TÜRK MİKROBİYOLOJİ CEMİYETİ DERGİSİ

Transkript

1

2 ISSN 587 eissn TÜRK MİKRBİYLJİ CEMİYETİ DERGİSİ JURNAL F TURKISH SCIETY F MICRBILGY Cilt / Volume 46 Sayı / Number Hazira / Jue 6

3 TÜRK MİKRBİYLJİ CEMİYETİ DERGİSİ JURNAL F TURKISH SCIETY F MICRBILGY Cilt / Volume 46 Sayı / Number Hazira / Jue 6 Editör / Editor i Chief Çağrı Ergi Pamukkale Üiversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Aabilim Dalı, Deizli Editör Yardımcıları / Associate Editors Sebahat Aksaray Haydarpaşa Numue Eğitim ve Araştırma Hastaesi Tıbbi Mikrobiyoloji Bölümü, İstabul Nilay Çöplü Dışkapı Yıldırım Beyazıt Eğitim ve Araştırma Hastaesi Kliik Mikrobiyoloji Bölümü, Akara Ayşe Esra Karakoç Akara Eğitim ve Araştırma Hastaesi Tıbbi Mikrobiyoloji Bölümü, Akara Burçi Şeer Hacettepe Üiversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Aabilim Dalı, Akara Daışmalar Kurulu / Advisory Board Nurte Altalar (Akara Üiversitesi) İmre Altuğlu (Ege Üiversitesi) Pıar Çıralıgil (Çukurova Üiversitesi) Melek Demir (Pamukkale Üiversitesi) Mie Doluca Dereli (Dokuz Eylül Üiversitesi) Koray Ergüay (Hacettepe Üiversitesi) Meral Gülteki (Akdeiz Üiversitesi) Macit İlkit (Çukurova Üiversitesi) Ayşe Kalkacı (Gazi Üiversitesi) İlkur Kaleli (Pamukkale Üiversitesi) Ayur Gül Karaha (Süleyma Demirel Üiversitesi) Mihriba Korukluoğlu (Uludağ Üiversitesi) Ayha Kubar (Gülhae Askeri Tıp Akademisi) Dilek Yeşim Meti (Ege Üiversitesi) Feza tağ (Mersi Üiversitesi) Ayşegül Tayla Özka (Hitit Üiversitesi) Süleyha Hilmioğlu Polat (Ege Üiversitesi) Murat Telli (Ada Mederes Üiversitesi) Haka Uslu (Atatürk Üiversitesi) Nagiha Yalçı (Pamukkale Üiversitesi) Füge Yarkı (Çukurova Üiversitesi) Yayımlaa sayıya ait değerledirme sürecii kapsamaktadır. Türkiye Atıf Dizii tarafıda idekslemektedir. Sahibi / wer Türk Mikrobiyoloji Cemiyeti Adıa Behalf of The Turkish Society of Microbiology Prof. Dr. Zeyep Çiğdem Kayaca Türk Mikrobiyoloji Cemiyeti Her Hakkı Mahfuzdur. Turkish Society of Microbiology, All Rights Reserved Copyright 993 Yayı Türü: Yerel Süreli Yazışma Adresi / Correspodece Adres Prof. Dr. Çağrı Ergi Pamukkale Üiversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Aabilim Dalı, Morfoloji Biası Kııklı / Deizli Tel: eposta: tmcdeditor@gmail.com Mart, Hazira, Eylül, Aralık olmak üzere yılda 4 kez yayılaır. Basım Yeri / Prited by Logos Yayıcılık Tic. A.Ş. Yıldız Posta Cad. Sia Ap. No. 36 K. D Gayrettepeİstabul Tel: Faks: 6 85 eposta: logos@logos.com.tr Bu dergi Acid Free (Alkali) kağıda basılmaktadır. / This joural is prited o AcidFree paper

4 TÜRK MİKRBİYLJİ CEMİYETİ DERGİSİ JURNAL F TURKISH SCIETY F MICRBILGY Cilt / Volume 46 Sayı / Number Hazira / Jue 6 İÇİNDEKİLER / CNTENTS DERLEME / REVIEW Atises ligoükleotitler ve Atibakteriyel Kullaımları Atisese ligoucleotids ad Atibacterial Use Yamaç TEKİNTAŞ, Devrim DEMİR DRA, Mie HŞGÖR LİMNCU ÖZGÜN ARAŞTIRMALAR / CLINICAL INVESTIGATINS Huma Papillomavirusu L Ge Bölgesii Klolaması ve Açıklatılması Cloig ad Expressio of L Gee Regio of Huma Papillomavirus Yasemi BULUT, Zülal AŞÇI TRAMAN, Ada SEYREK So Üç Yılda Kahramamaraş Necip Fazıl Şehir Hastaeside Ka Kültürleride İzole Edile Cadida Türlerii Dağılımı ve Atifugal Duyarlılıkları Distributio ad Atifugal Susceptibilites of Cadida Species Isolated from Blood Cultures at Kahramamaraş Necip Fazıl City Hospital i the Last Three Years Esra ÖZKAYA, Ahmet ÇALIŞKAN, Özlem KİRİŞÇİ, Seray TÜMER Cadida albicas ı Salgısal Asit Proteiaz Etkiliğii Araştırılmasıda İ Vivo Model larak Galleria melloella Larvaı Kullaılması Usig Galleria melloella Larvae as the i Vivo Model i Ivestigatig the Secretory Acid Proteiase Activity of Cadida albicas Ali ALVANDIAN, Mohammed Hasa JAWADİ, Zeyep Nur ALTINTAŞ, Naci YILDIZ, Meral KARAMAN

5 Celal Bayar Üiversitesi Hafsa Sulta Hastaesi Tıbbi Parazitoloji Laboratuvarıda 5 Yılları Arasıda Saptaa Bağırsak Parazitlerii Dağılımı Frequecy of Itestial Parasites Detected i the Laboratory of Medical Parasitology i Celal Bayar Uiversity Hafsa Sulta Hospital betwee ad 5 Serka BAŞTEMİR, Koray ÖNCEL, Kor YERELİ, Ali Ahmet KİLİMCĞLU, Cüeyt BALCIĞLU, Nogay GİRGİNKARDEŞLER Yoğu İce Beekli (DFS) Pateride Atiükleer Atikor Varlığı Tespit Edile Hastaları ICD Kodlarıı Retrospektif larak Araştırılması Retrospective Ivestigatio of ICD Codes of Patiets with DeseFie Speckled (DFS) Patter Atiuclear Atibodies Erha KNGUR, Neşe KAKLIKAYA, Gülçi BAYRAMĞLU, Esra ÖZKAYA, Şükra ÖNDER, Rukiye AKYL, Büyami KASAP Geişlemiş Spektrumlu BetaLaktamaz (GSBL) Ürete Escherichia coli ve Klebsiella spp. İzolatlarıda CTXM Ezimlerii Belirlemesi Detectio of CTXM Ezymes i ESBL (ExtededSpectrum BetaLactamases) Producig Escherichia coli ad Klebsiella spp Isolates Esra DENİZ ÖGEDEY, Füsu CÖMERT, Füruza KÖKTÜRK, Caa KÜLAH, Elif AKTAŞ YAZARLARA BİLGİ... VVI

6 Türk Mikrobiyol Cem Derg 46():557, 6 doi:.5/tmcd.6.5 Derleme Atises ligoükleotitler ve Atibakteriyel Kullaımları Yamaç TEKİNTAŞ*, Devrim DEMİRDRA**, Mie HŞGÖRLİMNCU* *Ege Üiversitesi Eczacılık Fakültesi, Farmasötik Mikrobiyoloji Aabilim Dalı **Akdeiz Üiversitesi Tıp Fakültesi, Tıbbi Farmakoloji Aabilim Dalı ÖZET Atises tedavi stratejisi, çeşitli geleri protei oluşturmada susturulması amacıyla oligodeoksiriboükleotidleri kullaılmasıdır. Atises mekaizma, hedef mrna ya oligoükleotid dizisii WatsosCrick baz eşleşme yoluyla bağlaması soucu gerçekleşmektedir. Bağlamada sora iki temel yolak, ilgili gei protei oluşumuu egeller. Bularda ilki, oligoükleotidi bağladığı bölgede RNaz H aracılı degredasyo oluşturmasıdır. RNaz ezimi ile parçalaa ge diziside traslasyo olası olmadığı içi protei oluşumu egelleir. İkicisi ise oligoükleotidi bağlaarak ilgili ge bölgesii kapatmasıyla oluşur. Böylece ribozomu ge dizisii okuması sterik olarak egelleir, posttraskripsiyoel işlemler ihibe edilir ve ge, ürü oluşturamaz. Bu molekülleri ükleazlarda korumaları içi çeşitli modifikasyolar yapılmıştır. Bu modifikasyolara göre atises oligoükleoititler (AS) kuşaklara ayrılabilirler. Modifikasyolar ile ükleazlarda korumalarıa rağme, hücre içlerie girişleri sıırlıdır. Bu kısıtlılığı giderebilmek amacıyla kojuge peptidler ve lipid bazlı taşıyıcı sistemler gibi çeşitli yötemler kullaılması gerekmektedir. Bakteri içi esasiyel ola geleri ihibisyouyla AS dizileri atibakteriyel olarak kullaılabilir. Ayrıca direç gelerii hedef ala diziler sayeside bakteriler duyarlı hale getirilebilirler. Atibiyotik direç mekaizmalarıda etkilemeye atises tedavi stratejisii pek çok bilim isaıı ilgisii çekmektedir. Bu molekülleri geel özellikleri, çalışma presipleri ve bakteri eradikasyou amacıyla kullaımıı içere çalışmalar bu derlemede özetlemiştir. Aahtar kelimeler: Atises oligoükleotidler, ge susturumu, atises atibakteriyaller SUMMARY Atisese ligoucleotids ad Atibacterial Use The atisese treatmet strategy is to use oligodeoxyriboucleotides for the purpose of silecig various gees before they start producig proteis. The atisese mechaism is established by bidig oligoucleotide strads to the target mrna by way of WatsosCrick base pairig. After bidig, two basic pathways prevet the relevat gee from producig protei. The first of these is the formatio of RNase Hmediated degradatio by the oligoucleotide at the site of bidig. Productio of protei is hidered because traslatio becomes impossible from the gee strad that was broke dow by the RNase ezyme. The secod occurs whe the oligoucleotide bids ad closes the relevat gee site. I this way, ribosome is sterically hidered from readig the gee strad, posttrascriptioal procedures are hidered ad the gee caot make productio. Various chemical modificatios of these molecules to protect them from ucleases was performed. Accordig to these modificatios atisese oligoucletoides (AS) ca be divided ito geeratios. Despite the protectio from ucleases with modificatios they have limited access to the cell iterior. I order to elimiate this restrictio it is ecessary to use various methods such as peptide cojugates, lipid based carrier systems. AS sequeces ca be used as atibacterials by ihibitio of essetial gees for bacteria. Besides bacteria ca be made susceptible by oligoucleotides targetig the resistace gees. The atisese treatmet strategy which is ot affected by atibiotic resistace mechaisms, attracts the attetio of may scietist. Geeral properties of these molecules, mode of actio ad studies ivolvig the use of these molecules i bacterial eradicatio are summarized i this review. Keywords: Atisese oligoucleotides, gee silecig, atisese atibacterials GİRİŞ Atibiyotikler ilk keşfedildiği tarihte güümüze kadar geçe süreçte pek çok isaı yaşamıı kurtarmıştır. Acak bilie bir gerçek olarak bakteriler bu moleküllere direç kazamaktadır. Bu durum halk sağlığı açısıda büyük sorular oluşturmakta, bu süreçteki e büyük korku ise Alıdığı tarih: Kabul tarihi:.7.6 Yazışma adresi: Yamaç Tekitaş, Ege Üiversitesi Eczacılık Fakültesi, Farmasötik Mikrobiyoloji Aabilim Dalı, Borova / İzmir eposta: yamactekitas@yahoo.com 5

7 Türk Mikrobiyol Cem Derg 46():557, 6 tüm moleküllere direçli, tedavi edilemeye bakterileri yaratacağı efeksiyolardır. Bu durumu, atibiyotikler öcesi devirlere geri döülmesie ede olabileceği düşüülmektedir (). Atibiyotiklere karşı gelişe direç, ilaç edüstrisideki yei sııf molekülleri üretim hızıı düşüklüğüyle beraber değerledirildiğide, atibiyotikler dışıda tedavi yötemlerii ve potasiyallerii değerledirilmesi gerektiğii açıkça ortaya koymaktadır (). Dolayısıyla atibiyotikte farklı yolaklar üzerie etki göstere, direç mekaizmalarıda etkilemeye farklı yaklaşımlar bu çerçevede icelemektedir. Bakteriyel geleri susturulması bu alamda öe çıka seçeeklerde biridir. Satral dogma kavramı 958 yılıda Fracis Crick tarafıda ortaya atılıp, bilim düyası tarafıda kabul görmüştür. Geotipik özellikte feotipik özelliğe kadar geçe süreci açıklaya bu kavram sayeside DNA da RNA ya ve so ürü ola proteie gide mekaizmaları bütüüü keşfedilmesi gelere ait baz dizilimii, foksiyolarıı açıklaabilir hale getirmiştir (3). Bu süreçte elde edile veriler ge ihibisyou temel presiplerii oluşturulmasıa da yardımcı olmuştur. Atises mekaizma ve Atises oligoükleotid çeşitleri Hastalıkları çoğu zama proteileri eksik veya fazla üretilmesiyle ortaya çıktığı bilie bir gerçektir. Ayı zamada efeksiyo etkei ola mikroorgaizmalar da yie çeşitli proteiler aracılığı ile efeksiyo hastalığıa yol açmaktadır. Dolayısıyla satral dogma ile açıklaa basamakları bloke edilmesi hastalığa ede ola proteii oluşmasıı ihibisyoua ede olacağıda, hastalıklara veya hastalık etkelerie ait mekaizmaları bozulması beklemektedir (4). 978 yılıda Stepheso ve Zamecik (5) tarafıda Rous Sarcoma Virus (RSV) ile yapıla çalışmalar bu alamdaki ilk öreklerdedir. RSV itegrasyo geie oligoükleotidler bağlamak suretiyle oluşturula çalışmada, viral itegrasyou egelleebildiği tespit edilmiştir. Bu ve buu gibi yaklaşımlar ve çalışmalar aracılığıyla ortaya çıkmış ola atises (ge susturumu, kock dow ) tedavi yaklaşımı geetik şifre akışıı protei oluşmada egellemesidir. Bu amaçla ilgili gee ait mrna dizisie Watsos Crick baz eşleşmesi sistemiyle belirli uzulukta oligoükleotitler bağlamaktadır. Bu bağlamaı gerçekleşmesi protei oluşumuu çeşitli mekaizmalar aracılığıyla ihibe etmektedir. Bular Şekil de (4) görüldüğü üzere oligoükleotidi bağlamasıyla; Ribozomu mrna da okuma yapmasıı sterik olarak egellemesi, Atises oligoükleotid (AS) mrna çift iplikli melez yapısıı RNaz H ezimi aracılığıyla degredasyoa uğraması, Dizilimdeki itro ve ekzoları işleme mekaizmasıı ( splicig ) egellemesi, Ribozomu okuma yapması içi diziyi taıyacağı bölge ola 5 cap oluşumuu egellemesi şeklide açıklaabilir (4,6). Atises tedavii avatajları: Uygu oligoükleotidleri setezlemesi kısa sürer, ilgili gee ait DNA dizilimii veya mrna dizilimii bilimesi yeterlidir. Molekülleri hedefi tek boyutludur. Proteile etkileşimlerde proteii üç boyutlu yapısıı da icelemesi gerekir. ligoükleotid bağlaması içi hidroje bağları yeterlidir, proteilerde etkileşim içi farklı bağ kuvvetlerie de ihtiyaç duyulur. Uygu şekilde hazırlaa AS lar isteile dokuya veya etkee hedefleebilir (7). Modifiye edilmemiş DNA veya RNA molekülleri ükleaz ataklarıa açıktır. Ayı zamada zayıf farmakokietik özellikleri edeiyle bu şekilde kullaımları kısıtlı olduğu içi bu dezavatajları gidermek amacıyla çeşitli modifikas 5

8 Y. Tekitaş ve ark., Atises ligoükleotitler ve Atibakteriyel Kullaımları Nukleus DNA Öcül mrna Traskripsiyo lgu mrna 5 cap Traskripsiyo sorası modifikasyolar 3 poli A kuyruğu 5 cap ihibisyou RNA işlemesii ihibisyou RNaz H aktivasyou Hibridizasyo AS Hedef protei Trasizasyo ASmRNA formasyou 6s Riboormal alt birim 4s Ribozomal alt birim RNaz H Normal traslasyo Reaz H aktivasyou Ribomozomu sterik olarak egellemesi Şekil. Atises oligoükleotidleri etki mekaizmaları (4). yolar yapılması gerekmiştir. Bu değişikliklerde aa hedef bölgeler fosfodiester bağı ve şeker halkasıdır. Yapıla modifikasyolar soucu oluşa atises oligoükleotidler.,., ve 3. kuşak AS olarak sııfladırılmıştır (8,9). H Baz. Kuşak AS Bu grup moleküller fosforotioat (phosphorotihoateps) modifiye moleküller olarak da taımlamaktadırlar (Şekil ). Fosfodiester bağıda oksije atomu sülfür atomu ile değiştirilerek elde edilmişlerdir (). Yapıla bu modifikasyo ile ükleazlara direç özelliği kazadırılarak molekül daha etki hâle getirilmiştir. Bu grup oligoükleotidler RNaz H ezimii aktive ederek bağladığı dizide katlamalara ve degredasyoa yol açarlar. Buula birlikte, modifi P S FosforotioatDNA Şekil.. kuşak AS öreği olarak fosforotioatdna. kasyo ASmRNA heterodupleksi, ükleotid başıa.5 C erime derecesi değişikliğie ede olmaktadır. Bu ısı değişikliği molekülleri afiiteleride azalmaya ede olabilmektedir. Yapıla çalışmalarda bu gruba ait moleküllerde spesifik olmaya bağlamalara rastlasa da e sık olarak kullaılmış ola AS türevi bu gruptur (,). 53

9 Türk Mikrobiyol Cem Derg 46():557, 6 Yirmi bir bazlık ükleotid dizisi içere fomivirse piyasa adıyla ruhsatladırılmış ve kliik kullaıma girmiş bir moleküldür (4).. Kuşak AS Bu grupta ükleazlara direç ve mrna bağlama afiiteside artış amacıyla molekülü alkil modifikasyoları yapılmıştır. metil ve metoksietil modifiye edilmiş moleküller e sık çalışıla ikici AS grubudur (Şekil 3). Beklee bir souç olarak yapılmış modifikasyolar soucu molekül RNaz H etkiliği taşımamaktadırlar. Buu üsteside gelebilmek amacıyla melez moleküller tasarlamıştır. 5 ve 3 uçlarıda alkil modifiye 45 bazlık, orta kısmıda ise yaklaşık bazlık. jeerasyo özelliği taşıya molekülleri ükleaz direç özelliği azalmada RNaz H aracılı etki göstermesi sağlamıştır (36). P Baz CH 3 Metil RNA P Baz CH 3 Metoksietil RNA Şekil 3.. Kuşak AS öreği olarak Metil RNA ve metoksietil RNA. 3. Kuşak AS Bu gruptaki moleküllerde afiite artırımı ve ükleaz direcii sağlayabilmek içi furaoz halkasıda modifikasyolar yapılmıştır. Bu grubu üyeleride peptid ükleik asitler (PNA) fosfodiester belkemiği psödopeptid polimeriyle yer değiştirmiştir (Şekil 3). Nükleazlarda etkilemeye, RNaz H etkiliği bulumaya acak sterik egellemeyi etki şekilde yapabile, oldukça istikrarlı moleküllerdir. Nötr elektriksel yükleri edeiyle molekülleri egatif yüklü RNA moleküllerie bağlama sırasıda daha az elektriksel itme kuvvetiyle karşılaşması etkilikleri artırmıştır (7). P Baz Kilitli üklek asit (LNA) Kilitli ükleik asitler (Locked ucleic acid LNA) bu kuşağı bir başka üyesidir. Modifikasyolar hedeflerie ola afiiteyi artırmış, ükleazlara direç katmış ve oluşa heterodupleks yapıya termal stabilite kazadırmıştır. Acak bu gruba ait molekülleri de RNaz H aracılı aktivitesi bulumamaktadır (8). Fosforoamidat morfolio oligomerleri (PM) bu kuşaktaki diğer moleküllerde biridir. Nötr elektrik yükü aktiviteyi artırmıştır. Bu oligomerler de RNaz H aracılı etkilik göstermezler, ge susturumu işlevlerii sterik egelleme aracılığıyla yaparlar (,). AS ları hücre içie hedeflemeleri N Şekil Kuşak AS yapıları. P Baz Fosforoamidat morfolio oligomeri (PM) Çeşitli modifikasyolarla bağlama afiiteleri ve ükleazlara direçleri artırılmış olsa da AS ları hücre içide isteile seviyelere ulaşamadıkları belirlemiştir. Çeşitli stratejiler ile bu zaaf giderilmeye çalışılmıştır. Mikroijeksiyo ve elektroporasyo gibi mekaik yötemleri AS ları hücre içerisie alımasıda kullaılabileceği düşüülmüş ve ivitro koşullarda olumlu souçlar alımıştır. Acak bu yötemleri calı sistemler üzerie uygulaabilmesi ve ivivo araştırmaları yapılabilmesi pek olası görümemektedir. Bu edele farklı alteratifleri daha uygu olduğu düşüülmektedir (3). Membra peetra peptidler ( cell peetratig peptides CPP) ile kojuge edilmek suretiyle AS lar hücre içie hedeflemiştir. Böylece N N NH Peptik ükleik asit Baz 54

10 Y. Tekitaş ve ark., Atises ligoükleotitler ve Atibakteriyel Kullaımları geçirgelik ve etkide artış elde edilmeye çalışılmıştır. CPP ler 3 amio asitte kısa peptid zicirleridir. Bu molekülleri kullaımıda hedefleecek molekül ile kimyasal kojugasyo yapılabileceği gibi, molekülle stabil bir kompleks oluşturarak da etkilik sağlaabilir. Amfipatik özellikleri sayeside membrada geçiş özelliğie sahip moleküller ola bu peptid zicirlerii membrada geçiş mekaizmaları tam olarak aydılatılamamış olmakla beraber, e sık tercih edile yötemlerde biridir. İlk olarak 998 yılıda Good ve ark. (4) tarafıda deee peptid modelleri uygulaacak molekül ve bakteri türüe göre değişiklik göstermektedir. Veziküler taşıyıcı sistemler, uzu yıllardır ilaç taşıyıcı sistem olarak kullaılmaktadır. Bu sistemleri AS moleküllerii hedeflemeside kullaılabileceği düşüülmüştür. Lipozomlar bu sistemleri e bilie örekleride biridir. Sferik lipit yapılar ola lipozomları boyutları mikrometre ile aometre arasıda değişkelik gösterebilir. İsteile pek çok farklı tipte molekülü hedef bölgeye metabolik yolaklarda etkilemede taşıyabilmesi, hücresel membraları taklit edebilir yapısı, biyolojik sistemlere uyumlu karakter göstermeleri gibi avatajları sayeside AS uygulamalarıda çalışılmış yötemlerdedir (5). Bir başka taşıyıcı sistem ola iozomlar, uzu yıllardır ilaç ve ge taşıyıcı sistem olarak kullaılmakta ola lipozomlar ile kıyasladığıda lipozomları stabilite soruları ve daha pahalı olması edeiyle tercih edilmektedir (6). Niozomlar atieoplastik, ativiral, atibakteriyel, atiiflamatuvar ajalar, kozmetik preperatlar, peptid proteiler ve atises oligoükleotidler içi taşıyıcı sistem olarak kullaılmıştır (7). Atises oligoükleotidler sorbito mooester ve polisorbat katyoik iozomları ile Cos7 ve HeLa hücreleri içerisie etki bir şekilde taşımış ve istee ge baskılaması başarıyla sağlamıştır (83). Atibakteriyel AS lar AS lar ile geleri susturulması ve çeşitli proteileri oluşumlarıı egellemesi sayeside bu molekülleri mikrobiyolojide etkei eradikasyou içi kullaılabileceği düşüülmüştür. Bu amaçla bakteri üreme ve gelişmesi içi gerekli ola biyokimyasal yolaklardaki esasiyel geleri ihibisyou yapılarak, atibakteriyel etki gösterebilecek AS molekülleri üzerie araştırmalar yapılmıştır (9). Greeberg ve ark. (3) tarafıda yapıla çalışmada, Burkholderia cepacia complex bakteriside, açil taşıyıcı protei gei atises hedef olarak belirlemiş ve lipid biyosetezi içi esasiyel proteii kodlaya bu gei atises mekaizmayla susturulmasıyla bakteri üremesi egellemeye çalışılmıştır. Kotrol amaçlı olarak hiçbir gei hedef almaya diziler kullaılmıştır. AS ları peptid kojugasyou ile yapıla deemelerde MİK değerleride alamlı souçlar elde edilmiştir. Ayrıca kojuge edile peptidi de etkilikte değişiklik yaratabileceği saptamıştır. 4 yılıda çoklu ilaç direci (ÇİD) göstere Acietobacter baumaii kökeleride 3. kuşak AS ola PNA dizileri peptid ile kojuge edilerek kullaılmış ve DNA giraz A (gyra) gei hedef alımıştır. Çalışma soucuda atigyra PNA ları ge ifadesii etkili şekilde ihibe ettiği ve bakterii büyümesii egellediği tespit edilmiştir. Yie PNA yapısıdaki atises oligoüleotitler kullaılarak yapıla bir başka çalışmada, Pseudomoas aerugiosa bakteriside esasiyel geler hedef alımıştır. ldukça az kosatrasyoda bile bakterisidal etkilik göstere diziler tespit edilmiştir. mrna ifadesideki azalma düzeyleri ile veriler desteklemiştir (33). Mellbye ve ark. (34) yaptığı bir başka çalışmada, ise katyoik karakter göstermesi sağlaa PM molekülleri, CPP ile Escherichia coli üzerie hedeflemiştir. Yapıla çalışma soucuda acpp 55

11 Türk Mikrobiyol Cem Derg 46():557, 6 gei hedefleye diziler ile kotrol amaçlı olarak kullaıla ampisilie yakı MİK değerleri elde edilmiştir. Ayrıca dizileri katyoik hâle getirilmesii egatif yük karakteri göstere RNA moleküllerie bağlamayı artırabileceği de ortaya komuştur. Wag ve ark. (35) tarafıda yapılmış, direç mekaizmalarıı ge susturma yötemi ile araştırıldığı bir çalışmada, fosforotioat oligoükleotidler, lipozomal formülasyo ile bakterilere uygulamış ve ge ifade düzeyleri moleküler tekiklerle araştırılmıştır. Direç sağlaya gei ihibisyou başarıyla sağlamış, kökeleri daha öce direç gösterdikleri atibiyotiklere karşı MİK değerleride alamlı düşüşler saptamıştır. Meg ve ark. (36) yaptığı çalışmada, lipozom içeriside taşıa fosforotioate oligomerleri ile meca gei susturulmaya çalışılmıştır. Yüksek derecece korumuş bir bölge ola ve metisili direcide sorumlu ola bu gei hedef alımasıyla, izolatları beta laktam atibiyotiklere daha duyarlı hâle gelmesi, oksasilile tamame ihibe edilebilmesi sağlamıştır. AS ları esasiyel bakteriyel geleri susturulması sayeside atibakteriyel etkiliklerii araştıra ve ortaya koya pek çok çalışma bulumaktadır. Buula beraber, farklı hastalıklarda etki ola proteileri ihibe edilmesii olası kılması, bu molekülleri ativiral, immüolojik hastalıklar ve kaser (37,38) gibi pek çok alada etkiliklerii iceleye çalışmaları ortaya çıkmasıa katkıda bulumuştur. Souç Atibiyotik direcii giderek arttığı güümüzde farklı alteratifleri efeksiyo tedavisideki potasiyelleri pek çok araştırmacıı ilgisii çekmektedir. Farklı mekaizmalar ile etki gösterebilmeleri edeiyle atibiyotik direç mekaizmalarıda etkilemeye bu yötemlerde birii atises atibakteriyel moleküller olacağı düşüülmektedir. Uygu geleri hedef ala, doğru yötemlerle hücre içie aktarımı sağlaa AS ları bakterileri üremesii ihibe ede, direç gelerii susturmaya yöelik çalışmalar bulumakla birlikte, efeksiyo tedavisideki potasiyellerii, farmakokietik, farmakodiamik ve toksikolojik açıda da değerledirecek multidisiplier çalışmalara gereksiim olduğu düşüülmektedir. KAYNAKLAR. Livermore DM. Has the era of utreatable ifectios arrived? J Atimicrob Chemother 9; 64(Suppl ):S Johse PJ, Towsed JP, Bøh T, Simose GS, Sudsfjord A, Nielse KM. Factors affectig the reversal of atimicrobioldrug resistace. Lacet Ifect Dis 9; 9: Watso JD, Crick FHC. A structure for deoxyribose ucleic acid. Nature 953; 7: Cha JH, Lim S, Wog WS. Atisese oligoucleotides: From desig to therapeutic applicatio. Cli Exp Pharmacol Physiol 6; 33: Stepheso ML, Zamecik PC. Ihibitio of Rous sarcoma viral RNA traslatio by a specific oligodeoxyriboucleotide. Proc Natl Acad Sci USA 978; 75: Warre TK, Shurtleff AC, Bavari S. Advaced morpholio oligomers: A ovel approach to ativiral therapy. Ativiral Res ; 94: Sigh J, Kaur H, Kaushik A, Peer S. A review of atisese therapeutic itervetios for molecular biological targets i various diseases. It J Pharmacol ; 7: Kurreck J. Atisese techologies. Improvemet through ovel chemical modificatio. J Biochem 3; 7: Bai H, Luo X. Atisese Atibacterials: From Proof fcocept to Therapeutic Perspectives. I: Bobbarala V. ed. A Search for Atibacterial Agets. th ed. Rijeka, ITech, : Ekcstei F. Phosphorotihoate oligodeoxyucleotides: what is their origi ad what is uiqe about them? Atisese Nucleic Acid Drug Dev ; :7. Crooke ST. Progress i atisese techology: The ed of begiig. Methods Ezymol 3; 33: Che X, Dudgeo N, She L, Wag JH. Chemical 56

12 Y. Tekitaş ve ark., Atises ligoükleotitler ve Atibakteriyel Kullaımları modificatio of gee silecig oligoucleotides for drug discovery ad developmet. Drug Discov Today 5; : Altma KH, Fabbro D, Dea NM, et al. Secodgeeratio atisese oligoucleotides: Structureactivity relatioships ad desig of improved sigaltrasductio ihibitors. Biochem Soc Tras 996; 4: Dea NM, Beet CF. Atisese oligoucleotidebased therapeutics for cacer. cogee 3; : Crooke ST. Progress i atisese techology. Au Rev Med 4; 55: Turer JJ, Fabai M, Arzumaov AA, Ivaova G, Gait MJ. Targetig the HIV RNA leader sequece with sythetyc oligoucleotides ad sirna: chemistry ad cell delivery. Biochim Biophys Acta 6; 758, Nielse PE. PNA techology. Mol Biotechol 3; 6: SimõesWüst AP, HopkisDoaldso S, Sigrist B, Belyaskaya L, Stahel RA, ZagemeisterWittke U. A fuctioally improved locked ucleic acid atisese oligoucleotide ihibits Bel ad BelxL expressio ad facilitates tumor cell apoptosis. ligoucleotides 4; 4: Fluiter K, Friede Ö, Vreijlig J, et al. the i vitro ad i vivo properties of four locked ucleic acid ucleotides icorporated ito a atihras atisese oligoucleotide. Curr pi Pharmacol 5; 6: Stei CA, Hase JB, Lai J, et al. Efficiet gee silecig by delivery of locked ucleic acid atisese oligoucleotides, uassisted by trasfectio reagets. Nucleic Acids Res ; 38:e3. Arora V, Devi GR, Iverse PL. Neutrally charged phosphorodiamidate morpholio atisese oligomers: uptake, efficacy ad pharmacokietics. Curr Pharm Biotechol 4; 5: Iverse P. Morpholios. I: Crooke ST eds. Atisese drug techology: priciples, strategies, ad applicatios. d ed. Boca Rato FL CRC Press, 8: Gupta S, Sigh RP, Rabadia N, Patel G, Pachal H. Atisese techology. It J Pharm Sci Rev Res ; 7: Good L, Nielse PE. Ihibitio of traslatio ad bacterial growth by peptide ucleic acid targeted to ribosomal RNA. Proc Natl Acad Sci USA 998; 95: Alhariri M, Azghai A, mri A. Liposomal atibiotics for the treatmet of ifectious disease. Expert pi Drug Deliv 3; : Vyas SP, Khar RK. Targeted ad Cotrolled Drug Delivery Novel Carrier Systems. th ed. New Delhi; CBS Publishers ad Distributors : Sakhya A, Pawar P. Recet treds i iosome as vesicular drug delivery system. JAPHAC ; : Huag YZ, Gao JQ, Che JL, Liag WQ. Catioic liposomes modified with oioic surfactats as effective oviral carrier for gee trasfer. Colloids Surf B Bioiterfaces 6; 49: Huag YZ, Ha G, Wag H, Liag WQ. Catioic iosomes as gee carriers: preparatio ad cellular uptake i vitro. Pharmazie 5; 6: Huag YZ, Rao Y, Che JL, Yag VC, Liag W. Polysorbate catioic sythetic vesicle for gee delivery. J Biomed Mater Res A ; 96: Huag Y, Che J, Che X, Gao J, Liag W. PEGylated sythetic surfactat vesicles (Niosomes): ovel carriers for oligoucleotides. J Mater Sci Mater Med 8; 9: Greeberg DE, MarshallBatty KR, Brister LR, et al. Atisese phosphorodiamidate morpholio oligomers targeted to a essetial gee ihibit Burkholderia cepacia complex. J Ifect Dis ; : Wag H, He Y, Xia Y, Wag L, Liag S. Ihibitio of gee expressio ad growth of multidrugresistat Acietobacter baumaii by atisese peptide ucleic acids. Mol Biol Rep 4; 4: Mellbye BL, Weller DD, Hassiger JN, et al. Catioic phosphorodiamidate morpholio oligomers efficietly prevet growth of Escherichia coli i vitro ad i vivo. J Atimicrob Chemother ; 65: Wag H, Meg J, Jia M, et al. oprm as a ew target for reversio of multidrug resistace i Pseudomoas aerugiosa by atisese phosphorothioate oligodeoxyucleotides. FEMS Immuol Med Microbiol ; 6: Meg J, Wag H, Hou Z, et al. Novel aio liposomeecapsulated atisese oligoucleotide restores susceptibility of methicilliresistat Staphylococcus aureus ad rescues mice from lethal sepsis by targetig meca. Atimicrob Agets Chemother 9; 53: Galletti R, Masciarelli S, Coti C, et al. Ihibitio of Epstei Barr Virus LMP gee expressio i B lymphocytes by atisese oligoucleotides: Uptake ad efficacy of lipidbased ad receptormediated delivery systems. Ativiral Res 7; 74: rfaelli U, Jachetti E, Chiacchiera F, et al. Atisese trascriptio at the TRPM locus as a ovel progostic marker ad therapeutic target i prostate cacer. cogee 5; 34:

13 Türk Mikrobiyol Cem Derg 46():586, 6 doi:.5/tmcd.6.58 Araştırma Huma Papillomavirusu L Ge Bölgesii Klolaması ve Açıklatılması Yasemi BULUT, Zülal Aşçı TRAMAN, Ada SEYREK Fırat Üiversitesi Tıp Fakültesi, Tıbbi Mikrobiyoloji Aabilim Dalı ÖZET Amaç: Bu çalışmada, huma papillomavirusu (HPV) yüksek patojeik geotiplerii (HPV 6 ve HPV 8) L ge bölgesii klolaması ve prokaryotik sistemde açıklatılması rapor edilmiştir. Gereç ve Yötem: Öcelikle, HPV 6 ve 8 DNA pozitif doku örekleride HPV DNA ları izole edildi. Daha sora, L ge kısmı polimeraz zicir reaksiyou (PCR) ile çoğaltıldı ve ph6htc His6HaloTag T7 plazmid vektörde kloladı. Bu vektörler Escherichia coli ye trasforme edildi ve trasforme bakteri hücreleri ampisilli içere vasata selekte edildi. Bulgular: Trasforme E. coli hücreleride elde edile rekombiat vektörlerde L gei varlığı restriksiyo ezim aalizi ve PCRtarama testleri ile belirledi. Ampisilli içere vasat ortamıda üretile hisişaretli L proteileri pürifiye edildi. Pürifiye rekombiat L proteileri sodyum dodesilsülfat poliakrilamid jel elektroforez (SDSPAGE) ile belirledi. Souç: Bu çalışma ile elde edile HPV L proteiii aşı olarak kullaımı potasiyeli bulumaktadır. Bu edele bu proteii ökaryotik sistemde açıklatılması ve aşı çalışmaları plalamaktayız. SUMMARY Cloig ad Expressio of L Gee Regio of Huma Papillomavirus Aim: I this study, cloig ad prokaryotic expressio of L gee regio of highly pathogeic geotypes (HPV 6 ad HPV 8) of huma papillomavirus (HPV) were reported. Materials ad Methods: Iitially, HPV DNAs were isolated from HPV 6 ad 8positive tissue samples. Later, amplificatio of L gee of HPV was carried out by polymerase chai reactio (PCR). The amplified product of L gee was cloed ito the ph6htc His6HaloTag T7 plasmid vector. The recombiat plasmid was used i trasformig Escherichia coli. The trasformed bacterial cells were selected oto ampicilli cotaiig media. Results: The recombiat vectors obtaied from the trasformed E. coli cells were subjected to restrictio edouclease ad PCRscreeig aalysis i order to cofirm the idetity of L gee. The histagged L proteis sythesized oto the media cotaiig ampicilli were purified. The purified recombiat L proteis were detected by sodium dodecyl sulfatepolyacrylamide gel electrophoresis (SDSPAGE). Coclusio: The L protei obtaied from this study is a potetial vaccie. Therefore, we are plaig for the expressio of this protei i eukaryotic system ad vaccie studies. Aahtar kelimeler: Ekspresyo, Huma papillomavirus, HPV, klolama Key words: Expressio, Huma papillomavirus, HPV, cloig GİRİŞ Huma papillomavirus (HPV), Papillomaviridae aileside yer ala, çift iplikli sirküler DNA ya sahip ve 555 aometre büyüklüğüde ikosahedral kapsid yapıda zarfsız bir virustur (). HPV epitelyotropik bir virus olup deri ve mukozalarda geellikle papillomatöz ile hiperplastik lezyolara ede olur. HPV i yol açtığı lezyolar geellikle lokalize olup, kediliğide iyileşir veya belirtisiz latet efeksiyolar oluşur. Acak belli HPV tipleri kaser gelişimide kofaktör olarak rol oyar. Güümüzde HPV özellikle serviks, aogeital bölge, deri, üst soluum ve üst sidirim yolları kaserleride Alıdığı tarih: Kabul tarihi: Yazışma adresi: Yasemi Bulut, Fırat Üiversitesi Tıp Fakültesi, Tıbbi Mikrobiyoloji Aabilim Dalı, Elazığ eposta: ybulut@firat.edu.tr 58

14 Y. Bulut ve ark., HPV L Ge Bölgesii Klolaması saptamış okojeik bir DNA virusu olarak değerledirilmektedir (,3). HPV ler L proteiideki DNA sekas bölgeleri baz alıarak sııfladırılmaktadır (4). Bu sııfladırmaya göre de fazla HPV geotipi belirlemiştir. E so yapıla grupladırmada HPV geotipleri okojeik potasiyellerie göre 3 gruba ayrılmıştır (5). Bular düşük, orta ve yüksek riskli HPV gruplarıdır. Yüksek riskli gruptaki viruslar, servikal ivaziv karsiomda e sık belirlee tiplerdir. HPV tip 6, 8, 45, 56 ve 58 bu grupta yer almaktadır. HPV 6 ve HPV 8 servikal skuamöz hücreli karsiom ile ilişkili ike, servikal adeokarsiomlarla HPV 8 daha çok ilişkili bulumuştur. Serviks kaserleride tespit edile HPV tiplerii yaklaşık 8 side HPV 6 ve HPV 8 belirlemiştir. Bu edele HPV tipleri içeriside HPV 6 ve HPV 8 e öemli tipler olarak değerledirilmektedirler. Güümüzde HPV efeksiyoua yöelik e etki mücadele HPV i yüksek patogeik geotiplerii L ge bölgeside açıklatıla rekombiat proteii aşı olarak kullaılmasıdır (6). Bu çalışmaı amacı HPV i yüksek patojeik geotipleri ola HPV 6 ile HPV 8 i L ge bölgesii rekombiat DNA tekolojisi kullaılarak klolaması ve açıklatılmasıdır. GEREÇ ve YÖNTEM DNA Örekleri Çalışmaı başlagıç materyalii daha öceki çalışmalarımızda HPV efekte olduğu tespit edile dokularda elde edile ve 8ºC de tutula HPV pozitif DNA örekleri oluşturdu (7). İzört Geii Çoğaltılması HPV tip 6 ve 8 olduğu belirlee DNA örekleri ile proofreadig polymerase (PromegaCo., ABD) ve EcoRIXhoI restriksiyo ezim taıma bölgelerii de buludura primerler (Tablo ) kullaılarak yaklaşık 5 baz çifti uzulukta ürüler elde edildi. Tablo. İzört gei çoğaltılmasıda kullaıla primerler. HPV 6 Primerleri Sese Primer; 5 GCTGAATTCAATATGC(G) AGGTGACTTTTTATTTA3 Atisese Primer; 5 GGTCTCGAGACATTACA GCTTACGTTT3 Polimeraz ziciri reaksiyou (PCR) ile çoğaltıla L gei lik lowmeltig agaroz jelde ultra violet ışık kayağıda görütüledi. Geleri içere agaroz jel bölgesi steril bistüri ile kesilerek mikrosatrifüj tüpü içerisie alıdı. Jeldeki DNA lar GENECLEAN II (MP Biomedicals, Kaliforiya, ABD) ile yüksek miktarda ve temiz ürüler olarak elde edildi. Elde edile DNA ları kosatrasyoları spektrofotometrede ölçüldü ve kullaılıcaya kadar 8 C de sakladı (8,9). Klolama HPV 8 Primerleri Sese Primer; 5 GCTGAATTCAATATGGCCTGT ATACACGGGTC3 Atisese Primer; 5 GGTCTCGAGACA TTACTTC (G)CTG GCAC3 PCR ile amplifiye edile ve 8 C de tutula HPV L ge bölgeleri ph6htc His6HaloTag T7 plazmid vektöre (PromegaCo., ABD) yerleştirildi. Bu amaçla, EcoRI ezimi ile kesile plazmid DNA ile isört geleri ligasyou X Rapid Ligatio Buffer içide T4 DNA Ligase ezimii olduğu ortamda gerçekleştirildi. Rekombiat plazmidleri trasformasyoları amacıyla soğuk CaCl içere ortamda highefficiecy competet hücreler (E. coli JM9 kompetet hücreler) kullaıldı. Trasforme hücreler μg/ml ampisili içere LB agar pleytleride üretildi. Klolama işlemii takibe rekombiat plasmid vektörleri belirlemesi, ampisili direçli kloları seçim yötemie ilave olarak, PCR tarama (PCR screeig method) 59

15 Türk Mikrobiyol Cem Derg 46():586, 6 ve EcoRIXhoI restriksiyo ezim kesimi metotları kullaılarak gerçekleştirildi (8,9). 3 M Rekombiat L proteiii üretimi Rekombiat plazmid trasforme E. coli JM9 kompetet hücreleri 37 C de, sallayıcıı buluduğu ortamda LB besiyeride bir gece içi üretime bırakıldı. Bu süre souda LB besiyeri 5 rpm de 5 dakika satrifüj edildi ve üst sıvı farklı bir kapta topladı. Elde edile bu üst sıvıda His6HaloTag protei pürifikasyo sistemi (PromegaCo., ABD) kullaılarak histidi işaretli L proteileri pürifikasyou gerçekleştirildi. Elde edile ürüleri bir kısmı, üretim ve pürifikasyou başarısıı doğrulaması amacıyla, sodyum dodesilsülfat poliakrilamid jel elektroforez (SDSPAGE) ile test edildi (9). 5 bp bp 5 bp bp Şekil. HPV pozitif doku örekleride amplifiye edile L ge bölgesii lik agaroz jelde görütüsü. Hat ve 3; HPV 6 pozitif doku örekleride çoğaltıla L ge bölgesi, Hat ; HPV8 pozitif doku örekleride çoğaltıla L ge bölgesi, M; DNA marker. SDSPAGE Üretim ve pürifikasyou başarısıı doğrulaması üretile rekombiat proteileri SDS PAGE de göçü ve görütülemesi ile sağladı. Bu amaçla bir öceki adımda elde edile pürifiye proteiler lizis solusyou ile parçaladı. Daha sora, proteiler Laemmli i aralıklı SDSPAGE sistemi kullaılarak 5 lik yığımlayıcı ve lik ayırıcı jelde, vertikal elektroforez cihazıda molekül ağırlıklarıa göre ayrıştırıldı (9). 3 4 L gei BULGULAR HPV tip 6 ve 8 olduğu belirlee DNA örekleri kullaılarak isört DNA lar PCR ile setez edildi. PCR ile çoğaltıla isört L gei lik agaroz jelde ultraviolet ışık kayağıda görütüledi (Şekil ). HPV L ge bölgesii içere rekombiat vektöre ile trasforme E. coli hücreleride elde edile DNA ları doğrulaması içi EcoRI XhoI restriksiyo ezim aalizi gerçekleştirildi (Şekil ). Şekil. HPV L ge bölgesii içere rekombiat plazmidi restriksiyo ezim aalizi ile doğrulaması. Hat ; ph6htc His6HaloTag T7 plazmid, Hat ; L ge bölgesii içere rekombiat ph6htc His6HaloTag T7 plazmid, Hat 3; HPV 6 L ge bölgesii içere rekombiat plazmid, Hat 3; HPV 8 L ge bölgesii içere rekombiat plazmid. Rekombiat vektörle trasforme edile E. coli hücreleride açıklatıla ve pürifiye edile L proteii luk SDSPAGE de iceledi. Rekombiat vektörle trasform E. coli üst sıvılarıda pürifiye edile proteii coomassie mavisiyle boyamasıda bu proteii yaklaşık 55 kda büyüklüğe sahip olduğu belirledi (Şekil 3, Hat 5 ve hat 6). 6

16 Y. Bulut ve ark., HPV L Ge Bölgesii Klolaması 6 kda 48 kda ümit verici souçlar elde edilmiştir (5). L proteileride elde edile bivala HPV aşısıı 7 aylık takip süresi içide yei efeksiyolara karşı 9 ve persista efeksiyolara karşı koruduğu saptamıştır. HPV tip 6,, 6 ve 8 L VLP leride rekombiat maya tekolojisi ile üretilmiş quadrivala HPV aşısıı HPV 6 ve 8 bağlatılı servikal itraepitelial eoplazi ( cervical itraepithelial eoplasia ; CIN) de ve persista efeksiyolarda, HPV 6,, 6 ve 8 bağlatılı CIN de 99 ve exteral geital lezyolarda 95 koruduğu tespit edilmiştir (6). Şekil 3. SDSPAGE görütüsü. Hat ; Protei marker, Hat ; E. coli üst sıvı, Hat 3; Rekombiat vektörle trasforme E. coli üst sıvısı, Hat 4; Kotrol E. coli pürifiye üst sıvısı, Hat 5 ve 6; Rekombiat vektörle trasform ve pürifiye E. coli üst sıvısı. TARTIŞMA HPV ile serviks kaserleri arasıdaki epidemiyolojik ilişkii alaşılmasıda sora bu virusa karşı aşıları üretilmesie yöelik çalışmalar hız kazamıştır. HPV ivitro hücre kültürleride üretilebile virus değildir. Bu edele HPV ye karşı klasik zayıflatılmış veya iaktive aşıları geliştirilmesi olası olmamıştır. Zhou ve ark. (), 99 yılıda ökaryotik hücrelerde HPV 6 ı kapsid proteileri ola L ve L geii çoğaltarak VLP (viruslike partikül) setezlemişler ve aşı çalışmalarıı başlatılmasıda öemli bir adım atmışlardır. Daha soraki yıllarda başka araştırmacılar VLP yi saflaştırmışlar ve VLP leri morfolojik olarak doğal viriolara bezerlik göstermelerii belirlemişlerdir. Ayrıca bu VLP leri yüksek titrasyoda ötraliza atikor ve T hücre yaıtı oluşturabildiğii ispatlamışlardır (4). Bu yapılar güümüzde birçok ülkede kullaıla koruyucu aşıları temelii oluşturmaktadır. Güümüzde lisas almış ola ve birçok ülkede kullaımıa izi verile HPV 6 ve 8 L VLP ler ile yapıla bivala (Cervarix ) ve HPV 6,, 6 ve 8 L VLP ler ile yapıla quadrivala aşılarda (Gardasil, MerckSaofiPasteur) Gerçekleştirile birçok çalışmada koruyucu aşılar eticeside oluşa HPV atikorlarıı doğal efeksiyoda sora şekillee atikorlara göre e az sekiz kat daha yüksek titrede oluştuğu gösterilmiştir. Ayrıca oluşa bu atikorları uzu yıllar yüksek titrede seyrettiği belirlemiştir (7,8). Güümüzde HPV aşıları, FDA oayı ile birlikte, gelişmiş birçok ülkede bayalara yaş grubuda yaygı olarak kullaılmaktadır. Ayrıca, daha öce aşı olmamaları durumuda, 6 yaşıa kadar kullaılması öerilmektedir. Yirmi yedi yaşı üzerideki kadılara yapılması ise, olguları geç şekillemesi ve maliyet hesaplamaları dikkate alıarak, tavsiye edilmemektedir (8). Uygu şekilde yapıla bir aşılamada sora ise yaklaşık yedi yıla yakı yüksek ve koruyucu titrede atikorları oluştuğu kaydedilmiştir (9). Ülkemizde, başta serviks kaserleri olmak üzere, üst soluum yolları ve gastroetestial sistem kaser olgularıda HPV i belirlemesi ve geotipledirilmesie yöelik çalışmalar mevcuttur (4). İlimiz ve çevreside tarafımızda yapıla çalışmalarda soluum, gastroitestial ve geital sistemleri kaser olgularıda HPV virusuu bu olgularda yüksek sıklıkla varlığı gösterilmiştir (7,3,4). Gerek ülkemizde gerekse ilimiz ve çevreside görüle kaser olgularıı kou edildiği çalışmalarda HPV prevalasıı yüksek olduğu belirlemiştir (4). 6

17 Türk Mikrobiyol Cem Derg 46():586, 6 Ayrıca, belirlee HPV tiplerii büyük kısmıı HPV tip 6 ve 8 gibi yüksek patojeik tipler oluşturur (7). Bu bakımda, suula bu souçlar, mevcut projei ülkemiz açısıda gerekliliğii ve ileri taşımasıı açık olarak desteklemektedir. Mevcut proje ile HPV i iki öemli geotipii aşı olarak kullaılma potasiyelie sahip proteiii açıklata L ge bölgesii prokaryotik açıklatılması başarılmıştır. Bu bir ö çalışmadır ve ayı ge bölgesii özellikle ökaryotik sistemde açıklatılması ile bu sistemde üretilecek proteileri aşı olarak kullaımı içi gerekli ola çalışmalar devam ettirilmektedir. Teşekkür Bu çalışmaya fiasma destek sağlaya Fırat Üiversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordiasyo Birimie (FÜBAP TF..87 olu proje) teşekkür ederiz. KAYNAKLAR. zur Hause H. Papillomavirus ifectios a major cause of huma cacers. Biochim Biophys Acta 996; 88:F Lazzari CM, Krug LP, Quadros F, Baldi CB, Bozzetti MC. Huma papillomavirus frequecy i oral epithelial lesios. J ral Pathol Med 4; 33: Turazza E, Lapea A, Sprovieri, et al. Lowrisk huma papillomavirus types 6 ad associated with carciomas of the geital ad upper aerodigestive tract. Acta bstet Gyecol Scad 997; 76: de Villiers EM, Fauquet C, Broker TR, Berard HU, zur Hause H. Classificatio of papillomaviruses. Virology 4; 34: Wright TC, Kurma RJ, Fereczy A. Precacerous lesios of the cervix, I: Kurma RJ, Te Lide RW. Blaustei s Pathology of the Female Geital Tract, Eds. d ed, Spriger Verlag, New York, USA, : Muoz N, Bosch FX, Castellsagué X, et al. Agaist which huma papillomavirus types shall we vacciate ad scree? The iteratioal perspective. It J Cacer 4; : Korkmaz E, Bulut Y, Seyrek A, Özerca IH, Torama ZA. Üst soluum yolları malig lezyolarıda HPV Tip 6, 8, 3 ve 33 DNA prevalasıı araştırılması. Turkiye Kliikleri J Med Sci ; 3: Bulut Y, Doymaz MZ. Hepatit B virus core atijei (HBcAg) geii Escherichia coli de klolaması. Mikrobiyol Bul ; 35: Bulut Y, Doymaz MZ. Hepatit B virüsü HBcAg geii klolaması ve ökaryotik hücrelerde eksprasyou. Mikrobiyol Bul 3; 35:839.. Zhou J, Su XY, Stezel DJ, Frazer IH. Expressio of vaccii a recombiat of HPV 6 L ad L RF proteis i epithelial cells is sufficiet for assembly HPV viriolike particles. Virology 99; 85:57. Kirbauer R, Booy F, Cheg N, Lowy DR, Schiller JT. Papillomavirus L major capsid protei selfassembles ito viruslike particles that are highly immuogeic. Proc Natl Acad Sci U S A 99; 89:84. Brow DR, Brya JT, Schroeder JM, et al. Neutralizatio of huma papillomavirus type (HPV) by serum from wome vacciated with yeastderived HPV L viruslike particles: correlatio with competitive radioimmuoassay titer. J Ifect Dis ; 84: Evas TG, Boez W, Rose RC, et al. A Phase I study of a recombiat viruslike particle vaccie agaist huma papillomavirus type i healthy adult voluteers. J Ifect Dis ; 83: Pagliusi SR, Teresa Aguado M. Efficacy ad other milestoes for huma papillomavirus vaccie itroductio. Vaccie 4; 3: Goldie SJ, Grima D, Kohli M, et al. A comprehesive atural history model of HPV ifectio ad cervical cacer to estimate the cliic impact of a prophylactic HPV 6/8 vaccie. It J Cacer 3; 6: Harper DM, Fraco EL, Wheeler C, et al. Efficacy of a bivalet L virus like particle i prevetio of ifectio with huma papillomavirus type 6 ad 8 i youg wome: a radomised cotrolled trial. Lacet 4; 364: Hakim AA, Dih TA. World wide impact of the huma papilloma virus vaccie. Curr Treat ptios col 9; : Pederse C, Petaja T, Strauss G, et al. Immuizatio of early adolescet females with huma papillomavirus type 6 ad 8 l viruslike particle vaccie cotaiig AS4 adjuvat. J Adoleset Health 7; 4: MacKezie D. Will cacer vaccie get to all wome? New Sci 5; : Tezca S, zgur D, Ulger M, et al. Huma papillomavirus geotype distributio ad E6/E7 ocogee expressio i Turkish wome with cervical cytological fidigs. Asia Pac J Cacer Prev 4; 5: Akcali S, Goker A, Ecemis T, Kadiloglu AR, Salidag T. Huma papilloma virus frequecy ad geotype distributio i a Turkish populatio. Asia Pac J Cacer Prev 3; 4: Tucer ZS, Boyraz G, Sahi N, Alp A. Distributio of huma papillomavirus types i Turkish wome. Eur J Gyaecol col ; 33: Erol D, Bulut Y, Yüce H, Özerca IH. Çeşitli gastroitestial karsiom örekleride isa papillomavirus DNA varlığıı araştırılması. Mikrobiyol Bul 9; 43: Bulut Y, Öala EE, Dilek AR, et al. Serviksi sitolojik aomalileride huma papillomavirus pozitifliği ve IL promotör8 ge polimorfizmi, 3. Ulusal Viroloji Kogresi, Bursa, Türkiye 7: 73. 6

18 Türk Mikrobiyol Cem Derg 46():6368, 6 doi:.5/tmcd.6.63 Araştırma So Üç Yılda Kahramamaraş Necip Fazıl Şehir Hastaeside Ka Kültürleride İzole Edile Cadida Türlerii Dağılımı ve Atifugal Duyarlılıkları Esra ÖZKAYA*, Ahmet ÇALIŞKAN**, Özlem KİRİŞCİ**, Seray TÜMER*** *Karadeiz Tekik Üiversitesi Tıp Fakültesi, Tıbbi Mikrobiyoloji Aabilim Dalı **Kahramamaraş Necip Fazıl Şehir Hastaesi, Mikrobiyoloji Laboratuvarı ***Adaa Devlet Hastaesi, Mikrobiyoloji Laboratuvarı ÖZET Amaç: Cadida türleri, ciddi efeksiyolara yol aça fırsatçı patojelerdir. So yıllarda hastae kökeli matar efeksiyolarıda artış gözlemekte olup, tüm hastae efeksiyolarıı 5 ide Cadida türlerii sorumlu olduğu bildirilmektedir. Kadidemilerde e sık etke Cadida albicas dır. Acak albikasdışı Cadida türlerii de görülme oraı giderek artmaktadır ve atifugallere duyarlılıkları birbirleride farklılık göstermektedir. Çalışmamızda cak 3 Aralık 5 tarihleri arasıda laboratuvarımıza çeşitli kliik birimlerde göderile ka kültürleride izole edile Cadida türlerii taımlaması ve atifugal duyarlılık oralarıı belirlemesi amaçlamıştır. Gereç ve Yötem: Çalışmamız süresice Kahramamaraş Necip Fazıl Şehir Hastaesi Mikrobiyoloji Laboratuvarıa göderile tüm ka kültürü örekleri icelemiştir. Örekler BACTEC/95 (Becto Dickiso, Marylad, ABD) otomatize sistemide ikübe edilmiştir. Maya izolatlarıı tür düzeyide idetifikasyou ve atifugal duyarlılıkları Vitek. Compact (BioMérieux, Frasa) otomatize sistemi kullaılarak saptamıştır. İzolatlarıı flukoazol, vorikoazol, flusitozi, amfoterisi B ve kaspofugie duyarlılık kategorileri Kliik ve Laboratuvar Stadartları Estitüsü (CLSI M7A3) stadartlarıa göre belirlemiştir. Bulgular: Çalışma süresice laboratuvarımıza toplam 87 ka kültürü öreği göderilmiştir. Göderile örekleri 649 (77.6) uda üreme saptamamıştır. Elli hastaya ait 93 ka kültürü öreğide Cadida spp. üremesi görülmüştür. Ka kültürleride Cadida spp. tespit edile hastaları si (4.) dâhiliye serviside, diğerleri (96.) yoğu bakım üiteleride tedavi görmekteydi. İzolatları 6. ıı Cadida parapsilosis oluşturmaktadır. İkici sıklıkta C. albicas (34.) saptamıştır. Cadida tropicalis ve Cadida krusei türleride ise birer izolat (.) bulumuştur. Atifugal duyarlılık testleride flusitozie karşı hiç direç saptamamıştır. E düşük duyarlılık oraıı (74.) C. parapsilosis izolatlarıda vorikoazole karşı olduğu görülmüştür. C. albicas izolatlarıda amfoterisi B ye 94. oraıda duyarlılık görülmüşke, test edile diğer atifugal maddelere direç bulumamıştır. Souç: Çalışmamızda, e sık yoğu bakım üiteleride göderile ka kültürü örekleride Cadida türleri saptamıştır. Ayrıca çalışmamızda, e sık C. parapsilosis, ikici sıklıkta ise C. albicas türü tespit edilmiştir. İzole edile kadida türlerii bazı atifugallere karşı direçli olduğu görülmüştür. Bu durum, özellikle yoğu bakım üitelerideki hastalarda, tür düzeyide taımlamasıı ve atifugal duyarlılıklarıı bildirilmesii taı ve tedavi takibide oldukça öemli olduğuu düşüdürmüştür. Aahtar kelimeler: Atifugal duyarlılık, Cadida türleri, ka kültürü SUMMARY Distributio ad Atifugal Susceptibilities of Cadida Species Isolated from Blood Cultures at Kahramamaraş Necip Fazıl City Hospital i the Last Three Years Aim: Cadida species are opportuistic pathoges that cause serious ifectios. Recetly, a icrease is observed i hospitalacquired fugal ifectios; ad Cadida species are reported to be resposible for 5 of all osocomial ifectios. Cadida albicas is the most commo cause of cadidemia. However, the icidece of oalbicas Cadida species has bee icreasig, ad their atifugal susceptibilities are differet from each other. I this study ivestigatio of idetificatio, ad determiatio of atifugal susceptibility rates amog Cadida species isolated from blood cultures which were set to our laboratory from various cliical uits durig Jauary 3 December 5 were aimed. Material ad Method: I the cotext of this study, blood culture samples collected at Kahramamaraş Necip Fazıl City Hospital were examied. Samples were icubated usig BACTEC/95 (Becto Dickiso, Marylad, USA) automated system. For the idetificatio ad atifugal susceptibility tests of Cadida species, Vitek versio. (BioMérieux, Frace) automated system was used. Flucoazole, voricoazole, flucytosie, amphoterici B ad caspofugi susceptibility categories of the isolates were determied accordig to the criteriae of Cliical ad Laboratory Stadards Istitute (CLSI M7A3). Results: Durig our study period, 87 blood cultures were aalysed i the laboratory. Six thousad four hudred ad ietee (77.6) cultures resulted as egative. Cadida species were isolated from 93 blood cultures of 5 patiets. Cadida species were isolated from blood cultures.of two patiets (4.) i iteral medicie services, ad other patiets (96.) with Cadida growth were treated i the itesive care uits. Cadida parapsilosis costituted 6. of isolates. C. albicas was detected i 34. of the cultures at the secod frequecy. Cadida tropicalis ad Cadida krusei species were cultured from oly oe (.) specime, each. No resistace was detected i atifugal susceptibility tests of flucytosie. The least susceptibility rate was observed amog C. parapsilosis isolates for voricoazole. Niety four percet of C. albicas isolates showed susceptibility to amphoterici B, ad o resistace to the other atifugal agets tested. Coclusio: I coclusio, i our study Cadida species were most frequetly isolated from blood culture samples set from the itesive care uits. While the most frequet species isolated was C. parapsilosis, C. albicas was at the secod frequecy. Resistace to some of the atifugals tested was observed for some of the Cadida species isolated. It was cosidered that idetificatio ad atifugal susceptibility tests are very importat i the diagosis ad treatmet of these ifectios i patiets especially at itesive care uits. Key words: Atifugal susceptibility, Cadida species, blood culture Alıdığı tarih: Kabul tarihi: Yazışma adresi: Esra Özkaya, Karadeiz Tekik Üiversitesi Tıp Fakültesi, Tıbbi Mikrobiyoloji Aabilim Dalı, Trabzo Tel: Faks: eposta: esraozkaya@ktu.edu.tr 63