Plan Penetran Böğür ve Kalça Yaralanmaları Dr. Ali Vefa SAYRAÇ Akdeniz Üniversitesi Acil Tıp Ana Bilim Dalı /06/00 Giriş Tanım Klinik Laboratuvar Giriş Çok sık görülmez. Hasta yönetimi zordur. Retroperitoneal, intraperitoneal, vasküler ihtimali vardır. Yaralanmaların atlanması, tanıda gecikme riski vardır. Acil hekimi dikkatli olmalıdır. Tanım Böğür Ön ve arka aksiller hat arası Üstte 6. kosta Altta iliac crest ile sınırlanır. Klinik Kurşunun ya da bıçağın izlediği yola bağlı olarak Şok ve peritonit bulguları olan karın içi organ Sadece retroperitoneal organ Vertebra ve spinal kanal Diyafram ve intratorasik organ Alt üriner sistem ları olabilir.
Klinik Klinik A B C D E Yaralanma mekanizması Yaralanmadan sonra geçen süre Silahın cinsi Mesafe Tam kan İdrar analizi Gaitada gizli kan Kan grubu Laboratuar PA AC USG Kişi ve ekipman bağımlıdır. 600 ml sıvı kolayca tespit edilir. PPV % 90 fakat NPV %60 dır. Yara eksplorasyonu Kısıtlı değerliliğe sahiptir. Yaranın kas ve fasyanın arkasına geçmediği tespit edilirse yara kapatılıp hasta gerekli önerilerle taburcu edilebilir. Derin yara eksplorasyonu yapılmamalıdır. DPL İntraperitoneal larda etkindir. Retroperitoneal ları tespit edemez.
Birçok merkezde hemodinamik olarak stabil hastalarda BT tercih edilir. İki (i.v ve oral) ya da üç (i.v, oral ve rektal) kontrast kullanılabilir. Rektal ya da sigmoid düşünülüyorsa üç kontrast kullanılmalıdır. BT nindoğru tanı yüzdesi %97. Büyük damarlardan birinin veya pankreasın komşuluğunda hematom tespit edilirse, Anjiografi Venografi ERCP kullanılabilir. Peritonit bulguları varsa Sıvı resüsitasyonu Geniş spektrumlu antibiyotikler Ampisilin 0,5- gr i.v. 6 saatte bir Gentamisin -,7 mg/kg i.v. 8 saatte bir Metronidazol 5 mg/kg ilk doz sonrası 7,5 mg/kg 6 saatte bir Acil cerrahi konsültasyonu Laparotomi Hemorajik şok Peritonit Eviserasyon Karın ön duvarında çıkış deliği Karın içi serbest hava Grup Hasta Sayısı Hastanede Kalış(gün) Komplikas yon Laparoskopi Deneyimli cerrahlar tarafından yapılmalı Gözlem Birçok vaka saat gözlem sonrası taburcu olur Laparotomi Lokal yara ekplorasyonu Laparoskopi 5 8 7(-60) intraop ex kontrast BT ve muayene 9,5 Sharmila D. Treatment of İsolated Penetrating Flank Trauma. The Am Surgeon 005;Vol 7:9-96
Evet Stabil hasta Yaralanma.kotun Üstünde? Diagnostik laparoskopi Hayır BT ve saat gözlem Unstabil hasta Laparotomi 0/0/995-//00 yılları arasında level travma merkezi Toplam 895 hasta 700 hasta stabil, çalışmaya alınmış 9 hastada bulgular ortaya çıkmış 607 hastada atlanmış Sharmila D. Treatment of İsolated Penetrating Flank Trauma. The Am Surgeon 005;Vol 7:9-96 penetrating wound to the flank? The Am Surgeon 007; Vol 7:5- Hastaneye girişten ameliyathaneye gidene kadar geçen zaman (st) Laparatomide (n=8) Laparatomide tek (n=8) Laparotomide çoklu (n=7) Kolon İnce bağırsak Hepatobiliyer Böbrek Diyafram Dalak saat (n=) 9 9-6 saat (n=8) 7- saat (n=8) -8 saat (n=5) -6 Mide Pankreas 7 7-0 Rektum Mesenter -8 Küçük damar Duodenum Adrenal penetrating wound to the flank? The Am Surgeon 007; Vol 7:5- penetrating wound to the flank? The Am Surgeon 007; Vol 7:5- Penetran Kalça Yaralanmaları Ateşli silah ları risklidir. Kalın kas ve yağ dokusu delici alet larında koruyucudur. Yaklaşık %0 hastada cerrahi gerekir. Alt GIS, alt GÜS, nadiren vasküler lar. Fizik Muayene Dikkatli karın muayenesi Peritonit bulguları varsa geniş spektrumlu antibiyotik, acil cerrahi konsültasyonu, cerrahi hazırlığı Rektal muayene Kan varsa proktosigmoidoskopi Genital muayene İdrarda kan varsa sistoüretrogram
Fizik Muayene Laboratuar Alt ekstremite vasküler muayenesi Nabızlar, soğukluk, solukluk Gerekirse doppler Nörolojik muayene Siyatik ve femoral sinir muayenesi Tam kan İdrar tetkiki Kan grubu Rektal ve i.v. kontrastlı BT Foley kateterin ucu kapatılarak BT sistogram yapılabilir. Pelvik hematom varlığında anjiografi, venografi gerekebilir. Cerrahi Laparatomi Peritonit Sigmoidoskopide pozitif bulgu Gross hematüri Büyük trokanter üzerinde giriş deliği Pelvisten geçen kurşun Karın içi serbest hava Teşekkürler 5