Dual Situated Learning Model and Science Teaching



Benzer belgeler
EL PARMAKLARINA DEERLER VEREREK KOLAY YOLDAN ÇARPMA ÖRETM YÖNTEMYLE ZHN ENGELL ÖRENCLERE ÇARPIM TABLOSU ÖRETM UYGULAMASI

KİMYA ÖĞRETMEN ADAYLARININ ÖĞRENME VE ÖĞRETME ANLAYIŞLARI İLE ÖĞRENME STİLLERİNİN YAPILANDIRMACILIK FELSEFESİ İLE OLAN UYUMU

LKÖRETM 3. SINIF TÜRKÇE DERS ÖRETMEN KILAVUZ KTABI VE ÖRENC ÇALIMA KTABININ YAPILANDIRMACI YAKLAIMA UYGUNLUU. Tolga ERDOAN * ÖZET

MATEMATK ÖRETMNDE BULMACA ETKNLNN ÖRENC BAARISINA ETKS

YÜKSEKÖĞRETİM KURULU YARDIMCI DOÇENT

YÖNETCLERN VE ÖRETMENLERN ALTI YA GRUBUNDAK ÖRENCLERN LKOKUMA-YAZMAYA HAZIRLANMALARINA YÖNELK BLGLER VE GÖRÜLER. Banu YANGIN

Doç. Dr. Mustafa SÖZBİLİR

EĞİTİM Doktora Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara Eğitim Fakültesi, Bilgisayar Öğretimi ve Teknolojileri Bölümü

LKÖRETM KNC KADEME (2005) TÜRKÇE DERS ÖRETM PROGRAMINDA GENEL AMAÇLAR - HEDEF/KAZANIMLAR

ÖZGEÇMİŞ. Derece Alan Üniversite Yıl. OrtaöğretimMatematikEğitimi BoğaziciÜniversitesi 2007

OTSTK BR OLGUNUN DUYGULARI ANLAMA VE FADE ETME BECERSNN KAZANDIRILMASINA YÖNELK DÜZENLENEN KISA SÜREL BR E TM PROGRAMININ NCELENMES

GÜNLÜK YAAMDAK OLAYLARIN FEN BLMLER ÖRETMNDE KULLANILMASI

ÜNVERSTELERN GÜZEL SANATLAR ETM BÖLÜMÜ MÜZK ETM ANABLM/ANASANAT DALI BRNC SINIF ÖRENCLERNN KSEL PROFLLER *

GÜZEL SANATLAR ETM BÖLÜMÜ ÖRENCLERNN OKUL DENEYM I DERSNE YÖNELK LGLER VE BEKLENTLER **

FEN BLGS, SOSYAL BLGLER VE SINIF ÖRETMENL ÖRENCLERNN BLGSAYAR DERSNE YÖNELK TUTUMLARI

OPTK KONUSUNUN 9. SINIF MÜFREDATINA ALINMASININ ÖRENC BAARISINA ETKS

Hacer ÖZYURT¹, Özcan ÖZYURT 2, Hasan KARAL 3

Arş. Gör. Dr. Mücahit KÖSE

Yapılandırmacı Kuramda Fen Öretmeninin Rolü 1. The Role of Science Teacher in Constructivist Theory

BURSA DA GÖREV YAPAN MÜZK ÖRETMENLERNN ULUDA ÜNVERSTES ETM FAKÜLTES GÜZEL SANATLAR ETM BÖLÜMÜ MÜZK ETM ANABLM DALI LE LETM VE ETKLEM

ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ

Educational On-line Programmes for Teachers and Students

A Comparative Analysis of Elementary Mathematics Teachers Examination Questions And SBS Mathematics Questions According To Bloom s Taxonomy

II. Ara tırmanın Amacı III. Ara tırmanın Önemi

ÖZGEÇMİŞ. Derece Bölüm/Program Üniversite Yıl Lisans Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Anadolu Üniversitesi 2003

ÖZ YETERLLK (SELF-EFFCACY) KAVRAMI ÜZERNE Tülin ACAR

Doç.Dr. EYLEM YILDIZ FEYZİOĞLU

Evaluation of Six Grade Science Textbooks According To Constructivist Learning Theory

The Effects the Using of Concept Cartoons in Science Education on Students Academic Achievements and Enquiry Learning Skill Perceptions*

ÖZGEÇMİŞ. Derece Alan Üniversite Yıl. Y. Lisans Matematik Eğitimi University of Warwick 2010 Y. Lisans Matematik Eğitimi University of Cambridge 2012

YÖNETCLERN VE ÖRETMENLERN LKOKUMA-YAZMAYA HAZIRLIA YÖNELK BLGLER VE GÖRÜLER. Banu YANGIN * ÖZET

PROFESSIONAL DEVELOPMENT POLICY OPTIONS

OTSTK ÇOCUKLARIN ALELERNE YÖNELK GRUP REHBERL NN ANNE BABALARIN DEPRESYON VE BENLK SAYGISINA ETKS

OTSTK ÇOCUKLARDA TEACCH PROGRAMININ GELMSEL DÜZEYE ETKS: OLGU SUNUMU

KMYA ÖRETMEN ADAYLARININ NTERNET KAYNAKLARINI KULLANIMLA LGL TUTUMLARI VE KARILATIKLARI ZORLUKLAR

T A R K A N K A C M A Z

daha çok göz önünde bulundurulabilir. Öğrencilerin dile karşı daha olumlu bir tutum geliştirmeleri ve daha homojen gruplar ile dersler yürütülebilir.

Eitim-Öretim Yılında SDÜ Burdur Eitim Cansevil TEB

Available online at

Derece Bölüm/Anabilim Dalı Fakülte / Y.Okul Üniversite Yıllar Lisans Ortaöğretim Fen ve Matematik Alanlar Bölümü, Biyoloji Öğretmenliği

LKÖRETM SOSYAL BLGLER DERS KTAPLARININ ÖRETMEN GÖRÜLERNE GÖRE DEERLENDRLMES (KIRIKKALE ÖRNE)

ÖZGEÇMİŞ DERECE ALAN ÜNİVERSİTE YIL. Lisans Kimya Atatürk Üniversitesi Yüksek Lisans Kimya Kafkas Üniversitesi 1995

ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ - 1. Derece Bölüm/Program Üniversite Yıl Lisans Ortaöğretim Matematik Öğretmenliği

ÖZGEÇMİŞ 0(222) / 1657

Doç.Dr. HİLAL AKTAMIŞ

Akademik ve Mesleki Özgeçmiş

BREYSEL ÇALGI ETM I (KEMAN) DERS HEDEFLERNN GERÇEKLEME DÜZEYLERNN BELRLENMES * (A..B.Ü ÖRNE)

BELEDYELERDE NORM KADRO ÇALIMASI ESASLARI

Yrd.Doç.Dr. ÖZCAN ERKAN AKGÜN

LİSE ÖĞRENCİLERİNİN ÇÖZÜNÜRLÜK İLE İLGİLİ KAVRAMLARI AÇIKLAYABİLME VE GÜNLÜK HAYATTAKİ OLAYLARLA İLİŞKİLENDİREBİLME DÜZEYLERİ

FİZİK KONULARININ ÖĞRETİMİNDE DENEYSEL ÇALIŞMANIN ÖĞRENCİ BAŞARISINA ETKİSİ VE ÖĞRETMENLERİN KARŞILAŞTIKLARI ZORLUKLARIN BELİRLENMESİ

MATEMATK ÖRETMENLER NN ETKLEM DÜZEYLER. Yüksel DEDE * ÖZET

Yrd.Doç.Dr. Nihal TUNCA

ODÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Aratırmaları Dergisi Issn: Cilt: 1 Sayı: 2 Aralık 2010

The Instrument for Determining the Views of Primary School Students about Scientific Knowledge

03. En Muhtemel Sayı (EMS) Yöntemi (5 li EMS) EMS Yönteminde Dilüsyon Kavramı

Sosyo-Ekonomik Gelimilik Aratırması

Uluslararası Sosyal Aratırmalar Dergisi The Journal of International Social Research Volume: 3 Issue: 14 Fall 2010

ÖGE GÖSTERM TEORS NN LKÖRETM MATEMATK ÖRETMNDEK ETKLL

ÖZGEÇM!" Derece Alan Üniversite Yıl. Lisans Hem#irelik Istanbul Üniversitesi Florence Nıghtıngale Hem#irelik Yüksekokulu. Görev Unvanı Görev Yeri Yıl

Yrd. Doç. Dr. Muhammed Sait GÖKALP

International Journal of Progressive Education, 6(2),

Yöntem Ara tırma Modeli Evren ve Örneklem Veri Toplama Aracı Verilerin Analizi Bulgular

Grundtvig Öğrenme Ortaklığı Projesi CRISTAL Common References in Sustainable Training in Adult Learning

EĞİTİM FAKÜLTESİ Ortaöğretim Fen ve Ortaöğretim Fen ve ENSTİTÜSÜ

ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ

EĞİTİM FAKÜLTESİ Ortaöğretim Fen ve Ortaöğretim Fen ve ENSTİTÜSÜ

ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ

LKÖRETM 6. SINIF ÖRENCLERNN YARATICI DÜÜNME DÜZEYLER*

MÜZK ÖRETMEN ADAYLARININ MESLEK KAYGILARI. H. Seval KÖSE ÖZET

ÖZGEÇMĐŞ. Derece Bölüm/Program Üniversite Yıl Lisans

Zehra ÖZDİLEK Tel: +90 (224)

Ölçek Geli tirme Çal malarnda Kapsam Geçerlik ndeksinin Kullanm

SCB SANATTA YETERLİK DERS İÇERİKLERİ

ORTAK KELME HAZNES KAZANDIRMADA LKÖRETM SEKZNC SINIF TÜRKÇE DERS KTAPLARININ DURUMU

CĠSMĠN Hacmi = Sıvının SON Hacmi - Sıvının ĠLK Hacmi. Sıvıların Kaldırma Kuvveti Nelere Bağlıdır? d = V

The effect of instruction based on Kolb s experiential learning theory on attitude, achievement and retention in social studies *

İŞLETMELERDE KURUMSAL İMAJ VE OLUŞUMUNDAKİ ANA ETKENLER

Research and Trends in Mathematics Education: 2000 to 2006

Epistemological Conceptions of Pre-service Elementary Mathematics Teachers: Effects of University and Grade Level

F KALDIRMA KUVVETİ (ARCHİMEDES PRENSİBİ) (3 SAAT) 1 Sıvıların Kaldırma Kuvveti 2 Gazların Kaldır ma Kuvveti

lköretim Örencilerinin "Birimler" Hakkında Sahip Oldukları Kavram Yanılgıları: Kütle ve Aırlık Örnei

ÖZGEÇMİŞ: Yard. Doç. Dr. Şirin İlkörücü

Factors Influence The Development of Children s Ideas About Science Concepts

ÖĞRENME ALANI: Kuvvet ve Hareket 2.ÜNİTE: Kaldırma Kuvveti ve Basınç. Kaldırma Kuvveti

GAZİ ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ/BİYOLOJİ EĞİTİMİ (DR)

Anahtar Kelimeler: Fen Öretimi,Bilgisayar Destekli Öretim, Geleneksel Öretim, Hücre Bölünmesi, Kalıtım.

HZMET ÖNCES TÜRKÇE ÖRETMENLERNN ÖRETMEYE YÖNELK ENDELER CONCERNS OF PROSPECTIVE TEACHERS OF TURKISH ON TEACHING

Yrd. Doç. Dr. Celal Deha DOĞAN. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Ölçme ve Değerlendirme Bilim Dalı- Doktora

KIREHR REHBERLK VE ARATIRMA MERKEZ ÖZEL ETM BÖLÜMÜNDE NCELENEN ÖRENCLERN ÇETL DEKENLERE GÖRE NTELKLER

T.C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ ISPARTA İLİ KİRAZ İHRACATININ ANALİZİ

Eleştirel Okuma (İngilizce) (KAM 332) Ders Detayları


LKÖRETM SINIF VE MATEMATK ÖRETMENLERNN BLGSAYAR DESTEKL MATEMATK ÖRETMNE LKN GÖRÜLER. Kürat YENLMEZ ve Özge KARAKU ÖZET

FEN BİLGİSİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ ÇÖZÜNME İLE İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR HAKKINDAKİ BİLGİLERİNİN İNCELENMESİ

ÖRETM ELEMANLARININ ETM VE LETM SORUNLARI EDUCATIONAL AND COMMUNICATIONAL PROBLEMS OF FACULTIES

BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ ALANI THE INFORMATION TECHNOLOGIES DEPARTMENT

1. GİRİŞ Yapısalcı (constructivism) yaklaşım, bilginin öğrenme sürecinde öğrenciler tarafından yeniden yapılandırılmasıdır. Biz bilginin yapısını

BASINÇ VE KALDIRMA KUVVETI. Sıvıların Kaldırma Kuvveti

ÖZGEÇMİŞ. Derece Alan Üniversite Yıl. Unvan Alan Kurum Yıl Prof. Dr. Doç. Dr. Yrd. Doç. Dr. Görev Kurum Yıl

Transkript:

Elementary Education Online, 6(3), 390-396, 2007. lköretim Online, 6(3), 390-396, 2007. [Online]: http://ilkogretim-online.org.tr Dual Situated Learning Model and Science Teaching Ercan AKPINAR * Ömer ERGN ** ABSTRACT. According to constructivist theory, students learn by actively constructing their own knowledge, comparing new knowledge with their prior one. Thus, identifying pre-knowledge of the students helps meaningful learning and this should be a starting point in teaching. This paper tries to explain the Dual- Situated Learning Model by giving some examples (pressure and buoyant force) form science concepts in the 7th grade Science and Technology Course. This model is based on constructivist theory and aims at helping students actively participate in the learning activities. Besides, in this model, it is very important to determine students prior knowledge about subject which will be taught before starting instruction. It is hoped that this paper will help science educators and teachers prepare learning-teaching activities based on constructivist theory with the help of this model. Keywords: Constructivist theory, dual situated learning model, science teaching, pressure and buoyant force SUMMARY According to constructivist theory, students learn by actively constructing their own knowledge, comparing new knowledge with their prior one. So, students prior knowledge has very important role in learning (Akpınar ve Ergin, 2005a; Bodner, 1986; Canpolat ve Pınarbaı, 2002; Fosnot, 1996; Novak, 2002). Recently, many studies taking into account students prior knowledge and based on constructivist theory have been carried out and some new learning-teaching models have been developed. One of these models is Dual- Situated Learning Model which becomes the core subject of the present study. The Dual- Situated Learning Model developed by She (2002, 2003, 2004a, 2004b) has been carried out in order to reveal whether or not this model has positive effects in learning of some science concepts such as pressure, osmosis, diffusion ect. As a result, all studies which use this model show that this model is very effective in grasping science concepts meaningfully and reducing misconceptions. The Daul Situated learning Model involves six stages (She, 2002, 2003, 2004a, 2004b). Stage 1: Examining the attributes of science concept. This stage provides information about which essential mental sets are needed to construct a scientific view of the concepts. Stage 2: Probing the students misconceptions of the science concept. This stage requires probing students beliefs concerning the science concepts. Stage 3: Analyzing which mental sets students lack according to data collected from stage 2. This would reveal which mental sets students lack especially for the construction of a more scientific view of the concepts. Stage 4: Designing dual-situated learning events. The design of dual-situated learning event is according to the Stage 3 results, indicating which mental sets student lack. The fourth stage it to design a series of dual-situated learning events. Stage 5: Instructing with dual-situated learning events. This emphasizes giving students an opportunity to make predictions, provide explanations, confront dissonance, and construct a more scientific view of the concepts. Stage 6: Challenging situated learning events. The last stage is to present the challenging situated learning events which provide an opportunity for students to apply the mental sets they have acquired to a new situation to ensure that successful conceptual change occurred. This paper, tries to explain the DSLM based on constructivist theory by giving some examples from science concepts in the 7 th grade Science and Technology Course. Some studies made abroad have shown that this model has had a positive effect on students achievement, especially in reducing misconceptions. Besides, it has been examining the effects of model in learning science concepts in some countries. In Turkey, the effects of this model on science concepts about which students have misconceptions and have some difficulty to learn should be explored. * Dr. Dokuz Eylül Üniversitesi, Buca Eitim Fakültesi, ercan.akpinar@deu.edu.tr ** Prof. Dr. Dokuz Eylül Üniversitesi, Buca Eitim Fakültesi, omer.ergin@deu.edu.tr

kili Yerleik Örenme Modeli ve Fen Öretimi Ercan AKPINAR * Ömer ERGN ** ÖZ. Örenciler, anlamlı örenmeyi önceki bilgileriyle yeni bilgiler arasında ilikiler kurarak baarabilirler. Bu nedenle, örenmenin gerçeklemesi için örencilerin ön bilgilerinin belirlenmesi ve örenme olayına bu noktadan balanması önemlidir. Bu makalede, örencilerin ön bilgilerinin belirlenerek örenme olayına zihinsel olarak aktif katılımlarını salamaya yönelik gelitirilen ve yapılandırmacı kuramın temel örenme anlayıına dayanan kili Yerleik Örenme Modeli (She, 2002, 2003, 2004a, 2004b) 7. sınıf Fen ve Teknoloji dersindeki basınç ve kaldırma kuvveti kavramı ele alınarak örneklerle tanıtılmaya çalıılmıtır. Bu çalımanın, ülkemizde yapılandırmacı kurama dayalı örenme-öretme etkinliklerinin hazırlanmasına ve sınıf içi uygulamalarda kullanılmasına katkı yapacaı beklenmektedir. Anahtar Sözcükler: Yapılandırmacı kuram, ikili yerleik örenme modeli, fen öretimi, basınç ve kaldırma kuvveti 1.GR Yapılandırmacı örenme kuramına göre, birey bilgiyi otoriteden veya öretmenden aynen almak yerine kendisi oluturur (Bettencourt,1993; Sherman, 2000; Özden, 1999). Birey tarafından oluturulan bilgi, bireyin kendisine öretilenden ve anlatılandan daha kalıcı ve çoktur. Örenmede bireyin ön bilgilerinin yanı sıra, kültürel ve sosyal içerik de önemli bir rol oynar (Erden ve Akman, 2001:171). Bu kuramın örenme anlayıı, örenciler tarafından bilginin yapılandırılması için örencilerin yeni örendikleri bilgileri, bilisel yapılarındaki daha önce var olan bilgileri ile ilikilendirmelerini gerekli kılmaktadır (Marss, Blake & Garvin, 2003). Bu nedenle, örencilerin ön bilgileri (bilgi, deneyim, düünce, inanç, tutum vb.) örenmede önemli bir role sahiptir (Akpınar ve Ergin, 2005a; Bodner, 1986; Canpolat ve Pınarbaı, 2002: Fosnot, 1996; Novak, 2002). Her örencinin farklı bilgi ve deneyime sahip olduu düünüldüünde, yeni bilgilerin örenciler için anlamlı hale getirilmesi için, yeni örenilen bilgilerin örencilerin daha önceki bilgileri ile uyumlu olması gerekmektedir. Ancak, örencilerin ön bilgileri yanlı ise ve yeni örenilenler bu bilgiler üzerine kurularak öreniliyorsa bu durumda anlamlı örenme gerçeklemeyecektir. Bu nedenle, örencilerin ön bilgileri dikkate alınarak öretime balanması bilginin örenci tarafından anlamlandırılması için en önemli süreçlerden biridir. Birçok fen aratırmacısı da örencilerin ön bilgilerinin yeni bilgi oluturmada temel role sahip olduu yönünde hemfikirdir (Akpınar ve Ergin, 2004; Bodner, 1986; Hewson & Hewson, 1983; Wu & Tsai, 2005; Zietsman and Hewson, 1986). Anlamlı örenme sürecinde, yeni kavramın bilisel yapılarla çok düük veya üst düzeyde ilikilendirilmesi, bu iliki kurulurken harcanan çabaya ve var olan bilisel yapının niteliine balıdır. Eer örenciler bilgileri ezberleyerek örenirse, bu durumda yeni kavramın var olanlarla ilikilendirilmesi olmayacak ve var olan bilisel yapılar ayrıntılı bir ekilde gözden geçirilmeyecek veya yeniden yapılandırma gerçeklemeyecektir (Novak, 2002). Son zamanlarda örencilerin ön bilgilerini dikkate alan ve yapılandırmacı kuramın örenme anlayıına dayalı birçok uygulamalı çalıma yapılmakta (Akpınar ve Ergin, 2005b; Alparslan, Tekkaya ve Geban, 2003; Özkan, Tekkaya ve Geban, 2004; Wu & Tsai, 2005; Windsehitl & Andre, 1998; Palmer, 2003) ve çeitli modeller gelitirilmektedir. Bunlardan biri de, bu çalımanın konusu olan kili Yerleik Örenme Modeli (Dual Situated Learning Model) dir. kili Yerleik Örenme Modeli (YÖM) She (2002, 2003, 2004a, 2004b) tarafından gelitirilmi ve ısısal genleme (thermal expansion), basınç, ozmos ve difüzyon konularına uygulanmı ve kavram yanılgılarının giderilmesinde, kavramların anlamlı örenilmesinde etkili olduu tespit edilmitir. * Dr. Dokuz Eylül Üniversitesi, Buca Eitim Fakültesi, ercan.akpinar@deu.edu.tr ** Prof. Dr. Dokuz Eylül Üniversitesi, Buca Eitim Fakültesi, omer.ergin@deu.edu.tr 391

2. KL YERLEK ÖRENME MODEL (YÖM) YÖM 6 aamadan olumaktadır. 1. Aama (A1): Aratırma konusu olan kavramın veya kavramların özelliklerinin ortaya konulması ve gerekli zihinsel yapıların (mental sets) belirlenmesi 2. Aama (A2): Aratırılan kavram veya kavramlarla ilgili olarak örencilerin kavram yanılgılarının ortaya konulması 3. Aama (A3): Aama 2 nin sonuçları dikkate alınarak, örencilerde A1 de belirlenen zihinsel yapıların eksikliinin ve olmayıının ortaya çıkarılması 4. Aama (A4): kili Yerleik Örenme Etkinliklerinin Hazırlanması 5.Aama (A5): kili Yerleik Örenme Etkinlikleri ile Öretim Yapma 6. Aama (A6): Yerleik Örenme Olaylarını Destekleme, Pekitirme Kısaca YÖM aaıdaki ekil-1 deki gibi özetlenebilir (She, 2002; She, 2003; She, 2004a). ekil 1 kili Yerleik Örenme Modeli Bu çalımada, yukarıdaki teorik bilgilerin öretmenler tarafından uygulamaya geçirilmesi için sıvılarda basınç ve kaldırma kuvveti kavramları örnek olarak ele alınmı ve YÖM nin sınıf içerisinde nasıl uygulanabilecei açıklanmaya çalıılmıtır. A1: Öretmen tarafından kaldırma kuvveti ve sıvılarda basınç kavramlarının örenilmesi için, ne tür zihinsel yapıların gerekli olduunu belirlenir. Bu aamada öretmen, imkanlar ölçüsünde alan uzmanlarına, bran ile ilgili öretmenlere danıarak, daha önceki yıllarda örencilerde bu konu ile ilgili görmü olduu veya yapılan çalımalarda ortaya konulan kavram yanılgılarına (kavramın bilimsel olarak kabul edilebilir anlamından farklı bir ekilde örenilmesi) dayanarak, örencilerin kaldırma kuvvetini örenmelerine yardımcı olacak ne tür zihinsel yapıların 392

gerekli olduunu belirler. Özellikle zümre toplantılarında bu konuda oldukça derin ve doru bilginin elde edilmesine imkan salayabilir. Bu çalımada, sıvılarda basınç ve kaldırma kuvvetinin örenilmesine yönelik gerekli olan bazı zihinsel yapılar aaıda verilmitir. Zihinsel Yapı 1: Sıvı molekülleri herhangi bir nesneye her yönde basınç uygularlar. Zihinsel Yapı 2: Sıvılarda basınç, sıvının younluuna, sıvının yüzeyden olan derinliine ve yerçekimi ivmesine balıdır. Zihinsel Yapı 3: Sıvıların basıncı, kabın ekline ve kaptaki sıvı miktarına balı deildir. Zihinsel Yapı 4: Bir cisme uygulanan kaldırma kuvveti sıvının younluu ile ilikilidir. Bir cisme uygulanan kaldırma kuvveti, o cismin sıvı ile yer deitirdii hacmi ile ilikilidir. Tamamı sıvı içine batmı bir cisme etkiyen kaldırma kuvveti, cismin sıvı içerisindeki derinlie balı deildir. Aynı cisme farklı derinliklerde etkiyen kaldırma kuvvetleri eittir. Zihinsel Yapı 5: Kaldırma kuvveti cisim tarafından yeri deitirilen sıvının aırlıına eittir. Kaldırma kuvvetinin cismin kütlesi, ekli ile bir ilikisi yoktur. Birinci aamada kaldırma kuvvetinin örenilmesi için gerekli zihinsel yapılar belirlendikten sonra ikinci aamaya geçilir. A2: Bu aamada, öretim yapılan sınıftaki örencilerde var olan veya olması beklenen kavram yanılgıları deiik yollarla ortaya konulmaya çalıılmalıdır. Örnein, aaıdaki gibi örnek sorular verilerek örencilerdeki kavram yanılgıları ortaya konulabilir. Örnek Soru 1: I II III ekil-2 Yukarıdaki ekil-2 deki I bölümden bileik kaba belirli bir miktar su konulursa I, II ve III nolu bölümlerdeki su yükseklikleri nasıl olur? Cevabınız gerekçesini açıklayınız. Örnek Soru 2: Aaıdaki ekildeki (ekil-3) kaplar h yüksekliinde su ile doludur. Kaplar üzerinde belirtilen noktalara sıvı tarafından uygulanan basınçları hesaplayınız. ekil-3 Bu sorularla, örencilerdeki zihinsel yapı 1, 2 ve 5 in eksikliklerin bazıları ortaya konulabilir ve kavram yanılgıları belirlenebilir. Yukarıdaki sorulara benzer birkaç soru daha sorularak örencilerdeki sıvılarda basınç ve kaldırma kuvveti ile ilgili dier kavram yanılgıları (sıvılarda basınç kapın ekline veya kapın taban alanına balıdır gibi.) ve zihinsel yapı eksiklikleri ortaya konulabilir. Bu süreçte elde edilen veriler 3. aamada analiz edilir. A3: Bu aamada, örencilere 2. aamada sorulan soruların analizi yapılır ve ne tür kavram yanılgılarının olduu ve buna dayanarak hangi zihinsel yapıların gerektii ortaya konulabilir. 393

Yapılan analizde, eer konunun örenilmesine yönelik olarak örenciler bazı zihinsel yapılara sahipseler, bu durumda bu zihinsel yapıların (daha önceden doru bir ekilde kazanılmı olan) öretimi gerekmeyebilir. Bu aamada önemli olan eksik zihinsel yapıların tespit edilmesi ve öretimin buna göre yapılmasıdır. A4: 3. Aamadan elde edilen eksik zihinsel yapılar ve kavramın özellii dikkate alınarak ikili yerleik örenme etkinlikleri hazırlanır. Bu etkinlikler, örencilerin kavramı anlamlı ekilde örenmelerine yardım etmek ve daha önceki kavramları ile honutsuzluk yaamaları için hazırlanır. Örnein, yukarıdaki örnek soru 1 deki bileik kap belirtildii gibi bir tarafından su ile doldurulur ve 1.zihinsel yapıların oluturulmasına yönelik ikili yerleik örenme etkinlii olarak kullanılabilir (bu çalımada bu etkinlik A5 de birinci ikili yerleik örenme etkinlii olarak kullanılmıtır) veya farklı zihinsel yapılara yönelik olarak deiik ikili yerleik örenme etkinlikleri hazırlanabilir. Örnein, kaldırma kuvvetinin hesaplanması ve nelere balı olduu ile ilgili aaıdaki ikili yerleik örenme etkinlii yapılabilir; ekil 4 Kaldırma kuvvetinin batan cismin taırdıı sıvının hacmi ile ilikisi ile ilgili ikili yerleik örenme etkinliini Yukarıdaki ekil-4 deki düzenekte dinamometre ucuna bir demir kütle balanmı ve demir kütlenin aırlıı 10 N olarak hesaplanmıtır. Terazi üzerine konan ve dereceli silindir içersinde bulunun suyun aırlıı ise 20 N olarak hesaplanmıtır. Buna göre, III durumda D 2 ve D 3 deerleri sizce hangi aralıkta olabilir. Tahminlerinizi ve gerekçelerini yazınız. D 1 ve D 2 yi büyüklük bakımından karılatırınız. D 1 - D 2 ile h 2 -h 1 arasında bir iliki olabilir mi? Kaldırma kuvveti ile D 1 - D 2 ve h 2 -h 1 arasında bir iliki olabilir mi? III durumda demir kütleyi sıvının içersinde kalacak ve tabana demeyecek ekilde hareket ettirilirse D2 ve D4 un gösterdii deerler deiir mi? Bu etkinlikle, zihinsel yapı 5 in kazanılması ve örencilerde daha önce var olan/olabilecek batan bir cisme etki eden kaldırma kuvveti, sıvının yüzey kısımlarında az, derin kısımlarına fazla eklindeki kavram yanılgısı giderilebilir) A5: Hazırlanan örenme etkinlikleri, öretimin bir parçası olarak uygulanmaya balanır. Birinci kili Yerleik Örenme Olayının (etkinliinin) Uygulanması a) Öncelikle ekil-2 deki bileik kabın bir ucundan belirli bir miktar su konulursa ne olacaı ve neden böyle düündükleri sorulur. Kısaca örencilerden tahmin yapmaları ve neden böyle düündüklerini açıklamaları istenir. Böylece örencilerin bilgileri, düünceleri ve inançları yani ön bilgileri ortaya çıkarılmaya çalıılır. b) Örenciler tahminlerini gerekçeleriyle birlikte yazdıktan veya sözlü olarak belirttikten sonra, ekil-3 de gösterilen bileik kapa belirli bir miktar su konur ve örencilerden tahminleri ile gördükleri arasında farklılıın olup olmadıını, varsa bu farklılıın nedenlerini açıklamaları istenir. kinci Yerleik Örenme Etkinliinin Uygulanması 4. Aamada da belirtildii gibi, öretmen ekil 4 deki deney ile ilgili soruları örencilere sorar ve örencilerden açıklama yapmalarını ister. Daha sonra örencilerden deneyi yapmalarını ister ve cisimlere uygulanan kaldırma kuvvetlerinin miktarını ve terazinin gösterdii deeri görmelerini salar. Bu ekilde örenciler hem kaldırma kuvvetinin cismin batan kısmının hacmi ile (yer deitirdii sıvının hacmi) ilikisini kurmu olacak hem de sıvı içerisinde batan bir cisme 394

uygulanan kaldırma kuvvetinin sıvı içindeki her yerde eit olduunu görmü olacaklardır. Bütün bu süreçlerde amaçlanan, önce örencinin konu ile ilgili ön bilgilerinin ortaya çıkarılması (sorunun sorulması), daha sonra örencilerin ön bilgileri ile çeliecek bir durum ile karı karıya bırakılması (gösteri ve deney yapılarak sonucu örencilerin görmesi) ve örencilerin bunun farkına varmaları (ön bilgileri ile deneyin gerçek sonucunun farklı olması) ve bunun sonucu olarak da kavramı daha doru olarak örenmelerini salamaktır. A6: Bu son aamada, örencilerin örenmi oldukları kavramları yeni durumlara uygulamaları istenir. Bu ekilde, örenciler hem örendikleri kavramın ie yaradıını görecekler hem de kavramı kalıcı bir ekilde örenmi olacaklardır. Bunun için de, örenciler aaıdaki gibi bir ikili yerleik örenme olayı ile karı karıya getirilebilir. ekil 5 Sıvı içerisinde dinamometre ucuna asılmı bir cisim ekildeki dinamometre belirli bir deeri göstermektedir. Bu kaba, içindeki sıvı ile karıabilen ve kendisinden daha youn sıvı konulursa dinamometrenin gösterdii deerde bir deiiklik (artma veya azalma) olur mu? Cevabınızın gerekçesini açıklayınız sorusu sorulur ve örencilerden açıklama yapmaları istenir ve daha sonra ekildeki düzenek kurularak deney sonucu örencilere gösterilir. Bu ekilde, örencilere daha önce kazanmı oldukları zihinsel yapıları yeni durumlara uygulama ve pekitirme fırsatı verilir ve bunun sonucu olarak da bilginin kalıcılılıı salanmı olunabilir. 3. SONUÇ VE ÖNERLER Son yıllardaki ilköretim programları ve özellikle Fen ve Teknoloji dersi (Fen Bilgisi) programları incelendiinde, bu programların, yapılandırmacı kuramın temel felsefesinden etkilendii ve örencilerin yaparak-yaayarak ve zihinsel becerilerini kullanarak bilgiye ulamalarına yardımcı olacak örenme-öretme ortamlarının oluturulmasını önerdii görülmektedir. Bu çalımada, yapılandırmacı kuramın örenme anlayıına dayanan ikili yerleik örenme modeli örneklerle açıklanmaya çalıılmıtır. Bu model temel olarak, örencilerin ön bilgilerinin ortaya çıkarılmasını, eksik veya yanlı bilgilerin belirlenmesini, bunların giderilmesine yönelik örenme olaylarının hazırlanmasını ve bunların öretim ortamında kullanılması ve en son olarak da yeni kazanılan bilgilerin farklı bir duruma uygulanmasını içermektedir. Yurt dıında yapılan çalımalarda, ikili yerleik örenme modelinin örencilerin baarılarına/ kavram yanılgılarına olumlu etki yaptıı tespit edilmitir (She, 2002, 2003, 2004a, 2004b). Ayrıca, modelin farklı kavramların örenilmesinde etkinlii ortaya konulmaya çalıılmaktadır. Ülkemizde de örencilerin kavram yanılgısına sahip olduu veya örenmede zorlandıkları kavramların örenilmesinde bu modelin etkili olup olmadıı uygulamalar yapılarak test edilebilir. Teekkür Bu çalımanın gerçeklemesinde sürekli olarak kaynak desteinde bulunan ve her türlü sorumuza büyük bir özveri ile cevap veren Sayın Prof. Dr. Hsiao-Ching She ye çok teekkür ederiz. KAYNAKLAR Akpınar, E. ve Ergin, Ö.(2005a). Yapılandırmacı kuramda fen öretmeninin rolü. lköretim-online, 4(2),55-64, [Online]:http://ilkogretim-online.org.tr adresinden 13 Haziran 2006 tarihinde alınmıtır. 395

Akpınar, E. ve Ergin, Ö.(2005b). Yapılandırmacı kurama dayalı fen öretimine yönelik bir uygulama. Hacettepe Üniversitesi Eitim Fakültesi Dergisi, 29, 9-17. Akpınar, E. ve Ergin,Ö. (2004). Yapılandırmacı kuram ve fen öretimi. Buca Eitim Fakültesi Dergisi, 15, 108-113. Alparslan, C., Tekkaya, C. ve Geban, Ö.(2003). Using the conceptual change ınstruction to improve learning. Educational Research, 37 (3), 133-137 Bettencourt, A. (1993). The Construction of knowledge: a radical constructivist view. In K. Tobin (Ed), The Practice of Constructivism in Science Classroom. The Practise of Constructivism in Science Education (pp.38-50). New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates. Bodner, G. M. (1986). Constructivism: A Theory of Knowledge. Journal of Chemical Education, 63 (10), 873-878. Canpolat, N. ve Pınarbaı, T.(2002). Fen eitiminde kavramsal deiim yaklaımı-i: teorik temeller. Kastamonu Eitim Dergisi, 10 (1),59-66 Erden, M ve Akman, Y. (2001). Geliim Örenme-Öretme. Ankara: Arkada Yayınevi. Fosnot, C. T. (1996). Constructivism: Theory, Perspectives, and Practice. New York and London: Teachers College Press. Hewson, M.G. & Hewson, P. W. (1983). Effect of ınstruction using students'prior knowledge and conceptual changes strategies on science learning. Journal of Research in Science Teaching 20 (8), 731-743. Marss, K.A., Blake, R.E. & Garvin, A.D.(2003). Web- based warm up exercises in just-in-time teaching: determining students s prior knowledge and misconceptions in biology, chemistry, and physics. Journal of College Science Teaching, 33 (1), 42-47. Novak, J.D. (2002). Meaningful learning: the essential factor for conceptual change in limited or inappropriate propositional hierarchies leading to empowerment of learners. Science Education, 86:23-37 Özden, Y. (1999). Örenme ve Öretme. Ankara: Pegem A Yayıncılık. Özkan, Ö., Tekkaya, C. ve Geban, Ö.(2004). Facilitating conceptual change in students understanding of ecological concepts. Journal of Science Education and Technology, 31 (1), 95-105 Palmer, D.H. (2003). Investigation the relationship between refutational text and conceptual change. Science Education, 87, 663-684 Posner, G.J., Strike, K.A., Hewson, P.W., & Gertzog, W.A.( 1982). Accommodation of a scientific conception: toward a theory of conceptual change. Science Education, 66 (2), 221-227. She, H.C. (2002). Concepts of a higher hierarchical level require more dual situated learning events for conceptual change: a study of air pressure and buoyancy. International Journal of Science Education,24 (9), 981-996 She, H.C. (2003). DSLM Instrucitonal approach to conceptual change involving thermal expansion. Research in Science & Technological Education, 21 (1), 43-54 She, H.C. (2004a). Fostering radical conceptual change through dual-situated learning model. Journal of Research in Science Teaching. 41 (2), 142-164 She, H.C. (2004b). Facilitating changes in ninth grade students understanding of dissolution and diffusion through dslm instruction. Research in Science Education, 34, 503-525 Sherman, J. S. (2000). Science and Science Teaching. U.S.A.:The College of New Jersey. Windsehitl, M &Andre, T. (1998).Using computer simulations to enhance conceptual change: the role of constructivist instruction and student epistemological beliefs. Journal of Research In Science Teaching, 35(2),145-160. Wu, Y.T. & Tsai, C.C.(2005). Development of elementary school students cognitive structures and information processing strategies under long-term constructivist-oriented science instruction. Science Education, 89, 822 846 Zietsman, A.I. & Hewson, P.W.(1986). Effect of instruction using microcomputer simulation and conceptual change strategies on science learnig. Journal of Research in Science Teaching 23 (1), 27-39. 396