Ceza Mahkemesinde Yarg lanan VERG SUÇLARI

Transkript

1 i Prof. Dr. Süheyl DONAY Ceza Mahkemesinde Yarg lanan VERG SUÇLARI Anayasa Mahkemesi, Yarg tay ve Dan fltay Kararlar le Karfl laflt rmal Olarak

2 ii Yay n No : 1999 Hukuk Dizisi : Bas Haziran STANBUL ISBN Copyright Bu kitab n bu bas s n n Türkiye deki yay n haklar BETA Bas m Yay m Da t m A.fi. ye aittir. Her hakk sakl d r. Hiçbir bölümü ve paragraf k smen veya tamamen ya da özet halinde, fotokopi, faksimile veya baflka herhangi bir flekilde ço alt lamaz, da t lamaz. N o r m a l ölçüyü aflan iktibaslar yap lamaz. Normal ve kanunî iktibaslarda kaynak gösterilmesi zorunludur. Dizgi : B e t a B a s m A. fi. Bask - Cilt : K a h r a m a n O f s e t B a c l a r / s t a n b u l (0-212) Kapak Tasar m : Gülgonca Çarp k Beta BASIM YAYIM DA ITIM A.fi. Himaye-i Etfal Sokak Talas Han No Ca alo lu - STANBUL Tel : (0-212) Fax: (0-212) E-Posta: betakitap@betakitap.com

3 iii ÖNDEY fi Elinizdeki bu eser malî ceza hukuku konusunda yazd m üçüncü kitapt r. Kitap esas itibar ile ceza mahkemesinde yarg lanan ve benim kamusal nitelikte suçlar olarak adland rd m suçlar n yak n plandan incelenmesini içermektedir. Gerçekten bu suçlar esas itibar ile 213 say l Vergi Usul Yasas nda yer alan ihlalleri içermektedir. Ancak eserin içeri inden de anlafl laca üzere yasa ayn zamanda, bizim kabahat eylemleri olarak adland rd m z idari ayk r l klar da düzenlemektedir. Hatta diyebiliriz ki, yasa büyük ölçüde idari vergi ayk r l klar - n kapsamaktad r. Böyle bir düzenleme ise, gerçek suçlar ile idari ayk r l klar n ço u kez birbirine kar flt r lmas na neden olmufltur. Nitekim genelde vergi hukukçular taraf ndan kaleme al nan de erli eserlerin ço unda hakl olarak bu kar fl m göz ard edilmifl ve idari ayk r l klar egemen olmufltur. Yasada idari ayk r l klar veya kabahatleri içeren birçok ilkelerin suç teflkil eden eylemler için de uygulanmas olas l vard r. Ancak yasan n yap l fl tarz ve çeflitli tarihlerde yap lan birçok de ifliklik, hem yasan n insicam n bozmufl, hem de bu kar fl kl klara neden olmufltur. Belirtelim ki bu yanl fl anlamalar yüksek mahkemeler taraf ndan da çeflitli kararlar nda yer alm flt r. Biz bu kitab haz rlarken büyük ölçüde, yüksek mahkemelerin kararlar na da de indik. Ancak di er kitaplar n aksine, kararlar maddelerin alt na bir liste halinde s ralamak yerine, ilgili konular içinde an lan kararlar da tahlil etmeye çal flarak yer verdik. Böylece okuyucunun ve kitaptan yararlanmak isteyenlerin belirli sistematik içinde karar aramak yerine, ayn zamanda bu konudaki ö retiye de yer vermeye çaba gösterdik. Vergi Usul Yasas oldukça eski bir yasad r. Buna ra men yasada yap lan önemli baz de iflikliklerle, yasan n baz hükümleri güncellefltirilmeye çal fl lm flt r. Ancak bu flekildeki bir güncellefltirme çal flmalar, hem yasan n kendi içindeki insicam bozmufl, hem de baz yanl fl uygulamalara neden olmufltur.

4 iv Biz kitab m z n içine önemli ölçüde, Anayasa Mahkemesi, Yarg tay ve Dan fltay kararlar n koyduk. Hatta bazen konunun iyice anlafl lmas için bu kararlar n önemli k s mlar n aynen aktarmaya çal flt k. Kararlar n önemli bir k sm na Kazanc Biliflim Otomasyon yay nlar ndan ulaflabildik. Baz kararlar ise kendi gayretlerimizle ulaflabildi imiz kaynaklardan elde ettik. Bu nedenle Kazanc Yay n n n bu hizmetini flükranla anmak isterim. Zira buradaki kararlar n güncelli i oran nda eserimizi tamamlamaya çal flt k. Bununla beraber özetlenen kararlar tamamen kendimiz taraf ndan yap lm flt r. Bu eserin yaz m na 2007 y l n n Eylül ay nda bafllad k ve 2008 in Haziran bafl nda tamamlayabildik. Bu eserin yaz m ndaki amaç, bafllang çta, vermekte oldu umuz yüksek lisans ö rencileri içindi. Ancak daha sonra bunu tüm hukukçularla paylaflmay uygun gördük. Kitapta birçok eksikliklerin olabilece ini kabul edebiliriz. Bu konuda yap lacak elefltirileri de beklemekteyiz. fiunu da ifade edeyim ki, bu kitab n yaz m ve tashihi tamamen taraf mdan yap lm flt r. Olanaklar ölçüsünde ifade ve tapaj hatalar n n azalmas na çal flm fl bulunmaktay m. Kitab n yaz m s ras nda her zamanki fedakârl gösteren ailemin bütün fertlerine öncelikle teflekkür ederim. Bunun yan nda kitab n bask s nda eme i geçen Beta yay nlar na, baflta sahibinden tüm emekçilerine kadar teflekkürlerimi sunmak bir görevimdir. Bebek Haziran 2008 Prof. Dr. Süheyl DONAY

5 v Ç NDEK LER ÖNDEY fi...iii KISALTMALAR...ix G R fi...1 A. Vergi Suçlar Hakk nda Genel Bilgiler...7 I. Genel Olarak vergi suçlar...7 II. Vergi suçlar ile korunan yarar...12 III. Vergi suçlar n n kayna Anayasa Yasalar dari düzenlemeler Yarg kararlar...29 IV. Vergi suçlar n n Vergi Hukuku içindeki yeri Genel Olarak Vergi Suçlar n n Yorumu Vergi Hukuku ve Vergi Suçlar...38 V. Vergi Suçlar n n Vergi Usul Kanunu çindeki Geliflimi...40 B. Hürriyeti Ba lay c Ceza ile Cezaland r lan Kamusal Nitelikte Suçlar...45 I. Genel Olarak...45 II. Yüksek Mahkemenin Konuya liflkin çtihatlar...46 C. Usul Hükümleri...55 I. Görevli Mahkeme...55 II. Görülmekte olan davalarda hüküm verildikten sonra görevli mahkeme...62

6 vi III. Yarg lama koflulu Genel olarak yarg lama koflulu Vergi Usul Yasas na göre yarg lama koflulu Vergi ve ceza mahkemelerinin kararlar n n birbirine etkisi...76 a) Ceza mahkemelerinden verilecek kararlar idari ceza verecek mahkeme ve makamlar n muamele ve kararlar na etkili olmayacakt r...80 b) Af yasas n n vergi hukukuna etkisi...81 c) Vergi cezalar n uygulayacak makam ve mercilerce ittihaz edilecek kararlar de ceza Yarg s n ba lamayacakt r...83 D. Vergi Usul Kanununun 359.maddesinde yer alan suçlar Genel olarak...85 a. Suçun faili...85 b. Ceza sorumlulu unu kald ran ve azaltan nedenler...93 aa. Küçüklerin ve k s tl lar n sorumlulu u...93 bb. Konuya iliflkin çeflitli olas l klar Kusurluluk veya manevi unsur...98 a. Genel olarak...98 b. Mücbir sebepler Suçun yasal veya maddi unsuru Suçun önflart Vergi suçlar n n saptanmas veya soruflturma öncesi evresi Arama Vergi Usul Kanununun 359. maddesinde yer alan suçlar n unsurlar A) a.1 alt bendinde yer alan suçlar aa. Muhasebe hilesi yapmak bb. Gerçek olmayan veya kayda konu olan ifllemlerle ilgisi olmayan kifliler ad na hesap açmak cc. Defterlere kayd gereken hesap ve ifllemleri vergi matrah n n azalmas n sa layacak flekilde tamamen veya k smen baflka defter, belge ve kay t ortam na kaydetme B) a.2. alt bendinde yer alan suçlar a. Defter kay t ve belgeleri tahrif etme veya gizleme...131

7 vii b. Muhteviyat itibar ile yan lt c belge düzenleyenler ve bu belgeleri kullananlar c. Vergi incelemesine yetkili kiflilere inceleme s ras nda defter ve belgelerin ibraz edilmemesi C) b bendinde yer alan suçlar D) c bendinde yer alan suçlar E) 359. maddeye göre cezaland rman n vergi z ya na etkisi F) Suçlar n görünüm flekilleri Teflebbüs fltirak a. De ifliklikten önceki ifltirak b. fltirakin de ifliklikten sonraki durumu Suçlarda birleflme ve tekerrür Yan lma E. Vergi Usul Yasas nda Yer Alan Di er Suçlar I. Vergi Mahremiyetinin ihlali II. Mükelleflerin özel ifllerini yapma Genel Olarak Suçun unsurlar III. Muhtar ve htiyar Heyetlerinin Sorumlulu u F. Vergi Suçlar n n Cezalar ve Yerine Getirilmesi I. Para cezas na çevirmede de ifliklikten önceki flekil II. De ifliklikten sonraki sistem III. Suçlara iliflkin hürriyeti ba lay c cezalar IV. Yurt d fl na ç kma yasa Genel olarak Anayasa Mahkemesinin iptal karar ndan sonraki durum Yeni tasar say l yasa ile yap lan düzenleme V. Suçlular n geri verilmesi VI. Lehe yasan n uygulanmas...204

8 viii G. Cezalar Ortadan Kald ran Nedenler I. Piflmanl k ve Islah halinde cezas zl k hali II. Zamanafl m a. Genel Olarak b. Vergi Usul Yasas nda zamanafl m n n düzenlenmesi c. Kamusal Nitelikte Vergi suçlar için zamanafl m III. Ölüm IV. Uzlaflma Ceza Muhakemesi Kanununa göre uzlaflma Vergi Usul Yasas na göre uzlaflma a. Tarhiyat öncesi uzlaflma b. Tarhiyat sonras uzlaflma H. dari Vergi hlalleri I. Vergi z ya II. Usulsüzlük III. 1. Birinci derecede usulsüzlükler kinci derecede usulsüzlükler Usulsüzlüklerin cezalar IV. Özel Usulsüzlükler SONUÇ B BL YOGRAFYA...257

9 ix KISALTMALAR AATUHK Amme Alacaklar n n Tahsil Usulü Hakk nda Kanun Age Ad geçen eser agm ad geçen makale AMK Anayasa Mahkemesi Karar Bkz. Bak n z C. Cumhuriyet CD Yarg tay Ceza Dairesi CGK Ceza Genel Kurulu CMK Ceza Muhakemesi Kanunu D. Daire dn. dipnot Dn. Dan fltay DVDDGK Dan fltay Vergi Dava Daireleri Genel Kurulu E. Esas Gaz. Gazetesi HD Hukuk Dairesi st. stanbul K. Karar m. madde R.G. Resmi Gazete S Say s. sayfa son. Sonras T.C. Türkiye Cumhuriyeti TBMM Türkiye Büyük Millet Meclisi

10 x TCK VUK YCGK YMM Yrg. Türk Ceza Kanunu Vergi Usul Kanunu Yarg tay Ceza Genel Kurulu Yeminli Mali Müflavirler Yarg tay