Genel T bbi Duruma Ba l Geli en Anksiyete Bozukluklar. Dr. Demet Gülpek zmir Atatürk E itim ve Ara t rma Hastanesi

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Genel T bbi Duruma Ba l Geli en Anksiyete Bozukluklar. Dr. Demet Gülpek zmir Atatürk E itim ve Ara t rma Hastanesi"

Tülay Tayfur
8 yıl önce
İzleme sayısı:

1 Genel T bbi Duruma Ba l Geli en Anksiyete Bozukluklar Dr. Demet Gülpek zmir Atatürk E itim ve Ara t rma Hastanesi

2 Tıbbi Hastalıklar ve Anksiyete Stres etmeni olan tıbbi hastalığa tepki olarak anksiyete Varolan bir anksiyete bozukluğunun alevlenmesi Tıbbi hastalığa bağlı gelişen anksiyete bozukluğu

3 DSM III organik anksiyete sendromu (tıbbi nedenli ve maddeye bağlı) DSM IV TR yaygın anksiyete ile panik atakları ile obsesif kompulsif semptomlar ile ICD 10 organik anksiyete bozukluğu

4 Endokrin sistem Kardiyovasküler sistem Metabolik hastalıklar Solunum sistemi Nörolojik sistem Toksik tablolar Gastrointestinal sistem Raster ve ark. 2002

5 Tanı ve klinik özellikler fiziksel şikayetler (göğüs ağrısı, çarpıntı, terleme, tremor, karında rahatsızlık hissi, baş dönmesi ) yaygın korku ve aşırı anksiyete belirtileri panik ataklar tekrarlayan obsesif düşünceler ve ritüalistik davranışlar kaçınıcı davranış ile ilişkilendirilen fobi

ve aşırı anksiyete belirtileri panik ataklar tekrarlayan obsesif

6 zamansal ilişki primer anksiyete bozukluğu için tipik olmayan klinik görünüm (atipik başlangıç yaşı, aile öyküsünün olmaması) genel tıbbi durum ile anksiyete bulguları arasında bir bağlantı

7 Anksiyöz bir hastada genel değerlendirme! öykü ve fiziksel muayene (nörolojik muayene de dahil) ilaçların ve maddelerin potansiyel rolünün değerlendirilmesi yardımcı incelemeler (biyokimya, hemogram, tiroid hormon seviyeleri, Ca konsantrasyonu, EKG...) Colon ve Popkin 2002 Pollack ve ark. 1998

maddelerin potansiyel rolünün değerlendirilmesi yardımcı incelemeler

8 Endokrin ve Metabolik Bozukluklar

9 Anksiyete belirtileri tiroid bozukluklarında sık Jadresic 1990 Kathol ve Delahut 1986 Hipertiroidizm, panik bozukluğu da dahil olmak üzere anksiyete bozuklukları ile birlikteliği iyi bilinen bir endokrin tablo Fahrenfort ve ark Tedavi almayan hastaların yaklaşık yarısında YAB ve depresyon gözlenmiş Trzepacz ve ark. 1988

ile birlikteliği iyi bilinen bir endokrin tablo Fahrenfort ve ark.

10 Hipertiroidizm mi? Primer anksiyete mi? taşikardi sıcak ve kuru avuçlar yorgunluk hissi

11 Graves hastalığı olanlarda YAB sıklığı kontrollere göre daha yüksek Bunevicius ve ark Akut hipotiroidizm olgularında belirtileri (+) % oranında anksiyete Hall 1983

ark. 2005 Akut hipotiroidizm olgularında

12 TRH a bozulmuş bir TSH cevabı, birçoğunda anksiyete bulgularının da eşlik ettiği depresif hastaların 1/3 ünden fazlasında (+) Joffe 2000 adrenerjik aşırı reaktivite tiroid hormonlarının beyindeki nörotransmitterler ile etkileşimi (serotoninerjik sistem, noradrenerjik sistem...) Altshuler ve ark. 2001

aşırı reaktivite tiroid hormonlarının beyindeki nörotransmitterler ile

13 Hiperparatiroidizm, orta düzeyde hiperkalsemi olgularında (10 14 mg/dl) anksiyete, irritabilite, disfori, anhedoni, apati, konsantrasyon bozukluğu (+) Hipoparatiroidizm, anksiyete, irritabilite ve emosyonel labilite sık! Kornstein ve ark. 2000

apati, konsantrasyon bozukluğu (+) Hipoparatiroidizm,

14 Kardiyovasküler Sistem ve Anksiyete

15 Kronik kalp hastalarında anksiyete belirtileri görülme oranı % 5 10 Sullivan ve ark Kalp yetmezliği olgularında anksiyete belirtileri % Jiang ve ark Haworth ve ark Friedmann ve ark Dilate kardiyomyopatili hastalarda anksiyete ve depresyon belirtileri, genel populasyondan anlamlı düzeyde fazla Steptoe ve ark. 2000

2004 Haworth ve ark. 2005 Friedmann ve ark.

16 kronik kalp yetmezliği hastalarında Panik bozukluğu prevalansı genel populasyondan yüksek (% 9.3) kadın cinsiyette daha sık Müller Tasch ve ark. 2008

17 MVP li olgularda çarpıntı ve prekordiyumda atma hissi katastrofik kognisyonlar panik atak!? genetik? Panik + MVP + EHS + mesane ve böbrek anomalileri Barlow kromozom? Hamilton ve ark Martin Santos ve ark. 1998

Panik + MVP + EHS + mesane ve böbrek anomalileri Barlow

18 Konjestif kalp yetmezliğinde hastane tedavisinden 12 hafta sonra ve MI sonrası 72. saatte en sık görülen psikiyatrik tablo yaygın anksiyete bozukluğu Lainscak ve Keber 2003 DeJong ve ark HT, kalp hastalıkları, kemik ve eklem hastalıklarında panik ataklar anlamlı düzeyde daha fazla Sareen ve ark. 2005

saatte en sık görülen psikiyatrik tablo yaygın anksiyete bozukluğu Lainscak

19 Otomatik implantable kardiyoversiyon defibrilatörleri (OİKD) iyatrojenik anksiyete Heller ve ark OİKD implantı sonrasında psikiyatrik bozukluk gelişme oranı % 50 (uyum bzk, m.depresyon, panik bzk.) Morris ve ark. 1991

1998 OİKD implantı sonrasında psikiyatrik bozukluk

20 Antiaritmikler OİKD fiziksel işlevsellikte azalma anksiyete belirtileri Schron ve ark. 2002

21 OİKD hastalarında % 5 civarında posttravmatik stres bzk. gelişimi Fricchione ve ark Hamner ve ark MI sonrası 6.ayda PTSB oranı % 8 MI ya da bypass sonrası 6 18 aylar arasında % 8 25 Doerfler ve ark Bennett ve ark Doerfler ve ark. 1994

22 Solunum Sistemi ve Anksiyete

23 ani ve beklenmedik astım atakları astım ilaçları anksiyete astım ataklarında artma yaşam kalitesinde bozulma Tohen ve Petermann 2000

24 Astım ataklarına sıklıkla anksiyete bozukluklarının eşlik ettiği belirlenmiş (panik, sosyal fobi, YAB, özgül fobiler) Goodwin ve ark. 2003

25 Astım ve KOAH lı hastalarda panik bzk. sıklığı normal populasyondan daha yüksek Porzelius ve ark Nascimento ve ark Katen ve ark Mikkelsen ve ark YAB nun solunum sistemi hastalıklarında sık görüldüğüne dair kanıtlar (+) Goodwin ve Pine 2002 Nascimento ve ark Bunovicious ve ark. 2005

26 solunum yollarında obstrüksiyon pco2 e duyarlı santral kemoreseptörlerin uyarılması panik atak Nascimento ve ark CO2 inhalasyonunun panikojenik etki yapması bu varsayımı desteklemektedir Perna ve ark Biber ve Alkın 1999

27 Nörolojik Sistem ve Anksiyete

28 Parkinson hastalarında panik bozukluğunun yaşam boyu yaygınlığı % 7.9 ile % 30 arasında Lauterbach ve Duvoisin 1991 Nuti ve ark dopaminerjik kayıplar? dopaminerjik kayıplar ile norepinefrin ve serotonine ilişkin kayıplar arasındaki etkileşim? Walsh ve Bennett 2001

29 dopaminerjik aktivitenin aniden kesilmesi locus cereleusun tonik inhibütör kontrolünün ortadan kalkması noradrenerjik transmisyonda ani artış panik atağı Vasquez ve ark. 1993

30 Parkinson hastalarında sosyal anksiyete bozukluğunun da sık görülmekte. Hastalığa karşı toplumsal tepki sosyal anksiyeteye yol açabilir nedensellik ilişkisi? her iki hastalığın etiyolojisinde söz konusu olan hipodopaminerjik işlevler? Walsh ve Bennett 2001

31 hastalığın off periodunda on perioduna göre anksiyete belirtileri daha sık depresyon ve anksiyete bulguları sıklıkla birlikte Richard ve ark Siemens ve ark Vasquez ve ark Menza ve ark Henderson ve ark. 1992

32 Anksiyete belirtilerine stroke sonrası % oranlarında rastlanmakta Burnvill ve ark Stroke sonrası YAB yaygınlığı % 4 28 arasında değişir Astrom 1996 Bazal ganglionları etkileyen serebral infarktlarda OKB Rodrigo ve ark Monagarone ve ark. 1991

33 anksiyete sağ hemisfer lezyonlarıyla depresyon mikst anksiyete + depresyon sol hemisfer lezyonlarıyla ilişkili Astrom 1996 Castillo ve ark. 1993

34 tedaviye dirençli epilepside ve temporal lob epilepsisinde anksiyete bzk. sıklığı % Gaitatzis ve ark kompleks parsiyel nöbetlere sıklıkla panik bzk. belirtileri eşlik edebilir Tucker 2002 Wise ve Rundell 1999 interiktal anksiyeteye limbig kindling in yol açabileceği hipotezi bazı hayvan modelleriyle desteklenmiştir Depaulis ve ark. 1997

35 kortikal striatal talamik kortikal kortikal devreyi etkileyen tıbbi durumlar obsesif kompulsif belirtiler (Temporal lob epilepsisi, Huntington hastalığı, Pick hastalığı, Parkinson hastalığı, Prader Willi sendromu, Normal basınçlı hidrosefali, Frontal lob dejenerasyonu, Bazal ganglion lezyonları, Tourette sendromu, kafa travması ) PANDAS OKB (pediyatrik otoimmun nöropsikiyatrik bozukluk) etiyolojide immun sistemin rolü? Mell ve ark Kim ve ark. 2004

36 Gastrointestinal sistem ve Anksiyete

37 peptik ülser ile yaygın anksiyete bozukluğu arasında bir ilişki! Goodwin ve ark İrritabl barsak sendromu hastalarında anksiyete bozukluğu sıklığı (özellikle panik bozukluğu), inflamatuvar barsak hastalığı olanlara göre daha sık Drossman ve ark. 2002

38 Ayırıcı tanı tıbbi durum öyküsü ani başlangıç aile öyküsünün olmaması öyküde benzer bir klinik tablonun olmaması bir stres etmeninin olmaması Genel tıbbi duruma bağlı anksiyete bozukluğu!

39 delirium bilinç bozukluğu konsantrasyon güçlüğü algı ve yönelim bozuklukları klinik seyirde dalgalanmalar

40 depresif bozukluklara eşlik eden anksiyete psikotik bozukluklara eşlik eden anksiyete akatizi demans anksiyete belirtileri ile giden uyum bozukluğu hastalığa, tedavi sürecine ve tedavi ekibine ikincil ortaya çıkan anksiyete belirtileri

41 Tedavi neden olan tıbbi hastalığın tedavisi klinik tabloya eşlik eden anksiyete bozukluğuna yönelik farmakolojik yaklaşım BDT

42 benzodiazepinler solunum depresyonu riski! bilişsel kayıpların eşlik ettiği durumlar! karaciğer patolojisi olanlar! buspiron geç etki başlangıcı! yaşlılarda ve tıbbi hastalıklarda güvenli! solunum depresyonu riski yok! SSRI tıbbi hastalarda genellikle güvenli! ilaç etkileşimleri göz önüne alınmalı! betablokerler hipertiroidizm olgularında iyi bir seçenek!

Benzer belgeler

Genel Tıpta Anksiyete Bozuklukları. Dr. Selim Polat

Genel Tıpta Anksiyete Bozuklukları Dr. Selim Polat Bunaltı, bungunluk, iç sıkıntısı, kaygı, endişe Biyolojik bir korunma sistemi Tehdit koşulları altında emosyon Savaş ya da kaç tepkisinin bir parçası