Damızlık Değeri, geotipik değer, allel frekasları Aki Pala, aki@comu.edu.tr ttp://members.comu.edu.tr/aki/ Damızlık değeri esabı µ Ökkeş =800 gr gülük calı ağırlık Sürü A Sürü µ Döller µ 500gr 700 DD esabı DD ökkeş =(700-500)* =400 Sürü B 000gr 900 DD ökkeş =(900-000)* =-00 Damızlık değeri esabı Dişilerde döl sayısı az olduğu içi kedi verimlerie dayaarak DD esabı yaparız. (P P) DD j= ij i P ij =j. ayvaı i. döem ortalaması P i =i. döem sürü ortalaması Damızlık değeri esabı = + ( ) r r=tekrarlama derecesi=0.40 =döem sayısı = ayı ayvaı döem ortalamaları arası esaplaa 4 Damızlık değeri esabı, örek = = 0.0 = 0.0 + ( ) r + 0 0.4 = 0.0 = = 0.9 + ( )0.40.40 0.6 = 0.0 = = 0. + ( )0.40.80 Damızlık değeri esabı, örek (P ij Pi ) DD j= (40 4)(48 45) DDA = 0.9 = 0 (8 4)(47 45)(5 50) DD B = 0. = 0 (50 50) DD C = 0.0 = 0 5 6
Damızlık değeri esabı, örek Hepsii DD=0, seleksiyoda agisi seçilir? Daa çok verimi belli ola, yai B seçilir (tekrarlama derecesi basi) Normalde ile çarpmak, kaç verimi olduğua dair bize bir ağırlık verir. Burada sıfır olduğu içi bir ağırlık vermedi. DD iki ayrı sürüde sıfır ise, ve µ A =0, µ B =60 ise, B sürüsüdeki ayva terci. Damızlık değeri esabı, örek Tekrarlaa verim yoksa, kedi verimide DD=(X i -µ) şeklide esaplaabilir, çevre şartlarıı da düzeltilmesi gereklidir. DD=*YF(yavru farklılığı) formülüde ede ile çarpmıyoruz? Zate gelecek geerasyoa geçmiş oluyor, kalıtımı işi içie katmaya gerek yok. İlk formülde de ile çarpmıyoruz çükü yavruda değil kedi değeride esaplıyoruz. 7 8 Damızlık değeri esabı DD esaplaırke, verim doemi belliyse zate damızlık olarak ayrılmış ve kullaılmıştır, o alde ede DD esaplıyoruz? Ebeveyleri damızlık değerii, dölleri damızlık değerii esaplamakta kullaırız. Üretime devam edecek mi, yoksa ayıklaacak mi bua karar verilir. Ayıklaırsa (dişi ayva), daa fazla buzağı veremez, dölleri gelecek geerasyoa belli bir ömürde sora geçmez. Kaç tae verim kullaılmalı? = = σ G iσ A = G iσ = G s i A A olur 9 0 Kaç tae verim kullaılmalı? = + ( ) r = = = => + ( ) r + ( ) r ise, + ( ) r G = G Kaç tae verim kullaılmalı,,,, 7 tae? G = = = G + ( ) r + ( )0.4 G = = =.9 G + ( )0.4.4 G = = =.9 G + ( )0.4.8 G7 7 7 = = =.4 G + (7 )0.4.4
Kaç tae verim kullaılmalı? Tekrarlama derecesi düştükçe daa fazla sayıda verim kullamak gerekir. G = = =.9 G + ( )0.4.4 G = = =.5 G + ( )0.. Repeatability düştükçe tekrarlaa verimlere bakmaı verimi artar. r= ise souç? Populasyoları Geotipik değerleri AA=00 Aa=80 Aa=60 ise, ve populasyou %40 AA, %40 Aa, %0 aa ise, populasyou geetik değeri= 0.40*00 + 0.40*80 + 0.0*60=40 + + =84 olur. Geotipleri oraı: %0 AA, %60 Aa, %0 aa ise geetik değeri=? 4 Populasyoları Geotipik değerleri AA Aa aa p pq q aa -a 0 +a d Aa d=0 Domias yoktur d=a Tam Domias d>a Üstü Domias 0<d<a Eksik Domias AA Populasyoları Geotipik değerleri p a + pqd + q ( a) µ= p + pq+ q = a( p q ) pqd = + = a( p q)( p+ q) + pqd µ= a( p q) + pqd 5 6 Populasyoları Geotipik değerleri a=, p=0., d=0 µ=(0.-0.8)+0 =*(-0.6) =-.8 populasyo ortalamasıdır. Büyük etkili geleri frekası arttıkça ortalama değer de artar. Öreği Aa ge çifti içi p ve q değerleri farklı ola sürülerde geotipik değerler farklıdır ge frekasları ortalamayı etkiler, seleksiyola belli geleri frekası arttırılmaya çalışılır. Allel Frekasları Bir türde belli bir alleli orasal frekasıdır, 0- arası değişir. A allelii frekası=0 ise, populasyoda öyle bir allel yoktur A allelii frekası= ise, populasyoda o allel sabitlemiştir (a) yoktur, epsi AA). 7 8
Geetik değişim Bireyde Populasyoda İstee allelleri frekası arttırılır. Allel frekaslarıı esabı Elimizdeki locus da A ve a olsu. Toplam 00 ayvada 50 adet AA 00 adet Aa 50 adet aa Baskı alleli frekası p, çekiik alleli frekası q. Domias yoksa eragi birisi p veya q olabilir. 9 0 Allel frekaslarıı esabı p = q = İki allel, A ve a. f(a) = f(a) = AA + Aa (AA + Aa + aa) Aa + aa (AA + Aa + aa) p + q = = f(a) Allel frekaslarıı esabı *50 + 00 p = = 0.5 *00 *50 + 00 q = = 0.5 *00 p + q = 0.5+0.5= Allel frekaslarıı esabı f(a) = p f(a) = q ise, f(aa) = p x p = p f(aa) = q x q = q f(aa) = (p x q) = pq f(aa) = (q x p) = pq Allel frekaslarıı esabı (p+q)= ise (p+q)=(p+q) (p+q) = (p+q)*(p+q) = p*p + pq +qp +q*q =p + pq + q = f(aa) + f(aa) = (p x q) + (q x p) = pq 4 4
Allel frekaslarıı esabı 50 Saae 50 Saae x Kıl keçisi melezi 00 Kıl keçisi p + q = ediyor mu esaplayıız. 00 yerie 0 tae Kıl keçisi olsa idi p ve q? Geotip frekaslarıı esabı Geotipik frekasları esaplamak istersek, AA frekası P ile Aa frekası Q ile Aa frekası H ile temsil edilebilir. 5 6 Geotip frekaslarıı esabı Hatırlaırsa: f(aa) + f(aa) + f(aa) = Böylece: p + pq + q = (p + q) = P + Q + H= Geotip frekaslarıı esabı 50 P = = 0.50 00 50 Q = = 0.7 00 00 H = = 0. 00 0.50+0.7+0.= 0 adet kıl keçisi olsa idi esap asıl değişirdi? 7 8 Hardy-Weiberg Kauları Sosuz derecede büyük bir populasyoda, seleksiyo, mutasyo ve sürükleme olmadığıda ve çiftleşme tesadüfi olduğuda geotip frekasları geerasyoda geerasyoa sabit kalır ve geotipik frekaslar allel frekaslarıa şu şekilde bağlı olur: P=p Q=pq H=q Dege durumuda, yavru geotip frekaslarıı ebevey allel frekasları belirler 9 Geotip Frekası Hardy-Weiberg Degeside Allel Frekasları ve Geotip Frekasları 0.8 0.6 0.4 0. 0 0 0. 0. 0. 0.4 0.5 0.6 0.7 0.8 0.9 q (çekiik alleli frekası) 0 P H Q 5
Allel frekasıı eler değiştirir? Seleksiyo Mutasyo Göç Tesadüfi sürükleme Seleksiyo allel frekasıı asıl değiştirir? A ya karşı seleksiyo yapılırsa bütü A lar yok edilebilir, a sabitleir. a allelie karşı seleksiyo yapılırsa durum e olur? 6