POLYESTER/VİSKON ELYAF KARIŞIMLARINDA RENK DEĞERLERİNİN YENİ BİR ALGORİTMA GELİŞTİRİLEREK TAHMİN EDİLMESİ

Transkript

1 (REFEREED RESEARCH) POLYESTER/VİSKON ELYAF KARIŞIMLARINDA RENK DEĞERLERİNİN YENİ BİR ALGORİTMA GELİŞTİRİLEREK TAHMİN EDİLMESİ THE PREDICTION OF THE COLOUR VALUES IN THE POLYESTER/VISCOSE FIBRE BLENDS BY A NEWLY DEVELOPED ALGORITHM Yalçı YEŞİL Çukurova Üiversitesi Tekstil Mühedisliği Bölümü Emel Ceyhu SABIR Çukurova Üiversitesi Tekstil Mühedisliği Bölümü emelc@cu.edu.tr ÖZET Farklı reklerdeki lifler harmada öce karıştırılarak farklı bir boyama efekti (melaj rek) sağlaır. Bu karışımlarda karşılaşıla e büyük problemlerde birisi, isteile melaj regi verecek elyaf karışım oraı doğru tahmi edilememesidir. Bu çalışmada, elyaf karışımlarıı regii tahmi etmek içi siyah ve beyaz rekli visko ve polyester elyafı farklı oralarda karıştırılarak 84 adet melaj rekli şerit umuesi elde edilmiştir. Bu karışımları ölçüle rek değerleri CIELab 1976 (D65 illumiat ve o stadart gözlemci) birimide ifade edilmiştir. Rek tahmii içi tristimulus rek eşleme algoritmasıda Stears-Noechel modeli esas alımıştır. Bu modeldeki M değerleri, karışım oraları ile Stears-Noechel modelideki foksiyo arasıda lieer bağlatıları oluşturulduğu yei bir metot geliştirilerek elde edilmiştir. Ölçüle rek değerleri ile hesaplaa rek değerleri arasıdaki ortalama rek farklığı 0.98 CIELab birimi olarak bulumuştur. Bu souç lif karışımlarıda Stears-Noechel modelii rek eşlemede kullaılabileceğii göstermektedir. Aahtar Kelimeler: Melaj, Reflektas, Visko, Polyester, Rek, Stears-Noechel. ABSTRACT Fibres i differet colours are mixed prior to bledig i order to obtai differet dyeig effect (melage colour). Oe of the biggest problems ecoutered i these mixtures, is the difficulty of estimatio of exact ratio of fibre bled to obtai desired mélage colours. I this study, to predict the fibre bled colour, 84 pieces of mélage colour bad sample were obtaied by bledig of differet proportio black ad white Viscose ad Polyester fibres. Measured colour values of these bleds were expressed i CIELab 1976 uits (D65 illumiat ad o stadard observer). Stears-Noechel model i a tristimulus colour matchig algorithm was based o for colour predictio. M values i this model (the empirical costat i the Stears-Noechel model), were obtaied by developig a ew method through the liear correlatios betwee various bledig ratios ad Stears-Noechel fuctio. Average colour differece betwee measured colour values ad calculated colour values was foud to be 0.98 CIELab uits. This result shows that Stears-Noechel model ca be used i colour matchig i fibre bleds. Key Words: Mélage, Reflectace, Viscose, Polyester, Colour, Stears-Noechel. Received: Accepted: GİRİŞ Bir tekstil ürüüü tüketicide satı alma isteği uyadırmasıda e öemli etkeleri başıda rek ve dese gelmektedir. Rekler modaya bağlı olarak çok hızlı bir şekilde değişmektedir. Tüketiciler tekstil üreticilerde çok değişik rekler istemektedirler. Tekstil sektörüde sıkça kullaıla ve öemli bir yere sahip ola melaj rek çalışmaları farklı efektleri edeiyle ve geiş kullaım alaıyla ö plaa çıkmaktadır. Melaj, değişik reklerdeki elyafı karışımı ile elde edile, belirsiz çok tolu efekt çeşididir. Bu tür karışımlarda karışımdaki boyamış lifleri oraıı tahmi etmek öemlidir. Kubelka-Muk teorisi, kumaşları rek oralarıı tahmi edilmeside birçok farklı ticari yazılım uygulamalarıda geiş bir şekilde kullaılmaktadır. Fakat melaj rekli lifleri regii tahmiide bu teori ile isteile souçlar alıamamaktadır (1). Bu edele bu kouda birçok bilimsel araştırma yapılmıştır. Asplad ve Zhou (2), 8 farklı yolla hazırladıkları 50/50 oralarıda siyah ve beyaz rekli polyester elyaf karışımıı regii elyaf karıştırma yötemie bağlı olup olmadığıı tahmi etmeye çalışmışlardır. Çalışmalarıda Stears Noechel modelii esas almışlar ve M deeysel sabitii olarak bulmuşlardır. Iverizzi ve arkadaşları (3), çalışmalarıda Friele s teorik modelii esas ala 0.2 Tex iceliğide 17 adet pamuk elyafı karışımı kullaarak elyaf regii tahmi etmeye çalışmışlar ve çoğulukla rek farklılığıı ( E) 1 de büyük bulmuşlardır. Theveet ve ark. - ları (4), eğirme sorası rek değişimii tahmi etmek içi yapay siir ağı kullamışlar ve başarılı bir model kurmuşlardır. Iverizzi ve arkadaşları (5), 0.2 Tex iceliğide 13 farklı rekte pamuk TEKSTİL ve KONFEKSİYON 3/20 241

2 elyafı kullaarak 234 adet karışım hazırlamışlar. Stears Noechel modelideki M sabitii dalgaboyua bağlı olarak tespit etmişler ve hazırladıkları karışımları %27 sii E 1 olduğuu belirtmişlerdir. Rog ve Feg (6), çalışmalarıda 54 adet visko karışım hazırlamışlardır. Çalışmalarıda Stears Noechel modelii kullamışlar ve M deeysel sabitii hesaplamak içi yei bir yötem öermişlerdir. Bu yötemle M sabitii 0.09 olarak bulmuşlar ve sabit bir değer olarak kullamışlardır. Ölçüle ve hesaplaa rek değerleri arasıdaki ortalama rek farklılığıı 0.69 CIELab birimi olarak hesaplamışlardır. Rog ve arkadaşları (7), çalışmalarıda 36 adet üç rekli ve 12 adet de 4 rekli visko karışım hazırlamışlardır. Bu karışımları rek tahmiide Stears Noechel modelii esas almışlar ve M sabitii 0.09 olarak hesaplamışlardır. Üç rekli karışımlarda ölçüle ve hesaplaa rek değerleri arasıdaki ortalama rek farklılığıı 0.56 CIELab birimi, dört rekli karışımlarda ise 1.02 CIELab birimi olarak hesaplamışlardır. Souçlar modeli bu karışımlar içi elyaf oralarıı tahmi edebileceğii göstermektedir. Stears-Noechel modelide, elyaf karışımlarıda regi e iyi tahmi edebilecek M katsayısıı hesaplamak içi öceki çalışmalarda farklı yötemler geliştirilmiştir. Rog (7) M katsayısıı medya aalizie göre hesaplamıştır. Iverizzi ve arkadaşları (3) ise M katsayısıı doğrusal olarak Deklem 1 de görüldüğü gibi dalgaboyua bağlı olduğuu belirtmişlerdir. 1 M = ( ) (1) 00 Bu çalışmada, Stears-Noechel modeli kullaılarak melaj rekli karışımları tristimulus ölçüm algoritması kurulmuştur. Bu algoritma, siyah ve beyaz rekli Visko, Polyester ve Polyester- Visko karışımlarıda oluşa toplam 84 adet şerit umuesii rek karışım oralarıı tahmi etmek içi kullaılmıştır. Ölçüm souçları CIELab 1976 rek farkı formülleri kullaılarak test edilmiştir. Çalışmada, öcelikle siyah ve beyaz polyester ve visko elyafı farklı oralarda karıştırılarak 84 adet şerit elde edildi ve her birii rek ölçümleri yapıldı. Daha sora siyah ve beyaz polyester ve visko elyafıı rek ölçümü yapıldı ve Stears Noechel modeli ile farklı karışımlar içi rek değerleri hesapladı. Bu modelde kullaıla M değeri içi özel bir hesaplama algoritması geliştirilmiştir. Rek değerleri CIELab 1976 (D65 illumiat ve o stadart gözlemci) birimide ifade edildi. Çalışmada, ölçüle ve hesaplaa rek değerleri arasıdaki fark icelemiştir Stears Noechel Modeli Stears ve Noechel 1944 de yayıladıkları araştırmada, ice yü karışımları içi bir model geliştirmişlerdir (Deklem 2, 3, 4). Bu modeldeki sabit M değerii 0.15 olarak bulmuşlardır (6). 1 R F ( R) = (2) [ M ( R 0.01) ] = F ) ( Rmix, ) xif( Ri, i (3) xi = 1 (4) i Burada, R reflektas (fraksiyo (odalıklı) ciside, örek %R=15 ise, R=0.15 dir), R mix, hazırlaa rekli karışımı dalgaboyua göre reflektası, x i i ici elyafı karışım oraı (fraksiyo ciside), M boyutsuz sabittir. Aşağıdaki deklem bu çalışmada, iki rekli karışım içi kullaılacak hipotezi varsayımıdır. F R mix ) = x F( R ) + x F( ) (5) ( R2 Ayrıca karışımdaki elyaf oralarıı toplamı 1 e eşit olmalıdır. x + x 1 (6) 1 2 = 1.2. M katsayısıı Hesaplaması Bu çalışmada M katsayısıı hesaplamak içi farklı bir yötem geliştirilmiştir. Deklem 2 deki M değerie ile 2 değerleri arasıda adımlama ile değiştirilip Deklem 2 ve Deklem 5 de yerie koarak iterasyo yaparak hesaplama yapılmıştır (Toplam hesaplama). Daha sora %x karışım oraı F(R) ve %x karışım oraı F(R mix ) arasıda lieer bağlatılar oluşturulmuştur. Bu bağıtılarda her iki deklem içi e yüksek korelasyou olduğu ve RSS (Residual Sum of Squares) leri ortalamasıı e küçük olduğu M değeri geçerli M değeri olarak tespit edilmiştir Tristimulus Değerlerii Hesaplaması Regi sayısal olarak ifade edebilmek içi ışık kayağı, cisim ve gözlemcii sayısal olarak taımlaması gerekmektedir. Işık kayağı, Spektral Eerji Dağılımı (SED) değerleri ile cisme ait özellik, % Reflektas değerleri ile ve gözlemciye ait özellik de Stadart Gözlemcii rek eşleme foksiyoları (rek hassasiyet değerleri) ile taımlamıştır (8). 780 X = k E x R (7) Y = k E y R (8) Z = k E z R (9) 380 Burada, X, Y, ve Z: Regi tristimulus değerleri x, y ve z : Stadart gözlemci değerleri (sabit) E : Işık kayağıı SED değerleri (sabit) R : Reflektas değeridir (Fraksiyo ciside) k : Normalizasyo faktörüdür. 0 k = () E y idisi, bu değerleri dalgaboyua bağımlı olarak değiştiğii göstermektedir CIELab Sistemi CIE (Commissio Iteratioale de I Eclairage, Uluslararası Aydılatma Komisyou) 1976 yılıda X, Y ve Z tristimulus değerleride hesaplaa L*, a* ve b* şeklideki üç koordiatı bulua ve CIELab sistemi olarak adladırıla bir sistemi taımlamıştır (9). L* parlaklığı, a* kırmızılık-yeşilliği, b* sarılık-maviliği, ötral oktada uzaktaki bir okta ola C*, regi doyguluğuu (calılığıı), döme açısı h ise regi touu ifade etmektedir. 1 * 3 L = 116(Y / Y ) 16 Y/Y > (11) a * [ ] = 500 ( X / X ) 1 3 ( ) 1 3 Y / Y X/X > (12) [( Y / Y ) 3 ( ) 3 ] 1 1 Z / Z * b = 200 Z/Z > (13) Y/Y değerlerii ya eşit veya daha az olması durumuda aşağıdaki formül geçerlidir: L* = 903.3(Y/Y ) Y/Y (14) 242 TEKSTİL ve KONFEKSİYON 3/20

3 a* ve b* değerlerii hesaplaması X/X, Y/Y ve Z/Z i ya eşit veya daha az olması durumuda aşağıdaki formüller yardımıyla yapılır: a* = 500[f(X/X ) f(y/y )] (15) 1.5. Rek Farklılıklarıı Hesaplaması CIELab birimleri ciside rek farklılıkları, aşağıdaki formül yardımıyla hesaplamaktadır (): 2. MATERYAL VE YÖNTEM 2.1. Materyal Çalışmada materyal olarak visko ve polyester elyaf çeşitleri kullaılmıştır. Tablo 1 de bu lifleri özellikleri verilmiştir. b* = 200[f(Y/Y ) f(z/z )] (16) Burada, Δ E = ( ΔL* ) + ( Δa* ) + ( Δb * ) 2 (20) Tablo 1. Numue elyaf özellikleri f(x/x ) = 7.787(X/X ) + 16/116 X/X (17) Burada, farklılığı göstermektedir. Özellik Siyah Beyaz Siyah Beyaz Visko Visko Polyester Polyester f(y/y ) = 7.787(Y/Y ) + 16/ Hesaplama Algoritması İcelik dtex dtex 2.8 dtex 1.6 dtex Y/Y (18) Bu çalışmadaki tüm hesaplamalar Uzuluk 40 mm 40 mm 38 mm 38 mm f(z/z ) = 7.787(Z/Z ) + 16/116 Z/Z (19) Microsoft VB 6.0 programıda yazılmıştır. Stears Noechel modelideki M sabit değerii hesaplaması içi X, Y ve Z, ölçümde kullaıla ışık kayağıı tristimulus değerleridir ve sabittir (8). Şekil 1 deki algoritma, rek farklılığıı hesaplaması içi ise Şekil 2 deki algoritma kullaılmıştır. Şekil 1. M değerii hesaplaması TEKSTİL ve KONFEKSİYON 3/20 243

4 2.2. Elyaf Karışımlarıı Hazırlaması Elyaf karışımları Mikrotoz Çer- Çöp Aaliz Üitesi (Microdust ad Trash Aalyser with Rotor Attachmet SDL MDTA 3) cihazıda yapılmıştır. Homoje bir rek elde etmek içi lifler makiada 3 kez geçirilmiştir. Her bir elyaf karışımı ağırlığı 5 gramdır. Visko, Polyester ve Visko-Polyester siyah-beyaz reklerde %5 (0, 5,,, 0) aralıklarla karıştırılarak toplam 84 adet rekli cer şeridi elde edilmiştir (Tablo 2) Reflektas Ölçümleri Mikrotoz Çer- Çöp Aaliz Üiteside elde edile 84 adet melaj rekli cer şeridii reflektaslarıı ölçümü içi Miolta 3600 D spektrofotometresi seçilmiştir. 30 oktada reflektas değerleri ( m arasıda her bir m de) kaydedildi. Reflektasa Şekil 2. Rek farklılığıı hesaplaması Tablo 2. Elyaf karışım oraları (%) 1. Harma 2. Harma 3. Harma 4. Harma No BP SV No SP BV No SP BP No SV BV B: Beyaz, S: Siyah, P: Polyester, V: Visko 244 TEKSTİL ve KONFEKSİYON 3/20

5 parlaklık bileşei (specular compoet) dâhil edilmiştir. Ölçümlerde örek temsilide hassas davraılmıştır. Öreği ölçüm süresice sıkı olmaya kabarık lif kullaılmıştır. Yeterli hassasiyeti sağlamak içi spektrofotometredeki e büyük ölçüm alaı ola 25.4 mm seçilmiştir. Deeyde kapak ya da umueyi tutturmak içi cam kullaılmamıştır. Ölçüle bütü umueler içi farklı bölgelerde e az okuma, rek farklılığı <0.2 CIELab 1976 (D65 ışık kayağı ve o lik gözlemci) olaa kadar rastgele ve dikkatli bir şekilde alımıştır. Ölçüle değer ile daha öce ölçüle değerleri ortalamaları arasıdaki rek farklılığı 0.2 de (CIELab 1976) büyük ola ölçümler değerledirilmeye alımamıştır ve kala diğer değerler doğru reflektas değerleri olarak kaydedilmiştir. 3. SONUÇLAR Çalışmada, Stears Noechel deklemi ile e uygu soucu elde edebilmek içi Şekil 1 de verile algoritma kullaılarak her bir karışım içi her dalgaboyuda ayrı bir M katsayısı hesaplamıştır (Tablo 3). Tablo 3. Hesaplaa M Değerleri Dalgaboyu KARIŞIMLARIN M DEĞERLERİ Dalgaboyu KARIŞIMLARIN M DEĞERLERİ (m) BP/SV SP/BV SP/BP SV/BV (m) BP/SV SP/BV SP/BP SV/BV B: Beyaz, S: Siyah, P: Polyester, V: Visko 11 Ölçüle M=Değişke M=0.1 % Reflektas M=0.15 M= Dalgaboyu, m Şekil 3. %50 Beyaz Polyester - %50 Siyah Visko karışımda farklı M katsayıları ile hesaplaa reflektas değerleri M katsayılarıı her dalgaboyuda sabit olarak alıması durumuda (örek olarak %50 Beyaz Polyester - %50 Siyah Visko karışımıda), yapıla hesaplamalar soucu elde edile reflektas değerleri Şekil 3 de verilmiştir. Bu karışımda hesaplaa M katsayılarıa e yakı değerler ola 0.1, 0.15 ve 0.2 değerleri sabit M katsayıları olarak belirlemiştir. Ölçüle reflektas değerlerii e iyi karşılaya değerler, her dalga boyuda farklı bir M katsayısı kullaılarak yapıla hesaplamalarda alımıştır. Rek farklılıkları CIELab 1976 (D65 illumiat ve o stadart gözlemci) formülü kullaılarak hesaplamıştır. Ölçüle rek değerleri ile Çizelge 3 deki M katsayıları kullaılarak Stears Noechel deklemi ile hesaplaa rek değerleri arasıdaki rek farklılıkları ( E) karışım cisie göre Tablo de gösterilmiştir. Ayrıca L*, a*, b*, C* ve h gibi rek bilgileri de verilmiştir. TEKSTİL ve KONFEKSİYON 3/20 245

6 % Karışım Oraı Tablo 4. Beyaz Polyester Siyah Visko karışımıda rek farklılığı Ölçüle Rek Değerleri Rek Değerleri ve Rek Farklılığı Hesaplaa Rek Değerleri L* a* b* C* h L* a* b* C* h E % Karışım Oraı Tablo 5. Siyah Polyester Beyaz Visko karışımıda rek farklılığı Ölçüle Rek Değerleri Rek Değerleri ve Rek Farklılığı Hesaplaa Rek Değerleri L* a* b* C* h L* a* b* C* h E 246 TEKSTİL ve KONFEKSİYON 3/20

7 % Karışım Oraı Tablo 6. Siyah Polyester Beyaz Polyester karışımıda rek farklılığı Ölçüle Rek Değerleri Rek Değerleri ve Rek Farklılığı Hesaplaa Rek Değerleri L* a* b* C* h L* a* b* C* h % Karışım Oraı Tablo 7. Siyah Visko Beyaz Visko karışımıda rek farklılığı Ölçüle Rek Değerleri Rek Değerleri ve Rek Farklılığı Hesaplaa Rek Değerleri L* a* b* C* h L* a* b* C* h E E TEKSTİL ve KONFEKSİYON 3/20 247

8 Tablo 8. Elyaf karışımlarıı ölçüle ve hesaplaa rek değerleri arasıdaki ortalama bağıl hata yüzdeleri Karışım Adı Rek Farklılıkları Ortalama Hata Yüzdeleri L* a* b* C* H E PV_BS PV_SB PP_SB VV_SB P: Polyester V: Visko S: Siyah B: Beyaz % Reflektas Karışım Oraı (% Siyah Polyester) Şekil 4. Beyaz Polyester Siyah Visko karışımıda ölçüle ve hesaplaa reflektas değerleri arasıdaki ilişki % Reflektas Çizelge de rek farklılıklarıı çok küçük olduğu ve hesaplaa rek değerlerii ölçüle rek değerlerie yakı olduğu görülmektedir. Elyaf karışımlarıda ölçüle ve hesaplaa rek değerleri arasıdaki farklılıkları daha iyi alaşılabilmesi içi rek değerii (L*, a* b*, C* ve h) arasıdaki ortalama bağıl hata yüzdesi Tablo 8 de verilmiştir. R Ölçüle R Hesaplaa Dört harma karışımıda da rek touu açıldığı, kırmızıda yeşil rege doğru ve mavide sarı rege doğru kaydığı tespit edilmiştir. Ayrıca ölçüle rege göre regi doyguluğuu arttığı görülmektedir. Ortalama rek farklılığı Beyaz Polyester Siyah Visko karışımlarıda 1.25 CIELab birimi, R Ölçüle Karışım Oraı (% Beyaz Polyester) R Hesaplaa Şekil 5. Siyah Polyester Beyaz Visko karışımıda ölçüle ve hesaplaa reflektas değerleri arasıdaki ilişki % Reflektas R Ölçüle Karışım Oraı (% Beyaz Polyester) R Hesaplaa Şekil 6. Siyah Polyester Beyaz Polyester karışımıda ölçüle ve hesaplaa reflektas değerleri arasıdaki ilişki % Reflektas R Ölçüle R Hesaplaa Karışım Oraı (%Beyaz Visko) Şekil 7. Siyah Visko Beyaz Visko karışımıda ölçüle ve hesaplaa reflektas değerleri arasıdaki ilişki Siyah Polyester Beyaz Visko karışımlarıda 0.63 CIELab birimi, Siyah Polyester Beyaz Polyester karışımlarıda 0.9 CIELab birimi, Siyah Visko Beyaz Visko karışımlarıda ise 1.16 CIELab birimidir. Ölçüle ile tahmi edile toplam rek değerleri arasıdaki ortalama fark E = CIELab birimidir. Tekstil edüstriside geel olarak E = 1 i altıdaki değerler kabul edilebilir, üstüdeki değerler ise kabul edilemez olarak değerledirilmektedir. Karışımları %78.2 ide rek farklılığı E=1 i altıdadır. E, siyah polyester / beyaz visko (PV_SB) ve siyah polyester / beyaz polyester (PP_SB) karışımlarıda 1 i altıda çıkmıştır. Buu edei her iki karışımda da diğer elyafa göre kalı siyah polyester elyafı kullaılması olabilir. E kötü souçlar (e yüksek rek farklılığı değerleri) düşük oralı karışımlarda alımıştır. Düşük oralı karışımlarda tam olarak homoje bir karışım sağlaamadığı görülmektedir. Spektrofotometrik eğri eşleme işlemleride hesaplamalar, presip olarak materyal tarafıda ışığı e fazla emildiği dolayısıyla yasıma değerlerii e düşük olduğu dalgaboylarıdaki spektral değerler esas alıarak yapılmaktadır. Bu çalışmada, karışımlardaki yasıma değerlerii e düşük olduğu dalga boyları ve deklemde kullaıla M değerleri aşağıdaki gibidir. Beyaz Polyester Siyah Visko (BP/SV) karışımlarıda 400 m M = Siyah Polyester Beyaz Visko (SP/BV) karışımlarıda 680 m M = Siyah Polyester Beyaz Polyester (SP/BP) karışımlarıda 670 m M = 0.89 Siyah Visko Beyaz Visko (SV/BV) karışımlarıda ise 400 m M = TEKSTİL ve KONFEKSİYON 3/20

9 Karışımları bu dalgaboylarıdaki ölçüle ve Stears Noechel deklemi ile hesaplaa reflektas değerleri ile karışım oraları arasıdaki ilişki Şekil 4-7 de gösterilmiştir. Tablo 9. Şekil 4-7 deki ölçüle ve hesaplaa reflektas eğrilerii lieer korelasyo katsayısı Numue Korelasyo Katsayısı BP/SV SP/BV SP/BP SV/BV B: Beyaz, S: Siyah, P: Polyester, V: Visko Tablo 9 da Şekil 4-7 deki ölçüle ve hesaplaa reflektas eğrileri arasıdaki korelasyo katsayıları verilmiştir. Burada katsayıları 1 değerie çok yakı olduğu görülmektedir. Bu souçlar Stears Noechel deklemi içi hesaplaa M katsayılarıı Deklem 4 deki hipotez içi uygu olduğuu göstermektedir. 4. DEĞERLENDİRME Bu çalışmada Stears-Noechel modelii esas ala bir spektrofotometrik rek eşleme algoritması öerilmiştir. Bu algoritma 84 adet melaj karışımı regii tahmi etmede kullaılmıştır. Stears-Noechel modelideki M değeri karışımı so regie bağlıdır. Öceki çalışmalar geellikle tek M değeri hesaplaarak yapılmıştır. Bu çalışmada ise her karışım içi ve her dalgaboyu içi ayrı ayrı M değeri hesaplamıştır. Ölçüle rek değerleri ve deliştirile algoritmaya göre hesaplaa rek değerleri arasıdaki rek farklılıkları hesaplaarak CIELab 1976 da (D65 ışık kayağı ve o lik gözlemci) ifade edilmiştir. Ortalama rek farklılığı 0.98 CIELab tır. Bu souç, Stears Noechel modelide bu algoritmaı melaj karışımlarıda rek eşleme içi yeterli doğrulukta tahmileme yapabileceğii göstermektedir. KAYNAKLAR / REFERENCES 1. Doald, M., 1997, Recipe Predictio for Textile, Colour Physics for Idustry, Society of Dyers ad Colourists, Secod Editio, ISBN , p Asplad, J.R., Zhou, M., 2000, The Ifluece of Bledig o Color Appearace of Black&White Fiber Bleds, Textile Chemist ad Colorist & America Dyestuff Repoter, Vol. 32. No., Philips-Iverizzi, B., Dupot, D., Caze, C., 2002, Formulatio of Colored Fiber Bleds From Friele s Theoretical Model, Color Research ad Applicatio, Vol.27, No:3, p Theveet, L., Dupot, D., Joll-Desodt, A.M., 2002, Modelig Color Chage After Spiig Process Usig Feedforward Neural Networks, Color Research ad Applicatio, Vol.28, No:1, p Philips-Iverizzi, B., Dupot, D., Jolly-Desodt, A-M., Caze, C., 2002, Color Formulatio by Fiber Bledig Usig the Stears-Noechel Model, Color Research ad Applicatio, Vol.27, No:2, p Rog, L.I., Feg, G.U., 2006, Tristimulus algorithm of colour matchig for precoloured fibre bleds based o the Stears-Noechel model, Coloratio Techology, Vol. 122, No. 2, p Rog, L., Yag, S., Feg, G., Weı, P., 2009, A Spectrophotometric Color Matchig Algorithm for Precolored Fiber Bleds, Color Research ad Applicatio, Vol.34, No:2, p Öer, E., 2001, Ölçüle Reflektas Değerleride Tristimulus Değerlerii Hesaplaması, Tekstil Edüstriside Rek Ölçümü, Marmara Üiversitesi, ISBN: , Yayı No: 672, İstabul, s Dura, K., 2001, CIELab Rek Sistemi, Tekstilde Rek Ölçümü ve Reçete Çıkarma, E.Ü. Tekstil ve Kofeksiyo Araştırma-Uygulama Merkezi Yayıı, No.17, İzmir, s Xi, J.H., Lam, Y.M., NG, S.M., 2001, Colorimetric Mathematical Model i Predictability of Fabric Colour After Post-Fiishig Treatmets, Proceedigs of the 6th, Asia Textile Coferece, ATC-6, August, Hog-Kog. Bu araştırma, Bilim Kurulumuz tarafıda iceledikte sora, oylama ile saptaa iki hakemi görüşüe suulmuştur. Her iki hakem yaptıkları icelemeler soucuda araştırmaı bilimselliği ve suumu olarak Hakem Oaylı Araştırma vasfıyla yayımlaabileceğie karar vermişlerdir YILINA ABONE OLMAYI UNUTMAYINIZ TEKSTİL ve KONFEKSİYON 3/20 249