20058733 RUHSAT NOLU KALKER OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU GAZİANTEP İLİ ŞEHİTKAMİL İLÇESİ TAŞLICA MAHALLESİ

SAN. VE TİC. A.Ş. 20058733 RUHSAT NOLU KALKER OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU GAZİANTEP İLİ ŞEHİTKAMİL İLÇESİ TAŞLICA MAHALLESİ Bahçelievler Mah. 52. Sok. (Eski 6. Sok) No: 15/4 ÇANKAYA / ANKARA TEL : + 90 312 223 36 00 FAKS : + 90 312 223 31 32 web : www.ankatekmuhendislik.com.tr e-posta : info@ankatekmuhendislik.com.tr ÇED Raporu Nihai ÇED Raporu ANKARA OCAK - 2014

PROJENİN SAHİBİNİN ADI ADRESİ TELEFON VE FAKS NUMARALARI PROJENİN ADI PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN ADI, MEVKİİ LİMAK ÇİMENTO SAN. VE TİC. A.Ş. GAZİANTEP ÇİMENTO FABRİKASI Göllüce Mevkii Nizip Yolu Üzeri ŞEHİTKAMİL/GAZİANTEP TEL. : 0 342 235 01 10 FAKS : 0 342 235 01 09 20058733 RUHSAT NOLU KALKER OCAĞI VE KIRMA ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU GAZİANTEP İLİ, ŞEHİTKAMİL İLÇESİ, TAŞLICA MAHALLESİ PROJE BEDELİ Yatırım Tutarı 6.000.000 TL PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN KOORDİNATLARI, ZON Proje Alanı Koordinatları Aşağıda verilmiştir. RUHSAT NUMARASI 20058733 PROJENİN ÇED YÖNETMELİĞİ KAPSAMINDAKİ YERİ VE SEKTÖRÜ PTD RAPORUNU HAZIRLAYAN KURULUŞUN/ÇALIŞMA GRUBUNUN ADI PTD HAZIRLAYAN KURULUŞUN/ÇALIŞMA GRUBUNUN ADRESİ, TELEFON VE FAKS NUMARALARI PTD SUNUM TARİHİ (GÜN, AY, YIL) 03.10.2013 Tarih ve 28784 Sayılı Resmi Gazete de Yayımlanan ÇED Yönetmeliği EK 1 Madde 29 Madencilik Faaliyetleri, a bendi 25 hektar ve üzeri çalışma alanında (kazı ve döküm alanı toplamı olarak) açık işletmeler ve ç bendi Kırmaeleme-yıkama tesisleri (1.(a) ve 2.(a) grup madenler 400.000 ton/yıl ve üzeri) ANKATEK ÇEVRE MAD. MÜH. MÜŞ. TURZ. TAAH. VE TİC. LTD. ŞTİ. Bahçelievler Mah. 52. Sok. (Eski 6. Sok) No: 15/4 Çankaya/ANKARA TEL : 0 312 223 36 00 (pbx) FAKS : 0 312 223 31 32 15.01.2014

Proje Alanı Sınır Koordinatları Koordinat Noktaları Sağa (Y) Yukarı (X) Enlem Boylam 1. Nokta 365216 4105395 37,083592 37,483322 2. Nokta 365261 4105535 37,084860 37,483803 3. Nokta 365210 4105560 37,085078 37,483225 4. Nokta 365152 4105575 37,085205 37,482570 5. Nokta 365198 4105690 37,086248 37,483066 6. Nokta 365242 4105675 37,086119 37,483564 7. Nokta 365284 4105795 37,087207 37,484015 8. Nokta 365233 4105814 37,087370 37,483438 9. Nokta 365177 4105808 37,087308 37,482809 10. Nokta 365146 4105810 37,087322 37,482460 11.Nokta 365130 4105815 37,087365 37,482279 12. Nokta 365116 4105827 37,087471 37,482120 13. Nokta 365503 4106083 37,089833 37,486427 14. Nokta 365516 4106019 37,089258 37,486584 15. Nokta 365477 4105975 37,088856 37,486154 16. Nokta 365471 4105929 37,088441 37,486094 17. Nokta 365645 4105922 37,088403 37,488053 18. Nokta 365644 4105873 37,087961 37,488050 19. Nokta 365634 4105790 37,087212 37,487953 20. Nokta 365818 4105725 37,086652 37,490034 21. Nokta 365866 4105718 37,086596 37,490575 22. Nokta 365949 4105556 37,085148 37,491537 23. Nokta 365941 4105529 37,084904 37,491452 24. Nokta 365903 4105500 37,084637 37,491030 25. Nokta 365913 4105465 37,084323 37,491149 26. Nokta 365963 4105365 37,083429 37,491729 27. Nokta 365926 4105365 37,083424 37,491313 28. Nokta 365911 4105320 37,083016 37,491152 29. Nokta 365881 4105277 37,082624 37,490822 30. Nokta 365898 4105240 37,082293 37,491020 31. Nokta 365760 4105256 37,082418 37,489465 32. Nokta 365727 4105335 37,083125 37,489080 33. Nokta 365638 4105276 37,082581 37,488090 34. Nokta 365558 4105275 37,082560 37,487190 35. Nokta 365354 4105302 37,082774 37,484891 36. Nokta 365363 4105362 37,083316 37,484981 37. Nokta 365339 4105389 37,083556 37,484706 Alan: 40,36 Ha. 1

İÇİNDEKİLER LİSTESİ Sayfa No İÇİNDEKİLER LİSTESİ... 2 TABLOLAR DİZİNİ... 6 ŞEKİLLER DİZİNİ... 8 BÖLÜM 1: PROJENİN TANIMI VE AMACI... 11 1.1. Tanımı, Hizmet Amaçları, Önem ve Gerekliliği, Projenin Zamanlama Tablosu... 11 1. 1. 1. Tanımı... 11 1. 1. 2. Hizmet Amaçları, Önem ve Gerekliliği... 13 1. 1. 3. Projenin Zamanlama Tablosu... 14 BÖLÜM 2: PROJE ALANI VE ETKİ ALANINA AİT MEVCUT DURUMUN BELİRLENMESİ VE ÖZELLİKLERİ... 15 (PROJE YERİ VE ETKİ ALANININ MEVCUT DURUMU VE PLANLANAN DURUMU İLE İLGİLİ OLARAK ÇEVRESEL ÖZELLİKLERİN BELİRTİLMESİ)... 15 2.1. Proje İçin Seçilen Yerin Konumu... 15 2.1.1. Proje Yer Seçimi (İlgili Valilik veya Belediye tarafından doğruluğu onanmış olan yerin, Onanlı Çevre Düzeni Planı veya İmar Planı sınırları içinde ise bu alan üzerinde, değil ise mevcut arazi kullanım haritası üzerinde koordinatları ile birlikte gösterimi, projenin kapladığı alan ve koordinatları)... 16 2.1.2. Proje Kapsamındaki Ünitelerin Konumu... 18 2.1.2.1. Ocak... 20 2.1.2.2. Kırma-Eleme Tesisi... 21 2.1.2.3. Stok Alanı... 21 2.1.2.4. Bitkisel Toprak Depo Alanı... 21 2.1.2.5. Şantiye / İdari Bina... 22 2.1.2.6. Nakliye Güzergahı... 22 2.1.2.7. Diğer... 22 2.2. Proje Etki Alanının Belirlenmesi ve Etki Alanındaki Mevcut Durum... 22 2.3. Projenin Özellikleri... 24 2.3.1. Proje Kapsamında Kullanılacak Üretim Yöntemleri, Üretim Miktarları, İş Akım Şeması, Çalışacak Personel Sayısı... 24 2.3.1.1. Proje Kapsamında Kullanılacak Üretim Yöntemleri, Üretim Miktarları... 24 2.3.1.2. Proje İş Akım Şeması... 27 2.3.1.3. Çalışacak Personel Sayısı... 30 2.3.2. Üretimde Kullanılacak Makinelerin, Araçların ve Aletlerin Miktar ve Özellikleri... 31 2.3.3. Üretim Sırasında Tehlikeli, Toksik, Parlayıcı ve Patlayıcı Maddelerin Kullanım Durumları, Taşınmaları ve Depolanmaları... 31 2.3.4. Proje Kapsamındaki Ulaştırma Altyapısı Planı (Ulaştırma Güzergahı, Güzergah Yollarının Mevcut Durumu ve Kapasitesi, Hangi Amaçlar İçin Kullanıldığı, Mevcut Trafik Yoğunluğu, Yerleşim Yerlerine Göre Konumu, Yapılması Düşünülen Tamir, Bakım ve İyileştirme Çalışmaları vb.)... 40 BÖLÜM 3: PROJENİN EKONOMİK VE SOSYAL BOYUTLARI... 43 3.1. Proje ve Etki Alanının Mevcut ve Planlanan Sosyo-Ekonomik Özellikleri... 43 3.1.1. Ekonomik Özellikler (Yörenin ekonomik yapısını oluşturan başlıca sektörler)... 43 3.1.2. Nüfus (Yöredeki kentsel ve kırsal nüfus, nüfusun yaş sınıflarına göre dağılımı, hane halkı yapısı)... 45 3.1.3. Sağlık (Bölgede mevcut endemik hastalıklar)... 46 3.1.4. İnsan Sağlığı ve Çevre Açısından Riskli ve Tehlikeli Faaliyetler... 47 3.1.5. Gerçekleşmesi Beklenen Gelir Artışları; Yaratılacak İstihdam İmkanları, Nüfus Hareketleri... 48 3.1.6. Yöredeki Sosyal Altyapı Hizmetleri (Eğitim, Sağlık, Kültür Hizmetleri)... 49 3.1.7. Çalışacak Personelin ve Bu Personele Bağlı Nüfusun Konut ve Diğer Teknik / Sosyal Altyapı İhtiyaçları... 49 3.1.8. Projenin Fayda-Maaliyet Analizi... 50 3.1.9. Projeden Etkilenen Yerleşim Yerleri... 53 3.1.10. Projenin Ekonomik Ömrü... 53 2

3.1.11. Zamanlama Tablosu... 53 3.2. Diğer Hususlar... 53 BÖLÜM 4: MEVCUT ÇEVRESEL ÖZELLİKLER VE DOĞAL KAYNAKLARIN KULLANIMI.. 54 (BÖLGESEL VE ÇALIŞMA ALANI BAZ ALINARAK MEVCUT VE PLANLANAN DURUM VERİLMELİDİR)... 54 4.1. Arazi Kullanım ve Mülkiyet Durumu... 54 4.1.a. Tarım ve Hayvancılık... 54 4.1.a.1. Sulu ve Kuru Tarım Arazilerinin Büyüklüğü... 54 4.1.a.2. Ürün Desenleri ve Bunların Yıllık Üretim Miktarları... 56 4.1.a.3. Hayvancılık Türleri, Adetleri ve Beslenme Alanları... 61 4.1.b. Orman Alanları... 62 4.1.b.1. Ağaç Türleri ve Miktarları veya Kapladığı Alan Büyüklükleri... 62 4.1.b.2. Ocak Yerinin İşlediği Mescere Haritası ve Yorumu... 63 4.1.b.3. Sahanın Yangın Görüp Görmediği... 63 4.1.c Proje Yerinde Elden Çıkarılacak Alanın Değerlendirilmesi... 63 4.1.c.1 Proje Sırasında Kesilecek Ağaçların Tür ve Sayıları, Orman Yangınları ve Alınacak Önlemler... 63 4.1.c.2 Elden Çıkarılacak Tarım Alanlarının Büyüklüğü, Arazi Kullanım Kabiliyeti... 64 4.1.c.3 Etkilenecek Tabii Bitki Türleri ve Ne Kadar Alanda Bu İşlerin Yapılacağı... 64 4.1.c.4. Proje Alanında Kültür ve Tabiat Varlıkları Durumu... 64 4.1.c.5. Proje Kapsamında Yapılacak İş ve İşlemler Kapsamında Etkiler ve Alınacak Önlemler (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme ve İşletme Sonrası)... 64 4.2. Toprak Özellikleri... 65 4.2.a. Toprak Yapısı ve Arazi Kullanım Kabiliyeti Sınıflaması... 65 4.2.b. Yamaç Stabilitesi... 68 4.2.c. Erozyon... 68 4.2.d. Proje Kapsamında Yapılacak İş ve İşlemler Kapsamında Toprağa Etkiler ve Alınacak Önlemler (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme ve İşletme Sonrası)... 69 4.3. Jeolojik Özellikler... 70 4.3.a. Bölge Jeolojisi... 73 4.3.b. Çalışma (Proje) Alanı Jeolojisi... 74 4.3.c. Cevherleşme... 74 4.3.d. Depremsellik... 75 4.3.e. Proje Kapsamında Yapılacak İş ve İşlemler Kapsamında Jeolojik Etkiler ve Alınacak Önlemler (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme ve İşletme Sonrası)... 77 4.4. Hidrojeolojik Özellikler... 78 4.4.a. Bölge ve Proje Alanı Hidrojeolojik Özellikler... 78 4.4.b. Yüzeysel Su Kaynaklarının Hidrolojik Özellikleri... 79 4.4.c. Yeraltı ve Termal Su Kaynaklarının Hidrojeolojik Özellikleri (Su Seviyeleri, Miktarları, Emniyetli Çekim Değerleri, Kaynakların Debileri, Mevcut ve Planlanan Kullanımı)... 81 4.4.d. Proje Kapsamında Yapılacak İş ve İşlemler Kapsamında Hidrojeolojik Etkiler ve Alınacak Önlemler (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme ve İşletme Sonrası)... 81 4.5. Hidrolojik Özellikler... 82 4.5.a. Bölge ve Proje Alanı Hidrolojik Özellikleri... 82 4.5.b. Projenin Göl, Baraj, Gölet, Akarsu ve Diğer Sulak Alanlara Göre Konumu... 84 4.5.c. Yüzeysel Su Kaynaklarının Mevcut ve Planlanan Kullanımı (İçme, Kullanma, Sulama Suyu, Su Ürünleri İstihsali, Ulaşım, Turizm, Elektrik Üretimi, Diğer Kullanımlar)... 86 4.5.d. Proje Kapsamında Yapılacak İş ve İşlemler Kapsamında Hidrolojik Etkiler ve Alınacak Önlemler (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme ve İşletme Sonrası)... 87 4.6. Meteorolojik ve İklimsel Özellikler... 87 4.6.a. Bölgesel ve Proje Alanı Meteorolojik ve İklimsel Özellikler... 87 4.6.b. Proje Kapsamında Yapılacak İş ve İşlemler Sırasında Yerel ve Bölgesel İklimde Oluşabilecek Meteorolojik ve İklimsel Etkiler ile Alınacak Önlemler (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme ve İşletme Sonrası)... 108 4.7. Flora-Fauna... 108 4.7.a. Proje Alanı ve Proje Etki Alanı Flora-Fauna... 109 4.7.b. Proje Kapsamında Yapılacak İş ve İşlemler Kapsamında Flora-Fauna Üzerine Etkiler ve Alınacak Önlemler (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme ve İşletme Sonrası)... 129 4.8. Koruma Alanları (EK-V deki Duyarlı Yöreler Listesi Kapsamında)... 131 3

4.8.a. Proje Alanı ve Proje Etki Alanı Koruma Alanları... 131 4.8.b. Proje Kapsamında Yapılacak İş Ve İşlemler Kapsamında Koruma Alanlarına Etkiler Ve Alınacak Önlemler (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme Ve İşletme Sonrası)... 137 4.9. Devletin Yetkili Organlarının Hüküm ve Tasarrufu Altında Bulunan Araziler (Askeri yasak bölgeler, kamu kurum ve kuruluşlarına belirli amaçlarla tahsis edilmiş alanlar, 7/16349 sayılı bakanlar kurulu kararı ile "sınırlandırılmış alanlar" v.b.)... 137 4.9.a. Proje Alanı ve Proje Etki alanı... 137 4.9.b. Proje Kapsamında Yapılacak İş ve İşlemler Kapsamında Etkiler ve Alınacak Önlemler (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme ve İşletme Sonrası)... 137 BÖLÜM 5: PROJE KAPSAMINDAKİ FAALİYETLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ... 138 (İLGİLİ YÖNETMELİKLER KAPSAMINDA VE KÜMÜLATİF OLARAK GEREKLİ DEĞERLENDİRME YAPILACAKTIR)... 138 5.1. Emisyon Hesaplamaları (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme ve İşletme Sonrası)... 138 5.1.1. Dekapaj İşlemleri Sırasında Oluşacak Emisyonlara İlişkin Hesaplamalar... 139 5.1.2. İşletme Aşamasında Oluşacak Emisyonlara İlişkin Hesaplamalar... 141 5.1.3. Hava Kalitesi Modelleme Çalışması... 146 5.1.4. Toz Emisyonlarına Karşı Alınacak Önlemler... 148 5.2. Su Kullanımı ve Bertarafı (Arazi hazırlık, inşaat, işletme ve işletme sonrası olmak üzere temin edileceği kaynaklar, su miktarları, içme ve kullanma suyu ve diğer kullanım amaçlarına göre miktarları, kullanımı sonrası oluşacak atık suların miktarı ve bertarafı)... 150 5.2.1. Su Kullanımı... 150 5.2.2. Atık Suların Bertarafı... 151 5.3. Atıklar (Arazi hazırlık, inşaat, işletme ve işletme sonrası olmak üzere atık türleri, miktarları, bertarafı)... 152 5.3.1. Evsel Nitelikli Katı Atıklar... 152 5.3.2. Ambalaj Atıkları... 152 5.3.3. Atık Yağlar... 153 5.3.4. Bitkisel Atık Yağlar... 155 5.3.5. Tehlikeli Atıklar... 155 5.4. Gürültü Kaynakları ve Seviyeleri... 156 5.4.1. Gürültü Kaynakları ve Seviyeleri... 156 5.4.2. Vibrasyon... 161 5.5. Sağlık Koruma Bandı Mesafesi... 165 5.6. Doğaya Yeniden Kazandırma Çalışmaları ve Rehabilitasyon Planı... 166 5.7. Risk Analizi... 169 5.7.a. Proje Alanı ve Proje Etki Alanı Analizi... 171 5.7.b. Proje Kapsamında Yapılacak İş Ve İşlemler Kapsamında Risk Durumlarında Alınacak Önlemler (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme Ve İşletme Sonrası)... 173 5.8. Diğer Hususlar... 175 BÖLÜM 6: PROJENİN ALTERNATİFLERİ... 176 (BU BÖLÜMDE TEKNOLOJİ, ALINACAK ÖNLEMLERİN ALTERNATİFLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI YAPILACAK VE TERCİH SIRALAMASI BELİRTİLECEKTİR.)... 176 BÖLÜM 7: İZLEME PROGRAMI... 177 7.1. Projenin İnşaatı İçin Önerilen İzleme Programı, Projenin İşletmesi Ve İşletme Sonrası İçin Önerilen İzleme Programı Ve Acil Müdahale Planı... 177 7.2. ÇED Olumlu Belgesinin Verilmesi Durumunda Yeterlik Tebliği nde Yeterlik Belgesi Alan Kurum/Kuruluşların Yükümlülükleri Başlığı 4. Maddesinde Yer Alan Hususların Gerçekleştirilmesi İle İlgili Program... 182 BÖLÜM 8: HALKIN KATILIMI... 183 (PROJEDEN ETKİLENMESİ MUHTEMEL YÖRE HALKININ NASIL VE HANGİ YÖNTEMLERLE BİLGİLENDİRİLDİĞİ, PROJE İLE İLGİLİ HALKIN GÖRÜŞLERİNİN VE KONU İLE İLGİLİ AÇIKLAMALARIN ÇED RAPORUNA YANSITILMASI)... 183 BÖLÜM 9: SONUÇLAR... 185 (YAPILAN TÜM AÇIKLAMALARIN ÖZETİ, PROJENİN ÖNEMLİ ÇEVRESEL ETKİLERİNİN SIRALANDIĞI VE PROJENİN GERÇEKLEŞMESİ HALİNDE OLUMSUZ ÇEVRESEL 4

ETKİLERİN ÖNLENMESİNDE NE ÖLÇÜDE BAŞARI SAĞLANABİLECEĞİNİN BELİRTİLDİĞİ GENEL BİR DEĞERLENDİRME)... 185 5

TABLOLAR DİZİNİ Sayfa No Tablo 1. Projenin Zamanlama Tablosu... 14 Tablo 2. 20058733 Ruhsat No lu Saha Sınır Koordinatları... 16 Tablo 3. ÇED Proje Alanı Sınır Koordinatları... 17 Tablo 4. 20058733 no'lu Sahanın İşletme İzin Alanı Sınır Koordinatları... 18 Tablo 5. 20058733 no'lu Sahanın ÇED Gerekli Değildir Belgesi Alınan Alan Sınır Koordinatları... 18 Tablo 6. Kırma-Eleme Tesisi Alanı Sınır Koordinatları... 18 Tablo 7. Stok Alanı Sınır Koordinatları... 19 Tablo 8. Bitkisel Toprak Döküm Alanı Koordinatları... 19 Tablo 9. Üretim Miktarları ve Çalışma Süreleri... 24 Tablo 10. Çalışacak Personel Listesi... 30 Tablo 11. Proje Kapsamında Ocak Alanında Kullanılacak Makine Ekipman Listesi... 31 Tablo 12. Kırma-Eleme Tesisi Makine Ekipman Listesi... 31 Tablo 13. Patlatma Dizayn Parametreleri... 36 Tablo 14. Türkiye, Gaziantep ve Şehitkamil İlçesi ne Ait Kentsel ve Kırsal Nüfus Verileri... 45 Tablo 15. Seçili Demografik Göstergeler Tablosu - GAZİANTEP... 46 Tablo 16. Gaziantep İli'nde Görülen Hastalıklar ve Vakalar... 46 Tablo 17. Yatırım Analiz Tablosu... 50 Tablo 18. Yıllık İşletme Giderleri Tablosu... 51 Tablo 19. Proforma Gelir Tablosu... 51 Tablo 20. Tarım Topraklarının Sulanabilme Durumu... 55 Tablo 21. Tarım Arazilerinin İlçeler İtibarı İle Dağılımı... 55 Tablo 22. Tarım Arazilerinin Dağılımı... 56 Tablo 23. İldeki Tarla Ürünleri Üretim Tablosu (2012 Yılı)... 56 Tablo 24. İldeki Meyve Ağaçları Üretim ve Veri Tablosu (2012)... 57 Tablo 25. İlde Sebze Üretimi ve Miktarı (2012)... 58 Tablo 26. Şehitkamil İlçesi Tarım Alanı İstatistikleri... 58 Tablo 27. Şehitkamil İlçesi nde Üretilen Tahıllar ve Diğer Bitkisel Ürünler (CPA Sınıflamasına Göre)... 59 Tablo 28. Şehitkamil İlçesi nde Üretilen Sebzeler (CPA Sınıflamasına Göre)... 59 Tablo 29. Şehitkamil İlçesi nde Üretilen Meyveler, İçecek ve Baharat Bitkileri (CPA Sınıflamasına Göre)... 60 Tablo 30. Gaziantep İli Büyük Toprak Gruplarına Göre Arazi Kullanım Kabiliyet Sınıfları (AKK) (ha)... 67 Tablo 31. Gaziantep İli Yerleşim Yerleri Deprem Bölgesi Dereceleri... 77 Tablo 32. Gaziantep İli Su Yüzeyleri ve Su Potansiyeli... 78 Tablo 33. DSİ Tarafından Gaziantep İl Sınırları İçerisinde Debi Ölçümleri Yapılan Su Kaynakları... 79 Tablo 34. Gaziantep İli nde yer alan Barajlar... 83 Tablo 35. Proje Alanının Gaziantep İli nde Yer Alan Su Yüzeylerine Mesafesi... 84 Tablo 36. Uzun Yıllar Rasat Verilerine Göre Basınç Dağılımı (hpa)... 88 Tablo 37. Uzun Yıllar Rasat Verilerine Göre Sıcaklık Dağılımı ( C)... 89 Tablo 38. Uzun Yıllar Rasat Verilerine Göre Yağış Dağılımı... 90 Tablo 39. Uzun Yıllar Rasat Verilerine Göre Nispi Nem Dağılımı... 91 Tablo 40. Uzun Yıllar Rasat Verilerine Göre Buharlaşma Dağılımı... 92 Tablo 41. Uzun Yıllar Rasat Verilerine Göre Aylık Sayılı Günler Dağılımı... 93 6

Tablo 42. Uzun Yıllar Rasat Verilerine Göre Aylık Maksimum Kar Kalınlığı... 94 Tablo 43. Yönlere Göre Rüzgârın Aylık, Mevsimlik ve Yıllık Esme Sayılarının Dağılımları... 96 Tablo 44. Yönlere Göre Rüzgârların Aylık, Mevsimlik ve Yıllık Esme Hızları Dağılımları (m/sec)... 97 Tablo 45. Uzun Yıllar Rasat Verilerine Göre Rüzgar Verileri, Fırtınalı ve Kuvvetli Rüzgarlı Günler Tablosu... 103 Tablo 46. Hakim Rüzgar Yönleri Karşılaştırma Tablosu... 104 Tablo 47. Rüzgar Hızlarına Göre Frekans Dağılım Tablosu... 106 Tablo 48. Kararlılık Sınıflarına Göre Frekans Dağılım Tablosu... 106 Tablo 49. Flora Listesi... 115 Tablo 50. Proje Alanı ve Çevresinde Tespit Edilen Amphibia (İki Yaşamlı) Türleri... 125 Tablo 51. Proje Alanı ve Çevresinde Tespit Edilen Reptilia (Sürüngen) Türleri... 126 Tablo 52. Proje Alanı ve Çevresinde Tespit Edilen Aves (Kuş) Türleri... 126 Tablo 53. Proje Alanı ve Çevresinde Tespit Edilen Mammalia (Memeliler) Türleri... 127 Tablo 54. Gaziantep İli'nde Bulunan Taşınmaz Kültür Varlıkları ve Sit Alanları... 134 Tablo 55. Toz Emisyonu Kütlesel Debi Hesaplamalarında Kullanılacak SKHKKY Emisyon Faktörleri... 138 Tablo 56. Kirletici Parametrelerin Yerleşim Birimlerindeki Konsantrasyonları... 147 Tablo 57. Üretimde Oluşacak Toz Emisyon Debisi ve Alınacak Önlemler... 149 Tablo 58. Proje Alanı İşletme Aşamasında Su Temini ve Kullanımlarına Göre İhtiyaç Duyulan Su Miktarları... 151 Tablo 59. Endüstriyel Tesisler için Çevresel Gürültü Sınır Değerleri... 156 Tablo 60. Arka Plan Ölçüm Sonuçları Taşlıca Mahallesi... 157 Tablo 61. Arka Plan Ölçüm Sonuçları Tesis Alanı... 157 Tablo 62. Proje Alanında Muhtemel Gürültü Kaynakları Ve Ses Gücü Düzeyleri... 158 Tablo 63. İşletme Aşamasında Çalışacak İş Makinelerinin Mesafelere Göre Gündüz Gürültü Düzeyleri... 159 Tablo 64. Yerleşim Yerlerinde Bulunan Yapılarda Hesaplanan Gürültü Düzeyleri... 159 Tablo 65. Yerleşim Yerlerinde Bulunan Yapılarda Hesaplanan Toplam Gürültü Düzeyleri ve Değerlerin Sınır Değerler İle Karşılaştırılması... 159 Tablo 66. Mesafeye Göre Titreşim Hızı Değerleri (W = 36 kg)... 163 Tablo 66. Bina temeli titreşim hızı (Vo) değerlerine bağlı olarak patlatma nedeniyle hasar görebilecek bina türleri (Forssbland,1981)... 163 Tablo 67. Maden ve Taş Ocakları ile Benzeri Alanlarda Patlama Nedeniyle Oluşacak Titreşimlerin En Yakın Yapının Dışında Yaratacağı Zemin Titreşimlerinin İzin Verilen En Yüksek Değerleri... 164 Tablo 68. Patlatma yapılan kaya türü ve bina temeli altındaki kayaç türüne bağlı olarak değişim gösteren K katsayısı asgari ve azami değerleri(armac Printing Company). 165 Tablo 69. Risk Analizinde Kullanılan Değerlendirme Verileri... 170 Tablo 70. Risk Matrisinin Kabul Edilebilirlik Değerleri... 171 Tablo 71. Proje Alanı Olası Tehlikelerin Değerlendirilmesi... 171 Tablo 72. Proje Etki Alanı Olası Tehlikelerin Değerlendirilmesi... 172 7

ŞEKİLLER DİZİNİ Şekil 1. Ocak Alanını Gösterir Topografik Harita... 20 Şekil 2. Kırma Eleme Tesisi ve Stok Alanlarını Gösterir Topografik Harita... 21 Şekil 3. Proje Genel İş Akım Şeması... 28 Şekil 4. Patlatma Dizayn Parametreleri... 32 Şekil 5. Örnek patlatma tasarımı ve delik geometrisi şematiksel anlatımı... 39 Şekil 6. 2012 Yılı Trafik Hacmi Haritası... 41 Şekil 7. Gaziantep İli Büyük Toprak Gruplarının Dağılımı... 66 Gaziantep N38 Paftası Genelleştirilmiş Dikme Kesiti aşağıda verilmiştir.... 71 Şekil 8. Gaziantep N38 Paftası Genelleştirilmiş Dikme Kesiti... 72 Şekil 9. Gaziantep İli Dirifay Haritası (ELBİSTAN- (NJ 37-5 Paftası))... 76 Şekil 10. Proje Alanı ve Çevresi Su Kaynaklarını Gösterir Harita... 80 Şekil 11. Proje Alanı Çevresi Su Yüzeylerini Gösterir Harita... 85 Şekil 12. Uzun Yıllar Rasat Verilerine Göre Aylık Basınç (hpa) Değerleri Grafiği.... 88 Şekil 13. Uzun Yıllar Rasat Verilerine Göre Aylık Sıcaklık ( C) Dağılımı.... 89 Şekil 14. Uzun Yıllar Rasat Verilerine Göre Ortalama Toplam Yağış ve Maksimum Yağış Dağılımı Grafiği... 90 Şekil 15. Gaziantep İli Uzun Yıllar Rasat Verilerine Göre Bağıl Nemin Aylara Göre Değişimi... 92 Şekil 16. Uzun Yıllar Rasat Verilerine Göre Aylık Buharlaşma Dağılımı... 93 Şekil 17. Uzun Yıllar Rasat Verilerine Göre Sayılı Günler Grafiği.... 94 Şekil 18. Uzun Yıllar Rasat Verilerine Göre Maksimum Kar Kalınlığı Grafiği.... 95 Şekil 19. Esme Sayılarına Göre Yıllık Rüzgar Diyagramı... 98 Şekil 20. Esme Hızlarına Göre Yıllık Rüzgar Diyagramı... 98 Şekil 21. Esme Sayılarına Göre Aylık Rüzgar Diyagramları... 99 Şekil 22. Rüzgar Esme Sayıları ve Hızlarına Göre İlkbahar Mevsimi Rüzgar Diyagramı 101 Şekil 23. Rüzgar Esme Sayılarına ve Hızlarına Göre Yaz Mevsimi Rüzgar Diyagramı... 101 Şekil 24. Rüzgar Esme Sayıları ve Hızlarına Göre Sonbahar Mevsimi Rüzgar Diyagramı... 102 Şekil 25. Rüzgar Esme Sayılarına ve Hızlarına Göre Kış Mevsimi Rüzgar Diyagramı... 102 Şekil 26. Ortalama Fırtınalı ve Kuvvetli Rüzgarlı Gün Sayısı Grafiği... 103 Şekil 27. Ortalama ve Maksimum Rüzgar Hızı Dağılımı Grafiği... 104 Şekil 28. Uzun Yıllar ve 2010 Yılı Esme Sayıları Dağılımı... 105 Şekil 29. 2010 Yılı Rüzgar Hızlarına Göre Rüzgar Gülü... 107 Şekil 30. 2010 Yılı Kararlılık Sınıflarına Göre Rüzgar Gülü... 107 Şekil 31. 2010 Yılı Kararlılık Sınıflarının Yıllık Dağılımı... 108 Şekil 32. Türkiye nin Flora Bölgeleri ve Grid Kareleme Sistemi (Davis - 1971)... 109 Şekil 33. Proje Alanı Vejetasyon Yapısını Gösterir Fotoğraf... 110 Şekil 34. Proje Alanında Mayıs-2013 Ayında Yapılan Arazi Etüdünde Tespit Edilen Bitki Türleri... 111 Şekil 35. Proje Alanında Ekim-2012 Ayında Yapılan Arazi Etüdünde Tespit Edilen Bitki Türleri... 112 Şekil 36. Gaziantep İli Ava Açık ve Kapalı Alanlar Haritası-2013-2014 (http://mak.ormansu.gov.tr)... 132 Şekil 37. Patlatma Sonucu Oluşan Titreşim ve Hava Şoku... 161 Şekil 38. Mesafeye Göre Bina Temelindeki Titreşim Hızı Değerleri... 163 Şekil 39. Risk SKOR Derecelendirme Matrisi... 170 Şekil 40. Acil Müdahale Planı... 180 Şekil 41. Halkın Katılımı Toplantısı Gazete İlanları... 183 Şekil 42. Halkın Katılımı Toplantısı Fotografları... 184 8

EKLER LİSTESİ : EK 1.A EK 1.B EK 1.C EK 2 EK 3 EK 4 EK 5 EK 6 EK 7 EK 8 EK 9.A EK 9.B EK 10 EK 11.A EK 11.B EK 12 EK 13.A EK 13.B EK 14 EK 15 20058733 Ruhsat Nolu Sahaya Ait İşletme Ruhsatı 20058733 Ruhsat Nolu Sahaya Ait İşletme İzni 20058733 Ruhsat Nolu Sahaya Ait Faaliyet Sahibi Değişikliği Devir Evrağı 20058733 Ruhsat Nolu Sahaya Ait 24,67 Hektarlık Proje Alanı İçin Alınan ÇED Gerekli Değildir Belgesi 20058733 Ruhsat Nolu Sahaya Ait 24,67 Hektarlık Proje Alanı İçin Kapasite Artışına Yönelik 08.06.2012 Tarihinde Alınan ÇED Gerekli Değildir Belgesi Kırma Eleme Tesisi Kapasite Raporu Firmaya Ait İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatı 20058733 Nolu Ruhsat Sahayı Gösterir Yer Bulduru Haritası 20058733 Nolu Ruhsat sahası ve Civarını Gösterir Ulaşım Ağı Haritası 20058733 Ruhsat Nolu Sahayı ve Proje Alanını Gösterir 1/25.000 Ölçekli Topografik Harita 1/10.000 Ölçekli 20058733 Nolu Ruhsat Sahasını ve Proje Alanını Gösterir Arazi Mülkiyet Durumunu İçeren Vaziyet Planı 1/5.000 Ölçekli Proje Alanı, Kırma Eleme Tesisi, Stok ve Bitkisel Toprak Döküm Alanlarını Gösterir Vaziyet Planı 20058733 Ruhsat Nolu Sahanın Bulunduğu Bölgeye Ait 1/100.000 Ölçekli Gaziantep İl Çevre Düzeni Planı, Plan Hükümleri ve Plan Notları 1/10.000 Ölçekli 20058733 Nolu Ruhsat Sahası ve Proje Alanını Gösterir Jeoloji Haritası Jeoloji Haritası Kesitleri 20058733 Nolu Ruhsat Sahasını Gösterir Gaziantep İli Deprem Haritası 20058733 Nolu Sahayı Gösterir Panaromik Fotoğraflar 20058733 Nolu Sahayı Gösterir Fotoğraflar 20058733 Nolu Sahayı Gösterir Uydu Görüntüleri 20058733 Nolu Sahaya Ait 2011 Yılı İmalat Haritası 9

EK - 16 EK - 17 EK 18 EK 19 EK - 20 EK - 21 EK - 22 EK - 23 EK - 24 EK 25.A EK 25.B EK 26 20058733 Ruhsat No lu Saha ya Ait Üretim Termin Planı ve Kesiti 20058733 Ruhsat No lu Saha ya Ait Son Durum İmalat Planı ve Kesiti Gaziantep Valiliği İl Tarım Müdürlüğü Mera Komisyonu İzni Kahramanmaraş Orman Bölge Müdürlüğü Tarafından Hazırlanan Orman ÇED İnceleme Değerlendirme Formu Gaziantep Meteoroloji İstasyonu Uzun Yıllar Meteorolojik Verileri (1970-2012) Gaziantep Meteoroloji İstasyonu (1938-2010) Standart Zamanlarda Gözlenen En Büyük Yağış Değerleri ve Tekerrür Eğrileri Grafiği Gaziantep Meteoroloji İstasyonu Uzun Yıllar Fevk Hadiseleri Tablosu Hava Kalitesi Modelleme Raporu Hidrojeolojik Etüt Raporu DSİ 20. Bölge Müdürlüğü nden Alınan Yeraltı Suyu Arama Belgesi DSİ 20. Bölge Müdürlüğü nden Alınan Yeraltı Suyu Kullanma Belgesi Fosseptik Planı EK 27 Gaziantep Büyükşehir Belediyesi GASKİ Genel Müdürlüğü nden Evsel Nitelikli sıvı Atıkların Vidanjör İle Çekilebileceğine Dair Alınan Yazı EK 28 EK 29 EK 30 Arka Plan Gürültüsü Akustik Raporu Kırma-Eleme Tesisi İş Akım Şeması Doğaya Yeniden Kazandırma Planı 10

BÖLÜM 1: PROJENİN TANIMI VE AMACI 1.1. Tanımı, Hizmet Amaçları, Önem ve Gerekliliği, Projenin Zamanlama Tablosu 1. 1. 1. Tanımı Proje konusu faaliyet Gaziantep İli, Şehitkamil İlçesi, Taşlıca Mahallesi civarında bulunan, 1/25.000 ölçekli N38 c3 paftasında yer alan 20058733 ruhsat nolu 99,37 hektarlık sahada mevcut kalker ocağı ve kırma-eleme tesisinde gerçekleştirilmesi planlanan kapasite artışıdır. 20058733 nolu 99,37 hektarlık II. grup saha için Maden İşleri Genel Müdürlüğü tarafından 21.10.2008 tarihli işletme ruhsatı ve 15.10.2009 tarihli işletme izni düzenlenmiş olup, işletme ruhsatı ve işletme izni ekler bölümünde sunulmuştur (Bkz. EK 1.A & EK 1.B). Projeye konu 20058733 ruhsat nolu saha içerisinde belirlenen 24,67 hektarlık alanda Muhlis SÖNMEZ adına yıllık 80.000 ton üretim miktarına göre kalker ocağı ve kırma-eleme tesisi işletmeciliği için 02.10.2006 tarihinde ÇED Gerekli Değildir Belgesi alınmıştır (Bkz. EK 2). Söz konusu saha 10.03.2008 tarihinde Limak Kurtalan Çimento San. ve Tic. A.Ş. tarafından devralınmıştır (Bkz. EK 1.C). Bu doğrultuda 20058733 ruhsat nolu saha için alınmış ÇED Gerekli Değildir Belgesi nin yeni unvan için geçerli olduğuna dair 16.07.2008 tarihinde Çevre Orman Bakanlığı ndan faaliyet sahibi değişikliği yazısı alınmıştır (Bkz. EK 2). Firma ünvanı Limak Çimento San. ve Tic. A.Ş. olarak değiştirilmiştir. Sahada kalker ocağı üretim faaliyetlerine başlandıktan sonra, 24,67 hektarlık proje alanında kapasite artışına gidilerek, ocak üretim kapasitesi 730.000 ton/yıl a, kırma-eleme tesisi kapasitesi 390.000 ton/yıl a çıkarılmıştır. Kapasite artışına yönelik olarak 08.06.2012 tarih ve 3457 sayı ile ÇED Gerekli Değildir Belgesi alınmıştır (Bkz. EK 3). ÇED Gerekli Değildir kararı alınan 24,67 hektarlık alanda gerekli diğer izinlerin tamamlanmasından sonra kalker ocağı üretim faaliyetlerine başlanmıştır. Sahada bulunan kırma eleme tesisi için 05.07.2013 tarihli Kapasite Raporu hazırlatılmış olup, söz konusu rapor ekler bölümünde sunulmuştur (Bkz. EK 4). 20058733 no.lu kalker ocağı ve kırma eleme tesisi için İş Yeri Açma ve Çalışma Ruhsatı ekler bölümünde sunulmuştur (Bkz. EK 5). Günün ekonomik koşulları göz önüne alınarak, söz konusu sahada kalker üretim kapasitesinin 2.316.600 ton/yıl a, kırma eleme tesisi kapasitesinin 2.106.000 ton/yıl a çıkarılması ve proje alanının 40,36 hektara genişletilmesi planlanmakta olup, bu doğrultuda ÇED Yönetmeliği kapsamında ÇED süreci başlatılmıştır. Kapasite artışı ile birlikte 20058733 ruhsat nolu 99,37 hektarlık sahanın 40,36 hektarlık kısmı proje alanı olarak belirlenmiştir. Söz konusu 40,36 hektarlık proje alanının 1,38 hektarlık kısmı kırma-eleme tesisi alanı olarak, 2,14 hektarlık kısmı stok alanı, 2.163 m 2 lik kısmı bitkisel toprak döküm alanı ve kalan kısmı ise ocak alanı olarak kullanılacaktır. Proje alanı içerisindeki kullanım alanlarını gösterir 1/10.000 ölçekli arazi mülkiyet durumunu da içerir vaziyet planı ekler bölümünde sunulmuştur (Bkz. EK 9.A). 11

Ayrıca kırma-eleme tesisi, stok alanı ve bitkisel toprak döküm alanı ekler bölümünde sunulan 1/5.000 ölçekli vaziyet planında gösterilmiştir (Bkz. EK 9.B). Proje alanının mülkiyet durumu ekler bölümünde sunulan vaziyet planında verilmiştir (Bkz. EK 9.A). Mülkiyet durumu haritasından da görüleceği üzere proje alanının büyük bir kısmı mera vasıflı arazilerden oluşmaktadır. Diğer kısımlarında ise hazine arazileri bulunmaktadır. Ruhsat sahası içerisinde bulunan 1403 parsel numaralı mera vasıflı arazinin 9,055 hektarlık kısmı için mera vasfı değişikliği yapılmış olup, bu alanda üretim faaliyetlerinde bulunulmuştur. Gaziantep Valiliği, İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü nden alınan mera vasıf değişikliği ile ilgili yazı ekler bölümünde sunulmuştur (Bkz. EK 18). Kapasite artışının gerçekleştirilmesi ile birlikte mera vasıf değişikliği yapılan alanda üretim faaliyetlerine devam edilecektir. İlerleyen faaliyet dönemlerinde proje alanı içerisindeki diğer mera vasıflı arazilerde çalışılması durumunda, bu alanlar için mera vasıf değişikliği yapılacaktır. Üretimin gerçekleştirileceği ocak alanında, üretime yeni başlanacak alanlarda kalker cevherleşmesi üzerinde kalınlığı yer yer 20-30 cm arasında değişen ortalama 25 cm civarında üst örtü tabakası bulunmaktadır. Üretim faaliyetleri öncesinde bu alanda üst örtü tabakası dekapajı yapılacaktır. Ocak alanından alınacak üst örtü tabakası proje alanı içerisinde belirlenen bitkisel toprak döküm alanında depolanacaktır. Sahada kalker üretimi açık işletme yöntemi ile basamaklarda delme-patlatma yapılarak gerçekleştirilecektir. Ocak alanından yılda 2.316.600 ton üretim gerçekleştirilecektir. Delme patlatma ile yerinden sökülen cevher ocak alanından kamyonlara yüklenerek nakledilecektir. Saha içerisinde kurulan kırma eleme tesisinde ise yıllık 2.106.000 ton kalker cevheri boyutlandırılacaktır. Tesiste boyutlandırılarak istenilen ebatlara getirilen malzeme, tesis alanının kuzeyinde belirlenen stok alanında depolanacaktır. Kırma-eleme tesisinde boyutlandırılan cevher ise beton santralleri ve yol yapım şantiyelerine satışa sunulacaktır. Kapasite artışı ile üretim yönteminde herhangi bir değişiklik yapılmayacaktır. Proje kapsamında ocak alanından üretimi yapılacak kalker cevherinin bir kısmı ihtiyaç doğrultusunda firmaya ait çimento fabrikasına tüvenan olarak nakledilecektir. Sahada topografik yapı ve cevher kalınlığının değişimi dikkate alınarak proje alanında güneyde 4, kuzeyde 6 basamak oluşturulabileceği öngörülmektedir. Sahada nihai durumda basamak yüksekliklerinin 7 m ve basamak genişliklerinin 7 m civarında olması, öngörülmektedir. Ayrıca nihai durumda zeminin duraylı olması nedeniyle sahada basamak şev açısının 65-70, genel şev açısının 35 dereceyi geçmemesine özen gösterilecektir (Madencilik Faaliyetleri Detay, Bölüm 2.3.1.2, sayfa 25-26). 20058733 ruhsat no lu saha için işletme ruhsatı alımı sırasında işletme projesi hazırlanarak Maden İşleri Genel Müdürlüğü ne sunulmuştur. İşletme projesinde beyan edilen yıllık üretim miktarının üzerinde üretim yapılması planlanması durumunda revize işletme projesi hazırlanarak Maden İşleri Genel Müdürlüğü ne sunulacaktır. Proje alanı Gaziantep İli, Şehitkamil İlçesi, Taşlıca Mahallesi nin yaklaşık olarak 3,6 km kuzeydoğusunda yer almaktadır. Sahaya Gaziantep-Şanlıurfa karayolunun yaklaşık 5. kilometresinden kuzeydoğu yönüne ayrılan yaklaşık 2,2 km uzunluğundaki toprak- 12

stabilize niteliğindeki yol ile ulaşmak mümkündür. Sahaya ulaşımın sağlanacağı yol güzergahı ekler bölümünde sunulan yer bulduru haritasında gösterilmiştir (Bkz. EK 6). Nakliye işlemleri sırasında kullanılacak güzergah ulaşım güzergahıyla aynıdır. Ayrıca proje alanında üretim dönemlerinde nakliye güzergahı olarak kullanılabilecek bir alternatif yol güzergahı belirlenmiştir. Alternatif yol güzergahı, alandan güneybatıya doğru devam ederek, 975. metrenin sonunda ana nakliye yol güzergahına bağlanacak ve stabilize toprak yol niteliğinde olacaktır. Günün ekonomik koşulları ve mevsim şartları göz önüne alınarak belirlenen alternatif yol güzergahı nakliye işlemlerinde kullanılabilecektir. Ocaktan nakliye sırasında kullanılacak nakliye yolu güzergâhı ve alternatif nakliye yolu güzergahı ekler bölümünde sunulan topografik haritada gösterilmiştir (Bkz. EK 8). Kullanılacak nakliye yol güzergahının bakım onarımı faaliyet sahibi firma tarafından yapılacaktır. Nakliye yol güzergahı olarak belirlenen hat, toz oluşumunu önlemek amacıyla kapasite artışının gerçekleştirilmesi ile birlikte faaliyet dönemi içerisinde asfaltlanacaktır. Proje alanına en yakın yerleşim birimi sahanın kuş uçuşu yaklaşık olarak 300 m doğusunda yer alan meskun mahal dir. Ayrıca alanın kuş uçuşu yaklaşık 350 m güneyinde bir meskun mahal ve 3,6 km güneybatısında Taşlıca Mahallesi bulunmaktadır. Proje alanının Gaziantep şehir merkezine kuş uçuşu mesafesi 9 km dir. Ruhsat sahası ve çevresinde bulunan kalker cevheri açık koyu gri, kahverengi ve beyaz renklidir. Sahadaki kalker cevherinin yoğunluğu ortalama 2,5 ton/m 3 ' tür. Proje alanında yılda 12 ay (312 gün), ayda 26 gün, günde üç vardiya, 24 saat olarak üretim faaliyetlerinde bulunulacaktır. 20058733 ruhsat nolu kalker sahasında üretim ve kırma-eleme tesisi işletme faaliyetleri taşeron firma tarafından yapılmaktadır. Planlanan kapasite artışı ile birlikte, ocak üretim faaliyetleri ve kırma-eleme tesisinin işletilmesi sırasında toplam 30 personel sahada çalışacaktır. 20058733 nolu ruhsat sahası, proje alanı ve kırma-eleme tesisi alanı sınırları 1/25.000 ölçekli topoğrafik harita üzerine işlenmiştir (Bkz. EK 8). 1. 1. 2. Hizmet Amaçları, Önem ve Gerekliliği Proje alanından kalker üretimi iş makineleri ve patlayıcı madde kullanılarak yapılacaktır. Üretilen kalker cevheri kamyonlar vasıtası ile sahada kurulan kırma-eleme tesisine nakledilecektir. Kırma-eleme tesisinde istenilen ebatlara getirilen malzeme, tesis alanının yanında belirlenen stok alanında depolanacaktır. Stoklanan boyutlandırılmış malzeme beton santralleri ve yol yapım şantiyelerine satışa sunulacaktır. Proje kapsamında ocak alanından üretimi yapılacak kalker cevherinin bir kısmı ihtiyaç doğrultusunda firmaya ait çimento fabrikasına tüvenan olarak da nakledilecektir. Böylelikle cevherin hem inşaat sektörüne hem de ülke ekonomisine katkısı sağlanacaktır. 13

Yukarıda tanımlanan yatırımın, çevre üzerine etkilerini ayrıntılı araştırmak ve olumsuz etkileri minimize etmenin teknik koşullarını sağlamak amacıyla bu proje hazırlanmıştır. 1. 1. 3. Projenin Zamanlama Tablosu Proje kapsamındaki zamanlama tablosu aşağıda sunulmuştur. Tablo 1. Projenin Zamanlama Tablosu AÇIKLAMA ÇED Başvuru Dosyasının Çevre ve Şehircilik Bakanlığı na Sunulması Yerel ve Ulusal Gazete İlanlarının Verilmesi Halkın Katılım Toplantısı ve Kapsam Belirleme Toplantısının Yapılması ÇED Özel Formatının Alınması ÇED Raporu İçin Gereken Bilgi ve Belgelerin Toplanması ve İstenen Ölçüm ve Raporlama İşlerinin Yapılması ÇED Raporunun Hazırlanması ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığı na Sunulması İDK Toplantısının Yapılması Nihai ÇED İşlemleri ve Karar Süreci İzinlerin Tamamlanması ve Üretim Çalışmaları YIL 2013 2013 2013 2013 2013 2013 2014 2014 2014 Aylar 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 14

BÖLÜM 2: PROJE ALANI VE ETKİ ALANINA AİT MEVCUT DURUMUN BELİRLENMESİ VE ÖZELLİKLERİ (PROJE YERİ VE ETKİ ALANININ MEVCUT DURUMU VE PLANLANAN DURUMU İLE İLGİLİ OLARAK ÇEVRESEL ÖZELLİKLERİN BELİRTİLMESİ) 2.1. Proje İçin Seçilen Yerin Konumu Proje konusu faaliyet Gaziantep İli, Şehitkamil İlçesi, Taşlıca Mahallesi civarında bulunan, 1/25.000 ölçekli N38 c3 paftasında yer alan 20058733 ruhsat nolu 99,37 hektarlık sahada mevcut kalker ocağı ve kırma-eleme tesisinde gerçekleştirilmesi planlanan kapasite artışıdır. Projeye konu 20058733 ruhsat no lu sahada kalker üretim kapasitesinin 2.316.600 ton/yıl a, kırma eleme tesisi kapasitesinin 2.106.000 ton/yıl a çıkarılması ve proje alanının 40,36 hektara genişletilmesi planlanmaktadır. Kapasite artışı ile birlikte 20058733 ruhsat nolu 99,37 hektarlık sahanın 40,36 hektarlık kısmı proje alanı olarak belirlenmiştir. Söz konusu 40,36 hektarlık proje alanının 1,38 hektarlık kısmı kırma-eleme tesisi alanı olarak, 2,14 hektarlık kısmı stok alanı, 2.163 m 2 lik kısmı bitkisel toprak döküm alanı ve kalan kısmı ise ocak alanı olarak kullanılacaktır. Proje alanı içerisindeki kullanım alanlarını gösterir 1/10.000 ölçekli arazi mülkiyet durumunu da içerir vaziyet planı ekler bölümünde sunulmuştur (Bkz. EK 9.A). Ayrıca kırma-eleme tesisi, stok alanı ve bitkisel toprak döküm alanı ekler bölümünde sunulan 1/5.000 ölçekli vaziyet planında gösterilmiştir (Bkz. EK 9.B). Proje alanı sınırları 1/25.000 ölçekli topoğrafik harita üzerine işlenmiş ve ekler bölümünde sunulmuştur (Bkz. EK 8). Ayrıca proje alanını gösterir Yerbulduru Haritası da ekler bölümünde verilmiştir (Bkz. EK 6). Proje alanı Gaziantep İli, Şehitkamil İlçesi, Taşlıca Mahallesi nin yaklaşık olarak 3,6 km kuzeydoğusunda yer almaktadır. Sahaya Gaziantep-Şanlıurfa karayolunun yaklaşık 5. kilometresinden kuzeydoğu yönüne ayrılan yaklaşık 2,2 km uzunluğundaki toprakstabilize niteliğindeki yol ile ulaşmak mümkündür. Sahaya ulaşımın sağlanacağı yol güzergahı ekler bölümünde sunulan yer bulduru haritasında gösterilmiştir (Bkz. EK 6). Nakliye işlemleri sırasında kullanılacak güzergah ulaşım güzergahıyla aynıdır. Ayrıca proje alanında üretim dönemlerinde nakliye güzergahı olarak kullanılabilecek bir alternatif yol güzergahı belirlenmiştir. Alternatif yol güzergahı, alandan güneybatıya doğru devam ederek, 975. metrenin sonunda ana nakliye yol güzergahına bağlanacak ve stabilize toprak yol niteliğinde olacaktır. Günün ekonomik koşulları ve mevsim şartları göz önüne alınarak belirlenen alternatif yol güzergahı nakliye işlemlerinde kullanılabilecektir. Ocaktan nakliye sırasında kullanılacak nakliye yolu güzergâhı ve alternatif nakliye yolu güzergahı ekler bölümünde sunulan topografik haritada gösterilmiştir (Bkz. EK 8). Kullanılacak nakliye yol güzergahının bakım onarımı faaliyet sahibi firma tarafından yapılacaktır. Proje alanına en yakın yerleşim birimi sahanın kuş uçuşu yaklaşık olarak 300 m doğusunda yer alan meskun mahal dir. Ayrıca alanın kuş uçuşu yaklaşık 350 m güneyinde 15

bir meskun mahal ve 3,6 km güneybatısında Taşlıca Mahallesi bulunmaktadır. Proje alanının Gaziantep şehir merkezine kuş uçuşu mesafesi 9 km dir. 2.1.1. Proje Yer Seçimi (İlgili Valilik veya Belediye tarafından doğruluğu onanmış olan yerin, Onanlı Çevre Düzeni Planı veya İmar Planı sınırları içinde ise bu alan üzerinde, değil ise mevcut arazi kullanım haritası üzerinde koordinatları ile birlikte gösterimi, projenin kapladığı alan ve koordinatları) Proje alanının mülkiyet durumu ekler bölümünde sunulan vaziyet planında verilmiştir (Bkz. EK 9.A). Mülkiyet durumu haritasından da görüleceği üzere proje alanının büyük bir kısmı mera vasıflı arazilerden oluşmaktadır. Diğer kısımlarında ise hazine arazileri bulunmaktadır. Ruhsat sahası içerisinde bulunan 1403 parsel numaralı mera vasıflı arazinin 9,055 hektarlık kısmı için mera vasfı değişikliği yapılmış olup, bu alanda üretim faaliyetlerinde bulunulmuştur. Gaziantep Valiliği, İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü nden alınan mera vasıf değişikliği ile ilgili yazı ekler bölümünde sunulmuştur (Bkz. EK 18). Kapasite artışının gerçekleştirilmesi ile birlikte mera vasıf değişikliği yapılan alanda üretim faaliyetlerine devam edilecektir. İlerleyen faaliyet dönemlerinde proje alanı içerisindeki diğer mera vasıflı arazilerde çalışılması durumunda, bu alanlar için mera vasıf değişikliği yapılacaktır. Gaziantep İli için, Gaziantep İl Özel İdaresi, İl Genel Meclisinin 03.11.2011 tarih ve 99 sayılı kararı ile onaylanan İl Çevre Düzeni Planı bulunmaktadır. Onaylı Gaziantep İli Çevre Düzeni Planı ve Plan Uygulama Hükümleri ekler bölümünde sunulmuştur (Bkz. EK 10). 20058733 ruhsat no lu sahanın 40,36 hektarlık kısmı Kalker Ocağı ve Kırma Eleme Tesisi işletmeciliği için kullanılacaktır. Söz konusu ruhsatlı saha ve proje alanı 1/25.000 ölçekli N38-c3 paftasında yer almaktadır. Ruhsat sahasının ve proje alanının, koordinatları sırasıyla Tablo 2 ve Tablo 3 te verilmiştir. Tablo 2. 20058733 Ruhsat No lu Saha Sınır Koordinatları Koordinat Noktaları Sağa (Y) Yukarı (X) Enlem Boylam 1. Nokta 365000 4105250 37,082255 37,480919 2. Nokta 365000 4105750 37,086760 37,480829 3. Nokta 365750 4106250 37,091373 37,489175 4. Nokta 366500 4105100 37,081118 37,497816 Alan: 99,37 Ha. 16

Tablo 3. ÇED Proje Alanı Sınır Koordinatları Koordinat Noktaları Sağa (Y) Yukarı (X) Enlem Boylam 1. Nokta 365216 4105395 37,083592 37,483322 2. Nokta 365261 4105535 37,084860 37,483803 3. Nokta 365210 4105560 37,085078 37,483225 4. Nokta 365152 4105575 37,085205 37,482570 5. Nokta 365198 4105690 37,086248 37,483066 6. Nokta 365242 4105675 37,086119 37,483564 7. Nokta 365284 4105795 37,087207 37,484015 8. Nokta 365233 4105814 37,087370 37,483438 9. Nokta 365177 4105808 37,087308 37,482809 10. Nokta 365146 4105810 37,087322 37,482460 11.Nokta 365130 4105815 37,087365 37,482279 12. Nokta 365116 4105827 37,087471 37,482120 13. Nokta 365503 4106083 37,089833 37,486427 14. Nokta 365516 4106019 37,089258 37,486584 15. Nokta 365477 4105975 37,088856 37,486154 16. Nokta 365471 4105929 37,088441 37,486094 17. Nokta 365645 4105922 37,088403 37,488053 18. Nokta 365644 4105873 37,087961 37,488050 19. Nokta 365634 4105790 37,087212 37,487953 20. Nokta 365818 4105725 37,086652 37,490034 21. Nokta 365866 4105718 37,086596 37,490575 22. Nokta 365949 4105556 37,085148 37,491537 23. Nokta 365941 4105529 37,084904 37,491452 24. Nokta 365903 4105500 37,084637 37,491030 25. Nokta 365913 4105465 37,084323 37,491149 26. Nokta 365963 4105365 37,083429 37,491729 27. Nokta 365926 4105365 37,083424 37,491313 28. Nokta 365911 4105320 37,083016 37,491152 29. Nokta 365881 4105277 37,082624 37,490822 30. Nokta 365898 4105240 37,082293 37,491020 31. Nokta 365760 4105256 37,082418 37,489465 32. Nokta 365727 4105335 37,083125 37,489080 33. Nokta 365638 4105276 37,082581 37,488090 34. Nokta 365558 4105275 37,082560 37,487190 35. Nokta 365354 4105302 37,082774 37,484891 36. Nokta 365363 4105362 37,083316 37,484981 37. Nokta 365339 4105389 37,083556 37,484706 Alan: 40,36 Ha. 20058733 ruhsat no'lu sahanın 9,82 hektarlık kısmı için Maden İşleri Genel Müdürlüğü tarafından işletme izni düzenlenmiştir. Ocak işletmeciliğinin yapıldığı işletme izin alanı koordinatları Tablo 4'te verilmiştir. 17

Tablo 4. 20058733 no'lu Sahanın İşletme İzin Alanı Sınır Koordinatları UTM (6 derecelik) Coğrafi Koordinat Noktaları Sağa (Y) Yukarı (X) Enlem Boylam 1. Nokta 365370 4105770 37,086994 37,484987 2. Nokta 365733 4105704 37,086451 37,489081 3. Nokta 365671 4105499 37,084595 37,488421 4. Nokta 365387 4105363 37,083329 37,485251 Alan: 9,82 hk. 20058733 no lu sahanın ÇED Gerekli Değildir Belgesi alınan alan koordinatları aşağıdaki tabloda sunulmuştur. Tablo 5. 20058733 no'lu Sahanın ÇED Gerekli Değildir Belgesi Alınan Alan Sınır Koordinatları UTM (6 derecelik) Coğrafi Koordinat Noktaları Sağa (Y) Yukarı (X) Enlem Boylam 1. Nokta 365220 4105370 37,083368 37,4833714 2. Nokta 365370 4105770 37,086994 37,4849867 3. Nokta 365730 4106100 37,090019 37,4889769 4. Nokta 365860 4105590 37,085442 37,4905303 5. Nokta 365360 4105350 37,083208 37,4849496 Alan 24,67 hk. 2.1.2. Proje Kapsamındaki Ünitelerin Konumu Proje kapsamında 20058733 ruhsat no lu 99,37 hektarlık sahanın, kapasite artışı ile birlikte 40,36 hektarlık kısmı projeye konu faaliyetler kapsamında kullanılacaktır. Söz konusu 40,36 hektarlık proje alanının 1,38 hektarlık kısmı kırma-eleme tesisi alanı olarak, 2,14 hektarlık kısmı stok alanı, 2.163 m 2 lik kısmı bitkisel toprak döküm alanı ve kalan kısmı ise ocak alanı olarak kullanılacaktır. Proje alanı içerisindeki kullanım alanlarını gösterir 1/10.000 ölçekli arazi mülkiyet durumunu da içerir vaziyet planı ekler bölümünde sunulmuştur (Bkz. EK 9.A). Proje alanında kurulu bulunan kırma eleme tesisi ve stok alanları koordinatları aşağıdaki tablolarda sunulmuştur. Tablo 6. Kırma-Eleme Tesisi Alanı Sınır Koordinatları Koordinat Noktaları Sağa (Y) Yukarı (X) Enlem Boylam 1. Nokta 365261 4105535 37,0848603 37,4838029 2. Nokta 365330 4105503 37,0845819 37,4845847 3. Nokta 365360 4105421 37,0838473 37,4849368 4. Nokta 365339 4105389 37,0835559 37,4847064 5. Nokta 365216 4105395 37,0835923 37,4833219 Alan: 1,38 Ha. 18

Tablo 7. Stok Alanı Sınır Koordinatları Koordinat Noktaları Sağa (Y) Yukarı (X) Enlem Boylam 1. Nokta 365242 4105675 37,086119 37,483564 2. Nokta 365307 4105652 37,085921 37,484299 3. Nokta 365374 4105627 37,085706 37,485057 4. Nokta 365330 4105503 37,084582 37,484585 5. Nokta 365261 4105535 37,084860 37,483803 6. Nokta 365210 4105560 37,085078 37,483225 7. Nokta 365152 4105575 37,085205 37,482570 8. Nokta 365181 4105648 37,085867 37,482883 9. Nokta 365226 4105631 37,085720 37,483392 Alan: 2,14 Ha. Tablo 8. Bitkisel Toprak Döküm Alanı Koordinatları Koordinat Noktaları Sağa (Y) Yukarı (X) Enlem Boylam 1. Nokta 365198 4105690 37,086248 37,483066 2. Nokta 365242 4105675 37,086119 37,483564 3. Nokta 365226 4105631 37,085720 37,483392 4. Nokta 365181 4105648 37,085867 37,482883 Alan: 2163 m 2 19

2.1.2.1. Ocak Ruhsat Sahası (99,37 Hk) ÇED Proje Alanı (40,36 Hk) Ocak Alanı Şekil 1. Ocak Alanını Gösterir Topografik Harita 20058733 ruhsat no'lu saha içerisinde projeye konu faaliyetler kapsamında kapasite artışı ile birlikte 40,36 hektarlık proje alanı belirlenmiş olup, bu alanın yaklaşık olarak 36,6 hektarlık kısmı kalker üretimi için ocak alanı olarak kullanılacaktır. Ocak alanı Şekil 1 de verilen topografik haritada gösterilmiştir. 20

2.1.2.2. Kırma-Eleme Tesisi 20058733 ruhsat no'lu saha içerisinde 40,36hektarlık proje alanının 1,38 hektarlık kısmı kırma-eleme tesisi alanı olarak kullanılacaktır. Tesis alanı Şekil 2 de verilen topografik haritada gösterilmiştir. Kırma Eleme Tesisi alanı koordinatları Tablo 6 da verilmiştir. Şekil 2. Kırma Eleme Tesisi ve Stok Alanlarını Gösterir Topografik Harita 2.1.2.3. Stok Alanı 40,36 hektarlık proje alanının yaklaşık 2,14 hektarlık kısmı kırma eleme tesisinde boyutlandırılan malzeme için stok alanı olarak kullanılacaktır. Stok alanı koordinatları Tablo 7 de verilmiş olup, alan yerleşimi Şekil 2 de gösterilmiştir. 2.1.2.4. Bitkisel Toprak Depo Alanı 20058733 no.lu sahada açılmış bir ocak alanı bulunmaktadır. Üretime yeni başlanacak alanlarda üretim öncesi bitkisel toprak dekapajı yapılacaktır. Alandan alınacak bitkisel toprak tabakası, bitkisel toprak döküm alanında depolanacaktır. Bitkisel Toprak Döküm Alanı koordinatları Tablo 8 de, alan yerleşimi Şekil 2 de gösterilmiştir. 21

2.1.2.5. Şantiye / İdari Bina Proje alanı içerisinde personel ihtiyaçlarının karşılanması amacıyla sosyal tesis/şantiye binası bulunmaktadır. 2.1.2.6. Nakliye Güzergahı Proje alanı Gaziantep İli, Şehitkamil İlçesi, Taşlıca Mahallesi nin yaklaşık olarak 3,6 km kuzeydoğusunda yer almaktadır. Sahaya Gaziantep-Şanlıurfa karayolunun yaklaşık 5. kilometresinden kuzeydoğu yönüne ayrılan yaklaşık 2,2 km uzunluğundaki toprakstabilize niteliğindeki yol ile ulaşmak mümkündür. Sahaya ulaşımın sağlanacağı yol güzergahı ekler bölümünde sunulan yer bulduru haritasında gösterilmiştir (Bkz. EK 6). Nakliye işlemleri sırasında kullanılacak güzergah ulaşım güzergahıyla aynıdır. Ayrıca proje alanında üretim dönemlerinde nakliye güzergahı olarak kullanılabilecek bir alternatif yol güzergahı belirlenmiştir. Alternatif yol güzergahı, alandan güneybatıya doğru devam ederek, 975. metrenin sonunda ana nakliye yol güzergahına bağlanacak ve stabilize toprak yol niteliğinde olacaktır. Günün ekonomik koşulları ve mevsim şartları göz önüne alınarak belirlenen alternatif yol güzergahı nakliye işlemlerinde kullanılabilecektir. Ocaktan nakliye sırasında kullanılacak nakliye yolu güzergâhı ve alternatif nakliye yolu güzergahı ekler bölümünde sunulan topografik haritada gösterilmiştir (Bkz. EK 8). Kullanılacak nakliye yol güzergahının bakım onarımı faaliyet sahibi firma tarafından yapılacaktır. 2.1.2.7. Diğer Eklenecek herhangi bir husus bulunmamaktadır. 2.2. Proje Etki Alanının Belirlenmesi ve Etki Alanındaki Mevcut Durum Proje etki alanı, sahada gerçekleştirilecek üretim faaliyetlerinden kaynaklanan çevresel etkilerin ilgili yönetmelikler çerçevesinde değerlendirilip, söz konusu yönetmeliklerdeki sınır değerlerin altına indiği mesafeler göz önüne alınarak belirlenir. Bu tür faaliyetlerde etki alanı belirlemesindeki en önemli faktörlerden toz emisyonları ve gürültü dağılımları dikkate alınarak civardaki yerleşim yerleri ve hassas alanlara göre aşağıdaki değerlendirmeler yapılmıştır. Faaliyetin Toz Emisyonları Açısından Değerlendirilmesi : Proje alanında yapılacak üretim faaliyetlerinden kaynaklanan toz kütlesel debileri için modelleme çalışmaları yapılmış olup, Hava Kalitesi Modelleme Raporu ekler bölümünde sunulmuştur (Bkz. EK 23). Modelleme çalışmaları sonucu hesaplanan UVD Uzun Vadeli Değer) ve KVD (Kısa Vadeli Değer) ler, 03.07.2009 tarih ve 27277 sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği UVS ve KVS sınır değerlerinin altında kalmaktadır. Sahada üretim faaliyetleri sırasında gerekli tüm önlemler alınacaktır. Üretim faaliyetleri sırasında ocak ayna önü ve ocak içi ve bağlantı yolları mevsim şartlarına uygun olarak sulanarak nemlendirilecektir. Ayrıca üretim sırasında malzemenin kamyonlara savurma yapmadan yüklenmesine, nakliye sırasında kamyonlarda malzeme üstünün branda ile örtülmesine ve 22

araçların hız sınırlamalarına uymasına özen gösterilecektir. Asfalt yola bağlantıyı sağlayacak, nakliye yolunun faaliyetten kaynaklı olarak bozulması durumunda, söz konusu bağlantı yolu rehabilite edilecektir. Proje kapsamındaki faaliyetler için yapılan toz modellemesi incelendiğinde toz konsantrasyonlarının proje alanı sınırında sınır değerlerin altına indiği görülmektedir (Bkz. EK 23). Faaliyetin Gürültü Kirliliği Açısından Değerlendirilmesi : Sahada yapılacak üretim faaliyetleri sırasında çalışacak makine ekipmandan kaynaklı olarak gürültü oluşması söz konusudur. Sahada oluşması muhtemel gürültünün çevreye olabilecek etkilerinin incelenebilmesi amacıyla 04.06.2010 tarih ve 27601 sayılı Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği esaslarına uygun olarak arka plan ölçümleri yapılarak Akustik Rapor hazırlatılmış ve rapor içerisinde dağılım hesaplamaları verilmiştir (Bkz. EK 28). Dağılım hesapları ayrıca ilgili bölümde verilmiştir. Faaliyetten kaynaklı gürültü dağılımı incelendiğinde, oluşması muhtemel gürültü düzeyinin yaklaşık olarak 150 metre mesafede yönetmelik sınır değerlerinin altına indiği görülmüştür. Çalışma alanında gerçekleştirilecek kapasite artışı faaliyetlerinden kaynaklanan çevresel etkilerin emisyon ve gürültü dağılımları incelendiğinde yaklaşık olarak 150 metre mesafede yönetmeliklerdeki sınır değerlerinin altına inildiği görülmekte olduğundan, proje alanı sınırından itibaren etki mesafesi 150 m olarak belirlenmiştir. Proje alanı sınırından itibaren etki mesafesi olan 150 metre yarıçaplı alanda herhangi bir yerleşim birimi yoktur. Bu alan içerisinde tarım alanı, mera vasıflı arazi ve hazine arazileri bulunmaktadır. Faaliyetlerden kaynaklı toz ve gürültü hesaplamaları yapılırken etki mesafesinden daha geniş bir alan dikkate alınmış ve modelleme çalışmaları toz için 5.500 m x 5.500 m olmak üzere yaklaşık 3.025 hektarlık alanda yapılmıştır. Bununla birlikte gürültü hesaplamaları ve dağılımı ise proje alanında itibaren 3.000 m yarıçaplı bir alan dikkate alınarak gerçekleştirilmiştir. 23

2.3. Projenin Özellikleri 2.3.1. Proje Kapsamında Kullanılacak Üretim Yöntemleri, Üretim Miktarları, İş Akım Şeması, Çalışacak Personel Sayısı 2.3.1.1. Proje Kapsamında Kullanılacak Üretim Yöntemleri, Üretim Miktarları 20058733 ruhsat no lu saha 99,37 hektarlık alanı kapsamaktadır. Ruhsatlı saha içerisinde kapasite artışı ile birlikte proje kapsamındaki faaliyetler için 40,36 hektarlık alan kullanılacaktır. Proje alanından kapasite artışı ile birlikte yıllık kalker üretim kapasitesinin 2.316.600 ton/yıl a, kırma eleme tesisi kapasitesinin 2.106.000 ton/yıl a çıkarılması planlanmaktadır. 20058733 no lu sahada kalker üretimi iş makineleri ve patlayıcı madde kullanılarak yapılmaktadır. Üretilen kalker cevheri, kamyonlar vasıtası ile proje alanı içerisinde kurulu bulunan kırma eleme tesisine nakledilmektedir. Kırma eleme tesisi'nde istenilen ebatlara getirilen malzeme tesisin yanında yer alan stok alanı nda stoklanmaktadır. Kırma-eleme tesisinde boyutlandırılan cevher ise beton santralleri ve yol yapım şantiyelerine satışa sunulacaktır. Kapasite artışı ile üretim yönteminde herhangi bir değişiklik yapılmayacaktır. Proje kapsamında ocak alanından üretimi yapılacak kalker cevherinin bir kısmı ihtiyaç doğrultusunda firmaya ait çimento fabrikasına tüvenan olarak nakledilecektir. Sahada mevcut cevherin yoğunluğu ortalama 2,5 gr/cm 3 tür. Sahada yılda 12 ay, ayda 26 gün çalışma yapılacaktır. Üretim miktarlarına yönelik ayrıntılar aşağıdaki tabloda sunulmuştur. Tablo 9. Üretim Miktarları ve Çalışma Süreleri Çalışma Süreleri Yılda Çalışılacak Ay Sayısı 12 Ay Ayda Çalışılacak Gün Sayısı 26 Gün Yılda Çalışılacak Gün Sayısı 312 Gün Vardiya Sayısı 3 Günlük Çalışma Süresi 24 Saat Üretim Miktarları (Kalker Ocağı) Yıllık Üretim Günlük Üretim (ortalama) Saatlik Üretim (ortalama) Üretim Miktarları (Kırma-Eleme Tesisi) Yıllık Üretim Günlük Üretim (ortalama) Saatlik Üretim (ortalama) 2.316.600 Ton/yıl 7.425 Ton/gün 309,38 Ton/saat 2.106.000 Ton/yıl 6.750 Ton/gün 281,25 Ton/saat 24

Proje alanında kalker cevherinin kalınlığı yer yer değişmekle birlikte ortalama 40 metre olarak belirlenmiştir. Üretim faaliyetlerinin gerçekleştirileceği yaklaşık olarak 36,6 hektarlık ocak alanındaki cevher yayılımı ve ortalama kalınlığı göz önüne alınarak görünür rezerv miktarı hesaplanmıştır. Bu rezervin işletilebilirlik yüzdesi yaklaşık olarak % 90 kabul edildiğinde; Toplam Rezerv Miktarı = 366.000 m 2 * 40 m * 2,5 ton/m 3 * 0,9 Toplam Rezerv Miktarı = 32.940.000 ton dur. Kapasite artışı ile birlikte proje alanından yılda 2.316.600 Ton/Yıl (926.640 m 3 /yıl) kalker üretimi yapılması planlanmaktadır. Sahaya ait işletme ruhsatı süresi 2018 yılına kadar devam edecektir. Süre bitimine kadar sahadan 11.583.000 ton üretim yapılması planlanmaktadır. Ruhsatlı sahada rezerv miktarı 32.940.000 ton olduğundan, sahanın bu projede beyan edilen maksimum üretim miktarına göre ömrü yaklaşık olarak 15 yıldır. Günün ekonomik koşulları ve rezerv durumu göz önüne alınarak ruhsat süresi sonunda temdit (süre uzatımı) taleplerinde bulunulacaktır. Böylece temdit ruhsat dönemlerinde de sahada faaliyetlere devam edilecektir. Ayrıca rezerv ve üretim miktarına bağlı olarak da proje süresi değişebilecektir. 20058733 ruhsat no lu saha için işletme ruhsatı alımı sırasında işletme projesi hazırlanarak Maden İşleri Genel Müdürlüğü ne sunulmuştur. İşletme projesinde beyan edilen yıllık üretim miktarının üzerinde üretim yapılması planlanması durumunda revize işletme projesi hazırlanarak Maden İşleri Genel Müdürlüğü ne sunulacaktır. Proje alanında kalker üretimi gerçekleştirilecek olup, ocak alanında istihsal edilecek kalker cevherinin büyük bir kısmı kırma eleme tesisinde boyutlandırılacaktır. Üretim yöntemine ilişkin ayrıntılı açıklama aşağıdaki bölümlerde yapılmıştır. Ocak İşletmeciliği Kalker Üretim Faaliyetleri Kalker madeni işletmeciliğinin basit açık işletme yöntemlerinden bir farkı yoktur. Proje alanında alınan izinler doğrultusunda üretim çalışmaları devam etmektedir. ÇED Olumlu Belgesinin alınması ile birlikte sahada kapasite artışı gerçekleştirilerek üretim çalışmalarına devam edilecektir. Sahada açılmış bir ocak alanı bulunmaktadır. Mevcut ocak alanını gösterir 2011 Yılı İmalat Haritası ekler bölümünde sunulmuştur (Bkz. EK 15). Proje alanınında yapılacak ocak üretim faaliyetlerinin Üretim Termin Planı ve üretim sonucu sahanın nihai durumunu gösterir Son Durum Restorasyon Planı sırasıyla ekler bölümünde sunulmuştur (Bkz. EK 16, EK 17). Üretimin gerçekleştirileceği ocak alanında, üretime yeni başlanacak alanlarda kalker cevherleşmesi üzerinde kalınlığı yer yer 20-30 cm arasında değişen ortalama 25 cm civarında üst örtü tabakası bulunmaktadır. Üretim faaliyetleri öncesinde bu alanda üst örtü tabakası dekapajı yapılacaktır. Ocak alanından alınacak üst örtü tabakası proje alanı içerisinde belirlenen bitkisel toprak döküm alanında depolanacaktır. 25

Ocak alanında bulunan kalker cevherinin kalınlığı yer yer değişmekle birlikte ortalama 40 m civarındadır. Üretim teknolojisi bu tür madenler için sık olarak kullanılan açık işletme yöntemi olup, topografik yapıya uygun olarak basamaklarda delme patlatma yapılarak kalker üretimi gerçekleştirilecektir. Kalker üretimi iş makineleri ve patlayıcı madde kullanılarak yapılacaktır. Tesiste boyutlandırılarak istenilen ebatlara getirilen malzeme, tesis alanının kuzeyinde belirlenen stok alanında depolanacaktır. Kırma-eleme tesisinde boyutlandırılan cevher ise beton santralleri ve yol yapım şantiyelerine satışa sunulacaktır. Proje kapsamında ocak alanından üretimi yapılacak kalker cevherinin bir kısmı ihtiyaç doğrultusunda firmaya ait çimento fabrikasına tüvenan olarak nakledilecektir. Kapasite artışı ile birlikte ocak üretim yönteminde herhangi bir değişiklik yapılmayacaktır. Kırma Eleme Tesisi Üretim Faaliyetleri Ocak alanından üretimi gerçekleştirilecek kalker cevherinin büyük bir kısmı kırma eleme tesisinde boyutlandırılacaktır. Kırma eleme tesisinin genel anlatımı aşağıda açıklanmıştır. Tesise nakledilen cevher doğrudan kırma eleme tesisinin besleyici ünitesine getirilecektir. Besleyici ünitesine getirilen malzeme ön elekten geçirilerek 2cm den küçük malzeme ayrılarak by-pass stoğuna gönderilecektir. Kalan malzeme rotorlu kırıcıya (birinci kırıcı) gönderilecektir. Primer kırıcıdan çıkan malzeme elek ünitesine gönderilecektir. Elek ünitesinde elenen malzemenin nispeten büyük boyutlu olan elek üstü kalan kısmı buradan kum makinesine (ikinci kırıcı) gönderilecektir. Elek ünitesinde elenen malzeme boyutlarına göre ayrılarak stok alanında depolanacaktır. Kum makinesine alınan nispeten büyük boyutlu malzeme burada tekrar kırılarak istenen ebatlara getirilecek ve stok alanına nakledilecektir. Kırma Eleme Tesisi nde nihai ürün olarak; 0 5 mm, 5 12 mm ve 12 22 mm olmak üzere 3 fraksiyon olacaktır. Beyleyici (Bunker) : Tesise gelen malzeme ilk olarak bunkere beslenir. Titreşimli besleyici ağır hizmet tipi çelik konstrüksiyon olarak, çelik kopresyon yayları üzerine imal edilir. Kaya beslemesinde kullanılırlar. Ağır darbeli yükleme koşullarına dayanıklıdır. Hazne hacimlerine göre besleme kapasiteleri değişebilmektedir. Özellikler Primer kırıcılara malzeme beslemekte kullanılırlar. Sabit debide malzeme beslemesi yapabilir niteliktedir. Kırma eleme tesisine, titreşimli besleyici ile girecek malzemenin boyutu maksimum 110 cm olabilecektir. Malzeme besleyiciden by-pass elek ünitesine geçecek ve burada elenecektir. Eleme işlemi sırasında malzemenin yaklaşık olarak % 10 u by-pass malzeme olarak ayrılacaktır. Dolayısıyla tesise beslenen malzemenin en fazla % 90 ı rotorlu kırıcıya (birinci kırıcı) gönderilecektir. 26

Rotorlu Kırıcı : Primer rotorlu kırıcılar; gövde, rotor ve çarpma plakalarından oluşurlar. Rotorda sıralı bıçaklar vardır. Kapak bölümünde kırma ve çarpma astarları vardır. Gövde içi komple aşınma astarları ile kaplıdır. Bu tip kırıcılar çarptırma ve sıkıştırma ile kırma işlemi yaptığı için çeneli kırıcılara oranla daha kaliteli (kübik) üretim yaparlar. Orta ve yüksek sertlikte malzemeleri (kireçtaşı, dolomit, granit, bazalt vb.) asfalt ve beton agregası iriliğinde kıran kırıcılardır. Üretimi gerçekleştirilen kalker cevheri, kırma eleme tesisinin besleyici ünitesine getirilecek ve by-pass eleğinde elenecektir. Malzemenin yaklaşık olarak %10 luk kısmı bypass malzeme (0-25 mm) olarak ayrılacaktır. Geriye kalan % 90 oranında malzeme rotorlu kırıcıya (birinci kırıcı) beslenecektir. Krıcıda kırılan malzeme bant konveyörler yardımıyla çok katlı elek ünitesine gönderilecek ve buradaki elek üstü malzeme (+25 mm) de kum makinesine (ikinci kırıcı) gönderilecektir. İkinci kırıcıya giren malzeme miktarı toplam malzeme miktarının % 35 i kadardır. Kum Makinesi (İkinci Kırıcı) : Primer darbeli kırıcıda kırılarak belirli ebatlara küçültülen malzeme çok katlı elek vasıtasıyla elenecektir. Elek üzerinde kalan malzeme kum makinesine gönderilecek ve boyutlandırılacaktır. Kum makinesi, geri dönüş malzemesini kırarak kum boyutunda malzeme üretebilen kırıcıdır. Bu tür makineler yüksek devirli ve çift yönlü çalışırlar. Kırıcı iç yüzeyleri aşınmaya dayanıklı astar plakalar ile kaplanmıştır. Burada kırılan ve boyutlandırılan malzeme stok alanına nakledilecektir. Kırma eleme tesisinde işlemden geçirilen malzeme hazır beton tesislerine ve piyasaya satışa sunulacaktır. Proje alanında kurulu bulunan kırma eleme tesisi üniteleri, Mülga Çevre ve Orman Bakanlığı (Çevre ve Şehircilik Bakanlığı) yayımlanmış 08.07.2009 tarih ve 40174 sayılı genelge gereği kapalı sisteme alınacak ve toz indirgeme sistemi (pulvarize su sistemi) kurulacaktır. 2.3.1.2. Proje İş Akım Şeması Sahada gerçekleştirilen üretim faaliyetlerinin önemli adımları, aşağıda Şekil 5 te verilen iş akım şemalarında gösterilmektedir. 27

DEKAPAJ İŞLEMLERİ (Üst Örtü Tabakasının Dekapajı) (Toz ve Gürültü) ÜRETİM (Basamaklarda Delme Patlatma Yöntemi ile Üretim) (Toz ve Gürültü) YÜKLEME (Kepçe ile Kamyonlara Yükleme) (Toz ve Gürültü) Fabrikaya Nakil NAKİL (Kırma - Eleme Tesisi ne Nakil) (Toz ve Gürültü) KIRMA ELEME TESİSİ Titreşimli Besleyici By-pass Malzeme Izgaralı Primer Ön Elek Konveyör Bant Rotorlu Kırıcı Kum Makinesi (Besleyici) Titreşimli Elek Konveyör Bant Konveyör Bant (Toz ve Gürültü) Kum Makinesi (İkincil Kırıcı) Titreşimli Elek Konveyör Bant Boyutlandırılmış Malzeme 0-5 mm 5-12 mm 12-22 mm Stok Alanı Piyasaya Satış Şekil 3. Proje Genel İş Akım Şeması 28

Dekapaj İşlemleri : Kalker üretiminin gerçekleştirileceği ocak alanında, üretime yeni başlanacak alanlarda kalker cevherleşmesi üzerinde yer yer 20-30 cm (ort. 25 cm) kalınlığında üst örtü tabakası bulunmaktadır. Önceki üretim faaliyetlerinde proje alanının küçük bir kısmında üst örtü tabakası dekapajı yapılmıştır. Dekapaj işlemleri sırasında patlayıcı madde kullanılmayacaktır. Ocak alanından dekapajı yapılacak üst örtü tabakası proje alanı içerisinde belirlenen bitkisel toprak döküm alanına depolanacaktır. Kalker Cevheri Üretimi : Sahada üst örtü dekapajı yapıldıktan sonra üretim faaliyetlerinde bulunulacaktır. Kalker cevheri sert bir yapı arz ettiğinden, proje alanında basamaklarda delme patlatma yapılarak cevher üretimi gerçekleştirilecektir. Kalker üretimi iş makineleri ve patlayıcı madde kullanılarak yapılacaktır. Sahada açılmış bir ocak alanı bulunmaktadır. Mevcut ocak alanını gösterir 2011 Yılı İmalat Haritası ekler bölümünde sunulmuştur (Bkz. EK 15). Üretimin gerçekleşeceği ocak alanında bulunan kalker cevherinin kalınlığı yer yer değişmekle birlikte ortalama 40 m civarındadır. Topografik yapı ve cevher kalınlığının değişimi dikkate alınarak proje alanında güneyde 4, kuzeyde 6 basamak oluşturulabileceği öngörülmektedir. Basamak genişliklerinin iş makinelerinin rahatlıkla hareket edebileceği genişlikte ve basamak yüksekliklerinin de kepçe bom yüksekliğini geçmeyecek şekilde olmasına özen gösterilecektir. Sahada nihai durumda basamak yüksekliklerinin 7 m civarında olması, basamak genişliklerinin 7 m olması öngörülmektedir. Ayrıca nihai durumda zeminin duraylı olması nedeniyle sahada basamak şev açısının 65-70, genel şev açısının 35 dereceyi geçmemesine özen gösterilecektir. Proje alanınında yapılacak ocak üretim faaliyetlerinin Üretim Termin Planı ve üretim sonucu sahanın nihai durumunu gösterir Son Durum Restorasyon Planı sırasıyla ekler bölümünde sunulmuştur (Bkz. EK 16, EK 17). Ocak alanından delme-patlatma ile üretilen cevher iş makineleri ile kamyonlara yüklenecektir. Cevher kamyonlar vasıtasıyla kırma-eleme tesisine beslenecektir. Kırma Eleme Tesisi : Ocak alanından üretimi gerçekleştirilen kalker cevherinin büyük bir kısmı kırma eleme tesisinde boyutlandırılacaktır. Kırma eleme tesisine girecek malzemenin boyutu maksimum 110 cm olabilecektir. Üretimi gerçekleştirilen kalker cevheri, kırma eleme tesisinin besleyici ünitesine (bunker) getirilecek ve by-pass eleğinde elenecektir. Malzemenin yaklaşık olarak %10 luk kısmı by-pass malzeme (0-25 mm) olarak ayrılacaktır. Geriye kalan % 90 oranında malzeme rotorlu kırıcıya (birinci kırıcıya) beslenecektir. Primer kırıcıda kırılan malzeme bant konveyörler yardımıyla çok katlı elek ünitesine gönderilecek ve buradaki elek üstü 29

malzeme (+25 mm) de kum makinesine (ikinci kırıcı) gönderilecektir. Elek ünitesinde elenen malzeme boyutlarına göre ayrılarak stok alanında depolanacaktır. Kum makinesine alınan nispeten büyük boyutlu malzeme burada tekrar kırılarak istenen ebatlara getirilecek ve stok alanına nakledilecektir. Kum makinesine gönderilecek malzeme miktarı toplam malzeme miktarının % 35 i kadardır. Kırma Eleme Tesisi nde nihai ürün olarak; 0 5 mm, 5 12 mm ve 12 22 mm olmak üzere 3 fraksiyon olacaktır. Kırma eleme tesisinde işlemden geçirilen malzeme hazır beton tesislerine ve piyasaya satışa sunulacaktır. 2.3.1.3. Çalışacak Personel Sayısı Sahada üretim faaliyetleri maden mühendisi nezaretinde yapılacaktır. Ünvanlarına göre çalışacak personel sayısı aşağıdaki tabloda özetlenmiştir. Tablo 10. Çalışacak Personel Listesi Ünvan Personel Sayısı Maden Mühendisi (Nezaretçi) 1 Operatör 7 Kamyon Şoförü 8 Ateşçi 1 Ateşçi Yardımcısı 1 İdari Personel 2 Arazöz şöförü 1 Bekçi 1 İşçi 8 TOPLAM 30 Kapasite artışı ile birlikte sahada üretim faaliyetleri sırasında toplam 30 kişi çalışaçaktır. Proje alanında üretim faaliyetleri taşeron firma tarafından yapılmakta olup personel gideri de taşeron firma tarafından karşılanmaktadır. Sahada çalışacak olan personelin sosyal ihtiyaçları, sahada bulunan sosyal tesis / şantiye binasından karşılanacaktır. 30

2.3.2. Üretimde Kullanılacak Makinelerin, Araçların ve Aletlerin Miktar ve Özellikleri Kalker cevheri üretimi sırasında ocakta kullanılacak makine ekipman ile tesisin makine ekipman listeleri aşağıda verilmiştir. Tablo 11. Proje Kapsamında Ocak Alanında Kullanılacak Makine Ekipman Listesi Makine-Ekipman Adedi Delici Makine 1 Loder 3 Ekskavatör 3 Kırma-Eleme Tesisi 1 Arazöz 1 Kamyon 8 Tablo 12. Kırma-Eleme Tesisi Makine Ekipman Listesi Makine-Ekipman Adedi Bunker 2 Titreşimli Besleyici 1 Vibromotorlu Besleyici 2 Izgaralı Primer Ön Elek 1 Üç Katlı Titreşimli Elek 3 Rotorlu Kırıcı 1 Kum Makinesi 2 Lastik Bantlı Konveyörler 7 Kumanda Kabini ve Panosu 1+1 2.3.3. Üretim Sırasında Tehlikeli, Toksik, Parlayıcı ve Patlayıcı Maddelerin Kullanım Durumları, Taşınmaları ve Depolanmaları 20058733 ruhsat no lu sahada kalker cevherleşmesi sert bir yapı gösterdiğinden ocak işletmeciliği delme patlatma yöntemi kullanılarak gerçekleştirilecektir. Patlayıcı madde ocakta kalker üretiminde kullanılacak olup, ruhsat alanında depolanması söz konusu değildir. Patlayıcı madde, yetkili firmalardan ihtiyaca göre temin edilecektir. Patlatmaların amacı kazıcı-yükleyici makineler ile kazılamayan sert kaya formasyonlarının patlayıcı maddelerle gevşetilmesi ve kolay taşınabilir hale getirilmesidir. Bu işlem yapılırken en ekonomik delme maliyeti ile en uygun patlayıcı madde ve ateşleme sistemlerinin kullanılması, patlatma sonrası en iyi ve ekonomik sonucun en hızlı şekilde alınmasını ve tüm bu işlemler sırasında iş yerinde çalışan başta personelin sonrasında makinelerin emniyetinin sağlanması ve çevreye zarar vermeden faaliyetlerin sürdürülmesini sağlamaktadır. 31

Ocak alanında kalker üretimi için gecikmeli sistem patlatma yöntemi kullanılacaktır. Gecikmeli Sistem olarak adlandırılan patlatma yöntemi yaygın olarak açık maden işletmeciliğinde kullanılmaktadır. Patlatmalarda gecikmeli kapsül kullanılmasının başlıca amacı her delik için bir serbest yüzey oluşturarak sıralı patlamaları sağlamak, sıkışmayı önlemek ve patlatma verimini artırmaktır. Patlatmalarda birim gecikme başına patlayan patlayıcı madde miktarı çevresel etkilerin temelini oluşturmaktadır. Bu sistemde her bir delik ayrı ayrı patlatıldığı ve delikler arası milisaniye cinsinden gecikme verilerek patlatma işlemi gerçekleştirildiğinden patlatmanın çevreye olan etkisi çok daha az hissedilmektedir. Patlatma sonrası malzemenin kolay ve emniyetli yüklenmesi sağlanır, patlatma gürültüsü, hava şoku ve yer sarsıntısı azalır. Patlatma Paterni : Şekil 4. Patlatma Dizayn Parametreleri Proje alanı için tanımlanan üretim yönteminde, dört sıra olarak tanımlanan delikler delindikten sonra ateşleme yapılarak bir patlatmadan ortalama 16.100 ton malzeme ana kayadan koparılmış olacaktır. Yaklaşık 2.316.600 ton olarak hedeflenen yıllık üretimin gerçekleşebilmesi için yılda yaklaşık 144 kez patlatma yapılması gerekecektir. Yıllık çalışma süresi içinde yaklaşık olarak 2 günde bir patlatma yapılacaktır. Patlatma paterninde kullanılan dizayn parametreleri aşağıda açıklanmıştır; 32

1. Dilim Kalınlığı-Yük Mesafesi (B max ) Dilim kalınlığı delik ekseni ile basamak ayna yüzeyi arasındaki en kısa mesafedir. Çok sıralı atımlarda ön sıra delikleri dilim kalınlığının çok fazla olmamasına özen gösterilmelidir. Ön sıra deliklerin dilim kalınlığı sıralar arası dilim kalınlığı ile aynı olmaktadır. Söz konusu patlatma düzeninde dilim kalınlığı 2 m olarak seçilmiştir. 2. Basamak Yüksekliği (K) Patlatmalarda basamak yüksekliği, çalışma yapılan basamağın ayna yüksekliğidir. Basamak yüksekliği için delici makinelerinin optimum verimle çalıştığı derinlik önerilir. Normal patlatmalarda kural olarak basamak ayna yüksekliğinin dilim kalınlığının (B max ) en az 2,5, en fazla 6 katı alınması doğru bir seçimdir. 2,5 x B max K 6 x B max 2,5 x 2 m K 6 x 2 m 5 m K 12 m Bu patlatma dizaynı için basamak yüksekliğinin 5 m ile 12 m arasında değişmesi gerekmektedir. Çalışmalar sırasında oluşturulacak basamak yüksekliği 7 m.yi geçmeyecek olup, yükseklik seçimi uygundur. 3. Delikler Arası Mesafe (B) Delikler arası mesafe paralel bir hat üzerindeki iki delik arasındaki uzaklıktır. Söz konusu patlatma düzeninde delikler arası mesafe 2,5 m olarak alınmıştır. 4. Delik Çapı (R) Patlatılacak kaya yapılarının içerisine patlayıcı madde yerleştirmenin en verimli yolu kaya yapılarına delik delmektir. Genelde açık işletmelerde delik çapları 50 mm ile 450 mm arasında değişir. Söz konusu patlatma düzeninde delik çapı 89 mm alınmıştır. 5. Delik Taban Payı-Topuk Payı-Dip Delgi (u) Aynaların tabanında kırılması güç bir kısım vardır. Basamaklara delinen delikler tam basamak yüksekliğinde delinirse kırılmanın tam 90 derece olmaması nedeni ile tabanda tırnak denilen sert bir kısım kalacaktır. Bu nedenle delikler, aynayı tam tabandan kesecek gibi biraz derin delinir. Bu fazlalığa da taban (topuk) payı denir. Verimli bir patlatma için delik boyunun, basamak yüksekliğinin % 10 fazlası kadar olması gerekir. Dolayısıyla taban payı basamak yüksekliğinin % 10 una eşittir. Delik Taban Payı (u)= Basamak Yüksekliği (K) x 0,1 Delik Taban Payı (u)= 7 m x 0,1 = 0,7 m 1 m Delik taban payı 1 m olarak ayarlanacaktır. 33

6. Delik Boyu (H) Delik boyu basamak boyu ile delik taban payının toplamıdır. Delik Boyu (H)= Basamak Yüksekliği (K) + Delik Taban Payı (u) Delik Boyu (H)= 7 m + 1 m = 8 m 7. Sıkılama Payı (h 0 ) Delik içerisine patlayıcı madde (anfo) konulduktan sonra kalan üst bölümün delikten çıkan malzeme ile kapatılması işlemine sıkılama denir. Sıkılama patlatma sonrası oluşan yüksek basınçlı gazları hapsederek gazın serbest yüzeye doğru yönlenmesini ve malzemenin öne doğru ötelenmesini sağlar. İyi bir şekilde yapılmış sıkılama ile patlatma verimliliği artar. Söz konusu patlatma dizaynında 1,75 m olarak belirlenmiştir. 8. Şarj Boyu (D y ) Patlatma düzeninde şarj boyu, patlayıcı maddenin (anfo) doldurulacağı delik boyudur. Şarj boyu delik boyundan sıkılama payı çıkartılarak hesaplanır. D y = H h 0 D y = 8 m 1,75 m = 6,25 m Bir Delikten Alınacak Malzeme Miktarı Teorik Hacim (V) : V = B max x B x K V = 2,5 m x 2,0 m x 7 m V = 35 m 3 Üretimi yapılacak kalker cevheri yoğunluğu 2,5 ton/ m 3 tür. Bir delikten alınacak malzeme tonajı aşağıda hesaplanmıştır. 35 m 3 x 2,5 ton / m 3 = 87,5 ton / delik Bir Patlatmada Delinecek Delik Sayısı : Bir patlatmada sahadan 16.100 ton malzeme alınması planlanmaktadır. Bir delikten alınacak malzema miktarı 87,5 ton olarak hesaplanmış olup, bir patlatmada delinmesi gereken delik sayısı (D patlatma ) aşağıda hesaplanmıştır. D patlatma = 16.100 ton / 87,5 ton D patlatma 184 adet 4 sıra halinde delinecek delik sayısı toplam 184 olup, bir sırada 46 adet delik delinecektir. Yıllık üretim miktarı üzerinden delinecek delik sayısı aşağıda hesaplandığı gibidir. 34

D yıl = 2.316.600 ton / 87,5 ton D yıl = 26.475 adet / yıl Bir Yılda Yapılacak Patlatma Sayısı : Patlatma Sayısı = D yıl / D patlatma Patlatma Sayısı = 26.475 / 184 = 144 patlatma/yıl Bir Ayda Yapılacak Patlatma Sayısı : D ay = Patlatma Sayısı / Yılda Çalışılacak Ay Sayısı D ay = 144 / 12 = 12 Yıllık çalışma süresi içerisinde aynı ay için 12 patlatma yapılacaktır. Deliklerin Delinmesi Delik Düzeni : Basamaklar oluşturularak gerçekleştirilen üretimlerde, işin ilk aşamasını patlatma deliklerinin delinmesi işlemi oluşturmaktadır. Delik paterni, patlatma parametrelerine uygun olarak seçilmelidir. Ocak üretiminde delik dizaynı belirlendikten sonra, delik çapı, delikler arası mesafe ve delik boyları hesaplanır. Pnömatik deliciler vasıtasıyla delme işlemi gerçekleştirilir. Deliklerin delinmesi sırasında toz ve gürültü oluşacaktır. Her patlatma grubu 4 sıradan teşekkül edecek olup, sıralar arası mesafe (dilim kalınlığı - B max ) 2 m olarak ayarlanacaktır. Her sırada delikler arası mesafe (B) 2,5 metre olacaktır. Delik boyları (H) 8 m ve delik çapları (R) 89 mm olacaktır. Patlatma delikleri oluşturulduktan sonra, deliklerin patlayıcı ile doldurulması işlemi gerçekleşmektedir. Ortalama 8 m. derinliğinde açılacak patlatma deliklerine, kapsül, yemleyici, çoğunlukla anfo, gerek duyulduğu takdirde emulite 150 kullanılacak ve sıkılama malzemesi yerleştirildikten sonra ateşleme işlemi yapılacaktır. Ateşlemede Excel veya Nonel elektriksiz kapsüller kullanılmaktadır. Bu sistemde tüm delikler tek tek patlatılarak delikler arasında gecikme verilmektedir. Ateşleme düzeni, çevresel etkileri azaltmak ve iş güvenliğini artırmak amacıyla elektriğe duyarsız Excel elektriksiz kapsülleri (30 ms gecikmeli) kullanılarak yapılacaktır. Sadece ilk ateşleme sırasında elektrikli kapsül kullanılacaktır. Kullanılacak Patlayıcı Madde Miktarı : Patlatma işlemi sırasında delinecek deliklere ait delik geometrisinden patlayıcı madde (anfo) miktarı hesaplanır. Bir Delikteki Şarj Miktarı (m 3 ) = π x (R/2) 2 x D y Bir Delikteki Şarj Miktarı (m 3 ) = 3,14 x (0,089 m/2) 2 x 6,25 m Bir Delikteki Şarj Miktarı (m 3 ) = 0,0389 m 3 Sahada patlayıcı madde olarak anfo kullanılacaktır. Kullanılacak anfonun yoğunluğu 0,9 gr/cm 3 dir. 35

Bir Delikteki Şarj Miktarı (kg) = 0,0389 m 3 * 0,9 gr/cm 3 Bir Delikteki Şarj Miktarı (kg) 35 kg / delik Patlatmada delikte kullanılan anfonun ateşlenmesi için her delikte 1 kg kapsüle duyarlı dinamit (powerjell) ve iki adet kapsül kullanılacaktır. Ayrıca sıralar arası gecikmeyi sağlayabilmek için her patlatmada sıra başına 1 adet gecikmeli kapsül kullanılacaktır. Dolayısıyla her patlatmada 4 adet gecikme kapsülü kullanılacaktır. Yıllık Kullanılacak Patlayıcı Madde Miktarı : Yılda kullanılacak ANFO miktarı = Delik Başı Anfo Miktarı x Delinecek Yıllık Sayısı Yılda kullanılacak ANFO miktarı = 35 kg x 26.475 = 926.625 kg/yıl Yılda kullanılacak olan dinamit miktarı = Delik Başı Dinamit Miktarı x Delinecek Yıllık Sayısı Yılda kullanılacak olan dinamit miktarı = 1 kg x 26.475 = 26.475 kg/yıl Yılda kullanılacak olan kapsül adedi = Delik Başı Kapsül Adedi x Delinecek Yıllık Sayısı Yılda kullanılacak olan kapsül adedi = 2 adet x 26.475 = 53.490 adet/yıl Ayrıca sıralar arası gecikmede kullanılacak kapsül sayısı sıra başına 1 olup, her patlatmada 4 adet gecikme aralıklı kapsül kullanılacaktır. Buna göre, deliklerde kullanılan kapsüllerin dışında yıllık 576 adet gecikme aralıklı kapsül ihtiyacı olacaktır. Patlatma dizayn parametreleri tablosu aşağıda sunulmuştur. Tablo 13. Patlatma Dizayn Parametreleri PARAMETRELER MEVCUT DURUM TALEP EDİLEN BİRİM Formasyon Kayaç Yoğunluğu : 2,7 2,5 kg/m 3 Yıllık Çalışma Süreleri : 312 312 gün/yıl Yıllık Üretim Miktarı : 730.000 2.316.600 ton/yıl Aylık Üretim Miktarı : 60.833,3 193.050 ton/ay Aylık Üretim Miktarı : 22.531 77.220 m 3 /ay Günlük Üretim Miktarı : 2.340 7.425 ton/gün Günlük Üretim Miktarı : 867 2.970 m 3 /gün Kaç Günde Bir Patlatma Yapılacağı : 3 2 gün Aylık Patlatma Sayısı : 9 12 adet Yıllık Patlatma Sayısı : 104 144 adet Delik Paterni Delik Çapı : 89 89 mm Delik Eğimi : 90 90 Basamak Boyu : 7 7 m Dip Delgi : 1 1 m Delik Boyu : 7 8 m Sıkılama Boyu : 2,5 1,75 m Yük Mesafesi : 2 2 m Delikler Arası Mesafe : 2,3 2,5 m Bir Delikteki Yüzey / Delik İçi Gecikme : 30 / 475 30 / 475 ms 36

Süreleri Sıralar Arası Gecikme Süresi : 42 42 ms Bir Delikten Elde Edilen Teorik Hacim : 32,2 35 m 3 Bir Delikten Elde Edilen Teorik Hacim : 87 87,5 ton Bir Deliğe Doldurulan Patlayıcı Madde Miktarı Ana Şarj (ANFO) Miktarı : 25 35 kg Yemleyici (Dinamit) Miktarı : 0,19 1 kg Elektriksiz Kapsül Miktarı : 2 2 adet Bir Delikteki Toplam Patlayıcı Miktarı : 25,19 36 kg Birim Tüketimler ANFO : 0,78 1 kg/m 3 Yemleyici (Dinamit) : 0,006 0,029 kg/m 3 Elektriksiz Kapsül : 0,062 0,057 ad/m 3 Elektrikli Kapsül : --- 1,55 x 10-4 ad/m 3 Sıralar Arası Gecikme Kapsülü : 0,0015 6,21 x 10-4 ad/m 3 Fitil (sadece ön kesme uygulamaları için) : --- --- m/m 3 Delgi : 0,22 0,23 m/m 3 Bir Atımdaki Tüketimler Bir Atımdaki Üretim : 7.020 16.100 m 3 /atım ANFO : 2.000 6.440 kg/atım Yemleyici (Dinamit) : 15,2 184 kg/atım Elektriksiz Kapsül : 160 368 adet/atım Elektrikli Kapsül : --- 1 adet/atım Sıralar Arası Gecikme Kapsülü : 4 4 adet/atım Fitil (sadece ön kesme uygulamaları için) : --- --- m/m 3 Bir Atımdaki Delinmesi Gereken Delik Sayısı Delik Sayısı : 80 184 adet/atım Projenin Toplam Patlayıcı Madde Miktarı ANFO : 208.000 926.625 kg/yıl Dinamit : 1.580,8 26.475 kg/yıl Elektriksiz Kapsül : 16.640 53.490 adet/yıl Elektrikli Kapsül : --- 144 adet/yıl Sıralar Arası Gecikme Kapsülü : 416 576 adet/yıl Fitil (sadece ön kesme uygulamaları için) : --- --- m/yıl Kullanılması Planlanan Patlayıcı Maddelerin Teknik Bilgileri Ateşleme : EXEL Handidet Kapsül Gecikme : Yüzey gecikmesi = 25 ms 42 ms Delik içi gecikme = 475 ms Sıralar arası gecikme = 24-42 ms (EXEL Kapsül) Yemleme : Powergel Magnum Kartuş Boyutları = 50 x 225 mm Kartuş Ağırlığı = 500 gr 1000 gr Yoğunluk = 1,2 gr/cm 3 37

Şarj : ANFO Yoğunluk = 0,9 gr/cm 3 Patlayıcı maddelerin kullanımlarında, taşıma ve depolanmalarında "Tekel dışı bırakılan patlayıcı maddelerle av malzemesi ve benzerlerinin üretimi, ithali, taşınması, saklanması, depolanması, satışı, kullanılması, yok edilmesi, denetlenmesi usul ve esasları" na ilişkin 29.09.1987 tarih ve 19589 sayılı Resmi Gazete de yayınlanan 87/12028 karar sayılı Tüzük hükümlerine uygun şekilde çalışılacaktır. Patlatma işlemi sırasında, çevresel düzenleme ve yaptırımlara uyulacak, her deliğe farklı gecikme süresi ile ateşleme imkanı tanıyan kısa gecikmeli elektriksiz kapsül (Nonelectric) kullanılacak ve sadece ilk ateşleme sırasında elektrikli kapsül kullanılacaktır. Patlatmalardan kaynaklı sarsıntı ölçümleri ilk patlatmada ve yılda bir periodik olarak yapılacak, sonuçların cihaz çıktıları ile birlikte rapor halinde Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü ne sunulacaktır. 2872 sayılı Çevre Kanununa istinaden yürürlüğe giren ilgili yönetmeliklere uyulacak ve diğer meri mevzuat kapsamında çevrenin korunması ve kirliliğin önlenmesi önlenmesi için gerekli izinler alınacaktır. Patlatma işlemlerinde aşağıdaki hususlara dikkat edilecektir; Faaliyet alanı çevresindeki atımlardan etkilenebilecek yakın çevredeki yerleşim birimlerine patlatmaların yapılacağı tarih ve saat bildirilecektir. Ateşleme sahasına yetkililerden başkası kesinlikle girmeyecektir. Patlamayan delikler içindeki patlayıcı madde gerekli emniyet tedbirleri alındıktan sonra etkisiz hale getirilecektir. Patlayıcı malzemelerin patlatma yapılacak alana getirilmesinde bu iş için yetişmiş ehliyetli personel görevlendirilecektir. Patlatma işlemi ateşleme ehliyetine sahip kişilerce yapılacaktır. Dinamit ve kapsüllerin ayrı ayrı taşınmasına özen gösterilecektir. Ateşleme yapıldıktan sonra bölgenin sorumlu nezaretçisi gerekli kontrolü yapacak ve iş makinelerini tehlikeye sokacak bloklar, basamak şevinde askıda kalmış ise önlemi alınacaktır. Tatil günlerinde ve hafta sonları patlatma işlemi yapılmayacaktır. Patlatma işlemi hafta içi 08:00 19:00 saatleri arasında gerçekleştirilecektir. 38

Şekil 5. Örnek patlatma tasarımı ve delik geometrisi şematiksel anlatımı 39

2.3.4. Proje Kapsamındaki Ulaştırma Altyapısı Planı (Ulaştırma Güzergahı, Güzergah Yollarının Mevcut Durumu ve Kapasitesi, Hangi Amaçlar İçin Kullanıldığı, Mevcut Trafik Yoğunluğu, Yerleşim Yerlerine Göre Konumu, Yapılması Düşünülen Tamir, Bakım ve İyileştirme Çalışmaları vb.) Proje alanı Gaziantep İli, Şehitkamil İlçesi, Taşlıca Mah. civarında yer almaktadır. Proje alanına en yakın yerleşim birimi sahanın kuş uçuşu yaklaşık olarak 300 m doğusunda yer alan meskun mahal dir. Ayrıca alanın kuş uçuşu yaklaşık 350 m güneyinde bir meskun mahal ve 3,6 km güneybatısında Taşlıca Mahallesi bulunmaktadır. Proje alanının Gaziantep şehir merkezine kuş uçuşu mesafesi 9 km dir. Proje alanının bulunduğu bölgenin Ulaşım Ağı Haritası ekler bölümünde sunulmuştur (Bkz. EK 7). Proje alanı Gaziantep İli, Şehitkamil İlçesi, Taşlıca Mahallesi nin yaklaşık olarak 3,6 km kuzeydoğusunda yer almaktadır. Sahaya Gaziantep-Şanlıurfa karayolunun yaklaşık 5. kilometresinden kuzeydoğu yönüne ayrılan yaklaşık 2,2 km uzunluğundaki toprak-stabilize niteliğindeki yol ile ulaşmak mümkündür. Sahaya ulaşımın sağlanacağı yol güzergahı ekler bölümünde sunulan yer bulduru haritasında gösterilmiştir (Bkz. EK 6). Nakliye işlemleri sırasında kullanılacak güzergah ulaşım güzergahıyla aynıdır. Ayrıca proje alanında üretim dönemlerinde nakliye güzergahı olarak kullanılabilecek bir alternatif yol güzergahı belirlenmiştir. Alternatif yol güzergahı, alandan güneybatıya doğru devam ederek, 975. metrenin sonunda ana nakliye yol güzergahına bağlanacak ve stabilize toprak yol niteliğinde olacaktır. Günün ekonomik koşulları ve mevsim şartları göz önüne alınarak belirlenen alternatif yol güzergahı nakliye işlemlerinde kullanılabilecektir. Ocaktan nakliye sırasında kullanılacak nakliye yolu güzergâhı ve alternatif nakliye yolu güzergahı ekler bölümünde sunulan topografik haritada gösterilmiştir (Bkz. EK 8). Kullanılacak nakliye yol güzergahının bakım onarımı faaliyet sahibi firma tarafından yapılacaktır. Nakliye yol güzergahı olarak belirlenen hat, toz oluşumunu önlemek amacıyla kapasite artışının gerçekleştirilmesi ile birlikte faaliyet dönemi içerisinde asfaltlanacaktır. T.C Ulaştırma Bakanlığı Karayolları Genel Müdürlüğü tarafından gerçekleştirilen Trafik Hacim Haritası çalışması kapsamında proje alanı civarındaki karayolları 2012 yılı trafik hacmi haritası aşağıda verilmiştir. 40

2 1 3 Şekil 6. 2012 Yılı Trafik Hacmi Haritası Projeye konu alanda yapılacak çalışmalar sırasında taşıt yükünün 254 taşıt/gün (248 kamyon, 6 özel araç) olması beklenmektedir. Projeye konu alandaki mevcut çalışmalar sırasında üretilen malzemenin tesis dışına nakliyesi için günlük ortalama taşıt yükü 100 taşıt (sefer)/gün civarındadır. Kapasite artışı sonrası yapılacak çalışmalar neticesinde tesis dışına nakliye sırasında taşıt yükünün 254 taşıt(sefer)/gün olması beklenmektedir. Dolayısıyla malzemenin nakli için kullanılacak yollarda toplam 154 taşıt/gün lük bir artış olması beklenmektedir. Proje alanında, kırma eleme tesisinde boyutlandırılmış cevherin bir kısmı, hazır beton ve asfalt piyasaya sunulacaktır. Ocak alanından alınacak malzemenin kırma eleme tesisine nakledilmeyen kısmı ise çimento fabrikasına nakledilecektir. Proje alanından nakliye sırasında çoğunlukla Şanlıurfa - Gaziantep karayolu kullanılacaktır. Söz konusu karayolunun Gaziantep teki yükü yukarıda verilen trafik hacmi haritasında işaretlenmiştir. İşaretlenen her üç yolda da üretilen malzemenin nakli ile yük artışı gerçekleşecektir. Yük artışı yüzdeleri aşağıda hesaplanmıştır; 1. Güzergah için : (154 / 11.263) * 100 = % 1,37 lik bir artış 2. Güzergah için : (154 / 16.552) * 100 = % 0,93 lik bir artış 3. Güzergah için : (154 / 15.124) * 100 = % 1.02 lik bir artış oluşması beklenmektedir. Tesiste proje kapsamında yeni herhangi bir makine-ekipman eklenmesi düşünülmemektedir. Dolayısıyla faaliyet kapsamında ağır ve geniş araçların kullanılması söz konusu değildir. 41

Faaliyetler sırasında çalışacak işçilerin tamamı yakın yerleşim birimlerinden geleceği için servis saatlerinde ana ulaşım yollarındaki yoğunluğa olumsuz bir katkı söz konusu olmayacaktır. Sahada yapılacak faaliyetler sırasında 2918 sayılı Trafik Kanunu ve Karayolları ile ilgili tüm kanun ve yönetmeliklere riayet edilecektir. 08.07.2005 tarih ve 25869 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Trafikte Seyreden Motorlu Kara Taşıtlarından Kaynaklanan Egzoz Gazı Emisyonlarının Kontrolüne Dair Yönetmelik hükümlerine uyulacaktır. Nakliye esnasında gerekli bütün emniyet tedbirleri alınacaktır. Bu doğrultuda kamyon şoförlerine gerekli eğitimler verilecektir. Nakliye esnasında kamyonların hız sınırlarına uymasına dikkat edilecek ve malzemenin üzeri branda ile örtülecektir. Kamyonlara aks yükü doğrultusunda yükleme yapılacak olup, aşırı yükleme söz konusu olmayacaktır. 42

BÖLÜM 3: PROJENİN EKONOMİK VE SOSYAL BOYUTLARI 3.1. Proje ve Etki Alanının Mevcut ve Planlanan Sosyo-Ekonomik Özellikleri 3.1.1. Ekonomik Özellikler (Yörenin ekonomik yapısını oluşturan başlıca sektörler) Gaziantep, sanayi ve ticaret yapısı ile Türkiye ekonomisinde önemli bir yere sahiptir. Coğrafi konumu itibariyle Gaziantep ili Türkiye batısındaki sanayi şehirleri ile güneyin irtibatını sağlayan ve Güneydoğu Anadolu ile Doğu ve Güney Anadolu bölgelerinin her türlü ihtiyaçlarını karşılayan bir üretim ve ticaret merkezidir. Gaziantep teki büyük sanayi işyerleri sayısı, Türkiye toplamının % 4 ünü, küçük sanayi işyerleri sayısının % 6 sını oluşturmaktadır. Bu yapı ile sağladığı geniş istihdam olanaklarıyla ildeki faal nüfusun % 28,72 sinin imalat sanayi kollarında çalıştığı görülmekte ve bu oran her geçen yıl artmaktadır. Tarım, hayvancılık ve ormancılık : Gaziantep ilinde orman ve fundalık olarak nitelendirilen arazi 92.419 hektarlık bir alan ile yüzölçümünün %15 ini kapsamaktadır. Bu alanlar kereste ve diğer orman ürünleri üretimine elverişli ağaçların sık veya seyrek olarak bulunduğu alanlar ile kereste üretimine elverişli olmayan ancak yakacak olarak değerlendirilebilen bodur ağaç ve çalılardan ibaret olan ve fundalık olarak nitelendirilen arazilerdir. İl içinde meraların yüzölçümü 47.142 hektar ve oranı % 8 olup bu alanlar üzerinde hayvancılık yapılmaktadır. Gaziantep ilinde çeşitli şekilde tarım uygulaması yapılan arazi 382.077 hektar tutmakta ve % 60 lık bir oran teşkil etmektedir. Bu arazilerden % 69,73 ünü teşkil eden 266.414 hektarlık kısmı sulu tarıma ayrılmıştır. Dörtte biri tarıma elverişli ovalardan oluşan ve bir bölümü Fırat nehrinin sularıyla sulanan Gaziantep, Antepfıstığı, zeytin, pamuk, üzüm, kırmızıbiber, keten gibi ekonomik değeri yüksek sanayi bitkileri ile mercimek, buğday ve arpa gibi ürünleriyle zengin bir tarım yöresidir. Enerji : Gaziantep ili Türkiye nin enerji potansiyeli yüksek olan bölgelerinden biridir. Ortalama güneş radyasyonu 1600-1700 kwh/m 2 -yıl seviyelerinde bulunmakta olup su ısıtma sistemlerinde güneş enerjisinden az da olsa faydalanılmaktadır. Gaziantep ilinin kuzeybatısındaki Nurdağı ve İslahiye ilçe sınırlarında kurulu ve halihazırda üretim yapan rüzgar tribünleri mevcuttur. Burada toplam 54 tribün bulunmakta olup 850-900 milyon kwh üretim yapılmaktadır. Gaziantep ili içerisinde tek enerji santrali Karkamış Hidroelektrik Santralidir. Bunun dışında sulama amaçlı barajlar bulunmaktadır. Karkamış HES nin gücü 189 MW olup yıllık üretimi 653 GWh dir. 43

Madencilik : Gaziantep madencilik bakımından gelişmiş bir il konumunda değildir. Ancak şehrin bazı yörelerinde maden rezervlerine rastlanmaktadır. Şehrin batı kısmında bulunan Şahinbey ilçesinin bazı bölgelerinde mangan rezervi bulunmaktadır. İslahiye de demir ve krom, Nurdağı nda ise krom yatakları mevcuttur. İslahiye nin bazı yörelerinde ise boksit rezervine rastlanmaktadır. Birçok bölgede rezerv yeterli olmadığından işletmeye alınmamaktadır. İlde sanayi maden işletmeleri (çimento hammaddesi, kil, kireç, taşocağı) bulunmaktadır. İlde enerji madenlerine rastlanmamıştır. Su kaynakları : Fırat Nehri, Nizip Çayı, Afrin Çayı, Merziman Çayı ve Alleben Deresi ilin önemli akarsularını oluşturmaktadır. Karasu, Araban ovasından geçip batıdan Fırat a katılır. Sof Dağında kaynaklanan Bozatlı (Merzimen) Deresi ise Yavuzeli nin güneyinden geçip Fırat a karışır. İl ve Türkiye sınırlarından çıkmadan Fırat a karışan son önemli akarsu Nizip Çayıdır. Sof Dağından doğan Alleben Deresi ve İslahiye nin kuzeyindeki Karagöl den çıkan Karaçay ve Gaziantep platosunun güneybatısından kaynaklanan Balık Suyu diğer önemli akarsulardır. Gaziantep te çok sayıda pınar bulunmasına karşın hiç doğal göl bulunmamaktadır. Bu yüzden şehrin birçok yerine yapay göller ve barajlar inşa edilmiştir. Sanayi : Son 10-15 yıla kadar her biri küçük atölyelerde dağınık bir üretim sergileyen şehirdeki küçük sanayi birimleri bugün üretimlerini pamuk ipliği, akrilik iplik, halı, un, irmik, makarna, gıda maddeleri, bitkisel yağ, plastik, deterjan, kimyevi maddelere, metal eşya, makine imalatı, orman ürünleri, inşaat yan malzeme üretimi, deri ve deri eşya üretimi yönünde yoğunlaşmıştır. İl merkezinde çok değişik konularda toptan ve perakende ticaret yapan 25 binin üzerinde işyeri vardır. Buralarda iş yapan 45 bin dolayında vergi mükellefi bulunmaktadır. toptan ticaret kesimi içerisinde mensucat ve giyim eşyası ile toptan gıda ticareti yapan firmalar çoğunluğu oluşturmaktadır. Ayrıca çeşitli konularda binin üzerindeki esnaf hiz met sektöründe faaliyet göstermektedir. 1969 yılında kurulan 1. Organize Sanayi Bölgesi nde orta ve büyük ölçekte 138 firma faaliyet göstermekte olup 18.000 kişi istihdam etmektedir. 2. Organize Sanayi Bölgesi, 1986 yılında kurulmuş olup 265 firma faaliyettedir ve 27.000 kişi istihdam etmektedir. 1994 yılında ise 3. Organize Sanayi Bölgesi kurulmuştur. Bu bölgede 275 sanayiciye yer tahsisi yapılmış olup 20.000 kişi istihdam etmektedir. 4. Organize Sanayi Bölgesi ise 2002 yılında faaliyete başlamış ve 38 adet firma faaliyettedir. Bu bölgede 140 sanayiciye yer tahsisi yapılmış olup 5.000 kişi istihdam etmektedir. Gaziantep Organize Sanayi Bölgelerinde faaliyet gösteren işletmelerin sektörel dağılımı incelendiğinde tekstil ve gıda sektörleri öne çıkmaktadır. İşletmelerin % 43 ü tekstil sektöründe, % 22 si gıda sektöründe, % 9 u boya-kimya sektöründe, % 7 si plastik sektöründe, % 3 ü temizlik-hijyen sektöründe, % 16 sı ise diğer sektörlerde faaliyet göstermektedir. 44

Gaziantep ilinde yer alan sanayi kuruluşlarının büyük bir kısmı, Projeye konu ruhsatlı sahanın bağlı bulunduğu Şehitkamil İlçesi nde bulunmaktadır. Şehitkamil İlçesi Gaziantep İli nin merkezini oluşturan ilçelerden biridir. İlçede sanayi dışında tarım ve hayvancılık yapılmaktadır. 3.1.2. Nüfus (Yöredeki kentsel ve kırsal nüfus, nüfusun yaş sınıflarına göre dağılımı, hane halkı yapısı) Gaziantep İli 36 42' ve 37 26' kuzey enlemleri ile 36 26' ve 36 42' doğu boylamları arasında yer almaktadır. İlin büyük bir kısmı Güney Doğu Anadolu Bölgesi nde, Akdeniz Bölgesi ile Güneydoğu Anadolu Bölgesi nin kesiştiği noktada bulunmaktadır. Proje alanının içerisinde yer aldığı Gaziantep İli ve Şehitkamil İlçesi ne ait ADNKS (Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi) verilerine göre 2012 yılı nüfus verileri ile Türkiye nin nüfus verileri aşağıdaki tabloda karşılaştırmalı olarak verilmiştir. Tablo 14. Türkiye, Gaziantep ve Şehitkamil İlçesi ne Ait Kentsel ve Kırsal Nüfus Verileri Şehir Nüfusu Belde/Köy Nüfusu Toplam Kadın Erkek Toplam Kadın Erkek Toplam Kadın Erkek Toplam Türkiye 29.100.201 29.348.230 58.448.431 8.571.015 8.607.938 17.178.953 37.671.216 37.956.168 75.627.384 Gaziantep 794.443 810.490 1.604.933 97.943 96.682 194.625 892.386 907.172 1.799.558 Şehitkamil 316.424 322.036 638.460 16.730 16.969 33.699 333.154 339.005 672.159 *Kaynak: TUİK ADNKS, www.tuik.gov.tr 2012 TÜİK Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) verilerine göre, Gaziantep ilinin toplam nüfusu 1.799.558 kişi; nüfus yoğunluğu ise 264 kişi/km 2 dir. 2012 yılı verilerine göre, yıllık nüfus artış hızı 25,87 olarak ölçülmüştür. Gaziantep ilinde ortalama hanehalkı büyüklüğü 4,6 kişidir. Nüfusun % 50,4 ü erkekler, % 49,6 sı kadınlardan oluşmaktadır. Nüfusun % 34,4 ü 0-14 yaş grubunda, % 60,9 u 15-64 yaş grubunda, % 4,7 si ise 65 yaş üstü grupta yer almaktadır. İldeki genç nüfus oranı (15-24 yaş grubu) ise, % 17,6 dır. Gaziantep nüfusunun % 89,18 ini kentsel nüfus, % 10,82 sini kırsal nüfus oluşturmaktadır. Gaziantep 2012 yılında 41.672 kişilik göç almış, 39.410 kişilik göç vermiştir. İlin net göç hızı 1,26 olmuştur. 45

Tablo 15. Seçili Demografik Göstergeler Tablosu - GAZİANTEP Nüfus 1.799.558 kişi Nüfus Yoğunluğu 264 kişi/km 2 Yıllık Nüfus Artış Hızı 25,87 Ortalama Hanehalkı Büyüklüğü 4,6 kişi Cinsiyet Gruplarının Nüfus Oranı Kadın Oranı % 49,6 Erkek Oranı % 50,4 Yaş Gruplarının Nüfus Oranı 0-14 Yaş % 34,4 15-64 Yaş % 60,9 65 Yaş Üstü % 4,7 Genç Nüfus Oranı (15-24 Yaş) % 17,6 Kentsel-Kırsal Nüfus Oranları Kentsel Nüfus % 89,18 Kırsal Nüfus % 10,82 Alınan-Verilen Göç Sayıları Alınan Göç 41.672 Verilen Göç 39.410 Net Göç Hızı 1,26 Kaynak: İpekyolu Kalkınma Ajansı 3.1.3. Sağlık (Bölgede mevcut endemik hastalıklar) 2010 yılında Gaziantep İli nde görülen bulaşıcı hastalıklar ve vaka sayıları aşağıda verilmiştir. Tablo 16. Gaziantep İli'nde Görülen Hastalıklar ve Vakalar Hastalıklar Vaka Sayısı Hepatit-A 292 Hepatit-B 144 Neonatal Tetanoz 1 Burusella 11 Kızamıkçık 1 Kuduz Şüpheli Isırık 2737 Şark Çıbanı 23 Hepatit-C 30 AİDS 8 Kaynak: 2011 Yılı Gaziantep İl Çevre Durum Raporu Şehitkamil Belediyesi resmi WEB sitesinden alınan bilgilere göre, ilçe merkezinde 2 devlet hastanesi bulunmaktadır. Bunlar Şehitkamil Devlet Hastanesi (300 yataklı) ve 25 Aralık Devlet Hastanesi (382 yataklı) dır. Bunların dışında ilçe sınırları içerisinde 17 sağlık ocağı ile 1 ana çocuk sağlığı merkezi faaliyet göstermektedir. Bu ocaklara bağlı 25 adet sağlık evi bulunmaktadır. Ayrıca ilçe sınırları içerisinde 3 özel hastane, 25 özel poliklinik, 119 eczane ile 5 özel hemodiyaliz merkezi bulunmaktadır. Şehitkamil İlçesi Taşlıca Mahallesi nde sağlık evi bulunmaktadır, fakat aktif değildir. Taşlıca Mahallesi ile ilgili olarak belirlenen bir bulaşıcı hastalık verisine ulaşılamamıştır. 46

3.1.4. İnsan Sağlığı ve Çevre Açısından Riskli ve Tehlikeli Faaliyetler Proje alanında kalker cevheri üretimi açık işletme yöntemi ile gerçekleştirilecektir. Kapasite artışı ile birlikte sahadan yıllık maksimum 2.316.600 ton kalker üretimi yapılması planlanmaktadır. Ocak alanında üretim faaliyetleri açık işletme yöntemi ile basamaklarda delme-patlatma yapılarak gerçekleştirilecektir. Sahada patlatma işlemi sırasında ve sonrasında aşağıdaki hususlara dikkat edilecektir: 1. Kapsül kablolarına ilave edilecek uzatma kablolarının bağlantıları itina ile yapılacak ve izole bantla iyi bir şekilde izole edilecektir. 2. Yemleyici dinamitin kartuşları kablo ile bir demet şeklinde bağlanacak ve bu demet, kablo yardımı ile sarkıtılarak indirilecektir. 3. Sıkılama sırasında elektrik kablolarının zedelenmemesine dikkat edilecektir. 4. Ateşleme devresi kabloları manyetoya bağlanmadan önce ohm-metreyle devrenin direnç kontrolü yapılacaktır. 5. Ateşleme yapmadan önce siren ile alarm verilecek ve ayrıca flamalı gözcüler önemli noktalara dikilecektir. 6. Ateşleme kablosu uygun bir uzaklıktaki ateşleme cebine kadar uzatılarak vakit geçirmeden ateşleme yapılacaktır. 7. Yağışlı havalarda statik elektrik tehlikesi göz önüne alınarak gerektiğinde ateşlemeden vazgeçilecektir. 8. Ateşleme sahasına yetkililerden başkası girmeyecektir. 9. Patlatma işlemi uzman kişiler tarafından yapılacaktır. 10. Patlayıcı maddeler ateşleme yerine özel bir araçta getirilecek, dinamit ve kapsüller ayrı ayrı araçlarda nakledilecektir. 11. Patlamayan delikler için gereken emniyet tedbirleri alınacak ve usulüne uygun olarak zararsız hale getirilecektir. 12. Ateşleme yapıldıktan sonra ateşleme bölgesi sorumlu kişiler tarafından kontrol edilecek ve iş makinelerini tehlikeye sokacak bloklar, basamak şevinde askıda kalmış ise gerekli önlemler alınacaktır. Patlatma işlemleri sırasında, faaliyet alanında Parlayıcı, Patlayıcı ve Tehlikeli Zararlı Maddelerle Çalışan İşyerlerinde ve İşlerde Alınacak Tedbirler Hakkında Tüzük ün ilgili hükümlerine uyulacaktır. Ocaktan üretilen kalker cevherinin tamamı kırma eleme tesisinde boyutlandırılacaktır. Boyutlandırılan malzeme stok alanında depolanacak ve buradan piyasaya satışa sunulacaktır. Proje alanında üretim, kırma-eleme tesisi faaliyetleri ile yükleme ve nakliyeden dolayı tozuma söz konusudur. İşletme faaliyetleri sırasında oluşması muhtemel tozdan dolayı yakın çevrenin olumsuz yönde etkilenmelerin en aza indirilmesi için; - 4857 Sayılı İş Kanunu ve İş Kanunu uyarınca çıkartılan yönetmelik, tüzük, genelge ve yönergelere vb. uyulacaktır. Ayrıca 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ilgili hükümlerine uyulacaktır. 47

- 03.07.2009 tarih ve 27277 sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği nde belirtilen ilgili hususlara uyulacaktır. - İşçilerin toz ve gürültüden etkilenmemeleri için gerektiğinde toz maskesi ve kulaklık kullanmaları sağlanacaktır. - Kapasite artışı ile birlikte kırma eleme tesisi üniteleri kapalı sisteme alınacak olup, tesise toz indirgeme sistemi (pulvarize su sistemi) kurulacaktır. Kırma eleme tesisi çalışmalarında pulvarize su sistemi düzenli olarak çalıştırılacaktır. Ayrıca personel çalışma saatleri 8 saat ile sınırlıdır. Bundan sonraki faaliyet dönemlerinde makine ve ekipman sürekli bakımda tutulacak ve gerekli önlemler alınacaktır. Çalışanların sağlık ve güvenliklerini sağlayabilmek için 4857 ve 6331 sayılı yasalara ve bu yasalara bağlı olarak hazırlanıp yayınlanmış olan ve yürürlükte bulunan mevzuata uyulacaktır. Kullanılan teknoloji ve malzemelerden kaynaklanabilecek kaza riskine karşı 19.09.2013 tarih ve 28770 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Maden İşyerlerinde İş Sağlığı ve Güzenliği Yönetmeliği hükümlerine uyulacaktır. Bu tüzüğe göre sahanın teknik nezaretçisi, işçi sağlığı ve iş güvenliği gereklerinin yerine getirilmesinden ve işletmenin teknik esaslar çerçevesinde çalıştırılmasından sorumlu olacaktır. Tesiste çalışacak personel için yeterli sayıda sosyal tesis bulunmaktadır. Bu tesislerin devamlılığı sağlanacaktır. Tesiste çalışan personel için sağlık karneleri (portör muayene kartları) bulundurulacaktır. Personelin yılda iki kez portör muayeneleri, yılda bir kez akciger grafileri yaptırılacaktır. 3.1.5. Gerçekleşmesi Beklenen Gelir Artışları; Yaratılacak İstihdam İmkanları, Nüfus Hareketleri Sahada üretim faaliyetleri maden mühendisi nezaretinde yapılmaktadır. 20058733 no lu sahada yapılacak kapasite artışı ile birlikte, ocak üretim faaliyetleri ve kırma-eleme tesisinin işletilmesi sırasında toplam 30 personel sahada çalışacaktır. Personelin görev dağılımları (ünvanları) Bölüm 2.3.1.3 Tablo 10 da verilmiştir. İnşaat sektöründeki gelişmelere paralel olarak hammadde ihtiyacı gün geçtikçe önem kazanmakta, gelişen inşaat ve altyapı yatırımları doğrultusunda hızla artmaktadır. Sektörde artan talebi karşılamak için mevcut yatırımlarda kapasite artırımına ve yeni işletme çalışmalarına ağırlık verilmiştir. Söz konusu faaliyet nüfus hareketine neden olacak kadar büyük bir istihdam yaratmayacaktır. Projeye konu faaliyetlerin gerçekleştirilmesi çerçevesinde mal ve hizmet sektöründe (lojistik, yedek parça, konaklama, araç bakım ve onarım atölyesi, restaurant, kafeterya, market, kantin, dinlenme tesis, akaryakıt istasyonu, v.b.) yörede ilave bir hareketlilik olacaktır. 48

3.1.6. Yöredeki Sosyal Altyapı Hizmetleri (Eğitim, Sağlık, Kültür Hizmetleri) Proje alanına en yakın yerleşim birimi sahanın kuş uçuşu yaklaşık olarak 300 m doğusunda yer alan meskun mahal dir. Ayrıca alanın kuş uçuşu yaklaşık 350 m güneyinde bir meskun mahal ve 3,6 km güneybatısında Taşlıca Mahallesi bulunmaktadır. Proje alanının Gaziantep şehir merkezine kuş uçuşu mesafesi 9 km dir. İlçe merkezinde Devlete ait 4 anaokulu, 51 ilköğretim okulu, 3 özel eğitim ilköğretim okulu, 8 genel lise, 3 Anadolu Lisesi, 1 Çok Programlı Lise, 1 Fen Lisesi ile 8 Mesleki ve Teknik Lise bulunmaktadır. Bu okullarımıza devam eden öğrenci sayısı 97.554 olup, 2.998 öğretmen görev yapmaktadır. Bunun yanısıra 1 özel anaokulu, 5 özel ilköğretim okulu ile 4 özel lise de mevcuttur. Bu okullarımızın 3.285 öğrencisi olup, 255 öğretmen görev yapmaktadır. Proje alanına en yakın yerleşim birimi olan Taşlıca Mahallesi nde Taşıca İlköğretim Okulu ve Taşlıca Anadolu Lisesi bulunmaktadır. Ayrıca mahallede taşımalı eğitimden de yararlanılmaktadır. Mahallenin içme suyu şebekesi yoktur, ancak kanalizasyon şebekesi vardır. 3.1.7. Çalışacak Personelin ve Bu Personele Bağlı Nüfusun Konut ve Diğer Teknik / Sosyal Altyapı İhtiyaçları Kapasite artışı ile birlikte sahada üretim faaliyetleri sırasında toplam 30 kişi çalışacaktır. Proje alanında üretim faaliyetleri taşeron firma tarafından yapılmakta olup personel gideri de taşeron firma tarafından karşılanmaktadır. Sahada çalışacak olan personelin sosyal ihtiyaçları, sahada bulunan sosyal tesis / şantiye binasından (WC, Lavabo, Mutfak vs.) karşılanacaktır. Ruhsatlı sahada işletilen kırma eleme tesisi için ihtiyaç duyulan elektrik enerjisi hat çekilmek suretiyle karşılanmaktadır. Elektrik hattının çekilmesi için Toroslar Elektrik Dağıtım A. Ş. Gaziantep İl Müdürlüğü ile satış sözleşmesi yapılmıştır. Proje alanı Gaziantep İli, Şehitkamil İlçesi, Taşlıca Mahallesi nin yaklaşık olarak 3,6 km kuzeydoğusunda yer almaktadır. Sahaya Gaziantep-Şanlıurfa karayolunun yaklaşık 5. kilometresinden kuzeydoğu yönüne ayrılan yaklaşık 2,2 km uzunluğundaki toprak-stabilize niteliğindeki yol ile ulaşmak mümkündür. Nakliye işlemleri sırasında kullanılacak güzergah ulaşım güzergahıyla aynıdır. Ayrıca proje alanında üretim dönemlerinde nakliye güzergahı olarak kullanılabilecek bir alternatif yol güzergahı belirlenmiştir. Alternatif yol güzergahı, alandan güneybatıya doğru devam ederek, 975. metrenin sonunda ana nakliye yol güzergahına bağlanacak ve stabilize toprak yol niteliğinde olacaktır. Günün ekonomik koşulları ve mevsim şartları göz önüne alınarak belirlenen alternatif yol güzergahı nakliye işlemlerinde kullanılabilecektir. 20058733 no lu sahayı gösterir Yer Bulduru Haritası ve Topografik Harita sırasıyla ekler bölümünde sunulmuştur (Bkz EK 6, EK 8). 49

3.1.8. Projenin Fayda-Maaliyet Analizi Proje kapsamında kapasite artışı ile birlikte yılda 2.316.600 ton kalker üretimi yapılacaktır. Proje sahasından kalker üretimi iş makineleri ve patlayıcı madde kullanılarak yapılacaktır. Üretilen kalker cevheri, kamyonlar vasıtası ile içerisinde kurulan Kırma-Eleme Tesisi ne nakledilecekdir. Tesiste boyutlandırılarak istenilen ebatlara getirilen malzeme, tesis alanının kuzeyinde belirlenen stok alanında depolanacaktır. Kırma-eleme tesisinde boyutlandırılan cevher ise beton santralleri ve yol yapım şantiyelerine satışa sunulacaktır. Kırma-Eleme Tesis Kapasitesi 2.106.000 ton/yıl olacaktır. Ocak alanında üretilecek 210.600 ton malzeme tüvenan olarak sahadan nakledilecektir. Üretilen 2.106.000 ton kalkerin kırma-eleme tesisinde % 10 unun by-pass malzeme olacağı kabul edildiğinde agrega olarak 1.895.400 ton/yıl malzeme elde edilmiş olacaktır. Kırma-eleme tesisinde boyutlandırılan cevher ise beton santralleri ve yol yapım şantiyelerine satışa sunulacaktır. Satış fiyatları günün ekonomik koşullarına göre farklılık gösterebilmektedir. Mali yönden söz konusu proje kapsamında yapılacak yatırım tutarı ve giderlere ait tahmini hesaplamalar aşağıya çıkarılmış olup, milli gelire katkısı ifade edilmiştir. Tablo 17. Yatırım Analiz Tablosu YATIRIM TUTARI HARCAMA ÇEŞİDİ Ruhsat için harç, teminat, çevre uyum teminatı vs. Etüt, Plan, Faal.Rap., Proje ve Harita Hazırlanması vs. Numune alma, analiz ve Teknolojik Etüt Gideri Beklenmeyen Proje Giderleri MADEN YATIRIM GİDERLERİ Arsa alımı, Mülkiyet İzni (Mera Tahsis Değişiklik İşlemleri) Tesis -Makine- Ekipman, İş Makineleri Bakım, Onarım Yedek Parça Altyapı-Ulaştırma yatırımları ARA TOPLAM BEKLENMEYEN GİDERLER SABİT SERMAYE YAT. TUTARI TOPLAM YATIRIM TUTARI TUTAR 100.000 TL 1.000.000 TL 50.000 TL 250.000 TL 200.000 TL 2.500.000 TL 200.000 TL 200.000 TL 500.000 TL 5.000.000 TL 50.000 TL 500.000 TL 6.000.000 TL Yıllık giderler belirlenirken işletme giderleri ve yıllık yapılacak resmi harcamalar (harç, çevre teminatı, vs.) ile beklenmeyen giderler dikkate alınmıştır. 50

Tablo 18. Yıllık İşletme Giderleri Tablosu Gider Cinsi Akaryakıt Gideri Elektrik Gideri İşçilik-Personel Gideri Bakım-Onarım Gideri Patlayıcı Gideri Genel Giderler Amostisman Gideri Yedek Parça-Malzeme Alımı TOPLAM Tutarı (TL) 3.000.000 TL 400.000 TL 550.000 TL 50.000 TL 850.000 TL 50.000 TL 700.000 TL 75.000 TL 5.675.000TL Yıllık İşletme Gelirleri Proje kapsamında ocak alanından 2.316.600 ton/yıl kalker üretimi yapılacaktır. Ocak üretiminin 2.106.000 ton/yıl ı tesise nakledilecek, geriye kalan kısmı sahadan tüvenan gönderilecektir. Tesiste işlemden geçirilecek malzemenin % 10 u by-pass olarak ayrılacaktır. Bu durumda toplam gelir aşağıda hesaplandığı gibidir; Tüvenan Satış = 210.600 Ton x 6,00 TL/Ton = 1.263.600 TL Agrega Satış Geliri = 1.895.400 Ton x 6,00 TL/Ton = 11.372.400 TL By-Pass Malzeme Geliri = 210.600 Ton x 1,50 TL/Ton = 315.900 TL TOPLAM GELİR = 12.951.900 TL 12.950.000 TL Yıllık İşletme Karı Yıllık İşletme Karı = Yıllık İşletme Geliri Yıllık İşletme Gideri Yıllık İşletme Karı = 12.950.000 TL 5.675.000 TL = 7.275.000 TL Tablo 19. Proforma Gelir Tablosu AÇIKLAMALAR TUTAR Proje Gelirleri 12.950.000 TL Proje Giderleri Toplamı 5.675.000 TL Proje Karı 7.275.000 TL Uzun Vadeli Borç ---- Brüt Kar 7.275.000 TL Kurumlar Vergisi (% 20) 1.455.000 TL Net Kar 5.820.000 TL 51

Yatırımın Kendini Geri Ödeme Süresi: Toplam yatırımın, projenin sağlayacağı net karın amortisman tutarı ile toplamından elde edilen nakit gelirine oranı suretiyle yatırımın geri dönüş süresi bulunmuştur. ToplamYatırıı 6.000.000TL Tesis Geri Ödeme Süresi 0, 92YIL Net Kar Amortismanlar 6.520.000TL Milli Gelire Katkı: Milli Gelire Katkı = Brüt Kar + İşçilik-Personel Gideri = 7.275.000 TL + 550.000 TL = 7.825.000 TL Yukarıdaki yapılan hesaplamaların sonuçlarından projenin rantabl olduğu anlaşılmaktadır. Çevresel Fayda-Maliyet Analizi: Madenler ancak bulundukları yerde üretilebilmektedir. Bu nedenle başka bir alanda üretme imkanı yoktur. Bu yer altı servetlerinin işletilerek ekonomiye kazandırılmasının yanı sıra çevreye karşı gerekli duyarlılığın gösterilmesi önemlidir. Bu nedenle söz konusu proje kapsamında bir tarafta ilgili kanun ve yönetmeliklere uygun olarak üretim faaliyetlerinde bulunarak ekonomiye katkı sağlanırken diğer taraftan söz konusu çevrenin yeniden düzenlenerek; çevresel etkilerin minimuma indirilmesi için gerekli tedbirler alınacaktır. Zaten 24.06.2010 tarih ve 27621 sayılı resmi gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Maden Kanununda Ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun un ilgili maddesi gereği her bir ruhsat için yıllık ruhsat harcı kadar Çevre Uyum Teminatı yatırılması zorunlu hale getirilmiştir. Bu doğrultuda her yıl söz konusu proje alanı (ruhsat sahası) için yıllık Çevre Uyum Teminatı yatırılacaktır. Ayrıca 23.01.2010 tarih ve 27471 sayılı resmi gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Madencilik Faaliyetleri İle Bozulan Arazilerin Doğaya Yeniden Kazandırılması Yönetmeliği nin kapsamı dışında kalan mera sayılan alanların rehabilitasyon çalışmaları için sunulan Rehabilitasyon Planı doğrultusunda gerçekleştirilecektir. Proje alanının Helen ocak alanı olarak kullanılan kısmı için mera vasfı değişikliği yapılmıştır. Bu alan dışında mera vasfı kaldırılacağı zaman 20 yıllık ot bedelleri ve teminat ilgili kurum tarafından belirlenen değer üzerinden ödenecektir. Ayrıca bu alanlar için ek devlet hakları yıllık olarak ödenecektir. Sonuç olarak bu alanlarda yapılacak kalker işletmeciliğinin bölge ekonomisine katkısı daha fazla olacaktır. Yürürlükteki ilgili kanun ve yönetmelikler çerçevesinde projeye konu faaliyet için ilgili kurumların öngördüğü bedeller süresinde ödenecektir. Tahmini çevreye geri kazanımla ilgili olarak 250.000 TL lik bir bütçe öngörülmektedir. 52

Bu projenin gerçekleştirilmesi ile inşaat sektörünün hammadde ihtiyacının karşılanması sağlanacak, ayrıca yöre halkına sağladığı istihdam imkanları ve bölgesel olarak yaratacağı ek katma değerler ile ülke ekonomisine önemli katkısı olacaktır. Proje alanında, ocak üretim faaliyetleri sırasında toplam olarak 30 personel çalıştırılmaktadır. Personelin sosyal ihtiyaçlarının yöreden karşılanması, yöre ekonomisine katkı sağlayacaktır. Her bir personelin ortalama 4 kişilik bir aileye katkı sağlayacağı düşünüldüğünde toplam 120 kişi geçimini bu işletmeden sağlamış olacaktır. 3.1.9. Projeden Etkilenen Yerleşim Yerleri Proje alanına en yakın yerleşim birimi sahanın kuş uçuşu yaklaşık olarak 300 m doğusunda yer alan meskun mahal dir. Ayrıca alanın kuş uçuşu yaklaşık 350 m güneyinde bir meskun mahal ve 3,6 km güneybatısında Taşlıca Mahallesi bulunmaktadır. Proje alanının Gaziantep şehir merkezine kuş uçuşu mesafesi 9 km dir. 3.1.10. Projenin Ekonomik Ömrü Proje kapsamında kapasite artışı ile birlikte ocak alanından yılda yaklaşık 2.316.600 ton kalker üretimi yapılması planlanmaktadır. Proje alanı için belirlenen toplam rezerv miktarı 32.940.000 tondur. Kapasite artışı ile birlikte proje alanından yılda 2.316.600 Ton/Yıl (926.640 m 3 /yıl) kalker üretimi yapılması planlanmaktadır. Sahaya ait işletme ruhsatı süresi 2018 yılına kadar devam edecektir. Süre bitimine kadar sahadan 11.583.000 ton üretim yapılması planlanmaktadır. Ruhsatlı sahada rezerv miktarı 32.940.000 ton olduğundan, sahanın bu projede beyan edilen maksimum üretim miktarına göre ömrü yaklaşık olarak 15 yıldır. Günün ekonomik koşulları ve rezerv durumu göz önüne alınarak ruhsat süresi sonunda temdit (süre uzatımı) taleplerinde bulunulacaktır. Böylece temdit ruhsat dönemlerinde de sahada faaliyetlere devam edilecektir. Ayrıca rezerv ve üretim miktarına bağlı olarak da proje süresi değişebilecektir. Projenin ekonomiye katkı değeri Bölüm 3.1.8 de açıklanmıştır. 3.1.11. Zamanlama Tablosu Proje kapsamındaki zamanlama tablosu Bölüm 1.1.3 Tablo 1 de verilmiştir. 3.2. Diğer Hususlar Bu bölümde belirtilecek başka bir husus bulunmamaktadır. 53

BÖLÜM 4: MEVCUT ÇEVRESEL ÖZELLİKLER VE DOĞAL KAYNAKLARIN KULLANIMI (Bölgesel ve çalışma alanı baz alınarak mevcut ve planlanan durum verilmelidir) 4.1. Arazi Kullanım ve Mülkiyet Durumu Proje kapsamında 20058733 nolu 99,37 hektarlık sahanın ÇED Gerekli Değildir kararı alınan kalker ocağı ve kırma eleme tesisi işletmeciliğinde kapasite artışına gidilecektir. Kapasite artışı ile birlikte 20058733 ruhsat nolu 99,37 hektarlık sahanın 40,36 hektarlık kısmı proje alanı olarak belirlenmiş olup, bu alanda kalker üretim kapasitesinin 2.316.600 ton/yıl a, kırma-eleme tesisi kapasitesinin 2.106.000 ton/yıl a çıkarılması planlanmaktadır. Söz konusu 40,36 hektarlık proje alanının 1,38 hektarlık kısmı kırma-eleme tesisi alanı olarak, 2,14 hektarlık kısmı stok alanı, 2.163 m 2 lik kısmı bitkisel toprak döküm alanı ve kalan kısmı ise ocak alanı olarak kullanılacaktır. Proje alanı içerisindeki kullanım alanlarını gösterir 1/10.000 ölçekli arazi mülkiyet durumunu da içerir vaziyet planı ekler bölümünde sunulmuştur (Bkz. EK 9.A). Ayrıca kırma-eleme tesisi, stok alanı ve bitkisel toprak döküm alanı ekler bölümünde sunulan 1/5.000 ölçekli vaziyet planında gösterilmiştir (Bkz. EK 9.B). 40,36 hektarlık proje alanının 27,80 hektarlık kısmı mera vasıflı arazi, 12,56 hektarlık kısmı ise hazine arazisi niteliğindedir. Ruhsat sahası içerisinde bulunan 1403 parsel numaralı mera vasıflı arazinin 9,055 hektarlık kısmında İl Mera Komisyonu kararı ile mera vasfı değişikliği yapılmış olup, bu alanda üretim faaliyetlerinde bulunulmuştur. Gaziantep Valiliği, İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü nden alınan mera vasıf değişikliği ile ilgili yazı ekler bölümünde sunulmuştur (Bkz. EK 18). Kapasite artışının gerçekleştirilmesi ile birlikte mera vasıf değişikliği yapılan alanda üretim faaliyetlerine devam edilecektir. İlerleyen faaliyet dönemlerinde proje alanı içerisindeki diğer mera vasıflı arazilerde çalışılması durumunda, bu alanlar için mera vasıf değişikliği yapılacaktır. Arazi mülkiyet durumunu gösterir vaziyet planı ekler bölümünde sunulmuştur (Bkz. EK 9.A). Ayrıca proje kapsamında belirlenen cevher stok alanının büyük bir kısmı mera vasıflı arazi içerisinde kalmaktadır. Bu alanın stok sahası olarak kullanılması için de mera vasıf değişikliği yapılacaktır. Kapasite artışının gerçekleştirilmesi ile birlikte mera vasıf değişikliği yapılan alanda üretim faaliyetlerine devam edilecektir. İlerleyen faaliyet dönemlerinde proje alanı içerisindeki diğer mera vasıflı arazilerde çalışılması durumunda, bu alanlar için 4342 sayılı Mera Kanunu kapsamında mera vasıf değişikliği yapılacaktır. 4.1.a. Tarım ve Hayvancılık 4.1.a.1. Sulu ve Kuru Tarım Arazilerinin Büyüklüğü Gaziantep İli nde orman ve fundalık olarak nitelendirilen arazi 92.419 hektarlık bir alan ile il yüzölçümünün % 15 ini kapsamaktadır. İl içinde meraların yüzölçümü 47.142 hektar ve oranı %8 olup bu alanlar üzerinde hayvancılık yapılmaktadır. Çıplak kaya ve molozlor, ırmak taşkın yatakları ve sazlıkbataklıklar gibi toprak örtüsünün bulunmadığı araziler ile su yüzeyleri ve yerleşim alanlarının bulunduğu alanlar 99.644 hektar olup il yüzölçümünün %16 sını oluşturmaktadır. 54

Gaziantep İli nde çeşitli şekilde tarım uygulaması yapan arazi 382.077 hektar tutulmakta ve %60 lık bir oran teşkil etmektedir. Bu arazilerden %69.73 ünü teşkil eden 266.414 hektarlık kısmı sulu tarıma ayrılmıştır. Bunun 43.111 hektarı sulanabilir araziyi oluşturmaktadır. Sulanan arazinin 7.022 hektarı DSİ. Tarafından, 12.143 hektarı İl Özel İdaresi tarafından, 23.946 hektarı halk tarafından yapılmaktadır. Tablo 20. Tarım Topraklarının Sulanabilme Durumu ARAZİ VARLIĞI YÜZÖLÇÜMÜ % TARIM ARAZİSİ 382.077 SULANABİLİR ARAZİ 266.414 SULANAN ARAZİ 47.752 A-DSİ SULAMALARI 8.793 B-KÖY HİZMETLERİ SULAMALARI 12.143 C-HALK SULAMALARI 26.818 SULANAN ARAZİNİN TARIM ARAZİSİNE ORANI DEVLET SULAMALARININ SULANABİLİR ARAZİYE ORANI HALK SULAMALARININ SULANABİLİR ARAZİYE ORANI Kaynak: 2011 Yılı Gaziantep İl Çevre Durum Raporu İl toplamının 61,40 Tarım arazisinin 69,73 Sulanabilir Arazinin 17,92 Sulanan Arazinin 17,9 Sulanan Arazinin 28,2 Sulanan Arazinin 56,1 47.752/382.077 12,4 20.936/266.141 7,8 26.816/266.414 10 İl genelinde 34.366 hektar olan bağ ve bahçeler %5,5 lik bir oran teşkil etmektedir. İlde 85.040 hektar Antep fıstığı ve 20.911 hektar zeytin dikili alan bulunamakta olup bunların toplam alanı %17 dir. Gaziantep İli genel ve Şehitkamil İlçesi tarım arazilerinin dağılımı aşağıda verilmiştir. Tablo 21. Tarım Arazilerinin İlçeler İtibarı İle Dağılımı Yüzölçümü Tarım alanı Orman ve Tarım Dışı Çayır ve Mera Fundalık Arazi Yüz Yüz Yüz İL/İLÇE Yüz Yüz Ölçüm Ölçüm Ölçüm Miktar Miktar Miktar Ölçüm Miktar ölçümü Oran Oran Oran Oran % % % % Şehitkamil 104.088 62.669 60 10.213 10 4.370 4 26.836 26 Gaziantep 622.295 382.077 60 92.419 15 36.894 6 110.905 19 Kaynak: 2011 Yılı Gaziantep İl Çevre Durum Raporu 55

İL/İLÇE Tablo 22. Tarım Arazilerinin Dağılımı Toplam Alan (Dekar) Tahıllar ve Diğer Bitkisel Ürünlerin Ekilen Alanı (Dekar) Nadas Alanı (Dekar) Sebze Bahçeleri Alanı (Dekar) Meyveler, İçecek ve Baharat Bitkilerinin Alanı (Dekar) GAZİANTEP 3.668.461 1.512.647 31.922 89.860 2.034.032 Şehitkamil 474.500 118.986 3.000 8.497 344.017 Kaynak: TUİK-Bitkisel Üretim İstatistikleri-Tarım Alanları-2012 Projeye konu 40,36 hektarlık proje alanının büyük bir kısmı mera vasıflı arazi, geri kalan kısmı ise hazine arazisi niteliğindedir. Ruhsat sahası içerisinde bulunan mera vasıflı arazinin 9,055 hektarlık kısmı için mera vasfı değişikliği yapılmış olup, bu alanda üretim faaliyetlerinde bulunulmuştur. Kapasite artışının gerçekleştirilmesi ile birlikte mera vasıf değişikliği yapılan alanda üretim faaliyetlerine devam edilecektir. İlerleyen faaliyet dönemlerinde proje alanı içerisindeki diğer mera vasıflı arazilerde çalışılması durumunda, bu anlalar için mera vasıf değişikliği yapılacaktır. Proje alanı içinde sulu tarım yapılan arazi yoktur. 4.1.a.2. Ürün Desenleri ve Bunların Yıllık Üretim Miktarları Gaziantep İli nde yetiştirilen ürünlere ait bilgiler aşağıdaki tablolarda verilmiştir. Tablo 23. İldeki Tarla Ürünleri Üretim Tablosu (2012 Yılı) Grup adı Ürün adı Ekilen Hasat edilen alan(dekar) alan(dekar) Üretim(ton) Verim(kg/da) İşlenmemiş Tütün Tütün 1.371 1.371 343 250 Parfümeri-Eczacılık Vb.Bitkiler- Sekerpancarı Ve Yem Bitkileri Tohumları Fiğ (Dane) 13.240 13.116 1.728 132 Patates-Kuru Baklagiller-Yenilebilir Kök Ve Yumrular Saman Ve Ot Fasulye (Kuru) 83 83 30 361 Mercimek (Kırmızı) 93.495 93.495 17.965 192 Mercimek (Yeşil) 80 80 18 225 Nohut 106.182 106.182 17.331 163 Patates (Diğer) 821 813 2.374 2.920 Fiğ (Yeşil Ot) 16.840 16.682 15.143 908 Mısır (Silajlık) 39.400 39.400 172.100 4.368 Yonca (Yeşil Ot) 697 690 1.196 1.733 Şeker İmalatında Kullanılan Bitkiler Şekerpancarı 7.550 7.550 51.996 6.887 Tahıllar Tekstilde Kullanılan Ham Bitkiler Yağlı Tohumlar Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu-Bitkisel Üretim İstatistikleri,2012 Arpa (Biralık) 20.600 20.600 9.488 461 Arpa (Diğer) 340.191 340.191 113.048 332 Buğday (Diğer) 538.301 538.301 191.702 356 Buğday (Durum) 231.387 231.387 83.668 362 Mısır (Dane) 52.136 52.136 40.646 780 Pamuk (Kütlü) 96.010 96.010 45.590 475 Pamuk (Lif) 96.010 96.010 16.869 176 Ayçiçeği (Yağlık) 8.277 8.277 2.774 335 Pamuk Tohumu (Çiğit) 96.010 96.010 26.990 281 Soya 150 150 38 253 Yerfıstığı 812 810 335 414 56

Grup adı Tablo 24. İldeki Meyve Ağaçları Üretim ve Veri Tablosu (2012) Ürün adı Toplu meyveliklerin alanı(dekar) Üretim(ton) Ağaç başına ortalama verim(kg) Meyve veren yaşta ağaç sayısı Meyve vermeyen yaşta ağaç sayısı Toplam ağaç sayısı Üzüm (Sofralık- Çekirdekli) 99.942 33.204 332 99.942 0 99.942 Üzüm Üzüm (Sofralık- Çekirdeksiz) 6.903 104 15 6.903 0 6.903 Üzüm (Kurutmalık- 48.349 39.133 809 48.349 0 48.349 Çekirdekli) Üzüm (Diğer) Üzüm (Şaraplık) 24.160 15.530 643 24.160 0 24.160 Muz-İncir-Avokado- Kivi Diğer Meyveler-Taş Çekirdekliler Ve Yumuşak Çekirdekliler Zeytin Ve Diğer Sert Kabuklular İncir 8.332 3.704 44 83.945 26.255 110.200 Elma (Golden) 13.732 4.242 16 259.035 42.230 301.265 Elma (Starking) 2.896 1.051 17 63.520 24.135 87.655 Elma (Grannysmith) 507 278 15 18.500 1.500 20.000 Elma (Diğer) 1.464 3.713 82 45.210 11.500 56.710 Armut 818 2.454 78 31.500 13.910 45.410 Ayva 10 6 24 245 135 380 Şeftali (Diğer) 301 786 59 13.280 2.090 15.370 Erik 2.114 2.980 33 89.865 6.440 96.305 Kayısı 1.889 1.619 29 55.305 13.020 68.325 Zerdali 202 166 48 3.480 175 3.655 Kiraz 13.146 5.082 21 244.215 19.910 264.125 Vişne 111 142 31 4.655 580 5.235 Çilek 70 35 500 70 0 70 Dut 282 418 26 15.922 4.395 20.317 Nar 17.690 14.087 24 579.693 50.000 629.693 Trabzon Hurması 868 1.254 33 37.470 8.100 45.570 Zeytin (Sofralık) 60.911 9.801 11 927.028 218.019 1.145.047 Zeytin (Yağlık) 367.951 47.663 9 5.231.844 801.974 6.033.818 Badem 9.875 1.809 15 122.860 30.132 152.992 Ceviz 15.735 1.665 39 42.460 7.123 49.583 Antep Fıstığı 1.301.072 56.233 3 16.162.920 3.273.215 19.436.135 Kırmızı Biber Baharat Bitkileri (Baharatlık- (İşlenmemiş) İşlenmemiş) 34.702 33.813 974 34.702 0 34.702 Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu-Bitkisel Üretim İstatistikleri,2012 57

Tablo 25. İlde Sebze Üretimi ve Miktarı (2012) Grup adı Kök Ve Yumru Sebzeler Meyvesi İçin Yetiştirilen Sebzeler Ürün adı Ekilen Alan(Dekar) Üretim(Ton) Soğan (Taze) 1.225 2.155 Soğan (Kuru) 10.535 30.626 Sarımsak (Taze) 1.713 4.576 Sarımsak (Kuru) 9.027 5.363 Havuç 140 360 Turp (Kırmızı) 30 107 Domates (Sofralık) Domates (Salçalık) 4.061 8.869 100 220 Hıyar (Sofralık) 4.403 9.886 Hıyar (Turşuluk) 80 200 Acur 2.851 5.024 Biber (Salçalık) 5.383 15.401 Biber (Dolmalık) 3.760 4.805 Biber (Sivri) 1.210 1.720 Bamya 870 343 Patlıcan 11.019 30.215 Kabak (Sakız) 2.142 5.581 Kabak (Çerezlik) 42 1 Bezelye (Taze) 1.174 1.057 Fasulye (Taze) 401 207 Kavun 13.383 30.866 Karpuz 13.398 41.542 Diğer Sebzeler (Başka Yerde Sınıflandırılmamış) Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu-Bitkisel Üretim İstatistikleri,2012 Marul (Göbekli) 926 2.511 Maydonoz 50 30 Tere 10 4 Nane 4.450 7.658 Proje alanının sınırları içerisinde bulunduğu Şehitkamil İlçesi ne ait 2012 yılı tarım alanı istatistikleri aşağıdaki tabloda sunulmuştur. Tablo 26. Şehitkamil İlçesi Tarım Alanı İstatistikleri Tarım Alanları Ekilen alan (dekar) Tahıllar ve diğer bitkisel ürünler 118.986 Nadas alanı 3.000 Sebze bahçeleri alanı 8.497 Meyveler, içecek ve baharat bitkileri 344.017 TOPLAM 474.500 Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu-Tarım Alanı İstatistikleri-2012 58

İlçede 2012 yılı itibariyle bitkisel ürünlerin önemli ekilişleri ve verim miktarları aşağıda tablo olarak verilmiştir. Tablo 27. Şehitkamil İlçesi nde Üretilen Tahıllar ve Diğer Bitkisel Ürünler (CPA Sınıflamasına Göre) Grup adı Tahıllar Ürün adı Ekilen alan(dekar) Hasat edilen alan(dekar) Üretim(ton) Verim(kg/da) Buğday (Durum) 180 180 58 322 Buğday (Diğer) 55.090 55.090 13.239 240 Mısır (Dane) 1.116 1.116 923 827 Arpa (Diğer) 38.895 38.895 9.529 245 Patates-Kuru Baklagiller-Yenilebilir Kök Ve Yumrular Yağlı Tohumlar Nohut 10.801 10.801 1.836 170 Mercimek (Kırmızı) Pamuk Tohumu (Çiğit) 4.000 4.000 920 230 105 105 22 210 İşlenmemiş Tütün Tütün 1.012 1.012 231 228 Saman Ve Ot Fiğ (Yeşil Ot) 7.787 7.714 7.745 1.004 Tekstilde Kullanılan Ham Bitkiler Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu-Bitkisel Üretim İstatistikleri,2012 Pamuk (Kütlü) 105 105 37 352 Pamuk (Lif) 105 105 14 133 Yukarıdaki tablo incelendiği zaman, ilçede birinci sırada buğday üretimi, ikinci sırada ise arpa üretiminin ön planda olduğu görülmektedir. İlçede yetiştirilen ürünlerden en fazla verim fiğ (yeşil ot) den alınmaktadır. Tablo 28. Şehitkamil İlçesi nde Üretilen Sebzeler (CPA Sınıflamasına Göre) Grup adı Ürün adı Ekilen Alan(Dekar) Üretim(Ton) Kök Ve Yumru Sebzeler Soğan (Kuru) 760 1.889 Sarımsak (Taze) 30 90 Sarımsak (Kuru) 1.185 160 Domates (Sofralık) 1.441 3.095 Hıyar (Sofralık) 2.338 4.676 Acur 743 1.115 Biber (Salçalık) 613 736 Biber (Dolmalık) 200 180 Meyvesi İçin Yetiştirilen Sebzeler Biber (Sivri) 200 180 Bamya 60 48 Patlıcan 1.101 2.202 Kabak (Sakız) 678 2.712 Fasulye (Taze) 300 30 Kavun 929 836 Karpuz 258 284 Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu-Bitkisel Üretim İstatistikleri,2012 59

Grup adı Tablo 29. Şehitkamil İlçesi nde Üretilen Meyveler, İçecek ve Baharat Bitkileri (CPA Sınıflamasına Göre) Ürün adı Toplu meyveliklerin alanı(dekar) Üretim(ton) Ağaç başına ortalama verim(kg) Meyve veren yaşta ağaç sayısı Meyve vermeyen yaşta ağaç sayısı Toplam ağaç sayısı Üzüm (Sofralık- Çekirdekli) 34.500 20.762 0 34.500 0 34.500 Üzüm Üzüm (Kurutmalık- 395 525 0 395 0 395 Çekirdekli) Muz-İncir-Avokado-Kivi İncir 687 110 20 5.500 1.270 6.770 Diğer Meyveler-Taş Çekirdekliler Ve Yumuşak Çekirdekliler Zeytin Ve Diğer Sert Kabuklular Elma (Golden) 6.594 2.490 15 166.000 34.000 200.000 Elma (Starking) 2.536 870 15 58.000 22.000 80.000 Elma (Grannysmith) 507 278 15 18.500 1.500 20.000 Elma (Diğer) 242 140 15 9.300 260 9.560 Armut 129 81 18 4.500 810 5.310 Erik 0 112 14 8.000 300 8.300 Kayısı 273 76 14 5.400 60 5.460 Zerdali 0 19 20 950 50 1.000 Kiraz 8.328 3.560 20 178.000 8.360 186.360 Vişne 0 21 25 850 50 900 Dut 0 45 15 3.000 1.000 4.000 Nar 537 136 12 11.300 1.400 12.700 Trabzon Hurması 51 223 40 5.570 3.040 8.610 Zeytin (Sofralık) 6.221 911 10 91.062 48.000 139.062 Zeytin (Yağlık) 58.000 6.094 5 1.218.776 382.000 1.600.776 Badem 5.024 750 10 75.000 25.000 100.000 Ceviz 3.516 630 30 21.000 3.660 24.660 Antep Fıstığı 216.477 11.800 6 1.975.000 175.000 2.150.000 Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu-Bitkisel Üretim İstatistikleri,2012 Projeye konu alanın çevresinde tarım alanları bulunmaktadır. Bununla birlikte sahanın 3 km çevresinde zeytinlik ve fıstıklıklar bulunmaktadır. Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü nün görüşü doğrultusunda, 26.01.1939 tarih ve 3573 sayılı Zeytinciliğin Islahı ve Yabanilerinin Aşılatılması Hakkında Kanun un 28.02.1995 tarij ve 4086 sayılı Kanun la değişik 17. Maddesi hükmüne istinaden hazırlanan Zeytinciliğin Islahı ve Yabanilerinin Aşılattırılması Hakkındaki Yönetmeliğin değişik (03.04.2012 28253 RG ve 12.04.2012 28262 RG) 23. Maddesi gereği, bitkilerin vegetatif ve generatif gelişimize zarar verilmeyeceğine dair üniversite tarafından rapor hazırlatılarak Bakanlıktan kamu yararı kararı alınacak ve ÇED Raporu na uygun çalışmalarda bulunulacaktır. 60

4.1.a.3. Hayvancılık Türleri, Adetleri ve Beslenme Alanları Gaziantep İl geneli ve Şehitkamil İlçesi için Türkiye İstatistik Kurumundan alınan 2012 yılına ait veriler aşağıda verilmiştir. Büyük Baş Hayvancılık Gaziantep İli a- Sığır (Kültür) 69.681 Adet b- Manda 128 Adet c- Sığır (Melez) 58.992 Adet d- Sığır (Yerli) 6.256 Adet Şehitkamil İlçesi a- Sığır (Kültür) 23.435 Adet b- Sığır (Melez) 11.440 Adet c- Sığır (Yerli) 765 Adet Küçük Baş Hayvancılık Gaziantep İli a- Koyun (Yerli) 294.082 Adet b- Keçi (Kıl) 168.384 Adet c- Koyun (Merinos) 238 Adet Şehitkamil İlçesi a- Koyun (Yerli) 84.700 Adet b- Keçi (Kıl) 42.100 Adet Kümes Hayvancılığı ( Kanatlı Üretimi ) Gaziantep İli a- Et Tavuğu 277.315 Adet b- Yumurta Tavuğu 1.017.973 Adet c- Hindi 19.333 Adet d- Kaz 3.948 Adet e- Ördek 2.685 Adet Şehitkamil İlçesi a- Et Tavuğu 2.100 Adet b- Yumurta Tavuğu 710.000 Adet c- Hindi 1.000 Adet d- Kaz 550 Adet e- Ördek 160 Adet Arıcılık Gaziantep İli a- Yeni Kovan 9.514 Adet b- Eski Kovan 7.912 Adet 61

c- Toplam Kovan 17.426 Ton d- Bal Üretimi 148,888 Ton e- Balmumu Üretimi 5,735 Ton Şehitkamil İlçesi a- Yeni Kovan 1.850 Adet b- Eski Kovan 480 Adet c- Toplam Kovan 2.330 Ton d- Bal Üretimi 46,6 Ton e- Balmumu Üretimi 0,45 Ton Tek Tırnaklılar Gaziantep İli a- At 2.626 Adet b- Katır 420 Adet c- Eşek 1.651 Adet Şehitkamil İlçesi a- At 730 Adet b- Katır 249 Adet c- Eşek 459 Adet Gaziantep İli nde hayvancılık, genellikle işletme anlayışından uzak ev hayvancılığı şeklinde iken son 10 yılda çiftlik tarzında işletmeler yaygınlaşmıştır. İlde koyun ve keçi varlığının tamamı yerli koyun ırklarından oluşmaktadır. İlde koyun yetiştiriciliği genellikle et üretimi amacı ile yapılmaktadır. Gaziantep İli nde genelde küçük aile işletmeleri şeklinde, eti ve sütü için sığır yetiştiriciliği yapılmaktadır ve işletmelerdeki hayvan sayısı ortalama 1-5 arasındadır. Ayrıca küçükbaş hayvancılık da aile tipi işletmecilik tipinde sürdürülmekte olup üretim amacı et üzerindedir. Kanatlı üretiminde ise ilde 15 etçi ve 11 yumurtacı çiftlik bulunmaktadır. 4.1.b. Orman Alanları Proje alanı ÇED Başvuru Dosyasında 42,45 hektar olarak belirlenmiştir. Söz konusu aian için Orman Bölge Müdürlüğü tarafından ÇED İnceleme Değerlendirme Formu hazırlanmış ve 42,45 hektarlık alanın 2,18 hektarlık kısmı tahsisli ağaçlandırma alanı olarak tespit edilerek bu alanın proje alanında çıkarılması talep edilmiştir (Bkz. EK 19). ÇED İnceleme Değerlendirme Formu doğrultusunda 2,18 hektarlık kısım proje alanından çıkartılarak, proje alanı 40,36 hektara küçültülmüştür. Sonuç olarak proje alanı içerisinde ormanlık alan bulunmamaktadır. Proje alanının 28,80 hektarlık kısmı mera vasıflı arazi, 12,56 hektarlık kısmı ise hazine arazisi niteliğindedir. 4.1.b.1. Ağaç Türleri ve Miktarları veya Kapladığı Alan Büyüklükleri Projeye konu alan yukarıda belirtildiği üzere ormanlık bölge kapsamında değildir. 62

4.1.b.2. Ocak Yerinin İşlediği Mescere Haritası ve Yorumu Proje alanı ormanlık bölge kapsamına girmemektedir. Bu sebeple bölgeye ait mescere haritası bulunmamaktadır. 4.1.b.3. Sahanın Yangın Görüp Görmediği Proje alanı ormanlık bölge kapsamına girmemektedir. Bu sebeple proje alanının yangın görüp görmediği hususunda bilgi bulunmamaktadır. Faaliyetler kapsamında proje alanında olası bir yangına karşı gerekli tüm tedbirler alınarak çalışılacaktır. 4.1.c Proje Yerinde Elden Çıkarılacak Alanın Değerlendirilmesi Proje kapsamında 20058733 ruhsat nolu 99,37 hektarlık sahanın 40,36 hektarlık kısmı projeye konu faaliyetler kapsamında kullanılacaktır. 20058733 nolu 40,36 hektarlık proje alanının 1,38 hektarlık kısmında kırma-eleme tesisi, 2,14 hektarlık kısmında stok alanları, 2.163 m 2 lik kısmında bitkisel toprak döküm alanı ve kalan kısımda ise ocak alanı yer almaktadır. Sahada prefabrik bir konteyner bulunmaktadır. Ayrıca kurulmakta olan kırma-eleme tesisi alanı içerisine de seyyar bir şantiye binası kurulacaktır. Proje alanı içerisindeki kullanım alanlarını gösterir 1/10.000 ölçekli arazi mülkiyet durumunu da içerir vaziyet planı ekler bölümünde sunulmuştur (Bkz. EK 8.A). Ayrıca kırma-eleme tesisi, stok alanı ve bitkisel toprak döküm alanı ekler bölümünde sunulan 1/5.000 ölçekli vaziyet planında gösterilmiştir (Bkz. EK 8.B). 40,36 hektarlık proje alanının 27,80 hektarlık kısmı mera vasıflı arazi, 12,56 hektarlık kısmı ise hazine arazisi niteliğindedir. Ruhsat sahası içerisinde bulunan mera vasıflı arazinin 9,055 hektarlık kısmında İl Mera Komisyonu kararı ile mera vasfı değişikliği yapılmış olup, bu alanda üretim faaliyetlerinde bulunulmuştur. Gaziantep Valiliği, İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü nden alınan mera vasıf değişikliği ile ilgili yazı ekler bölümünde sunulmuştur (Bkz. EK 18). Kapasite artışının gerçekleştirilmesi ile birlikte mera vasıf değişikliği yapılan alanda üretim faaliyetlerine devam edilecektir. İlerleyen faaliyet dönemlerinde proje alanı içerisindeki diğer mera vasıflı arazilerde çalışılması durumunda, bu alanlar için mera vasıf değişikliği yapılacaktır. Arazi mülkiyet durumunu gösterir vaziyet planı ekler bölümünde sunulmuştur (Bkz. EK 8.A). Ayrıca proje kapsamında belirlenen cevher stok alanının büyük bir kısmı mera vasıflı arazi içerisinde kalmaktadır. Bu alanın stok sahası olarak kullanılması için de mera vasıf değişikliği yapılacaktır. 4.1.c.1 Proje Sırasında Kesilecek Ağaçların Tür ve Sayıları, Orman Yangınları ve Alınacak Önlemler Üretim faaliyetlerinin gerçekleştirildiği proje alanı mera vasıflı arazilerden ve hazine arazilerinden oluşmaktadır. ÇED İnceleme Değerlendirme Formuna göre revize edilen 40,36 hektarlık proje alanı orman sayılmayan alan kapsamındadır. Sahada faaliyetler kapsamında kesilmesi gereken ağaç bulunmamaktadır. 63

4.1.c.2 Elden Çıkarılacak Tarım Alanlarının Büyüklüğü, Arazi Kullanım Kabiliyeti 20058733 nolu sahanın yaklaşık 29,25 hektarlık kısmını kaplayan tapulu sahış arazileri bulunmaktadır. 29,25 hektarlık alanı kaplayan tapulu şahıs arazilerinde üretim faaliyetlerinde bulunulması düşünülmemekte olup, bu alanlar çalışma alanı kapsamında değerlendirilmemiş ve belirlenen proje alanı dışında bırakılmıştır. Yukarıda belirtildiği gibi proje alanının büyük bir kısmı mera vasıflı arazi, geri kalan kısmı ise hazine arazisi niteliğindedir. Proje alanı içinde tarım arazisi bulunmamaktadır. 4.1.c.3 Etkilenecek Tabii Bitki Türleri ve Ne Kadar Alanda Bu İşlerin Yapılacağı Çalışma yapılacak sahanın bulunduğu bölgeye ait flora listesi Bölüm 4.7 de verilmiştir. Proje kapsamında 20058733 ruhsat nolu 99,37 hektarlık sahanın 40,36 hektarlık kısmı projeye konu faaliyetler kapsamında kullanılacaktır. Proje alanının büyük bir kısmı mera vasıflı arazi niteliğindedir. Çalışma alanının mera vasıflı arazi niteliğinde olan kısmı 23.01.2010 tarih ve 27471 sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Madencilik Faaliyetleri İle Bozulan Arazilerin Doğaya Yeniden Kazandırılması Yönetmeliği nin kapsamı dışında yer almakta olup, üretim faaliyetleri sonrasında alanın İl Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü nün görüşleri doğrultusunda rehabilite edilmesi sağlanacaktır. Ayrıca proje alanının geri kalan kısmı hazine arazisi niteliğinde olduğu için bu alanlar 23.01.2010 tarih ve 27471 sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Madencilik Faaliyetleri İle Bozulan Arazilerin Doğaya Yeniden Kazandırılması Yönetmeliği kapsamında kaldığı için Doğaya Yeniden Kazandırma Planı hazırlanacak ve bu plan doğrultusunda hazine arazileri rehabilite edilecektir. Böylece proje alanında doğal bitki örtüsünün geri kazanılması sağlanacaktır. 4.1.c.4. Proje Alanında Kültür ve Tabiat Varlıkları Durumu Proje alanı içerisinde ve yakın civarında herhangi bir kültür ve tabiat varlığı bulunmamaktadır. Proje alanı ve yakın civarının Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği nin EK-V Duyarlı Yöreler Listesi dikkate alınarak yapılan değerlendirmesi Bölüm 4.1.8 de detaylı olarak açıklanmıştır. 4.1.c.5. Proje Kapsamında Yapılacak İş ve İşlemler Kapsamında Etkiler ve Alınacak Önlemler (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme ve İşletme Sonrası) 20058733 ruhsat nolu sahada mevcut ocak alanında ve kırma eleme tesisinde yıllık üretim miktarında kapasite artışına gidileceği için herhangi bir arazi hazırlık ve inşaat faaliyeti gerçekleştirilmeyecektir. 20058733 ruhsat nolu 99,37 hektarlık sahanın kapasite artışı kapsamında 40,36 hektarlık kısmı proje alanı olarak belirlenmiştir. Söz konusu 40,36 hektarlık proje alanının 1,38 hektarlık kısmı kırma-eleme tesisi alanı olarak, 2,14 hektarlık kısmı stok alanı olarak, 2.163 m 2 lik kısmı bitkisel toprak döküm alanı olarak ve kalan kısmı ise ocak alanı olarak kullanılacaktır. 64

Ocaktaki üretim aşamalarında; delme-patlatma, yükleme, taşıma faaliyetleri ile tesisin çalışması esnasında toz çıkışı söz konusu olacaktır. Patlatmalar sonrası oluşacak toz iri taneli olacağı için fazla dağılmadan ocak sahası içerisinde çökecektir. Tozlanmaya karşı önlem olarak savurma yapılmadan yükleme-boşaltma yapılmasına dikkat edilecektir. Malzeme nakil işlemleri sırasında oluşacak tozlanmaya ilişkin olarak, nakil işlemleri sırasında hız sınırlamalarına dikkat edilecek, kamyonların üzeri branda ile kapatılacak ve tesis bağlantı yolları düzenli olarak temizlenecek ve sulanacaktır. Bu doğrultuda kamyon şoförlerine gerekli eğitimler verilecektir. Kamyonlara aks yükü doğrultusunda yükleme yapılacak olup, aşırı yükleme söz konusu olmayacaktır. Ayrıca kırma eleme tesisi çalışmaları sırasında oluşan tozlanmaya ilişkin olarak tesis tamamen kapatılacak ve toz indirgeme sistemi kurulacaktır. Nakliye yol güzergahı olarak belirlenen hat, toz oluşumunu önlemek amacıyla kapasite artışının gerçekleştirilmesi ile birlikte faaliyet dönemi içerisinde asfaltlanacaktır. Ocaktan alınan malzeme stok alanında depolanacaktır. Depolanan malzemede toz oluşumunun engellenmesi amacıyla malzeme yüzeyi düzenli aralıklarla sulanacaktır. Ayrıca sahadan üretilecek malzemenin nakli sırasında yerleşim yeri, tarım alanları ve hayvanların otlatıldığı bölgelerden geçilirken hız sınırlamalarına riayet edilecektir. Üretim faaliyetleri için mera alanları ile ilgili izin alınırken verilecek geri kazanım ve toprak koruma projelerine uygun olarak rehabilitasyon çalışmalarında bulunulacaktır. Ocak üretiminin yapıldığı veya tamamlandığı alanlarda çevre ve insan güvenliliğini tehlikeye sokabilecek yüksek şevlerin veya çukur alanların oluşmaması sağlanacaktır. Oluşması halinde bu alanların çevresi tel çitle çevrilerek, uyarı levhaları konacak ve gerekli güvenlik tedbirleri alınacaktır.böylelikle av ve yaban hayatının korunması da sağlanmış olacaktır. Sahada üretim çalışmaları sırasında sahaya yabancı kişilerin girmesi önlenecektir. Sahada bekçi bulundurulacaktır. Ocak alanı ve etrafına gerekli uyarı levhaları konacaktır. 4.2. Toprak Özellikleri 4.2.a. Toprak Yapısı ve Arazi Kullanım Kabiliyeti Sınıflaması Toprak bünyesi, toprak verimlilik düzeyini belirleyen önemli fiziksel özelliklerdendir. Gübreleme yönünden büyük önem taşır. Su tutma kapasitesi, havalanma, KDK, toprak amenajmanı vs. gibi verimlilik faktörlerinin üzerinde direk etkisi vardır. Bunun yanında ph, % kireç içeriği, organik madde kapsamı, bitki besin maddeleri içeriklerinin miktarı ve % tuzluluk durumları da toprakların verimliliğinde baz alınan kriterler olup gübreleme yönünden bilinmesi gereken kriterlerdir. Gaziantep İli genelinde iklim, topoğrafya ve ana madde farklılıkları nedeniyle zamana bağlı olarak çeşitli büyük toprak grupları oluşmuştur. İlde büyük toprak gruplarının yanı sıra, toprak örtüsünden yoksun bazı arazi tipleri de görülmektedir. Gaziantep İli nde toprak işlemeye ve bitki gelişmesine zarar verecek derecede taşlık ve kayalık ihtiva eden topraklar toplam arazinin %31,8 ini oluşturmaktadır. İşlenmeye ve bitki gelişimine müsait olan 65

razilerde ise toprak sığlığı ne yazık ki yeterli derinlikte değildir. İl topraklarının %82,8 i derinlikten yoksundur. Gaziantep İli ne ait büyük toprak gruplarının dağılımı aşağıdaki grafik ile gösterilmiştir. Şekil 7. Gaziantep İli Büyük Toprak Gruplarının Dağılımı Projeye konu 40,36 hektarlık proje alanı mera vasıflı arazi ve hazine arazisi içerisinde kalmaktadır. Projeye konu alanın tamamı kırmızımsı kahverengi topraklar üzerinde bulunmaktadır. Bu toprak gurubunun A horizonu tipik olarak kırmızımsı kahverengi veya kırmızı ve yumuşak kıvamdadır. B horizonu kırmızı veya kırmızımsı kahverengi, daha ağır bünyeli ve oldukça sıkıdır. B horizonunun altında CaCO 3 birikme horizonu bulunur. Beyazımsı renkli olan bu horizon yumuşak veya çimentolaşmış olabilir. Bu toprak grubunun doğal drenajları iyidir. Arazi kullanımı kabiliyeti bakımından, proje alanının tamamı VII. sınıf (toprak işlemeli tarıma elverişsiz araziler) araziler kapsamında kalmaktadır. Bu sınıftaki toprakların fiziksel koşulları, tohumlama, kireçleme, gübreleme ve hendekler, saptırma yapıları veya su dağıtıcıları ile su kontrolü gibi çayır ve mera iyileştirmelerinin uygulanmasının pratik olmasını önler. İlimizde 291.801 ha yüzölçümle ilin %45,2 sini oluşturmaktadır. En çok bulundukları ilçeler Şehitkamil, Şahin bey, İslahiye ve Nizip ilçeleridir. 66

Tablo 30. Gaziantep İli Büyük Toprak Gruplarına Göre Arazi Kullanım Kabiliyet Sınıfları (AKK) (ha) Büyük Toprak Grubu Arazi Sınıfları (Hektar) I II III IV V VI VII VIII Toplam Alüvyal 12324 1114 13438 Kolüvyal 50262 66189 12967 1453 360 431 131662 Organik 1066 1194 2260 Kahverengi Orman 83 475 7941 8499 Kireçsiz Kahverengi Orman 864 2354 4647 6760 68666 83291 Kırmızı Akdeniz 269 1487 3758 3992 5422 36130 510058 Kırmızı Kahverengi Akdeniz 242 1026 320 993 5831 8412 Kahverengi 455 2579 5227 11103 2097 3870 25331 Kireçsiz Kahverengi 366 366 Kırmızı Kahverengi 6255 32271 34192 49469 32689 154688 309564 Bazaltik 1717 20545 13989 12368 16112 58456 123187 Sazlık-Bataklık 176 176 Irmak Taşkın Yatakları 1647 1647 Çıplak Kaya 2025 2025 Toplam 72348 125291 74707 83435 64908 336379 3848 760916 Kaynak: Gaziantep İli Arazi Varlığı-Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü Yayınları-1992 Arazi Kullanım Kabiliyet Sınıflaması I-II-III-IV V-VI-VII VIII : Toprak İşlemeli Tarıma Elverişli Araziler : Toprak İşlemeli Tarıma Elverişsiz Araziler : Tarıma Elverişsiz Araziler 67

4.2.b. Yamaç Stabilitesi Proje alanının genel arazi yapısı ve topografisi incelendiğinde, sahanın orjinalinde eğimli bir arazi yapısına sahip olduğu görülmektedir. Bugüne kadarki faaliyetler sonucunda proje alanındaki topografik durumda değişiklikler meydana gelmiştir. Mevcut durumda veya kapasite artışı sonrası dönemde kalker üretim faaliyetleri topografik yapı dikkate alınarak basamaklar şeklinde üst kotlardan alta doğru gerçekleştirilecektir. 4.2.c. Erozyon Gaziantep İli nde en yaygın ve ciddi problemlerden bir tanesini erozyon teşkil etmektedir. Su erozyonu düz-düze yakın eğimli, taban araziler hariç hemen her yerde az veya çok kendini göstermektedir. Sazlık-bataklıklar, ırmak taşkın yatakları ve çıplak kayalıkların dışında kalan 757.068 hektar arazinin, 84.939 hektarı (%11,2) hiç erozyona uğramamış veya çok az uğramıştır. Orta derecede erozyona uğramış topraklar 243.440 hektar ile %32,2 lik bir oran teşkil etmektedir. Orta erozyon hafif eğimlerden başlayıp çok dik eğimlere kadar kendini göstermektedir. 232.082 hektar, %30,6 lık oranla ildeki araziler şiddetli erozyonun etkilerini göstermektedir. Doğal örtünün iyice tahrip olduğu mera, orman ve fundalıklar ile az bir kısım tarım arazisinde erozyon çok şiddetlidir. Bu kısımlar %26 lık bir oranla 196.589 hektardır. Çok az bir kısmı ise IV. Sınıf arazi özelliği göstermekle birlikte hemen hepsi VI. ve VII. sınıf arazilerdir. Proje alanındaki topraklar % 6-12 arasında eğime sahip, toprak derinliği 0-20 cm arasında değişen çok sığ olan, erozyon derecesi bakımından şiddetli erozyon sorunu olan bir yapıdadır. Proje alanı içerisinde sürekli akışı olan herhangi bir dere bulunmamaktadır. Ancak içerisinde ve çevresinde yağışlara bağlı olarak geçici akış gösteren kuru dere yatakları bulunmaktadır. Faaliyet alanının yağış olduğu zamanlarda yüzeysel su erozyonuna maruz kalabileceği düşüncesi ile aşağıda su erozyonu tanımlanmış ve alınacak önlemler açıklanmıştır. Su Erozyonu Su erozyonu diğer erozyon çeşitleri içerisinde en yaygın ve etkilisidir. Eğimli arazilerde vejetasyon zayıflığı veya vejetasyonun tamamı yok olduğu zaman yere düşen yağmur damlaları darbe etkisi ile toprak parçalarını yerinden koparır, parçalar ve yüzeysel akışa geçen yağmur suları bu toprak parçalarını sürükleyerek aşağılara taşırlar. Su erozyonunu meydana getiren ana faktörler, hareket halinde bulunan suyun hidrolik, mekanik ve çözücü (eritici) etkileridir. Su erozyonuna etki eden faktörler ise iklim, topografya, vejetasyon, toprak ve insandır. 68

Yüzey Erozyonu Yüzey erozyonu, eğimli bir arazi üzerinde toprak parçacıklarının yağmur sularının etkisi ile yerlerinden oynatılıp, eğim yönünde aşağıya doğru taşınması olayıdır. Arazi eğiminin muntazam ve yüzeyin düz olduğu yerlerde, yüzeysel akışın çizgi halinde veya derecikler şeklindeki belli kanallarda yoğunlaşmadığı durumlarda, yağmur damlacıklarının etkisi ile yerinden kopan toprak parçacıklarının, yüzeysel akışa geçen suların taşınması ile meydana gelen erozyondur. Değişik kullanımlar altındaki yamaç arazilerde, erozyon olayının durdurulmasında genellikle iki ilkeden hareket edilmektedir: - Yağmur damlasının toprak yüzeyi üzerindeki tahripkar etkisini ortadan kaldırmak, - Yüzeysel akışın tehlikesiz bir şekilde akmasını ve toprak içine infiltrasyonunu sağlamak. Bu ilkelerden yola çıkarak faaliyet sahasında üretim aşamasında erozyonla mücadele ile ilgili gerekli önlemler alınacaktır. Ocak alanında açık işletme yöntemi ile basamaklar oluşturularak üretim yapılmaktadır. Basamakların şev açıları kaymaya mahal vermeyecek şekilde ayarlanacaktır. Basamakların nihai genel şev açısı 35 derece civarında olacaktır. Yağış sularının üretim alanına gelmesini engellemek amacıyla en üst kotlarda yaklaşık % 0,5 1,0 eğimli, çevirici-akıtıcı kanal yapılacaktır. Bu sayede çevirici kanaldan akacak olan yağış sularının topraktaki infiltrasyon süresi uzatılacağı gibi üretim nedeniyle açılan alandan malzemenin yağış etkisiyle sürüklenmesi önlenmeye çalışılacaktır. Ayrıca çevirici kanala girmesi engellenemeyen ve üretim alanına düşen yağış sularının erozyon etkisini azaltmak amacıyla basamaklar şevlere doğru % 0,5-1,0 eğimli olarak yapılacaktır. Böylece üst kotlardan alt kotlara doğru akışa geçecek olan yağış suları her basamaktaki içe doğru % 0,5-1,0 lik eğimin etkisiyle kendisine topografyaya paralel bir akış kanalı oluşturacaktır. Böylece faaliyet alanında oluşabilecek suyun yüzey erozyonu etkisi en aza indirilmeye çalışılacaktır. 4.2.d. Proje Kapsamında Yapılacak İş ve İşlemler Kapsamında Toprağa Etkiler ve Alınacak Önlemler (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme ve İşletme Sonrası) 20058733 ruhsat nolu sahada mevcut ocak alanında ve kırma eleme tesisinde yıllık üretim miktarında kapasite artışına gidileceği için herhangi bir arazi hazırlık ve inşaat faaliyeti gerçekleştirilmeyecektir. 20058733 ruhsat no lu 99,37 hektarlık sahanın kapasite artışı kapsamında 40,36 hektarlık kısmı proje alanı olarak belirlenmiştir. Söz konusu 40,36 hektarlık proje alanının 1,38 hektarlık kısmı kırma-eleme tesisi alanı olarak, 2,14 hektarlık kısmı stok alanı olarak, 2.163 m 2 lik kısmı bitkisel toprak döküm alanı olarak ve kalan kısmı ise ocak alanı olarak kullanılacaktır. Proje alanının büyük bir kısmı mera vasıflı arazilerden oluşmaktadır. Diğer kısımlarında ise hazine arazileri bulunmaktadır. Ruhsat sahası içerisinde bulunan 1403 parsel numaralı mera vasıflı arazinin 9,055 hektarlık kısmı için mera vasfı değişikliği yapılmış olup, bu alanda üretim faaliyetlerinde bulunulmuştur. Gaziantep Valiliği, İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü nden alınan mera vasıf değişikliği ile ilgili yazı ekler bölümünde sunulmuştur (Bkz. EK 18). Kapasite artışının gerçekleştirilmesi ile birlikte mera vasıf 69

değişikliği yapılan alanda üretim faaliyetlerine devam edilecektir. İlerleyen faaliyet dönemlerinde proje alanı içerisindeki diğer mera vasıflı arazilerde çalışılması durumunda, bu alanlar için mera vasıf değişikliği yapılacaktır. Üretilen kalker cevherinin büyük bir kısmı, kamyonlar vasıtası ile proje alanı içerisinde kurulu bulunan kırma eleme tesisine nakledilmektedir. İşletme aşamasında tesisin makine, ekipmanlarının yağlanması sırasında atık yağ oluşabilecektir. Oluşması muhtemel atık yağlar 14.03.2005 tarih ve 25755 sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği ilgili hükümlerine ve ayrıca 30.07.2008 tarih ve 26952 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği hükümlerine uyularak bertaraf edilecektir. Faaliyetler kapsamında oluşacak atık yağlar ve tehlikeli atıkların depolanması için sahada geçici atık depolama alanı oluşturulacaktır. Söz konusu atıklar bu alanda sızdırmasız beton zemin üzerinde depolanacaktır. Proje alanında kurulu bulunan kırma eleme tesisi üretim çalışmaları bittikten sonra kaldırılacaktır. Proje alanında yapılacak çalışmalar fiziksel nitelikte olduğu için, üzerinde yer aldığı toprağın yapısını bozacak nitelikte değildir. İşletme faaliyete kapandıktan sonra ve işletme sırasında herhangi bir yan ürün olmadığından toprağa herhangi bir etki, katkı veya madde karışımı söz konusu olmayacaktır. 4.3. Jeolojik Özellikler Ruhsatlı alanın içinde yer aldığı Gaziantep N38 paftasının MTA tarafından yapılan genel jeolojik etüd durumu aşağıda özetlenmiştir. Bölgede yüzeyleyen alloktan kaya birimleri, bölgeye Maestrihtiyen de yerleşmiş olan ve karmaşık bir istif gösteren kaya topluluklarıyla temsil edilir. Bu birimler çoğunlukla serpantinit, volkanik kaya, kumtaşı, silisli şeyl, killi kireçtaşı, radyolarit ve yabancı bloklardan oluşan Karadut ve Koçali karmaşıkları ile bunları tektonik olarak üzerleyen Ofiyolit napından ibarettir. Otokton birimler Maestrihtiyen-Alt Miyosen yaşlı ve yaklaşık 1800 m kalınlıkta bir istifle temsil edilir. İstif tabanda Maestrihtiyen-Alt Paleosen yaşlı, çakıltaşı, kumtaşı ve kumlu kireçtaşından oluşan Besni Formasyonu ile başlar. Bu birim uyumlu olarak kumtaşı ve killi kiraçtaşı ara katkılı marndan oluşan Germav Formasyonu tarafından izlenir. Orta Paleosen- Alt Eosen yaşlı yanal ve düşey geçişli iki birim, çakıllı kireçtaşı ve kireç taşından oluşan Belveren formasyonu ile killi kireçtaşı ve marn ardalanmasından ibaret Beşenli formasonu yerel bir uyumsuzlukla önceki birimleri üzerler. Alttan üste doğru; Alt Eosen yaşlı, çakıltaşı, kumtaşı ve çakıllı marn-kireçtaşından oluşan Gercüş Formasyonu; Eosen yaşlı, killi çakıllı marn ve çakıllı kireçtaşından oluşan Ardıçlıtepe Formasyonu ve dolomitik-çörtlü kireçtaşından oluşan Hoya Formasyonu; Üst Eosen-Oligosen yaşlı, killi kireçtaşı ile tebeşirli kireçtaşından oluşan Gaziantep Formasyonu ve Oligosen-Alt Miyosen yaşlı resifal kireçtaşından oluşan Fırat Formasyonu yerel bir uyumsuzlukla önceki birimleri izler, Ort-Üst Miyosen akarsu-göl çökellerinden oluşan Şelmo Formasyonu, Üst Miyosen yaşlı Yavuzeli Bazaltı ve Pliyosen akarsu-göl çökellerinden oluşan Harabe Formasyonu yaşlı birimler üzerinde uyumsuz olarak yer alırlar. Gaziantep N38 paftası, Güneydoğu Anadolu da Arap Otoktonu ile kenar kıvrımlarını kapsayan kuşak boyunca yer almaktadır. Harita alanının çeşitli kesimlerinde Gregory (1929), Otrynski (1945)i Wilson ve Krummenacher (1957), Ekim ve Gönül den (1958),Güleç 70

Hatunoğlu (1961), Oral (1972), Güvenç (1973), Şeno (1973), Perinçek (1980), Tekeli ve Erendil (1987), Yoldemir (1987, 1988), Aksay ve diğerleri (1988) Duran ve diğerleri (1988) farklı ölçekli jeolojik harita çalışmaları ve farklı amaçlı jeolojik çalışmalar yapmışlardır. Yapılan bu çalışmalara göre bölgede stratigrafik olarak; en altta alloktan konumlu Karadut Karmaşığı, Koçali Karmaşığı ve Ofiyolit napı; bunların üzerinde de otokton konumlu Kretase yaşlı Besni ve Germav formasyonları, Tersiyer yaşlı Belveren, Beşenli, Aslansuyu ve Ardıçlıtepe formasyonları, Midyat grubu (Gercüş, Hoya, Gaziantep ve Fırat formasyonu), Şelmo formasyonu ve Yavuzeli bazaltı yüzeylenir. Gaziantep N38 Paftası Genelleştirilmiş Dikme Kesiti aşağıda verilmiştir. 71

Şekil 8. Gaziantep N38 Paftası Genelleştirilmiş Dikme Kesiti 72

4.3.a. Bölge Jeolojisi Ruhsat sahası, proje alanı ve çevresini gösterir jeoloji haritası ve kesitleri ekler kısmında sunulmuştur (Bkz. EK 11). Ruhsatlı saha Gaziantep İli, Şehitkamil İlçesi, Taşlıca Mahallesi nin yaklaşık 3.600 m kuzeydoğusunda bulunmaktadır. Çalışma alanı N38 c3 paftasında yer almaktadır. Saha ve civarında Tersiyer ve Kuvaterner yaşlı çökeller yüzeylenmektedir. Bölgenin genel stratigrafisini Eski Alüvyon, Fırat Formasyonu ve Gaziantep Formasyonu oluşturmaktadır. Ruhsat sahası ve yakın çevresinde yer alan bu birimlerle ilgili açıklamalar aşağıda verilmiştir. Eski Alüvyon (Qe): Genellikle nehirlerin eski yataklarında ve yüksek tepelerle çevrili ovalarda gevşek tutturulmuş çakıl, kum, kil ve çamurdan oluşur. Fırat Formasyonu (Tmf): Yer yer resifal karakterli kireçtaşlarından oluşan bu birim, Midyat Grubu içersinde yer almaktadır. Formasyon, altta beyazımsı krem-kirli sarı renkli, orta kalın tabakalı, yer yer tabakasız kireçtaşı ile başlamakta, bunların üzerine kirli sarı renkte, orta kalın tabakalı bol çört yumrulu ve bol fosil kavkılı kireçtaşı gelmektedir. En üst bölümünü ise beyazımsı krem- kirli sarı renkli, kalın-çok kalın tabakalı, az çört yumrulu, bol ekinit, ostrea, gasropod ve lamelli içeren biyoklastik kireçtaşlarından oluşmaktadır. Üst yüzeylerinin gösterdiği karstik topografya ile Hoya Formasyonuna benzerlik gösterir. Birimi oluşturan kireçtaşları çalkantılı sığ su fasiyes ortamına çökelmiştir. Formasyon, Gaziantep ilinin kuzeyinde 0-200 metre, güneyinde ise 0-150 metre arasında kalınlıklar sunmakta ve Gaziantep Formasyonu üzerine uyumlu bir dokanakla gelmekte olup, Şelmo Formasyonu ve Yavuzeli Bazaltı tarafından açılı uyumsuz olarak örtülmektedir. Formasyonun saptanan fosillere göre yaşı, Alt Oligosen-Alt Miyosendir. Gaziantep Formasyonu (Tmga): Killi kireçtaşı, kireçtaşı ve tebeşirden oluşan bu birim, Midyat Formasyonunun bir üyesi olarak kabul edilmiştir. Formasyon yumuşak topografya gösteren killi kireçtaşı (kalker) ve tebeşirli kireçtaşı (kalker) şeklinde yüzeylenmektedir. Bazı yerlerde ise bu killi ve tebeşirli kireçtaşları yerine kalın tabakalı kireçtaşları gözlenmektedir. Killi kireçtaşları beyazımsı grikrem, kirli sarı renkli, ince-orta tabakalı çok az çört ve tebeşirli düzeyler içermektedir. Tebeşirli kireçtaşları kirli beyaz-açık sarı renkte, orta tabakalı çok az çört yumruludur. Kireçtaşları ise gri-bej sarımsı gri renkli, orta-kalın yer yer çok kalın tabakalı, taneli yapılı, çok bol bentik fosilli, yer yer alg ve mercanlıdır. Killi kireçtaşları, tebeşirli kireçtaşları Havza kenarı veya derin şelf kenarı mikro fasiyes ortamında, kireçtaşları ise Çalkantılı sığ su mikro fasiyes ortamında çökelmişlerdir. Formasyonun olasılı kalınlığı kuzeyde 50-275 metre, güneyde sie 100-250 metre arasında değişmekte ve Hoya Formasyonu ile Ardıçlıtepe Formasyonu üzerine uyumlu bir dokanakla gelmektedir. Üzerinde ise Fırat Formasyonu uyumlu bir dokanakla yer almaktadır. Formasyonun saptanan fosillere göre yaşı, Üst Eosen- Alt Oligosendir. (Kaynak: 1/100.000 Ölçekli Türkiye Jeoloji haritaları Gaziantep N3 (K24) paftası, MTA-Ankara) 73

4.3.b. Çalışma (Proje) Alanı Jeolojisi Projeye konu alan 99,37 hektarlık sahanın 40,36 hektarlık kısmını kapsamaktadır. Kalker ocağı işletmeciliğinin yapıldığı ocak alanı ve civarının incelenmesi sonucunda, cevherleşmenin geniş bir alana yayıldığı gözlemlenmiştir. Kalker cevherleşmesi yüzeyde mostra vermekle birlikte, üzerinde kalınlığı yer yer 20-30 cm arasında değişen ortalama 25 cm civarında üst örtü tabakası bulunmaktadır. Mevcut ocak yarmaları dikkate alındığında Kalker cevherleşmesinin rengi altta beyazımsı krem-kirli sarı renkli, orta kalın tabakalı, yer yer tabakasız kireçtaşı şeklinde olup, bunların üzerine kirli sarı renkte, orta kalın tabakalı kireçtaşı gelmektedir. Kalker cevherleşmesi yer yer çatlaklı bir yapı arz etmekte olup, sedimanter bir oluşumdur. Cevherleşmeyi ve ocak alanını gösterir fotoğraflar ekler kısmında sunulmuştur. (Bkz.Ek.13-A,B) Proje alanının, çok büyük bir kısmı Fırat formasyonu içerisinde ve geri kalan az bir kısmı ise (kuzeydoğu ucunda) Gaziantep formasyonu içerisinde bulunmaktadır. Söz konusu jeolojik birimlerin detaylı açıklaması yukarıda verilmiştir. 4.3.c. Cevherleşme Projeye konu alanda kalker cevherleşmesi geniş bir alana yayılmış durumdadır. Üretimin gerçekleştirileceği ocak alanında, üretime yeni başlanacak alanlarda kalker cevherleşmesi üzerinde kalınlığı yer yer 20-30 cm arasında değişen ortalama 25 cm civarında üst örtü tabakası bulunmaktadır. Üretim faaliyetleri öncesinde bu alanda üst örtü tabakası dekapajı yapılacaktır. Ocak alanından alınacak üst örtü tabakası proje alanı içerisinde belirlenen bitkisel toprak döküm alanında depolanacaktır. Proje alanında kalker cevherinin kalınlığı yer yer değişmekle birlikte ortalama 40 metre olarak belirlenmiştir. Üretim faaliyetlerinin gerçekleştirileceği yaklaşık olarak 36,6 hektarlık ocak alanındaki cevher yayılımı ve ortalama kalınlığı göz önüne alınarak görünür rezerv miktarı hesaplanmıştır. Bu rezervin işletilebilirlik yüzdesi yaklaşık olarak % 90 kabul edildiğinde; Toplam Rezerv Miktarı = 366.000 m 2 * 40 m * 2,5 ton/m 3 * 0,9 Toplam Rezerv Miktarı = 32.940.000 ton dur. Sahadaki kalker cevherinin yoğunluğu ortalama 2,5 ton/m 3 kabul edilmiştir. Kalker Madeni Genel Tanımı : Genel olarak, kimyasal bileşiminde en az % 90 oranında CaCO3 (kalsiyum karbonat) içeren kayaçlara kalker ya da kireçtaşı adı verilmektedir. Ayrıca mineralojik bileşiminde en az % 90 kalsit minerali bulunan kayaçlar da kireçtaşı olarak adlandırılmaktadır. Kireçtaşı saf halde kalsit ve çok az miktarda aragonit kristallerinden oluşur. Kalsit ve aragonit kalsiyum karbonatın iki ayrı kristal şekli olup teorik olarak % 56 CaO ve % 44 CO 2 içerir. Ancak doğada hiçbir zaman saf olarak bulunmaz. İkincil derecede değişik madde bileşiklerin içinde yer alması nedeniyle orijinal halde sarı, kahverengi ve siyah renklerde de görülebilmektedir. 74

Kireçtaşının özgül ağırlığı 2,5 2,7 gr/cm 3 arasındadır. Kireçtaşının sertlik derecesi 3, kabarma katsayısı 1,6 dır. Kırılma dayanımı (basma dayanımı) 1.900 kg/cm 2, kırılma indeksi 60 kg/cm 2, elastisite modülü 2.100 kg/mm 2, genleşme katsayısı 0,00022, 1santigrad derece (100 150 derece için) reaksiyon ısısı 426 kcal/gr mol (25 santigrad derece) dir. 4.3.d. Depremsellik Türkiye, Alp-Himalaya (Akdeniz Çevresi) Deprem Kuşağında, sığ odaklı, sık ve büyük depremlerin olduğu, yerkabuğunun aktif tektonik kesimlerinden biri üzerinde yer almaktadır. Türkiye tektoniğinin ana unsurları, Kuzey Anadolu Fayı (KAF), Doğu Anadolu Fayı (DAF) ve Ege Graben Sistemi (EGS) dir. Ayrıca Kırıkkale-Erbaa (K-EF) Fayı, Tuz Gölü Fay Zonu ile Eskişehir Fay Zonu da bu ana unsurlara dahil edilebilir. Gaziantep İl Merkezi, Türkiye Deprem Bölgeleri Haritasında 3. Deprem kuşağında yer almaktadır. Doğu Anadolu Fay Sistemi nin etkisinde olup bölgede tarihsel ve aletsel dönemde hasar yapıcı deprem kayıt edilmemiştir. Kent merkezi aktif bir fay üzerinde yer almamaktadır. Kent merkezine en yakın deprem riski taşıyan bölge Gaziantep in kuzeydoğusundaki Olüdeniz, Reyhanlı, Kırkhan, Islahiye, Türkoğlu, Kahramanmaraş, Gölbaşı ve Adıyaman üzerinden geçen Doğu Anadolu Fay Hattı nın yer aldığı alandır. Gaziantep İli Doğu Anadolu Fayına 50 km kadar uzaklıkta yer almaktadır. Bu ana fay ile Gaziantep arasında yer alan tali fayların bulunması ve bunların aktif olmaları Gaziantep in bu fayların üzerinde olabilecek daha büyük depremlerden ciddi olarak etkilenebileceğini göstermektedir. 75

Not: Diri Faylar MTA dan Alınmıştır Kaynak: http://www.mta.gov.tr Şekil 9. Gaziantep İli Dirifay Haritası (ELBİSTAN- (NJ 37-5 Paftası)) Bölgedeki diri fayların proje alanına mesafesi oldukça uzaktır. Bununla birlikte ocak alanında basamaklar şeklinde şev stabilitesi sağlanacak şekilde üretim faaliyetlerinde bulunulacaktır. Gaziantep İli ne ait yerleşim yerlerinin deprem bölgesi dereceleri aşağıda verilmiştir. 76

Tablo 31. Gaziantep İli Yerleşim Yerleri Deprem Bölgesi Dereceleri Yerleşim Yeri Deprem Bölgesi Gaziantep (M) 3 Araban, Yavuzeli 3 Islahiye, Fevzipaşa Bel. 1 Nizip, Karkamış 4 Salkım Bel. 3 Nurdağı, Sakçagözü 1 Oğuzeli, Doğanpınar 4 Şahinbey, Burç Mah. 3 Şehitkamil 3 Projeye konu alan Gaziantep İli, Şehitkamil İlçesi nde yer almaktadır. Çalışma sahasının bulunduğu alan depremsellik açısından 3. derece deprem bölgesi içinde yer almaktadır. T.C. Afet ve Acil Durum Yönetim Başkanlığı Deprem Dairesi Başkanlığı tarafından hazırlanan Gaziantep İli ne ait Deprem Haritası ekler bölümünde sunulmuştur (Bkz. EK 12). Şehitkamil İlçesi nde meydana gelen depremlerde zarar gören yerleşim alanları aşağıda verilmiştir. Uçgöze Köyü 1986 Yeşilce Köyü 1986 Karadede Köyü 1986 4.3.e. Proje Kapsamında Yapılacak İş ve İşlemler Kapsamında Jeolojik Etkiler ve Alınacak Önlemler (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme ve İşletme Sonrası) Kapasite artışı ile birlikte alanda açık işletme yöntemi ile basamaklar şeklinde kalker cevheri üretimi gerçekleştirilecektir. Cevher yataklanmasına, topografik ve jeolojik yapıya uygun olarak basamak duraylılığı sağlanacaktır. Basamak yükseklikleri, basamak genişlikleri ve genel şev açısı basamakların kaymadan durmasını sağlayacak şekilde düzenlenecektir. Arazinin üretim sonrası durumunu gösterir Son Durum İmalat Haritası ekler bölümünde sunulmuştur (Bkz. EK 17). Nihai durumda söz konusu proje alanında güneyde 4, kuzeyde 6 basamak oluşturulması planlanmaktadır. Basamak uzunlukları topografik yapıya uygun olarak düzenlenecektir. Basamak genişliklerinin 7 m ve yüksekliklerinin de 7 şer metre olması öngörülmektedir. Ayrıca nihai durumda sahada genel şev açısının 35 derece civarında olmasına dikkat edilecektir. Dolayısıyla heyelan ve basamaklarda kayma olması önlenecektir. Proje alanında kurulu bulunan kırma eleme tesisi ve sosyal tesisler bu tür tesislerin kurulmasında öngörülen yapılaşmaya uygun olarak inşa edilmiştir. Üretim sona erdiğinde bu tesislerin sahadan sökülerek uzaklaştırılması sağlanacaktır. 77

4.4. Hidrojeolojik Özellikler 4.4.a. Bölge ve Proje Alanı Hidrojeolojik Özellikler Gaziantep İli nde toplam su potansiyeli aşağıda verilmiştir. Tablo 32. Gaziantep İli Su Yüzeyleri ve Su Potansiyeli SU POTANSİYELLERİ (hm 3 /yıl) Yerüstü Su Potansiyeli Yeraltı Su Potansiyeli Toplam Su Potansiyeli 439 78,60 517,60 Kaynak: T. C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, TRC Güneydoğu Anadolu Bölgesi Tarım Master Planı Projeye konu alana ait Hidrojeolojik Etüt Raporu ekler bölümünde sunulmuştur (Bkz. EK 24). Rapora göre inceleme alanını oluşturan eosen yaşlı kireçtaşı çatlaklı, boşluklu ayrışmış özelliklere sahiptir. Kalınlığı 150-200 m arasında değişmekte ve KB-GD doğrultulu 30 derece GB eğilimlidir. Kireçtaşları ayrıştığından dolayı permaibilitesi yüksektir. Alanda yapılan ölçümler sonucunda kireçtaşı akiferinde yer altı suyunun seviyesi 100-110 m arasında değişmektedir. Suyun debisi 1,28 lt/sn olarak ölçülmüştür. Yer altı suyu hareket yönü akiferi oluşturan tabakaların eğim yönündedir. Çalışma alanında yer üstü suyu olarak aktif olan herhangi bir dere yatağı, göl ve kaynak suyuna rastlanmadığı hidrojeolojik etüt raporunda belirtilmiştir. Çalışma alanında bir adet sondaj kuyusu bulunmaktadır. Bu kuyunun derinliği yaklaşık 150 m, statik su seviyesi 100 m ve dinamik su seviyesi 110 m dir. 78

4.4.b. Yüzeysel Su Kaynaklarının Hidrolojik Özellikleri Gaziantep İli nde yer alan su kaynakları potansiyeli aşağıda verilmiştir. Tablo 33. DSİ Tarafından Gaziantep İl Sınırları İçerisinde Debi Ölçümleri Yapılan Su Kaynakları Yerüstü suyu (İl Çıkışı Toplam) Ortalama Akım 439 hm 3 /yıl Ardıl Çayı 36 hm 3 /yıl Karasu (Aşağımülk) 38 hm 3 /yıl Merzimen Çayı 40 hm 3 /yıl Nizip Çayı 62 hm 3 /yıl Sacır Suyu 130 hm 3 /yıl Karasu Çayı 133 hm 3 /yıl Yer altı suyu (İldeki Toplam Emniyetli Rezerv) 78,6 hm 3 /yıl Toplam Su Potansiyeli 517,6 hm 3 /yıl Doğal Göl Yüzeyleri 50 ha Emen Gölü 50 ha Baraj rezervuar yüzeyleri 7.385 ha Tahtaköprü Barajı 5.200 ha Hancağız Barajı 870 ha Kayacık Barajı 1.315 Gölet Rezervuar Yüzeyleri 175 ha Zülfikar Göleti (DSİ) 12 ha Çakmak Göleti (KHGM) 10 ha Burç Göleti 90 ha Nogaylar Göleti 9 ha Balıkalan Göleti (KHGM) 35 ha Gölühöyük Göleti (KHGM) 9 ha Akarsu Yüzeyleri 1.235 ha Fırat Nehri Ana Kolu 788 ha Karasu Çayı 60 ha Merzimen Çayı 60 ha Nizip Çayı 75 ha Diğerleri 252 ha Kaynak: Gaziantep İl Çevre Durum Raporu-2011 Çalışma alanının kuş uçuşu yaklaşık 8,5 km kuzeyinden Nizip Çayı geçmektedir. Nizip Çayı sulama suyu temini amaçlı kullanılmaktadır. Ayrıca alanın kuş uçuşu yaklaşık 33 km doğusundan Fırat Nehri geçmektedir. Fırat Nehri nin Türkiye sınırları içerisinde kalan bölümünün uzunluğu 1.263 km dir. 720.000 km 2 su toplama havzasına sahip olan nehrin rejimi Türkiye deki diğer akarsulara göre daha düzenlidir. Proje alanı içerisinde ve çevresinde yapılan gözlemlere dayanarak alan içerisinde herhangi bir yüksek debili akarsu, göl, gölet ve baraj bulunmamaktadır. Proje alanı içerisinde akar dere yatağı bulunmamaktadır. Ancak proje alanı içerisinde ve çevresinde mevsimlik yağışlarla beslenen kuru dere yatakları bulunmaktadır. 79

Proje alanı içerisinde, mevsimsel yağışlarla beslenen kuru dere niteliğindeki Uzun Deresi ile Dutluca Deresi nin bir kolu bulunmaktadır. Ayrıca proje alanının kuş uçuşu yaklaşık 200 m kuzeybatısından kuru dere niteliğindeki Dutluca Deresi ve 625 m batısından kuru dere niteliğindeki Buzlu Deresi geçmektedir. Proje alanı içerisinde herhangi bir göl, gölet, baraj ve su toplama havzası bulunmamaktadır. Proje alanı çevresinde bulunan su yüzeylerini (kuru dere yataklarını)gösterir harita aşağıda verilmiştir. Şekil 10. Proje Alanı ve Çevresi Su Kaynaklarını Gösterir Harita 80

4.4.c. Yeraltı ve Termal Su Kaynaklarının Hidrojeolojik Özellikleri (Su Seviyeleri, Miktarları, Emniyetli Çekim Değerleri, Kaynakların Debileri, Mevcut ve Planlanan Kullanımı) Gaziantep İli ndeki yer altı suyu (toplam emniyetle rezerv) 78,6 hm 3 /yıl olup toplam su potansiyeli 517,6 hm 3 /yıl dır. Kahramanmaraş-Narlı ovasındaki Mizmilli kaynağının kuzeydoğusunda Yuvalıdere vadisinde 30 adet sondaj kuyusundan alınan 85.000 m 3 /gün kapasiteli su, 1.200 mm çaplı ve 41.900 m uzunluğunda çelik borudan oluşmuş terfi ve isale hattı ile şehre iletilmektedir. Mizmilli kuyularından Gaziantep e pompalarla 525 m yüksekliğe su basılmaktadır. Şehrin çeşitli bölgelerinde 14 kuyu mevcuttur. kuyulardan 35.000 m 3 /gün kapasiteli su şebekeye verilmektedir (Kaynak: Gaziantep İl Çevre Durum Raporu 2011). Projeye konu alan ile ilgili olarak yaptırılan Hidrojeoloji Etüd Projesi ne göre yer altı suyunu bünyesinde tutan akifer kireçtaşıdır. Yer altı su statik seviyesi 100 m., dinamik seviyesi ise 110 m olarak ölçülmüştür. Yer altı su akış yönü KD-GB yönündedir. Çalışma alanında bir adet sondaj kuyusu bulunmakta olup bu kuyunun derinliği yaklaşık 150 m., statik su seviyesi 100 m., dinamik su seviyesi ise 110 m. dir. Gaziantep İli nde jeotermal kaynak bulunmamaktadır (Kaynak: Gaziantep İli Çevre Durum Raporu 2011). Proje alanı içerisinde ve yakın civarında herhangi bir termal su kaynağı bulunmamaktadır. 4.4.d. Proje Kapsamında Yapılacak İş ve İşlemler Kapsamında Hidrojeolojik Etkiler ve Alınacak Önlemler (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme ve İşletme Sonrası) 20058733 nolu sahada kalker ocağı işletmeciliği yapılmaktadır. Kapasite artışı ile birlikte proje alanında kalker ocağı işletmeciliği yapılacaktır. Hidrojeoloji etüt raporuna göre sahadaki birim eosen yaşlı ayrışmış çatlaklı boşluklu yüksek geçirgenliğe sahip kireçtaşı olduğu belirtilmiştir. Kireçtaşı KB-GD doğrultulu 30 derece GB eğimli, yaklaşık 150-200 m kalınlığındadır. Hidrojeolojik Etüt Raporuna göre çalışma alanı içerisinde bir adet sondaj kuyusu bulunmaktadır. Proje alanında patlatma yapılarak üretim faaliyetlerinde bulunulacaktır. Patlatmaya ilişkin vibrasyon hesaplamaları ilgili bölümde yapılmıştır. Patlatma işlemleri gecikmeli sistem kullanılarak yapılacak olup yer altı suyunun yapılacak faaliyetlerden etkilenmemesi için gerekli önlemler alınacaktır. Proje kapsamındaki faaliyetler sırasında 167 Sayılı Yeraltısuları Hakkında Kanun ve 07.04.2012 tarih ve 28257 sayılı resmi gazetede yayımlanan Yeraltı Sularının Kirlenmeye ve Bozulmaya Karşı Korunması Hakkında Yönetmelik ilgili hükümlerine uyulacaktır. Proje kapsamındaki faaliyetler sırasında 30.11.2012 tarih ve 28483 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Yüzeysel Su Kalitesi Yönetimi Yönetmeliği nin ilgili hükümlerine uyulacaktır. 81

4.5. Hidrolojik Özellikler 4.5.a. Bölge ve Proje Alanı Hidrolojik Özellikleri Proje alanı ve çevresinde yapılan gözlemlere dayanarak proje alanı içerisinde bir akarsu, göl, gölet, baraj, sulak alan, bataklık vs. bulunmamaktadır. Gaziantep İli nin en önemli akarsuları Fırat Nehri, Nizip Çayı, Afrin Çayı, Merzimen Çayı ve Alleben Deresi dir. Fırat Nehri Erzincan, Tunceli, Elazığ, Malatya, Diyarbakır, Adıyaman ve Gaziantep il sınırlarını belirledikten sonra Suriye, daha sonra Irak topraklarına girer. Irak ta denize uzak olmayan bir noktada Dicle Nehri ile birleşerek Basra Körfezi ne dökülür. İldeki en önemli akarsu Fırat Irmağı dır. Karasu, Araban ovasından geçip batıdan Fırat a katılır. Sof Dağı ndan kaynaklanan Bozatlı (Merzimen) Deresi yse Yavuzeli nin güneyinden geçip Fırat a karışır. İl ve Türkiye sınırlarından çıkmadan Fırat a karışan son önemli akarsu Nizip Çayı dır. Sof Dağı ndan doğan Alleben Deresi ve İslahiye nin kuzeyinde ki Karagöl den çıkan Karaçay ve Gaziantep platosunun güneybatısından kaynaklanan Balık Suyu diğer önemli akarsulardır. Tilbaşar Ovasını Alleben - Sacır Suyu, Barak Ovasını Nizip Çayı, Yavuzeli Ovasını Bozatlı Deresi ve Araban Ovasını da Karaçay sulamaktadır. Araban Ovası nda batıdan doğuya doğru akan 64 km. boyunda Karasu, Yavuzeli Ovası ndan akan Merzimen Deresi, kollarıyla birlikte 100 km.den uzun olan Nizip çayı, il içinde kolları ile beraber 80 km. uzunlukta bulunan Sacır Suyu, Fırat Nehri ne dökülen başlıca akarsulardır. Çalışma sahası Fırat Nehri ne kuş uçuşu yaklaşık 33 km, Nizip Çayı na 8,5 km, Allaben Deresi ne 19 km, Balık Suyu na 35 km, Merzimen Deresi ne 23 km., Karasu Çayı na 34 km uzaklıktadır. Gaziantep te çok sayıda pınar bulunmasına karşın hiç doğal göl bulunmamaktadır. Bu yüzden şehrin birçok yerine yapay göller ve barajlar inşa edilmiştir. Gaziantep İli nde yer alan barajlar Hancağız, Karkamış ve Kayacık Barajı dır. 82

Tablo 34. Gaziantep İli nde yer alan Barajlar Hancağız Barajı Barajın Yeri Gaziantep Akarsuyu Nizip Amacı Sulama İnşaatın (başlama-bitiş) yılı 1985-1988 Gövde dolgu tipi Toprak Gövde hacmi 3,021 hm 3 Yükseklik (talvegden) 45 m Normal su kotunda göl hacmi 100 hm 3 Normal su kotunda göl alanı 4,33 km 2 Sulama alanı 6 945 ha Güç - MW Yıllık Üretim - GWh Karkamış Barajı ve HES Barajın Yeri Gaziantep Akarsuyu Fırat Amacı Enerji + Taşkın Kontrol İnşaatın (başlama-bitiş) yılı 1996-2000 Gövde dolgu tipi Zonlu Dolgu Gövde hacmi 2,10 hm 3 Yükseklik (talvegden) 21,2 m Normal su kotunda göl hacmi 157 hm 3 Normal su kotunda göl alanı 28,4 km 2 Sulama alanı - ha Güç 189 MW Yıllık Üretim 653 GWh Kayacık Barajı Barajın Yeri Gaziantep Akarsuyu Aynifar Deresi Amacı Sulama İnşaatın (başlama-bitiş) yılı 1993-2006 Gövde dolgu tipi Zonlu Toprak Dolgu Gövde hacmi 1,853 hm 3 Yükseklik (talvegden) 45 m Normal su kotunda göl hacmi 116,77 hm 3 Normal su kotunda göl alanı 10,53 km 2 Sulama alanı 20 000 ha Güç - MW Yıllık Üretim - GWh Kaynak: DSİ 20. Bölge Genel Müdürlüğü Bu barajların dışında ilde sulama amaçlı kullanılan Zülfikar Göleti, Allaben Göleti ve Yamaçoba Göleti bulunmaktadır. Zülfikar Göleti: 0,80 hm 3 depolama hacmine sahip, yaklaşık 77 hektarlık alanın sulanması için inşa edilmiş bir gölettir. Allaben Göleti: İlin Merkez İlçesi nde yer almakta olup Allaben Deresi üzerine kurulmuştur. 2,54 hm 3 depolama hacmine sahip olan gölet yaklaşık 149 hektarlık alanı sulamaktadır. Yamaçoba Göleti: İlin Merkez İlçesi nde yer alan gölet Çay Deresi üzerine inşa edilmiş olup yaklaşık 77 hektarlık alanı sulamaktadır. 83

Proje alanı ve yakın çevresinin yeraltı suyu ve yüzey sularının durumunu belirlemek amacıyla saha çalışması yapılarak proje alanına ilişkin Hidrojeolojik Etüt Projesi hazırlatılmış olup, rapor ekler bölümünde sunulmuştur (Bkz. EK 24). 4.5.b. Projenin Göl, Baraj, Gölet, Akarsu ve Diğer Sulak Alanlara Göre Konumu Proje alanı içerisinde ve çevresinde yapılan gözlemlere dayanarak alan içerisinde herhangi bir yüksek debili akarsu, göl, gölet ve baraj bulunmamaktadır. Proje alanı içerisinde akar dere yatağı bulunmamaktadır. Ancak proje alanı içerisinde ve çevresinde mevsimlik yağışlarla beslenen kuru dere yatakları bulunmaktadır. Proje alanı içerisinde, mevsimsel yağışlarla beslenen kuru dere niteliğindeki Uzun Deresi ile Dutluca Deresi nin bir kolu bulunmaktadır. Ayrıca proje alanının kuş uçuşu yaklaşık 200 m kuzeybatısından kuru dere niteliğindeki Dutluca Deresi ve 625 m batısından kuru dere niteliğindeki Buzlu Deresi geçmektedir. Gaziantep İli nin en önemli akarsuları Fırat Nehri, Nizip Çayı, Afrin Çayı, Merzimen Çayı ve Alleben Deresi dir. Gaziantep te çok sayıda pınar bulunmasına karşın hiç doğal göl bulunmamaktadır. Bu yüzden şehrin birçok yerine yapay göller ve barajlar inşa edilmiştir. Gaziantep İli nde yer alan barajlar Hancağız, Karkamış ve Kayacık Barajı dır. Bu barajların dışında ilde sulama amaçlı kullanılan Zülfikar Göleti, Allaben Göleti ve Yamaçoba Göleti bulunmaktadır. Tablo 35. Proje Alanının Gaziantep İli nde Yer Alan Su Yüzeylerine Mesafesi Su Yüzeyi Nizip Çayı Fırat Nehri Allaben Deresi Balık Suyu Merzimen Deresi Karasu Çayı Hancağız Barajı Karkamış Barajı Kayacık Barajı Allaben Göleti Yamaçoba Göleti Uzaklık 8,5 km 33 km 19 km 35 km 23 km 34 km 32 km 44 km 26 km 19 km 38 km Proje alanının çevresinde bulunan su yüzeyleri ve proje alanına mesafeleri aşağıdaki haritada verilmiştir. Yapılan toz hesaplamaları sonucunda söz konusu yüzey sularının faaliyetten etkilenmeyeceği tahmin edilmektedir. 84

Proje Alanı Proje Aşamasında Olan Barajlar İşletmede Olan Barajlar Havza Sınırı Şekil 11. Proje Alanı Çevresi Su Yüzeylerini Gösterir Harita 85

4.5.c. Yüzeysel Su Kaynaklarının Mevcut ve Planlanan Kullanımı (İçme, Kullanma, Sulama Suyu, Su Ürünleri İstihsali, Ulaşım, Turizm, Elektrik Üretimi, Diğer Kullanımlar) Ruhsat sahası içerisinde sahadaki personel kullanımı için gerekli su ihtiyacı ile kırmaeleme tesisi ve ocak içi bağlantı yollarında kullanılacak su ihtiyacının karşılanması amacıyla bir adet yer altı suyu kuyusu mevcuttur. Mevcut kuyuya ait Yeraltısuyu Arama Belgesi ve Yeraltısuyu Kullanma Belgesi ekler bölümünde sunulmuştur (Bkz. Ek 25). Proje alanı içerisinde kaynak (pınar) bulunmamaktadır. Alana en yakın kaynak, alanın kuş uçuşu yaklaşık 1,8 km güneydoğusunda yer almaktadır. Ayrıca alanın kuş uçuşu yaklaşık 1,3 km kuzeybatısında bir adet çeşme bulunmaktadır. Proje alanı içerisinde herhangi bir göl, gölet, baraj ve su toplama havzası bulunmamaktadır. Proje alanı içerisinde, mevsimsel yağışlarla beslenen kuru dere niteliğindeki Uzun Deresi ile Dutluca Deresi nin bir kolu bulunmaktadır. Ayrıca proje alanının kuş uçuşu yaklaşık 200 m kuzeybatısından kuru dere niteliğindeki Dutluca Deresi ve 625 m batısından kuru dere niteliğindeki Buzlu Deresi geçmektedir. Proje alanı içerisinde ve çevresinde yer alan kuru dere yataklarına pasa, hafriyat vb. malzeme atılmayacak ve dere yataklarının doğal hallerine müdahale edilmeyecektir. Proje alanı ve yakın civarını içerir Hidrojeoloji Etüd Projesi yaptırılmış olup, ekler kısmında sunulmuştur (Bkz. EK 24). Gaziantep İli içme suyu su kaynakları aşağıda verilmiştir. Kartalkaya Barajı; Kahramanmarış ın Pazarcık İlçesi sınırları içerisinde bulunmaktadır. İsale hattı 53,7 km uzunluğundadır. Gaziantep i besleyen iki isale hattı mevcuttur. 1. İsale hattı 1400 mm çapında beton boru, 2. İsale hattı 1. İsale hattına paralel 1800 mm çapında içi özel katkılı beton, dışı cam elyaflı bitum izoledir. İsale hattı üzerinde 3 metre yüksekliğe su basılmaktadır. Bu sistemle Kartalkaya Barajı ndan, kurulu pompalarla 4,0 m 3 /sn su üç arıtma tesisine gelmektedir. Gaziantep İçme, Kullanma ve Endüstri Suyu Temini III. Kısım İsale Hattı; Kahramanmaraş-Narlı ovasındaki Mizmilli kaynağının kuzeydoğusunda Yuvalıdere vadisinde 30 adet sondaj kuyusundan alınan 1,5 m 3 /sn kapasiteli su, 1200 mm çaplı ve 41.900 m uzunluğunda çelik borudan oluşmuş terfi ve isale hattı ile şehre iletilmektedir. Mizmilli kuyularından Gaziantep e pompalarla 525 m yüksekliğe su basılmaktadır. Şehiriçi kuyuları; Şehrin çeşitli bölgelerinde 14 kuyu ile şebekeye verilen su miktarı 35.000 m 3 /gün dür. Proje alanı yukarıda verilen alanlara uzak mesafede yer almaktadır. Gaziantep sınırları içerisinde yer alan Hancağız Barajı ile Kayacık Barajı sulama amaçlı kullanılırken, Karkamış Barajı enerji ve taşkın kontrolü amaçlı kullanılmaktadır. 86

Ayrıca Zülfikar Göleti, Allaben Göleti ve Yamaçoba Göleti de sulama amaçlı kullanılan göletlerdir. Proje alanı yakın çevresinde içme suyu, ulaşım, turizm, elektrik üretimi amaçlı su yüzeyi bulunmamaktadır. 4.5.d. Proje Kapsamında Yapılacak İş ve İşlemler Kapsamında Hidrolojik Etkiler ve Alınacak Önlemler (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme ve İşletme Sonrası) Proje alanı içerisinde ve çevresinde tespit edilen yüzey sularına müdahale edilmeyecek, çalışmalardan etkilenmemesi için gerekli tedbirler alınacaktır. Yapılacak çalışmalar sırasında ve sonrasında proje alanının içerisinde bulunan kuru dere yatakları ile çevresinde bulunan akar ve kuru dere yataklarına müdahale edilmeyecek, herhangi bir atık, pasa bırakılmayacak ve atık su deşarjı olmayacaktır. İşletme faaliyete kapandıktan sonra ve işletme esnasında herhangi bir yan ürün oluşmadığından civarda yer alan kuru dere yataklarına herhangi bir etki, katkı veya madde karışımı söz konusu olmayacaktır. 4.6. Meteorolojik ve İklimsel Özellikler 4.6.a. Bölgesel ve Proje Alanı Meteorolojik ve İklimsel Özellikler 1. Bölgenin Genel İklim Şartları Projeye konu sahanın bulunduğu bölgenin iklimsel özellikleri incelenirken, bölgenin iklimsel özeliklerini en iyi yansıtan Meteoroloji Genel Müdürlüğü Gaziantep Meteoroloji İstasyonu uzun süreli rasat verilerine dayalı 1970 2012 yılı Meteorolojik Bülten verileri kullanılmıştır. MGM den (Meteoroloji Genel Müdürlüğü) alınan veriler ekler bölümünde sunulmuştur (Bkz. EK 20). Gaziantep Meteoroloji İstasyonu 1970-2012 yılı arası uzun yıllar meteorolojik kayıtları incelenmiş ve proje alanının bulunduğu bölgenin genel iklim durumu ortaya çıkarılmıştır. Gaziantep in güneyinde ve batısında Akdeniz ikliminin mudetil yarı karasal iklim tipi gözlenirken il merkezi ve çevresinde özellikle doğu ve kuzey kesimlerinde mutedil karasal iklim özellikleri görülmüştür. Tespit edilen ılımanlıktan karasallığa geçiş bölgenin coğrafik ve topoğrafik yapısından kaynaklanmaktadır. Gaziantep, Akdeniz ve kara ikliminin geçiş noktasında yer almaktadır. İlin güney kesimleri Akdeniz ikliminin etkisinde olmakla beraber, genel olarak yazlar sıcak ve kurak, kışlar ise soğuk ve yağışlıdır. İlde yağış en çok kış ve ilkbahar aylarında görülür. Aylık en yüksek yağış Aralık, en düşük yağış ise Temmuz ayında görülür. 87

2. Bölgenin Basınç Dağılımı Gaziantep Meteoroloji İstasyonu 1970-2012 yılları arası 43 yıllık rasat verilerine göre ortalama basıncın yıllık ortalama değeri 916,1 hpa dır. Yıllık maksimum basınç Şubat ayında tespit edilmiş olup, 938,7 hpa dır. Yıllık minimum basınç 897,9 hpa olarak belirlenmiş olup, Şubat ayında gözlemlenmiştir. Uzun süreli rasat verilerine basınç ölçüm (ortalama basınç, maksimum basınç, minimum basınç) değerleri Tablo 36 ve Şekil 12 de verilmiştir. Tablo 36. Uzun Yıllar Rasat Verilerine Göre Basınç Dağılımı (hpa) Ortalama Basınç Maksimum Basınç Minimum Basınç AYLAR (hpa) (hpa) (hpa) Ocak 919,7 934,5 898,3 Şubat 917,9 938,7 897,9 Mart 916,5 929,9 900,3 Nisan 915,5 927,1 899,0 Mayıs 914,8 926,6 903,6 Haziran 912,3 920,4 901,2 Temmuz 910,0 917,5 902,6 Ağustos 911,3 917,7 903,5 Eylül 915,5 922,4 907,7 Ekim 919,2 929,3 908,1 Kasım 920,5 932,7 899,6 Aralık 920,4 933,1 900,1 YILLIK 916,1 938,7 897,9 Kaynak: MGM (Gaziantep Meteoroloji İstasyonu 1970 2012 Yılı Rasat Değerleri) Şekil 12. Uzun Yıllar Rasat Verilerine Göre Aylık Basınç (hpa) Değerleri Grafiği. 88

3. Bölgenin Sıcaklık Dağılımı Gaziantep Meteoroloji İstasyonu 43 yıllık rasat verilerine göre bölgede yıllık ortalama sıcaklık 15,1 C dir. Rasat sonuçlarına göre (1970 2012 yılları arası) ölçülen en yüksek sıcaklık 44 C olup, Temmuz ayında tespit edilmiştir. En düşük sıcaklık ise 16,8 C ile Ocak ayında kaydedilmiştir. Uzun yıllar rasat verilerine göre Gaziantep İli ne ait aylık sıcaklık değerleri Tablo 37 de özetlenmiş ve Şekil 13 de verilen grafik üzerinde gösterilmiştir. Tablo 37. Uzun Yıllar Rasat Verilerine Göre Sıcaklık Dağılımı ( C) Ortalama Sıcaklık Maksimum Sıcaklık Minimum Sıcaklık AYLAR ( C) ( C) ( C) Ocak 3,1 19-16,8 Şubat 4,3 21,0-15,6 Mart 8,4 27,4-11,0 Nisan 13,3 34,0-2,5 Mayıs 18,7 37,8 3,2 Haziran 24,2 39,6 7,1 Temmuz 27,9 44,0 11,8 Ağustos 27,5 42,0 12,7 Eylül 23,0 40,8 6,4 Ekim 16,4 34,4-1,3 Kasım 9,3 27,3-7,0 Aralık 4,8 25,2-13,4 YILLIK 15,1 44,0-16,8 Kaynak: MGM (Gaziantep Meteoroloji İstasyonu, 1970 2012 Yılı Rasat Değerleri) Şekil 13. Uzun Yıllar Rasat Verilerine Göre Aylık Sıcaklık ( C) Dağılımı. 89

4. Bölgenin Yağış Dağılımı Gaziantep Meteoroloji İstasyonu uzun yıllar rasat verilerinde tespit edilen ortalama yıllık toplam yağış 559,2 mm olarak ölçülmüştür. Günlük maksimum yağış miktarı 66,5 mm ile Aralık ayında kaydedilmiştir. Gaziantep Meteoroloji İstasyonuna ait 1970 2012 yılları arasındaki karakteristik yağış değerleri, aşağıdaki tablo ve grafikte verilmiştir. Tablo 38. Uzun Yıllar Rasat Verilerine Göre Yağış Dağılımı Ortalama Toplam Yağış Miktarı Günlük Maksimum Miktarı AYLAR (mm) (mm) Ocak 93,4 51,5 Şubat 83,5 49,5 Mart 72,9 63,8 Nisan 57,6 54,2 Mayıs 29,4 36,3 Haziran 6,8 28,6 Temmuz 2,7 46,0 Ağustos 2,6 42,8 Eylül 6,1 27,4 Ekim 39,0 60,8 Kasım 68,4 58,0 Aralık 96,8 66,5 YILLIK 559,2 66,5 Kaynak: MGM (Gaziantep Meteoroloji İstasyonu 1970 2012 Yılı Rasat Değerleri) Şekil 14. Uzun Yıllar Rasat Verilerine Göre Ortalama Toplam Yağış ve Maksimum Yağış Dağılımı Grafiği 90

5. Standart Zamanlarda Gözlenen En Büyük Yağış Değerleri ve Tekerrür Grafikleri Gaziantep Meteoroloji İstasyonu uzun yıllar rasat verilerine göre yağış-şiddet-tekerrür eğrileri grafiğinde 100 yıllık 24 saat yağış değerleri dikkate alındığında toplam yağış miktarı 78,9 mm olarak tespit edilmiştir. Proje alanında üretim faaliyetleri sırasında yukarıdaki yağış değerleri dikkate alınarak uygun çalışma yapılacaktır. Standart zamanlarda gözlenen en büyük yağış değerleri ve yağış-şiddet-süre tekerrür eğrileri ekler bölümünde sunulmuştur (Bkz. EK 21). Gaziantep İli için Olağanüstü Meteorolojik Olaylar (FEVK) bilgileri alınmış olup, ekler bölümünde sunulmuştur (Bkz. EK 22). 6. Bölgenin Nem Dağılımı Gaziantep Meteoroloji İstasyonu uzun yıllar rasat verilerine göre tespit edilen yıllık ortalama nispi nem % 61 dir. Bölgede minimum nispi nem ise % 2 ile Ocak, Mayıs, Ağustos ve Aralık aylarında tespit edilmiştir. Uzun yıllar rasat verilerine göre nem dağılımı Tablo 39 da verilmiş ve Şekil 15 te verilen grafik üzerinde gösterilmiştir. Tablo 39. Uzun Yıllar Rasat Verilerine Göre Nispi Nem Dağılımı AYLAR Ortalama Nispi Nem Minimum Nispi Nem (%) (%) Ocak 74,5 2 Şubat 72,2 8 Mart 67,3 8 Nisan 64 8 Mayıs 56,9 2 Haziran 48,5 6 Temmuz 45,6 6 Ağustos 48,3 2 Eylül 50,6 4 Ekim 60 5 Kasım 70,1 4 Aralık 74 2 YILLIK 61,0 2 Kaynak: MGM (Gaziantep Meteoroloji İstasyonu 1970 2012 Yılı Rasat Değerleri) 91

Şekil 15. Gaziantep İli Uzun Yıllar Rasat Verilerine Göre Bağıl Nemin Aylara Göre Değişimi 7. Bölgenin Buharlaşma Durumu Gaziantep Meteoroloji İstasyonu 1970 2012 yılları arası verilerine göre bölgede tespit edilen yıllık ortalama açık yüzey buharlaşması 1390,8 mm olup, günlük maksimum açık yüzey buharlaşması 90 mm ile Temmuz ayında gözlenmiştir. Tablo 40. Uzun Yıllar Rasat Verilerine Göre Buharlaşma Dağılımı AYLAR Ortalama Açık Yüzey Günlük Maksimum Açık Yüzey Buharlaşması ( mm ) Buharlaşması (mm ) Ocak - - Şubat 0 0 Mart 1,6 5,6 Nisan 93 11 Mayıs 172 11,8 Haziran 244 14 Temmuz 297,7 90 Ağustos 268,6 15 Eylül 188,1 12 Ekim 104,2 9,3 Kasım 21,2 8 Aralık 0,4 2,5 YILLIK 1390,8 90 Kaynak:MGM (Gaziantep Meteoroloji İstasyonu 1970 2012 Yılı Rasat Değerleri) 92

Şekil 16. Uzun Yıllar Rasat Verilerine Göre Aylık Buharlaşma Dağılımı 8. Bölgenin Sayılı Günler Dağılımı Sayılı günlerin aylara göre dağılımı Tablo 40 da ve sayılı günlerin grafiksel gösterimi ise Şekil 17 de sunulmuştur. Gaziantep Meteoroloji İstasyonu 1970 2012 yılları arasındaki verilere göre ilde ortalama kar yağışlı gün sayısı toplam 11,9 gün, ortalama kar örtülü günler sayısı toplam 10,4 gün, ortalama sisli günler sayısı toplam 10,8 gün, ortalama dolulu günler sayısı 1,8 gün, ortalama kırağılı günler sayısı toplamı 36,5 gün ve ortalama orajlı günler sayısı 14,3 gündür. AYLAR Tablo 41. Uzun Yıllar Rasat Verilerine Göre Aylık Sayılı Günler Dağılımı Ortalama kar yağışlı günler sayısı Ortalama kar örtülü günler sayısı Ortalama sisli günler sayısı Ortalama dolulu günler sayısı Ortalama kırağılı günler sayısı Ortalama orajlı günler sayısı Ocak 4,5 4,8 3,3 0 10,4 0,1 Şubat 3,6 3,2 2,1 0,2 6,9 0,4 Mart 1,1 0,5 0,9 0,5 3,6 1,2 Nisan 0,1 0 0,1 0,5 0,1 2,6 Mayıs - - - 0,2-2,9 Haziran - - - 0,1-1,7 Temmuz - - - - - 0,6 Ağustos - - - 0-0,7 Eylül - - - 0,1-1 Ekim - - 0,1 0,1 0,3 2,1 Kasım 0,5 0,3 0,8 0,1 5,1 0,7 Aralık 2,1 1,6 3,5-10,1 0,3 YILLIK 11,9 10,4 10,8 1,8 36,5 14,3 Kaynak: MGM (Gaziantep Meteoroloji İstasyonu 1970 2012 Yılı Rasat Değerleri) 93

Şekil 17. Uzun Yıllar Rasat Verilerine Göre Sayılı Günler Grafiği. Maksimum Kar Kalınlığı Gaziantep Meteoroloji İstasyonu verilerine göre yıllık toplam kar kalınlığı 148 cm olup, maksimum kar kalınlığı ise Şubat ayında 47 cm olarak gözlemlenmiştir. Tablo 42. Uzun Yıllar Rasat Verilerine Göre Aylık Maksimum Kar Kalınlığı AYLAR Maksimum Kar Kalınlığı ( cm ) Ocak 35 Şubat 47 Mart 15 Nisan 6 Mayıs - Haziran - Temmuz - Ağustos - Eylül - Ekim - Kasım 15 Aralık 30 YILLIK 148,0 Kaynak: MGM (Gaziantep Meteoroloji İstasyonu 1970 2012 Yılı Rasat Değerleri) 94

Şekil 18. Uzun Yıllar Rasat Verilerine Göre Maksimum Kar Kalınlığı Grafiği. 9. Bölgenin Rüzgar Dağılımı (Yıllık, Mevsimlik, Aylık Rüzgâr Yönü Dağılımı; Yönlere Göre Rüzgâr Hızı; Aylık Ortalama Rüzgâr Hızı Dağılımı Grafiği; En Hızlı Esen Rüzgâr Yön ve Hızı, Fırtınalı ve Kuvvetli Rüzgârlı Gün Sayısı) Gaziantep Meteoroloji İstasyonu uzun yıllar verilerine göre kaydedilen aylık ve yıllık rüzgâr esme sayı ve hız dağılımları aşağıdaki tablolarda verilmektedir. Buna göre, ildeki hâkim rüzgâr yönü Batı-Kuzeybatı (WNW) yönünde esmektedir. Diğer hâkim rüzgâr yönleri incelendiğinde 2.derece hâkim rüzgâr yönü Batı-Güneybatı (WSW), 3.derece hâkim rüzgâr yönünün Batı (W) olduğu MGM verilerinden tespit edilmiştir. Bölgenin rüzgar dağılımına ait tablo ve grafikler aşağıda verilmiştir. 95

Tablo 43. Yönlere Göre Rüzgârın Aylık, Mevsimlik ve Yıllık Esme Sayılarının Dağılımları ESME SAYILARI TOPLAMI Rüzgar Yönü Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık YILLIK İlkbahar Yaz Sonbahar Kış N 1148 960 1102 646 849 1106 1227 804 905 874 1134 1071 11826 2597 3137 2913 3179 NNE 2861 1844 1581 968 1041 911 759 616 678 1214 1481 2330 16284 3590 2286 3373 7035 NE 2765 2114 1482 939 726 379 388 297 359 1181 1688 2523 14841 3147 1064 3228 7402 ENE 5210 4453 2687 2117 1330 713 587 693 722 2260 3128 4826 28726 6134 1993 6110 14489 E 1831 1660 1329 1027 511 250 262 280 421 994 1622 1764 11951 2867 792 3037 5255 ESE 1472 1186 1259 1075 568 232 251 391 455 1020 1465 1609 10983 2902 874 2940 4267 SE 617 545 652 584 382 112 110 146 265 637 740 675 5465 1618 368 1642 1837 SSE 1133 1001 1239 1128 684 226 203 358 476 804 924 999 9175 3051 787 2204 3133 S 1011 1094 1100 1131 745 186 255 411 612 1067 1209 1043 9864 2976 852 2888 3148 SSW 1642 1743 2296 2056 1684 752 614 951 1672 2218 2192 1820 19640 6036 2317 6082 5205 SW 1764 1455 1662 1776 1958 878 846 982 2027 2689 2336 1842 20215 5396 2706 7052 5061 WSW 2638 2558 3499 3887 3937 3142 2869 3817 5219 4684 3904 2724 42878 11323 9828 13807 7920 W 1816 1998 2736 3488 4102 3923 3488 4290 4470 3477 2272 2117 38177 10326 11701 10219 5931 WNW 2298 2832 4551 5855 7714 9232 9983 9349 7157 4092 2516 2488 68067 18120 28564 13765 7618 NW 1493 1710 2192 1910 2687 4204 4713 4045 2557 1753 1266 1455 29985 6789 12962 5576 4658 NNW 1800 1672 2317 2006 2653 4571 5340 4436 2600 1822 1703 1829 32749 6976 14347 6125 5301 Kaynak: MGM (Gaziantep Meteoroloji İstasyonu 1970 2012 Yılı Rasat Değerleri) 96

Tablo 44. Yönlere Göre Rüzgârların Aylık, Mevsimlik ve Yıllık Esme Hızları Dağılımları (m/sec) ORTALAMA RÜZGAR HIZLARI Rüzgar Yönü Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık YILLIK N 1,1 1,1 1,3 1,4 1,6 2,0 2,2 1,9 1,6 1,1 1,0 1,1 1,5 NNE 1,1 1,1 1,2 1,2 1,3 1,3 1,5 1,3 1,2 1,1 1,0 1,0 1,2 NE 1,1 1,2 1,3 1,4 1,4 1,4 1,5 1,4 1,3 1,1 1,0 1,1 1,3 ENE 1,3 1,4 1,4 1,4 1,4 1,3 1,4 1,2 1,2 1,1 1,1 1,2 1,3 E 1,3 1,6 1,7 1,7 1,5 1,4 1,5 1,4 1,2 1,2 1,1 1,3 1,4 ESE 1,2 1,3 1,5 1,7 1,4 1,3 1,4 1,4 1,2 1,1 1,0 1,2 1,3 SE 1,2 1,3 1,5 1,7 1,5 1,6 1,4 1,4 1,3 1,1 1,0 1,2 1,4 SSE 1,1 1,3 1,3 1,4 1,4 1,3 1,4 1,4 1,1 1,0 0,9 1,1 1,2 S 1,3 1,4 1,5 1,7 1,6 1,6 1,5 1,4 1,4 1,2 1,0 1,1 1,4 SSW 1,1 1,2 1,4 1,4 1,4 1,3 1,4 1,2 1,2 1,0 0,9 1,0 1,2 SW 0,9 1,1 1,3 1,4 1,3 1,4 1,3 1,3 1,1 0,9 0,9 0,9 1,2 WSW 0,9 1,0 1,1 1,3 1,3 1,4 1,4 1,3 1,1 0,9 0,8 0,8 1,1 W 0,8 0,9 1,1 1,3 1,3 1,7 1,6 1,5 1,2 0,9 0,7 0,8 1,2 WNW 0,9 1,0 1,2 1,4 1,4 1,8 1,9 1,7 1,4 1,0 0,8 0,8 1,3 NW 1,0 1,2 1,3 1,5 1,5 2,0 2,2 1,9 1,5 1,0 0,9 0,9 1,4 NNW 1,1 1,3 1,4 1,5 1,6 2,0 2,2 1,9 1,6 1,2 1,0 1,1 1,5 Kaynak: MGM (Gaziantep Meteoroloji İstasyonu 1970 2012 Yılı Rasat Değerleri) 97

Şekil 19. Esme Sayılarına Göre Yıllık Rüzgar Diyagramı Şekil 20. Esme Hızlarına Göre Yıllık Rüzgar Diyagramı 98