AZ DİFERANSİYE TİROİD KANSERLERİ Prof. Dr. Müfide Nuran AKÇAY Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi Genel Cerrahi Anabilim Dalı ERZURUM
Tanım Az diferansiye tiroid karsinomları, iyi diferansiye ve anaplastik tiroid karsinomları arasında; morfolojik ve biolojik olarak orta bir yerde bulunan tiroid kanserleri için kullanılan bir isimdir.
TARİHÇE İlk defa Langhans tarafından 1907 de tarif edilmiştir. Wuchernde struma (proliferating struma) Daha sonra bu kansere insular kanser denildi. ADTK olarak 1983 yılında tanımlandı. WHO sınıflamasına 2004 yılında dahil edildi. Langhans T. Virchows Arch (A), 1907;189:69-188.
2004 sınıflamasına göre; Hem yapısal (non-papiller, non-folliküler) Hem de yüksek grade özellikleri (invaziv büyüme, yüksek mitotik index, nekroz) ile ayrı bir antite olarak katıldı.
2006 Turin toplantısında şu tartışmalara yer verildi; 1.ADTK solid/trabeküler/insular büyüme paterni gösterir. 2.ADTK onkositik değişiklik gösterebilir. 3.ADTK ya folliküler, papiller, anaplastik ca komponentleri eşlik edebilir. 4.Follikülden kaynaklanan bir tm. Tiroglobülin üretir, TTF-1 expresyonu gösterir.
Cevaplanmamış sorular??? Büyüme paternine karşılık, mitoz ve nekroz varlığı RAİ uptake: çok tartışmalı ADTK-özgü moleküler işaretler: Ras nokta mutasyonu, BRAF mutasyonu RET/PTC1, -catenin, TP53 mutasyonu Hangi prognostik faktör? 45 yaş Yüksek TNM evresi Tiroid dışı yayılım Uzak met Postop RAİ alınmaması
ADTK; İnsular, Trabeküler, Solid olarak 3 alt tipi vardır.
Özellikler; Tiroid karsinomlarının %4-7 sini oluşturur. Oldukça agresif seyreder. 37-76 yaşları arasında (ortalama yaş 56).
Özellikler; İyot eksikliği alanlarında Yaşlılarda Kadında sık. Prognozu çok kötü.
Folliküler orijinlidir. Primer olarak tiroid bezinde gelişebildiği gibi; Folliküler, Hurthle hücre veya Papiller karsinomdan da gelişebilir.
Klinik; Soğuk bir tiroid nodülü Ötiroidi hali Baş ve boyuna radyasyon hikayesi yoktur. Sıklıkla ileri evrede teşhis edilir. Lokal rekürrens sıktır. %50-84 oranında servikal ve mediastinal LAP %36-84 oranında kemik ve akciğerlerde uzak metastazlar vardır.
Bu hastalıkta cinsiyet ve tümör büyüklüğünün prognoz ile ilişkisi yoktur.
Kesin Tanı; Hastaların %32.5 una İİAB ile doğru tanı konulabilir. Bongiovanni M, et al. Cancer Cytopathol, 2009;117:185 94. Pietribiasi F, et al. Am J Clin Pathol, 1990;94:687-692.
Tedavi; Tartışmalı. Agresif tedaviye rağmen %50 si 26 ayda ölür. Chao TC, et al. World J Surgery, 2004; 28: 393-396.
Tedavi; Çoğu hastaya total tiroidektomi yapılmış, bunların bir kısmına boyun diseksiyonu ilave edilmiş, bir kısmına da eksternal radyasyon uygulanmıştır. Kemoterapinin etkinliği kanıtlanmamıştır. Bu tümörlerin I131 i tutma özelliklerinin olup olmadığı belli değildir.
Total tiroidektomi+i131+tiroksin supresyonu üçlüsü etkin; Uzak metastazı olmayan evre T3 ve tüm T4 tümörler ile bölgesel lenf bezi metastazı olan olgularda eksternal radyasyon etkin. Bongiovanni M, et al. Adv Anat Pathol, 2009;16:283 289. Lin J, et al. Clin Endocrinol, 2007; 66: 224-228.
İnoperabl olgularda kemoterapi ile kombine radyoterapi etkindir. Auersperg M, et al. Wien Klin Wochenschr, 1990;102: 267 270.
Prognoz; Prognozları oldukça kötü, 5 yıllık yaşam oranı %50.
Medüller kanserden ayrımı; ADTK, medüller karsinom için karakteristik olan tuz ve biber paterninden ve amiloidden yoksun. ADTK, kalsitonin, CEA ve nöroendokrin markerlar için negatiftir. ADTK, immunohistokimyasal olarak tiroglobulin için pozitiftir.
Tiroidin sekonder malignensilerinden ayrımı; Tiroglobulin için az diferansiye karsinomların immunoreaktivitesi ayrımı yapar.
Anaplastik kanserden ayrımı; ADTK da önemli nükleer pleomorfizm, yüksek-dereceli atipi, sarkomatoid özellikler yok.
Klasik papiller karsinomdan ayrımı; ADTK da solid/trabeküler/insular büyüme paterni mevcudiyeti, papiller karsinomun konvansiyonel nükleer özelliklerinin olmayışı, aşağıdaki özelliklerin en az 1 inin mevcudiyeti: çentikli nukleus, yüksek mitotik aktivite, tümör nekrozu.
ÖZET Az diferansiye tiroid kanserleri; Oldukça nadir görülen Her iki cinsiyeti etkileyen Prognozları oldukça kötü tümörlerdir. Tedavi tartışmalıdır.