NEM ALMA SİSTEMLERİNDE NEM KAZANCININ HESABI



Benzer belgeler
AHMET KOLTUK. Sahibi. Kullanma Amacı. Konutlar. Kat Adedi. İli ANKARA. İlçesi MERKEZ. Mahallesi AKINCILAR. Sokağı YENGEÇ. Pafta. Ada.

Polinom Filtresi ile Görüntü Stabilizasyonu

BAŞKENT ÜNİVERSİTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MAK MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ LABORATUVARI DENEY - 8

5.3. Tekne Yüzeylerinin Matematiksel Temsili

GM-220 MÜH. ÇALIŞ. İSTATİSTİKSEL. Frekans Dağılımı Oluşturma Adımları VERİLERİN SUNUMU. Verilerin Özetlenmesi ve Grafikle Gösterilmesi

Standart Model (SM) Lagrange Yoğunluğu. u, d, c, s, t, b. e,, Şimdilik nötrinoları kütlesiz Kabul edeceğiz. Kuark çiftlerini gösterelim.

X, R, p, np, c, u ve diğer kontrol diyagramları istatistiksel kalite kontrol diyagramlarının

DENEYSAN EĞİTİM CİHAZLARI SANAYİ VE TİCARET LTD. ŞTİ.

Deney No: 2. Sıvı Seviye Kontrol Deneyi. SAKARYA ÜNİVERSİTESİ Dijital Kontrol Laboratuvar Deney Föyü Deneyin Amacı

Sürekli Olasılık Dağılım (Birikimli- Kümülatif)Fonksiyonu. Yrd. Doç. Dr. Tijen ÖVER ÖZÇELİK

Sistemde kullanılan baralar, klasik anlamda üç ana grupta toplanabilir :

7 Transformatörler. Transformatör Yapıları

2.a: (Zorunlu Değil):

ZKÜ Mühendislik Fakültesi - Makine Mühendisliği Bölümü ISI VE TERMODİNAMİK LABORATUVARI Sudan Suya Türbülanslı Akış Isı Değiştirgeci Deney Föyü

PARÇALI DOĞRUSAL REGRESYON

ÇOKLU REGRESYON MODELİ, ANOVA TABLOSU, MATRİSLERLE REGRESYON ÇÖZÜMLEMESİ,REGRES-YON KATSAYILARININ YORUMU

Rasgele Değişken Üretme Teknikleri

ENERJİ. Isı Enerjisi. Genel Enerji Denklemi. Yrd. Doç. Dr. Atilla EVCİN Afyon Kocatepe Üniversitesi 2007

Fumonic 3 radio net kablosuz duman dedektörü. Kiracılar ve mülk sahipleri için bilgi

BÖLÜM 5 İKİ VEYA DAHA YÜKSEK BOYUTLU RASGELE DEĞİŞKENLER İki Boyutlu Rasgele Değişkenler

( ) 3.1 Özet ve Motivasyon. v = G v v Operasyonel Amplifikatör (Op-Amp) Deneyin Amacı. deney 3

Basel II Geçiş Süreci Sıkça Sorulan Sorular

Fizik 101: Ders 15 Ajanda

ELM201 ELEKTRONİK-I DERSİ LABORATUAR FÖYÜ

T.C BARTIN iı ÖZEL idaresi PLAN PROJE YATIRIM VE inşaat MÜDÜRlÜGÜ ...,

MAK TERMODİNAMİK BAHAR YARIYILI ARA SINAV-2

DENEY 4: SERİ VE PARALEL DEVRELER,VOLTAJ VE AKIM BÖLÜCÜ KURALLARI, KIRCHOFF KANUNLARI

MAK 311 ISI GEÇİŞİ YARIYIL SONU SINAVI

Fen ve Mühendislik için Fizik 1 Ders Notları: Doç.Dr. Ahmet CANSIZ

Manyetizma Testlerinin Çözümleri. Test 1 in Çözümü

MANYETİK OLARAK STABİLİZE EDİLMİŞ AKIŞKAN YATAKLARDA KÜTLE AKTARIM KATSAYILARININ İNCELENMESİ

Binalarda Su ve Toprak Kaynakl Is Pompas Sistemlerinin Kullan m Avantajlar ve Türkiye deki Baz Uygulama Örnekleri

ÖRNEK SET 5 - MBM 211 Malzeme Termodinamiği I

VEKTÖRLER VE VEKTÖREL IŞLEMLER

dir. Bir başka deyişle bir olayın olasılığı, uygun sonuçların sayısının örnek uzaydaki tüm sonuçların sayısına oranıdır.

PARAMETRİK OLMAYAN HİPOTEZ TESTLERİ Kİ-KARE TESTLERİ

bir yol oluşturmaktadır. Yine i 2 , de bir yol oluşturmaktadır. Şekil.DT.1. Temel terimlerin incelenmesi için örnek devre

T. C. GÜMÜŞHANE ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ DENEYLER 1 ÇOKLU ISI DEĞİŞTİRİCİSİ DENEYİ

Doğrusal Korelasyon ve Regresyon

Korelasyon ve Regresyon

QKUIAN. SAĞLIK BAKANLIĞI_ KAMU HASTANELERİ KURUMU Trabzon Ili Kamu Hastaneleri Birliği Genel Sekreterliği Kanuni Eğitim ve Araştırma Hastanesi

ENDÜSTRİNİN DEĞİŞİK İŞ KOLLARINDA İHTİYAÇ DUYULAN ELEMANLARIN YÜKSEK TEKNİK EĞİTİM MEZUNLARINDAN SAĞLANMASINDAKİ BEKLENTİLERİN SINANMASI

İSTATİSTİK DERS NOTLARI

ALTERNATİF AKIM DEVRE YÖNTEM VE TEOREMLER İLE ÇÖZÜMÜ

KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ Mühendislik Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü Mukavemet I Vize Sınavı (2A)

VANTİLATÖR TASARIMI. Şekil 1. Merkezkaç vantilatör tipleri

EMO İSTANBUL ŞUBESİ TARAFINDAN HOBİ ELEKTRONİK KURSU İÇİN DERLENMİŞTİR. BOBİNLER

BİNA HAKKINDA GENEL BİLGİLER

2 MANYETİZMA. 7. Etki ile mıknatıslanmada mıknatısın 5. K L M F F S N S N S N

BİRİKİMLİ HASAR TEORİLERİ VE YORULMA ÇATLAĞINA GÖRE ÖMÜR DEĞERLENDİRMELERİ

Belirtilen kapasitede son kata aittir

DOĞRUSAL HEDEF PROGRAMLAMA İLE BÜTÇELEME. Hazırlayan: Ozan Kocadağlı Danışman: Prof. Dr. Nalan Cinemre

OREN303 ENERJİ YÖNETİMİ KERESTE KURUTMADA ENERJİ ANALİZİ/SÜREÇ YÖNETİMİ

3. Parçaları Arasında Aralık Bulunan Çok Parçalı Basınç Çubukları

TAM KLİMA TESİSATI DENEYİ

BÖLÜM II D. YENİ YIĞMA BİNALARIN TASARIM, DEĞERLENDİRME VE GÜÇLENDİRME ÖRNEKLERİ ÖRNEK 20 İKİ KATLI YIĞMA KONUT BİNASININ TASARIMI

YAYILI YÜK İLE YÜKLENMİŞ YAPI KİRİŞLERİNDE GÖÇME YÜKÜ HESABI. Perihan (Karakulak) EFE

A. PROJE BİLGİLERİ 2 B. DEPO HACMİ 4 C. YAPI BİLEŞENLERİNİN ÖZELLİKLERİ VE ISI İLETİM KATSAYILARI 5 1)DIŞ DUVAR 5 2)İÇ DUVAR 5 3)TAVAN 6 4)TABAN 6

MAK354 Isı Mühendisliği Genel Sınav Soru ve Cevapları Mustafa Eyriboyun

ÇOK BĐLEŞENLĐ DAMITMA KOLONU TASARIMI PROF. DR. SÜLEYMAN KARACAN

TELESKOPLAR AZ Destekli

Soru No Puan Program Çıktısı 1,3,10 1,3,10 1,3,10

6. KOROZYON HIZININ ÖLÇÜLMESİ

İÇME SUYU ŞEBEKELERİNİN GÜVENİLİRLİĞİ

SU İHTİYAÇLARININ BELİRLENMESİ. Suİhtiyacı. Proje Süresi. Birim Su Sarfiyatı. Proje Süresi Sonundaki Nüfus

. ÖZEL DAR ARTNAME. Bu bölüm, elektrik özel artnamesinde bulunan tüm alt bölümlere uygulanacak temel prensipleri belirler.

FLYBACK DÖNÜŞTÜRÜCÜ TASARIMI VE ANALİZİ

Şekil 1. Bir oda ısıtma sisteminin basitleştirilmiş blok diyagram gösterimi. 1. Kontrol Sistemlerindeki Blok Diyagramlarının Temel Elemanları:

Çok Parçalı Basınç Çubukları

PKA. Serisi. Duvar Tipi. Düz Panel & Saf Beyaz Yüzey. Kompakt İç Üniteler

Işığın Kırılması Test Çözümleri. Test 1'in Çözümleri 3. K

Calculating the Index of Refraction of Air

MAK104 TEKNİK FİZİK UYGULAMALAR

T.C BARTIN il ÖZEL idaresi YAZı işleri MÜDÜRLÜGÜ. TEKliF SAHiBiNiN

BAŞKENT ÜNİVERSİTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MAK 402 MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ LABORATUVARI DENEY - 5 PSİKROMETRİK İŞLEMLERDE ENERJİ VE KÜTLE DENGESİ

2009 Kasım. FRENLER GENEL M. Güven KUTAY frenler-genel.doc

TEİAŞ Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi. İletim Sistemi Sistem Kullanım ve Sistem İşletim Tarifelerini Hesaplama ve Uygulama Yöntem Bildirimi

TEKNOLOJİK ARAŞTIRMALAR

Ercan Kahya. Hidrolik. B.M. Sümer, İ.Ünsal, M. Bayazıt, Birsen Yayınevi, 2007, İstanbul

Adi Diferansiyel Denklemler NÜMERİK ANALİZ. Adi Diferansiyel Denklemler. Adi Diferansiyel Denklemler

ENDÜSTRİYEL BİR ATIK SUYUN BİYOLOJİK ARITIMI VE ARITIM KİNETİĞİNİN İNCELENMESİ

ESM-1510 DIN Ray Montajlý Sýcaklýk Kontrol Cihazý. ESM-1510 DIN Ray Montajlý Dijital, ON / OFF Sýcaklýk Kontrol Cihazý

BİNA HAKKINDA GENEL BİLGİLER

BİNA HAKKINDA GENEL BİLGİLER

Merkezi Eğilim (Yer) Ölçüleri

EK-1 01 OCAK 2014 TARİHLİ VE SATILI RESMİ GAZETEDE YAYINLANMIŞTIR.

3) Isı kazancının eşit dağılımı, küte volanı ve solar radyasyon kaynaklı ısı yükü (Q radyasyon )

= P 1.Q 1 + P 2.Q P n.q n (Ürün Değeri Yaklaşımı)

UYUM ĐYĐLĐĞĐ TESTĐ. 2 -n olup. nin dağılımı χ dir ve sd = (k-1-p) dir. Burada k = sınıf sayısı, p = tahmin edilen parametre sayısıdır.

A A A FEN BİLİMLERİ SINAVI FİZİK TESTİ 1 FİZ (LYS2)

TEMEL DEVRE KAVRAMLARI VE KANUNLARI

4.5. SOĞUTMA KULELERİNİN BOYUTLANDIRILMASI İÇİN BİR ANALIZ

Elektrik ve Manyetizma

Özlenen serinlik, keyif veren konfor...

Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA)

HAFTA 13. kadın profesörlerin ortalama maaşı E( Y D 1) erkek profesörlerin ortalama maaşı. Kestirim denklemi D : t :

Resmi Gazetenin tarih ve sayılı ile yayınlanmıştır. TEİAŞ Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi

uzayında vektörler olarak iç çarpımlarına eşittir. Bu iç çarpım simetrik ve hem w I T s formuna karşılık gelir. Buna p u v u v v v

İçindekiler. Giriş Tarif edilen kullanım şekli... Sayfa 85 Gönderi kapsamı... Sayfa 85 Parça tarifi... Sayfa 85 Teknik bilgiler...

tarih ve sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır. TEİAŞ Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi

Transkript:

62 NEM ALMA SİSTEMLERİNDE NEM KAZANCININ HESABI Ahet ARISOY ÖZET Ne ala, kla sste tasarıında en az karşııza çıkan konulardan brdr. Bu nedenle de az blnektedr. Chaz seçlernde daha çok aprk davranılakta ve üretc fra tavsyeler doğrultusunda chaz seç yapılaktadır. Bu proble nee duyarlı addelern korunduğu depolarda, klse, saray vb. tarh yapıların bodru katlarında; özellkle dış havadak ne oranının yüksek olduğu kller çn; öne kazanır. Ne kazancının dış havadan enfltrasyonla gelen ne, döşee ve duvarlardan buhar dfüzyonu bçnde gelen ne ve kılcal yolla döşee ve duvardan gelen ne olarak üç teel bleşen vardır. Bu bldrde ne kazancının hesap yönteler ve bu hesabın yapılables çn gerekl data verlecektr. Ayrıca ne alıcı chaz tpler, özellkler, seçler ve karşılaştırılaları üzernde de durularak kısaca blg verlştr.. GİRİŞ Ne ala kla prosesler çnde en az uygulananı ve bu nedenle de en az blnendr denleblr. Sadece ne ala aaçlı uygulaalar kısıtlıdır. Daha çok endüstryel alanda karşııza çıkar. En yaygın uygulaa alanı nee duyarlı addelern depolandığı haclerdr. Bazı haade, yarı aul ve aul addeler belrl ne değerlernn altında depolanalıdır. Aks halde ortadan ne çekerek stenlen özellklern kaybetektedrler. Kya, gübre, laç, elektronk ve besn endüstrlernde bunun örnekler vardır. Dğer genş br alan asker alzeenn, kolleksyonların ve tarh eserlern saklanasıdır. Örneğn res serg salonları ve kolleksyonları belrl br bağıl ne değernde tutulalıdır. Aynı şeklde saray, klse v.b. yapılarda özellkle zen ve bodru katlarında ne kontrolu gerekldr. Ne alanın en blnen uygulaa alanlarından br de kapalı yüze havuzlarıdır. Ancak kapalı yüze havuzlarında ne kaynağı havuz olup, buradan olan kazancın hesabı y blnektedr. Bu bldrde bu nedenle esas olarak dğer uygulaalar üzernde durulacaktır. Yan toprak teaslı zen ve bodru katlarından oluşan depolarda ve yne aynı özellktek korunak stenen tarh haclerdek ne kazancı ve bu nen alınası bu bldrnn esas konusudur. Bu bldrde öncelkle ve esas tbaryle ne kazancı hesabı üzernde durulacaktır. Söz konusu haclerde br ç ne kaynağı yoktur. Yan korunak stenen alzeeden odaya br ne kazancı yoktur. Yan saklanak stenen alzee bu hacde kurutulak steneektedr. Kuruta şle farklı br konudur ve ayrı ele alınası gerekr. Burada dışarıdan ne kazancı söz konusudur. Ana proble çerde düşük br değerde tutulan bağıl ne dolayısıyla, dışarıdan çerye olan ne transfernn belrlenesdr. İçer olan ne kazancı belrlendkten sonra, bu ne alacak chaz seçlecektr. Bu bldrde ne alıcı chazlar üzernde de durulacak ve brbrleryle karşılaştırası yapılacaktır. 2. NEM KAZANCININ HESABI İç orta şartları saklanak stenen alzee özellklerne göre belrlenr. Yapının korunası esas alındığında ahşap alzeenn öür açısından %50 bağıl ne değernn aşılaası tavsye edlektedr. Aynı şeklde res kolleksyonlarının saklanası ve serg salonları çn de %50 bağıl ne değer yeterl olaktadır. Dğer bazı uygulaalar çn tavsye edlen saklaa ve alat koşulları aşağıdak gbdr:

622 Metal alzee %45 Elektronk eşya %40 İlaç alatı%5-45 Asker cephane depolaa %45 İç orta çn gerekl olan şart, genellkle bağıl ne değerdr. Sıcaklık kontrolu gerekl değldr. O halde sağlanası stenen şart, sıcaklık ne olursa olsun, bağıl nen sabt tutulasıdır. Bu duruda çerdek özgül ne değer, dışarıdan daha düşüktür. İçerdek özgül ne hesap değernn belrlenes çn bağıl ne yanında sıcaklık değernn de blnes gerekr. Her ne kadar sıcaklık kontrolu söz konusu olasa da, dzayn (hesap) değer olarak kabul edlecek ç sıcaklık çok öneldr. He ne kazancı değer ve he de ne alıcı chaz kapastes (bağıl ne bell olduğuna göre) kabul edlen ç sıcaklığa çok bağlıdır. Ne alıcı chaz kapastes tanılanırken, utlaka hang bağıl ne ve sıcaklıktak kapaste değernden söz edldğ blneldr. Genellkle ne alınacak depo haclernde ç sıcaklık dış sıcaklıktan daha düşüktür. Ayrıca aksu ne yükünün, aksu dış kuru teroetre sıcaklığında oladığı blnektedr ve bu konu üzernde durulacaktır. İç hesap sıcaklığını aksu ne yüküne karşı gelen dış hava sıcaklığının 5 C daha altında seçek yeternce enyetldr. Br ç hace dışarıdan ne transfer üç yolla gerçekleşr:. Enfltrasyonla 2. Duvar ve döşeeden buhar dfüzyonuyla 3. Toprak teaslı duvar ve döşeelerden kılcallık yoluyla su geçşyle 2.. Enfltrasyonla ne geçş Dış ortadan ç ortaa enfltrasyonla hava grecektr. Enfltrasyon ktarının hesabı üzernde burada durulayacaktır. Isı kaybı hesaplarında çok y blndğ gb, enfltrasyon k bçde tanılanablr: a. Oda hava değş katsayısı yardııyla V e n.v oda [ 3 /h] () Hava değş katsayısı, n değer standartlar tarafından 0,5 le arasında tavsye edlektedr [3]. Ancak sızdıraz yapılan ve pencere alanları az olan depolar çn bu değer 0. le 0.2 ertebelerne kadar neblektedr. Bu fadede V oda se 3 olarak oda hacn gösterektedr. b. Pencere sızdıra katsayıları yardııyla V e Σa.l.R [ 3 /h] ( ) Bu fadede, a sızdıra katsayısı, l fuga uzunluğu ve R oda duru katsayısı olup, değerler örneğn [2] den alınablr. Buna göre enfltrasyonla odaya olan ne kazancı, M be aşağıdak fadeyle belrleneblr: M be V e.ρ.(x d -x ) [gr/h] (2) Burada ρ dış hava yoğunluğu, x d dış havanın özgül ne, x ç havanın özgül nedr. İç özgül ne değer yukarıda anlatıldığı gb pskroetrk dyagradan bulunur. Dış özgül ne değer çn se, dış hesap kl değerlernn blnes gerekr. [4] te yaz kl verler arasında aksu çğ noktası sıcaklığı değerler verlştr. Göz önüne alınan yer çn bu ver evcutsa, %0,4 rsk kolonunda verlen değerlern kullanılası önerlr. Türkye de hala esk kl verler kullanılaktadır. Başka ver yoksa, yanıltıcı olasına karşın yaz dış hesap kuru teroetre ve buna karşı gelen yaş teroetre sıcaklıkları yardııyla pskroetrk dyagradan özgül ne değer okunacaktır.

623 2.2. Toprakla Teastak Dış Duvar ve Döşeeden Dfüzyonla Geçen Su Buharı Döşee veya dış duvar toprakla teasta se, bu eleanların toprakla teas eden dış yüzeylernde, döşee (veya duvar) sıcaklığında doyuş buhar basıncı kabul edleblr. Bu kabulü yaparken topraktak nen sıvı halde döşee veya duvar dış yüzeyne ulaştığı, yan toprağın yaş olduğu kabulü yapılaktadır. Bu noktada sıvı ve buhar denge halndedr. Dolayısıyla dış yüzeydek doyuş buharın döşee ve duvar alzees üzernden dfüzyonla ç yüzeye ulaşası, buradan da konveksyonla ç oda havasına karışası söz konusudur. x, ç hava özgül ne Döşee s Toprak x s Şekl. Toprakla teastak döşeeden ne dfüzyonu Bunun çn, ρ bd ( x s - x ) (3) μ.s + β D veya kıs basınç cnsnden bd (p s - p ) (3 ) R.T μ.s + β D yazılablr. Burada; bd dfüzyonla geçen ne akısı (kg/ 2 h) R buharın gaz sabt ( 3.Pa/kg.K) T sıcaklık (K) D dfüzyon katsayısı ( 2 /h) β döşee yüzeynden kütle taşını katsayısı (/h) μ Duvar veya döşeenn dfüzyon drenc (-) s duvar veya döşee kalınlığı () p s duvar veya döşee dışı veya altındak doyuş buhar kıs basıncı (Pa) p ç hacdek havanın çndek nen kıs basıncı (Pa) x s duvar veya döşee dışı veya altındak doyuş havanın özgül ne (kg/kg) x ç hacdek havanın özgül ne (kg/kg) ρ nel havanın yoğunluğu (kg/ 3 ) Buhar dfüzyonu problelernde genellkle /β ter, μ.s/d terne göre çok küçüktür ve hal edleblr. Bu duruda (3 ) fades, bd (p p ) R.T s - (3 ) μ.s D

624 halne gelr. Nel hava çn, R.T/D,5.0 6 (.h.pa/kg) olarak verlştr. Çeştl alzee ve yapı eleanları çn TS 825 ten alınan μ dfüzyon drenç değerler Ek 2 de verlştr. Yne aynı kaynaktan alınan çeştl haller çn β kütle taşını katsayıları Ek 3 de verlştr. x özgül ne değerler pskroetrk dyagradan okunablr. p kıs basınç değerler kullanılak stenrse, Ek 4 den yararlanılablr. Bu tabloda doyuş hava çn p s değerler verlştr. p çn aynı sıcaklıktak p s ve bağıl ne ϕ değerler çarpılalıdır. Yan, p p s.ϕ eştlğ geçerldr. Bütün döşee veya duvar yüzeynden dfüzyonla geçen topla ne se, M bd F. bd olarak bulunur. 2.2.. Havayla Teastak Dış Duvardan Dfüzyonla Geçen Su Buharı Bu duruda toprakla teastak dış yüzeydek doyuş havanın özgül ne değer yerne, dış hava özgül ne değer (veya kıs basınç değer) alınacaktır. (3) No lu fade aşağıdak hale dönüşür: bd β ρ μ.s + + D β d (x d - x ) (4) Burada lave ter/β d duvar dış tarafındak kütle taşını katsayısıdır. Dış hava özgül ne değer se x d le gösterlştr. 2.2.2. Çok Katanlı Duvar Hal Buhar dfüzyonu çn kullanılan (3) ve (4) fadelernde tek katan dkkate alınıştır. Eğer çok katan söz konusu se, eşdeğer dfüzyon drenc kullanılalıdır. Yan, μ.s μ.s + μ 2.s 2 +.. fades geçerldr. 2.3. Döşee Altından Kılcallıkla Suyun Döşee Yüzeyne Taşınası Poroz alzeeler çnde su kılcal yolla yükselr. Genş br kaptak nce su tabakası üzerne poroz br alzee konursa, su bu alzee çnde yukarı tıranarak yükselr. Bu yüksele bell br noktaya kadar gerçekleşr. Kılcal kuvvetle, yer çek kuvvetnn dengeye vardığı noktada su sevyes sabt kalır. Düşey doğrultuda suyun yükseles, X B.t /2 Şeklnde fade edleblr []. Aynı şeklde bu sırada elen su ktarı, G A.t /2 olacaktır. A [kg/ 2 h /2 ] ve B [/h /2 ] boyutlu aprk katsayılardır. Bu k fadeden yararlanarak, δ kalınlığındak br levhada kılcallıkla letlen su akısı, bk A / 2 (5) 2 δ δ + B B

625 olarak belrleneblr. Ancak bu fade δ alzee kalınlığının aksu su yüksele yükseklğnden (X ax ) daha küçük olası halnde geçerldr. Malzee daha kalınsa, su X ax esafesne kadar yükselr ve burada kalır. Bakınız Şekl 2. s δ X ax Şekl 2. Poroz alzee çnde suyun kılcallıkla yükseles Su bu sevyede kalacaktır. Suyun üzernde doyuş su buharı fl kabul ederek, bu noktadan sonra nen alzee çersnde buhar dfüzyonuyla geçtğn söyleek ükündür. Böyle br duruda topla ne geçş akısı çn (3) ve (5) fadelernden yararlanarak, bt (6) + bd bk yazılablr. Bu hesapta (5) fadesnde δ olarak X ax esafes kullanılacaktır. Genellkle bk, bd değernden çok daha büyük olduğundan, döşeelerde bt bd alak, yan ne geçş çn s kalınlığındak buhar dfüzyonunu hesaplaak yeterldr. bk değer hesapta dkkate alınak stenyorsa, A ve B katsayılarının hesabı gerekr. Çeştl alzeelerle lgl olarak tarafıızdan yapılan deneylerde [6] bulunan değerler aşağıdak Tablo de verlştr.bu katsayılarla lgl lteratürde verlen değerler se Ek de görüleblr. Tablo. Tarafıızdan deneysel olarak bulunun su ee katsayıları Malzee A[kg/ 2 h /2 ] B [/h /2 ] X ax [] Ytong 8 0.07 0.070 3 çento+ ku 3 0.024 0.080 2 çento+ 3 ku 2 0.032 0.00 3 çento+ 3 ku 0 0.028 0.00 2.3.. Suyun Kılcallıkla Döşee Yüzeyne Ulaşası Hal δ döşee kalınlığının X ax esafesnden küçük olası duruunda, (3) No lu fade aşağıdak şekle gelecektr: bt β.ρ.( x s + - x ) bk (7) Burada x s döşee sıcaklığında doyuş havanın özgül ne değerdr. Bu duruda da genellkle (7) fadesndek / bk değer daha küçüktür ve hal edleblr. Yan döşee altındak su kılcallıkla yüzeye ulaşablyorsa, ortaa ne kazancını, bd β.ρ.(x s - x ) (8) fadesyle hesaplaak ükündür.

626 2.3.2. Suyun Hdrolk Basınç Altında Duvar ve Döşeeden Geçş Eğer topraktak su sevyes döşeenn üzerndeyse veya suyla teastak dış duvar halnde, suyun poroz ortadan geçş Darcy kanunuyla fade edleblr. Bu halde su geçşn doğuran kuvvet suyun hdrolk basıncıdır. Bu duruda odaya olan ne kazancı (8) fadesyle bulunablr. Çünkü olayı kontrol eden esas ekanza yne ç yüzeyden olan buharlaşa hızıdır. Ancak pratkte bu durula geçc süreler dışında (yağur yağası gb) pek karşılaşılaz. Topraktak su sevyes döşee veya dış duvar sevyesne ulaşıyorsa, bnaya dıştan bohçalaa bçnde su zolasyonu uygulanır. 3. ÖRNEK HESAP Döşee sevyes toprak düzeynn altında olan 2500 2 alana sahp depoda ne kontrolu yapılacaktır. Bnaya at blgler, kl blgler ve çerde stenen dzayn şartları aşağıda verlştr. F dış 2500 2 Tavan yükseklğ 4.0 F pencere 00 2 Fuga uzunluğu, l 500 Döşee kalınlığı 20 c Döşee alzees Beton (2 çento+ 3 ku) Duvar kalınlığı 50 c Duvar alzees Taş örgü duvar Dış hesap sıcaklığı 33 C Dış hesap yaş teroetre sıcaklığı 24 C İç hesap sıcaklığı 20 C İç hesap bağıl ne %50 Hesapta dış duvardan olan ne kazancı hal edlecek, buna karşılık döşee alt yüzeynn suyla teas ettğ kabul edlecektr. Buna göre yapılan ne kazancı hesabı aşağıda verlştr. 3.. Enfltrasyonla Ne Kazancı Enfltrasyon hesabı ( ) ve (2) fadeler kullanılarak yapılacaktır. Bu fadede a 3, R 0.9 ve Σl 500 alınablr. V e 3.500.0,9 350 3 /h ρ.6, x 0.0074 kg/kg, x s 0.04 kg/kg (T s 20 C çn) M be 350*.6*(0.04-0.0074) 0.336 kg/h 3.2. Döşeeden Dfüzyonla Olan Ne Kazancı Döşee altında su teası olduğundan, yukarıda verlen tablo yardııyla X ax 0.00 (0 c) okunur. Şekl 2 göz önüne alınarak, δ 20 c, s 0 c belrlenr. (3 ) fadesnde RT/D,5.0 6, μ30 alınablr. Döşee sıcaklığı 20 C çn, p s 2340 Pa okunur. Buna karşılık ϕ %50 çn, p 0.5*2340 70 Pa değerndedr. Buna göre, bd,5.0 6.30.0,0 ( 2340 70 ) 0,26.0 3 kg / 2 h Öte yandan (5) fadesnde Tablo den alınan değerler yerne konarak,

627 2 bk / 2 2 0.0 0.0 + 0.032 0.032 Bulunur. Her k değer (6) fadesne taşınırsa,.97 kg / 2 h bt 0,26.0 3 +,97 0,2599.0 3 kg / 2 h Görüldüğü gb, bk ternn etks hç yoktur. Topla döşee yüzeynden olan ne kazancı, M bt 0,26.0-3.2500 0,65 kg/h 3.3. Topla Ne Kazancı M t M be + M bt 0,336+ 0,65 kg/h Genellkle ne alıcı chaz kapasteler gün bryle tanılandığından, günlük pk ne kazancı, M t.24 264 kg/gün bulunur. 4. NEM ALICI CİHAZLAR Ne alıcı chazlar k teel prensbe göre çalışan k farklı tpte üretlektedr. Bu k tp burada kısaca; a) kopresörlü, b) taburlu olarak slendrleceklerdr. Kopresörlü sstelerde chaz çnde Şekl 3 de görüldüğü gb br soğuta devres teşkl edlştr. Soğuta devresnn ısı çeklen evaporatör kısındak soğutucu yüzeylernden nel oda havası geçrlr. Bu yüzeylerde soğuyan hava nen buraya bırakarak, soğuk ve kuru br hava olarak bu bölüden çıkar. Soğuta devresnn kondenser kısında se dışarı ısı atılak zorundadır. Evaporatörden çıkan soğuk ve kuru hava kondenserden geçrlerek tekrar ısıtılır. Böylece yaklaşık oda sıcaklığında kuru hava halne gelr ve tekrar odaya üflenr. Bu chazlarda elektrk enerjs kopresör otoruna ve havayı hareket ettren fan otoruna verlr. Chazın hçbr kanal bağlantı htyacı yoktur. F E C K H Fan G Şekl 3. Kopresörlü ne ala chazları şeatk gösterl. H: hustat, F: fltre, E: evaporatör, C: kopresör, K: kondenser, G: genleşe eleanı (kapler boru)

628 Taburlu sstelerde Şekl 4 de gösterldğ gb ne alıcı (hgroskopk) adde edrlş br tabur bulunur. Bu taur br otorla çok yavaş döndürülektedr. Taburun k yarısı farklı hava akıları çersndedr. Taburun brnc yarısı odadan elp, tekrar odaya verlen kurutucu hava akıı çndedr. Nel oda havası ne alıcı tabur üzernden geçerken nen burada bırakır, br ktar ısınır ve bu kuru sıcak hava tekrar odaya verlr. Taburun dğer yarısı se odadan alınıp, dışarı atılan hava akıı çndedr. Odadan alınan hava elektrkl ısıtıcılardan geçerek önce ısınır. Sonra bu sıcak hava taburun dğer yarısından geçer ve tabur üzernde elş suyu buharlaştırarak alır. Bu nel ve sıcak hava br kanalla dışarı atılır. Bu havaya reaktvasyon havası adı verlr. Böylece tabur bu bölgeden geçerken, üzernde toplanan ne alınarak tekrar aktf hale getrlr. Eğer dışarı br kanal bağlantısı stenyorsa, chaza br kondenser üntes lave edleldr. Bu kondenser üntesnde sıcak ve nel hava, oda havasıyla soğutularak çndek ne yoğuşturulur. Bu duruda chaz kopaktır. Dışarı br hava bağlantısına gerek yoktur. Ancak kondenser üntes he alyet yükseltekte, he de chaz vern br ktar düşürektedr. Bu chazlarda elektrk enerjs fan otorlarına, tabur otoruna ve elektrkl ısıtıcılara beslenektedr. 5. CİHAZ SEÇİMİ ve KARŞILAŞTIRILMASI Ne alıcı chaz seç chaz kataloglarından yararlanarak yapılır. Şekl 5 te örnek olarak br chaz kapaste dyagraı verlştr. İçerdek sıcaklık ve ne değerler belrlendğnde, chazın ne ala kapastes M(kg/h) ve gerekl özgül elektrk enerjs E( kwh/kg) bu dyagradan okunablr. Odada stenen ne değer ve sıcaklık değer düştükçe, chaz kapastes düşekte ve özgül elektrk enerjs gereksn artaktadır. ) Oda havası, 2) Kuru hava, 3) Reaktvasyon havası, 4) Yaş hava Şekl 4. Taburlu chaz şeatk gösterl.

629 Şekl 5. Örnek chaz kapaste dyagraı Ne alıcı chazların çalışası br hustat yardıı le kontrol edlr. Oda çnde ne ayarlanan bağıl ne değerne ulaşınca, chaz durur. Bağıl ne belrl br değere ulaşınca, tekrar çalışaya başlar. Soğuta kopresörlü tpler, belrl sıcaklıkların altında (5 C ertebelernde) etkn olarak ne alaazlar. Ayrıca her k tpte de sıcaklık değer düştükçe ne ala etkenlğ azalır. Kışın ısıtılayan depolarda ç orta sıcaklığının 8 C nn altına fazla neyeceğ tahn edleblr. Öte yandan kışın dış sıcaklık çe göre daha düşük olacaktır. Dolayısıyla dış le ç arasında özgül ne farkı çok azdır. Dolayısıyla ssten ne kazancı çok azalaktadır. Bu nedenle her k tp ne alıcı, İstanbul gb kllerde, brbrne alternatf olarak bütün yıl çalışak üzere seçleblr. Kopresörlü tplern lt sıcaklık altında (örneğn 5 C) otoatk durası özellğ aranalıdır. Herhang br uygulaada farklı tp chazlar brbrnn alternatf olablr. Bu chazları karşılaştırak üzere br tablo hazırlanablr. Tablo 2 de böyle br örnek görülektedr. Karar bu tabloya göre verleblr. Öte yandan haleye çıkılacaksa, chaza at br teknk şartnae hazırlanır. Tablo 3 de örnek olarak, hazırlanan br şartnae görülektedr. Tablo 2. Chaz karşılaştıra tablosu Konu Kopresörlü chaz Taburlu chaz İstenen özellk Kanalsız Kanalsız 20 C sıcaklık, %50 ne 70 kg/gün 78,3 kg/gün şartlarında chaz kapastes 0 C sıcaklık, %50 ne 53 kg/gün 62.5 kg/gün şartlarında chaz kapastes 0 C sıcaklık, %50 ne 5 C altında çalışaz 38 kg/gün şartlarında chaz kapastes Gerekl chaz aded 2 adet adet Topla fyat 49.820 SF 334.950 SF Chaz elektrk gücü 2200 W 4450 W Topla elektrk gücü 26,4 kw 50 kw Yıllık enerj tüket 23.264 kwh 438.000 kwh Yıllık elektrk gder 26.335 SF 49.877 SF Ses düzey 60 dba 74 dba Topla hava debs 8.000 3 /h 8.800 3 /h Gerekl elektrk fazı Mono veya trfaze Trfaze Kontrol Hustat Hustat

630 Tablo 3. Örnek br ş çn hazırlanan şartnae Chaz tp Taburlu Kanal gereksn Kanallı Dzayn oda şartı 20 C sıcaklık, %50 ne Topla ne ala kapastes 260 kg/gün Chaz sayısı 2 Chaz kapastes 30 kg/gün Mnu ne ala sıcaklığı 5 C Maksu topla güç htyacı 5 kw Maksu ses düzey 74 dba Yangın enyet belgelenel Çalışa süres sürekl Öür 0 yıl garant Kontrol Hustat Servs bakı sıklığı 3 ay ve yukarısı Servs, yedek parça Satıcı tarafından üstlenlen servs yedek parça garants 6. SONUÇ Tek başına ne ala şle genellkle endüstryel klada ve depoculukta karşılaşılan br şledr. Yaygın kullana alanı oladığından, sste hesabıyla lgl teor fazla blneektedr. Chaz seçler daha çok aprk olarak yapılaktadır. Chaz seçlerne esas olacak ne kazancı hesabında enfltrasyon en büyük paya sahptr. İknc olarak ta topraktan olan ne kazancı gelr. Özellkle topraktan olan ne kazancının teork hesabı lgnçtr. Burada buhar dfüzyonu ve kılcallıkla sıvının taşınası ana ekanzalardır. Uygulaada ne ala k yöntele gerçekleştrlektedr. Her k yönte uygulaaya bağlı olarak farklı perforanslar sergleektedr. Bu nedenle chaz seçnde br fzblte çalışası yapak gerekr. KAYNAKLAR [] Borhan, B., Ytong El Ktabı-, s.3-35, Türk Ytong San.A.Ş. [2] Kalorfer Tessatı Proje Hazırlaa Esasları, MMO. 84 No lu yayın. [3] TS 825 Bnalarda Isı Yalıtı Kuralları, Nsan 998. [4] ASHRAE Handbook, Fundaentals,997 [5] Krscher, O., Kröll, K., De Wssenscaftlchen Grundlagen der Trocknungstechnk, Sprnkler Verlag, 963. [6] Öker, E., Malzeelerden kılcallıkla ne geçşnn hesaplanası ve br deponun nel havasının kurutulası, Btre Çalışası, İTÜ Makna Fak., 999 [7] Arısoy, A., Dolabahçe Sarayı Bodru Kat Ne Kontrolu, İTÜ Gelştre Vakfı Proje Raporu, 998 [8] Dry Ar Methods, Munters [9] Fra Katalogları ÖZGEÇMİŞ 950 yılı Ankara doğuludur. 972 yılında İTÜ Makna Fakültesn Yüksek Mühends olarak btrştr. Aynı ünversteden 979 yılında Doktor, 984 yılında Doçent ve 99 yılında Profesör ünvanını alıştır. Yana ve ısı teknğ alanlarında çalışaktadır.

63 EK. Çeştl alzeelern su ee ve su nüfuz katsayıları Malzee ρ [kg/ 3 ] A[kg/ 2 h /2 ] B [/h /2 ] Ytong 500-600 4-8 0.05 Beton 240 0.0054 Delkl tuğla 070-750 25 0.35 Alçı 900-390 35 0.4 Kreç Kutaşı 770 4 0.026 EK 2. Çeştl yapı alzeesnn dfüzyon drenç faktörü, μ Malzee Özgül ağırlık Kg/ 3 dfüzyon drenç faktörü, μ Tuğla 360 6,8 Kret 880 37-43 Kreçl ku, beton 500 8 Kreçl ku, beton 900 5 Kreçl ku, beton 2300 30 Poza taşı,tahta 700 2 Alçı 20 6,2 Asbest-çento levha 920 5 Ca %8 su 400 0 Kızılkayın %5 su 600 PVC 8560 Poletlen 65000 EK 3. Yüzey buhar geçş katsayısı, β Yüzey /β (h) Duvar ç yüzey (ΔT 4-6 C) 943-90 Dış duvar (rüzgarlı) 257 Dış duvar (rüzgarsız) 33 EK 4. Doyuş hava çndek su buharı basınçları Sıcaklık, ( C) Doya basıncı, (Pa) Sıcaklık, ( C) Doya basıncı, (Pa) Sıcaklık, ( C) 30 4244 25 369 20 2340 29 4006 24 2985 9 297 28 378 23 280 8 2065 27 3566 22 2645 7 937 26 3362 2 2487 6 88 Doya basıncı, (Pa)