I stanbul Teknik Üniversitesi flletme Fakültesi Hukuk Anabilim Dal Ö retim Üyesi

Transkript

1 I Doç. Dr. Veliye YANLI stanbul Teknik Üniversitesi flletme Fakültesi Hukuk Anabilim Dal Ö retim Üyesi SERMAYE P YASASI HUKUKU ÇERÇEVES NDE HALKA AÇIK ANON M fi RKETLER ve KAMUNUN AYDINLATILMASI

2 II Yay n No : 1567 Hukuk Dizisi : Bas - Mart STANBUL ISBN Copyright Bu kitab n bu bas s için Türkiye deki yay n haklar BETA Bas m Yay m Da - t m A.fi. ye aittir. Her hakk sakl d r. Yasaya göre kapakta orijinal parlak hologram bulunmas zorunludur, bulunmayan kitaplar sahtedir. Dizgi Bask -Cilt Kapak Tasar m : Beta Bas m A.fi. : Beta Bas m A.fi. Vize/KIRKLAREL : Gülgonca Çarp k Beta BASIM YAYIM DA ITIM A.fi. Himaye-i Etfal Sokak Talas Han No Ca alo lu - STANBUL Tel : (0-212) Fax: (0-212) betakitap@betakitap.com

3 De erli Hocam Prof. Dr. Ünal TEK NALP e III

4 IV

5 V Ç NDEK LER KISALTMALAR...XI G R fi...1 I. F NANSAL P YASALAR... 3 A. Para Piyasalar... 3 B. Sermaye Piyasalar... 4 II. SERMAYE P YASASI HUKUKU... 5 III. KONU LE LG L TEMEL KAVRAMLAR... 7 A. hraç... 8 B. Sermaye Piyasas Arac Menkul K ymetler Di er Sermaye Piyasas Araçlar C. hraçç Anonim fiirketler a. Halka Aç k Olmayan Anonim fiirketler aa. Tan m bb. Sermaye Piyasas Kanunu nun Uygulanmas b. Halka Aç k Anonim fiirketler Kamu hraçç lar Yabanc hraçç lar D. Sermaye Piyasas Kurumu IV. HALKA AÇIK ANON M fi RKETLER A. Tan m Tarihi Geliflim çinde Mevcut Düzenlemede a. Pay Senetleri Halka Arz Edilmifl Olan Anonim fiirketler b. Pay Senetleri Halka Arz Edilmifl Say lan Anonim fiirketler aa. Gerçek Pay Sahiplerinin Dikkate Al nmas bb. Pay Sahibi Say s n n Tesbiti cc. Bildirim Yükümlülü ü dd. Pay Sahibi Say s n n 250 nin Alt na Düflmesi B. Türleri Pay Senetleri Borsada fllem Görenler... 60

6 VI a. Borsa b. Borsan n fllevi c. Pay Senetlerinin fllem Görmesi aa. Pay Senetlerinin (Kota Al narak) Kot çi Pazarda fllem Görmesi aaa. Genel Olarak bbb.ulusal Pazar bb. Pay Senetlerinin Kot D fl Pazarlarda fllem Görmesi aaa. kinci Ulusal Pazar bbb. Yeni Ekonomi Pazar ccc. Gözalt Pazar Pay Senetleri Teflkilatlanm fl Di er Piyasalarda fllem Görenler Pay Senetleri Tezgahüstü Piyasalarda fllem Görenler C. Halka Aç lman n Sonuçlar V. KAMUNUN AYDINLATILMASI A. Genel Olarak B. Tan m C. lgi Çevresi Yat r mc lar a. Mevcut Yat r mc lar b. Potansiyel Yat r mc lar Alacakl lar Kamu Çal flanlar Devlet Müflteriler D. Amaç E. Türleri Bilginin Niteli i ve Aç klan p Aç klanmamas Aç s ndan a. fiekli Anlamda Kamuyu Ayd nlatma b. Maddi Anlamda Kamuyu Ayd nlatma Bilginin Verilme Zaman Aç s ndan a. hraçta Kamuyu Ayd nlatma b. Organize Piyasalara Baflvuru Halinde Kamuyu Ayd nlatma aa. Borsaya Baflvuru Halinde Kamuyu Ayd nlatma bb. Teflkilatlanm fl Di er Piyasalara Baflvuru Halinde Kamuyu Ayd nlatma c. Sürekli Kamuyu Ayd nlatma aa. Periyodik (Dönemsel) Kamuyu Ayd nlatma aaa. Genel Olarak bbb. Pay Senetleri Bir Borsada fllem Görmeyen Anonim fiirketler

7 VII aaaa. Malî Tablolar aaaaa. Y ll k Malî Tablolar aaaaaa. Sermaye Piyasas Kurulu na Bildirim bbbbbb. lan bbbbb. Özel Hallerde Düzenlenen Ara Malî Tablolar bbbb. Malî Raporlar aaaaa. Sermaye Piyasas Kurulu na Bildirim bbbbb. lan ccc. Pay Senetleri Bir Borsada fllem Gören Anonim fiirketler aaaa. Malî Tablolar aaaaa. Sermaye Piyasas Kurulu na ve Borsaya Bildirim aaaaaa. Y ll k Malî Tablolar aaaaaaa. Konsolide Olmayan Malî Tablolar bbbbbbb. Konsolide Malî Tablolar bbbbbb.periyodik Ara Malî Tablolar aaaaaaa. Konsolide Olmayan Ara Malî Tablolar bbbbbbb. Konsolide Ara Malî Tablolar cccccc. Özel Hallerde Düzenlenen Ara Malî Tablolar bbbbb. lan aaaaaa. Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi nde bbbbbb.elektronik Ortamda bbbb. Malî Raporlar aaaaa. Denetçi Raporlar bbbbb. Y ll k Faaliyet Raporlar bb. An nda (Derhal) Kamuyu Ayd nlatma aaa. Genel Olarak bbb. Aç klama Yapma fiekli ccc. çerden Ö renenlerin Ticareti Fiili le liflkisi F. Kamuyu Ayd nlatmakla Yükümlü Olanlar hraçç lar Denetçiler

8 VIII 3. fllem Yapanlar Arac Kurulufllar G. Kamuyu Ayd nlatma Yükümlülü üne Ayk r l n Sonuçlar Tedbirler a. SPK Aç s ndan aa. hraçta bb. Sürekli Kamuyu Ayd nlatmada b. MKB Aç s ndan aa. Borsa Kotundan veya Kot D fl Pazar Kayd ndan Ç karma bb. Borsada fllemleri Geçici Olarak Durdurma Sorumluluk a. Hukuki Sorumluluk b. Cezaî Sorumluluk darî Yapt r mlar H. Kamunun Ayd nlat lmas nda Sermaye Piyasas Kurulu nun Görev ve Yetkileri Düzenlemeler Yapmak Genel ve Özel Nitelikte Kararlar Almak zlemek ve Denetlemek Tedbir Almak Uyarmak ve Bilgilendirmek Yapt r m Uygulamak Cumhuriyet Savc l na Baflvuruda Bulunmak I. Etkin Sermaye Piyasas Kuram ve Kamunun Ayd nlat lmas Tan m fiekilleri Piyasa Etkinli inin Düzeyini Belirleyen Faktörler Bilgi Edinme Hakk Kanunu ve Kamunun Ayd nlat lmas Genel Olarak Sermaye Piyasas nda Bilgi Verme Yükümlülü ü VI. AVRUPA B RL HUKUKUNDA KAMUYU AYDINLATMA S STEM A. Genel Olarak B. K ymetli Evrak n Borsaya Kotasyonu ve Bu Evraka liflkin Olarak Yay mlanmas Gereken Bilgiler Hakk ndaki Yönerge zahname Yay mlama Zorunlulu u Borsaya Kote Edilmifl K ymetli Evraka liflkin Süreklilik Arz Eden Yükümlülükler a. Y ll k Malî Tablolar ve Durum Raporunun Aç klanmas b. Ara Dönem Raporlar n n Aç klanmas c. Özel Durumlar n Aç klanmas

9 IX 3. Borsaya Kote Edilmifl Bir fiirketteki Önemli Ölçüdeki Kat l m n Edinilmesi veya Devredilmesindeki Aç klama Zorunlulu u Kamuya Aç klama fiekli C. çerdekilerin fllemleri ve Manipülasyonlar Hakk ndaki Yönerge. 198 D. K ymetli Evrak n Halka Arz nda veya Bir Piyasada fllem Görmesine zin Verilmesinde Yay mlanmas Gereken zahname Hakk ndaki Yönerge Genel Olarak Konu le lgili Baz Kavramlar n Tan mlar zahname Yay mlama Zorunlulu u VII. AMER KAN HUKUKUNDA KAMUYU AYDINLATMA S STEM A. Amerikan Sermaye Piyasas Hukuku nun Kaynaklar Genel Olarak Sermaye Piyasas n Düzenleyen Kanunlar B. Kamuyu Ayd nlatma Genel Olarak Sade Bir Dil Kullan lmas Gere i Kamuyu Ayd nlatma Konusundaki Düzenlemenin Birlefltirilmesi (Bütünleflmifl Kamuyu Ayd nlatma) a. ASPAK Uyar nca Sermaye Piyasas Araçlar n n Kayd ve Kamuyu Ayd nlatma aa. Genel Olarak aaa. S-1 Formu bbb. S-2 Formu ccc. S-3 Formu bb. Küçük hraçç lar çin Öngörülen Kay t Formlar cc. Kay t Belgeleri ve Di er Bilgilerde S kça Karfl lafl lan Eksiklikler b. ABK Uyar nca Sermaye Piyasas Araçlar n n Kayd ve Kamuyu Ayd nlatma aa. Sermaye Piyasas Araçlar n n Kayd bb. Sürekli Kamuyu Ayd nlatma c. Kamuya Do rulay c Aç klamada Bulunma Yükümlülü ü Sarbanes-Oxley Kanunu SONUÇ YARARLANILAN KAYNAKLAR

10 XI KISALTMALAR ABD Ankara Barosu Dergisi ABK Amerikan Borsa Kanunu ABM Avrupa Birli i Mahkemesi Abl. Amtsblatt der Europäischen Gemeinschaften Absch. Abschnitt ASPAK Amerikan Sermaye Piyasas Araçlar Kanunu AMKBK Amerikan Menkul K ymetler Borsa Komisyonu Aufl. Auflage AÜHFD Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi AÜSBFD Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi b. bent Batider Banka ve Ticaret Hukuku Dergisi BEHK Bilgi Edinme Hakk Kanunu BK Borçlar Kanunu Bkz. Bak n z BnInf-RL Richtlinie (2001/34/EG) über die Zulassung von Wertpapieren zur amtlichen Börsennotierung und über die hinsichtlich dieser Wertpapiere zu veröffentlichenden Informationen BP-RL Richtlinie (80/390/EWG) zur Koordinierung der Bedingungen für die Erstellung, die Kontrolle und die Verbreitung des Prospekts, der für die Zulassung von Wertpapieren zur amtlichen Notierung an einer Wertpapierbörse zu veröffentlichen ist BT-RL Richtlinie (88/627/EWG) über die bei Erwerb und Veräußerung einer bedeutenden Beteiligung an einer börsennotierten Gesellschaft zu veröffentlichenden Informationen BZ-RL Richtlinie (79/279/EWG) zur Koordinierung der Bedingungen für die Zulassung von Wertpapieren zur amtlichen Notierung an einer Wertpapierbörse C. Cilt Der. Dergisi dn. Dipnot

11 XII DPT Devlet Planlama Teflkilat Durchfüh-RL Richtlinie (2003/124/EG) zur Durchführung der Richtlinie 2003/6/EG betreffend die Begriffsbestimmung und die Veröffentlichung von Insider-Informationen und die Begriffsbestimmung der Marktmanipulation EG Europäische Gemeinschaft EuGH Gerichtshof der Europäischen Gemeinschaft EWG Europäische Wirtschaftsgemeinschaft f. F kra Geç. Geçici GK Kom.Yön. Sermaye fiirketlerinin Genel Kurul Toplant lar ve Bu Toplant larda Bulunacak Sanayi ve Ticaret Bakanl Komiserleri Hakk nda Yönetmelik GSÜHFD Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi GÜHFD Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi BD stanbul Barosu Dergisi kt. Mal. ktisat ve Maliye Dergisi MKB stanbul Menkul K ymetler Borsas MKB Yön. stanbul Menkul K ymetler Borsas Yönetmeli i MKBK Yön. stanbul Menkul K ymetler Borsas Kotasyon Yönetmeli i MKBHSP Yön. stanbul Menkul K ymetler Borsas Hisse Senetleri Piyasas Yönetmeli i MKBTGÇ Yön. stanbul Menkul K ymetler Borsas Teflkilat, Görev ve Çal flma Esaslar Yönetmeli i InsMan-RL Richtlinie (2003/6/EG) über Insider-Geschäfte und Marktmanipulation (Marktmissbrauch) InvF-RL Richtlinie (85/611/EWG) zur Koordinierung der Rechtsund Verwaltungsvorschriften betreffend bestimmte Organismen für gemeinsame Anlagen in Wertpapieren IOSCO International Organization of Securities Commissions ÜHFM stanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuas Karfl. Karfl laflt r n z KHK Kanun Hükmünde Kararname K s. K salt lm fl Kurul Sermaye Piyasas Kurulu KOB Küçük ve Orta Ölçekli flletmeler m. Madde Märkte-RL Richtlinie (2004/39/EG) über Märkte für Finanzinstrumente MED Muhasebe Enstitüsü Dergisi

12 XIII MKBKÇ Yön. Menkul K ymetler Borsalar n n Kurulufl ve Çal flma Esaslar Hakk nda Yönetmelik MKK Merkezi Kay t Kuruluflu N. No Nr. Nummer OECD Ekonomik flbirli i ve Kalk nma Örgütü OGAW Organismus für gemeinsame Anlagen in Wertpapieren Prospekt-RL Richtlinie (2003/71/EG) betreffend den Prospekt, der beim öffentlichen Angebot von Wertpapieren oder bei deren Zulassung zum Handel zu veröffentlichen ist RG Resmi Gazete RL Richtlinie S. Say s. Sayfa Sec. Section SerPK Sermaye Piyasas Kanunu SPDK Sermaye Piyasas n Denetleme Komisyonu SPK Sermaye Piyasas Kurulu SPKMPDD Sermaye Piyasas Kurulu Meslek Personeli Derne i Dergisi Teb. Tebli Tefl.Piy.Yön. Borsa D fl Teflkilatlanm fl Menkul K ymetler Piyasalar n n Kurulufl ve Çal flma Esaslar Hakk nda Yönetmelik TK Ticaret Kanunu TL Türk Liras TSP Toptan Sat fllar Pazar TTSG Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi UFRS Uluslararas Finansal Raporlama Standartlar UMS Uluslararas Muhasebe Standartlar vd. ve devam WPD-RL Richtlinie (93/22/EWG) über Wertpapierdienstleistungen WVP-RL Richtlinie (89/298/EWG) zur Koordinierung der Bedingungen für die Erstellung, Kontrolle und Verbreitung des Prospekts, der im Falle öffentlicher Angebote von Wertpapieren zu veröffentlichen ist Yat.Kor.Fonu Yön. Yat r mc lar Koruma Fonu Yönetmeli i Yön. Yönetmelik Yöner. Yönerge ZB-RL Richtlinie (82/121/EWG) über regelmäßige Informationen, die von Gesellschaften zu veröffentlichen sind, deren Aktien zur amtlichen Notierung an einer Wertpapierbörse zugelassen sind