bir babanýn oðlu Ercan Topçuol. Kendimi bildim bileli pastacýlýðýn içindeydim diyor, Babam beni daha ilkokuldayken çalýþtýðý pastanelere götürürdü. Baba Abdullah Topçuol, mesleðin duayen isimlerinden. O zamanlar Anadolu da pastacýlýk pek yoktu dediði 40 lý yýllarýn sonunda, daha 12 yaþýndayken baþlamýþ çalýþmaya. Kýrk yaþýna kadar çeþitli pastanelerde çýraklýk ve ustalýk yaptýktan sonra önemli bir giriþime imza atarak 1975 yýlýnda Yeþilyurt ta Abdullah Pastanesi ni açmýþ; sonra da Yeþilköy de. Ben ve kardeþlerim uzun yýllar pastanelerimizde çalýþtýk ve babamýzdan çok þey öðrendik diyor Ercan Bey. Bu mesleðin sanayicisi olmak istemesinde babasýnýn büyük payý olduðunu belirtiyor. Bugün pastacýlýk sektörüne yönelik 200 ün üzerinde ürün üretiyorlar. 6 yýl önce de çikolata üretimine girmiþler. Katsan ýn pastacýlýk sektörüne katkýsý üretim ve ticaretini yaptýðý ürünlerle de kalmýyor. Kendi bünyesindeki pastacýlýk uzmanlarý ile deðiþik bölgelerde eðitim faaliyetleri düzenliyorlar. Bu eðitimler, modern Türk pastacýlýðýný daha ileriye taþýyacak yeni nesil ustalarýn yetiþmesi açýsýndan büyük önem taþýyor. Kýsacasý Topçuol Ailesi 62 yýldýr Türk pastacýlýðýnýn geliþmesi için çalýþýyor. Ercan Bey, kaç yýldýr pastacýlýk sektöründesiniz, nasýl baþladýnýz bu mesleðe? Sohbet Katsan, pastacýlýk sektörüne kaliteli, güvenilir ve sürekli hammadde tedarik ediyor. Son derece modern üretim tesisinde üretilen bu hammaddeler, pastanelerden catering sektörüne kadar geniþ bir yelpazede kullaným alaný buluyor. Seksenli yýllarýn ortalarýnda Abdullah Bey, kendi pastacýlýk sanatýna ve deneyimine dayanarak Pasta Katký Maddesi geliþtiriyor yýlýnda 400 m2 gibi küçük bir alanda kurduklarý Katsan ise bu birikimin sanayiye aktarýlmasýný ve seri üretime geçilmesini saðlýyor. Böylece Türk pastacýlýðýnda bir ilk e de imza atýyorlar. 90 lý yýllarýn baþýnda da ayný marka adý altýnda ilk krem þanti tozunu üretiyorlar. Markanýn adýný ise bugün tüm sektörün tanýdýðý OVALETTE koyuyorlar. O yýllara kadar hep ithal edilen, çok zor bulunan, yerli imalatý süreç ve iþ gücü yönünden oldukça meþakkatli olan bu ürünlerin Türkiye de üretiliyor olmasý, Türk pastacýlýðýnýn geliþmesinde çok önemli bir adým kabul ediliyor. Pasta Katký Maddesi pandispanya, kek ve sarmalarda emülgatör olarak kullanýlýyor. Yumurta kullanýmýný yarý yarýya düþürüyor hem de bir saatlik hazýrlýk süresini 5 dakika gibi kýsa bir süreye indiriyor. Ürünlerin raf ömrünü de uzatan bir mucizevi ürün ayný zamanda Ercan Bey o günleri anlatýrken OVALETTE Türkiye de pastacýlýðýn geliþmesinde mihenk taþý oldu diyor Ýstanbul doðumluyum. Baba mesleði olduðu için kendimi bildim bileli pastacýlýðýn içindeydim desem abartmýþ olmam. Babam ben daha ilkokul çaðlarýndayken çalýþtýðý pastanelere zaman zaman beni de götürürdü. Üniversiteye gidene kadar da kendi pastanelerimizde çalýþtým. Yüksek öðrenimin faydalarý yadsýnamaz ancak esnaflýk bambaþka bir meziyet. Küçük yaþlarda iþ hayatýna atýlmakta insana çok þey öðretiyor. Babanýz Abdullah Bey 1947 yýlýndan beri bu sektörün içinde yer alan duayen bir isim. Neler öðrendiniz babanýzdan, bu birikim size neler kattý? Söylediðiniz gibi babam Abdullah Topçuol pastacýlýk mesleðinin duayenlerindendir. Dürüstlüðü, çalýþkanlýðý ve meslek aþký sayesinde çevresinde çok sevilen ve sayýlan bir kiþiliktir. Türkiye deki birçok deðerli pasta ustasýnýn yetiþmesinde önemli katkýlarý olmuþtur. Bende böyle bir babanýn evladý olmaktan gurur duyuyorum.1975 yýlýnda ilk Abdullah Pastanesi þubesini Ýstanbul Yeþilyurt ta açtý. Ben ve kardeþlerim uzun yýllar pastanelerimizde çalýþtýk ve babamýzdan çok þey öð- Katsan ýn Ýstanbul Beylikdüzü ndeki m2 alana kurulu fabrikasýnda Pasta Katký Maddesi, Krem Þanti Tozu, Pastacýlýk Jöleleri, Çikolata ve Konfiseri çeþitleri üzerine 200 e yakýn pastacýlýk hammaddesi, hijyenik koþullarda ve dünya standartlarýnda üretiliyor. 24 CargillHaberler - Türk pastacýlýðýnda bir mihenk taþý! CargillHaberler - Türk pastacýlýðýnda bir mihenk taþý! 25

15 Katsan, 80 li yýllarýn sonunda o zamana kadar sadece ithal edilen Pasta Katký Maddesi ve Krem þanti Tozunu, OVALETTE markasý altýnda ilk kez Türkiye de üretmeye baþlýyor. Türkiye de bir ilk olan bu yerli üretim, Türk pastacýlýðýnýn geliþmesinde önemli bir rol oynuyor. Pandispanya* Sohbet rendik. Pastacýlýk mesleðinin sanayisine atýlmamda da babamýn mesleki bilgilerinin ve beni cesaretlendirmesinin büyük payý vardýr. Peki, Katsan fikri nasýl oluþtu? Üniversite öðrenimini ve askerlik vazifesini yerine getirdikten sonra sýra hayata atýlmaya geldi.80 li yýllarýn sonlarý Türkiye nin kabuk deðiþtirdiði, dünyaya açýldýðý ve sanayileþme hamlesinin baþladýðý yýllardý. Katsan Gýda yý 1988 yýlýnda bir aile þirketi olarak kurduk. Eðitimimi ve birikimlerimi pastacýlýðýn sanayisinde kullanmak için bir adým attým ve pastacýlýðýn temel malzemelerinden biri olan ve Türkiye de ilk defa babamýn kullandýðý, o zamana kadar da Türkiye de üretilmeyip sadece ithal edilen Pasta Katký Maddesini OVALETTE markasý altýnda üretmeye baþladýk. OVALETTE Pasta Katký Maddesi bitkisel esaslý emülgatörlerden üretilen kek, pandispanya ve sarmalarýn yapýmýnda kullanýlan bir çeþit geliþtirici. O yýllarda Türk Gýda Kodeksi henüz yoktu. Gýda mevzuatýmýz bazý ürünlerin ithalatýna müsaade edecek veya ithalatýný kolaylaþtýracak kadar ayrýntýlý ve Avrupa standartlarýna uyumlu deðildi. Gümrük vergileri çok yüksekti ve bürokrasi þimdikinden çok daha fazlaydý. Birkaç gýda ithalatçýsýnýn büyük zorluklarla Avrupa dan ithal ettiði az miktarlardaki Pasta Katký Maddeleri raflarda vadelerini dolduruyorlardý. Çünkü hem gümrük vergileri yüzünden çok pahalýydýlar hem de bu ürünün kullanýmýný çok az sayýda usta biliyordu. OVALETTE Pasta Katký Maddesi 1 saatlik bir iþlemi 5 dakikaya indiren ayrýca malzemeden tasarruf saðlatan, raf ömrünü uzatan kýsacasý hem kaliteyi hem de ucuz üretimi ayný anda gerçekleþtirebilen ender hammaddelerden biridir. Biz bu ürünün üretimine baþladýktan sonra ustalara verdiðimiz eðitimlerle kullanýmýný yaygýnlaþtýrdýk ve çok daha ucuz fiyatlarla piyasaya sunduk. Mesleðin içinden gelmemiz de baþarýmýzda önemli rol oynamýþtýr. OVALETTE Pasta Katký Maddesi Türkiye de pastacýlýðýn geliþmesinde önemli bir mihenk taþý olmuþtur. Baþka ilkler var mý? OVALETTE Pasta Katký Maddesinin üretiminden sonra 90 lý yýllarýn baþýnda pastacýlýk sektörüne yönelik Krem þanti Tozunu da Türkiye de ilk biz ürettik. Hayvansal Krem Þanti çok az miktarda üretildiði için bu ürün sayýlý pastaneler tarafýndan kullanýlabiliniyordu. Hatta bu pastaneler bile ürünü yeterli miktarda temin etmekte güçlükler çekiyordu. Abdullah Pastanesinde çalýþtýðým yýllarda, o gün yeterli miktarda krem þanti gelmediði için Ýstanbul daki mandýralar arasýnda mekik dokuduðumuzu çok iyi hatýrlarým. Hijyenik ortamda üretilmeyen ve taþýnmayan hayvansal krem þantiler yüzünden birçok olumsuzluklar yaþanabiliyordu. Artýk krem þanti tozu var ve pastaneler bu ürünü istedikleri kadar alýp uzun süre depolayabiliyorlar, su veya süt ile çýrpýp çok hijyenik, lezzetli ve uzun ömürlü bir krem þanti elde edebiliyorlar. OVALETTE Krem Þanti Tozunun da OVALETTE Pasta Katký Maddesi gibi pastacýlýðýn geliþmesinde önemli bir mihenk taþý olduðunu söyleyebilirim. Son yýllarda hangi ürünlerle büyüyorsunuz? Ýstanbul Beylikdüzü ndeki m2 fabrikamýzda Pasta Katký Maddesi, Krem Þanti Tozu, Kabartma Tozu, Jöleler, Pasta ve Dondurma Soslarý, Meyve Preparatlarý, Çikolata ve Konfiseri çeþitleri üzerine yaklaþýk 200 çeþit ürün üretmekteyiz. 6 sene önce çikolata üretimine baþladýk. Çikolata üretimi dipsiz bir kuyu gibi. Son olarak Spesial Çikolata ve Draje üretimine aðýrlýk veriyoruz. Cargill ile tanýþmanýza da gelmek istiyoruz! Nasýl bir iþbirliðiniz var? Cargill bir dünya devi, büyüklüðü tartýþýlmaz. Birçok ürününü hammadde olarak kullanýyoruz. Bazý ürünlerini iç piyasadan alýyoruz baþta kakao likörü, kakao yaðý ve kakao tozu olmak üzere, bazýlarýný da yurtdýþýndan direk olarak ithal ediyoruz. Cargill Türkiye ekibi son derece dostane ve profesyonelce davranýyor, bu da bizi çok memnun ediyor. Bu vesile ile bütün Cargill ekibine teþekkür ediyor ve baþarýlarýnýn devamýný diliyorum. Pastacýlýk sektörü nereden nereye geldi? Son trendler neler? Babamýn zamanýnda pastacýlýk çok zormuþ. Hammadde ve ekipman eksikliði varmýþ. Mesai saatleri çok uzunmuþ. Þimdiki pastacýlar çok þanslý, her türlü hammadde ve ekipmana rahatlýkla ulaþabiliyorlar. Daha önce ustalarýn kendi yaptýðý ve yapýlmasý çok zaman alan pastacýlýk dekorlarý bile artýk hazýr satýlýyor. Pastacýlýk teknoloji ile iç içe ve pastacýlar çok daha saðlýklý ortamlarda çalýþabiliyorlar. Abdullah Pastanesinde çalýþtýðým yýllarda, o gün yeterli miktarda krem þanti gelmediði için Ýstanbul daki mandýralar arasýnda mekik dokuduðumuzu çok iyi hatýrlarým. 26 CargillHaberler - Türk pastacýlýðýnda bir mihenk taþý! CargillHaberler - Türk pastacýlýðýnda bir mihenk taþý! 27 Malzemeler 60 Yumurta 350 gr Ovalette Pasta Katký maddesi 1500 gr su 2000 gr Þeker 2800 gr Un 200 gr Niþasta 80 gr Ovalette Kabartma Tozu Hazýrlanýþý: Bütün malzeme miksere konulur.2dk orta, 3dk hýzlý devirde çýrpýlýr. Ýsteðe göre bir miktar Ovalette Kakao tozu ilave edilir derecelik fýrýnda piþirilir. (*) Pasta ustalarý için. Ercan Topçuol

16 90 lý yýllarda Türkiye nin hýzlý bir ilerleme sürecine girmesi birçok sektörü olduðu gibi pastacýlýk sektörünü de olumlu olarak etkilemiþ, açýlan pastane sayýsýnda bu yüzden önemli artýþlar olmuþtur. Bununla birlikte bazý olumsuzluklar da yaþanmýþtýr. Mesela pastane sayýsýndaki hýzlý artýþ eleman açýðýný da beraberinde getirmiþtir. Bunun en önemli nedenlerinden biri de maalesef bu mesleðin bir okulu olmayýþý ve hala usta çýrak iliþkisiyle yürütülmesidir. Son trend olarak Pasta- Cafe-Braserie tarzý dükkanlarýn çoðaldýðýný gözlemliyoruz. Cafelere yönelik Kahve Þuruplarý ve benzeri ürünlerin üretimine de son zamanlarda aðýrlýk veriyoruz. Þirket içinde birde HoReKa departmaný kurduk. Sohbet Son 2-3 yýl dünya pazarlarýnýn daraldýðý, sanayicinin hammadde, kalite ve fiyat konusunda sýkýntý yaþadýðý bir süreç geçirdik. Ýhracat yapan bir firma olarak siz bu süreçten nasýl etkilendiniz? Dünyanýn ve Ülkemizin yaþadýðý ekonomik krizler sebebi ile halkýn alým gücü düþtü. Bu durumun piyasalara olan olumsuz etkilerine raðmen Türkiye nin geleceðini çok parlak görmekteyim. Verimli ve kaliteli üretim yapan firmalarýn varlýklarýný daima sürdüreceklerine inancým var. Erkek kardeþlerimin ikisi ile birlikte Katsan da çalýþýyoruz. Tüm çalýþanlarýmýzla birlikte tam bir ekip ruhuyla bugünlere geldik. Kendi sektörümüzde sadece Türkiye de deðil yurtdýþý pazarlarýnda da marka olduk. Hâlihazýrda 25 ülkeye ihracat yapýyoruz. Hedefimiz ihracatýmýzý daha da arttýrmak. Abdullah Bey in bir sözü var: Pastacý dediðin biraz ressam ruhlu olmalýdýr!. Biz de þunu soralým size; Sanayici dediðiniz nasýl olmalýdýr? Tanýdýðým birçok yabancý iþadamý Türk sanayicilerini akrobat olarak görmektedirler. Bu kadar ekonomik krizi peþ peþe atlatýp hala ayakta kalýp baþarýyla yollarýna devam etmelerine bu þeklide tarif ediyorlar. Þaka bir yana gerçekten Türk sanayicisi çok sabýrlý ve dirençlidir. Bence iyi bir sanayici hem iyi bir tarihçi hem de iyi bir fütürist olmalý. Hem geçmiþi iyi okuyabilmeli ve tahlil edebilmeli, hem de iyi bir satranç oyuncusu gibi oyunun birkaç hamle sonrasýný görebilmeli. Siz ve kardeþleriniz iþi babanýzdan devraldýnýz, baþarýyla yürütüyorsunuz. Kime devredeceksiniz? Aileden yetiþen var mý? Benim ve kardeþlerimin çocuklarýnýn hepsi okuyorlar. Bir yandan iþe ýsýndýrmaya çalýþýyoruz ancak zorlama yapmýyoruz. Okuyabildikleri en üst seviyelere kadar okuyup daha sonra bireysel tercihlerini yapmalarýný bekliyoruz. Bizden sonra Katsan ýn baþýna geçecek çok dinamik ve bilgili bir ekibin geleceðini söyleyebilirim. Ýþ dýþýnda neler yapýyorsunuz? Babamdan bana geçen bir ressamlýk meziyeti var. Geçmiþte Avrupa nýn en önemli sanat okullarýndan birine gitmeye hak kazanmýþtým ama ben ekonomi ve iþ idaresi tahsili yapmayý tercih ettim. Bu yüzden içimde hep bir ukde kaldý. Boþ zamanlarýmda resim yapmaya çalýþýyorum ancak iþlerimin yoðunluðundan fazla ilgilenemiyorum. Favori pastanýz var mý? Bir çok kiþi gibi yazýn meyveli pastalar kýþýn sa çikolatalý pastalarý tercih ederim. Hemen her gün pasta yiyorum diyebilirim. Çünkü laboratuardaki tadým çalýþmalarýna bizzat katýlýyorum. Katsan ürün gruplarý 28 CargillHaberler - Türk pastacýlýðýnda bir mihenk taþý! CargillHaberler - Türk pastacýlýðýnda bir mihenk taþý! 29 Pastacýlýk Dondurmacýlýk Kahve ve Kokteyl Þuruplarý Çikolata ve Konfiseri Catering Perakende/ Market Bence iyi bir sanayici hem iyi bir tarihçi hem de iyi bir fütürist olmalý. Hem geçmiþi iyi okuyabilmeli ve tahlil edebilmeli, hem de iyi bir satranç oyuncusu gibi birkaç hamle sonrasýný görebilmeli. Ercan Topçuol

17 Mendilleri hazýrlayýn, haydi þeker toplamaya... Nerede o eski bayramlar! Eminiz, Cargill Haberler i þu an elinde tutan pek çok okurumuz, bu sözü söyleyecek yaþtadýr. Bir yerde ne zaman bayramlardan konuþulsa söze, Artýk bayramlarýn eski tadý kalmadý. Nerede o eski bayramlar! diyerek baþlamak adetten oldu. Ýsterseniz hep beraber þöyle bir zaman yolculuðuna çýkalým ve eskinin bayramlarýna gidelim. Ne dersiniz? Öyle çok eskiye deðil caným, hani þu Bir maniniz yoksa bu akþam annemler size gelecek yýllarýna! Bayram týraþlarý olduðumuz o günlere; Hacý Efe amcanýn bir elinde tarak, diðer elinde makasla Sonra kýlýcýný havada þöyle bir sallamýþ diye anlattýðý hikâyeleri dinlediðimiz berber koltuklarýna gidelim. Ne yýllardý deðil mi? Her evde televizyonun olmadýðý, radyolarda saat baþý ajans haberlerinin dinlendiði, Arkasý yarýn larýn yarým kalan piyeslerinin merakla beklendiði yýllarý kim unutabilir ki Özellikle çocuklarýn dört gözle beklediði Hacýcavcav lý radyo piyesleri. Dinlemeye doyum olmazdý. Hacivat ve Karagöz, gölge oyunlarýnýn en güzeli olarak Ramazan akþamlarýnýn da vazgeçilmez eðlencesiydi ayný zamanda. Muhakkak bir Hayâlî tarafýndan, bir yerlerde kurulurdu bu geçmiþ zaman sahnesi! O yýllarda bayram hazýrlýklarýna günler öncesinden baþlanýrdý. Baklavalar, börekler açýlýr; anneler, nineler evlerden, mutfaklardan çýkamazdý. Ama çoðumuz hatýrlarýz, yaðýn, tuzun, gazýn zor bulunduðu bayramlardý. Az az yiyek, bizim de var diyek! dediðimiz bayramlar Nasýl? Biraz o yýllara gittik deðil mi? Devam edelim mi; bakalým hatýralarýmýzda daha neler var? Mesela; Bayramlýk diye bir þey vardý. Sadece bayramlarda giyilen elbiselerimiz, ayakkabýlarýmýz olurdu. Bayram sabahýna kadar elbise dolaplarýnda sakladýðýmýz, geceleri uyanýp sanki biri götürecekmiþ gibi yerinde mi? diye gizliden baktýðýmýz elbiseler. Ve yataklarýn altýna koyduðumuz Bana bir makosen alýndý oðlum, bak göreceksin gýsgýcýr! diye arkadaþlarýmýza nispet yaptýðýmýz ayakkabýlarýmýz vardý. Büyüklere ise genellikle ayakkabý tamircilerinin yolu görünürdü; ya gizli pençe attýrýlýr ya da topuklar yenilenirdi. Bir de hemen her mahallede bulabileceðiniz pek maharetli ustalar olurdu; terziler. Ceketlerin kol dirseklerine yama yapan, eskiyen astarlarý yenileyen hünerli ellerdi onlar. Parasý olanlara ise en güzel kumaþtan takým elbiseler dikerlerdi. Günlük yaþamýmýzda da sýkça rastladýðýmýz figürlerde vardý tabii. Macuncu amcalar vardý mesela. Genellikle yuvarlak bir tepsinin içinde rengarenk macun kývamýnda bir þekerleme satarlardý. Kýsa tahta bir çubuðun etrafýna nedense baþka hiçbir alet kalmamýþ gibi tornavida ile sarýp sarmalayýp verirlerdi. Hijyen mi? Bir yerlerden çaðrýþým yapýyor ama sanki çocukluk yýllarýmýzdan deðil! Baþka neler vardý? Her mahallede olmasa bile bisikletçiler vardý. Bayram harçlýklarý ile bisiklet Hacivat ve Karagöz, gölge oyunlarýnýn en güzeli olarak Ramazan akþamlarýnýn da vazgeçilmez eðlencesiydi ayný zamanda. Muhakkak bir Hayâlî tarafýndan, bir yerlerde kurulurdu bu geçmiþ zaman sahnesi! kiralanýrdý. Yarým saati 50 kuruþ. Yarým saat diye gidip, iki saat sonra yorgun argýn gelinirdi. Bisikletçiler genellikle tüp, variller içerisinde gaz falan da satarlardý. Ayý oynatan Çingenler, elma þekerciler, simitçiler ve pamuk helvacýlar aklýmýzda kalan diðer figürler! Yani, bir tiyatro sahnesinden farksýzdý o yýllarýn mahalleleri! Bayram sabahlarý bir baþka heyecanlý, bir baþka coþkulu olurdu. Bayramlýklar giyilir, ailenin erkekleri yola koyulur, bayram namazýna gidilirdi. Özellikle çocuklar ya kaybolursa korkusuyla bayram için alýnan ayakkabýlarla gitmezlerdi, çünkü çok paraydý o yepyeni ayakkabýlar! Niyetler edilir, namaza durulur, biter bitmez de önce camide bayramlaþýlýrdý. Eve dönerken fýrýndan alýnan sýcacýk ekmeklerin kokusu eminiz hala burnunuzdadýr Evde herkes sýraya girer, en büyükten baþlayarak el öpülürdü. Bayram harçlýklarý cebe indi mi, gelsin ondan sonra bisikletçiler, þekerciler ve daha niceleri. Ama önce bayram þekeri ve illa ki kolonya Hal, vakit yerindeyse çikolata da olurdu ikramlýklar arasýnda. Gerçekten bayram beyi olma korkusundan mý yoksa lokum, þeker ve çikolatalar hemen bitmesin, gelen misafirlere de ikram için kalsýn kaygýsýndan mý bilinmez; sürekli az yenmesi konusunda uyarýlar olurdu. Sonrasýnda bayram gezmeleri, akraba ve komþu ziyaretleri baþlardý. Yumurtacýlarýn Hacemmisine, oradan da Gilikçi Ýllaz Emmi ye geçilir, el öpülürdü. Sorulduðunda Daha buradan Gevreklerin Mahmut Abi ye gideceðiz denirdi. Kimi harçlýk verir, kimi de mendil, çorap veya baþörtüsü hediye ederdi. Çocuklarýn bir baþka keyfi daha vardý ki ilk gün neredeyse akþama kadar sürerdi. Elde bir torba veya mendil heycanla kapý kapý dolaþýlýr, herkesle bayramlaþýlýr, þeker ve çikolata toplanýrdý. Bir yerden bir yere gitmek ise aslýnda sorundu. Çünkü dolmuþ, otobüs sayýsý azdý. Her gidilen akrabada muhakkak Hasan Amcalar veya Fitnat Halalarla tekrar karþýlaþmak mümkündü. Hatta bir akrabada tekrar karþýlaþýlýnca Bu kaçýncý bayramlaþmamýz? diye gülüþerek sorulurdu. Evler kalabalýklaþýr, komþu, akraba birbirine karýþýr, oturulacak yer bulunamazdý. Uzak akrabalar ve arkadaþlarla da bayramlaþýlýrdý. Kartpostallar yollanýr, hasretle Bayramýnýzý en içten dileklerimle kutlarým denirdi. Dört gözle tebrik kartý gelmiþ mi diye posta kutularýna bakýlýrdý. Velhasýl eski bayramlarda kimse unutulmazdý. Bilmiyoruz, sizi eski bayramlara, bayramlarýn aslýnda bugünden farklý olmadýðý yýllara götürebildik mi? Kalbinizde, ruhunuzda geçmiþe dair bir fýrtýna koptu mu? O zaman sorma vakti geldi dostlar; eski bayramlar mý güzeldi, yoksa biz mi çocuktuk? Ya da þöyle deðiþtirelim soruyu isterseniz; günümüz bayramlarýnda mý tat yok, yoksa biz mi büyüdük farkýnda olmadan? Belki de tüm bu anlattýklarýmýz çocukluðumuza özlemdir, ne dersiniz? Öyle ya, bayramlar deðiþmediðine göre! O zaman haydi dostlar, el öpmeye, bayramlaþmaya, kaynaþmaya; gidilemeyenlere telefon etmeye, e-posta yollamaya! Öyle ya, bayramlar deðiþmediðine göre! Güncel 30 CargillHaberler - Nerede o eski bayramlar! CargillHaberler - Nerede o eski bayramlar! 31

18 31 yýldýr bir hayýr duasý için çalýþýyorlar! Orhangazi nin yardým eli Türkiye Yardým Sevenler Derneði Orhangazi Þubesi, çalýþmalarý nedeniyle son 2 yýldýr Genel Merkez den takdir, vatandaþlardan ise hayýr duasý alýyor. Ýsterseniz en baþýndan baþlayalým anlatmaya. Türkiye Yardým Sevenler Derneði, Yoksul Kadýna Yardým Cemiyeti adý altýnda 1928 yýlýnda kuruluyor. Büyük Önder Atatürk ün Kadýnýn yoksulu olmaz, kadýn bi-zatihi bir varlýktýr. sözü üzerine 1938 yýlýnda Yardým Sevenler Cemiyeti olarak adý deðiþiyor yýlýnda da adýna Türkiye ibaresi ekleniyor. Kýsa zamanda ülkenin dört bir yanýnda þubeleþmeye baþlayan dernek, bugün yardým faaliyetlerini þubeleri aracýlýðýyla yürütüyor. Orhangazi Þubesi 1978 yýlýnda Mukadder Uygar (Erbil) öncülüðünde kuruluyor. Ýlk kurucular arasýnda Nermin Þahin, Tülay Kaptan, Özdemir Kaptan, Azize Sevim, Perihan Nalbantoðlu ve Zülküf Sevim gibi isimler de var. Þubenin ilk baþkaný Mukadder Uygar (Erbil) oluyor. Sonra sýrasýyla, Nermin Þahin, Gülen Elçin, Pakize Küçük, Azize Sevim baþkanlýk yapýyorlar. Þimdiki baþkan Ayþe Akýn, 2000 yýlýndan beri baþkanlýk yapýyor yýlýndan beri derneðin üyesi olan Ayþe Akýn, 9 yýlý baþkanlýkla geçen bu 20 yýlda çalýþma arkadaþlarý ile birlikte baþarýlý çalýþmalara imza attýklarýný belirtiyor. O, Bizim Orhangazi de gerçekleþtirmek istediðimiz; eðitim alanýnda kalýcý bir þeyler yapabilmek. diyor. Çünkü her iþin baþý eðitim! Cehaleti yendiðimiz zaman daha güzel bir çevrede yaþayacaðýmýzý düþünmekteyiz. Kiþisel olarak içinde kalan bir ukdeyi de bizimle paylaþýyor: Üniversiteyi okuyamamýþ olmak! eþitsizlik, gelir adaletsizliði gibi problemler olmuþ. Türkiye de yoksulluk ile ilgili yaþanmasý arzu edilmeyen görüntüler için herkesin elini taþýn altýna koymasý gerektiðini düþünüyor. Karýnca kararýnca bir þeyler yapmak istediðim için bugün bulunduðum yerdeyim diyor. Ona göre amacýna uygun yardým; Gerçekten ihtiyacý olanýn elinden tutmak, ancak bunu kimseyi rencide etmeden yapabilmekten geçiyor. Her iþte olduðu gibi toplumsal yardýmda da adalet olmasý gerektiðini ifade ediyor. Kendisini çok duygulandýran bir anýsýný da bizimle paylaþýyor: Birkaç yýl önce, Manisa dan bir aile derneðe yardým yapmak için baþvurdu. Gelen aileye Neden Orhangazi Yardým Sevenler Derneði, Manisa da yardým yapacaðýnýz bir kurum yok muydu? diye sordum. Bana verdikleri cevap dün gibi aklýmda; Yaptýðýmýz yardýmýn yerine ulaþmasýný istiyoruz. Orhangazi de bulunan tanýdýklarýmýzdan duymuþtuk, yaptýðýmýz araþtýrma sonucunda gördük ki gerçekten bu iþi hakký ile yapýyorsunuz. Bu nedenle sizi tercih etme gereði duyduk dediler. Yeterli mi? Türkiye de yapýlan birçok araþtýrma, toplumumuzun büyük bölümünün bir þekilde birbirine yardým etme eðilimi taþýdýðýný gösteriyor. Bireylerin %80 i bir kuruma doðrudan baðýþ, yakýnýnda bulunan bir bireye doðrudan baðýþ, dini vecibelerini yerine getirmek amacýyla dini baðýþ (zekat ve fitre) veya diðer sebeplerle (örneðin dilencilere yapýlan yardýmlar ve zorunlu baðýþlar) baðýþta bulunuyor. Toplumdaki bu yaygýn baðýþçýlýk eðilimine raðmen baðýþ miktarlarýnýn oldukça düþük olduðu görülüyor. Çözüm Önerileri adlý raporun sonuçlarý, 2004 yýlýnda Türkiye de toplam TL baðýþ yapýldýðýný ortaya koyuyor. Rapor, tüm baðýþ türlerini açýklamada aile gelirinin önemli olduðu görülmüþtür tespitine de yer veriyor. Hanelerin geliri arttýkça baðýþ miktarý da artma eðilimi göstermektedir deniyor. Orhangazi de durum nasýl? sorumuza Akýn, vatandaþ ve sanayici baþta olmak üzere tüm kurum ve kuruluþlardan destek gördüklerini belirtiyor. Bu yeterli midir diye sorarsanýz, daha iyisi olabileceðini düþünüyoruz diyor. Dernek olarak yaptýklarý yardýmlarý kiþileri rencide etmemek adýna gizli tuttuklarý için çok fazla göz önünde olmadýklarýný, bu nedenle yeterli yardýmý alamadýklarýný düþünüyor. Dernek, ayni ve nakdi yardým, öðrenci yardýmý ve burs, zekât, fitre, gýda, erzak, yakacak, saðlýk, toplu sünnet, evlendirme yardýmý ve giyim alanlarýnda Orhangazi halkýna yardýmlarýný sürdürüyor. Ayþe Akýn baþkanlýðýndaki son 10 yýlda; yaklaþýk 1000 üniversite öðrencisine burs ve eðitim yardýmý yapýlmýþ. Her ay ortalama 150 aileye gýda, ilaç, doktor, yakacak ve giyim yardýmý yapýlýyor. Her yýl ortalama 100 çocuk Orhangazi Belediyesi ile ortaklaþa gerçekleþtirilen toplu sünnet þölenlerinde sünnet ediliyor. Bunlarýn yaný sýra kültür ve yardým gezileri, özel günlerde ise yardým balolarý düzenleniyor. Baþkan Akýn; Kiþilerden hayýr duasý, kurumlardan da maddi ve manevi destek görmekteyiz. Hepsinden önemlisi; yardým iþi vicdan iþidir ve biz bu iþi yaptýðýmýz zaman duymuþ olduðumuz manevi haz hepsinden önemlidir. Biz daha fazla kiþiye nasýl yardýmcý olabiliriz ve okumak isteyen çocuklarýmýzýn elinden nasýl tutabiliriz düþüncesinden hareketle faaliyetlerimizi sürdürmekteyiz. diyor. Ayþe Akýn, kiþisel bir hayalini de bizimle paylaþýyor: Bütün sokak çocuklarýna bir anne, muhtaç yaþlýlara bir evlat, okumak isteyen çocuklara ise her zaman uzanan bir el olmak yýlýnda Büyük Önder Atatürk ün Kadýnýn yoksulu olmaz, kadýn bi-zatihi bir varlýktýr. sözü üzerine adý Türkiye Yardým Sevenler Cemiyeti olarak deðiþen derneðin, Orhangazi þubesi 1978 yýlýnda kuruldu. Türkiye Yardým Sevenler Derneði Orhangazi Þubesi, ilçede özellikle eðitim alanýnda kalýcý projelere imza atmak istiyor. Ayþe Akýn: Çünkü her iþin baþý eðitim! Cehaleti yendiðimiz zaman daha güzel bir çevrede yaþayacaðýz. diyor. Güncel Akýn ý genç yaþýnda yardým faaliyetlerine çeken, etrafýnda gördüðü ve çoðu insanýmýzýn paylaþmak ya da katlanmak zorunda kaldýðý sosyal Türkiye Üçüncü Sektör Vakfý tarafýndan 2006 yýlýnda yayýnlanan Sivil Toplum ve Hayýrseverlik Araþtýrmalarý Araþtýrma Bulgularý ve 32 CargillHaberler - Orhangazi nin yardým eli

19 -